Kgaolo 17
Dikopano Bohlatse bja Borwarre bja Rena
DIKOPANO di fetogile karolo ya ka mehla ya mokgatlo wa mehleng yeno wa Dihlatse tša Jehofa. Eupja dipokano tša setšhaba le tša ditšhaba-tšhaba tša barapedi ba Jehofa di be di le gona kgale pele ga lekgolo la bo-20 la nywaga.
Jehofa o be a nyaka gore banna ka moka ba Isiraele ya bogologolo ba kgobokane Jerusalema bakeng sa menyanya e meraro ya dihla ngwageng o mongwe le o mongwe. Ba bangwe ba banna ba be ba e-tla le malapa a bona ka moka. Ge e le gabotse, Molao wa Moše o be o nyaka gore setho se sengwe le se sengwe sa lapa—banna, basadi le bana—ba be gona ditiragalong tše itšego. (Ek. 23:14-17; Doit. 31:10-13; Luka 2:41-43) Mathomong, bao ba bego ba e-ba gona e be e le batho bao ba bego ba phela ka gare ga naga ya Isiraele. Ka morago, ge ba-Juda ba be ba phatlaletše gohle, bao ba bego ba e-ba gona ba be ba e-tšwa ditšhabeng tše dintši. (Dit. 2:1, 5-11) Ba be ba tutueletšega go ba gona e sego feela ka gobane Isiraele le Aborahama e be e le bo-tatago bona, eupja ka gobane ba lemoga gore Jehofa ke Tatago bona o mogolo wa legodimong. (Jes. 63:16) Menyanya ye e be e le ditiragalo tša lethabo. Gape di be di thuša bohle bao ba bego ba le gona go boloka menagano ya bona e le lentšung la Modimo e sego go swarega ka kudu ka ditaba tša letšatši le letšatši tša bophelo mo e lego gore ba ka lebala ditaba tše bohlokwa kudu tša moya.
Ka mokgwa o swanago, dikopano tša Dihlatse tša Jehofa mehleng yeno di thewa dikgahlegong tša moya. Go babogi bao ba botegago, dikopano tše di nea bohlatse bjo bo ka se kego bja ganetšwa bja gore Dihlatse di kopantšwe ke ditlemo tše tiilego tša borwarre bja Bokriste.
Dikopano tša Pele tša Barutwana ba Beibele
Dithulaganyo tša dipokano tša Barutwana ba Beibele bao ba tšwago metseng le dinageng tše di fapa-fapanego di ile tša tšwela pele ganyenyane-ganyenyane. Go fapana le dihlopha tša dikereke tše amogelwago, Barutwana ba Beibele ba ile ba thoma go tseba badumedi-gotee le bona ba mafelong a mangwe kapejana ka baka la dikopano tša bona. Mathomong, dikopano tše di be di swarelwa Allegheny, Pennsylvania, di kopane le segopotšo sa ngwaga le ngwaga sa lehu la Morena. Ka 1891 go ile gwa newa tsebišo ka go lebanya ya gore go tla ba le “kopano ya thuto ya Beibele le go bina monyanya wa Selalelo sa Morena.” Ngwageng o latelago Morokami (wa Seisemane) o ile wa tšweletša sehlogo seo se ngwadilwego ka mangwalo a magolo se tsebiša gore “KOPANO YA BADUMEDI, KUA ALLEGHENY, PA., . . . DI-7 GO YA GO DI-14 TŠA APRIL, KE E AKARETŠAGO BATHO KA MOKA, 1892.”
Batho ka kakaretšo ba be ba sa laletšwe dikopanong tšeo tša pele. Eupja ka 1892, batho ba ka bago 400 bao ba bego ba bontšhitše tumelo topollong gomme ba tloga ba thabela modiro wa Morena ba be ba le gona. Lenaneo le be le akaretša matšatši a mahlano a thuto e tseneletšego ya Beibele le matšatši a mangwe a mabedi a keletšo e holago bakeng sa babapatši ba dipuku tša bodumedi.
O mongwe yo a bego a le gona ka lekga la mathomo go e nngwe ya dipokano tše o itše: “Ke bile gona Dikopanong tše dintši, eupja le ka mohla pele ga se ka ka ka ba go e swanago le ye, moo thato le morero wa Modimo e lego sehlogo se nnoši le se se sa kgaotšego go tloga mesong go fihla bošego; ka gae, setarateng, sebokeng, dijong tša mosegare le kae le kae.” Mabapi le moya wo o bontšhitšwego ke baemedi, o mongwe yo a tšwago Wisconsin, U.S.A., o ngwadile gore: “Ke kgahlilwe kudu ke moya wa lerato le botho bja borwarre wo o bontšhwago ditiragalong ka moka.”
Phetogo dithulaganyong tša kopano ya ngwaga le ngwaga e ile ya direga ka 1893. E le gore go dirišwe ka mo go holago tšhelete ya setimela mabapi le Columbian Exposition selemong seo, Barutwana ba Beibele ba ile ba bokana kua Chicago, Illinois go tloga ka August 20 go ya go 24. Ye e be e le kopano ya bona ya pele ka ntle ga tikologo ya Pittsburgh. Lega go le bjalo, e le gore go dirišwe nako le tšhelete gakaone ka mo go kgonegago bakeng sa modiro wa Morena, ga go na dikopano tše dingwe tša kakaretšo tšeo di ilego tša swarwa nywageng e sego kae.
Ka gona, go tloga ka 1898, Barutwana ba Beibele mafelong a fapa-fapanego ba ile ba thoma go rulaganya dikopano ka bobona, tšeo go tšona go tlago batho bao ba tšwago tikologong e nyenyane. Ka 1900 go be go e-na le dikopano tše tharo tša kakaretšo tšeo di rulagantšwego ke Mokgatlo; eupja gape go be go e-na le dikopano tše 13 tikologong kua United States le Canada, tšeo bontši bja tšona e bego e le tša letšatši le tee feela gomme gantši di swarwa nakong ya ketelo ya o mongwe wa basepedi ba bodumedi. Palo e ile ya tšwela pele go oketšega. Ka 1909 kua Amerika Leboa bonyenyane go be go e-na le dikopano tše 45 tikologong, go okeletša go dikopano tšeo di bego di hlankelwa ke Ngwanabo rena Russell ge a be a le leetong le le kgethegilego leo le ilego la mo iša dikarolong tše di fapa-fapanego tša kontinente. Karolo e kgolo ya lenaneo la dikopano tša letšatši le tee e be e reretšwe go tsoša kgahlego ya batho ka kakaretšo ka mo go kgethegilego. Palo ya bao ba bilego gona mohlomongwe e be e tloga go lekgolo go ya go dikete tše mmalwa.
Ka lehlakoreng le lengwe, dikopano tša kakaretšo tšeo go tšona go bego go e-ba le Barutwana ba Beibele ka bontši, di ile tša gatelela thuto bakeng sa bao ba tiilego ka kudu therešong. Bakeng sa dikopano tše, ditimela tše kgethegilego tšeo di tletšego baemedi di be di e-tla di e-tšwa metseng e megolo. Ka dinako tše dingwe palo ya bao ba tlilego e be e fihla go 4 000, gaešita le go akaretša baemedi ba sego kae bao ba tšwago Yuropa. Tše e be e le dinako tša go lapološwa ga kgonthe ga moya mo go feleleditšego ka phišego e oketšegilego le lerato go batho ba Jehofa. Ngwanabo rena o mongwe o ile a bolela bofelong bja kopano e bjalo ka 1903 gore: “Nka se ke ka amogela ditolara tše sekete legatong la dilo tše dibotse tše ke di hweditšego Kopanong ye;—gaešita lege ke le modiidi.”
