ISIHLOKO SAMA- 25
INGOMA 96 Incwadi KaZimu Eligugu
Iimfundo Esingazifunda Emezwini KaJakopo Wamaswaphela—Ingcenye 2
“Omunye nomunye umnikele isibusiso esimfaneleko.”—GEN. 49:28.
OKUSESIHLOKWENESI
Esingakufunda emezwini kaJakopo wamaswaphela awatjela uZebuloni, u-Isakari, uDani, uGadi, u-Atjheri, uNafitali, uJosefa noBhenjamini.
1. Ngimaphi amezwi wamaswaphela wesiphorofido sakaJakopo esizokucoca ngawo esihlokwenesi?
AMADODANA kaJakopo ahlezi hlanu kwakhe, amlalelisisile njengombana abusisa ngamunye wawo. Esihlokweni esidlulileko sifunde ukuthi uJakopo watjela uRubeni, uSimiyoni, uLevi noJuda izinto ebebangakalindeli ukuzizwa. Nje-ke, bebazibuza ukuthi uJakopo uzokuthini emadodanenakhe abunane aseleko. Akhesihlole ukuthi khuyini esingayifunda emezwini kaJakopo awatjela uZebuloni, u-Isakari, uDani, uGadi, u-Atjheri, uNafitali, uJosefa noBhenjamini.a
UZEBULONI
2. Hlathulula isibusiso sakaZebuloni nokuthi sazaliseka njani. (Genesisi 49:13) (Funda nebhoksi.)
2 Funda uGenesisi 49:13. Amezwi kaJakopo atjengisa ukuthi iinzukulwana zakaZebuloni zizokuhlala hlanu kweligu lelwandle ngetlhagwini yeNarha yesiThembiso. Ngemva kweminyaka ema-200, ikoro yakwaZebuloni yafumana inarhayo, beyihlangana neLwandle leGalile neleMedithera. UMosi waphorofida wathi: “Thaba Zebuloni nawuphumako.” (Dut. 33:18) Lokhu kungenzeka bekutjho ukuthi ikoro yakwaZebuloni beyizokukhambakhamba lula hlangana namalwandle amabili bona ithenge begodu ithengisele abantu bakwezinye iindawo. Kinanyana ngikuphi, iinzukulwana zakaZebuloni bezinebanga lokuthaba.
3. Khuyini engasisiza saneliseke?
3 Sifundani? Sinamabanga wokuthaba kunganandaba ukuthi sihlalaphi namkha siqalene nabuphi ubujamo. Nasizakuhlala sithabile kufuze saneliseke ngalokho esinakho. (Rhu. 16:6; 24:5) Ngezinye iinkhathi kungaba lula ukudzimelela ezintweni esinganazo kunokudzimelela ezintweni ezihle esingazithabela. Nje-ke, linga ukukhumbula izinto ezihle onazo nozithabelako.—Gal. 6:4.
U-ISAKARI
4. Hlathulula isibusiso saka-Isakari nokuthi sazaliseka njani. (Genesisi 49:14, 15) (Funda nebhoksi.)
4 Funda uGenesisi 49:14, 15. UJakopo wabuka u-Isakari ngokusebenza budisi, wathi u-Isakari ufana nodumbana onamandla othwala imithwalo ebudisi. UJakopo wabuye wathi u-Isakari uzokufumana inarha ethelako. Amezwi kaJakopo azaliseka ngombana ikoro ka-Isakari yafumana inarha ethelako hlanu koMlambo iJordani. (Jotj. 19:22) Akunazaza ukuthi bayisebenzela budisi inarhabo kodwana basebenza budisi ukuzuzisa abanye. (1 Kho. 4:7, 17) Ngokwesibonelo, umaHluleli uBharaki nomphorofidikazi uDibhora nababawa ama-Israyeli bona azokusiza ukulwa noSisera, ikoro ka-Isakari bekungenye yeenkoro ezathi zizokusiza begodu beyizimisele ukulwa nangezinye iinkhathi.—Hlul. 5:15.
5. Kubayini kufuze sisebenze budisi?
5 Sifundani? UJehova uyathaba nakasibona sisebenza budisi emsebenzinakhe njengombana athaba nakabona ikoro ka-Isakari isebenza budisi. (UMtj. 2:24) Ngokwesibonelo, cabanga ngabafowethu abasebenza budisi ukutlhogomela ibandla. (1 Thim. 3:1) Abafowethwaba abalwi ipi yamambala kodwana basebenza budisi ukuvikela abantu bakaZimu ezintweni ezingalimaza ubuhlobo babo noJehova. (1 Kor. 5:1, 5; Jud. 17-23) Godu basebenza budisi bona balungiselele bebabeke iinkulumo ezizokukhuthaza ibandla.—1 Thim. 5:17.
