LAIBULALE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAIBULALE YA PA INTANETI
Cinsenga
ŵ
  • Ŵ ŵ
  • BAIBO
  • MABUKU
  • MISONKHANO
  • w23 November mapeji 2-7
  • Mwakutisimikizhyila Yehova Kuti Akapange Calo Kunkhala Paladaiso

Mbali iyi iliye vidyo.

Pepani, vidyo iliyoseguke.

  • Mwakutisimikizhyila Yehova Kuti Akapange Calo Kunkhala Paladaiso
  • Nsanja ya Mulonda Yulengeza Ufumu wa Yehova (Yophunzila)—2023
  • Mitu itontho-itontho
  • Nkhani Yolinganako
  • KANSI YEHOVA WATILONJEZA CINJI?
  • YEHOVA OTISIMIKIZHYILA KUTI AKAKWANILISHE LONJEZO YAKE
  • “ONANI! NUPANGA ZINTHU ZONSE KUNKHALA ZALOMBA”
  • “MAU AŴA NI ODALILIKA KOMA SOTI ACENDI. . . . ZAKWANILISHIWA!”
  • “NEO N’NE ALEFA NA OMEGA”
  • MWATUTANG’ISHILA CIDALILO CASU PA LONJEZO YA YEHOVA YA PALADAISO
  • Ko Mulungu ali na Colinga Canji pa Ŵanthu?
    Kansi Baibolo Ingatiphunzise Cinji?
Nsanja ya Mulonda Yulengeza Ufumu wa Yehova (Yophunzila)—2023
w23 November mapeji 2-7

NKHANI YOPHUNZILA 46

Mwakutisimikizhyila Yehova Kuti Akapange Calo Kunkhala Paladaiso

“Aliyense wamene ofuna kudalisiwa pacalo, akadalisiwe na Mulungu wokhulupilika.”—YES. 65:16.

NYIMBO 3 Nimwe Mphamvu Zasu, Ciyembekezo Casu na Cidalilo Casu

ZATI TIPHUNZILEa

1. Kansi uthenga wa mneneli Yesaya woluta kuli Aisiraeli ayake wenze wakuti tyani?

MNENELI Yesaya efotokoza kuti Yehova ni “Mulungu wokhulupilika.” Mau amene emasuliliwa kuti “wokhulupilika,” otanthauza “ame.” (Yes. 65:16) Mau akuti “ame” otanthauza kuti “zinkhale tetyo” olo “n’cendi.” M’Baibo, mau akuti “ame” akaseŵenzeshewa ponena za Yehova olo Yesu, otisimikizhyila kuti cinthu ciyakine n’cacendi. Tetyo, uthenga wa Yesaya woluta kuli Aisiraeli ayake wenze wakuti: Nthawi zonse Yehova akalosela cinthu ciyakine, ocikwanilisha. Yehova waonesha kuti mau aŵa ni acendi mwa kukwanilisha malonjezo ŵake onse.

2. Ndaŵa yanji tingakhulupilile malonjezo a Yehova okhuza sogolo yasu, ndipo tilaŵizhyane makonsho otyani?

2 Kansi nase tingakhulupilile kuti Yehova akakwanilishe malonjezo ŵake a msogolo? Vyaka pafupifupi 800 pavuli pakuti Yesaya wamwalila, mtumwi Paulo efotokoza cifukwa cake tingasimikizhyile kuti Mulungu akakwanilishe malonjezo ŵake. Elaŵila kuti: “N’zosakwanishika kuti Mulungu atale wenye.” (Aheb. 6:18) Ganizilani cisanzo ici. Ngati m’mana uli na manzi aweme, ungafumye lini manzi a munyu. Molingana na izi, Yehova angatale lini wenye cifukwa niye Mwineco wa cendi. Tetyo, tingankhale na cidalilo cakuti zawalaŵila Yehova, kuyangizhyilapo malonjezo onse a msogolo, zikakwanilishiwe cendi. M’nkhani ino, tilaŵizhyane makonsho aŵa: Kansi Yehova walonjeza kuti akatipase cinji msogolo? Ndipo otisimikizhyila tyani kuti akakwanilishe lonjezo yake?

KANSI YEHOVA WATILONJEZA CINJI?

3. (a) Ni lonjezo yotyani yakukonda atumiki a Mulungu? (Chivumbulutso 21:​3, 4) (b) Kansi ŵanthu ayakine ocitanji tikaŵauzhyako za lonjezo iyi?