Banababo rena bao e lego basepedi ba bodumedi bao go bego go ka direga gore ba be lefelong leo ba be ba bolela dikopanong. Ngwanabo rena Russell le yena o ile a katanela go ba gona le go hlankela lenaneong dikopanong tša tikologong gotee le dikopanong tše kgolo kua United States, le gantši kua Canada. Seo se be se akaretša go sepela kudu. Bogolo bja go sepela moo bo be bo dirwa ka maeto a mafelo-bekeng. Eupja ka 1909, ngwanabo rena wa kua Chicago o ile a hira matorokisi a setimela bakeng sa go iša baemedi bao ba bego ba sepela le Ngwanabo rena Russell go tloga kopanong e nngwe go ya go e nngwe ge a le leetong le. Ka 1911 le 1913, yena ngwanabo rena yoo o ile a hira ditimela tše feletšego go iša baemedi ba makgolo maetong a go sepela dikopano ao a tšeago kgwedi goba go feta moo gomme a akaretša bodikela bja United States le Canada.
Go sepela ka setimela se bjalo seo se yago kopanong e be e le phihlelo e sa lebalegego. Ka 1913, Malinda Keefer o ile a namela se sengwe kua Chicago, Illinois. Nywaga e mentši ka morago o ile a re: “Ga se gwa tšea nako go lemoga gore re lapa le tee le legolo . . . gomme setimela e be e le legae la rena ka lebaka la kgwedi.” Ge setimela se tloga seteišeneng, bao ba bego ba tlile go ba laela ba ile ba opela kopelo e rego “Modimo a be le Lena go Fihlela re Gahlana Gape,” ba dutše ba emišitše dikefa le disakatuku tša bona go fihlela ge setimela se se sa bonala. Kgaetšedi Keefer o okeditše ka gore: “Lefelong le lengwe le le lengwe mo re bego re ema gona ge re le leetong go be go swarwa dikopano—bontši e be e le tša matšatši a mararo, gomme re be re dula letšatši le tee kopanong e nngwe le e nngwe. Dinakong tša go ema mo, Ngwanabo rena Russell o be a neela dipolelo tše pedi, e nngwe a e neela banababo rena thapama, gomme e nngwe a e neela batho ka kakaretšo mantšiboa ka sehlogo se se rego ‘Ka Mošola ga Lebitla.’”
Dinageng tše dingwe le gona, palo ya dikopano e be e oketšega. Gantši e be e le tše dinyenyane kudu. Mo e ka bago ba 15 ba be ba le gona go ya mathomo kua Norway ka 1905; eupja e be e le mathomo-mayo. Nywaga e tshelelago ka morago ge Ngwanabo rena Russell a be a etetše Norway, go ile gwa dirwa boiteko bjo bo kgethegilego bja go laletša batho ka kakaretšo, gomme palo ya bao ba bilego gona tiragalong yeo e ile ya akanyetšwa go ba 1 200. Ka 1909 ge a be a le kopanong kua Scotland, o ile a bolela le ba ka bago 2 000 kua Glasgow le ba bangwe ba 2 500 kua Edinburgh ka sehlogo seo se tsošago kgahlego sa “Lehodu Paradeiseng, Mohumi o Heleng Gomme Latsaro o Difarong tša Aborahama.”
Bofelong bja dikopano tša pele, banababo rena ba be ba e-ba le seo ba se bitšago monyanya wa lerato, ba bontšha maikwelo a bona a borwarre bja Bokriste. “Monyanya [wo] wa lerato” o be o akaretša’ng? E le mohlala, diboledi di be di lokeletšana di swere dipoleiti tša senkgwa se se ngwathantšhitšwego, gomme batheetši ba feta ba lokologane, ba e-ja senkgwa, ba swarana ka diatla gomme ba opela ka gore “Go Šegofatšwe Tlemo e Tlemaganyago Dipelo tša Rena Leratong la Bokriste.” Gantši megokgo ya lethabo e be e theoga marameng a bona ge ba dutše ba opela. Ka morago, ge dipalo tša bona di dutše di oketšega ba ile ba tlogela go swarana ka diatla le go ja senkgwa eupja ba phetha ka kopelo le thapelo, gomme gantši le magofsi ao a opjago ka nako e telele bakeng sa go bontšha tebogo ya bona.
Go Thoma Lesolo la Lefase ka Bophara la go Goeletša Mmušo
Kopano ya pele e kgolo ka morago ga Ntwa ya I ya Lefase e bile kua Cedar Point, Ohio (kua Lake Erie, dikhilomithara tše 96 ka bodikela bja Cleveland), go tloga ka September 1 go ya go 8 ka 1919. Ka morago ga lehu la Ngwanabo rena Russell, ba bangwe bao e bego e le ditho tše di tumilego tša mokgatlo ba ile ba tlogela. Banababo rena ba ile ba lekwa o šoro. Pejana ka 1919 mopresidente wa Mokgatlo le badirišani ba gagwe ba be ba lokolotšwe go golegweng ga bona ka go hloka toka. Ka gona go be go e-na le go fagahla mo gogolo. Gaešita lege palo ya bao ba bilego gona letšatšing la pele e be e le tlase, ka morago letšatšing leo baemedi ba ile ba fihla ka ditimela tše di kgethegilego. Ka gona balaodi ba dihotele bao ba bego ba dumeletše baemedi madulo ba be ba thabile kudu. R. J. Martin le A. H. Macmillan (bao bobedi bja bona ba bego ba akaretšwa sehlopheng seo se sa tšwago go lokollwa kgolegong) ba ile ba ithapela go thuša. Ba ile ba šoma go aba diphapoši go fihlela ka morago ga bošego-gare, gomme Ngwanabo rena Rutherford le ba bangwe ba bantši ba ile ba thabela go šoma e le di-bellhop, ba rwala merwalo le go felegetša banababo rena diphapošing tša bona. Go be go e-na le moya o fetelago wa phišego gare ga bohle.
Go be go letetšwe gore go be le ba ka bago 2 500. Lega go le bjalo, kopano e ile ya ipontšha ka gohle e le e fetago seo se bego se letetšwe. Letšatšing la bobedi holo e be e šetše e tletše wa go falala gomme gwa dirišwa diholo tše dingwe tše di oketšegilego. Ge seo se be se bonala se sa lekana, ba tlilego kopanong ba ile ba šuthišetšwa ka ntle lefelong leo go lona go bego go e-na le dihlare tše di kgahlišago tšeo di bulegilego ka tlase. Go be go e-na le Barutwana ba ka bago 6 000 ba Beibele bao ba tšwago United States le Canada.
Bakeng sa polelo ya phatlalatša ka Sontaga, bonyenyane ba 1 000 ba batho ka kakaretšo le bona ba ile ba tla, ba oketša batheetši go ba ba 7 000, bao seboledi se ilego sa bolela le bona lefelong leo le bulegilego ka ntle le thušo lege e le efe ya maekerofoune goba ya tshepedišo ya segodiša-mantšu. Polelong yeo ya “Kholofelo Bakeng sa Batho Bao ba Nyamilego,” J. F. Rutherford o ile a hlalosa ka mo go kwalago gore Mmušo wa Modimo wa Mesia ke tharollo ya mathata a batho, gape a bontšha gore Kgwerano ya Ditšhaba (yeo ka nako yeo e bego e tšweleditšwe le yeo e bego e šetše e dumeletšwe ke baruti) le gatee e be e se pontšho ya tša bopolitiki ya Mmušo wa Modimo. Register ya Sandusky (kuranta ya lefelong leo) e ile ya tšweletša pego e telele mabapi le polelo yeo ya phatlalatša, gotee le pego e kopana ya modiro wa Barutwana ba Beibele. Go ile gwa romelwa dikopi tša pampiri dikgatišong tša dikuranta United States le Canada ka moka. Eupja go be go e-na le mo go oketšegilego phatlalatšong yeo e tšwago kopanong ye.