UDANI
6. Ikoro yakwaDani yafumana siphi isabelo? (Genesisi 49:17, 18) (Funda nebhoksi.)
6 Funda uGenesisi 49:17, 18. UJakopo wathi uDani ufana nenyoka elwa neenlwana ezikulu, ezifana nenjomani esetjenziswa epini. UDani bekazokuba yingozi emanabeni wakwa-Israyeli. Ikoro yakwaDani beyikhamba ngemva kwezinye iinkoro naziya eNarheni yesiThembiso bona ivikele isitjhaba ‘kungabi nosisahlela ngemva.’ (Num. 10:25) Nanyana isitjhaba soke besingaboni zoke izinto ebezenziwa yikoro yakwaDani kodwana isabelo sayo besiqakatheke khulu.
7. Kufuze sizizwe njani ngesabelo esisifumana emsebenzini esiwenzela uJehova?
7 Sifundani? Ngezinye iinkhathi singenza umsebenzi sibone ngasuthi esikwenzako akunamuntu okubonako. Kungenzeka usize ekuhlwengiseni nekulungiseni iWoli loMbuso, uvolontiye ukusebenza emihlanganweni emincani namkha emikhulu namkha wenze omunye umsebenzi. Nakunjalo kufuze ubukwe ngokwenzileko. Hlala ukhumbula ukuthi uJehova uyakubona okwenzako begodu uyathaba ngalokho. Uyathaba ngebanga lokuthi umlotjha ingasi ngombana ufuna ukubukwa kodwana umlotjha ngombana uyamthanda.—Mat. 6:1-4.
UGADI
8. Khuyini ebeyenza kube lula ukusahlela ikoro yakwaGadi eNarheni yesiThembiso? (Genesisi 49:19) (Funda nebhoksi.)
8 Funda uGenesisi 49:19. UJakopo wabikezela ukuthi ibutho labadlelezeli lizokusahlela uGadi. Ngemva kweminyaka ema-200 ikoro yakwaGadi yahlala enarheni engepumalanga yoMlambo iJordani, inarha ebeyisemkhawulweni weentjhaba ezimanaba. Nje-ke, amanaba ebewavela eentjhabenezo bewangayisahlela lula. Ikoro yakwaGadi beyifuna ukuhlala lapho ngombana inarha leyo beyinamadlelo anele ifuywayo. (Num. 32:1, 5) Ikoro yakwaGadi beyibabantu abanesibindi. Ngaphezu kwalokho, beyinethemba lokuthi uJehova uzoyisiza ivikele inarha eyinikelwe nguZimu ebuthweni labadlelezeli. Iminyaka eminengi beyisolo ithumela amasotjayo bona asize ezinye iinkoro zihlule ingcenye eseleko yeNarha yesiThembiso. (Num. 32:16-19) Yathemba ukuthi uJehova uzokuvikela abafazi nabentwana lokha amadoda nawakhambileko. UJehova wababusisa ngokuba nesibindi nokuzidela.—Jotj. 22:1-4.
9. Nasithembela kuJehova sizokuthatha iinqunto ezinjani?
9 Sifundani? Kufuze simthembe uJehova nasizakuragela phambili simlotjha nanyana siqalene nobujamo obubudisi. (Rhu. 37:3) Nanyana kungasilula, abanengi namhlanjesi basebenza budisi ukwakha amaWolo woMbuso neminye imakhiwo yehlangano, batjhumayela lapho kunetlhogeko khona namkha basiza ngezinye iindlela. Benza koke lokhu ngombana bayaqiniseka ukuthi uJehova uzokuhlala abatlhogomela.—Rhu. 23:1.
