Nje ne o di Tšiba Gore le Wene o ka Jabola le mo o Kene o Lekelela ye Mongwana?

1-2. Mara Jehova o tikwa byang ka bo ba lekelelang ba bangwana? (Diyema 19:17) (Lebelela le dithombhe.)

MOGAGERU ye mongwana ye ba reng ke Jin-yeol wa go tšwa Korea o yitseri, “Nna le mosadi waka re na le mengwaga ya go teya ka ku ga 32 re šadhiye. Kapheta ya mengwaga ya go fela, mosadi waka ne a lwala ke mokane nna ne ke mo lekelela. Ke mo a tshwaraganne ka matla la go šinya a šitega le go šikinyega. Ka taba la gore mosadi waka ke mo nyaka la go sa hlayisege, tsa go mo lekelela ne go se morwalo ho gaka. Bošego byo bongwana le byo bongwana ne di nyaka gore a yetsele ga mpeto wage a le ntoši. Ne ke yetsela ho thina le mpeto wage ke mokane re tshwarana ka matsogo mo re kene re yetsele.”

² Ayitsano le wene o lekelela ye mongwana, go tshwana le mmelegi, ye o šadhiyeng naye, ngwana kela monghana? Mo nkare go ka mokgonone, re tshepa gore di go jabodisa ka matla go gelepa ka taba la gore yenene o mo lekelelang a o timakisi mo o re wa mo nyaka. Phela mo o lekelela ye mongwana di fo šupetsa gore o maka tsotsone ka gore le ga Jehova o mo nyaka ka matla. (1 Thim. 5:​4, 8; Jak. 1:27) O ka kraya o gahlana le tsa go go manya mara ba bangwana le go di bona ba sa di boni. Ka dinako tse dingwana, o ka fo kwa nkare a go na ye a ka kwisisang ka mokgo o hlupegang. O ka kraya o fo tšinyelela mo o le gare ga batho mara mo o le ntoši o llisa tse dingwana tsa mohlolo. (Pis. 6:6) Le mo ba bangwana ba ka sa di bone gore o kayakayisana le tsa mošaga mang mara Jehova aa popela maahlo fote o kwisisa ka mokgo o tikwang. (Tshwanisa le Eksoda 3:7.) Wa di bona dilo ka mokana ga tsona tso o šitegang go di maka ka taba la gore o lekelela ye mongwana, aa di takisi maahlo tsa gore wa karakara, le mo o lla o kene o libelele fote ke tsona tso di makang gore a go nyake la go sa hlayisege. (Pis. 56:8; 126:5) O titseya a go kolota ka taba la gore o tshwaraganne ka go lekelela ye mongwana fote a ka sa go tsotsi o nyoko go patela.—Bala Diyema 19:17.

3. Ke dintshitshire tsa mošaga mang tso Abhrahama le Sara ba ka bang ba yye ba gahlana natso mo ba kene ba lekelela Thera?

³ Ka ho Bhayibeleng go na le ditaba tsa go tlala tsa go bolabola ka banna le basadi ba gore ne ba lekelela ba bangwana. Tseya ka mošupetso wa Abhrahama le Sara. Mo ba tloga Uri, papa bona ye ba reng ke Thera ke mo a na le gana hala ga bo 200 ya mengwaga. Le mo ne a šele a tsofele o yye a tloga nabo. Ba sipidiye 960 ya dikhilomitha go segela Harane. (Gen. 11:​31, 32) A re kamake gore Abhrahama le Sara ke mo ba mo nyaka ka matla ga Thera, mara o fo nagana gore ke mo di thathafa go segela kaye gore ba mo lekelele, ka matlamatla mo ba kene ba le leyetong. Ka taba la gore ne ba sepela ka dikamela kela dibhongholo o fo nagana gore mokgalabye yewa Thera ne di mo thathafela go segela kaye go sepela ka tsona. Phela di fo lekgwaying gore ka mokana ga bona ne ba fela ba kwa ba tinnwe la go kgwa. Mara le mo go le ka mokgonone, a re kamake gore Jehova o yye a ba neya matšhika yaa ne ba ma hloka. Mo Jehova a yye a di kgona go gelepa Abhrahama le Sara, a go jiki le wene o ko go gelepa a boya a go tiyisa o sa tshepi.—Pis. 55:22.

