Kgaolo 7

Tsebatšang Kgoši le Mmušo! (1919-1941)

“Na le a dumela gore Kgoši ya letago e thomile go buša? Ka gona boelang tšhemong, lena barwa ba Modimo yo a phagamego! Aparang ditlhamo tša lena! Dirang ka potego, phakgamang, le be mafolofolo, le be sebete. E-bang dihlatse tše di botegago le tša therešo tša Morena. Tšwelang pele ntweng go fihlela ge karolo e nngwe le e nngwe ya Babele e le lešope. Kwatšang molaetša kgole le kgaufsi. Lefase le swanetše go tseba gore Jehofa ke Modimo le gore Jesu Kriste ke Kgoši ya dikgoši le Morena wa marena. Le ke letšatši le le fetago matšatši ka moka. Bonang, Kgoši e a buša! Lena le batseta ba yona ba go phatlalatša. Ka gona tsebatšang, tsebatšang, tsebatšang Kgoši le mmušo wa yona.”

KGOELETŠO yeo e kgahlišago ya go gata mogato yeo e dirilwego ke J. F. Rutherford kopanong ya ditšhaba-tšhaba kua Cedar Point, Ohio, ka 1922, e bile le tutuetšo e kgolo go bao ba bego ba le gona. Barutwana ba Beibele ba tlogile kopanong yeo ba e-na le kganyogo e matla ya go tsebatša Mmušo. Eupja nywageng e sego kae yeo e fetilego ka lebelo pejana, tebelelo ya go dira bjalo ka batseta ba go phatlalatša Mmušo e ile ya bonala e le e sa kgahlišego. J. F. Rutherford le ba šupago ba badirišani ba gagwe ba be ba le kgolegong, gomme karolo ya bona ya nakong e tlago ka mokgatlong e ile ya bonala e le e sa kgonthišetšwego. Mathata a a ile a fenywa bjang?

“Ke na le Seo ke se Tsebago ka Molao wa ba Botegago”

Go ile gwa rulaganywa kopano kua Pittsburgh, Pennsylvania, ka January 2-5, 1919, nakong ya ge Ngwanabo rena Rutherford le badirišani ba gagwe ba le kgolegong. Eupja ye e be e se kopano e tlwaelegilego—e be e kopane le seboka sa ngwaga le ngwaga sa Mokgatlo wa Watch Tower ka Mokibelo, January 4, 1919. Ngwanabo rena Rutherford o be a tseba gabotse bohlokwa bja seboka se. Thapameng ya Mokibelo woo o ile a tsoma Ngwanabo rena Macmillan gomme a mo hwetša lebaleng la thenese la kgolegong. Go ya ka Macmillan, se se diregilego se se:

“Rutherford o itše, ‘Mac, ke nyaka go bolela le wena.’

“‘O nyaka go bolela le nna mabapi le eng?’

“‘Ke nyaka go bolela le wena mabapi le seo se diregago kua Pittsburgh.’

“‘Ke nyaka go fetša papadi ye ya thenese mo.’

“‘Na ga o kgomege ka seo se diregago kua? Na ga o tsebe gore lehono ke letšatši la go kgethwa ga balaodi? Mo gongwe o ka ntšhwa wa se sa ba molaodi gomme ra dula mo go ya go ile.’

“Ke itše, ‘Ngwanešo Rutherford, e re ke go botše selo seo mohlomongwe o sa kago wa se nagana. Le ke lekga la mathomo ga e sa le Mokgatlo o hlongwa moo go tlago go bonala gabotse yo Jehofa Modimo a tlago go rata gore e be mopresidente.’

“‘O bolela’ng ka seo?’

“‘Ke ra gore Ngwanabo rena Russell o be a e-na le bouto e kgolo gomme o ile a kgetha balaodi ba ba fapanego. Bjale ge rena go bonala re ka se kgone go tšea karolo, boemo ke bjo bo fapanego. Eupja, ge re be re ka lokollwa ka nako gore re ye kopanong sebokeng seo sa kgwebo, re be re tla fihla gomme ra amogelwa gore re tšee sebaka sa Ngwanabo rena Russell ka tlhompho e swanago le yeo re bego re e-na le yona. Ka gona seo se ka bonala bjalo ka ge eka ke modiro wa batho, e sego wa Modimo.’

“Rutherford o ile a fo bonala a ile le megopolo gomme a tloga.”

Letšatšing leo, morago kua Pittsburgh seboka sa ngangišano se be se tšwela pele. Sara C. Kaelin yo a goletšego tikologong ya Pittsburgh o ile a gopola gore, “Kgakanego, go se dumelelane le dingangišano di ile tša tšwela pele ka nakwana. Ba bangwe ba be ba nyaka go šuthišetša seboka morago ka dikgwedi tše tshelelago; ba bangwe ba belaela ge e ba e le ga molao go kgetha balaodi bao ba bego ba le kgolegong; ba bangwe ba šišinya go kgethwa ga balaodi ba bafsa ka mo go feletšego.”

Ka morago ga poledišano e telele, W. F. Hudgings, e lego molaodi wa Peoples Pulpit Association,a o ile a balela batheetši lengwalo leo le tšwago go Ngwanabo rena Rutherford. Ka go lona o ile a romela lerato le ditumedišo go bao ba tlilego sebokeng. O ile a lemoša gore, “Dibetša tša Sathane tše dikgolo ke BOIKGOGOMOŠO, GO RATA MAEMO le POIFO.” A bontšha kganyogo ya go ikokobeletša thato ya Jehofa, o ile a ba a šišinya ka boikokobetšo ka banna bao ba swanelegago ge go ka direga gore bao ba tšeago karolo ba dire phetho ya go kgetha balaodi ba bafsa ba Mokgatlo.

Poledišano e ile ya tšwela pele ka nako e teletšana, gomme ka morago E. D. Sexton yo a bego a kgethilwe go ba modula-setulo wa komiti ya dikgetho a bolela gore:

“Ke sa tšwa go fihla. Setimela se ke bego ke se nametše se šaletše ka diiri tše masome-nne-seswai se thibetšwe ke kapoko. Ke na le seo nka se bolelago gomme go kaone ke se bolele gona bjale bakeng sa gore ke kgone go dudišega. Banabešo ba rategago, ke tlile mo bjalo ka ge ka moka ga lena le tlile, ke e-na le dikgopolo tše kgonthišeditšwego monaganong—tšeo di thekgago le tšeo di lwantšhago. . . . Ga go na lepheko la molao leo le thibilego tsela. Ge e ba re rata go kgetha gape banababo rena bao ba lego ka Borwa gore ba be boemong lege e le bofe bjo ba ka bo kgonago, ga ke bone gaešita le go hwetša keletšong [ya tša molao] yeo ke e amogetšego, kamoo se se ka šitišago sebopego sa boemo bja bona pele ga Kgoro ya tsheko ya Mmušo goba pele ga setšhaba, ka tsela goba sebopego lege e le sefe.

“Ke dumela gore selo se segolo seo re ka se direlago ngwanabo rena yo a rategago Rutherford ke go mo kgetha gape e le mopresidente wa W[atch] T[ower] B[ible] & T[ract] Society. Ga ke nagane gore go na le pelaelo kgopolong ya batho ka kakaretšo mabapi le boemo bja rena tšhišinyong ye. Ge e ba banababo rena ka tsela e itšego ba robile molao wo ba bego ba sa o kwešiše, re a tseba gore maikemišetšo a bona ke a mabotse. Le gona pele ga [Modimo] Ra-matla-ohle ga se ba ka ba roba molao lege e le ofe wa Modimo goba wa motho. Re ka bontšha kgodišego e kgolo ge e ba re kgetha Ngwanabo rena Rutherford gape e le mopresidente wa Mokgatlo.

“Ga ke ramolao, eupja ge go tliwa tabeng ya molao ya boemo bjo ke na le seo ke se tsebago ka molao wa ba botegago. Potego ke selo seo se nyakwago ke Modimo. Ga ke kgone go akanya ka kgodišego lege e le efe e kgolo yeo re ka e bontšhago go e na le go ba le dikgetho GOMME RE KGETHE NGWANABO RENA RUTHERFORD GAPE E LE MOPRESIDENTE.”