U-ATJHERI
10. Khuyini ikoro yakwa-Atjheri eyabhalelwa kuyenza? (Genesisi 49:20) (Funda nebhoksi.)
10 Funda uGenesisi 49:20. UJakopo wabikezela ukuthi ikoro yakwa-Atjheri izokunjinga begodu ngilokho okwenzekako. Inarha eyafunyanwa yikoro yakwa-Atjheri beyivunde khulu. (Dut. 33:24) Indawo yekoro ka-Atjheri beyihlanu kweLwandle leMedithera begodu beyihlanganisa indawo enjingileko yokuthengisela yamaFunisiya esedoyelweni leTsidoni. Nanyana kunjalo, ikoro yakwa-Atjheri yabhalelwa kususa amaKanana enarhenawo. (Hlul. 1:31, 32) Ngebanga lokunjinga nemikghwa emimbi yamaKanana kubonakala kwanga ikoro yakwa-Atjheri yathoma ukungasabi nendaba nokwenza intando kaJehova. Ngokwesibonelo, lokha umaHluleli uBharaki nakabawa ama-Israyeli bona asize nakuliwa namabutho weKanana, ikoro yakwa-Atjheri akhenge ize izokusiza. Ngebanga lalokho, akhenge ibe nethuba lokubona izinto ezihle uJehova azenzako bona asize ama-Israyeli athumbe “emanzini weMegido.” (Hlul. 5:19-21) Kungenzeka kwamphathisa iinhloni u-Atjheri ukuzwa ingoma yokuhlula kaBharaki noDibhora ebeyinamezwi athi: “U-Atjheri wahlala angenzi litho eligwini lelwandle.”—Hlul. 5:17.
11. Kubayini imali kufuze ingaqakatheki ukudlula nanyana yini ekuphileni kwethu?
11 Sifundani? Sifuna ukupha uJehova okungcono khulu. Nasizakukghona ukwenza njalo, kufuze sitjheje singafani nabantu bephaseli abacabanga ukuthi imali nezinto esingakghona ukuzithenga ziqakatheke khulu epilweni. (IzA. 18:11) Nanyana siyitlhoga imali, asifuni ukucabanga ukuthi iqakatheke ukudlula ukulotjha uZimu. (UMtj. 7:12; Heb. 13:5) Asifuni ukumotjha isikhathi namandlethu silinge ukufumana izinto esingazitlhogiko, ezingasenza sigcine singasalotjhi uJehova ngehliziyo yoke. Kunalokho, sifuna ukwenzela uJehova koke esingakghona ukukwenza. Siyazi ukuthi nasingahlala sithembekile uJehova uzosibusisa ngokuphila okuthabisako ephasini elitjha.—Rhu. 4:8.
UNAFITALI
12. Amezwi kaJakopo akhuluma ngoNafitali azaliseka njani? (Genesisi 49:21) (Funda nebhoksi.)
12 Funda uGenesisi 49:21. “Amezwi amnandi” uJakopo akhuluma ngawo kungenzeka aqalisela endleleni uJesu akhuluma ngayo phakathi nekonzwakhe. UJesu wahlala isikhathi esinengi edorobheni leKapernawumi ebekuyindawo yekoro kaNafitali kungebangelo iKapernawumi ibizwa ngokuthi ‘yidorobho ebekahlala kilo.’ (Mat. 4:13; 9:1; Jwa. 7:46) Akhuluma ngoJesu, u-Isaya waphorofida ukuthi abantu bakwaZebuloni nebakwaNafitali bebazokubona “ukukhanya okukhulu.” (Isa. 9:1, 2) Indlela uJesu ebekafundisa ngayo ‘beyikukhanya kwamambala okukhanyiseka yoke imihlobo yabantu.’—Jwa. 1:9.
13. Singaqiniseka njani ukuthi indlela esikhuluma ngayo iyamthabisa uJehova?
13 Sifundani? UJehova unendaba nezinto esizikhulumako nendlela esizikhuluma ngayo. Singawakhuluma njani “amezwi amnandi” athabisa uJehova? Ngokuthi sikhulume iqiniso. (Rhu. 15:1, 2) Singabakha abanye ngokutjho izinto ezikhuthazako, ngokwesibonelo, singababuka nabenza izinto ezihle begodu silinge ukungakhulumi ngemitjhapho yabanye namkha singhonghoyile. (Efe. 4:29) Singazibekela umnqopho wokuthuthukisa amakghonwethu ekufundiseni abantu ngoJehova.
UJOSEFA
14. Isiphorofido esimalungana noJosefa sazaliseka njani? (Genesisi 49:22, 26) (Funda nebhoksi.)
14 Funda uGenesisi 49:22, 26. UJakopo bekazikhakhazisa ngendodanakhe uJosefa, uJehova wayikhetha “hlangana nabafowabo” begodu wayisebenzisa ngendlela ekhethekileko. UJakopo wambiza ngokuthi ‘yipande yomuthi othelako.’ UJakopo bekamumuthi, uJosefa ayipande yakhe. UJosefa bekalizibulo lakaJakopo emfazinakhe amthandako uRarheli. UJakopo waphorofida ukuthi uJosefa uzokufumana ilifa lakaRubeni obekayindodana kaLeya yokuthoma. (Gen. 48:5, 6; 1 Kron. 5:1, 2) Isiphorofidwesi sazaliseka lokha amadodana amabili kaJosefa u-Efrayimu noManase nababa ziinkoro ezimbili kwa-Israyeli begodu zombili zafumana iinarha zazo.—Gen. 49:25; Jotj. 14:4.