4. Re nyoko petapeta ka ying ga hlogotaba yowa?

⁴ Phela mo o jabodiye, tsotsone di ko go gelepa gore o sa tinwi go lekelela ye mongwana. (Diy. 15:13) O sa lebale gore o ka dula o jabodiye le mo tsa lephelo di gakga nkare di ro go hlolela. (Jak. 1:​2, 3) Mara o ka maka byang gore o dule o jabodiye? Se sengwana ke gore o tshepele ga Jehova mo o rapela fote o mo kgopele a go gelepe o dule o nagana tsa gabutši nje. Ga hlogotaba yowa, re nyoko petapeta ka dilo tse dingwana tsa gore di tokegela ga taba ya gore bo ba go lekelela ba bangwana ba ka di berekisa gore ba thogo dula ba jabodiye. Fote re nyoko petapeta ka gore king tso ba bangwana ba ka di makang gore ba thogo ba gelepa. Sa thoko, tla re petapeteneng ka gore ke ntaba bo ba gore ba lekelela ba bangwana di nyaka ba dule ba besetsa taba ya go dula ba jabodiye fote ke dintshitshire tsa mošaga mang tsa gore di ka paraka tseleng.

SO SE KA PARAKANG GORE O DULE O JABODIYE MO O KENE O LEKELELA YE MONGWANA

5. Ke ntaba bo ba gore ba lekelela ba bangwana di nyaka ba dule ba besetsa taba ya go dula ba jabodiye?

⁵ Mo taba ya go jabola yi ka šehla ga bo ba go lekelela ba bangwana, o ka kraya ba kgongwela ba fetsa ba sa sa nyaka go ya mahlong ba ba gelepa. (Diy. 24:10) Fote mo ba ka fo tapega matšhika, le go ba tshwara tsona o ka kraya ba sa sa ba tshwara tsona. Ke dintshitshire tsa mošaga mang tso di ka makang gore bo ba go lekelela ba bangwana ba fetse ba sa sa jabodiye?

6. Ke ntaba ba bangwana ga bo ba gore ba lekelela mašaga ya bona ba kwa ba tinnwe la go kgwa?

⁶ Bo ba go lekelela ba bangwana o ka kraya ba tinnwe la go kgwa. Mogageru ye mongwana wa mosadi ye ba reng ke Leah o yitseri: “Le mo dilo di sepela gabutši, ke dula ke kwa ke fediye ka go tinwa mo letšatši le kgwalala fote ke se na le matšhika ya go fetola le melayetsa.” Ba bangwana dya ba thathafela gore ba kraye le mong go khutsa kela go goga moya. Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Inés o yitseri: “Ke šitega le mong go bopata. Ga go tlala bošego, ke dula ke tsoga thina le thina gore ke thogo lekelela matsalaka. Fote nna le monnaka re fetsiye mengwagangwaga re sa kraye nako ya go khutsa.” Ba bangwana a ba na le nako ya go fokatsa le banghana kela go maka tse dingwana ka ho ga tso tsa go berekela Jehova, ka taba la gore mašaga ya bona ma tshwaraganne lela la gore a di nyake ba tšwa le ka ghete. Tsotsone di maka gore ba fo kwa nkare ba fo ba ntoši fote seyemo sa bona se ba manyegetsiye.

7. Ke ntaba ye mongwana ga bo ba go lekelela ba bangwana o kraya a hlupa ke taba ya go tikwa molato kela go kwa go baba?

⁷ Bo ba go lekelela ba bangwana ba ka kwa nkare a ba make selo mo ba lebelele ye ba mo gelepang. Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Jessica o yitseri: “Ne ke hlupa ke taba ya go sa tšibi mo ke kgerang. Go fo dula fase ke khutsanyana ne di maka gore ke tikwe molato fote ke bona nkare a ke na taba le motho ye mongwana.” Ye mongwana ga bo ba go lekelela ba bangwana o ka kraya a tikwa molato mo a nagana ka seyemo so a leng ga sona. Ba bangwana ba hlupa ke gore ba kwa ba šotisa se sengwana ga taba ya go gelepa bo ba ba lekelelang. Hala ba bangwana ba kikita ke lekwalo ka taba la gore mo ba kwa didlunya ba hlaba motho ye ba mo gelepang ka mantsu. (Jak. 3:2) Ba bangwana di ka ba kwisa go baba mo ba lebelele motho ye ba mo nyakang ka matla bolwele bo fo ya bo kene bo mo kotopela. Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Barbara o yitseri: “Ntshitshire ya gore nka yi lekanisa le thaba ho gaka, ke mo ke bona motho ye ke mo nyakang ka matla a fo ya a fela letšatši le lengwana le le lengwana.”