3 Lonjezo yati tilaŵizhyane, yukondewa na atumiki a Mulungu pacalo conse. (Ŵelengani Chivumbulutso 21:​3, 4.) Yehova olonjeza nthawi pamene “imfwa ikankhaleko lini soti, kukaŵeve kulila, kapena kumimila olo kumvwa voŵaŵa.” Anyinji a seo, tukonda kuŵelenga mavesi aŵa pofuna kutonthoza ŵanthu ŵatulalikila noŵaonesha mwati ukankhalile umoyo m’Paladaiso. Kansi ŵanthu ayakine ocitanji tikaŵauzhya za lonjezo iyi? Ayakine olaŵila kuti: “Mau aŵa omvwika bwino ngako. Koma ningaŵakhulupilile lini.”

4. (a) Yehova pecipanga lonjezo ya Paladaiso, kansi enzoziŵa kuti n’cinji cati cikacitike m’masiku ŵano? (b) Kuyangizhyila pa kupanga lonjezo, kansi Yehova ecita soti cinji?

4 Yehova peciuzhyila mtumwi Yohane kulemba za lonjezo iyi yokhuza Paladaiso, enzoziŵa kuti seo masiku ŵano tikouzhyako ayakine za ciyembekezo ici patulalikila uthenga wa Ufumu. Enzoziŵa soti kuti ŵanthu anyinji akavutike kukhulupilila kuti izi zikacitike cendi. (Yes. 42:9; 60:2; 2 Akor. 4:​3, 4) Lomba kansi tingayavye tyani ayakine kukhulupilila kuti lonjezo yupezeka pa Chivumbulutso 21:​3, 4, ikakwanilishiwe cendi? Ndipo tingatang’ishe tyani cidalilo casu pa Yehova na malonjezo ŵake? Kuyangizhyila pa kupanga lonjezo, Yehova epeleka soti vifukwa vomvwika vamene vingatipangishe kukhulupilila kuti akakwanilishe lonjezo yake. Kansi ni vifukwa votyani?

YEHOVA OTISIMIKIZHYILA KUTI AKAKWANILISHE LONJEZO YAKE

5. Kansi tili na vifukwa votyani vutipangisha kukhulupilila lonjezo ya Mulungu yokhuza Paladaiso, ndipo tuvipeza kuni?

5 Tupeza vifukwa vutipangisha kukhulupilila lonjezo ya Mulungu ya Paladaiso m’mavesi okonkhapo. Mavesi aŵa olaŵila kuti: “Wonkhala pampando wacifumu elaŵila kuti: ‘Onani! Nupanga zinthu zonse kunkhala zalomba.’ Elaŵila soti kuti: ‘Lemba, cifukwa mau aŵa ni odalilika koma soti acendi.’ Eniuzhya soti kuti: ‘Zakwanilishiwa! Neo n’ne Alefa na Omega, ciyambi na masilizhyilo.’”—Chiv. 21:​5, 6a.

6. Ndaŵa yanji cisimikizhyo cupezeka pa Chivumbulutso 21:​5, 6 cutang’isha cidalilo casu pa lonjezo ya Mulungu?

6 Ndaŵa yanji mau aŵa otang’isha cikhulupililo casu pa lonjezo ya Mulungu? Buku yakuti Mapeto Osangalatsa a Masomphenya a M’buku la Chivumbulutso, yulaŵila za mavesi aŵa kuti: “Izi zili monga kuti Yehova wasaina yeka cikalata cotisimikizhyila kuti ŵanthu okhulupilika akalandile cendi madaliso msogolo.”b Lonjezo iyi ya Mulungu tuipeza pa Chivumbulutso 21:​3, 4. Koma m’vesi 5 na 6 tupezamo sigineca ya Yehova yamene yutisimikizhyila kuti akakwanilishe lonjezo yake. Lomba, tiyeni tilaŵizhyane mwamene Yehova otisimikizhyila kuti tingamukhulupilile.

