Vatufunikila kuchita kuti tikokondana ngako

1-2. (a) Ndaŵa yanji ntumwi Paulo efotokoza kuti chikondi ni nkhalidwe ‘ikulu pa minkhalidwe yonse’? (b) Kansi tikambilane makonsho otyani?

NTUMWI Paulo Penzetomola za chikhulupililo, chiyembekezo komasoti chikondi, esilija na mawu akuti ‘chikulu pa [minkhalidwe] yonse yamene iyi ni chikondi.’ (1 Akor. 13:13) Ndaŵa yanji Paulo enena vamene ivi? Kusogolo uku sewo tizafunikilelini soti kunkhala na chikhulupililo pa malonjezo a Mulungu okhuza chalo chanyowani, kapena kuyembekezela kukwanilishiwa kwa malonjezo amene awo, chifukwa panthawe yamene iyo azankhale kuti akwanilishiwa kale. Koma sewo nthawe zonse tizafunikile kukonda Yehova pamozi na ŵanthu. Ndipo kulaŵila chendi, chikondi chasu kuli ove chizapitilije kukula mpaka kale-kale.

² Chifukwa chakuti sewo tizafunikile kuwonesha chikondi mpaka kale-kale, munkhani ino tikambilane makonsho aŵa atatu. Konsho yoyamba ni yakuti, ndaŵa yanji sewo tufunikila kukondana? Yachiŵili, kansi tingawoneshe tyani chikondi kuli ayakine? Yachitatu, kansi tingachite tyani kuti tipitilije kukondana ngako?

NDAŴA YANJI TUFUNIKILA KUKONDANA?

3. Kansi n’vifukwa votyani vatili navo votichitisha kukondana?

³ Ndaŵa yanji n’kofunika kuti tikowoneshana chikondi? Keno tuwonesha chikondi kuli abale ŵasu tuwonesha kuti nise Akhilisitu achendi. Yesu euja ophunzila ŵake kuti: “Mukochita tetyo, onse azaziŵe kuti nimwe ophunzila ŵangu—keno mukondana.” (Yoh. 13:35) Chofunika ngako n’chakuti chikondi chutiyavya kunkhala okatijana. Paulo enena kuti chikondi “chukatanija ŵanthu mwamphamvu ngako.” (Akol. 3:14) Koma olo n’tetyo, palisoti chifukwa chiyakine chofunika chatufunikila kukondana. Ntumwi Yohane elembela okhulupilila ayake kuti: “Munthu okonda Mulungu awokonda soti nkwake.” (1 Yoh. 4:21) Keno sewo tukondana tuwoneshasoti kuti tukonda Mulungu.

4-5. Pelekani chisanzo chuwonesha kuti kukonda Mulungu n’kokatijana na kukonda ayasu.

⁴ Kansi kukonda Mulungu n’kokatijana tyani na kukonda abale na alongo ŵasu? Mwachisanzo, ganizilani kukatijana kwamene kulipo pakati pa ntima na mbali ziyakine za muŵili wasu. Dokota akapima kwanja kuti awone keno ili bwino kapena yayi, yove angakwanishe kuziŵa mwaulili ntima wasu. Kansi niphunzilo yotyani yatufwana pa mfundo yamene iyi?

⁵ Molingana na dokota wamene okwanisha kuziŵa vinthu viyakine vokhuza ntima akapima kwanja yasu, sewo tingakwanishe kuziŵa kukula kwa chikondi chasu kwa Mulungu mwakuwona mwatukondela ayasu. Tikawona kuti chikondi chasu kuli okhulupilila ayasu chayamba kuchepa, tufunikila kuziŵa kuti nacho chikondi chasu kwa Mulungu chayambasoti kuchepa. Koma keno tukonda Akhilisitu ayasu nthawe zonse, tizaziŵe kuti chikondi chasu kwa Mulungu n’chikulu.

6. Ndaŵa yanji tufunikila kudela nkhaŵa keno chikondi chasu kuli abale na alongo chayamba kuchepa? (1 Yohane 4:7-9, 11)

⁶ Sewo tufunikila kudela nkhaŵa keno chikondi chasu kuli abale na alongo chayamba kuchepa. Ndaŵa yanji? Chifukwa chakuti vamene ivi vingatanthauze kuti moyo wasu wauzimu uli pangozi. Ntumwi Yohane efotokoza vamene ivi momvwika luweme pechitikumbusha kuti: “Pakuti wala asakonda mkwake wakuwona angakonde lini Mulungu wamene akaliye muwonapo.” (1 Yoh. 4:20) Kansi tuphunzilapo chinji? Yehova okondwela nase peka-peka keno sewo “tukondana.”—Ŵelengani 1 Yohane 4:7-9, 11.