8. Ba bangwana ba yye ba tikwa byang mo ye mongwana a ba leboga gore baa mo lekelela?

⁸ O ka kwa nkare ba bangwana a ba di boni tso o ba makelang tsona. Ke ntaba mara? Ka taba la gore a yi batho ba go tlala bo ba go lebogang kela ba go thanakang ga taba ya gore o karakara ka matla fote o tikona tsa go tlala. Mantsu ya go leboga le mo ma sa tlala, ma ka kwala sekgala se segolo. (1 Mathes. 5:18) Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Melissa o yitseri: “Ka dinako tse dingwana go tinwa ka matla kela go kgongwela go maka gore ke llise tse dingwana tsa mohlolo. Mara mo ye ke mo lekelelang a mpotsa gore, ‘Ke leboga dilo ka mokana ga tsona tso o mmakelang tsona,’ wa tšiba tsotsone di maka gore ke kwe gore ke nna motho! Mantsu ya mošaga wonone ma maka gore ka bošego mo ke tsoga ke kwe ke lambhele go nyaka go ba gelepa.” Mogageru ye ba reng ke Ahmadu o hlatolla ka mokgo mantsu ya go fo mo leboga ma yyeng ma mo gelepa ka gona. Yene le mosadi wage ba lekelela ngwana sesi wa mosadi wage wa gore o dula nabo fote o hlupa ke bolwele bya go wa. O yitseri: “Le mo a sa di kwisisi nyana gabutši gore re karakara go segela kaye gore re thogo mo lekelela, ke kwa di ntikisa pelo mo ngwanene a re leboga kela a hlaya mantsu ya gore ‘ke le nyaka ka matla.’”

O KA MAKA BYANG GORE O DULE O JABODIYE?

9. Ye wa gore o lekelela ye mongwana a ka šupetsa ka mokgo mang gore o tšiba mo a kgerang?

⁹ Tšiba mo o kgerang. (Diy. 11:2) Phela ka mokana ga rune a re duli re na le nako kela matšhika ya go maka tso re di nyakang. Byalo, di nyaka o tšibe mo kgerang ga tsa gore o kgona go di maka le tsa gore o ka sa kgone go di maka, tsa gore di nyaka mo o gana, o gane. Fote a wa sinya! O šupetsa gore o tšiba mo o kgerang. Mo nkare ba bangwana ba nyaka go go gelepa, yi yamogele ka matsogo ka mabedi taba yone, yi bafele. Mogageru ye ba reng ke Jay o yitseri: “Go na le tso re ka kgonang go di maka ka nako yonone. Mo o ka tšiba mo o kgerang fote wa sa nape o ya takataka go feta matšhika yago, tsotsone di ko go gelepa gore o besetse taba ya go dula o jabodiye.”

10. Ke ntaba di ka ba gabutši gore bo ba gore ba lekelela ba bangwana ba kwisise? (Diyema 19:11)

¹⁰ Kwisisa. (Bala Diyema 19:11.) Mo o kwisisa, di ka sa go thathafele go dula o kgibiye le mo ba go šuhlašuhla. Motho wa go kwisisa o liketsa ka matla gore a tshware taba ya gore ke ntaba motho ye mongwana a phela ka mokgo mongwana. Malwele ya mangwana ma ka maka gore motho a phele ka mokgwa wa gore a wa tlwayelega. (Mmo. 7:7) Mo re beyisa, phela motho wa gore ne re mo tlwayele ka gore o bolabodisana gabutši fote a maka dilo ka mokgwa wa go kwelana go baba a ka tšhentšha. A ka fo thomisa ka go kwana le go kokola ka matla kela a fo kwata. Mo nkare o gelepa ye mongwana wa gore o lwala ka matla, di ka go berekela ka matla go tšiba ka bolwele byage. Mo o kene o ya o kwisisa ka bolwele byage, ke gona o ko di bonang gore maphelelo yane a yi mokgwa wage, nka taba la gore o kenele ke bolwele.—Diy. 14:29.

11. Ke dilo difeng tso bo ba go lekelela ba bangwana di nyakang ba tipeyela nako ya tsona letšatši le lengwana le le lengwana? (Pisalema 132:​4, 5)

¹¹ Tipeyele nako ya go gotetsa senghana sago le Jehova. Ka dinako tse dingwana di nyaka o beyela dilo tse dingwana ka thoko gore o thogo maka tso “di tshwaneleng go yeta mahlong.” (Mafil. 1:10) Se sengwana ga tso di tshwaneleng go yeta mahlong ke go tiyisa senghana sago le Jehova. Kgoši Dafita ke mo a yetisa taba ya go rapela Jehova ku mahlong. (Bala Pisalema 132:​4, 5.) Le wene di ka ba gabutši ka matla gore ka moka matšatši o tipeyele nako ka thoko ya go bala Bhayibele o boya o rapela. Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Elisha o yitseri: “Ke kgona go gotetsa taba ya go dula ke jabodiye ka go rapela le go ghayela ka mantsu ya go tiyisa ya ke ma badiyeng ga pisalema. Go rapela ke selo so ke tikokotlelang ka sona. Phela o kraya ke rapela Jehova motshegare wowa ka mokana ga wona ke makela go fo re ke dule ke kgibiye.”

