Dipapadi tše di Boifišago

Na ke Swanetše go Lekela Hlogong?

OBOTŠWA ge o ema o thothomela sethaleng gore, “Ye e tla ba nako e tšhošago kudu ya bophelo bja gago.” Go thongwa go bala ka go ya tlase: “Hlano, nne, tharo, pedi, tee​—⁠FOFA!” Go theoga go dira gore o kgaotše go buša moya go se nene. O theoga ka lebelo o lebile go seo se bonalago e le lehu le le kgonthišeditšwego, eupja gatee-tee o kwa go ngangega mo go sa letelwago ga thapo ya rekere. O aparelwa gatee-tee ke maikwelo a kimologo. O phologile!

Go fofa ka bungee.a Papadi ye e gokeleditše batšea-karolo ba ba akanyetšwago go ba milione go ya go tše pedi kua United States e nnoši. E upša e le e nngwe ya dipapadi tše dintši tšeo di sa tšwago go tuma ka go fetišiša morago bjale​—⁠go namela mafsika, paragliding, go phaphamala ka seketswana se se buduletšwego moya diphororong le go fofa sefofaneng se se lego godimo ka pharatšhute ge re bolela tše sego kae. Mmoleledi yo mongwe wa go fofa ka bungee o re, “Nywaga ya bo-1990 ke ngwaga-some wa papadi e boifišago.”

Dipapadi tše kotsi ga se tša bahumi feela. Batsomi ba maikwelo a poifo metseng ya ditoropong ba tsenela dipapadi tše kotsi (le tše e sego tša molao) tša go lekela hlogong tše bjalo ka go namela ka godimo ga elevator (go namela ka godimo ga di-​elevator tše di sepelago), go kitima ka dithaneleng (go kitima ka gare ga dikanale tša meago e megolo), go namela ditimela tša ka tlase ga mobu (go namela ditlhakeng tša ditimela tša ka tlase ga mobu) le go fofa manamelong (go fofa ka go thelela manamelong ao a tloditšwego makhura).

Ke Eng se se Goketšago?

Norbert yo mofsa o re, “Ke tla leka se sengwe le se sengwe seo se ntšhošago. Ke thabela dipapadi ka moka​—⁠baseball, kgwele ya diatla⁠—​eupja go fofa leporogong go ile gwa ntšhoša! Ke mo go fapanego ka mo go feletšego.” Douglas yo mofsa o a dumela. O re, “Dipapadi tše di tlwaelegilego di a thabiša, eupja di rulaganyeditšwe morero. O dula o beetšwe dithibelo. Ke rata maikwelo a go wa. Le lebelo leo o wago ka lona . . . Ga o be le maikwelo a bjalo dipapading tše dingwe.”

Dipapadi tše di boifišago di fetiša go fo hlohla bokgoni bja gago bja tša diatleletiki; di go lebanya le lehu! Batšea-karolo ba bonala ba thabela maikwelo a tšweletšwago a bakwago ke adrenaline. Ditsebi tše dingwe di bolela gore batho ba bangwe ba rulaganyeditšwe go ya ka tša leabela go ba batho ba Mohuta wa T, goba thrill seeking (go tsoma maikwelo a letšhogo). Lega go le bjalo, bafsa ba bantši ba tsenela mohuta o mongwe wa go lekela hlogong; ke tsela ya bona ya go hlohla mellwane le go godiša go ipota.

Ka manyami, bafsa ga se ka mehla ba dirišago kahlolo e botse ge ba dira bjalo. Diema 20:​29 e re, “Seala sa thsoxana ké matla a bôná.” Eupja ba bangwe ba bonala ba nagana gore matla a bona ga a na mellwane. Dr. David Elkind o bolela gore bafsa gantši ba dumela gore “ba kgethegile e bile ba fapane​—⁠ba lokologile melaong ya dikgonagalo yeo e šomago go ba bangwe. Ke go dumela mo gore ke ba ba kgethegilego, ba ba sa welwego ke dikotsi, mo go tlaleletšago kudu diphethong tša bafsa tša go lekela hlogong.” Dr. Robert Butterworth o ngwala ka mo go swanago gore: “Ge o dira selo se se swanago le go fofa sefofaneng se se lego godimo ka pharatšhute, go go nea maikwelo a go hlohla kgonagalo, a go laola mafelelo a gago ka noši.”