Seremo sa kgonthe sa kopano ka moka e be e le polelo e rego “Polelo go Badiri-gotee” ya Ngwanabo rena Rutherford, yeo ka morago e ilego ya gatišwa ka tlase ga sehlogo se se rego “Go Tsebatša Mmušo.” Ye e be e lebišitšwe go Barutwana ba Beibele ka bobona. Nakong ya polelo yeo tlhaloso ya ditlhaka GA tšeo di bego di tšweletše lenaneong la kopano le mafelong a fapa-fapanego lebaleng la kopano e ile ya tšweletšwa nyanyeng. Go ile gwa dirwa tsebišo mabapi le go gatišwa ga nakong e tlago ga makasine o mofsa wa The Golden Age bakeng sa go dirišetšwa go lebiša tlhokomelo ya batho Mmušong wa Mesia. Ka morago ga go hlalosa modiro wo o swanetšego go dirwa, Ngwanabo rena Rutherford o ile a re go batheetši: “Mojako wa go bulegelwa ke sebaka o bulegile pele ga gago. Tsena ka wona ka pela. Gopola gore ge o dutše o tšwela pele ka modiro ga o lope feela ka ge o le mophatlalatši wa makasine, eupja o motseta wa Kgoši ya dikgoši le Morena wa marena, yo a tsebišago batho ka tsela ye e hlomphegago ka go tla ga Mehla ya Lethabo, mmušo wa letago wa Morena le Mong wa rena wo Bakriste ba therešo ba ilego ba o holofela le go o rapelela ka nywaga-kgolo e mentši.” (Bona Kutollo 3:8.) Ge seboledi se be se botšiša ka palo ya bao ba bego ba rata go tšea karolo modirong, e be e le mo go thabišago go bona karabelo ya phišego. Batheetši ba 6 000 ba ile ba ema sammaletee ka maoto a bona. Ngwageng o latelago, bao ba fetago 10 000 ba be ba tšea karolo tirelong ya tšhemo. Kopano ka moka e bile le mafelelo a kopanyago le ao a tsošago kgahlego go bao ba bego ba le gona.
Nywaga e meraro ka morago, ka 1922 go ile gwa swarwa kopano e nngwe yeo e sa lebalegego kua Cedar Point. E be e le lenaneo la matšatši a senyane la go tloga ka September 5 go ya go 13. Go okeletša go baemedi bao ba tšwago United States le Canada, ba bangwe ba be ba e-tšwa Yuropa. Diboka di be di swarwa ka maleme a lesome. Palo-gare ya bao ba bilego gona letšatši le letšatši e be e le mo e ka bago 10-000; gomme bontši bja batho ka kakaretšo ba be ba le gare ga batheetši bakeng sa polelo e rego “Ba Dimilione Bao ba Phelago mo Nakong ye ba ka se ke ba hwa le ka Mohla,” mo e lego gore palo ya bao ba lego gona e ile ya nyaka e ipoeletša gabedi.
Barutwana ba Beibele ga se ba bokana kopanong ye ka kgopolo ya gore ba be ba rulaganyetša modiro mo lefaseng wo o bego o tla tšwela pele nywaga-someng e mentši e tlago. Ge e le gabotse, ba ile ba bolela gore mohlomongwe e ka ba e le kopano ya bona ya mafelelo ya kakaretšo pele ga “go išwa ga kereke . . . boemong bja legodimong bja mmušo wa Modimo, ka go rialo ba išwa pele ga Morena wa rena le Modimo wa rena.” Eupja go sa šetšwe kamoo nako e ka bago e le e nyenyane ka gona, ba be ba tshwenyegile kudu ka go dira thato ya Modimo. Ba naganne ka seo, ka Labohlano, September 8, Ngwanabo rena Rutherford o ile a neela polelo e sa lebalegego ya “Mmušo.”
Pele ga se, dipampiri tše kgolo tša phatlalatšo tšeo di nago le ditlhaka tša ADV di be di hlomilwe dikarolong tše di fapa-fapanego tša lebala. Nakong ya polelo, tlhaloso ya ditlhaka tšeo e ile ya utologa ge seboledi se be se kgothatša ka gore: “E-bang dihlatse tše di botegago le tša therešo tša Morena. Tšwelang pele ntweng go fihlela ge karolo e nngwe le e nngwe ya Babele e le lešope. Kwatšang molaetša kgole le kgaufsi. Lefase le swanetše go tseba gore Jehofa ke Modimo le gore Jesu Kriste ke Kgoši ya dikgoši le Morena wa marena. Le ke letšatši le le fetago matšatši ka moka. Bonang, Kgoši e a buša! Lena le batseta ba yona ba go phatlalatša. Ka gona tsebatšang, tsebatšang, tsebatšang Kgoši le mmušo wa yona.” Ka nako yeo pampiri e kgolo ya phatlalatšo ya botelele bja dimithara tše 11 e ile ya phuthuloga pele ga batheetši. Go yona go be go e-na le mantšu ao a tutuetšago a rego “Tsebatšang [ka Seisemane: “Advertise,” e emelwa ke ADV] Kgoši le Mmušo.” E be e le nako e kgahlišago kudu. Batheetši ba ile ba opa magofsi ka phišego. Ngwanabo rena Pfannebecker yo a tšofetšego yo a bego a le sehlopheng sa mmino wa diletšo sa kopano o ile a emišetša violin ya gagwe ka godimo ga hlogo ya gagwe gomme a bolela ka go hlaboša ka mmolelelo wa Sejeremane gore: “Ee, bjale re tla dira seo, na ga go bjalo?” Ka kgonthe ba ile ba dira seo.
Matšatši a mane ka morago ge kopano e be e sa dutše e tšwela pele, Ngwanabo rena Rutherford ka boyena o ile a ba le karolo gotee le ba bangwe bao ba tlilego kopanong ge ba dutše ba swaregile modirong wa go goeletša Mmušo ka ntlo le ntlo tikologong e lego bokgoleng bja dikhilomithara tše 72 go tloga lefelong la kopano. Ga se gwa felela ka seo. Modiro wa go goeletšwa ga Mmušo o ile wa tšwela pele o tutuetšwa ka matla lefaseng ka moka. Ngwageng woo badiri bao ba fetago 17 000 ba mafolofolo ba ile ba ba le karolo go neeng bohlatse dinageng tše 58. Nywaga-some e mentši ka morago, George Gangas yo a bego a le kopanong yeo le yoo ka morago a ilego a ba setho sa Sehlopha se Bušago o ile a bolela mabapi le lenaneo leo la Cedar Point gore: “E bile selo seo se ngwadilwego ka go se phumoge monaganong le pelong ya-ka, e lego seo nka se kego ka se lebala le ka mohla ge feela ke sa dutše ke phela.”
Ditiragalo tša Bohlokwa Kgolong ya Moya
Dikopano ka moka e bile dinako tša tapološo le tša thuto ya Lentšu la Modimo. Eupja tše dingwe tša tšona di ile tša dula di gopolwa ka nywaga-some e mentši e le ditiragalo tša bohlokwa tša moya.
