NKHANI YOPHUNZILA N.° 27
Ndaŵa yanji tufunikila kuyopa Yehova?
“Ushamwali wotang’a na Yehova ni wa ŵanthu amene omuyopa.”—SAL. 25:14.
NYIMBO N.° 8 Yehova ni pothaŵila pasu
VATIKUTI TIPHUNZILEa
1-2. Mokatijana na Salimo 25:14, kansi tufunika kuchita tyani keno tufuna kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova?
KANSI ni nkhalidwe yotyani yamuganiza kuti ni yofunika ngako kuti mupitilije kunkhala pa ushamwali wotang’a na munthu muyakine? Mosakaikila mwewo mungayankhe kuti azishamwali aweme ofunikila kukondana noyavyana muyake na muyake. Payakine mwewo mungaganizilekolini kuti wowa ni nkhalidwe yofunika ngako kuti ŵanthu ankhale pa ushamwali uweme. Koma olo n’tetyo, monga mwayanenela lemba pafumila mutu wa nkhani ino, ŵanthu ŵala amene ofuna kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova ofunikila ‘kumuyopa.’—Ŵelengani Salimo 25:14.
2 Mosasamala kanthu kuti tankhala tutumikila Yehova kwa nthawe itali tyani, tonse tufunika kupitilija kumuyopa. Koma kansi kuyopa Yehova kutanthauza chinji? Kansi tingaphunzile tyani kuyopa Yehova? Ndipo tingaphunzile chinji pa nkhani ya kuyopa Mulungu kufumila kuli Obadiya, Nkulu wa Ansembe Yehoyada, komasoti Mfumu Yehoasi?
KANSI KUYOPA MULUNGU KUTANTHAUZA CHINJI?
3. Fotokozani mwakutitetezela kunkhala na wowa.
3 Sewo tingankhale na wowa keno tukhulupilila kuti tingakumane na vuto iyakine yamene ingatiwononge. Wowa wa ntundu wamene uyu ungatiyavye kuchita vinthu mwanzelu. Kuyopa kupona kutiyavya kupewa kuyenda mmbali ngako mwa lupili. Kuyopa kuchitiwa kutiyavya kuthaŵa vinthu voyofya. Kuyopa kuwononga ushamwali wasu na munthu muyakine watukonda, kutiyavya kupewa kulaŵila olo kuchita chinthu chiyakine mosawama ntima.
4. Kansi ni ntundu wanji wa kuyopa Yehova wakufuna Satana kuti tinkhale nawo?
4 Satana ofuna kuti ŵanthu akoyopa Yehova mosayenelela. Yove ofuna kuti tikokhulupilila kuti Yehova ni nkali nthawe zonse ndipo ofuna kutilanga mwakuti tingakwanishelini kumukondwelesha. (Yobu 4:18, 19) Satana ofuna kuti tikochita naye wowa ngako Yehova noleka kumutumikila. Kuti tipewe ukuka wamene uyu, tufunikila kuyopa Mulungu moyenelela.
5. Kansi kuyopa Mulungu kutanthauza chinji?
5 Munthu wamene oyopa Mulungu moyenelela omukonda ndipo ofunalini kuchita chinthu chilichonse chamene chingawononge ushamwali wake na yove. Kwamene uku niye “kuyopa Mulungu” kwenzechita Yesu. (Ahe. 5:7) Yove enzechitalini wowa mpaka kufwika potutumila na Yehova. (Yes. 11:2, 3) M’malo mwake, yove enzemukonda ngako ndipo enzefuna kumumvwila. (Yoh. 14:21, 31) Molingana na Yesu, sewo tumulemekeza ngako Yehova komasoti tumuyopa chifukwa yove ni wachikondi, wanzelu, wachilungamo komasoti wamphamvu. Sewo tuziŵasoti kuti Yehova otikonda ngako ndipo vumukhuza ntima akawona mwatuchitila na malangizo ŵake. Sewo tingamukalipishe Yehova olo kukondwelesha ntima wake.—Sal. 78:41; Miy. 27:11.