Lega go le bjalo, go lekela hlogong go ka hlohleletšwa gape ke maikwelo a go nyama kudu. Ka pukung ya gagwe ya Childstress!, mongwadi Mary Susan Miller o bontšha gore bafsa ba bantši ba sebete ba lekela hlogong ka bošilo feela ka gobane ba sa kgone go lebeletšana le dikgateletšo tša maphelo a bona. Ka gona dipapadi tše di boifišago di ka utolla ditshekamelo tša go ikgobatša goba gaešita le tša go ipolaya. Miller o re, “Ba ipea ka boomo maemong a kotsi bjalo ka ge eka ba thibela tlholelo go šoma go bona.”

Na Ruri ke tše Kotsi?

Go sa šetšwe go ipiletša ga tšona, dipapadi tše di boifišago di ka ba kotsi. Ba bangwe ba bolela gore, ‘Go ka ba bjalo le ka go tshela mmila.’ Eupja motho yo a tshelago mmila ga a tsome kotsi goba maikwelo a letšhogo ka boomo. Le gona gaešita lege dipapadi tše dintši tše di swanago le go fofa ka bungee di e-⁠na le dipego tše botse tša tšhireletšego, diphošo di ka direga. Mark Bracker, M.D., o bea se ka tsela ye: “Go bontši bja dipapadi tše tše kotsi kudu, ge go direga phošo e ka ba e nyamišago kudu. Tekanyo yeo maikwelo a letšhogo a phagamago ka yona gantši ke tekanyo yeo kotsi e phagamago ka yona, go sa šetšwe ge e ba e le go fofa sefofaneng se se lego godimo ka pharatšhute goba hang gliding goba go otlela thuthuthu.” Mofsa yo mongwe wa nywaga e 20 o ile a fofa ka bungee go tloga paluneng yeo e buduletšwego moya wa go fiša a akaletše dimithara tše 58 lefaufaung. Bothata e bile bofe? Thapo ya gagwe e be e le ya botelele bja dimithara tše 79! O ile a fofa go ya lehung le sehlogo.

Go dumelwa gore dipapadi tše dingwe tše bjalo ka go otlela thuthuthu di ka thabelwa ka mokgwa o bolokegilego le o lekanetšego. Eupja setsebi se sengwe sa kalafo ya tša dipapadi se bolela ka batsomi ba maikwelo a letšhogo gore: “Ge bokgoni bja bona bo dutše bo kaonefala, ba kgetha selo se sengwe se thata le go feta gomme ba feleletša ba gobetše.” Mofsa yo mongwe o ipobotše ka gore: “Ke na le temalelo. Go thata bjale go theoša tekanyo ya poifo yeo le maikwelo a sa letelwago a lethabo.”

Na ke tša Bakriste?

Na Beibele e thibela dipapadi ka moka? Aowa. Ke dipheteletšo tša bošilo tšeo di thibelwago. Go etša ge go begilwe go Mmoledi 7:​17, Salomo o ile a botšiša gore: “O tlo ba O hwêla’ng è sešo ya ba letšatši la xaxo?”

Phatlalatšo e nngwe ya papatšo ya dieta tša tša diatleletiki e tutuetša ka gore, ‘Bophelo ke bjo bokopana. Bapala kudu.’ Eupja re na le boikarabelo go rena ka noši, go bao ba re ratago le go Mmopi wa rena bja go lebelela bophelo bja rena e le bja bohlokwa. Bophelo ke mpho e tšwago go Modimo. (Psalme 36:⁠9) Mehleng ya Beibele go be go ka newa dikotlo tše šoro ge bophelo bo be bo fedišitšwe ka kotsi. (Ekisodo 21:​29; Numeri 35:​22-25) Ka gona batho ba Modimo ba be ba kgothaletšwa go phema dikotsi tše di sa nyakegego.​—⁠Bapiša le Doiteronomio 22:⁠8.

Bakriste ka mo go swanago lehono ba na le boikarabelo bja go hlompha bophelo. Na e be e tla ba mo go swanetšego go phegelela dipapadi tšeo di ka go lebanyago le dikotsi tše di sa nyakegego? Nakong ya ge Sathane Diabolo a be a leka go goketša Jesu, o ile a bolela gore barongwa ba be ba tla swara Jesu ge a be a ka itahlela fase go tloga sehlweng wa tempele. Jesu o ile a fetola ka gore: “Morêna Modimo wa xaxo o se kê wa Mo leka.”​—⁠Mateo 4:​5-⁠7.