KANSI TUWONESHA TYANI CHIKONDI KULI MUYAKE NA MUYAKE

7-8. Kansi ni njila ziyakine soti zotyani zatingawoneshele chikondi kuli ayasu?

⁷ Moweleja-weleja m’Mawu a Mulungu tufwanamo lamulo yakuti “tikokondana muyake na muyake.” (Yoh. 15:12, 17; Aro. 13:8; 1 Ates. 4:9; 1 Pet. 1:22; 1 Yoh. 4:11) Koma olo n’tetyo, chikondi ni nkhalidwe yamene ili muntima, kapena kuti ni umunthu wasu wankati, ndipo paliye munthu aliyense wamene angakwanishe kuwona vinthu vili muntima mwasu. Lomba kansi tingawoneshe tyani chikondi chasu kwa muyake na muyake? Sewo tingawoneshe nkhalidwe yamene iyi kupitila m’mawu na vochita vasu.

⁸ Pali njila zosiyana-siyana zatingawoshele kuti tukonda abale na alongo ŵasu. Onani visanzo ivi vokonkhapo: “Mukolaŵijana vachendi veka-veka.” (Zek. 8:16) “Sungani ntendele pakati panu.” (Mk. 9:50) “Powoneshana ulemu, munkhale pasogolo.” (Aro. 12:10) “Londelannani.” (Aro. 15:7) “Pitilijani . . . kukhululukilana na ntima onse.” (Akol. 3:13) “Osaleka kutakulilana volema.” (Aga. 6:2) “Mukolimbikisana.” (1 Ates. 4:18) “Pitilijani . . . kutang’ishana.” (1 Ates. 5:11) ‘Mukopemphelelana.’—Yak. 5:16.

9. Ndaŵa yanji kutonthoja ayakine ni njila yofunika yowoneshela chikondi? (Onanisoti chithunzi.)

⁹ Tiyeni tikambilaneko mawu amozi onena za chikondi amene atomolewa mu ndime 8. Paulo enena kuti: “Pitilijani kutonthojana.” Ndaŵa yanji kutonthoja ayakine ninjila yofunika ngako yowoneshela chikondi? Mokatijana na mweinenela lifalensi iyakine ya Baibolo, mawu ŵechikatishila ntchito Paulo akuti “kutonthojana” otanthauza “kupanama pafupi na munthu wamene okumana na mavuto akulu ngako kuti umulimbikise.” Tetyo, keno tutonthojana tuyavya okhulupilila ayasu amene okumana na mavuto kuti apitilije kuyenda pa njila ya kumoyo. Ndipo nthawe iliyonse yatutonthoja m’bale wasu tumuwonesha kuti tumukonda.—2 Akor. 7:6, 7, 13.

10. Kansi pali kukatijana kotyani pakati pa chifundo na chitonthojo?

¹⁰ Kumvwa chifundo na kutonthoja ayakine ni vinthu viŵili vokatijana. Mwanjila yotyani? Chifundo chuchitisha munthu kutonthoja muyake noyeja-yeja kumuyavya keno okumana na mavuto. Tetyo, kumvwa chifundo kutilimbikisa kuyavya ayakine. Paulo efotokoza kuti chifundo cha Yehova kuli ŵanthu chumuchitisha kuti akoŵayavya akakumana na mavuto. Paulo enena kuti Yehova ni “Atata achifundo chikulu na Mulungu wamene otonthoja m’njila iliyonse.” (2 Akor. 1:3) Mokatijana na mwayufotokozela nota de estudo pa vesi yamene iyi, Paulo ekatishila ntchito mawu akuti “chifundo” potanthauza kumvwila chisoni ayakine. Tetyo, “Mulungu otomolewa kuti Atata olo kuti chisime chachifundo, chifukwa chifundo chufumila kuli yove.” Ndipo chifundo chamene icho chumulimbikisa “kutitonthoja m’masauso ŵasu onse.” (2 Akor. 1:4) Molingana na manzi atuŵa am’chisime amene osisimula ŵanthu anjota, Yehova otonthoja nosisimula ŵanthu amene ovutika maganizo. Kansi tingakonkheje tyani Yehova pochitila ayakine chifundo komasoti kuŵatonthoja? Njila imozi yatingachitile vamene ivi ni kukulisha minkhalidwe iyakine yamene ni yokatijana na kutonthoja ayakine. Kansi iyakine mwa minkhalidwe yamene iyo niyotyani?

