OMWATSI W’ERIGHA 18
Tusikanaye mitima oko mihindano y’endeko
“Tuganiraye ngoko twangibukania . . . , nikwa tusikanaye [mitima].”—EBR. 10:24, 25.
OLWIMBO 88 Nyikangiriraye esyonzira syaghu
EBIKENDIKANIBWAKOa
1. Busanaki tukasubiraya oko mihindano?
TUKAHINDANA busanaki? Eky’erimbere ni busana n’eripipa Yehova. (Esy. 26:12; 111:1) Kandi tukahindana busana n’erisikania mitima omo mighulu eyikalire eno. (1 Tes. 5:11) Omughulu tukasubiraya oko mihindano tukabya itwamasangira oko myatsi ibiri eyo.
2. Tuwite ehyanya hyahi hy’erisubirya oko mihindano yetu?
2 Obuli yenga, tukabana ehyanya ehy’erisubirya oko mihindano. Ng’eky’erileberyako, oko muhindano w’omwiso w’eyenga twanganasubirya omo kitsweka ky’Akaleberyo k’Erigha. N’oko mihindano y’omo kati-kati k’eyenga, twanganasubirya omo bitsweka eby’Obughuli omo Kinywa ky’oMungu, erigha ly’eBiblia ry’endeko n’ebindi bitsweka.
3. Ebyangaleka ikyakala erisubirya oko mihindano ni byahi, n’erisako lya Abaebrania 10:24, 25 lyanganatuwakikya liti?
3 Itwe bosi twanzire eripipa Yehova n’erisikya mutima Abakristo balikyetu. Aliwe hane emyatsi eyangaleka ikyatukalako erisubirya oko mihindano. Twanganakwa obuba bw’erisubirya, kutse twanganabya n’omuhwa w’eribya tukasubirya oko mihindano, aliwe ibatabya bakatusombola ngoko twanzire. Niki kyo kyangatuwatikya? Ebyo Paulo ahandikira Abaebrania byanganatuwatikya. Akakania oko mughaso w’erihindana, mwahandikirabo ati: “Nikwa tusikanaye [mitima].” Ekyo kyo tutolere erikwamirira. (Soma Abaebrania 10:24, 25.) Tubye tukibuka ngoko erisubirya oko mihindano, nibya omo binywa bike ebikakanganaya obwikirirya bwetu, kyanganasikya mutima abaghala n’abali betu. Twamabya tukibuka ekyo isitwendibya tukubaha erihira ebyala by’endata n’erisubirya oko mihindano. Kandi bamatenditukangania twanganatsema kundi abandi ibamabibana akanya ak’erisubirya.—1 Pet. 3:8.
4. Omo mwatsi ono tukendikania oko myatsi isatu yahi?
4 Omo mwatsi ono tukenditsuka erilangira ngoko twangasikania mitima omo ndeko eyitemo abandu bangyi, kundi simulibya abandu banene abakasubiraya. Kandi tukendilangira ngoko twangasubania mitima omo ndeko eyirimo abandu bangyi, kandi abakasubiraya oko mihindano. N’oko nduli, tukendilangira ngoko twangateka ebisubiryo ebikahimba abandi.
ERISIKANIA MITIMA OMO NDEKO EYITEMO ABANDU BANGYI
5. Wangakolaki erisikya abandi b’omutima omo ndeko eyirimo abandu bake?
5 Omo ndeko eyirimo abatuliri bake, kutse omo kikuto ekitekyabya ndeko, simulibya abandu bangyi abakasubiraya. Hakanabya endambi omusondoli inasabwa erilinda hake kundi isihali omundu oyulyasumba ebyala. Omughulu kikabya kitya emihindano ikabyamo obuli nga bulundu kandi siyirihimba. Neryo wangakolaki eriwatikya? Ubye ukasumba ebyala kangyi-kangyi. Wamabikola ekyo ikyanganakuna abandi eribya bakasubirya kangyi-kangyi.
6-7. Twangakehya tuti oko buba obw’erisubirya oko mihindano?
6 Wangakolaki wamabya ighukakwa obuba bunene ukasonda erisubirya oko mihindano? Sighuli ighuwene, abangyi bakayowa batya. Imwitwatoka erisikya mutima abaghala n’abali betu, litolere itwasondya esindi nzira esy’eribugha obuba bwetu obw’erisubirya oko mihindano. Twangakola ekyo kyo tuti?