15. UJosefa wasabela njani nakaphathwa kabuhlungu?
15 UJakopo wathi abadumuzi ‘badumuza [uJosefa] bayamhloya, bayamtlhorholoja.’ (Gen. 49:23) Laba bekubafowabo abonomona, ngibo abambangela izinto ezinengi ezibuhlungu aqalana nazo. UJosefa akhenge abahloye abafowabo namkha asole uJehova ngokumenzakaleleko. UJakopo wathi: “[UJosefa] usolo abambe umsubelakhe izandla zakhe ziqinile begodu zimsinya.” (Gen. 49:24) UJosefa wathembela kuJehova ngesikhathi esibudisesi begodu akhenge abalibalele kwaphela abafowabo kodwana waba nomusa kibo. (Gen. 47:11, 12) UJosefa wavumela iintjhijilo ebekaqalene nazo bona zimenze umuntu ongcono. (Rhu. 105:17-19) Lokho kwenza bona uJehova amsebenzise ngendlela eqakatheke khulu.
16. Isibonelo sakaJosefa singasisiza njani nasiqalene neentjhijilo?
16 Sifundani? Asingavumeli iintjhijilo bona zisidedisele kude noJehova namkha abantu esilotjha nabo. Khumbula bona uJehova angavumela iintjhijilwezo bona zibandule ukukholwa kwethu. (Heb. 12:7, ftn.) Ibandulwelo lingasisiza bona silingise ubuntu bakhe obufana nomusa nokulibalela. (Heb. 12:11) Nasikghodlhelelako, uJehova uzosibusisa njengombana abusisa uJosefa.
UBHENJAMINI
17. Isiphorofido esimalungana noBhenjamini sazaliseka njani? (Genesisi 49:27) (Funda nebhoksi.)
17 Funda uGenesisi 49:27. UJakopo waphorofida ukuthi ikoro yakwaBhenjamini izokuba namandla wokulwa njengepisi. (Hlul. 20:15, 16; 1 Kron. 12:2) Ikosi yokuthoma yakwa-Israyeli uSawula, beyingeyekoro yakwaBhenjamini. Yatjengisa bona inesibindi ngesikhathi ilwa namaFilista. (1 Sam. 9:15-17, 21) Ngemva kweminyaka eminengi, iNdlovukazi u-Esta noMoridekayi ebebangebekoro yakwaBhenjamini basindisa ama-Israyeli bona angabulawa.—Est. 2:5-7; 8:3; 10:3.
18. Singakulingisa njani ukuthembeka kwekoro yakwaBhenjamini emalungiselelweni kaJehova?
18 Sifundani? Kwayithabisa khulu ikoro yakwaBhenjamini ukubona omunye wekorwabo uSawula aba yikosi. Kodwana ngokukhamba kwesikhathi uJehova wenza uDavida obekangowekoro yakwaJuda ikosi. Nanyana kunjalo, ikoro yakwaBhenjamini ngokukhamba kwesikhathi yasekela uDavida. (2 Sam. 3:17-19) Ngemva kweminyaka eminengi, ezinye iinkoro zahlubuka kodwana ikoro yakwaBhenjamini yathembeka kuJuda nekosini eyakhethwa nguJehova. (1 Kho. 11:31, 32; 12:19, 21) Kwanga nathi singathembeka besisekele labo uJehova abakhethileko bona banqophise abantu bakhe namhlanjesi.—1 Thes. 5:12.
19. Singazuza njani emezwini wamaswaphela kaJakopo?
19 Amezwi wamaswaphela kaJakopo angasizuzisa. Ukufunda ngeemphorofido zakaJakopo nendlela ezizaliseke ngayo, kuyasiqinisekisa ukuthi neemphorofido eziseliZwini lakaZimu ezingakazaliseki, zizokuzaliseka. Ukucabangisisa ukuthi amadodana kaJakopo abusiswa njani kusisiza sizwisise ukuthi singamthabisa njani uJehova.
INGOMA 128 Bambelelani Bekube Sekupheleni
a UJakopo nakabusisa amadodanakhe amane wokuthoma, wawabusisa kusukela kwedala ukuya kwencani kodwana nasele abusisa alandelako abunane, akhenge alandele ikambiso efanako.