Ka ntle le moo, lege o ka ba o ikwa o tiile e bile o phetše gabotse mmeleng, go tloga go sa kgonege gore o se gobale. Ke mo go se nago tlhaologanyo go bolela gore: ‘E ka se ntiragalele.’ Beibele e re lemoša gore “tšohle di fo re tlêla bohle ka lebaka la tšôna.”​—⁠Mmoledi 9:⁠11.

Go Nagana Pele o Gata Mogato

Ke ga tlhaologanyo go naganišiša kudu ka ditla-morago tša go fofa go crane, go fofa sefofaneng se se lego godimo ka pharatšhute goba ka go dira selo lege e le sefe se se ka bonalago se le kotsi ka go fetišiša. O se ke wa fo ithekga ka mabare-bare goba ka dipego tša phišego tša bafsa ba bangwe. (Diema 14:​15) Hwetša ditherešo.

Ka mohlala, ge e le gabotse tekanyo ya dikotsi tša papadi e itšego ke e kaaka’ng? Ke megato efe ya tšhireletšo yeo e gatwago? Setsebi se sengwe se bolela mabapi le go swinya o diriša ditlabakelo tša scuba gore: “[Batho ba nagana gore] go tloga moyeng go ya ka meetseng go kotsi. . . . Eupja go kotsi feela ge e ba o go dira ka ntle le ditaelo tša maleba.” Ka gona o swanetše go botšiša gape gore, Ke tlwaetšo le didirišwa dife tšeo di nyakegago bakeng sa papadi ye? Na go na le mehola lege e le efe ya kgonthe, e bjalo ka boithobollo? Na go na le dikotsi lege e le dife tše di diregago ka sewelo, goba na morero o mogolo wa papadi ke go hlohla lehu?

Ge e ba se se boletšwego mafelelong e le sa therešo, o ka ipotšiša mabapi le lebaka leo ka lona go lekela hlogong go ipiletšago gakaakaa go wena. Na e upša e le go arabela bodutung goba kgateletšegong? Ka gona ke ka baka la’ng o sa nyake tsela e bolokegilego le e nago le tlhaologanyo ya go lwantšha maikwelo a bjalo?b Puku ya Teenage Stress e re gopotša gore go lekela hlogong ke “mokgwa o kotsi le o sa atlegego mafelelong wa go lebeletšana le lehlakore le sa kgahlišego la kgateletšego.”​—⁠Bapiša le Diema 21:⁠17.

Ka morago ga go nyakišiša ditaba ka botlalo​—⁠le go boledišana le batswadi ba gago⁠—​mo gongwe go ka phethwa ka gore go kaone kudu ge o ka phema dipapadi tše di boifišago tše di feteletšego. Batswadi ba gago ba ka kgetha gore o phegelele dipapadi tše di bonalago di e-⁠na le kgonagalo e nyenyane ya go bea bophelo kotsing, tše bjalo ka go ragela paesekele, skating, go thelela kapokong le snorkeling, ge re bolela tše sego kae. Ke therešo, gaešita le dipapadi tše di bolokegilego di ka ba kotsi ge e ba megato ya maleba ya tšhireletšo e sa gatwe e sa le pele.

Se se ile sa diragalela sehlopha se senyenyane sa bafsa ba Bakriste ba ba ilego ba dira phetho ya go ya go namela thaba. Ba ile ba tšwa tseleng gomme ba thoma go namela lešing le lesese la legaga le le išago fase. Go se go ye kae ba ile ba ikhwetša ba tantšwe ba sa kgone go ya pele goba morago ba bolokegile. Mofsa yo a bego a etile sehlopha pele o ile a kwa lešata gatee-tee. Bagwera ba gagwe ba babedi ba be ba wele gomme ba hwa. Go nyamiša gakaakang!

Ka gona hle, hlokomela! ‘Thabela bofsa bja gago,’ o thabele matla le mafolofolo tšeo o šegofaditšwego ka tšona. (Mmoledi 11:⁠9) Eupja pele o amogela taletšo ya go dira selo se kotsi, dira seo Brian yo mofsa a se dirago. O re: “Ke ipotšiša gore, ‘Jehofa o tla ikwa bjang ka yona? E tla bonagatša bjang kgopolo ya-ka ka mpho ya bophelo yeo a nneilego yona?’” Ee, ela dikotsi gomme o nyakišiše maikemišetšo a gago. Bophelo ke bjo bohlokwa kudu go ka dira se se fapanego.

[Mengwalo ya tlase]

Na bafsa ba Bakriste ba swanetše go tsenela dipapadi tše di boifišago tše bjalo ka go fofa ka “bungee”?