TINGAPHUNZILE KUYOPA MULUNGU
6. Kansi njila imozi yatingaphunzilile kuyopa Mulungu ni yotyani? (Salimo 34:11)
6 Sewo tuvyalikalini tili na ntima woyopa Yehova; tufunika kuchita phunzila mwatingachitile vamene ivi. (Ŵelengani Salimo 34:11.) Njila imozi yatingachitile vamene ivi ni kulolesha chilengedwe. Keno tulolesha ngako nzelu za Mulungu, mphamvu zake, chikondi chake chikulu kuli sewo kupitila mu “vinthu vechipanga,” niyesoti patumulemekeza nomukonda ngako. (Aro. 1:20) Mulongo muyakine, zina yake Adrienne enena kuti: “Nzelu za Yehova zamene zuwonekela mu chilengedwe zunidabwisa ngako ndipo zuniyavya kuziŵa kuti yove oziŵa vinthu vamene ni viweme kuli newo.” Kuganizila vamene ivi kwemufwikisha ponena kuti, “Nufunalini kuchita chinthu chilichonse chamene chingawononge ushamwali wangu na Yehova wamene niye enipasa moyo.” Kansi mwewo mungapatuleko nthawe sondo ino kuti muganizileko vokhuza chilengedwe? Vamene ivi vizayangijile ulemu wanu komasoti chikondi chanu pa Yehova.—Sal. 111:2, 3.
7. Kansi pemphelo ingatiyavye tyani kuti tikoyopa Yehova moyenelela?
7 Njila iyakine yatingakulishile kuyopa Mulungu ni kupemphela nthawe zonse. Sewo tumuziŵa ngako Yehova nthawe iliyonse yatupemphela kuli yove. Nthawe iliyonse yatupemphela kuli yove posenga mphamvu kuti tikwanishe kupilila mayeselo, vutikumbusha vokhuza mphamvu zake zodabwisa. Tikomutembeja chifukwa cha mphaso ya Mwana wake, tulikumbusha mwakutikondela Yehova. Ndipo tikomupapatila Yehova kuti atiyavye pa vuto iyakine, tuziŵa kuti yove ni wanzelu ngako. Mapemphelo amene aŵa otiyavya kuti tikolemekeza ngako Yehova. Komasoti vamene ivi vutiyavya kunkhala osimikija ntima kupewa chinthu chilichonse chamene chingasokoneze ushamwali wasu na Yehova.
8. Kansi tingachite tyani kuti tipitilije kuyopa Mulungu?
8 Tingapitilije kuyopa Mulungu mwa kuphunzila Baibolo na cholinga chofuna kuphunzila kufumila pa visanzo viweme na visanzo viipa vili m’Baibolo. Tiyeni tikambilane za atumiki aŵili okhulupilika a Yehova—Obadiya wamene enze wololela ng’anda ya Mfumu Ahabu na Nkulu wa Ansembe Yehoyada. Pavuli pake tiwone vatingaphunzile kufumila kwa Mfumu ya Yuda Yehoasi wamene eyamba luweme koma pavuli pake eleka kutumikila Yehova.
NKHALANI OTANG’A NTIMA MONGA NI OBADIYA
9. Kansi kuyopa Yehova kwemuyavya tyani Obadiya? (1 Mafumu 18:3, 12)
9 Baibolo yuyamba kuneza za Obadiyab na mawu akuti: “Munthu woyopa ngako Yehova.” (Ŵelengani 1 Mafumu 18:3, 12.) Kansi wowa woyenelela wamene uyu wemuyavya tyani Obadiya? Chinthu chimozi n’chakuti, kuchita vamene ivi kwemuyavya kunkhala munthu wachilungamo komasoti wodalilika. Chifukwa cha vamene ivi mfumu imuika kunkhala wololela ng’anda ya chifumu. (Yelekezelani na Nehemiya 7:2.) Kuyopa kwake Mulungu kwemuyavya Obadiya kunkhala wotang’a ntima modabwisa—nkhalidwe yamene yove enzefunikila chendi. Yove enkhala na moyo pa nthawe ya ulamulilo wa Mfumu iipa Ahabu, wamene “echita viipa ngako pamenso pa Yehova kupambana [mafumu] onse amene enzepo yove akaliyenkhalapo.” (1 Maf. 16:30) Komasoti mwanakazi wa Ahabu, Yezebeli wamene enzelambila Baala enzemuzonda ngako Yehova, mwakuti eyeja-yeja kuti asilije kulambila kwa chendi mu ufumu wa kumpoto. Mpaka yove efwika popaya aneneli anyinji a Mulungu. (1 Maf. 18:4) Mosakaikila, Obadiya enzelambila Yehova pa nthawe yovuta.