Tše šupago tša tše di bile gona ka nywaga e latelanago go tloga ka 1922 go ya go 1928 kua United States, Canada le Brithania. Lebaka le lengwe la bohlokwa bja dikopano tše e be e le ditlamo tše matla tšeo di ilego tša amogelwa, tše šupago tšeo ka moka di lokeleditšwego lepokising letlakaleng le le latelago. Gaešita lege Dihlatse di be di se nene ka palo, di ile tša aba dikopi tša bontši bja go fihla go dimilione tše 45 tša setlamo se tee le tše dimilione tše 50 tša tše dingwe tše mmalwa ka maleme a mantši lefaseng ka bophara. Tše dingwe di ile tša gašwa dikgokaganong tša ditšhaba-tšhaba tša radio. Ka gona go ile gwa newa bohlatse bjo bogolo ka mo go sa tlwaelegago.
Kopano e nngwe gape e sa lebalegego e ile ya swarelwa kua Columbus, Ohio ka 1931. Ka Sontaga, July 26, ka morago ga go kwa mabaka a Mangwalo, Barutwana ba Beibele ba ile ba amogela leina le lefsa—Dihlatse tša Jehofa. Ke le le swanetšego gakaakang! Le ke leina leo le lebišago tlhokomelo e kgolo go Mmopi ka boyena le leo le hlaolago ka mo go kwalago boikarabelo bja bao ba mo rapelago. (Jes. 43:10-12) Go amogelwa ga leina leo go ile gwa tsenya banababo rena phišego e kgolo go feta lege e le neng pele e le bagoeledi ba leina la Modimo le Mmušo. Go bjalo ka ge lengwalo leo le ngwadilwego ngwageng wona woo ke Hlatse ya mo-Denmark le bontšha gore: “A leina le le thabišago gakaakang, Dihlatse tša Jehofa, ee, eka ka moka ga rena re ka ba tšona e le ka kgonthe.”
Ka 1935 kopano e nngwe yeo e sa lebalegego e ile ya swarelwa kua Washington, D.C. Letšatšing la bobedi la kopano yeo ka Labohlano, May 31, Ngwanabo rena Rutherford o ile a hlalosa lešaba le legolo leo le boletšwego go Kutollo 7:9-17. Ka nako e fetago seripa-gare sa ngwaga-kgolo, Barutwana ba Beibele ba be ba ile ba leka go hlaola sehlopha ka go nepa eupja ba palelwa. Mo nakong ye, ka nako ya Jehofa e swanetšego go ya ka ditiragalo tšeo di šetšego di direga, go ile gwa hlaloswa gore ba ke batho bao ba nago le tebelelo ya go phela ka mo go sa felego gona mo lefaseng. Kwešišo ye e ile ya tšweletša bohlokwa bjo bofsa modirong wa boebangedi gomme ya hlalosa go ya ka Mangwalo phetogo e kgolo yeo e bego e sa thoma go direga ka nako yeo thulaganyong ya mokgatlo wa mehleng yeno wa Dihlatse tša Jehofa.
Kopano ya kua St. Louis, Missouri ka 1941, e gopolwa ke ba bantši bao ba bego ba le gona ka polelo ya letšatšing la mathomo ya sehlogo se se rego “Potego,” yeo go yona Ngwanabo rena Rutherford a ilego a lebiša tlhokomelo go kgang e kgolo yeo e lebanego le dibopiwa ka moka tše bohlale. Ga e sa le go tloga ge go neilwe polelo ya “Mmuši wa Batho” ka 1928, dikgang tšeo di rotošitšwego ke borabele bja Sathane di be di dutše di elwa hloko leboelela. Eupja mo nakong ye go ile gwa hlaloswa gore “kgang e kgolo yeo e tsošitšwego ke tlhohlo ya Sathane ya lenyatšo e be e le ya PUŠO YA LEGOHLE, gomme e sa dutše e le yona.” Go lemoga kgang yeo le bohlokwa bja go kgomarela potego go Jehofa e le Mmuši wa Legohle e bile lebaka le matla le le tutuetšago maphelong a bahlanka ba Jehofa.
Bogareng bja Ntwa ya II ya Lefase ka 1942 ge ba bangwe ba be ba ipotšiša ge e ba modiro wa go bolela mohlomongwe o be o le kgaufsi kudu le go fela, polelo ya phatlalatša ya kopanong yeo e neilwego ke N. H. Knorr, e lego mopresidente yo a bego a sa tšwa go kgethwa wa Mokgatlo wa Watch Tower e be e le e rego “Khutšo—Na e ka ba ya ka mo go sa Felego?” Tlhaloso ya “sebata se sehubedu” sa Kutollo kgaolo 17 polelong yeo e ile ya lemoša Dihlatse tša Jehofa lebaka la ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase, leo go lona go tlago go ba le sebaka sa go lebiša batho ba bantši ka go fetišiša Mmušong wa Modimo. Se se ile sa matlafatša lesolo la lefase ka moka leo le ilego la fihla dinageng tše di fetago 235 nywageng ka moka gomme ga se la hlwa le fela.
Tiragalo e nngwe ya bohlokwa e ile ya fihlelelwa nakong ya kopano kua Lepatlelong la Yankee la New York ka August 2, 1950. Lebakeng leo e bile batheetši bao ba tlabegilego le bao ba thabilego kudu bao ba ilego ba amogela New World Translation of the Christian Greek Scriptures pele. Karolo e šetšego ya New World Translation e ile ya lokollwa ngwaga-someng o latelago ka ditsekana-tsekana. Phetolelo ye ya leleme la mehleng yeno ya Mangwalo a Makgethwa e ile ya bušetša leina la Modimo lefelong la lona le le swanetšego ka Lentšung la gagwe. Go botegela ga yona seo se lego malemeng a mathomo a Beibele go e dirile gore e be lehumo le legolo go Dihlatse tša Jehofa thutong ya tšona ka noši ya Mangwalo gotee le modirong wa tšona wa boebangedi.
Letšatšing la ka pele ga la mafelelo la kopano yeo, F. W. Franz yoo ka nako yeo e bego e le mothuša-mopresidente wa Mokgatlo wa Watch Tower o ile a bolela le batheetši ka “Tshepedišo e Mpsha ya Dilo.” Ka nywaga e mentši Dihlatse tša Jehofa di be di dumela gore gaešita le pele ga Haramagedone, ba bangwe ba bahlanka ba Jehofa ba mehleng ya pele ga Bokriste ba tla tsošwa bahung gore e be bakgoma ba lefase le lefsa, ka go phethagatša Psalme 45:16. Ka gona, o ka akanya mafelelo go batheetši ba bantši ge seboledi se be se botšiša gore: “Na seboka se sa ditšhaba-tšhaba se tla thabela go tseba gore mo, bošegong bjo bja lehono, gare ga rena go na le bontši bja bao e tlago go ba bakgoma ba lefase le lefsa?” Go ile gwa opja magofsi ka kudu le ka nako e telele gotee le go tšhela legoa la lethabo. Ka gona seboledi se ile sa bontšha gore go diriša ga Beibele lentšu leo le fetoletšwego e le “mokgoma” gotee le pego ya potego ya bontši bja “dinku tše dingwê” mehleng yeno, e dirile gore go kgonege go dumela gore ba bangwe bao ba phelago mo nakong ye ba ka kgethwa ke Jesu Kriste bakeng sa tirelo ya bokgoma. Lega go le bjalo, o hlalositše gape gore go ka se ke gwa newa direto tša kgodišo bakeng sa bao ba neilwego tirelo e bjalo. Ge a phetha polelo ya gagwe o ile a kgothatša ka gore: “Ka gona, ka moka ga rena a re tšweleng pele ka lebelo re kopane re le lekoko la Lefase le Lefsa!”
