Go Fagegana ga Dipolotiki ga Gore go Maka Gore Seporofeto sa Bhayibele se Makege
Batho lekgono ba yahluganne ka taba la dipolotiki. A ba kwane le melawo yo ba tshwaneleng ba phele ka yona, fote ba gogana ka dinko mo ba sa bone dilo go tshwana ga tsa dipolotiki. Batho bo ba beyang molawo wa mmušo, ga go tlala a ba kwane fote a ba nyake le go kwa selo ka tso di hlayang ke ba bangwana. Tsotsone di maka gore mmušo wo thathafalele ke go maka mmereko wo wo tshwaneleng go wo maka.
Mara taba ya gore go kene gwa fagegana ga mmušo wa dipolotiki wa United States le wa Brithani (wa gore wo tšibega go le wa United Kingdom) di nyaka re yi rwalela mafoayise. Ke ntaba? Ka taba la gore Bhayibele yi hlayye gore go nyoko ba le go fagegana mo go lawola memmušo yowa—fote mmušo wa magedimong wa gore wo beyye ke Modimo wo nyoko segela wo tšhentšha ka mokgo dilo di leng ka gona mo lefaseng.
Go fagegana ga tsa dipolotiki ga “matšatši ya mafelelo”
Bhayibele yi bolabola ka seporofeto sa go jabodisa sa gore se ga puku ya Daniyele. Ga seporofeto sone, Modimo o re wunyullele “tso di nyoko makegang ka sekopa sa mafelelo sa matšatši ya mafelelo,” tsa gore ne di sa nyoko makega ku mahlong tsa gore di nyoko tšhentšha lephelo la batho.—Daniyele 2:28.
Modimo o makiye gore kgoši ya Bhabhilona yi lore ka seporofeto sowa sa Bhayibele. Ga moloro wone, kgoši yi bonne sethombhe se segolo sa gore ba se makiye ka ditshipi tsa mohlobohlobo. Ka nthago, moporofeta Daniyele o hlatolliye sethombhe sone go thomisa hlogong go segela mawotong ya sona le gore se yemela ba go lawola ba go ba le matšhika ba gore ba nyoko tsekulana.a Go se botala, sethombhe sone se nyoko psyitlanya ke letlapa la gore le yemela Mmušo wa Modimo.—Daniyele 2:36-45.
Go ya ka seporofeto, Mmušo wa Modimo wo nyoko lawola sekgaleng sa memmušo ya batho. Mmušo wone ke wo Jeso a tšhutisiyeng malata yage gore ba wo rapelele mo a re “Lisetsa Mmušo wago wo tle.”—Matewu 6:10.
Mara ke kaye mo seporofeto sa Bhayibele se bolabodiyeng ka go fagegana ga tsa dipolotiki? Kwang, hala digatong tsa sethombhe “ke mo go gahlanne tshipi le botsopa.” (Daniyele 2:33) Taba ya gore di makiwwe ka dilo tsa go sa tshwane le tshipi yela ba yi berekisiyeng go gongwana ga sethombhe sone yi šupetsa gore go nyoko ba le mmušo wo mongwana wa lefase wa gore a wo tshwane le memmušo ye mengwana. Ka mokgo mang? Seporofeto sa Daniyele se ya hlatolla:
Go ya ka seporofeto, mmušo wa go ba le matšhika wa gore wo yemela digato tsa sethombhe, wo nyoko ghulana le mathatha ya dipolotiki mo wo kene wo lawola. Matšhika ya wona ma nyoko tapega ka gore batho bo ba ko bang ba lawola ke wona ba nyoko maka gore wo goge go baba.
Seporofeto sa Daniyele se ya makega lekgono
Digato tsa sethombhe di yemela mmušo wa lefase wa go ba le matšhika lekgono, go leng senghana so se makiyeng ke United States le Brithani. Dilo tso di makegang gana byalo di thega taba yone byang?