10. Kansi Obadiya ewonesha tyani kuti enze wotang’a ntima modabwisa?
10 Kansi Obadiya ewonesha tyani kuti enze wotang’a ntima modabwisa? Yezebeli pechiyamba kusakila-sakila aneneli a Mulungu kuti aŵapaye, Obadiya etola aneneli ayakine 100 noŵafisa ‘mmagulu aŵili a aneneli 50 pa gulu iliyonse ndipo enzeŵapasa nkate na manzi.’ (1 Maf. 18:13, 14) Kuti enze eziŵika, mosakaikila munthu wotang’a ntima wamene uyu obadiya sembe epaiwa. Kulaŵila chendi, Obadiya enze munthu ndipo enzefunalini kufwa. Koma Obadiya enzekonda Yehova komasoti ŵanthu amene anzemutumikila kupambana mwenzekondela moyo wake ngawo-ngawo.
Olo kuti onkhala m’chalo mwamene ntchito yasu ni yoleshewa, m’bale motang’a ntima oyaŵila chakulya chauzimu kuli Amboni ayake (Onani ndime 11.)c
11. Kansi atumiki a Yehova a masiku ŵano ali monga ni Obadiya mwanjila yotyani? (Onanisoti chithunzi.)
11 Masiku ŵano atumiki anyinji a Yehova onkhala m’vyalo mwamene ntchito yasu ni yoleshewa. Molingana na Obadiya abale na alongo okondewa amene aŵa olekalini kulambila Yehova mosasamala kanthu kuti ove opitilija kulemekeza olamulila akulu-akulu. (Mt. 22:21) Ove owonesha kuti oyopa Mulungu pomumvwila m’malo momvwila ŵanthu. (Mac. 5:29) Ove ochita vamene ivi popitilija kulengeza uthenga uweme nosonkhana pamozi mwachisinsi. (Mt. 10:16, 28) Ove ochita vonse vangakwanishe powoneshesha kuti abale na alongo ŵawo ali na vonse vofunikila kuti apitilije kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova. Ganizilani chisanzo cha Henri, wamene onkhala m’chalo chiyakine ku Africa kwamene ntchito yasu yenze yoleshewa kwa nthawe itali. Nkati mwa kuleshewa kwamene uku, Henri enzelipeleka kuyaŵila mabuku ofotokoza Baibolo kuli Amboni ayake. Yove elemba kuti: “Nine munthu wansoni. Tetyo nukhulupilila kuti ulemu ukulu wanili nawo kwa Yehova niye weniyavya kunkhala wotang’a ntima monga mwenenzefunikila.” Kansi mwewo muliwona kuti nimwe otang’a ntima monga ni mwenzele Henri? Mungakwanishe kuchita vamene ivi keno muyopa Mulungu moyenelela.
NKHALANI OKHULUPILIKA MONGA NI NKULU WA ANSEMBE YEHOYADA
12. Kansi Nkulu wa Ansembe Yehoyada ewonesha tyani kuti enze wokhulupilika kwa Yehova?
12 Nkulu wa Ansembe Yehoyada enzeyopa Yehova, ndipo wowa wamene uyu wemuchitisha kunkhala wokhulupilika nopitisha pasogolo kulambila kwa chendi. Vamene ivi viwonekela luweme Ataliya mwana mwanakazi wa Yezebeli pechilonda ufumu wa Yuda. Ŵanthu enze na vifukwa viweme vomuyopela Ataliya. Yove enze munthu wankhanza ngako ndipo enzefunishisha ngako kunkhala Mfumukazi mwakuti mpaka efwika pofuna kupailatu azizikulu ŵake onse kuti yove alamulile. (2 Mbiri 22:10, 11) Mmozi mwa ŵana analume amene awo enze—Yehoasi—yove ekwanisha kupulumuka chifukwa cha Yehosabati mwanakazi wa Yehoyada. Yove pamozi na mwanalume wake emufisa mwana wamene uyo nomusamalila. Mwa njila yamene iyi Yehoyada pamozi na Yehosabati eyavya poteteza nzela wa mafumu a Davide. Yehoyada enze wokhulupilika kwa Yehova ndipo aliye chite naye wowa Ataliya.—Miy. 29:25.