12. Ke ntaba bo ba gore ba lekelela ba bangwana di nyaka ba tipeyele nako ya go tilekelela bona beng?

¹² O sa lebale go tilekelela wene beng. Batho ba go dula ba tshwaraganne go tshwana le bo ba go lekelela ba bangwana, o ka kraya di ba thathafela go kraya nako ya go reka tsa go ja tsa go yaga mmele ba boya ba di yapega. Mara go ja tsa go yaga mmele o boya o dula o jima di ka maka gore o philege fote monagano wago o be gabutši. Byalo, liketsa ka matla gore o berekise nako yonone o nang nayo ka go ja tsa go yaga mmele fote o dule o jima. (Maef. 5:​15, 16) Go tokegela gana hone, liketsa gore o sa bo tšipi boroko, yetsela mong go yetsela. (Mmo. 4:6) Bo ba go tšhutega ba re go yetsela go gelepa ka go hlatswa byoko. Hlogotaba ye nngwana ya gore “Go Yetsela go Gelepa Gore o sa Nape o Kgahleletsega ka Matla,” ya gore yi gatisiye ke bo ba tsa maphelo, yi re mo motho a yetsela mong go yetsela, o nyoko kwa a sa sa šekela ka matla ke mokane a thogo dula a kgibiye le mo seyemo se thathafa. Fote di ka nyaka gore motho a fele a tipeyela nako ya go maka tsa go tijabodisa. (Mmo. 8:15) Ye mongwana ga bo ba go lekelela ba bangwana o yye a hlaya tso di mo gelepang gore a dule a jabodiye. O yitseri: “Mo bosile gabutši ke liketsa go tšwela ka tawong ke mokane ka jabolela go belabela ga letšatši. A go tshwane, ga teya ka kgwedi ke maka gore go be le letšatši la gore nna le monghanaka re make tsa gore re ya kgana.”

13. Ke ntaba go tshega go le gabutši? (Diyema 17:22)

¹³ O sa lebale go fela o tshega barena. (Bala Diyema 17:22; Mmo. 3:​1, 4) Phela go tshega go maka gore mmele le monagano di be gabutši. Mo o lekelela ye mongwana, dilo tsa gore ke mo o sa di nagana di fo re palakata. Mo o ka fo maka gore o tshegenyana mo seyemo se phahlola hlogo o nyoko teya moroba. Fote mo o tshega le motho yene o mo lekelelang tsotsone di nyoko maka gore senghana sa lune se tiye.

14. Go bolabola le monghana wa gore wa mo tshepa go ka gelepa ka ying?

¹⁴ Bolabola le monghana wa gore o ka mo tshepa. Phela le mo o ka fo karakara ka matla gore o dule o jabodiye mara ka dinako tse dingwana, tsa go šekela di ka go vakašela. Mo tsotsone di makega, o ka bolabola le monghanago wa gore o ko maka gore o sa tikwe molato ka tso o di hlayang. (Diy. 17:17) Mo a go theetsela fote a go botsa mantsu ya go go thoba pelo, o ka kraya le gore ke mong tsona tso ne o di hloka gore o thogo dula o jabodiye.—Diy. 12:25.

15. Mo o bolabola ka Pharadeyisi, tsotsone di ka go gelepa byang gore o dule o jabodiye?

¹⁵ O fo tipona le le ggoši Pharadeyising. O sa lebale gore mmereko wa go lekelela ye mongwana ke wa senakonyana fote a yi mmereko wa gore Jehova ne a nyaka gore batho ba wo make. (2 Makor. 4:​16-18) “Lephelo la mannete” le šele le le thina. (1 Thim. 6:19) Mo wene le bo o ba nyakang ka matla le bolabola ka tso le polanang go di maka ggoši Pharadeyising, tsotsone di ka maka gore ka mokana ga lune le jabole. (Jes. 33:24; 65:21) Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Heather, o re: “Ga go tlala ke botsa bo ke ba lekelelang gore go se botala re ko ba re roka ggoši, re taboga fote re kalama le dibhayisikila. Re nyoko bhakela bo ba gore ba ba tsusiye sekgwa re boya re ba yapegela tsa go ja. Ka mokana ga rune re mo leboga ka matla ga Jehova ka taba la gore o re neyye tshepo.”