Digato tsa sethombhe di makiwwe ka “tshipi ya gore yi gahlanne le botsopa,” tsotsone di maka gore di sa tiye. (Daniyele 2:42) Lekgono, matšhika ya go lawola ya United States le ya Brithani ma tapega ka taba la dilo tso batho ba di makang. Mo re beyisa, batho bo ba dulang ga dinaga tsowa ka dipedi ba ghulana ka dihlogo ka bobona. Batho ba toyatoya gore ba ba makele tso ba di nyakang. Bo ba go lawola ba gore ba ba vowutele ba šitega go kwana ga ditaba tse dingwana. Ka taba la gore batho ba yahluganne, memmušo yowa ka mmedi yi goga go baba mo yi lawola ka gore a yi kgone go maka dilo tso yi kwanneng ka tsona.
Ka mokgo dilo di leng ka gona ga bo ba go lawola di fo ba ka mokgo di hlayiwweng ka gona ga Daniyele tema 2
Tla re kwe tse dingwana tso di hlayang ke seporofeto sa Daniyele le tso di se relang le ka mokgo se makegang ka gona lekgono:
Seporofeto: “Mmušo wone wo ka sa mamarelane, mara sekopa se sengwana sa mmušo wone se nyoko tiya nkare ke tshipi.”—Daniyele 2:41.
Tso di se relang: Le mo mekgahlo ye mengwana ya dipolotiki yi šitisa United States le Brithani go lawola mara dinaga tsowa di na le masole ya go ba le matšhika le dilo tsa go lwa ka tsona. Ka taba la tsotsone di ka maka dilo tsa gore di ka yama lefase ka moka ka gore di na le matšhika.
Ka mokgo di makegang
Ka 2023, naga ya United States le United Kingdom di hlekiye tšheleta ya go tlala gore di reke dilo tsa go lwa ka tsona, go phala 12 ya dinaga tsa go tla ka nthago ga tsona.—Stockholm International Peace Research Institute.
“Taba ya gore United States le United Kingdom. . . di gahlanisiye dihlogo gore di thogo pasopa dinaga tsa tsona yi napiye yi tiya ka matla. . . . Re bereka ggoši, re yema ggoši, re lwa ggoši.”—Strategic Command, U.K. Ministry of Defence, April 2024.
Seporofeto: “Digato ke mo go le tsa tshipi ya gore yi gahlanne le botsopa, le mmušo wone wo nyoko tiya ka nthoko ye nngwana, mara ka nthoko ye nngwana wo ka sa tiyi.”—Daniyele 2:42.
Tso di se relang: Le mo United States le Brithani di na le masole ya go ba le matšhika, mara matšhika ya tsona go na le mo ma kgerang gona ka taba la ka mokgo mmušo wa tsona wo berekang ka gona. Memmušo yowa yi šitega go maka dilo tso yi polanneng go di maka, ka taba la gore batho ba go tlala a ba dumelelane le selo so ba nyakang go se maka.
Ka mokgo di makegang
“Ba bangwana ba tsa dipolotiki ba hlaya gore go yahlugana ga batho ba bangwana ba gore ba wela ga batho ba go lawola go šitisa [United States] go segelela tso yi nyakang go di segelela lefaseng ka mokana ga lona, ga taba ya go tšhireletsega le tsa dibhizinisi.”—“The Wall Street Journal.”
“Go na le mathatha ya go tlala ga tso tsa dipolotiki ku Brithani, fote mathatha yawa ke la mathomo ma ba gona, tsa gore ma šitisiye le bo ba dipolotiki go maka dilo tse dingwana. Maphomela ya gona ke gore, bo ba go berekela mmušob a ba sa kgona le go tšhentšha dilo tso di nyakegang gore ba kgone go gelepa bo ba dulang gona.”—Institute for Government.
Seporofeto: “Le [mmušo] dikopa tsa wona di nyoko gahlana le batho; mara ba ka sa mamarelane.”—Daniyele 2:43, setwaba.
Tso di se relang: Batho ba ka fo ba ba na le so ba ka se hlayang gore ba kutšetsele memmušo, mara maphomela ya gona a ma kgotsofatse bo ba go yeta mahlong kela bo ba go vowuta.