7. Ndaŵa yanji mau oyambilila a cisimikizhyo ca Mulungu ni apadela, ndipo ndaŵa yanji mau aŵa ni ofunika?

7 Vesi 5 yuyamba na mau akuti: “Wonkhala pampando wacifumu elaŵila kuti.” (Chiv. 21:5a) Mau aŵa ni apadela cifukwa apa penze pa nthawi yoyamba mu nthawi zitatu pamene Yehova elaŵila yeka m’buku ya Chivumbulutso. Tetyo, cisimikizhyo ici cepelekewa osati na mngelo olo Yesu pavuli pakuti waukishiwa, koma na Yehova mwinewake. Izi zutisimikizhyila kuti tingakhulupilile zecilaŵila pavuli pake. Ndaŵa yanji? Cifukwa Yehova “angatale lini wenye.” (Tito 1:2) Mau aŵa otisimikizhyila kuti zatuŵelenga pa Chivumbulutso 21:​5, 6 zikakwanilishiwe cendi.

“ONANI! NUPANGA ZINTHU ZONSE KUNKHALA ZALOMBA”

8. Kansi Yehova elaŵilanji pofuna kutisimikizhyila kuti akakwanilishe cendi lonjezo yake? (Yesaya 46:10)

8 Pavuli pake, Yehova elaŵila kuti: “Onani!” (Chiv. 21:5) Mau Acigiliki amene emasuliliwa kuti “onani,” oseŵenzeshewa mowelezhyawelezhya m’buku ya Chivumbulutso. Buku iyakine yelaŵila kuti mau aŵa, oseŵenzeshewa monga “njila youzhyilamo munthu wamene oŵelenga kuti amvwishile mosamala ku zati zilaŵiliwe pavuli pake.” Kansi Yehova elaŵilanji pavuli pake? Elaŵila kuti: “Nupanga zinthu zonse kunkhala zalomba.” N’cendi kuti Yehova akapange masinthidwe aŵa msogolo. Koma olaŵila mau aŵa monga kuti wayakwanilisha kale cifukwa ni wosimikizhya kuti akakwanilishe lonjezo yake.—Ŵelengani Yesaya 46:10.

9. (a) Kansi mau akuti ‘kupanga zinthu zonse kunkhala zalomba’ otanthauza vocitika viŵili votyani? (b) N’cinji cati cikacitikile “kululu kwakale na calo cakale”?

9 Lomba, tiyeni tilaŵizhyane mau okonkhapo opezeka pa Chivumbulutso 21:5 akuti: ‘Kupanga zinthu zonse kunkhala zalomba.’ M’caputa ici ca m’Baibo, mau aŵa onena za vinthu viŵili vati akacite Yehova. Coyamba, Yehova akaononge calo cino ciipa. Caciŵili, akalete calo calomba. Lemba ya Chivumbulutso 21:​1, yulaŵila kuti: “Kululu kwakale na calo cakale, zecoka.” “Kululu kwakale” kutanthauza maboma a ŵanthu amene osonkhezelewa na Satana na viŵanda vake. (Mat. 4:​8, 9; 1 Yoh. 5:19) Molingana na zayulaŵila Baibo, “calo” cingatanthauze ŵanthu amene onkhala pacalo. (Gen. 11:1; Sal. 96:1) Tetyo, “calo cakale” cutanthauza ŵanthu aipa. Yehova akaononge “kululu kwakale na calo cakale,” ndipo akalete “kululu kwalomba na calo calomba.” Izi zutanthauza kuti akalete boma yalomba yati ikalamulile ŵanthu olungama.

10. N’cinji cati akapange Yehova kunkhala calomba?

10 Pa Chivumbulutso 21:​5, tuŵelengapo zecilaŵila Yehova zokhuza zinthu zati akapange kunkhala zalomba. Onani kuti Yehova aliyolaŵile kuti, “Nupanga zinthu zonse zalomba.” M’malo mwake, elaŵila kuti: “Nupanga zinthu zonse kunkhala zalomba.” Tetyo, Yehova akakonze calo nocitisha ŵanthu kunkhala angwilo. Monga ni mweciloselela Yesaya, Yehova akacitishe calo conse kunkhala malo okongola monga ni mwewenzele munda wa Edeni. Nase tikankhale alomba aliyense payeka m’njila yakuti tikapoleshewe. Olemala, mphofu na agonthi akapoleshewe. Ndipo olo ŵanthu amene ecifwa akaukishiwe.—Yes. 25:8; 35:​1-7.

“MAU AŴA NI ODALILIKA KOMA SOTI ACENDI. . . . ZAKWANILISHIWA!”