BA BANGWANA BA KA GO GELEPA KA MOKGO MANG?

16. Re ka mo gelepa byang ye wa gore o ka ho phutegong ya rune wa gore o lekelela ye mongwana? (Lebelela le sethombhe.)

¹⁶ O fele o khutsisa bo ba gore ba lekelela ba bangwana. Ba bangwana ka ho phutegong ba ka gelepa ka gore ba khutsise ye wa gore o lekelela ye mongwana. Tsotsone di nyoko maka gore o kraye nako ya go khutsa kela o make dilo tsa gore o nyaka go di maka. (Magal. 6:2) Magageru ya mangwana ma ngwadiye letheto la gore ma thogo tšiba gore ke bomang ba gore ba nyoko gelepa beke ye nngwana le ye nngwana. Mogageru wa mosadi ye ba reng ke Natalya, wa gore o lekelela monnage wa gore o golofele, o re: “Mogageru ye mongwana ka ho phutegong o re vakašela ga teya kela ga mabedi ka beke gore a thogo fetsa nako le monnaka. Ba tšhomayela ggoši, ba fokatsa fote ba boya ba lebelela le dimuvi ggoši. Monnaka o yi jabolela ka matla nako ya mošaga wowa a na le monghanage fote tsotsone di nneya nako ya gore ke thogo khutsa kela ke make dilo tsa gore ke kwana natso tsa go tshwana le go fo tšwa ke hlwayela ke moya.” Ba bangwana ka ho phutegong ba ka fo kgeta go gelepa ka go lekelela motho yene bošego gore ye a mo lekelelang a thogo yetsela.

17. Bo ba gore ba lekelela ba bangwana re ka ba gelepa ka mokgo mang ka nako ya megahlano ya phutego?

¹⁷ Gelepa bo ba go lekelela ba bangwana ka dinako tsa megahlano ya phutego. Bo ba gore ba lekelela ba bangwana o ka kraya ba sa kota tsa go tlala mo ba le megahlanong ya phutego, megahlano ye mogolonyana le ye megolo ka taba la gore ba tshwaraganne ka matla ka go lekelela batho bo ba ba nyakang ka matla. Bo ba leng ka ho phutegong ba ka kgeta go khutsisa bo ba lekelelang ba bangwana ka go dula le bo ba nyakang go pasopiwa ka nako ya megahlano ka mokana ga yona kela sekopa sa yona. Mo ye wa gore o tsofele kela wa gore aa titsose a sa kgone go tšwa ka gaye, o ka kgeta go ye dula naye ke mokane wa kena naye mogahlano le berekisa fowunu gore ye a mo lekelelang a thogo ya mogahlanong Holong ya Mmušo.

18. King so re ka se makelang bo ba gore ba lekelela ba bangwana?

¹⁸ Tiyisa bo ba go lekelela ba bangwana o boye o ba rapelele. Phela bagolo ba maka mong tsona mo ba dula ba tiyisa bo ba gore ba lekelela ba bangwana. (Diy. 27:23) Fote ka mokana ga rune re tshwanele go sa lisetse go dula re botsa bo ba gore ba lekelela ba bangwana gore re ba nyaka ka matla le gore dilo ka mokana ga tsona tso ba di makang re di tseyela mong gedimo. Fote re ka kgopela Jehova gore a ye mahlong a ba tiyisa le go ba gelepa gore ba fo dula ba jabodiye.—2 Makor. 1:11.

19. King so re se yemeleng ku mahlong?

¹⁹ Go se botala Jehova o nyoko tlosa dilo ka mokana ga tsona tsa go maka gore re hlupege le go kwa go baba. Malwele le malikgu ma ko ba ma sa sa le šiyo. (Kut. 21:​3, 4) “Bo ba gore ke digole ba nyoko tshilatshila go tshwana le letlabo.” (Jes. 35:​5, 6) Dilo tsa go kwisa go baba tsa gore di leya ke taba ya go tsofala le go lekelela motho ye o mo nyakang ka matla wa gore wa lwala, go nyoko ba “dilo tsa botala [tsa gore] di ka sa sa gupudiwa.” (Jes. 65:17) Le gana byalo lowa, re sa na re yemele gore dilo tso ba re tshepisiyeng tsona tsa go bafala di makege, Jehova a ka sa ro tsoga a re lahliye. Mo re ka fo tisamela ka yene gore a re neye matšhika, o nyoko re gelepa gore re thogo ‘tiyisela re kene re lefisiye pelo fote re jabodiye.’—Makol. 1:11.