Go bile le dipolelo tše dingwe tše dintši tše bohlokwa kudu tšeo di ilego tša neelwa dikopanong tša Dihlatse tša Jehofa: Ka 1953, “Lekoko la Lefase le Lefsa le Hlasetšwe go Tloga ka Leboa la Kgole” e be e le tlhaloso e tanyago ya seo se bolelwago ke tlhaselo ya Gogo wa Magogo bjalo ka ge e hlaloswa go Hesekiele dikgaolo 38 le 39. Ngwageng wona woo, polelo ya “Go Tlatša Ngwako ka Letago” e ile ya kgahliša bao ba e kwelego ge ba be ba bona ka mahlo a bona, bohlatse bjo bo kgodišago bja phethagalo ya kholofetšo ya Jehofa go Hagai 2:7 ya go tliša dilo tša bohlokwa, matsaka, a di ntšha ditšhabeng ka moka a di tliša ngwakong wa Jehofa.
Lega go le bjalo, kopano e kgahlišago kudu ya mehleng yeno e ile ya swarelwa kua New York ka 1958, ge batho bao ba fetago kotara ya milione ba be ba kgeregela meagong e megolo yeo e lego gona bakeng sa go kwa polelo e rego “Mmušo wa Modimo o a Buša—Na Bofelo bja Lefase bo Kgaufsi?” Go be go e-na le baemedi bao ba tšwago dinageng tše 123, gomme dipego tšeo ba di neetšego batheetši ba kopanong di thušitše go matlafatša ditlemo tša borwarre bja ditšhaba-tšhaba. Go tlaleletša kgolong ya moya ya bao ba lego gona le bakeng sa go di diriša go ruteng ga bona ba bangwe, go ile gwa lokollwa dipuku ka maleme a 54 nakong ya kopano yeo e sa tlwaelegago.
Ka 1962, lelokelelo la dipolelo tšeo di nago le sehlogo se se rego “Go Ikokobeletša Babuši ba Bagolo” le ile la phošolla kwešišo yeo Dihlatse di bego di e-na le yona ka seo se bolelwago ke Ba-Roma 13:1-7. Ka 1964, “Go Feta Lehung go ya Bophelong” le “Go tšwa Mabitleng go ya Tsogong” di ile tša katološa tebogo ya tšona ya kgaugelo e kgolo ya Jehofa ka ge e bonagaditšwe tokišetšong ya tsogo. Go ka bolelwa le ka tše dingwe tše dintši kudu tša dintlha-kgolo tše bjalo tša kopano.
Ngwageng o mongwe le o mongwe go na le batho ba bafsa ba masome a dikete, ee, ba makgolo a dikete bao ba bago gona dikopanong. Gaešita lege taba yeo e neelwago e se e mpsha ka mehla go mokgatlo ka kakaretšo, gantši e dira gore bao ba thomago go tla ba thome go kwešiša thato ya Modimo yeo e ba kgahlišago e le ka kgonthe. Ba ka bona gomme ba tutueletšega go amogela dibaka tša tirelo tšeo di fetošago tsela ya bona ka moka ya bophelo.
Dikopanong tše dintši tlhokomelo e be e dutše e lebišwa go seo se bolelwago ke dipuku tše itšego tša Beibele. Ka mohlala, ka 1958 le ka 1977 go ile gwa lokollwa dipuku tšeo di tlemilwego tše di bego di hlalosa diporofeto tše di ngwadilwego ke moporofeta Daniele mabapi le morero wa Modimo wa go ba le mmušo o tee wa lefase woo go wona Kriste e lego Kgoši. Ka 1971 tlhokomelo e ile ya lebišwa pukung ya Hesekiele, le go gatelela ga yona kgoeletšo ya Modimo ya gore, “Ditšhaba di tla swanelwa ke go tseba gore ke nna Jehofa.” (Hesek. 36:23, NW) Ka 1972 diporofeto tšeo di ngwadilwego ke Sakaria le Hagai di ile tša ahla-ahlwa ka mo go nabilego. Ka 1963, 1969 le 1988 go bile le ditlhaloso tše di tseneletšego tša diporofeto tše di kgahlišago tša Kutollo, tšeo di bolelelago pele ka mo go kwalago ka go wa ga Babele o Mogolo le go tla ga magodimo a mafsa le lefase le lefsa tša Modimo tša letago.
Dikopano di ile tša gatelela dihlogo tše di fapa-fapanego—Koketšego ya Pušo ya Modimo, Borapedi bjo bo Hlwekilego, Barapedi Bao ba Kopanego, Badiredi ba Sebete, Dienywa tša Moya, Go dira Barutiwa, Ditaba tše di Lokilego Bakeng sa Ditšhaba ka Moka, Leina la Modimo, Bogoši bja Modimo, Tirelo e Kgethwa, Tumelo e Fenyago, Potego ya Mmušo, Babotegi, Bota Jehofa, Boineelo go Modimo, Barwadi ba Seetša le tše dingwe tše dintši. E nngwe le e nngwe ya tše e bile le letsogo kgolong ya moya ya mokgatlo le bao ba kopanelago le wona.
Tutuetšo Modirong wa Boebangedi
Dikopano tše dikgolo gotee le dikopano tše nyenyane di bile mothopo wa kgothatšo e kgolo mabapi le go bolelwa ga ditaba tše di lokilego. Dipolelo le dipontšho di neile thuto e holago. Diphihlelo tšeo di hweditšwego bodireding bja tšhemo gotee le tšeo di anegwago ke batho bao ba sa tšwago go thušwa go ithuta therešo ya Beibele ka mehla di ba gona lenaneong. Go oketša moo, go ba le karolo ka tsela ya kgonthe tirelong ya tšhemo yeo e bego e rulaganywa nakong ya dikopano nywageng e mentši e be e le mo go holago kudu. Go neile bohlatse bjo bobotse motseng wo kopano e swaretšwego go wona gomme e bile mothopo wa kgothatšo e kgolo go Dihlatse ka botšona.
Tirelo ya tšhemo e ile ya fetoga karolo ya modiro o rulagantšwego wa kopanong kua Winnipeg, Manitoba, Canada, ka January 1922. E ile ya gatelelwa gape nakong ya kopano ya kakaretšo yeo e bego e swaretšwe kua Cedar Point, Ohio, ka morago ngwageng woo. Ka morago ga moo, e ile ya ba mokgwa wa ka mehla go beela letšatši ka thoko, goba karolo ya letšatši goba dikarolo tša matšatši a mmalwa bakeng sa gore baemedi ba be le karolo ba le gotee modirong wa go bolela gona moo motseng wa kopano le tikologong ya wona. Mafelong ao e lego a bodumedi kudu, se se ile sa nea batho bao ba bego ba ka etelwa ka sewelo ke Dihlatse sebaka sa go kwa ditaba tše di lokilego mabapi le morero wa Modimo wa go nea barati ba go loka bophelo bjo bo sa felego.
Kua Denmark, la pele la matšatši a bjalo a tirelo kopanong le ile la rulaganywa ka 1925 ge ba 400 go ya go 500 ba be ba kopane kua Nørrevold. Go ba bantši ba ba 275 bao ba bilego le karolo tirelong ya tšhemo kopanong yeo, e be e le lekga la bona la pele. Ba bangwe ba be ba tšhogile. Eupja ka morago ga ge ba go latswitše, ba ile ba ba baboledi bao ba fišegago ba ebangedi le mašemong a gabo bona. Ka morago ga kopano yeo le go ba go fihla ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase, go be go e-na le dikopano tše dintši tša letšatši le tee tšeo di swarwago kua Denmark, gomme banababo rena ba be ba laletšwa ba e-tšwa ditoropong tša kgaufsi. Go be go bonala phišego e oketšegilego ge ba be ba tšea karolo ba kopane bodireding, gomme ka morago ba bokana go kwa dipolelo. Dikopano tše di swanago tša tirelo—eupja e le tša botelele bja matšatši a mabedi—di ile tša swarwa kua Brithania le United States.