11. Kansi Yehova euzhya mtumwi Yohane kucita cinji, ndipo ndaŵa yanji?

11 N’cinji ciyakine cecilaŵila Mulungu pofuna kutisimikizhyila kuti tingamudalile? Yehova euzhya Yohane kuti: “Lemba, cifukwa mau aŵa ni odalilika koma soti acendi.” (Chiv. 21:5) Yehova aliyopeleke tyala lamulo yakuti “lemba.” M’malo mwake, epeleka soti cifukwa cocitila izi. Elaŵila kuti: “Cifukwa mau aŵa ni odalilika koma soti acendi.” Tuyamikila ngako kuti Yohane emvwila pecimuuzhya kuti ‘alembe.’ Cifukwa ca izi, tuŵelenga zokhuza lonjezo ya Mulungu ya Paladaiso nosinkhasinkha pa madaliso yati tikalandile msogolo.

12. Ndaŵa yanji Yehova elaŵila kuti: “Zakwanilishiwa!”

12 Pavuli pake, Mulungu elaŵila kuti: “Zakwanilishiwa!” (Chiv. 21:6) Ndaŵa yanji Yehova elaŵila monga kuti malonjezo aŵa akwanilishiwa kale? N’cifukwa cakuti paliye ciliconse cingamukangishe kukwanilisha colinga cake. Yehova elaŵila soti cinthu ciyakine camene cutisimikizhyila kuti akakwanilishe lonjezo yake. Kansi elaŵilanji?

“NEO N’NE ALEFA NA OMEGA”

13. Ndaŵa yanji Yehova elaŵila kuti: “Neo n’ne Alefa na Omega”?

13 Monga ni mwataphunzilila koyambilila, Yehova elaŵila yeka maulwendo atatu m’mensomphenya a Yohane. (Chiv. 1:8; 21:​5, 6; 22:13) Pa nthawi iliyonse pecilaŵila yeka, Yehova ekamba kuti: “Neo n’ne Alefa na Omega.” Alefa ni cilembo coyambilila mu alifabeti ya Cigiliki, ndipo omega ni cilembo cosilizhyila. Mwa kulaŵila kuti ni “Alefa na Omega,” Yehova otiyavya kumvwisha kuti ngati wayamba kucita cinthu ciyakine ocisilizhyisha.

Vithunzithunzi: Cifunilo ca Yehova cukwanilishiwa. 1. “Alefa.” Adamu na Eva mu munda wa Edeni. 2. Zofumapo ziipa za kupanduka zapanamiliwa na Satana monga mngelo muipa, Adamu na Eva apo n’kuti ni akulukazi, nsanja ya Babele, manda, masoja, cimotoka ca nkhondo, ndeke za nkhondo, mphepo iipa na ŵanthu ocita vioneselo. Vithunzithunzi viyakine viŵili vuonesha kuti colinga ca Yehova cupitilizhya kukwanilishiwa: Yesu ali pa cimuti conzunzikilapo, zamene zuonesha makonzedwe a dipo, na atumiki a Yehova a masiku a kuvuli koma soti a masiku ŵano zamene zuonesha mbadwa zolungama za Adamu na Eva. 3. “Omega.” Ŵanthu oseŵenzela pamozi ndipo osangalala m’Paladaiso.

Yehova akayamba kucita cinthu ciyakine, ocisilizhyisha (Onani ndime 14, 17)

14. (a) Fotokozani cisanzo coonesha pamene Yehova elaŵila kuti “Alefa,” na pati akalaŵile kuti “Omega.” (b) Kansi mau opezeka pa Genesis 2:​1-3 otisimikizhyila cinji?

14 Pavuli pakuti Yehova walenga Adamu na Eva, eŵauzhya za colinga cake cokhuza ŵanthu na calo. Baibo yulaŵila kuti: “Mulungu eŵadalisa noŵauzhya kuti: ‘Muvyalane, mupake, muzuzhye calo ndipo muciyanganile.’” (Gen. 1:28) Pa nthawi iyi zenze monga kuti Yehova walaŵila kuti “Alefa.” Nthawi yenzokuza pamene mbadwa za Adamu na Eva zomvwila zenze kuzozuzhya calo nocipanga kunkhala paladaiso. Izi zikayocitika zikankhale monga kuti Yehova walaŵila kuti “Omega.” Pavuli pakuti Yehova wasilizhya kupanga “kululu na calo na vinthu vonse vilimo,” elaŵila mau oonesha kuti colinga cake cikakwanilishiwe. Mau aŵa opezeka pa Genesis 2:​1-3. (Ŵelengani.) Yehova elaŵila kuti siku ya namba 7 ni yopatulika. Kansi izi zutanthauzanji? Zuonesha kuti paliye cingakangishe Yehova kukwanilisha colinga cake pa ŵanthu na calo. Colinga ici cikakwanilishiwe cakosilizhyila kwa siku ya namba 7.