Ee, Ngwanabo rena Sexton go molaleng gore o boletše maikwelo a bontši bja bao ba bego ba le gona. Go ile gwa ba le dikgetho; gwa boutwa; gomme J. F. Rutherford a kgethwa e le mopresidente, C. A. Wise e le mothuša-mopresidente gomme W. E. Van Amburgh e le mongwaledi le ramatlotlo.

Letšatšing le le latelago Ngwanabo rena Rutherford o ile a kokota lebotong la sele ya Macmillan gomme a re: “Ntšha seatla sa gago.” Ka gona o ile a nea Macmillan thelekeramo yeo e bolelago gore Rutherford o be a kgethilwe gape e le mopresidente. Macmillan o ile a gopola ka morago gore, “o be a thabile kudu go bona pontšho ye ya kgonthišetšo ya gore Jehofa o be a laola Mokgatlo.”

Kgetho e ile ya fela, eupja Ngwanabo rena Rutherford le ba bangwe ba šupago ba be ba sa le kgolegong.

“Pefelo ya Naga ka Bophara” Legatong la Bagolegwa

Morokami (wa Seisemane) wa April 1, 1919 o boletše gore, “Dibekeng tše se-go kae tše fetilego go ile gwa tsoga pefelo ya naga ka bophara legatong la bana ba babo rena.” Dikuranta tše dingwe di be di kgopela gore J. F. Rutherford le badirišani ba gagwe ba lokollwe. Barutwana ba Beibele dikarolong ka moka tša United States ba ile ba bontšha thekgo ya bona ka go ngwalela barulaganyi ba dikuranta mangwalo, maloko a makgotla, ditho tša senate le babuši, ba ba kgothaletša go gata mogato bakeng sa bagolegwa ba seswai. Ka mo go kwalago, Barutwana ba Beibele ba be ba ka se ke ba iketla go fihlela ge banababo rena ba seswai ba lokolotšwe.

Ka March 1919, Barutwana ba Beibele kua United States ba be ba phatlalatša kgopelo yeo go yona ba kgopelago Mopresidente Woodrow Wilson gore a diriše tutuetšo ya gagwe go phetha e nngwe ya dilo tše di latelago legatong la banababo rena bao ba golegilwego:

“SA PELE: Tshwarelo e feletšego, ge e ba seo se be se kgonega mo nakong ye, GOBA

“SA BOBEDI: Gore o laele Kgoro ya Toka gore e fediše molato wa bona le gore ba lokollwe ka mo go feletšego, GOBA

“SA BORARO: Gore go amogelwe peile kapejana ge ba dutše ba letile kahlolo ya mafelelo ya molato wa bona ka dikgoro tše di phagamego.”

Ka dibeke tše pedi feela Barutwana ba Beibele ba ile ba hwetša mesaeno e 700 000. Lega go le bjalo, kgopelo ga se ya ka ya tlišwa go mopresidente goba go mmušo. Ka baka la’ng? Ka gobane pele ga ge seo se ka dirwa, banna bao ba seswai ba be ba lokolotšwe ka peile. Ka gona, kgopelo e ile ya hola eng? Morokami (wa Seisemane) wa July 1, 1919 o boletše gore: “Go na le bohlatse bjo bontši bja gore Morena o be a nyaka gore modiro wo o dirwe, eupja bakeng sa morero wa go hlatsela therešo e sego go fo ntšha banababo rena kgolegong.”

“Le a Amogelwa Gae, Banabešo”

Ka Labobedi, March 25, banababo rena ba seswai ba ile ba tloga Atlanta go leba Brooklyn. Ditaba tša go lokollwa ga bona di ile tša phatlalala ka lebelo. Ruri e be e le boemo bjo bo kgomago maikwelo—Barutwana ba Beibele ba kgobokane diteišeneng tša setimela tseleng ba holofetše go ba bona le go bontšha lethabo la ge ba lokolotšwe. Ba bangwe ba ile ba kitimela Legaeng la Bethele kua Brooklyn, yeo e bego e tswaletšwe, gomme ba rulaganya monyanya wa go ba amogela gae. Morago kua Brooklyn, ka March 26 banababo rena ba ile ba dumelelwa go peila ka $10 000 o mongwe le o mongwe gomme ba lokollwa.

Morokami (wa Seisemane) wa April 15, 1919 o begile gore, “Gatee-tee ba ile ba felegetšwa ke bagwera ba bantši go ya Legaeng la Bethele, moo bagwera ba magareng ga ba makgolo a mahlano le a tshelelago ba bego ba kopane bakeng sa go ba amogela.” Ka phapošing ya go jela, go be go e-na le pampiri e kgolo yeo e bego e re “Le a Amogelwa Gae, Banabešo.” Mo e nyakilego go ba nywaga e 50 ka morago, Mabel Haslett yo a bego a le gona monyanyeng woo o ile a gopola gore: “Ke gopola ke dira di-doughnut tše lekgolo tšeo banabešo ba ilego ba bonala ba di thabela ka morago ga go ja dijo tša kgolegong ka dikgwedi tše senyane. Ke sa bona Ngwanešo Rutherford a di obelela. E be e le tiragalo e sa lebalegego ge yena le ba bangwe ba anega diphihlelo tša bona. Gape ke gopola Ngwanešo DeCecca o mokopana a eme setulong e le gore bohle ba kgone go mmona le go mo kwa.”

Ka Labobedi mesong, April 1, Ngwanabo rena Rutherford o ile a goroga Pittsburgh moo diofisi tša ntlo-kgolo di bego di le gona mo nakong ye. Mo le gona banababo rena ge ba be ba lemoga gore o kgaufsi le go goroga, ba ile ba rulaganya monyanya wo o ilego wa swarelwa Hoteleng ya Chatham mantšiboeng ao. Lega go le bjalo, maemo a kgolegong a be a gobaditše Ngwanabo rena Rutherford kudu. O be a e-na le bothata bja maswafo a fokolago, ka gona ka morago ga go lokollwa ga gagwe o ile a swarwa ke pneumonia e šoro. Ka gona go se go ye kae ka morago ga moo boemo bja gagwe bjo bo fokolago bja tša maphelo bo ile bja dira gore go nyakege gore a ye California moo a bego a e-na le ba leloko.

Teko Kua Los Angeles

Mo nakong ye ka ge Ngwanabo rena Rutherford le ba bangwe ba be ba lokolotšwe, go ile gwa rotoga potšišo ya gore, Go thwe’ng ka modiro wa go kwatša Mmušo wa Modimo? Nakong ya ge bana ba babo rena ba le kgolegong, bookamedi bja mokgatlo bja modiro wa go nea bohlatse bo be bo hlokomologilwe kudu. Brooklyn Tabernacle e be e rekišitšwe gomme Legae la Bethele le tswaletšwe. Diofisi tša ntlo-kgolo kua Pittsburgh e be e le tše dinyenyane gomme tšhelete e hlaela. Ka ntle le moo, ge e le gabotse go be go e-na le kgahlego e kaaka’ng molaetšeng wa Mmušo? A le California, Ngwanabo rena Rutherford o ile a dira phetho ya go dira teko.

Go ile gwa rulaganywa seboka Holong ya Clune kua Los Angeles, ka Sontaga, May 4, 1919. Sehlogo sa polelo yeo batho ba ilego ba e laleletšwa e be e le se se rego “Kholofelo Bakeng sa Batho Bao ba Nyamilego.” Eupja polelo e be e swanetše go newa ke J. F. Rutherford—monna yo a bego a sa tšwa go lokollwa kgolegong. Ka go tsebatša kgole le kgaufsi ka kuranta, Rutherford o ile a holofetša go nea tlhaloso e nepagetšego ya ditherešo, go akaretša tlhaloso ya mabaka a go golegwa mo e sego ga molao ga balaodi ba Mokgatlo. Na go na le yo a bego a tla thabela kudu go ka ba gona?

