NKHANI YOPHUNZILA N.° 44
Pitilijani kutang’isha chiyembekezo chanu
“Yembekezela Yehova.”—SAL. 27:14.
NYIMBO N.° 144 Loleshani pa mphaso!
VATIKUTI TIPHUNZILEa
1. Kansi Yehova watipasa chiyembekezo chotyani?
YEHOVA watipasa chiyembekezo chokondwelesha cha moyo wosasila. Ayakine oyembekezela kuyankhala kululu mpaka kale-kale monga volengewa vauzimu vamene vingafwelini. (1 Akor. 15:50, 53) Olo n’tetyo, anyinji oyembekezela kuzankhala na moyo wosasila pano pachalo na thanzi iweme komasoti mosangalala. (Chiv. 21:3, 4) Viliyekanthu kuti tili na chiyembekezo chakuyankhala na moyo wosasila kululu olo pano pachalo, chiyembekezo chasu n’champhamvu ngako kuli sewo.
2. Kansi chiyembekezo chasu chufumila kuni, ndipo ndaŵa yanji tinganene tetyo?
2 Mawu akuti “chiyembekezo,” amene okatishiliwa ntchito m’Baibolo, angatanthauze “kuyembekezela kuti vinthu viweme vichitike.” Tingankhale osimikijila kuti vinthu vatuyembekezela kusogolo n’vachendi chifukwa vufumila kwa Yehova. (Aro. 15:13) Tuziŵa vawatilonjeza komasoti kuti yove okwanilisha vawalonjeza. (Num. 23:19) Tili na chidalilo chakuti Yehova ofunishisha komasoti ali na mphamvu yokwanilisha chilichonse chechinena kuti azachite. Tetyo, chiyembekezo chasu chufumilalini tyala pa vinthu vatuganizila olo vatufuna kuti vichitike. Chiyembekezo chasu chufumila pa vinthu ngavo-ngavo vamene vili na umboni.
3. Kansi tikambilane chinji mu nkhani ino? (Salimo 27:14)
3 Atata ŵasu ŵakululu otikonda, ndipo ofuna kuti tikoŵakhulupilila. (Ŵelengani Salimo 27:14.) Chiyembekezo chasu chikankhala chotang’a mwa Yehova, tikwanishe kupilila mayeselo ndipo tinkhale otang’a ntima komasoti osangalala viliyekanthu na vatingakumane navo. Tiyeni tiwone mwamene chiyembekezo chasu mwachutitetezela. Kuti vamene ivi vikwanishike, choyamba tiwone chifukwa chake chiyembekezo chasu chili monga ni nangula na chisote. Pavuli pake, tiwone vatingachite kuti titang’ishe chiyembekezo chasu.
CHIYEMBEKEZO CHASU CHILI MONGA NI NANGULA
4. Kansi chiyembekezo chulingana tyani na nangula? (Aheberi 6:19)
4 Mu kalata yake yoluta kuli Aheberi, ntumwi Paulo elinganija chiyembekezo chasu na nangula. (Ŵelengani Aheberi 6:19.) Kanyinji-kanyinji Paulo enzeyenda panyanja, tetyo enzeziŵa kuti nangula yuyavya bote kuti osati ikoyenda-yenda. Nthawe iyakine penze m’bote, kwiyambika chimphepo champhamvu. Pa nthawe yamene iyo ya chimphepo, yove enzewona oyendesha bote oponya anangula m’manzi poteteza bote kuti osati iniyate miyala. (Mac. 27:29, 39-41) Monga ni nangula yamene yuyavya bote kunkhazikika, chiyembekezo chasu chutiyavya kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova, kuti osati tikodela ngako nkhaŵa na mavuto amene ali monga ni chimphepo champhamvu. Chiyembekezo chasu chutiyavya kupitilija kunkhala odekha tikakumana na mavuto chifukwa tuziŵa kuti vinthu vizankhale luweme. Kumbukilani kuti Yesu etichenjeja kuti tizatamanishiwe. (Yoh. 15:20) Tetyo, kuganizila vinthu vawatilonjeza Yehova kutiyavya kuti tipitilije kumutumikila.