7 Akaleberyo k’Omuteya mukakania oko myatsi milebe eyangakuwatikya. Wanganatasyasomayo.b Ng’eky’erileberyako, ubye ukateghekania ndeke. (Emi. 21:5) Wamabiminya ndeke omwatsi isikyendikala erisubirya kugho. Kandi, ubye ukasubirya ebisubiryo bikuhi-bikuhi. (Emi. 15:23; 17:27) Ekisubiryo kikuhi sikirihanga-hangaya omundu yo kutsibu. Abaghala n’abali betu bakowa luba ekisubiryo kikuhi, kwamuhwa ekikatekawa omo binywa bike, kulenga ekisubiryo kiri ekirimo myatsi mingyi. Eribya ukasubirya ebisubiryo bikuhi-bikuhi, ukakolesya ebinywa byaghu, kikakanganaya ngoko mughukayiteghekanaya ndeke kandi mughukowa omwatsi wo ndeke.
8. Omughulu ukakola ngoko wangatoka Yehova akakulangira ati?
8 Kyanganahika iwayikasa erikolesya amahano malebe w’oko mahano ayo aliwe ikyalola embere erikukalako erisubirya kabiri kutse kasatu oko mihindano. Wangayira uti? Uminye ngoko Yehova akakutsemera kundi ukakola ngoko wangatoka. (Luka 21:1-4) Yehova syalitusaba erikola ebyo tutetwangatoka. (Flp. 4:5) Ulebaye nga wanganakola ekindi kyahi, ukwamirirekyo n’erisaba Yehova erikuwatikya eritekana omo mutima. Ekighuma ky’oko ebyo wangayihiriraho ry’eribya ukasubirya omo binywa bike.
ERISIKANIA MITIMA OMO NDEKO EYIRIMO BANDU BANGYI
9. Busanaki kyanganakala erisubirya omo ndeko eyiswiremo abatuliri bangyi?
9 Eribya omo ndeko eyirimo batuliri bangyi, nakyo kikanaleta olundi lubanza. Abandu abakakanganaya ebyala bakanabya bangyi kutsibu neryo oyukasondola inabya akakubirirwa. Mwali wetu Danielle inyanzire kutsibu erisubirya oko mihindanoc. Okw’iye eyo ini nzira y’eriramiryamo Yehova n’eriwatya obwikirirya bwiwe omo myatsi eyo eBiblia ikakangiriraya. Aliwe abere abihumira omo ndeko eyiswiremo abatuliri mubatabya bakamwahula kangyi-kangyi, ikikanahika n’omuhindano wosi inahwa isibatamukangania. Akabugha ati: “Iningahitana.” “Munayowa nga bamanighanira omwatsi mulebe ow’omughaso. Omughulu oyukasondola akakwibirirawa kangyi-kangyi, ukatsuka erilengekania uti alinga akayiririra.”
10. Twamanza eribana ehyanya hingyi ehy’erisubirya twangakolaki?
10 Naghu ukanayowa nga mwali wetu Danielle? Ekyo kikanaleka abandi ibayisogha eritendibya bakasubirya, bati bakendibya bakahulikirira emihindano lisa. Aliwe sighuleke na hake eribya ukasubirya. Neryo ekyangakuwatikya niki? Ubye ukateghekania ebisubiryo bingyi oko buli muhindano. Neryo bamatendikwahula oko syonungu sy’oko nzuko y’omwatsi ogho mukigha, iwanganabana ehindi hyanya hy’erisubirya omwatsi akalola embere. Omughulu ukateghekanaya Akaleberyo k’Erigha, uyikase eriminya ndeke obuli nungu nga yihambene yiti n’omutwe w’omwatsi ogho mukigha. Wamakola ekyo, isiwangabula akanya k’eribugha omo mwatsi wosi. N’ekindi, wanganayiteghekania kutsibu oko syonungu esikakanaya oko makangirirya w’eBiblia awakalakalire. (1 Kor. 2:10) Busanaki? Kundi hanganabya abandu bake abakendisumba ebyala oko syonungu esyo. Neryo wamabikolesya amahano wosi ayo aliwe emihindano mingyi iyalaba isighulitabana akanya ak’erisubirya, wangakolaki? Embere sy’emihindano wanganayakania n’oyukendisondola n’erimukangania eribulyo eryo wanzire erisubiryako.