13. Yehoasi penze na vyaka 7, kansi Yehoyada ewoneshasoti tyani kuti enze wokhulupilika?
13 Yehoasi penze na vyaka 7, Yehoyada ewoneshasoti kuti enze wokhulupilika kwa Yehova. Yove epanga makonzedwe. Kuti makonzedwe amene aŵa eyenda luweme, Yehoasi sembe enkhala woyenelela kuloŵa mu ufumu wa Davide. Koma kuti makonzedwe amene awo aliye yende luweme mosakaikila Yehoyada sembe epaiwa. Na daliso ya Yehova, makonzedwe amene awo eyenda luweme. Moyavyiwa na akalonga komasoti Alevi, Yehoyada elonga ufumu Yehoasi nopaya Ataliya. (2 Mbiri 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Pavuli pake Yehoyada “echita pangano pakati pa Yehova, mfumu na ŵanthu, kuti ŵanthu amene awo akowonesha kuti ni ŵanthu a Yehova.” (2 Maf. 11:17) Yehoyada “eika akamalonda apa miliyango pafupi na miliyango ya ng’anda ya Yehova, kuti aliyense woipishiwa mwanjila iliyonse osati aloŵe.”—2 Mbiri 23:19.
14. Kansi Yehoyada elemekezewa munjila zotyani chifukwa cholemekeza Yehova?
14 Yehova enenelatu kuti: “Amene onilemekeza nuŵalemekeza.” Kulaŵila chendi, yove emudalisa Yehoyada. (1 Sam. 2:30) Mwachisanzo yove echitisha kuti ntchito ziweme za Nkulu wa Ansembe wamene uyo zilembewe kuti zitiphunzise. (Aro. 15:4) Ndipo Yehoyada pechimwalila yove epasiwa ulemu wapadela mwa kuikiwa mmanda “mu tauni ya Davide chifukwa echita viweme mu Isiraeli komasoti kwa Mulungu wachendi na ng’anda yake.”—2 Mbiri 24:15, 16.
Molingana na Nkulu wa Ansembe Yehoyada, tiyeni tilole kuti kuyopa kwasu Mulungu kukotichitisha kuyavya abale ŵasu mokhulupilika (Onani ndime 15.)d
15. Kansi tingaphunzile chinji kufumila pa nkhani ya Yehoyada? (Onanisoti chithunzi.)
15 Nkhani ya Yehoyada ingatiyavye tonse kuti tikoyopa ngako Mulungu. Amene osogolela mipingo ya Chikhilisitu angakonkheje Yehoyada mwa kupitilija kunkhala tchelu noteteza mokhulupilika mbelele za Mulungu. (Mac. 20:28) Ŵanthu achikulile angaphunzile kuli Yehoyada kuti keno oyopa Yehova nopitilija kunkhala okhulupilika yove angaŵakatishile ntchito pokwanilisha cholinga chake. Yove azaŵatayelini. Achilumbwana angawone mwechichitila vinthu Yehova na Yehoyada nomukonkheja powonesha ulemu kuli abale na alongo achikulile makamaka amene atumikila Yehova kwa vyaka vinyinji. (Miy. 16:31) Posilijila pake, aliyense wa sewo angaphunzilepo kanthu kuli akalonga komasoti Alevi amene echilikiza Yehoyada. Tiyeni tikoyavya mokhulupilika “ŵala osogolela” mwa kuŵamvwila.—Ahe. 13:17.
OSANKHALA MONGA NI MFUMU YEHOASI
16. Kansi n’chinji chuwonesha kuti Yehoasi enze wophoniya?
16 Yehoyada eyavya mfumu Yehoasi kunkhala munthu muweme. (2 Maf. 12:2) Tetyo, mfumu Yehoasi penze akali ntontho, yove enzefuna kukondwelesha Yehova. Koma pavuli pakuti Yehoyada wamwalila, Yehoasi eyamba kumvwishila kuli ŵanthu ampatuko. Kansi vokonkhapo vake venze votyani? Yove pamozi na ŵanthu ŵake “eyamba kutumikila vipilala vopatulika komasoti mafano.” (2 Mbiri 24:4, 17, 18) Chifukwa chakumvwa chisoni ngako, Yehova “epitilija kutumija aneneli pakati pawo kuti aŵajoshele kuli yove . . . , koma aliyemvwile.” Ove aliyemvwile olo Zekariya mwana wa Yehoyada, wamene kuyangijila ponkhala mneneli na wansembe wa Yehova, yove enzesoti mkhazeni wake wa Yehoasi. Mfumu Yehoasi ipaya Zekariya, olo kuti banja ya Zekariya ipulumusha moyo wake ndipo yenzemuyavya ngako.—2 Mbiri 22:11; 24:19-22.