Dikopanong tše kgolo modiro wa tšhemo wa baemedi gantši o be o tšea dikarolo tše kgolo. Go tloga ka 1936, polelo ya phatlalatša ya kopanong e be e tsebatšwa phatlalatša ke molokeloke o rulagantšwego wa Dihlatse tšeo di bego di apara dipampiri tša go athwa, gomme di aba dipampišana tša taletšo. (Dipampiri tšeo tša go athwa mathomong di be di bitšwa di-“sandwich sign” ka gobane go be go aparwa e nngwe ka pele le e nngwe ka morago.) Ka dinako tše dingwe, Dihlatse tše sekete goba go feta moo di be di tšea karolo melokelokeng e bjalo kopanong e tsebišitšwego. Ba bangwe ba ile ba tšea karolo diketelong tša ka mehla tša ntlo le ntlo, ba laleletša bohle go tla le go kwa lenaneo. E be e le mo go kgothatšago kudu go Dihlatse ka e tee ka e tee go šoma le ba bangwe le go bona Dihlatse tše dingwe tše makgolo gaešita le tše dikete di e-ba le karolo bodireding gotee le tšona. Ka nako e swanago, batho ka kakaretšo tikologong e kgolo ba ile ba tseba gore Dihlatse tša Jehofa di be di le gona motseng; batho ba ile ba ba le sebaka sa go ikwela ka noši seo Dihlatse di se rutago le go iponela ka noši boitshwaro bja tšona.
Dipolelo tšeo di bego di newa dikopanong gantši di be di kwewa ke batheetši bao ba fetago bao ba bonwago. Ge Ngwanabo rena Rutherford a be a neela polelo ya “Tokologo Bakeng sa Batho” kopanong ya kua Toronto, Canada ka 1927, e ile ya gašwa ke kgokagano yeo e sa kago ya bonwa ya diteišene tša kgašo tše 53 go batheetši ba bantši ba ditšhaba-tšhaba ba radio. Ngwageng o latelago, polelo e rego “Mmuši Bakeng sa Batho” e ile ya gašwa go tšwa Detroit, Michigan (U.S.A.) ke diteišene tšeo di boeleditšego palo yeo gabedi, gomme radio ya shortwave e ile ya e fetišetša go batheetši bokgoleng bja go swana le Australia, New Zealand le Afrika Borwa.
Ka 1931, ditshepedišo tše kgolo tša megala tša radio di ile tša gana go šomišana le dithulaganyo tša go gaša polelo ya kopano yeo e neetšwego ke Ngwanabo rena Rutherford; ka gona Mokgatlo wa Watch Tower, o dirišana le Khamphani ya Amerika ya tša Megala le Thelekerafo o ile wa tšwela pele ka tshepedišo ya wona ka noši ya megala ya diteišene tše 163, go akaretša tshepedišo e kgolo kudu ya megala yeo e kilego ya gaša bakeng sa go fetiša molaetša wo o rego “Mmušo, Kholofelo ya Lefase.” Go oketša moo, diteišene tše dingwe tše di fetago 300 dikarolong tše dintši tša lefase di gaša lenaneo ka go diriša direkoto tša keremafomo.
Nakong ya kopano kua Washington, D.C. ka 1935, Ngwanabo rena Rutherford o ile a bolela ka sehlogo se se rego “Mmušo,” a lebiša tlhokomelo ka matla therešong ya gore Mmušo wa Jehofa ka tlase ga Kriste o tla tloga o tšea sebaka sa mebušo ka moka ya batho. Bao ba fetago 20 000 Holong ya Washington ba ile ba e kwa. Polelo e ile ya fetišetšwa gape lefaseng ka moka ke mekero ya radio le ya mogala, ya fihla Amerika Bogare le Borwa, Yuropa, Afrika Borwa, dihlakahlakeng tša Pacific le dinageng tša ka Bohlabela. Bao ba kwelego polelo ka tsela ye mo gongwe ba ka ba ba ile ba fihla dimilione. Dikuranta tše pedi tšeo di tumilego kudu tša Washington di ile tša hlanogela kwano ya tšona ya go gatiša polelo. Eupja dikoloi tšeo di nago le digodiša-modumo di ile tša rulaganywa ke banababo rena go ya mahlakoreng a mararo a motse le mafelong a mangwe a 40 go dikologa Washington, gomme go tšwa go tšona polelo e ile ya gašwa gape go batheetši ba oketšegilego bao ba akanyetšwago go ba 120 000.
Ka gona ka 1938, go tšwa kua Holong ya Royal Albert, London, Engelane, polelo yeo e lebanyago ye e rego “Lebeletšana le Ditherešo” e ile ya kwala-kwatšwa metseng e ka bago 50 ya kopano go dikologa lefase, palo-moka ya bao ba bilego gona e le ya mo e ka bago 200 000. Go oketša moo, batheetši ba bantši ba radio ba ile ba kwa polelo yeo.
Ka gona, gaešita lege Dihlatse tša Jehofa di be di tloga di se nene ka palo, dikopano tša tšona di tšere karolo e bohlokwa go goeletšeng molaetša wa Mmušo phatlalatša.
Dikopano tša ka Morago ga Ntwa Yuropa
Go bao ba bego ba le gona, dikopano tše dingwe ke tšeo di gopolegago kudu go feta tše dingwe. Go bile bjalo ka tšeo di bego di swaretšwe kua Yuropa ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase.
Kopano e nngwe e bjalo e be e le kua Amsterdam, Netherlands, ka August 5, 1945, e lego dikgwedi tša ka tlase ga tše nne ka morago ga ge Dihlatse di lokolotšwe dikampeng tša tshwenyo tša Jeremane. Go be go letetšwe baemedi ba ka bago 2 500; ba 2 000 ba ba ba be ba tla nyaka marobalo. Go hlokomela go nyakega ga mafelo a go robala, Dihlatse tša lefelong leo di ile tša ala magogo mabatong a magae a tšona. Baemedi ba ile ba tla ba e-tšwa mahlakoreng ka moka ka tsela e nngwe le e nngwe e kgonegago—ka seketswana, ka dilori, ka dipaesekele gomme ba bangwe ka go kgopela kgopu.
Kopanong yeo ba ile ba sega le go lla, ba opela gomme ba leboga Jehofa bakeng sa go loka ga gagwe. Go etša ge o mongwe yo a bego a le gona a boletše: “Lethabo la bona e be e le le le sa hlalosegego la go thabela mokgatlo wa pušo ya Modimo wo o sa tšwago go lokollwa maphekong!” Pele ga ntwa, go be go e-na le Dihlatse tša ka tlase ga 500 kua Netherlands. Palo-moka ya tše 426 e ile ya swarwa le go golegwa; go tše, tše 117 di ile tša hwa e le mafelelo a lebanyago a tlaišo. E bile lethabo le legolo gakaakang ge kopanong ba bangwe ba hwetša baratiwa bao ba bego ba nagana gore ba hwile! Ba bangwe ba ile ba lla ge ba be ba dutše ba tsoma ka go se atlege. Mantšiboeng ao ba 4 000 ba ile ba theetša polelo ya phatlalatša ka kelohloko kudu, yeo e bego e hlalosa lebaka leo ka lona Dihlatse tša Jehofa e bego e le bahlaselwa ba tlaišo e bjalo e šoro. Go sa šetšwe seo se di wetšego, di be di itokišetša go tšwela pele ka modiro wa tšona wo di o neilwego ke Modimo.