Karabelo e bile e kgahlišago kudu. Ge e le gabotse, ba 3 500 ba ile ba tla go kwa polelo, gomme ba bangwe ba ka bago 600 ba ile ba swanelwa ke go gomišwa. Ngwanabo rena Rutherford o be a thabile kudu! O ile a dumela go bolela le bao ba gomišeditšwego morago ka Mošupologo bošego, gomme go ile gwa tla ba 1 500. Lega go le bjalo, o be a babja kudu moo a sa kago a kgona go fetša polelo yeo. Ka morago ga iri o ile a swanelwa ke go akotšwa ke modirišani wa gagwe. Lega go le bjalo, teko ya kua Los Angeles e ile ya atlega. Ngwanabo rena Rutherford o be a kgodišegile gore go be go e-na le kgahlego e kgolo molaetšeng wa Mmušo, gomme o be a ikemišeditše go o bona o goeletšwa.

Tšwelang Pele ka Modiro!

Ka July 1919, Ngwanabo rena Rutherford o be a boetše modirong ntlong-kgolo kua Pittsburgh. Dilo di ile tša direga ka lebelo dikgweding tše sego kae tše di latetšego. Go ile gwa dirwa dithulaganyo bakeng sa kopano ya Barutwana ba Beibele gore e swarelwe Cedar Point, Ohio, ka September 1-8, 1919. Diofisi tša Mokgatlo di ile tša bušetšwa Brooklyn gomme tša thoma go šoma moo ka October 1.

Bjale ba be ba swanetše go dira’ng? Modiro wa bona o ile wa gatelelwa ka mo go kwalago kopanong ya Cedar Point. Ka Labobedi, September 2, Ngwanabo rena Rutherford o ile a hlalosa gore: “Modiro wa Mokriste lefaseng . . . ke go goeletša molaetša wa mmušo wa go loka wa Morena, wo o tlago go tlišetša dibopja ka moka tšeo di bobolago ditšhegofatšo.” Matšatši a mararo ka morago, ka Labohlano, September 5 yeo e bego e bitšwa Letšatši la Bašomi-gotee, Ngwanabo rena Rutherford o ile a bolela gape gore: “Ka dinako tša ge Mokriste a thekgile ditho ka tlwaelo o ipotšiša gore, Ke ka baka la’ng ke le lefaseng? Karabo e swanetšego e swanetše go ba e rego, Morena ka kgaugelo o ntirile motseta wa gagwe gore ke iše molaetša wa Modimo wa poelano lefaseng, gomme tokelo le boikarabelo bja-ka ke go tsebiša molaetša woo.”

Ee, e be e le nako ya go tšwela pele ka modiro wa go goeletša Mmušo wa Modimo! Bakeng sa go thuša go phetha thomo ye, Ngwanabo rena Rutherford o ile a tsebiša gore: “Ka tlase ga tlhahlo ya Morena re rulagantše kgatišo ya makasine wo o bitšwago THE GOLDEN AGE.” Bao ba tlilego kopanong ba be ba sa tsebe kamoo makasine wa The Golden Age o bego o tla ipontšha ka gona e le o kgothatšago.

Herman L. Philbrick yo a tlogilego legaeng la gagwe Boston, Massachusetts, a e-ya kopanong o ile a gopola gore, “Kopano yeo ya pele ya ka morago ga Ntwa ya I ya Lefase e ile ya re thuša kudu ka moka ga rena.” Ee, kopano yeo ya Cedar Point e ile ya tutuetša Barutwana ba Beibele gore ba gate mogato. Ba be ba ikemišeditše go tšwela pele ka modiro wa go goeletša ditaba tše di lokilego. Go be go le bjalo ka ge eka ba be ba tsošitšwe bahung.—Bapiša le Hesekiele 37:1-14; Kutollo 11:11, 12.

Ka nako yeo, go be go direga dilo tše bohlokwa tikologong ya lefase. Go ile gwa saenelwa Kgwerano ya Versailles ka June 28, 1919 gomme ya thoma go šoma ka January 10, 1920. Kgwerano ka ge e be e fediša ka molao mediro ya bohlabani malebana le Jeremane Ntweng ya I ya Lefase, gape e ile ya lokišetša go bopja ga Kgwerano ya Ditšhaba—e lego mokgatlo wa ditšhaba-tšhaba wo o hlometšwego go boloka khutšo lefaseng.

‘Tsebatšang Kgoši le Mmušo’

Ka 1922 Barutwana ba Beibele ba ile ba boela Cedar Point bakeng sa lenaneo la matšatši a senyane go tloga ka September 5 go ya go 13. Lethabo le ile la gola ge baemedi ba dutše ba goroga kopanong ye ya ditšhaba-tšhaba. Go ile gwa fihlelelwa seremo sa kopano ka Labohlano, September 8 ge Ngwanabo rena Rutherford a be a neela polelo ya “Mmušo.”

Thomas J. Sullivan ka morago o ile a gopola gore: “Bao ba bilego le tokelo ya go ba gona sebokeng seo le gona bjale ba sa dutše ba ka bona ka leihlo la monagano phišego ya Ngwanabo rena Rutherford ge a be a botša batho ba sego kae bao ba bego ba sa dudišege bao ba bego ba sepela-sepela moo ka baka la phišo e kgolo gore ba ‘DULE FASE’ gomme ba ‘THEETŠE’ polelo go sa šetšwe seo se ba diragalelago.” Bao ba ilego ba dula ga se ba ka ba nyama, ka gobane yeo e be e le polelo yeo e kgahlišago kudu yeo go yona Ngwanabo rena Rutherford a ilego a kgothaletša batheetši ba gagwe gore ba ‘tsebatše Kgoši le Mmušo.’

Batheetši ba ile ba arabela ka phišego e kgolo. Morokami (wa Seisemane) o begile gore: “O mongwe le o mongwe yo a bego a le gona o ile a kgahlišwa kudu ke therešo ya gore boikarabelo bjoo bo rwešitšwe o mongwe le o mongwe wa bao ba ineetšego go tloga mo nakong ye go ya pele gore a dire e le motseta wa go phatlalatša bakeng sa Kgoši le mmušo.” Barutwana ba Beibele ba ile ba tloga kopanong yeo ba e-na le phišego e tukago bakeng sa modiro wa go bolela. Go bjalo ka ge Kgaetšedi Ethel Bennecoff, e lego mmapatši wa dipuku tša bodumedi yoo ka nako yeo a bego a obelela nywaga e 20 a itše, “re be re tutueleditšwe go ‘tsebatša, re tsebatše, re tsebatše Kgoši le mmušo wa yona’—Ee, ka phišego le lerato tše oketšegilego dipelong tša rena go feta lege e le neng pele.”

Ge seetša sa moya sa kwešišo se dutše se phadima ka mo go oketšegilego, Barutwana ba Beibele ba ile ba thoma go kwešiša ditherešo tše dingwe tše di thabišago tša Beibele. (Die. 4:18) Kwešišo ya ditherešo tše tše bohlokwa e ile ya nea modiro wa bona wa go goeletša Mmušo wa Modimo tutuetšo e matla. Ka nako e swanago ba ile ba swanelwa ke go beakanya menagano ya bona—go ba bangwe ye e be e le teko ya kgonthe.

“Dikholofelo Tšeo di sa Phethegego ga se tša Mehla ya Rena Feela”

Pukwana ya Millions Now Living Will Never Die e boletše morago kua ka 1920 gore, “Re ka letela ka kgodišego gore 1925 e tla swaya go boa [bahung] ga Aborahama, Isaka, Jakobo le baporofeta ba botegago ba mehleng ya kgale . . . ba le boemong bja phethego bja batho.” Ga se feela gore go be go letetšwe tsogo ya banna bao ba botegago ka 1925, eupja ba bangwe ba be ba holofetše gore Bakriste ba tloditšwego ba ka amogela moputso wa bona wa legodimong ngwageng woo.b

Ngwaga wa 1925 o ile wa tla gomme wa feta. Ba bangwe ba ile ba tlogela kholofelo ya bona. Eupja bontši bja Barutwana ba Beibele ba ile ba dula ba botega. Herald Toutjian yoo makgolo’a-gwe le rakgolo’a-gwe ba ilego ba ba Barutwana ba Beibele mo e ka bago mathomong a ngwaga-kgolo woo o hlalositše gore, “lapa la rena le ile la thoma go lemoga gore dikholofelo tšeo di sa phethegego ga se tša mehla ya rena feela. Baapostola ka bobona ba bile le ditebelelo tše di swanago tšeo di fošagetšego. . . . Jehofa o swanelwa ke go hlankelwa ka potego le go retwa go e-na le moputso goba o se gona.”—Bapiša le Ditiro 1:6, 7.