11. Abanya Filipi 2:4 ikatuhana erikolaki?
11 Soma Abanya Filipi 2:4. Akasondolwa n’ekirimu ky’oMungu, omukwenda Paulo mwahana Abakristo ati babye bakalebya n’endundi y’abandi butsira yabo lisa. Twangakolesya tuti erihano eryo oko mihindano? Omwibuka ngoko abandi nabo banzire erisubirya oko mihindano ng’itwe.
Ubye ukaha abaghala n’abali betu akanya ak’erisubirya oko mihindano ngoko ukanaha omwira waghu akanya ak’erisangira oko mukania (Lebaya enungu 12)
12. Enzira nguma eyuwene ey’erisikya mutima abaghala n’abali betu oko mihindano yo yahi? (Ulebaye n’epitsa.)
12 Terilengekania oko kino. Omughulu ukakanaya n’abira baghu, ukanayighangira omukania neryo ibabula akanya ak’eribugha? Iyehe! Ukanza ghuti kumbe nabo ibasangira oko mukania. Ko kikanabya kitya n’oko mihindano yetu. Twanzire tuti kumbe abandu bangyi ibasubirya. Oko kwenene enzira nguma eyuwene ey’eribya tukasikya mutima abaghala n’abali betu ry’eribaha akanya ak’erikania oko ebyo bikirirye. (1 Kor. 10:24) Tulangire nga twangakola ekyo kyo tuti.
13. Twangakolaki tutoke erisighira abandi akanya k’erisubirya?
13 Ekindi ekyangaleka itwasubirya omo binywa bike, ry’erisighira abandi b’akanya akerisubirya. Abasyakulu n’abatuliri abakulire bunya-kirimu kumbe ibabya eby’erileberyako ebyuwene omo mwatsi oyo. Nibya n’omughulu ukasubiraya omo binywa bike, kumbe isiwakanaya oko myatsi mingyi. Wamabibugha oko myatsi yosi eyiri omo nungu, abandi banganabula eby’erikaniako. Ng’eky’erileberyako, enungu eno ikakanaya oko myatsi ibiri, eribyatukasubirya omo binywa bike, n’eritendibya tukanania emyatsi mingyi. Neryo wamabibya w’erimbere erisubirya oko nungu eno, kumbe iwayikasa erisubirya oko mwatsi mughuma musa.
Ni mughulu wahi mo twangayisoha eritendikangania ebyala oko mihindano? (Lebaya enungu 14)f
14. Niki kyo kyangatuwatikya eriminya nga tukendisumba ebyala byo kangahi? (Ulebaye n’epitsa.)
14 Eriminya nga tukendisumba ebyala byetu kangahi kikasaba erikolesya obwenge. Twamabya tukasumba ebyala byetu oko buli nungu, ekyo kyanganaleka oyukasondola inyalazimika eribya akatwahula, kwesi abandi isibali babana akanya ak’erisubirya. Ekyo kyanganaleka abandi ibabunika mutima neryo ibaleka eribya bakasumba ebyala.—Omug. 3:7.
15. (a) Litolere itwayiwata tuti bamatenditwahula? (b) Oyukasondola omukania angakangania ati ngoko atsomene obuli mundu? (Lebaya akasanduku “Omughulu ukasondola omukania.”)
15 Omughulu abatuliri bangyi bakasumba ebyala, twanganabula akanya ak’erisubirya ngoko twanzire. Hanganabya endambi oyukasondola inyatatulangira. Ekyo kyanganatubuna mutima. Aliwe situtolere erihitana bamatenditwaghula.—Omug. 7:9.
16. Busanaki kyuwene erisikya mutima abalyasubiraya?
16 Wamatendibana akanya ak’erisubirya oko mihindano ngoko wanzire, wanganahulikirira ebisubiryo by’abandi, neryo oko nduli y’omuhindano iwayasimabo. Abaghala n’abali betu banganasikibwa mitima ukasimabo oko bisubiryo byabo ngoko bangasikibwe mitima eryowa ekisubiryo ekyo ulyenditeka. (Emi. 10:21) Eribya ukasima abandi nayo ni yindi nzira y’erisikania mitima.