11. Mokatijana na Akolose 3:12 na 1 Petulo 3:8, kansi ni minkhalidwe iyakine yotyani yatufunikila kuikulisha kuti tipitilije kunkhala na chikondi chamene chingatiyavye kutonthoja ayakine?

¹¹ Kansi n’chinji chingatiyavye kupitilija kuwonesha chikondi na cholinga chakuti “tipitilije kutonthojana” nsiku na nsiku? Sewo tufunikila kukulisha minkhalidwe iweme monga kuchitilana chifundo, kukonda abale ŵasu, komasoti kuwama ntima. (Ŵelengani Akolose 3:12; 1 Petulo 3:8.) Kansi minkhalidwe yamene iyi ingatiyavye tyani? Keno tuwonesha chifundo kuli abale ŵasu mofumila pansi pa ntima, tizankhale ofunishisha ngako kuŵayavya pakukumana na mavuto. Monga ni mwechinenela Yesu “pakamwa polaŵila vutaikila muntima. Koma munthu muweme ofumya viweme m’chuma chake chiweme.” (Mt. 12:34, 35) Kutonthoja abale na alongo ŵasu amene okumana na mavuto ni njila yofunika ngako yatuwoneshela kuti tuŵakonda.

KANSI TINGAPITILIJE TYANI KUWONESHANA CHIKONDI CHIKULU?

12. (a) Ndaŵa yanji tufunikila kupitilija kunkhala tchelu? (b) Kansi tikambilane konsho yotyani?

¹² Tonse tufuna “kupitilija kukondana.” (1 Yoh. 4:7) Koma olo n’tetyo, sewo tufunikalini kuluŵa vechitichenjeja Yesu kuti “chikondi cha ŵanthu anyinji chizachepe.” (Mt. 24:12) Yesu aliye nene kuti anyinji mwa ophunzila ŵake azaleke kuwoneshana chikondi. Koma sewo tufunikila kunkhala tchelu kuti tipewe kusokonezewa na mzimu uliye chikondi wa ŵanthu a muli chino chalo pa mwatuchitila vinthu na ŵanthu ayakine. Patuganizila vamene ivi mmaganizo mwasu, tiyeni tikambilane konsho iyi yofunika ngako: Kansi n’chinji chingatiyavye kuziŵa keno tukonda ngako abale na alongo ŵasu?

13. Kansi n’chinji chingatiyavye kuziŵa keno tukonda ngako abale ŵasu?

¹³ Njila imozi yatingaziŵile kukula kwa chikondi chasu nikuwona mwatuchitila vinthu pamoyo wasu. (2 Akor. 8:8) Petulo etomola chimozi mwavinthu vatufunika kuganizila, yove enena kuti: “Kupambana vonse mukonkhala okondana ngako pakuti chikondi chufwichila machimo anyinji.” (1 Pet. 4:8) Tetyo, vatuchita abale na alongo ŵasu akaphoniyesha vinthu olo akachita chinthu chiyakine chamene chatikhumudwisa, vingatiyavye kuziŵa keno chikhulupililo chasu n’chotang’a.

14. Mokatijana na 1 Petulo 4:8, kansi nintundu wanji wachikondi chatufunikila kuwonesha? Pelekani chisanzo.

¹⁴ Tiyeni tikambilane soti luweme mawu a Petulo. Mbali yoyamba ya vesi 8 yufotokoza ntundu wachikondi chatufunikila kunkhala nacho—“chikondi ngacho-ngacho.” Mawu ŵechikatishila ntchito Petulo akuti “kukondana ngako,” otanthauza “kutambulula.” Mbali yachiŵili ya vesi yamene iyi yufotokoza vachuchita chikondi ngacho-ngacho. Chove chufwichila machimo ŵa abale ŵasu. Vamene ivi tingaviyelekezele mwanjila iyi yokonkhapo: Sewo tilikate chikondi chasu na manja onse aŵili monga ni chinyula chitali, ndipo tuchitambulula luweme-luweme mpaka chove chuvingilija machimo, osati imozi kapena aŵili, koma “machimo anyinji.” Kuziŵilija machimo ni njila iweme ngako yokhululukilana. Molingana na nyula yamene yuziŵilija chilonda, chikondi chuziŵilija vofoka na vophoniya va ŵanthu ayakine.

15. Keno tukonda ngako abale na alongo ŵasu, kansi tizakwanishe kuchita chinji? (Akolose 3:13)

¹⁵ Chikondi chasu chufunikila kunkhala champhamvu ngako kuti chikotiyavya kukhululuka vinthu vakutiphoniyela okhulupilila ayasu—olo kuti nthawe ziyakine vamene ivi vingafune kuti tikoyeja-yeja ngako. (Ŵelengani Akolose 3:13.) Keno sewo tukwanisha kukhululukila ayakine, tuwonesha kuti chikondi chasu n’chotang’a komasoti kuti tufuna kuchita vinthu vokondwelesha Yehova. Kansi n’chinji soti chiyakine chingatiyavye kukhululuka ayakine akachita vinthu votikhumudwisa nopewa kukulumija kukalipa?