15. N’cinji camene sembe cepangisha Satana kuganiza kuti wakangisha Yehova kukwanilisha colinga cake pa ŵanthu?

15 Pavuli pakuti Adamu na Eva apanduka, zecitisha kuti ankhale ocimwa ndipo zecitisha soti kuti ŵana ŵao ayambukiliwe na ucimo koma soti imfwa. (Aro. 5:12) Izi sembe zecitisha kuti zioneke monga kuti Satana wakangisha colinga ca Mulungu cakuti pacalo pankhale ŵanthu angwilo koma soti omvwila. Zeoneka monga kuti Satana ekangisha kuti Yehova akambe kuti “Omega.” Payakine Satana eganiza kuti Yehova akwanilishe lini lonjezo yake. Yove payakine eganiza kuti Mulungu apaye Adamu na Eva nolenga banja iyakine yangwilo kuti akwanilishe colinga cake pa ŵanthu. Koma kuti Mulungu ecita izi, sembe Maleŵania elaŵila kuti Mulungu ni wawenye. Ndaŵa yanji? Molingana na Genesis 1:​28, Yehova enze euzhya kale Adamu na Eva kuti ŵana ŵao akazuzhye calo.

16. N’cinji camene sembe cepangisha Satana kulaŵila kuti Yehova ni wokangiwa?

16 Kansi ni cosankha ciyakine cotyani camene Satana enzoganiza kuti Mulungu apange? Payakine enzoganiza kuti Yehova alole Adamu na Eva kunkhala na ŵana amene enze kuzonkhala aliye ungwilo mpaka kale-kale. (Mla. 7:20; Aro. 3:23) Ngati zenze tetyo, niye kuti Maleŵania sembe ekamba kuti Yehova ni wokangiwa. Ndaŵa yanji? Cifukwa izi sembe ziliyokwanilishe colinga ca Mulungu cakuti pacalo pazule mbadwa za Adamu na Eva zangwilo koma soti zomvwila.

17. Kansi Yehova ecitanji pofuna kukwanilisha colinga cake olo kuti Satana, Adamu na Eva emupandukila, ndipo pakankhale zofumapo zotyani? (Onani soti cithunzithunzi.)

17 Yehova ecita zinthu m’njila yamene Satana aliyoiyembekezeleko pofuna kukwanilisha colinga cake olo kuti Satana, Adamu na Eva em’pandukila. (Sal. 92:5) Yove eonesha kuti ni wawenye lini mwa kulola Adamu na Eva kunkhala na ŵana. Ndipo eonesha soti kuti ngati walaŵila cinthu ciyakine paliye cingamukangishe kucikwanilisha. Ekwanilisha colinga cake mwa kupeleka “mbeu” yamene yenze kuzopulumusa ŵana omvwila ŵa Adamu na Eva. (Gen. 3:15; 22:18) Mbeu iyi yenze kuzopeleka moyo wake monga dipo kuti ipulumuse ŵanthu. Satana enze aliyoziganizileko izi. Ndaŵa yanji? Cifukwa makonzedwe aŵa ni ozikiwa pa cikondi cozitana. (Mat. 20:28; Yoh. 3:16) Satana aliye nkhalidwe iyi cifukwa ni wozikonda. Tetyo, kansi n’cinji cati cikacitike cifukwa ca makonzedwe a dipo? Cakosilizhyila kwa Ulamulilo wa Khristu wa Vyaka 1,000, mbadwa za Adamu na Eva zati zikankhale zangwilo koma soti zomvwila, zikazuzhye calo camene pa nthawi iyi cikankhale Paladaiso. Ici niye cenze colinga ca Yehova coyambilila. Pa nthawi iyi, zikankhale monga kuti Yehova walaŵila kuti “Omega.”

MWATUTANG’ISHILA CIDALILO CASU PA LONJEZO YA YEHOVA YA PALADAISO

18. Ni visimikizhyo vitatu votyani vakutipasa Mulungu? (Onani soti kabokosi kakuti “Vifukwa Vitatu Vutipangisha Kukhulupilila Lonjezo ya Yehova.”)