Ke Mokgatlo Ofe—Na ke wa Jehofa Goba ke wa Sathane?

“Go Tswalwa ga Setšhaba”—seo e be e le sehlogo se se kgahlišago seo se tšwelelago ka tokollong ya Morokami (wa Seisemane) wa March 1, 1925. Se ile sa nea kwešišo yeo e sedimošeditšwego ya Kutollo kgaolo 12 yeo ba bangwe ba hweditšego go le thata go e amogela.

Batšea-karolo ba seswantšhetšo bao ba boletšwego kgaolong ye ya Kutollo ba ile ba hlaloswa ka tsela e latelago: “mosadi” yo a belegago (ditem. 1, 2) e le “mokgatlo wa Modimo [wa legodimong]”; “Nôxa” (tem. 3) e le “mokgatlo wa diabolo”; gomme “ngwana wa mošemanyana” (tem. 5) e le “mmušo o mofsa, goba pušo e mpsha.” Motheong wa se, go ile gwa hlaloswa selo se sengwe ka mo go kwalago ka lekga la mathomo: Go na le mekgatlo e mebedi yeo e fapanego le yeo e ganetšanago—wa Jehofa le wa Sathane. Ka morago ga “ntwa legodimong” (tem. 7, KJ), Sathane le bathekgi ba gagwe ba batemona ba ile ba lelekwa legodimong gomme ba lahlelwa fase lefaseng.

Earl E. Newell yoo ka morago a ilego a dira e le moemedi wa mosepedi wa Mokgatlo wa Watch Tower o ngwadile gore, “Re ile ra dula fase gomme ra e bala bošego ka moka go fihlela ge ke be ke e kwešiša gabotse. Re ile ra ya kopanong kua Portland, Oregon gomme ra hwetša bagwera moo ba befetšwe ka moka gomme ba bangwe ba bona ba ikemišeditše go kgeila Morokami ka baka la sehlogo se.” Ke ka baka la’ng tlhaloso ya Kutollo kgaolo 12 e be e le thata gakaakaa go ba bangwe go e amogela?

Gare ga tše dingwe, e be e le e fapanego ka kudu go seo se bego se gatišitšwe ka go The Finished Mystery yeo e bego e le e raraganego kudu ya dipuku tša Ngwanabo rena Russell.c Walter J. Thorn yo a bego a dira e le mosepedi wa bodumedi o hlalositše gore: “Sehlogo seo se lego mabapi le ‘Go Tswalwa ga Setšhaba’ e be e le . . . se thata go se amogela ka baka la tlhathollo ya nakong e fetilego ya Ngwanabo rena Russell yo a rategago, yeo go bego go dumelwa gore ke tlhaloso ya makgaola-kgang ya Kutollo.” Ka gona, ga go makatše ge ba bangwe ba ile ba kgopišwa ke tlhaloso yeo. J. A. Bohnet, e lego mosepedi o mongwe wa bodumedi o boletše gore, “ka ntle le pelaelo tlhaloso ye e ka ithlatsela e le sedirišwa sa go hlokola, eupja bao ba tlogago ba fišegela le go botegela tumelo ba tla ema ba tiile le go thaba.”

Ee, bao ba tlogago ba fišega le go botega ba ile ba thabela tlhaloso e mpsha. Bjale go be go le molaleng kudu go bona gore: motho o mongwe le o mongwe ke wa mo gongwe mokgatlo wa Jehofa goba wa Sathane. Sehlogo sa “Go Tswalwa ga Setšhaba” se hlalositše gore, “Gopola, re tla ba le tokelo . . . ya go lwela morero wa Kgoši ya rena ka sebete ka go goeletša molaetša wa yona wo e re neilego wona gore re o goeletše.”

Ge nywaga ya bo-1920 le ya bo-1930 e dutše e tšwela pele, mahlasedi a oketšegilego a kwešišo ya Beibele a ile a tšwelela. Menyanya ya lefase le matšatši a maikhutšo a bjalo ka Keresemose a ile a tlogelwa. Ditiro tše dingwe le ditumelo le tšona di ile tša tlogelwa ge go be go lemogwa gore di be di e-na le mathomo a go nyatša Modimo.d Lega go le bjalo, se se fetišago go tlogela ditiro tše di fošagetšego le ditumelo, Barutwana ba Beibele ba ile ba tšwela pele ba lebeletše go Jehofa bakeng sa dikutollo tše di tšwelago pele tša therešo.

“Lena Le Dihlatse Tša-ka”

“Gomme lena le dihlatse tša-ka, gomme Nna ke Modimo, go rialo Jehofa.” (Jes. 43:12, PK) Go tloga nywageng ya bo-1920, Barutwana ba Beibele ba ile ba thoma go lemoga ka mo go oketšegilego bohlokwa bjo bogolo bja mantšu ao a moporofeta Jesaya. Ka matlakala a Morokami, tlhokomelo e ile ya gogelwa leboelela go boikarabelo bja rena bja go hlatsela leina la Jehofa le Mmušo wa gagwe. Ka gona, go ile gwa fihlwa tiragalong ya makgaola-kgang kopanong yeo e bego e swaretšwe Columbus, Ohio ka 1931.

Ka Sontaga, July 26, mosegare wa sekgalela, Ngwanabo rena Rutherford o ile a neela polelo e rego “Mmušo, Kholofelo ya Lefase,” yeo e ilego ya gašwa dikgokaganong tše dintši tša radio, gomme diteišene tše oketšegilego tše di fetago 300 di ile tša goeletša molaetša gape ka morago. Mafelelong a polelo, Ngwanabo rena Rutherford o ile a lemoša mabapi le Bojakane ka go bala setlamo seo se hlabago sa sehlogo se se rego “Temošo e Tšwago go Jehofa,” seo se bego se lebišitšwe “Go Babuši le Setšhaba.” Taletšong ya gagwe ya gore ba amogele setlamo, batheetši ka moka bao ba bego ba le gona ba ile ba emelela gomme ba goeletša ka gore, “Ee!” Dithelekeramo tšeo di ilego tša amogelwa ka morago di ile tša bontšha gore bontši bja bao ba bego ba theeditše radiong le bona ba ile ba hlatloša mantšu a bona ka go dumela.

Go tloga ka iri ya pele ge go be go fela polelo ya phatlalatša go fihla ka iri ya bone ge Ngwanabo rena Rutherford a be a tsena gape ka holong, moya o be o tletše lethabo. Ngwanabo rena Rutherford o be a kgopetše ka mo go kgethegilego gore o mongwe le o mongwe yo a bego a tloga a thabela temošo ya mosegare wa sekgalela go Bojakane a be madulong a gagwe ka iri ya bone.

Gatee-tee ka iri ya bone, Ngwanabo rena Rutherford o ile a thoma go bolela gore o be a lebelela seo a bego a tla se bolela e le sa bohlokwa bjo bogolo go o mongwe le o mongwe yo a bego a ka kwa lentšu la gagwe. Batheetši ba gagwe ba be ba fagahla kudu. Polelong ya gagwe o ile a tsebiša setlamo se sengwe, se se be se e-na le sehlogo se se rego “Leina le Lefsa,” seo se ilego sa fihlišwa seremong ka boipolelo bjo bo rego: “Re kganyoga go tsebja le go bitšwa ka leina leo, ke gore, dihlatse tša Jehofa.” Gape ba thabilego bao ba tlilego kopanong ba ile ba ema gatee-tee ka maoto ka mokgoši o mogolo wa “Ee!” Go tloga bjale go ya pele ba be ba tla tsebja e le Dihlatse tša Jehofa!