5. Kansi chiyembekezo chimulimbikisa tyani Yesu wasala patontho kuti afwe?
5 Ganizilani mwamene chiyembekezo mwechiyavyila Yesu kuti apitilije kunkhala wokhulupilika olo kuti enzeziŵa kuti apaiwe mwankhanza. Pa nsiku ya Pentekosite mu 33 C.E., ntumwi Petulo etomola mawu a ulosi wa m’buku ya Masalimo amene ofotokoza bwino ngako mwenzele wodekha Yesu kuti: “Newo nizankhale na chiyembekezo chifukwa muzasiyelini moyo wangu m’Manda, ndipo muzalolelini kuti muŵili wa wokhulupilika wanu uvunde. . . . Ndipo chifukwa cha chinso chanu nizankhale na chisangalalo chosefukila.” (Mac. 2:25-28; Sal. 16:8-11) Olo kuti Yesu enzeziŵa kuti azafwe, yove enze na chiyembekezo chotang’a chakuti Mulungu azamuushe komasoti kuti azasangalale kunkhalasoti na Atata ŵake kululu.—Ahe. 12:2, 3.
6. Kansi m’bale muyakine enena chinji pa nkhani ya chiyembekezo?
6 Chiyembekezo chasu chayavya abale na alongo anyinji kuti apilile. Ganizilani chisanzo cha m’bale wamene enze wokhulupilika zina yake Leonard Chinn, wamene enzenkhala ku England. Nkati mwa nkhondo yoyamba ya pachalo chonse, emangiwa chifukwa chokana kuloŵa usodja. Kwa miyezi iŵili enkhala mu djeli yayeka. Pavuli pake, ekakamijiwa kuti akate ntchito yoŵaŵa ngako. Papita nthawe elemba kuti, “Vinthu venichitikila veniyavya kuziŵa kuti tufunikila chiyembekezo kuti tipilile. Tili na visanzo va ŵanthu monga Yesu, atumwi, aneneli, komasoti tili na malonjezo a ntengo wapatali a m’Baibolo. Visanzo vonse vamene ivi vutipasa chiyembekezo chikulu chakusogolo ndipo vutilimbikisa kuti tipilile.” Chiyembekezo chenze monga ni nangula kwa Leonard, ndipo chingankhalesoti monga ni nangula kuli sewo.
7. Kansi mayeselo otang’isha tyani chiyembekezo chasu? (Aroma 5:3-5; Yakobo 1:12)
7 Keno tupilila mayeselo nowona mwakutiyavyila Yehova, tuziŵa kuti yove okondwela nase. Ndipo vamene ivi vuchitisa kuti chiyembekezo chasu chinkhale chotang’a ngako. (Ŵelengani Aroma 5:3-5; Yakobo 1:12.) Tetyo, chiyembekezo chasu ni chotang’a ngako palipano kupambana pa nthawe yoyamba yetichimvwa uthenga uweme. Satana ofuna kuti tigonje tikakumana na mayeselo, koma na thandizo ya Yehova tingakwanishe kulimbana na mayeselo aliwonse.
CHIYEMBEKEZO CHASU CHILI MONGA NI CHISOTE
8. Kansi chiyembekezo chulingana tyani na chisote? (1 Atesalonika 5:8)
8 Baibolo yulinganijasoti chiyembekezo chasu na chisote. (Ŵelengani 1 Atesalonika 5:8.) Chisote chakuvwala nsodja, chumuteteza kuti adani osati amuchite m’mutu. Pa nkhondo yasu yauzimu, tufunika kuteteza maganizo ŵasu kuti Satana osati atiwononge. Yove olimbana nase pokatishila ntchito mayeselo komasoti mfundo zamene cholinga chake ni kusokoneza maganizo ŵasu. Monga mwachutetezela mutu wa nsodja chisote, chiyembekezo chasu chuteteza maganizo ŵasu kuti tipitilije kunkhala okhulupilika kwa Yehova.