18 M’nkhani ino, taphunzila vifukwa vutisimikizhyila kuti calo cikankhale Paladaiso. Lomba kansi tingayavye tyani ayakine kusimikizhyila kuti izi zikacitike cendi? Coyamba, Yehova mwinewake niye okamba lonjezo iyi. Buku ya Chivumbulutso yulaŵila kuti: “Wonkhala pampando wacifumu elaŵila kuti: ‘Onani! Nupanga zinthu zonse kunkhala zalomba.’” Yove ali na nzelu, mphamvu ndipo ni wofunishisha kukwanilisha lonjezo yake. Caciŵili, yove ni wosimikizhya kuti mau ŵake akakwanilishiwe cendi. Niye cifukwa cake elaŵila kuti: “Mau aŵa ni odalilika koma soti acendi. . . . Zakwanilishiwa!” Cacitatu, Yehova akayamba kucita cinthu ciyakine, ocisilizhyisha ndipo paliye cingamukangishe kukwanilisha colinga cake. Niye cifukwa cake elaŵila kuti: “Neo n’ne Alefa na Omega.” Yehova akaoneshe kuti Satana ni wawenye koma soti wokangiwa.

Vifukwa Vitatu Vutipangisha Kukhulupilila Lonjezo ya Yehova

Mpando wacifumu wooneka wowala upanamila Yehova.
  • “Wonkhala pampando wacifumu elaŵila kuti: ‘Onani! Nupanga zinthu zonse kunkhala zalomba.’”—Chiv. 21:5

Mtumwi Yohane olemba mpukutu.
  • “Elaŵila soti kuti: ‘Lemba, cifukwa mau aŵa ni odalilika koma soti acendi. . . . Zakwanilishiwa!’”—Chiv. 21:​5, 6

Vilembo va Cigiliki vakuti alefa na omega.
  • “Neo n’ne Alefa na Omega.”—Chiv. 21:6

19. Kansi mungacitenji ngati ŵanthu okaikila lonjezo ya Mulungu yokhuza Paladaiso?

19 Kumbukilani kuti nthawi zonse mukauzhyako ŵanthu ayakine zawalaŵila Yehova potisimikizhyila kuti akakwanilishe malonjezo ŵake, zutang’isha cikhulupililo canu. Tetyo, nthawi iyakine mukayoŵelenga lonjezo yocitisha cidwi yokhuza Paladaiso monga ni mwayufotokozewela pa Chivumbulutso 21:​4, ndipo munthu muyakine walaŵila kuti: “Mau aŵa omvwika bwino ngako. Koma ningaŵakhulupilile lini,” kansi mukacite cinji? Mungayocita bwino kumuŵelengela nomufotokozela mavesi 5 na 6. Mavesi aŵa oonesha mwamene Yehova otisimikizhyila kuti akakwanilishe lonjezo yake, ndipo zili monga kuti Yehova wasaina na sigineca yake.—Yes. 65:16.

KANSI MUNGAYANKHE TYANI?

  • Ndaŵa yanji n’zolimbikisha kuziŵa kuti Yehova mwinewake niye watilonjeza Paladaiso?

  • Kansi Mulungu elaŵilanji pofuna kutisimikizhyila kuti akakwanilishe lonjezo yake?

  • Kansi tingatang’ishe tyani cidalilo casu pa lonjezo ya Mulungu?

NYIMBO 145 Mulungu Watilonjeza Paladaiso

a Nkhani ino ifotokoze mwamene Yehova otisimikizhyila kuti lonjezo yake ya Paladaiso, ikakwanilishiwe cendi. Tetyo, nthawi zonse tikauzhyako ayakine zokhuza mwakutisimikizhyila Yehova, tutang’isha cidalilo casu pa malonjezo ŵake.

b Onani buku ya m’Chichewa yakuti Mapeto Osangalatsa a Masomphenya a M’buku la Chivumbulutso Ayandikira mapeji 303-304, ndime 8-9.

    Nsenga Publications (2012-2025)
    Fumani
    Loŵani
    • Cinsenga
    • Pasankoni Ayakine
    • Zamungakonde
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mfundo Zokhuza Moseŵenzeshela
    • Mfundo Zokhuza Cisinsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Loŵani
    Pasankoni Ayakine