16-17. Kansi n’chinji soti chiyakine chingatiyavye kunyalanyaza machimo atontho-atontho ŵakuchita ayasu? Pelekani chisanzo. (Onanisoti chithunzi.)

¹⁶ Mukoika maganizo ŵanu pa vinthu viweme vakuchita abale na alongo ŵanu, osati pa viipa vakuchita. Ganizilani chisanzo ichi. Tiyelekezele kuti muli pa nsonkhano pamozi na gulu ya abale na alongo. Mwankhala na nthawe iweme ndipo pavuli pa nsonkhano muchosa foto gulu yamene iyo ya abale. Pasogolo pake, mwewo muchosa mafoto aŵili chifukwa chakuti foto yoyamba iliyechoke luweme. Tetyo mwankhala na mafoto okwanila atatu. Lomba pavuli pake, mwewo mwawona kuti pafoto iyakine pa atatu amene awo m’bale muyakine aliyesekelele. Kansi mwewo mungachite nayo tyani foto yamene iyo? Mungaifimvye chifukwa muli na mafoto ayakine aŵili amene gulu yonse yachoka luweme kupamikijapo m’bale wala wamene enzeve sekelele pafoto yoyamba.

¹⁷ Tingalinganije mafoto ŵala ŵamungasunge na vinthu vamuganizila. Sewo nthawe zinyinji tunkhala na vinthu viweme vatingakumbukile, monga nthawe yetenzetandala na abale komasoti alongo ŵasu. Koma tiyelekezele kuti panthawe iyakine pemwenzetandala, m’bale kapena mulongo elaŵila olo kuchita vinthu viyakine mosakuganizilani. Kansi tufunikila kuchita chinji tikayamba kuganizila vamene ivo? Tyani osayeja kuifimvya nkhani yamene iyo monga ni mwamungachitile na foto imozi pa mafoto ŵala? (Miy. 19:11; Aef. 4:32) Sewo tingakwanishe kuluŵa za chimo itontho ya m’bale kapena mulongo wasu chifukwa tukumbukila vinthu vinyinji viweme vechitichitila pathawe iyakine petenzetandala naye pamozi munthu wamene uyo. Vamene ivo niye vinthu vatufunikila kuganizila komasoti kuvisunga m’maganizo mwasu.

NDAŴA YANJI CHIKONDI N’CHOFUNIKA NGAKO MAKA-MAKA MASIKU ŴANO?

18. Kansi ni mfundo zikulu-zikulu zotyani zokhuza chikondi zatakambilana munkhani ino?

¹⁸ Ndaŵa yanji sewo tufuna kupitilija kukondana ngako? Monga ni mwatawonela, keno tuwonesha chikondi kuli abale na alongo ŵasu tuwoneshasoti kuti tukonda Yehova. Kansi tingawoneshe tyani kuti tukonda Akhilisitu ayasu? Njila imozi yatuchitila vamene ivi ni kuŵatonthoja. Sewo tizakwanishe “kupitilija kutonthojana” keno tuchitilana chifundo. Kansi tingachite tyani kuti tipitilije kukondana ngako? Mwakukhululuka vophoniya va abale ŵasu olo pa nthawe yamene kuchita vamene ivo n’kovuta.

19. Ndaŵa yanji kuwoneshana chikondi n’kofunika ngako maka-maka masiku ŵano?

¹⁹ Ndaŵa yanji tufunikila kuwoneshana chikondi maka-maka masiku ŵano? Onani chifukwa chechifotokoza Petulo: “Mapeto a vinthu vonse avwendela. N’chifukwa chake, . . . mukonkhala okondana ngako pakuti chikondi chufwichila machimo anyinji.” (1 Pet. 4:7, 8) Pakuvwendela ngako mapeto a ichi chalo chiipa, kansi n’chinji chatingayembekezele? Yesu euja ophunzila ŵake kuti: “Mitundu yonse izakuzondeni chifukwa cha zina yangu.” (Mt. 24:9) Kuti tikwanishe kupilila vamene ivi tufunikila kunkhala okatijana. Keno tukonda abale na alongo ŵasu Satana azakwanishe lini kutiyaŵanisha, chifukwa chikondi—“chukatanija ŵanthu mwamphamvu ngako.”—Akol. 3:14; Afil. 2:1, 2.