“Moya wa Jehofa o Ile wa re Dira Gore re se Boife”

Ka 1927, batho ba Jehofa ba be ba kgothaleditšwe go diriša karolo ya Sontaga se sengwe le se sengwe ba nea bohlatse ka sehlopha. Gatee-tee go ile gwa tsošwa kganetšo ya molao. Nywageng e sego kae, go golega go ile gwa thoma go gola—ba 268 kua United States e nnoši ka 1933, ba 340 ka 1934, ba 478 ka 1935 le ba 1 149 ka 1936. Molato wa bona e be e le ofe? Ge e le gabotse, e be e le melato e fapa-fapanego, go akaretša wa go rekiša ka ntle le lengwalo la tumelelo, go šitiša khutšo le go roba melao ya sabatha ya Sontaga. Dihlopha tša lefelong leo tša Dihlatse di be di se na tsebo e nabilego ya kamoo di ka dirišanago ka gona le maphodisa le dikgoro tša tsheko. Go hwetša thušo ya molao lefelong leo e be e le mo go bitšago tšhelete e ntši kudu goba e le mo go sa kgonegego ka baka la kgethollo. Ka gona Mokgatlo wa Watch Tower ka bohlale o ile wa hloma lehlakore la tša molao kua Brooklyn bakeng sa go nea keletšo.

Lega go le bjalo, tšhireletšo e tiilego ya molao e be e sa lekana. Dihlatse tše tšeo di botegago tša Jehofa di be di ikemišeditše go phelela leina leo di le amogetšego. Ka gona nywageng ya pele ya bo-1930, ba be ba itefeletša ka go hlasela. Bjang? Ka go dira dihlopha tše di kgethegilego tša boboledi tšeo di bego di tsebja e le masolo a dihlopha. Baithapi ba dikete United States ka moka ba be ba rulagantšwe ka dihlopha. Ge Dihlatse di be di swarwa toropong e nngwe ka baka la go bolela ka ntlo le ntlo, sehlopha sa baithapi bao ba tšwago mafelong a mangwe se be se fihla gatee-tee gomme sa “rakelela” toropo, sa nea bohlatse ka mo go tletšego.e

Masolo ao a dihlopha a dirile go gontši bakeng sa go matlafatša Dihlatse tša lefelong leo. Sehlopheng se sengwe le se sengwe go be go e-na le banababo rena bao ba swanelegago bao ba bego ba tlwaeditšwe go dirišana le babuši. E bile kgothatšo e kgolo kudu go banababo rena bao ba dulago lefelong leo le nago le mathata, mohlomongwe e le torotswaneng e nyenyane, go tseba gore ba be ba se noši go goeletšeng Mmušo wa Modimo.

Go be go nyakega sebete se segolo bakeng sa go ba le karolo masolong a dihlopha ka bo-1930. Bogareng bja lebaka la Tšhapharego e Kgolo, mešomo e be e hwetšagala ka bosese. Eupja Nicholas Kovalak yo monyenyane, yo e bilego molebeledi wa mosepedi ka nywaga e ka bago 40 o gopola gore: “Ge go be go dirwa kgoeletšo ya go akaretša lefelo leo le nago le mathata, ‘molaodi wa tirelo’ o be a kgopela baithapi. Batho ba be ba botšwa gore ba se ke ba ithapa ge e ba ba be ba boifa go lahlegelwa ke mešomo ya bona. . . . Eupja ka mehla re be re thabela go bona karabelo ya go dumela ka mo go feletšego!” John Dulchinos, molebeledi yo a tšwago Springfield, Massachusetts o boletše gore: “Ee, yeo e be e le nywaga ya lethabo gomme go e gopola ke gabohlokwa. Moya wa Jehofa o ile wa re dira gore re se boife.”

Ka nako yeo, mahlasedi a kwešišo ya Beibele ao a bego a tla ba le mafelelo a magolo modirong a be a oketšega.

Go Thwe’ng ka Ma-Jonadaba?

Ka 1932 go ile gwa hlaloswa gore Jonadaba, e lego mogwera wa Kgoši Jehu, o be a swantšhetša sehlopha sa batho bao ba bego ba tla thabela bophelo bjo bo sa felego lefaseng.f (2 Dikx. 10:15-28) Ma-Jonadaba, ka ge ba be ba tsebja bjalo, a ile a lebelela go gwerana le bahlanka ba Jehofa bao ba tloditšwego le go ba le karolo le bona go tsebatšeng Mmušo e le tokelo. Eupja ka nako yeo, go be go se na boiteko bjo bo kgethegilego bja go kgoboketša le go rulaganya batho ba bao ba nago le kholofelo ya lefaseng.

Lega go le bjalo, ma-Jonadaba a ile a newa kgothatšo ya kgonthe ka go Morokami (wa Seisemane) wa August 15, 1934. Sehlogo se se rego “Botho bja Gagwe” se boletše gore: “Na mo-Jonadaba o swanetše go ineela go Morena gomme a kolobetšwe? Karabo: Ke mo go swanetšego kudu gore mo-Jonadaba a ineele go dira thato ya Modimo. Ga go na motho yoo le ka mohla a ka hwetšago bophelo ka ntle le go dira seo. Go inwa meetseng ke feela pontšho ya gore o ineetše go dira thato ya Modimo, le gore o ka se ke wa tšwa tseleng.” Ma-Jonadaba a be a thabile kudu!

Lega go le bjalo, ba be ba le kgaufsi le go hwetša lethabo le legolo kudu. Seruthwaneng se se latetšego, ditokollo tše mmalwa tša Morokami (ka Seisemane), go tloga ka tokollo ya April 1, 1935 di be di e-na le tsebišo ye: “Gape Morokami o gopotša babadi ba wona gore kopano ya dihlatse tša Jehofa le ma-Jonadabag e tla swarelwa Washington, D.C., go tloga ka May 30 gomme ya fela ka June 3, 1935.” Ma-Jonadaba a be a letetše kopano ka go fagahla.

“Lešaba le lexolo,” leo le boletšwego e sa le pele go Kutollo 7:9-17, e be e le sehlogo sa polelo yeo Ngwanabo rena Rutherford a e neetšego thapameng ya bobedi ya kopano. Polelong yeo o ile a hlalosa gore lešaba le legolo le be le bopilwe ke ma-Jonadaba a mehleng yeno le gore ma-Jonadaba a be a swanetše go bontšha tekanyo e swanago ya potego go Jehofa bjalo ka batlotšwa. Ee, batheetši ba be ba thabile kudu! Ka kgopelo ya seboledi, ma-Jonadaba a ile a emelela. Mildred Cobb yo a bego a kolobeditšwe selemong sa 1908 o ile a gopola gore, “Mathomong go be go homotše, ka morago ya ba legoa la lethabo gomme go opja ga magofsi ya ba mo go hlabošago le mo go tšeago nako e telele.”

Mahlasedi a a kwešišo ya Beibele a bile le mafelelo a magolo modirong wa Dihlatse tša Jehofa. Sadie Carpenter yo e bilego mmoledi wa nako e tletšego ka nywaga e fetago 60 o ile a hlalosa gore, “ka phišego e kgolo, re ile ra boela mašemong a rena bakeng sa go tsoma batho ba bao ba swanago le dinku bao ba bego ba sa dutše ba swanetše go kgoboketšwa.” Ka morago Yearbook of Jehovah’s Witnesses for 1936 e ile ya bega gore: “Kutollo ye e ile ya tutuetša banababo rena le go ba šušumeletša mediro e tsošološitšwego, gomme kae le kae lefaseng ka moka go tla dipego tše di bontšhago lethabo le legolo bakeng sa taba ya gore mašaledi bjale a na le tokelo ya go iša molaetša go lešaba le legolo, gomme ba ba šoma gotee bakeng sa go godiša leina la Morena.” Bakeng sa go ba thuša modirong wo, puku ya Riches yeo e gatišitšwego ka 1936 e be e e-na le tlhaloso e nabilego ya ditebelelo tšeo di lego Mangwalong bakeng sa lešaba le legolo.

Mafelelong, ditho tšeo di ineetšego le go kolobetšwa tša lešaba le legolo di be di le lefelong la tšona le le swanetšego hleng ga batlotšwa go tsebatšeng Mmušo wa Modimo!

‘Go Otla Mosadi wa Kgale’

Nywageng ya bo-1930, molaetša wo o ilego wa goeletšwa ke Dihlatse tše tše di fišegago o be o akaretša go pepentšhwa mo go hlabago ga bodumedi bja maaka. Sedirišwa seo se holago tabeng ye se ile sa lokollwa kopanong e kgolo ya Dihlatse tša Jehofa ka September 15-20, 1937 kua Columbus, Ohio.