ESINDI NZIRA ESY’ERISIKANIA MITIMA
17. (a) Ababuti bangawatikya bati abana babo eriteghekania ebisubiryo ebyomo lulengo lwabo? (b) Ngoko ulyalangira omo video, ni myatsi ini yahi eyangakuwatikya eriteghekania ndeke ekisubiryo? (Ulebaye ebinywa by’eyikwa.)
17 Kandi twangasikania mitima oko mihindano yetu tuti? Wamabya mubuti, uwatikaye abana baghu balere eriteghekania ebisubiryo erikwamana n’emwaka yabo. (Mat. 21:16) Hakanabya endambi akaleberyo ikakania oko myatsi eyikalakalire, ng’emyatsi y’obunyumba, kutse ngoko twangayitambya, aliwe omo mwatsi oyo imwanganabya enungu nguma kutse sibiri esyo omwana anganatoka erisubiryako. Kandi kumbe iwawatikya omwana waghu eriminya ngoko sikyangatokekana eribya bakamukangania mughulu wosi. Eriminya ekyo ikyanganamuwatikya eritendibya akahitana bamabisombola owundi omo mwanya wiwe.—1 Tim. 6:18.d
18. Busanaki silitolere eribya tukayikaniako kutsibu omughulu tukasubiraya? (Emisyo 27:2)
18 Itwe bosi twanganatoka eriteghekania ebisubiryo ebikaletera Yehova y’olukengerwa n’erihimba Abakristo balikyetu. (Emi. 25:11) Omughulu tukakanaya oko mwatsi mulebe owatuhikira, kumbe itwayikasa eritendibugha binene okw’itwe. (Soma Emisyo 27:2; 2 Kor. 10:18) Omo mwanya w’ekyo itwayikasa eribugha kutsibu oko Yehova, oko Kinywa kiwe, n’oko bandu biwe. (Erib. 4:11) Aliwe twanganayikaniako eribulyo lyamabya ilikasaba omundu erikola atya. Tulebaye ngoko twangakola ekyo omo nungu eyikwamire.
19. (a) Twamabya tukahira embere endundi y’abandi omo ndeko, ekyo kyanganalwiramoki? (Abanya Roma 1:11, 12) (b) Ukatsemeraki oko lusunzo olw’eribya tukasubirya oko mihindano?
19 Nomo hane esyonzira nyingyi esy’erisubirya oko mihindano, itwe bosi twanganayikasa eribya tukasikania mitima omo bisubiryo byetu. Ekyo kyanganatusaba eritendibya tukasubirya kangyi-kangyi. Kutse kyanganatusaba eribya tukasima ebisubiryo bike ebyo twabiriteka n’eribya n’obutseme kundi abandi babiribana akanya ak’erisubirya. Twamabya tukahira embere endundi y’abandi omo ndeko, itwe bosi itukenditsema, neryo “itwatoka erisikania emitima.”—Soma Abanya Roma 1:11, 12.
OLWIMBO 93 Utsumule erihindana lyetu
a Tukasikanaya mitima omughulu tukasubiraya oko mihindano. Aliwe abandi bakasagha erisubirya oko mihindano. Abandi bakatsemera erisubirya oko mihindano, aliwe banzire ibabya bakakanganiabo kangyi-kangyi. Twangakangania tuti ngoko tukasikanaya, itwe bosi tutoke erisikibwa mitima oko mihindano? Twangabya tukateka tuti ebisubiryo ebikakuna abaghala n’abali betu oko lwanzo n’emibírí eyuwene? Omwatsi ono akendisubirya oko mabulyo ayo.
b Eriminya bingyi wanganasoma Akaleberyo aky’Omwisi 1, 2019 aka. 8-13 n’akekiro 1 Omwisi 9, 2003 aka. 19-22.
c Amena balebe mwakabindulawa.
d Mukwame evideo eyikabanika oko jw.org omo kitsweka Ubye Mwira wa Yehova—Uteghekanaye Ebisubiryo.
e Lebaya egazeti Akaleberyo k’Omuteya ey’ekiro 15 Omwisi 7, 2013, aka. 32; ne y’ekiro 1 Omwisi 9, 2003, aka. 21-22.
f ERIKANIA OKO PITSA: Omo ndeko eyiswiremo abatuliri bangyi, mughala wetu abirisubirya ngendo nyingyi neryo amalekera abandi b’akanya ak’erisubirya.