9. Kansi chuchitika n’chinji ŵanthu akankhala aliye chiyembekezo?
9 Chiyembekezo chasu cha moyo wosasila chutiyavya kuti tikochita vinthu mwanzelu komasoti mozindikila. Koma chiyembekezo chasu chikafoka, ndipo tikayamba kuganizila tyala vofuna vasu, tingaleke kunkhala na chiyembekezo cha moyo wosasila. Ganizilani vichitikila Akhilisitu ayakine aku Korinto. Ove eleka kukhulupilila lonjezo yofunika ngako ya Mulungu—yakuti akufwa azauke. (1 Akor. 15:12) Paulo enena kuti ŵanthu amene enzekhulupililalini kuti akufwa azauke, enzenkhala na moyo wokhutilisha vilakolako vawo. (1 Akor. 15:32) Masiku ŵanosoti anyinji amene oyembekezelalini malonjezo a Mulungu, ochita chilichonse changakwanishe kuti ankhale na moyo wosangalala palipano. Koma sewo tukhulupilila ngako malonjezo a Mulungu. Chiyembekezo chasu chamene chili monga ni chisote, chuteteza maganizo ŵasu ndipo chutiyavya kuti osati tikonkhala na moyo wolikondwelesha seka wamene ungawononge ushamwali wasu na Yehova.—1 Akor. 15:33, 34.
10. Kansi chiyembekezo chingatiteteze tyani kuti osati tikonkhala na maganizo ophoniyeka?
10 Chisote chasu cha chiyembekezo, chingatiteteze kuti osati tikoganiza kuti vinthu vatuyeja-yeja kuchita pokondwelesha Yehova viliye pindu. Mwachisanzo, ayakine angoganiza kuti: ‘Nizankhalelini nawo m’gulu ya ŵanthu amene akuti azankhale na moyo mpaka kale-kale. Nine wosayenelela. Ningakwanishelini kukonkheja mfundo za Mulungu.’ Kumbukilani kuti Elifazi wamene enzetalijila wenye kuzatonthoja Yobu ekatishilasoti ntchito maganizo monga ni amene aŵa. Yove enena kuti: “Kansi munthu ni ŵani kuti ankhale ntuŵa?” Ponena za Mulungu, yove enenasoti kuti: “Yove aliye chikhulupililo mwa angelo ŵake, ndipo kululu ni kutuŵalini mmeso mwake.” (Yobu 15:14, 15) Wamene uyu wenze wenye ukulu! Kumbukilani kuti Satana niye enzelimbikisa maganizo amene aŵa. Yove oziŵa kuti keno muganizila ngako vinthu vamene ivi, mungaleke kunkhala na chiyembekezo. Tetyo, mukokana wenye wamene uyu ndipo mmalomwake mukoganizila malonjezo a Yehova. Osati mukokaikila kuti yove ofuna kuti muzankhale na moyo mpaka kale-kale ndipo akuyavyeni kuti mukwanishe vamene ivi.—1 Tim. 2:3, 4.
PITILIJANI KUTANG’ISHA CHIYEMBEKEZO CHANU
11. Ndaŵa yanji tufunika kuleza ntima patuyembekezela kuti Mulungu akwanilishe malonjezo ŵake?
11 Ni chinthulini chipepu kupitilija kutang’isha chiyembekezo chasu. Nthawe ziyakine tingaleke kuyembezela moleza ntima kuti Mulungu akwanilishe malonjezo ŵake. Koma pakuti Yehova ankhalepo mpaka kale-kale, nthawe yamene yuwoneka kuti ni itali kuli sewo, kuli yove ni ifupi. (2 Pet. 3:8, 9) Yove azakwanilishe cholinga chake pa nthawe yoyenela, koma payakine angachitelini vamene ivi pa nthawe yatuyembekezela sewo. Kansi n’chinji chingatiyavye kupitilija kutang’isha chiyembekezo chasu patuyembekezela moleza ntima kuti Mulungu akwanilishe malonjezo ŵake?—Yak. 5:7, 8.