Ka Sontaga, September 18 ka morago ga polelo ya gagwe ya mesong, Ngwanabo rena Rutherford o ile a lokolla puku ya mmala o motsotho ya Enemies. E ile ya sola bodumedi bja maaka e le “lenaba le legolo, leo ka mehla le gobatšago batho.” Badumedi ba maaka ba ile ba hlaolwa e le “batseta ba Diabolo, ba lemoga therešo yeo goba ba sa e lemoge.” Ge a neela batheetši puku ye, Ngwanabo rena Rutherford o itše: “Re tla otla mosadi wa kgaleh ka yona.” Batheetši ba ile ba amogela se ka go hlaboša le ka phišego.

Ka nywaga e mentši keremafomo e be e ile ya tšea karolo ‘go otleng mosadi wa kgale.’ Eupja mabapi le modiro wa go diriša keremafomo, go bile le selo se se makatšago kopanong ya 1937. Elwood Lunstrum yo a bego a e-na le nywaga e 12 feela ka nako yeo o gopola gore, “Kopanong ye go ile gwa tsebišwa modiro wa go diriša keremafomo ya go šikarwa mojakong. Nakong e fetilego re be re rwala keremafomo ge re e-ya tirelong, eupja re be re e bapala feela ge re be re laleditšwe gore re tsene. . . . Thulaganyo ya ‘Babulamadibogo ba Kgethegilego’ e ile ya akaretšwa kopanong ya Columbus bakeng sa go etelela pele tabeng ya go diriša thulaganyo ya go bapala keremafomo mojakong le modiro wa go latelela batho bao ba kgahlegago (pele nakong yeo o be o bitšwa di-‘back-call’) le dithuto tša Beibele ka thulaganyo yeo e bitšwago ‘thuto ya mohlala.’”

Batho ba Jehofa ba tlogile kopanong yeo ba hlamilwe kaone bakeng sa modiro wa go goeletša Mmušo wa Modimo. Ba be ba tloga ba nyaka kgothatšo yohle yeo ba bego ba ka e hwetša. Moya o golago wa botšhaba ka bo-1930 o ile wa tliša kganetšo yeo e tšwago go batho bao ba bego ba ikemišeditše go thibela Dihlatse tša Jehofa go kopana gotee le go bolela, mabakeng a mangwe e le tlhaselo ya dihlopha tša bahlola-mpherefere.

“Sehlopha sa Mahodu”

Lephoto le matla la kganetšo le be le e-tšwa go dihlopha tše dingwe tša Lesolo la Makatholika. Ka October 2, 1938, Ngwanabo rena Rutherford e be e le yo a lebanyago kudu ge a be a neela polelo ya “Bofasi goba Tokologo,” yeo ka morago e ilego ya tšwelela e le ka sebopego sa pukwana gomme ya abja ka dimilione. Ngwanabo rena Rutherford polelong ye o ile a hlalosa ka botlalo bontši bja dikotsi tša ditiro tšeo e sego tša molao bakeng sa go bontšha ditumelelano tša ka sephiring magareng ga balaodi ba bangwe ba setšhaba le baemedi ba Kereke ya Roma Katholika.

Ka morago ga go hlalosa ditherešo, Rutherford o ile a bolela gore: “Ge batho ba botšwa ditherešo mabapi le sehlopha seo se šomago ka tlase ga seapešo sa bodumedi bakeng sa go utswa ditshwanelo tša bona, Sehlopha sa Baruti se goeletša ka gore: ‘Ke maaka! Thibang melomo ya batho bao gomme le se ba dumelele go bolela.’” Ka morago o ile a botšiša gore: “Na ke phošo go phatlalatša therešo mabapi le sehlopha sa mahodu ao a hulago batho? Aowa! . . . Na batho bao ba botegago ba swanetše go thibja melomo le go gapeletšwa go homola mola sehlopha se sa mahodu se fediša khunologo ya batho? Go feta tšohle, na batho ba swanetše go ganetšwa ditokelo tša bona tšeo ba di neilwego ke Modimo tša go bokana ka khutšo le go rapela Modimo Ra-matla-ohle ka tokologo, le go bolela ka bolokologi mabapi le mmušo wa gagwe le bao ba o ganetšago?”

Ka morago ga kgalemelo ye e hlabago, kganetšo e ile ya tšwela pele e e-tšwa go dihlopha tša Lesolo la Makatholika United States ka moka. Dihlatse tša Jehofa di ile tša tsoša dintwa tša molao bakeng sa tokologo ya borapedi le ditshwanelo tša tšona tša go goeletša Mmušo wa Modimo. Eupja boemo bo ile bja fo befela pele ge lefase le dutše le lebile ntweng. Dithibelo tša molao le go golegwa le tšona di ile tša wela Dihlatse tša Jehofa dinageng ka go latelana ga tšona Yuropa, Afrika le Asia.

“O Mongwe le o Mongwe o be a Nyaka go ya St. Louis”

Norman Larson yo a bego a sa tšwa go tsenela bodiredi bja nako e tletšego o gopola gore, “Ka 1941, ka moka ga rena re be re nagana gore re swanelwa ke go lebeletšana le mehla e thata yeo e bego e le ka pele ge ntwa bjale e be e tšwela pele kua Yuropa. Ka gona o mongwe le o mongwe o be a nyaka go ya St. Louis.” Bakeng sa eng? Ee, bakeng sa Kopano ya Pušo ya Modimo ya Dihlatse tša Jehofa kua St. Louis, Missouri, ka August 6-10, 1941! “O mongwe le o mongwe” o ile a tla. Mafelo a kopano a be a tletše wa go falala. Go ya ka kakanyetšo ya maphodisa, tlhora ya batho ba 115 000 ba be ba le gona.

Go tloga letšatšing la pele, lenaneo la kopano le ile la nea kgothatšo yeo e lego nakong. Polelo ya mathomo ya Ngwanabo rena Rutherford ya “Potego” e ile ya kwala-kwatša seremo sa kopano. Hazel Burford yo a dirilego e le moromiwa ka nywaga e nyakilego go ba 40 go fihlela lehung la gagwe ka 1983 o ile a gopola gore, “Re ile ra lemoga ka mo go feletšego kudu go feta lege e le neng pele lebaka leo ka lona Jehofa a bego a dumelela tlaišo e kgolo gakaakaa ya batho ba gagwe lefaseng ka bophara.” Ge e be e bega mabapi le kopano, 1942 Yearbook of Jehovah’s Witnesses e okeditše ka gore: “Bohle ba ile ba kgona go bona gabotse gore ka pele ga bona go na le modiro o mogolo wa go nea bohlatse wo o swanetšego go dirwa, le gore ka go dira bjalo ba be ba tla kgomarela potego ya bona gaešita lege ba be ba hloilwe ke batho ka moka le mekgatlo ya lefase.”

Karolo yeo e kgomago maikwelo ya kopano e bile ka Sontaga, August 10 yeo e bego e le “Letšatši la Bana.” Ge lenaneo la mesong le thoma, bana ba 15 000—ba nywaga ya magareng ga e 5 le e 18—ba be ba kgobokane ka holong e kgolo ka pele ga sethala le lefelong leo le beetšwego ka thoko ka mo go swanago motseng wa dikharabana moo batho ba sa kgonago go ba lefelong la kopano ba bego ba theeditše ba le gona. Ge Ngwanabo rena Rutherford yoo ka nako yeo a bego a le nywageng ya gagwe ya bo-70 a namela sethaleng, bana ba ile ba tšhela legoa gomme ba opa magofsi. O ile a emišetša sakatuku sa gagwe godimo gomme bana le bona ba mo emišetša matsogo. Ka morago, ka lentšu leo le kwalago le la botho, o ile a bolela le batheetši ka moka ka sehlogo se se rego “Bana ba Kgoši.” Ka morago ga ge a boletše ka nako e fetago iri le batheetši ka kakaretšo, o ile a lebiša dipolelo tša gagwe go bana bao ba bego ba dutše dikarolong tšeo di beetšwego ka thoko.