Ngwageng o latelago, e lego ka 1946, banababo rena kua Jeremane ba ile ba rulaganyetša kopano kua Nuremberg. Ba ile ba dumelelwa go diriša Zeppelinwiese, e lego mabala ao e bego e le a Hitler a go swarela megwanto go ona. Letšatšing la bobedi la kopano, Erich Frost yoo ka boyena a bilego le phihlelo ya bošoro bja ma-Gestapo gomme a feditše nywaga e mentši kampeng ya Nazi ya tshwenyo, o ile a neela polelo ya phatlalatša e rego “Bakriste ka Ontong.” Dihlatse tše 6 000 tšeo di bego di le gona di ile tša tlatšwa ke batho ba 3 000 bao ba tšwago Nuremberg bakeng sa tiragalo ye.
Letšatši la mafelelo la kopano yeo e be e le leo ka lona go bego go swanetše o tsebišwa dikahlolo tša melato ya bosenyi bja mehleng ya ntwa moo Nuremberg. Balaodi ba bahlabani ba ile ba bea kiletšo ya go sepela mekgotheng bošego bakeng sa letšatši lona leo, eupja ka morago ga dipoledišano tše telele ba ile ba dumela gore ka baka la boemo bjo Dihlatse tša Jehofa di bo tšerego di lebeletšane le kganetšo ya Nazi, e be e tla ba mo go sa swanelago go di thibela go phetha kopano ya tšona ka khutšo. Ka gona letšatšing leo la mafelelo, banababo rena ba ile ba bokana go kwa polelo yeo e kgahlišago kudu e rego “Go ba Bao ba sa Boifego go sa Šetšwe Maano-mabe a Lefase.”
Ba ile ba bona thušo ya Jehofa go seo se bego se direga. Ka yona nako yeo banna bao ba bego ba emela mmušo wo o bego o leka go di fediša ba bego ba ahlolwa, Dihlatse tša Jehofa di be di bokane bakeng sa go rapela Jehofa lefelong leo go lona Hitler a ilego a dira dipontšho tšeo di boifišago kudu tša matla a Bonazi. Modula-setulo wa kopano o itše: “Go fo bona letšatši le, leo e lego feela go bontšhwa e sa le pele ga phenyo ya batho ba Modimo go manaba a bona ntweng ya Haramagedone, go be go sa rone go ba kampeng ya tshwenyo ka nywaga e senyane.”
Dikopano tše Dingwe tše di sa Lebalegego
Ge modiro wa Dihlatse tša Jehofa o dutše o gola, dikopano di be di dutše di swarwa lefaseng ka moka. Ka moka ga tšona di be di e-na le dikarolo tše di kgahlišago kudu bakeng sa bao ba bego ba le gona.
Kua Kitwe, ka Leboa la Rhodesia (yeo bjale e lego Zambia), bogareng bja Copperbelt, go be go rulaganywa kopano yeo e tlago go swarwa nakong ya ketelo ya mopresidente wa Mokgatlo wa Watch Tower ka 1952. Lebala e be e le le legolo ka ntle ga lefelo le lengwe la dikampa tša meepo, lefelong leo mo nakong ye le tsebjago e le Chamboli. Tlhorwana ya seolo seo se tlogetšwego e be e lekaneditšwe gomme gwa agwa marulelo a bjang go sona bakeng sa go dira e le sethala. Mafelo a mangwe ao a ruletšwego ka bjang a go robalela ao a nago le dikarolo tše pedi a ile a katologela go dimithara tše 180 go tloga lefelong le legolo leo go dulwago go lona bjalo ka disepoko tša leotwana. Banna le bašemane ba be ba robala go a mangwe; basadi le banenyana go a mangwe. Ba bangwe ba baemedi ba be ba sepetše dibeke tše pedi ka dipaesekele gore ba be gona. Ba bangwe ba be ba sepetše matšatši a mantši ka maoto gomme ka morago ba feleletša leeto la bona ka pese ya kgale.
Ge mananeo a dutše a tšwela pele bao ba lego gare ga batheetši ba be ba theeditše ka kelohloko, gaešita lege ba be ba dutše godimo ga dipanka tše thata tša kota ya bamboo lefelong le le bulegilego. Ba tletše go kwa, gomme ba be ba sa nyake go lahlegelwa le ke lentšu. Moopelo wa batheetši bao ba 20 000 o be o tliša megokgo ka mahlong—e be e le o mobotse kudu. Go be go se na thušo ya diletšwa tša mmino, eupja go dumelelana ga mantšu e be e le mo go kgahlišago kudu. Ga se feela moopelong wa bona eupja le ka tsela e nngwe le e nngwe, go be go bontšhwa botee gare ga Dihlatse tše gaešita lege di be di e-tšwa ditšong le melokong e mentši.
Na o ka akanya kamoo Dihlatse tša Jehofa di ilego tša ikwa ka gona kua Portugal ge ka morago ga ntwa ya go lwela tokologo ya borapedi yeo e ilego ya tšwela pele ka nywaga e ka bago 50, Dihlatse tša moo di ile tša amogelwa ka molao ka December 18, 1974. Ka nako yeo e be e le tše ka bago 14 000 feela ka palo. Matšatšing a sego kae, tše 7 586 tša tšona di be di tletše lefelong la babogedi la dipapadi kua Porto. Letšatšing le le latelago tše dingwe tše 39 284 di ile tša kgeregela lepatlelong la dipapadi la kgwele ya maoto kua Lisbon. Ngwanabo rena Knorr le Ngwanabo rena Franz ba be ba e-na le bona tiragalong yeo ya lethabo, e lego yeo ba bantši ba ka se kego ba e lebala le ka mohla.
Go Rulaganya Dipokano tša Ditšhaba-tšhaba
Lebakeng la go feta seripa-gare sa ngwaga-kgolo, Dihlatse tša Jehofa di be di dutše di swara dikopano tše kgolo tša metseng e mentši e megolo sammaletee dinageng tše dintši. Maikwelo a tšona a borwarre bja ditšhaba-tšhaba a be a dutše a godišwa ditiragalong tše ge ka moka ga tšona di be di kgona go kwa dipolelo tša thwadi tšeo di tšwago motseng wo kopano e swaretšwego go wona.
Lega go le bjalo, e bile ka 1946 moo kopano e kgolo ya ditšhaba-tšhaba e ilego ya bokanya gotee baemedi bao ba tšwago dikarolong tše dintši tša lefase motseng o tee. Ye e be e swaretšwe Cleveland, Ohio. Gaešita lege go sepela ka morago ga mehla ya ntwa go be go sa dutše go le thata, palo ya bao ba bilego gona e ile ya fihla go 80 000, go akaretša baemedi ba 302 bao ba tšwago dinageng tše 32 tša ka ntle ga United States. Mananeo a be a swerwe ka maleme a 20. Go ile gwa newa tayo e šomago kudu go nagannwe ka go katološwa ga modiro wa go bolela ka ebangedi. E nngwe ya ditiragalo tšeo di kgahlišago kudu tša kopano e bile polelo ya Ngwanabo rena Knorr mabapi le mathata a go rulaganya lefsa le go katološa. Batheetši ba ile ba opa magofsi ka phišego ge ba be ba e-kwa ka dithulaganyo tša go godiša meago ya kgatišo le ya diofisi ya ntlong-kgolo ya Mokgatlo, gotee le meago ya yona ya kgašo ya radio, go hloma diofisi tša makala dinageng tše kgolo tša lefase, le bakeng sa go oketša modiro wa boromiwa. Gatee-tee ka morago ga kopano yeo, ditaba di ile tša lokišwa gore Ngwanabo rena Knorr le Ngwanabo rena Henschel ba kgone go tsena leetong la go sepela lefase ka moka go ya go thoma go diriša seo se hlalositšwego.