12. Mokatijana na Aheberi 11:1, 6, kansi pali kukatijana kotyani pakati pa chiyembekezo na chikhulupililo?
12 Tingapitilije kunkhala na chiyembekezo chotang’a tikapitilija kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova wamene otipasa chiyembekezo chamene ichi. Ndipo Baibolo yuwonesha kuti pali kukatijana pakati pa chiyembekezo na kukhulupilila kuti Yehova alipo komasoti kuti “opeleka mphaso kuli ŵanthu omusakila-sakila na ntima wonse.” (Ŵelengani Aheberi 11:1, 6.) Keno tukhulupilila ngako kuti Yehova alipo, niyesoti patukhulupilila ngako kuti yove azakwanilishe vonse vechilonjeza. Tiyeni tikambilane vinthu viyakine vamene vingatiyavye kutang’isha ngako ushamwali wasu na Yehova, vamene vingachitishe kuti tipitilije kunkhala na chiyembekezo chotang’a.
Kupemphela komasoti kuganizila ngako kungatiyavye kutang’isha chiyembekezo chasu (Onani ndime 13-15.)b
13. Kansi tingachite tyani kuti tinkhale pa ushamwali na Mulungu?
13 Mukopemphela kwa Yehova komasoti kuŵelenga Mawu ŵake. Olo kuti tingakwanishelini kumuwona Yehova, tingankhale naye pa ushamwali. (Yer. 29:11, 12) Tingamvwishile Mulungu keno tuŵelenga Mawu ŵake komasoti kuŵaganizila ngako. Keno tuŵelenga za mwamene Yehova mwechisamalilila ŵanthu amene enkhala mphela okhulupilika kuli yove m’masiku akuvuli, chiyembekezo chasu chutang’a ngako. Vinthu vonse vatuŵelenga m’Mawu a Mulungu, “vilembewa kuti vitilangize. Malemba amene aŵa otipasa chiyembekezo chifukwa otiyavya kupilila komasoti otilimbikisa.”—Aro. 15:4.
14. Ndaŵa yanji tufunika kuganizila mwechichitila Yehova na ŵanthu ayakine?
14 Mukoganizila mwakukwanilishila malonjezo ŵake Yehova. Ganizilani vechichitila Abulahamu na Sara Yehova. Ove efwika pa nsinkhu wakuti angankhalelini na ŵana. Koma olo n’tetyo, Mulungu eŵalonjeza kuti azankhale na mwana. (Gen. 18:10) Kansi Abulahamu echita tyani chifukwa cha vamene ivi? Baibolo yunena kuti: “Enze na chiyembekezo komasoti chikhulupililo chakuti azankhale tata wa mitundu inyinji.” (Aro. 4:18) Olo kuti m’menso mwa ŵanthu venzewoneka monga n’vosakwanishika, Abulahamu ekhulupilila kuti Yehova akwanilishe lonjezo yake. Munthu wokhulupilika wamene uyu aliyekatishiwe chimwala. (Aro. 4:19-21) Nkhani monga n’zamene izi, zutiphunzisa kuti tingonkhala na chidalilo chakuti Yehova akwanilishe malonjezo ŵake, olo kuti kuli sewo vuwoneka monga n’vosakwanishika.