O ile a bolela a lebišitše tlhokomelo ya gagwe ka mo go feletšego go difahlego tšeo di nywanywago tše dinyenyane tšeo di lego ka pele ga gagwe gore, “Ka moka ga lena . . . bana, lena bao le dumetšego go dira thato ya Modimo le go tšea boemo bja lena ka lehlakoreng la Mmušo wa gagwe wa Modimo ka Kriste Jesu le bao le dumetšego go kwa Modimo le Kgoši ya gagwe, ke kgopela gore le emelele.” Bana ba ile ba ema sammaletee. Seboledi seo se fišegago se ile sa bolela gore, “Bonang, dihlatse tše difsa tšeo di fetago 15 000 tša Mmušo!” Go ile gwa opja magofsi. “Ka moka ga lena bao le tlago go dira seo le ka se kgonago go botša ba bangwe ka mmušo wa Modimo le ditšhegofatšo tša wona, ke kgopela gore le re Ee.” Gwa dirwa legoa le legolo la “Ee!”

Go e fihliša seremong, Ngwanabo rena Rutherford o ile a tsebiša go lokollwa ga puku e mpsha ya Children yeo e ilego ya amogelwa ka megoo e megolo ya lethabo le go opja mo gogolo ga magofsi. Ka morago ga moo, seboledi, e lego monna yo motelele, o ile a tšea karolo go abeng dikopi tšeo di sa lefelelwego tša puku ge mothaladi o motelele wa bana o dutše o namela sethaleng gomme ba mo feta ba šalane morago. Ba bantši ba ile ba llišwa ke go bona seo.

Gare ga batheetši mesong yeo ya Sontaga go be go e-na le bana bao ba ilego ba phelela mogoo wa bona wa “Ee!” LaVonne Krebs, Merton Campbell le Eugene le Camilla Rosam ba be ba le gare ga bana bao ba ilego ba amogela puku ya Children lebakeng leo. Ba sa dutše ba šoma ntlong-kgolo ya Mokgatlo ka 1992, ba dirišitše nywaga e 51, 49, 49 le 48 ka go latelana ga bona bodireding bja nako e tletšego. Ba bangwe ba bana bao ba ile ba ya go šoma dikabelong tša boromiwa dinageng dišele, go akaretša Eldon Deane (Bolivia), Richard le Peggy Kelsey (Jeremane), Ramon Templeton (Jeremane) le Jennie Klukowski (Brazil). Ee, lenaneo la mesong yeo ya Sontaga kua St. Louis le ile la ba le mafelelo a sa lebalegego dipelong tša bafsa ba bantši!

Ka Sontaga thapama Ngwanabo rena Rutherford o ile a bolela mantšu a taelano go bao ba tlilego kopanong. O ile a ba kgothaletša go tšwetša pele modiro wa go goeletša Mmušo wa Modimo. O ile a ba botša gore, “Ke ikwa ke kgodišegile ka mo go feletšego gore go tloga bjale go ya pele . . . bao ba tlago go bopa lešaba le legolo ba tla oketšega ka lebelo le legolo.” O ile a ba kgothaletša go boela dikarolong tša bona tša naga le gore “ba šome ka mo go oketšegilego kudu . . . ba diriše nako ka moka yeo ba ka e kgonago.” Bjale go tla mantšu a gagwe a mafelelo go batheetši: “Ka gona, banabešo ba rategago, Morena a le šegofatše. Nka se re Šalang Gabotse gona bjale, ka gobane ke letetše go le bona gape ka nako e nngwe.”

Eupja go ba bantši e be e le la mafelelo ba bona Ngwanabo rena Rutherford.

Matšatši a Mafelelo a J. F. Rutherford

Ngwanabo rena Rutherford o be a swerwe ke kankere ya lela le legolo gomme o be a tloga a fokola kudu kopanong ya St. Louis. Lega go le bjalo, o ile a kgona go nea dipolelo tše hlano tše matla. Lega go le bjalo, ka morago ga kopano boemo bja gagwe bo ile bja befa kudu gomme a gapeletšega go buiwa lela le legolo. Arthur Worsley o gopola letšatši leo Ngwanabo rena Rutherford a laetšego lapa la Bethele ka lona. “O ile a re botša gore o be a e-ya go dirwa mogato o mogolo wa go buiwa le gore ge e ba a ka phela goba go se bjalo, o be a kgodišegile gore re tla tšwela pele re goeletša leina la Jehofa. O . . . phethile ka go bolela gore, ‘Ka gona, ge e ba Modimo a rata ke tla le bona gape. Ge e ba go se bjalo, tšwelang pele ntweng.’ Bohle ka lapeng ba be ba lla.”

Ngwanabo rena Rutherford wa nywaga e 72 o ile a phologa go buiweng. Go se go ye kae ka morago ga moo o ile a išwa lefelong la bodulo kua California leo a bego a le bitša Beth-Sarim. Go be go le molaleng go baratiwa ba gagwe le go ditsebi tša tša kalafo gore o be a ka se fole. Ge e le gabotse, o be a nyaka go buiwa gape.

Mo e ka bago bogareng bja December, Nathan H. Knorr, Frederick W. Franz le Hayden C. Covington ba ile ba tla ba e-tšwa Brooklyn. Hazel Burford yo a bego a hlokomela Ngwanabo rena Rutherford mehleng yeo e nyamišago le e thata, ka morago o ile a gopola gore: “Ba feditše matšatši a mmalwa ba e-na le yena ba boeletša pego ya ngwaga le ngwaga ya Yearbook le ditaba tše dingwe tša thulaganyo. Ka morago ga ge ba tlogile, Ngwanabo rena Rutherford o ile a tšwela pele go fokola gomme mo e ka bago dibeke tše tharo ka morago, ka Labone, January 8, 1942, o ile a fetša tsela ya gagwe ya lefaseng ka potego.”i

Ditaba tša lehu la Ngwanabo rena Rutherford di ile tša amogelwa bjang Bethele? William A. Elrod yo e bego e bile setho sa lapa la Bethele ka nywaga e senyane o ile a gopola gore, “Le ka mohla nka se ke ka lebala letšatši leo re ilego ra kwa ka lehu la Ngwanabo rena Rutherford. E be e le mosegare ge lapa le be le kopane bakeng sa dijo tša mosegare. Tsebišo e be e le e kopana. Go be go se na dipolelo. Ga go na yo a ilego a tšea letšatši le go khutša go šoma bakeng sa go hlokofala. Go e na le moo, re ile ra boela feketoring gomme ra šoma ka thata go feta lege e le neng pele.”

Tšeo e be e le dinako tše thata ka go fetišiša bakeng sa Dihlatse tša Jehofa. Ntwa e be e fetogile kgohlano ya lefase ka moka. Ntwa e ile ya katologela Yuropa, Afrika, ka morago go seo ka nako yeo se bego se tsebja se le Soviet Union. Ka December 7, 1941, mo e ka bago kgwedi feela pele ga lehu la Ngwanabo rena Rutherford, tlhaselo ya Japane kua Pearl Harbor e be e lebišitše United States ntweng. Mafelong a mantši Dihlatse e be e le bahlaselwa ba dihlopha tše šoro tša bahlola-mpherefere le dibopego tše dingwe tša tlaišo e šoro.

Bjale go be go tla direga’ng?