17. Kansi vinthu vimuyendela tyani Yehoasi?
17 Yehoasi aliye pitilije kuyopa Yehova ndipo vinthu viliye muyendele luweme. Yehova enze enenelatu kuti: “Ŵala amene oninyoza ni atyala-tyala kuli newo.” (1 Sam. 2:30) Pavuli pake gulu ya nkhondo itontho ya Asiriya igonjesa Yehoasi na “analume atontho” ndipo “emusiya ozunzika ngako”. Asiriya pechijoka, Yehoasi epaiwa na atumiki ŵake ngawo-ngawo chifukwa chakuti yove epaya Zekariya. Ŵanthu enzewona kuti mfumu yamene iyo yenze iipa ngako ndipo aliye noiike “mmanda achifumu.”—2 Mbiri 24:23-25.
18. Mokatijana na Yeremiya 17:7, 8, kansi tingapewe tyani kunkhala monga ni Yehoasi?
18 Kansi tuphunzila chinji kufumila pa chisanzo cha Yehoasi? Yove enze monga ni chimuti cha miju yosakata chamene chingapone nthawe iliyonse. Pavuli pakuti munthu wamene enzemuyavya Yehoyada wamwalila, Yehoasi noyamba kumvwishila kuli ŵanthu ampatuko yove enkhala munthu wosakhulupilika kwa Yehova. Chisanzo chamene ichi chuwonesha kuti sewo tufunikalini kumvwila Mulungu pa chifukwa tyala chakuti banja yasu komasoti ŵanthu ayakine mumpingo otipasa chisanzo chiweme. Kuti tipitilije kunkhala pa ushamwali na Yehova, tufunika kukulisha chikondi chasu nomulemekeza, nophunzila nthawe zonse, kuganizila vatuphunzila komasoti kupemphela.—Ŵelengani Yeremiya 17:7, 8; Akol. 2:6, 7.
19. Kansi Yehova ofuna kuti tikochita tyani?
19 Yehova otisengalini kuti tikochita vinyinji. Vakufuna yove vafotokozewa mwachidule pa Mlaliki 12:13, pamene ponena kuti: “Yopa Mulungu wachendi nosunga malamulo ŵake chifukwa vamene ivi niye vakufunikila kuchita munthu.” Tikoyopa Mulungu, tizakwanishe kulimbana bwino-bwino na mayeselo akusogolo nopitilija kunkhala okhulupilika kwa Yehova mosasamala kanthu kuti tingakumane na votyani kusogolo monga ni mwechichitila Obadiya komasoti Yehoyada. Paliye chikuti chizakwanishe kuwononga ushamwali wasu na Yehova.
NYIMBO N.° 3 Nimwe mphamvu zasu, chiyembekezo chasu komasoti tukudalilani
a Mokatijana na mwechikatishiliwa ntchito Malemba, mawu akuti “kuyopa” angatanthauze vinthu vinyinji. Mokatijana na nkhani yake mawu amene aŵa angatanthauze, wowa, ulemu, olo kuyopa. Nkhani ino itiyavye kukulisha ntundu wa wowa wamene ungatiyavye kunkhala ŵanthu otang’a ntima komasoti okhulupilika potumikila Atata ŵasu akululu.
b Obadiya wamene uyu ni walalini mneneli obadiya, wamene enkhala na moyo pavuli pa vyaka mahandiledi anyinji wamene echizalemba buku ya m’Baibolo yamene yuziŵika na zina yake.
c MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Chithunzi ichi, chuwonesha m’bale wamene oyaŵila chakulya chauzimu pa nthawe yamene ntchito yasu ni yoleshewa.
d MAWU OFOTOKOZA VITHUNZI: Mulongo wachisimbi ophunzila kufumila kuli mulongo wachikulile mwangalalikilile pokatishila ntchito foni; m’bale owonesha kutang’a ntima polalikila pamalo opezeka ŵanthu anyinji; m’bale muyakine wamene oziŵa bwino ntchito zokonza Ng’anda za Ufumu ophunzisakosoti ayakine.