15. Ndaŵa yanji tufunika kuganizila vakutichitila Mulungu?
15 Mokoganizila vakukuchitilani Yehova. Ganizilani mwamwapindulila pamweka chifukwa cha kukwanilishiwa kwa malonjezo opezeka m’Mawu a Mulungu. Mwachisanzo, Yesu elonjeza kuti Atata ŵake azakupaseni vamufunikila pa moyo. (Mt. 6:32, 33) Yove ekusimikijilanisoti kuti azakupaseni mzimu wake. (Lk. 11:13) Yehova wankhala okwanilisha malonjezo amene aŵa. Vingachitike kuti pali malonjezo ayakine ŵamuwona kuti okwanilishiwa pali mwewo. Mwachisanzo, yove elonjeza kuti akokukhululukilani, kukutonthojani komasoti kukulyeshani mwauzimu. (Mt. 6:14; 24:45; 2 Akor. 1:3) Keno muganizila ngako vawakuchitilankoni kale Mulungu, mutang’ishe chiyembekezo chanu chakusogolo.
MUKOSANGALALA NA CHIYEMBEKEZO
16. Ndaŵa yanji chiyembekezo chasu ni chantengo wapatali?
16 Chiyembekezo chasu cha moyo wosasila ni mphaso ya ntengo wapatali yofumila kwa Mulungu. Tuyembekezela vinthu viweme ngako kusogolo ndipo tukaikilalini kuti vizachitike. Chiyembekezo chili monga ni nangula wasu, ndipo chutiyavya kunkhala odekha kuti tikopilila mayeselo, kutamanishiwa komasoti tuyopalini imfwa. Chilisoti monga ni chisote ndipo chuteteza maganizo ŵasu kuti tikopewa kuchita viipa noyeja-yeja kuchita viweme. Chiyembekezo chasu cha m’Baibolo chutiyavya kunkhala pa ushamwali na Mulungu ndipo chuwonesha kuti yove otikonda ngako. Vinthu vutiyendela bwino ngako tikapitilija kunkhala na chiyembekezo chotang’a.
17. Ndaŵa yanji chiyembekezo chutiyavya kunkhala osangalala?
17 Mu kalata yake yoluta kuli Akhilisitu a ku Roma, Paulo eŵalimbikisa kuti: “Kondwelani na chiyembekezo chamene icho.” (Aro. 12:12) Paulo enzesangalala chifukwa enzekaikilalini kuti akapitilija kunkhala wokhulupilika, azalondele moyo wosasila kululu. Nase tingosangalala na chiyembekezo chasu chifukwa tukaikilalini kuti Yehova azakwanilishe malonjezo ŵake. Wolemba masalimo enena kuti, “wosangalala ni munthu wamene . . . chiyembekezo chake chili mwa Yehova Mulungu wake, . . . Wosunga choonadi mpaka kale-kale.”—Sal. 146:5, 6.
NYIMBO N.° 139 Ganizila kuti uli m’chalo chanyowan
a Yehova watipasa chiyembekezo chiweme ngako cha vinthu vakusogolo. Chiyembekezo chamene ichi chutitang’isha komasoti kutiyavya kuti osati tikoganizila ngako za mavuto ŵatukumana nawo palipano. Chiyembekezo chamene ichi chutipasa mphamvu kuti tipitilije kutumikila Yehova olo kuti tukumana na mavuto otyani. Ndipo chingatiteteze ku vinthu viipa vamene vingasokoneze maganizo ŵasu. Monga mwatikuti tiphunzilile mu nkhani ino, vonse vamene ivi ni vifukwa viweme vatingatang’ishile chiyembekezo chasu.
b MAWU OFOTOKOZA CHITHUNZI: Monga mwachutetezela mutu wa nsodja chisote, komasoti mwamene nangula mwakuyavyila bote kuti osati ikoyenda-yenda, chiyembekezo chasu chuteteza maganizo ŵasu ndipo chutiyavya kunkhala odekha tikakumana na mayeselo. Mulongo opemphela ndipo okaikilalini kuti ayankhiwe. M’bale oganizila mwamene Mulungu mwechikwanilishila vechilonjeza Abulahamu.