[Mengwalo ya tlase]

[Seswantšho go letlakala 73]

“Dibetša tša Sathane tše dikgolo ke BOIKGOGOMOŠO, GO RATA MAEMO le POIFO”

[Seswantšho go letlakala 74]

“Kgonthišetšo ya gore Jehofa o be a laola Mokgatlo”

[Seswantšho go letlakala 75]

‘Ba tšwile kgolegong, e sego bakeng sa go ikhola gakaalo, e le bakeng sa go hlatsela therešo’

[Seswantšho go letlakala 77]

‘Modiro wa Mokriste lefaseng . . . ke go goeletša molaetša wa mmušo wa Morena’

[Seswantšho go letlakala 78]

‘Tsebatšang Mmušo ka phišego le lerato tše di oketšegilego go feta pele’

[Seswantšho go letlakala 82]

‘Re kganyoga go tsebja re le . . . dihlatse tša Jehofa’

[Seswantšho go letlakala 83]

Ee! Ma-Jonadaba a swanetše go kolobetšwa

[Seswantšho go letlakala 84]

‘Go tsoma batho ba ba swanago le dinku ba ba sa dutšego ba tla kgoboketšwa’

[Seswantšho go letlakala 85]

Rutherford e be e le yo a lebanyago ge a kgalema baganetši ba bodumedi

[Seswantšho go letlakala 86]

Bana ba 15 000 ba ema ka lehlakoreng la Mmušo

[Seswantšho go letlakala 89]

“Ge e ba Modimo a rata ke tla le bona gape. Ge e ba go se bjalo, tšwelang pele ntweng”

Lepokisi/Picture on page 76]

“Ngwako wa Bakgoma”

Ngwanabo rena Rutherford o ile a swarwa ke “pneumonia” o šoro ka morago ga ge a lokolotšwe go golegweng ka go hloka toka ka 1919. Ka morago ga moo, o be a e-na le leswafo le tee feela leo le phetšego gabotse. Nywageng ya bo-1920, o ile a ya San Diego, California, a le ka tlase ga tlhokomelo ya ngaka gomme ngaka ya mo kgothaletša go tšea nako e telele ka mo go ka kgonegago moo. Go tloga ka 1929 go ya pele, Ngwanabo rena Rutherford o be a fetša marega a šoma lefelong la bodulo kua San Diego leo a bego a le reile Beth-Sarim. Beth-Sarim e be e agilwe ka ditšhelete tšeo di bego di neetšwe ka go lebanya bakeng sa morero woo. Tiro yeo, yeo e ilego ya gatišwa ka botlalo ka go “The Golden Age” ya March 19, 1930, e ile ya neela moago wo go J. F. Rutherford gomme ka morago ga moo ya o neela go Mokgatlo wa Watch Tower.

Mabapi le Beth-Sarim, puku ya “Salvation” yeo e gatišitšwego ka 1939 e hlalosa gore: “Mantšu a Sehebere ‘Beth Sarim’ a bolela ‘Ngwako wa Bakgoma’; gomme morero wa go hwetša lefelo leo le go aga moago e be e le gore go ka ba le bohlatse bjo bo kgodišago bja gore go na le bao ba dumelago Modimo le Kriste Jesu le mmušo wa Gagwe ka mo go tletšego lefaseng lehono, le bao ba dumelago gore banna bao ba botegago ba mehleng ya kgale ba tla tloga ba tsošwa ke Morena, ba boa lefaseng gomme ba laola ditaba tša kgonthe tša batho lefaseng.”

Nywaga e sego kae ka morago ga lehu la Ngwanabo rena Rutherford, lekgotla la balaodi la Mokgatlo wa Watch Tower le ile la dira phetho ya go rekiša Beth-Sarim. Ka baka la’ng? “Morokami” (wa Seisemane) wa December 15, 1947 o hlalositše gore: “O phethile morero wa wona gomme bjale o be o dira e le lefelo la kgopotšo leo go le hlokomela go bitšago tšhelete e ntši kudu; tumelo ya rena go boeng ga banna ba mehleng ya kgale bao Kgoši Kriste Jesu a tlago go ba dira bakgoma lefaseng KA MOKA (e sego California feela), e theilwe Lentšung la Modimo la kholofetšo, e sego ngwakong woo wa Beth-Sarim.”j

[Mongwalo wa tlase]

Lepokisi/Diswantšho go letlakala 80, 81]

Go Gaša Molaetša wa Mmušo ka Radio

Nywageng e mebedi feela ka morago ga ge kgašo ya ka mehla ya papatšo ya radio e thomile, go ile gwa dirišwa radio bakeng sa go fetiša molaetša wa Mmušo. Ka gona ka February 26, 1922, Ngwanabo rena Rutherford o ile a dira kgašo ya gagwe ya pele ya radio kua California. Nywageng e mebedi ka morago, ka February 24, 1924, seteišene sa Mokgatlo wa Watch Tower ka noši sa WBBR kua Staten Island, New York, se ile sa thoma go gaša. Mafelelong, Mokgatlo o ile wa rulaganya tshepedišo ya tša megala ya lefase ka bophara bakeng sa go gaša mananeo a Beibele le dipolelo. Ka 1933 tlhora ya diteišene tše 408 di be di fetiša molaetša wa Mmušo dinageng tše tshelelago!

[Diswantšho]

WBBR, kua New York e ile ya dirišwa ke Mokgatlo wa Watch Tower go tloga ka 1924 go fihla ka 1957

Sehlopha sa mmino wa diletšo sa WBBR ka 1926

J. F. Rutherford a neela polelo e rego “Lebeletšana le Ditherešo” Holong ya Royal Albert kua London, Engelane ka September 11, 1938; bao ba fetago 10 000 ba ile ba tlala holo (ka mo tlase) mola ba bangwe ba dimilione ba theeditše ka radio

Lenaneo la mathomo la WBBR

Sehlopha sa bašomi seteišeneng sa 2HD, Newcastle, NSW, Australia

Seteišene sa radio sa CHCY kua Edmonton, Alberta, e be e le se sengwe sa diteišene tša Mokgatlo gomme di dirišwa kua Canada

Go gaša kua Finland go tšwa seteišeneng sa radio kua Estonia

Sedirišwa sa kgašo seteišeneng sa WORD, kgaufsi le Chicago, Illinois; ke sa Mokgatlo gomme se dirišwa ke wona

Lepokisi/Diswantšho go letlakala 87]

Go Bolela ka Dikeremafomo

Ka 1933, Dihlatse tša Jehofa di ile tša thoma go diriša mokgwa o mofsa wa go bolela. Motšhene wo o rwalegago wa go bapala direkoto wo o nago le segodiša-mantšu o ile wa dirišwa bakeng sa go gaša dipolelo tšeo di gatišitšwego tša 33 1/3-rpm tša radio tša Ngwanabo rena Rutherford diholong, diphakeng le mafelong a mangwe a batho bohle. Dikoloi tšeo di nago le digodiša-mantšu le diketswana tšeo di nago le digodiša-mantšu le tšona di ile tša dirišwa bakeng sa go kwatša molaetša wa Mmušo.

Go dirišwa mo go atlegago ga motšhene wa go bapala direkoto go ile gwa lebiša mokgweng o mongwe gape​—⁠go bolela ka ntlo le ntlo ka keremafomo yeo e sa imelego. Ka 1934 Mokgatlo o ile wa thoma go tšweletša dikeremafomo tša go šikarwa le lelokelelo la di-“disc” tša 78-rpm tšeo di nago le dipolelo tšeo di bapalago metsotso e 4 1/2 tša Beibele. Mafelelong, go be go dirišwa dikgatišo tšeo di akaretšago dihlogo tše 92 tše di fapanego. Ka kakaretšo, Mokgatlo o ile wa tšweletša dikeremafomo tše di fetago 47 000 bakeng sa go kwala-kwatša molaetša wa Mmušo. Lega go le bjalo, ge nako e dutše e e-⁠ya go ile gwa gatelelwa kudu dithero tša molomo tša molaetša wa Mmušo, ka gona modiro wa keremafomo wa fela.

[Diswantšho]

Go diriša motšhene wa go bapala direkoto kua Mexico (ka go le letona)

Go bontšha go dirišwa ga keremafomo ya “vertical style” ka 1940 (ka go le letona)

Go diriša keremafomo tirelong ya tšhemo (ka go le letshadi)

Molaetša wa Mmušo o be o ka kwewa bokgoleng bja dikhilomithara tše dintši ka koloi yeo e nago le segodišamantšu e le mmotong (ka godimo)

Seketswana seo se nago le segodišamantšu se goeletša Nokeng ya Thames kua London, Engelane (ka godimo)

[Seswantšho go letlakala 79]

J. A. Bohnet

[Seswantšho go letlakala 88]

Go tloga ka 1917 ge J. F. Rutherford a e-ba mopresidente go fihla ka 1941, Mokgatlo wa Watch Tower o ile wa tšweletša dikgatišo tše dintši, go akaretša dipuku tše 24, dipukwana tše 86 le di-“Yearbook” tša ngwaga le ngwaga gotee le dihlogo bakeng sa “Morokami” le “The Golden Age” (yeo ka morago e ilego ya bitšwa “Consolation”)