Ka mokgo di makegang
“Lekgono, batho ba Amerikha ba tseya batho ba dipolotiki le bo ba go lawola ba se na taba le batho.”—Pew Research Center.
“Batho a ba sa tshepa memmušo le dipolotiki fote a ba sa di tseyela gedimo go tshwana le ka mokgo ne ba di tseya ka gona ga 50 ya mengwaga yo yi fitiyeng.”—“National Centre for Social Research.”
Seporofeto sa Daniyele—tsa ku mahlong
Go ya ka seporofeto sa Daniyele, lefase le nyoko ba le lawola ke mmušo wa United States le Brithani mo Mmušo wa Modimo wo fetsa ka memmušo ka moka ya batho.—Daniyele 2:44.
Ga seporofeto sa gore se ga puku ya Kutullo sa gore se sipidisana le sowa, Bhayibele yi hlaya gore “magoši ya lefase ka mokana ga lona” ma nyoko kgobaketsana gore ma ye ma lwe le Jehovac Modimo ga ntwa ya Aremaghedoni, “ntweng ya letšatši le legolo la Modimo wa Matšhika ka Moka.” (Kutullo 16:14, 16; 19:19-21) Ga ntwa yowa, Jehova o nyoko fetsa ka memmušo ka mokana ga yona ya batho, fote mo a maka ka mokgonone, o nyoko tlosa mekgahlo ka moka ya ba go lawola yo yi yemelang ke sethombhe so se leng ga seporofeto sa Daniyele.
Mo o nyaka go tšiba tsa go tlala, bala hlogotaba ya gore “Ntwa ya Aremaghedoni ba ra Ying?”
Gelepa ke seporofeto sa Daniyele ga taba ya go fagegana ga dipolotiki
Bhayibele a ya pumutsa, yi porofetiye ka go fagegana ga tsa dipolotiki ga gore go makega lekgono hala United States le Brithani, fote go tšhuta ka seporofeto sowa go nyoko go gelepa gore o kwisise dilo tso di makegang.
O nyoko kwisisa gore ke ntaba Jeso a sa nyake gore bo ba mo latelelang ba kenakene ga tsa dipolotiki tsa lefase lowa. (Johane 17:16) Fote o nyoko napa o kwisisa gabutši gore ke ntaba Jeso wa gore Modimo o mo kgetiye gore a lawole ga Mmušo wage, a yitseri: “Mmušo waka a yi wa lefase lowa.”—Johane 18:36.
O nyoko tiyisa ke gore Mmušo wa Modimo wo nyoko maka se sengwana go se botala, wo nyoko rufa batho ka moka mo go šele go lawola wona go ya ka mokgo Modimo a tshepisiyeng batho.—Kutullo 21:3, 4.
O nyoko ba le tshepo ya tsa ku mahlong, o ka sa sa šekedisa ke gore batho ba nyoko sinya lefase.—Pisalema 37:11, 29.
Seporofeto sa Daniyele se šupetsa gore mmušo wa United States le Brithani, wa gore wo yemela ke digato tsa sethombhe, wo ko ba wo le wona mmušo wa mafelelo wa go ba le matšhika wa go lawola. Ka nthago ga hone go nyoko latela mmušo wa magedimong wa gore wo nyoko lawola gabutši—Mmušo wa Modimo!
Mo o nyaka go kwa tsa go tlala gore Mmušo wa Modimo wo nyoko makela batho ying, lebelela vidiyo ya gore Mmušo wa Modimo ba ra Ying?
a Lebelela lebhokisi la gore “Ke Mmušo wo Feng wa go ba le Matšhika wo Seporofeto sa Daniyele se wo Hlatolliyeng?”
b Bo ba go berekela mmušo “ke batho ka mokana ga bona ba gore ba hiriye ke mmušo.”—Merriam-Webster’s Unabridged Dictionary.
c Jehova ke lebitso la Modimo. (Pisalema 83:18) Lebelela hlogotaba ya gore “Jehova ke Mang?”