Nywageng e latetšego, dikopano tšeo di ka se lebalegego e le ka kgonthe di ile tša swarwa Lepatlelong la Yankee la New York City. Go tša pele tša tše, go tloga ka July 30 go ya go August 6, 1950, go be go e-na le baemedi bao ba tšwago dinageng tše 67. Lenaneong go be go akareditšwe dipego tše kopana ka bahlanka ba makala, baromiwa le baemedi ba bangwe. Tše di ile tša nea bao ba tlilego kopanong tshedimošo e kgahlišago ya modiro o mogolo wa go bolela ebangedi wo o dirwago dinageng ka moka tšeo ba tšwago go tšona. Letšatšing la mafelelo, palo ya bao ba bilego gona e ile ya hlatlogela go 123 707 bakeng sa polelo e rego “Na o ka Phela ka mo go sa Felego ka Lethabo Lefaseng?” Sehlogo sa kopano e be e le se se rego “Koketšego ya Pušo ya Modimo.” Tlhokomelo e ile ya lebišwa koketšegong e kgolo ya dipalo. Lega go le bjalo go etša ge modula-setulo, e lego Grant Suiter a hlalositše ka go gatelela, se se be se sa direlwe go godiša dikgopolo lege e le dife tše bohlale tša batho ba itšego mokgatlong o bonagalago. Go e na le moo, o itše: “Koketšego e mpsha ya dipalo e tliša kgodišo go Jehofa. Ke kamoo go swanetšego go ba ka gona, gomme re be re ka se ke ra dira seo ka tsela e nngwe.”
Ka 1953 go ile gwa swarwa kopano e nngwe Lepatlelong la Yankee kua New York. Mo nakong ye palo ya bao ba bilego gona e ile ya fihla go 165 829. Go etša ge go be go le bjalo ka kopano ya pele moo, lenaneo le be le tletše ka ditlhaloso tša diporofeto tšeo di kgahlišago tša Beibele, keletšo e šomago mabapi le kamoo go ka phethwago boboledi bja ditaba tše di lokilego ka gona le dipego tšeo di tšwago dinageng tše dintši. Gaešita lege mananeo a thomile ka mo e ka bago 9:30 a.m., gantši a be a sa fele go fihlela ka 9:00 goba 9:30 p.m. Kopano e be e nea matšatši a seswai a tletšego a monyanya wa lethabo wa moya.
Go kopano ya bona e kgolo go tšohle kua New York ka 1958, go be go nyakega gore go dirišwe e sego Lepatlelo la Yankee feela eupja gape le Mabala a lego kgaufsi a Polo gotee le mafelo a mantši ao a lego ka ntle ga mapatlelo bakeng sa go dudiša mašaba ao a tlilego kopanong. Letšatšing la mafelelo ge madulo ka moka a tletše, go ile gwa newa tumelelo e kgethegilego ya go diriša gaešita le lebala la go bapalela la Lepatlelo la Yankee, gomme e be e le mo go kgahlišago gakaakaa go bona ba dikete ba kgeregela gare, ba hlobola dieta tša bona ba dula bjanyeng! Go ile gwa balwa ba 253 922 bao ba bego ba tlile go kwa polelo ya phatlalatša. Bohlatse bjo bongwe bja go šegofatša ga Jehofa bodiredi bja bahlanka ba gagwe bo ile bja bonwa ge ba 7 136 ba be ba bontšha boineelo bja bona kopanong ye ka go inwa meetseng—bao ba fetago palo ya bao ba kolobeditšwego tiragalong ya histori ya Pentekoste ya 33 C.E. gabedi bjalo ka ge go begilwe ka Beibeleng!—Dit. 2:41.
Tšwelopele ka moka ya dikopano tše e ile ya nea bohlatse bja selo se sengwe seo se fetago thulaganyo e atlegago. E be e le pontšho ya moya wa Modimo o šoma gare ga batho ba gagwe. Lerato la borwarre leo le theilwego leratong la go rata Modimo le be le bonagala gohle. Go be go se na barulaganyi bao ba hwetšago megolo e phagamego. Lefapha le lengwe le le lengwe le be le e-na le baithapi bao ba sa lefšego. Banababo rena le dikgaetšedi ba Bakriste bao gantši e bego e le dihlopha tša malapa ba be ba hlokomela mahlakore a dilapološi. Gape ba be ba lokiša dijo tše ruthetšego, gomme ka ditenteng tše kgolo ka ntle ga lepatlelo, ba di abela baemedi ka tekanyo ya bao ba fihlago go sekete ka motsotso. Ba masome a dikete—ka moka ga bona ba thabetše go ba le karolo modirong—ba ile ba dira e le bahlokomedi le go hlokomela go aga ka moka mo go bego go nyakega, go apea le go sola dijo, go hlwekiša le mo gongwe mo go oketšegilego.
Baithapi ba bantši ba ile ba diriša diiri tše makgolo a dikete bakeng sa go hlokomela go nyakega ga marobalo bakeng sa baemedi. Nywageng e mengwe, go be go rulaganywa dikharabane le ditente bakeng sa go nea bonyenyane ba bangwe ba bao ba tlilego kopanong madulo. Ka 1953, Dihlatse di ile tša bunela molemi wa kua New Jersey dihaketare tše 16 tša mabele ka ntle le tefo, yo a ilego a di nea lefelo la gagwe gore di bee dikharabane tša tšona. Meago ya dintlwana tša boithomelo, mabone, di-shower, mafelo a go hlatswetša, mafelo a go rekiša dijo le mafelo a go boloka dijo ka moka a be a hlomilwe bakeng sa go hlokomela batho bao ba fetago 45 000. Ge ba dutše ba tsena, motse o ile wa oketšega ka bošego bjo tee. Ba dikete tše dintši ba be ba neilwe madulo dihoteleng le magaeng a batho kua New York le tikologo. E be e le modiro o mogolo kudu. Ka tšhegofatšo ya Jehofa, o ile wa phethwa ka katlego.
Dikopano di Tšwela Pele
Ditho tša borwarre bjo bja ditšhaba-tšhaba di kgahlegela kudu Dihlatse-gotee le tšona tšeo di lego dinageng tše dingwe. Ka baka leo, di ile tša diriša dibaka tše di tšwelelago tša go ba gona dikopanong ka ntle ga dinaga tša gabo tšona.
Ge ya pele ya lelokelelo la Kopano ya Borapedi bjo bo Hlwekilego e bokana Lepatlelong la Wembley kua London, Engelane ka 1951, go be go e-na le Dihlatse tše di tšwago dinageng tše 40. Lenaneo le ile la gatelela lehlakore le le holago la borapedi bja therešo le go dira bodiredi modiro wa motho wa bophelo ka moka. Go tšwa kua Engelane, Dihlatse tše dintši di ile tša ya Nageng ya Yuropa mo go bego go tla swarwa dikopano tše oketšegilego tše senyane dikgweding tše pedi tše di latelago. E kgolo ya tše e be e le kua Frankfurt am Main, Jeremane, mo go bego go e-na le ba 47 432 bao ba tšwago dinageng tše 24. Bogwera bja banababo rena bo ile bja bontšhwa mafelelong a lenaneo ge sehlopha sa mmino wa diletšo se thoma go bapala gomme banababo rena ba Jeremane ba gobela gatee-tee ka go tšwa pelong kopelo ya bona ya taelano ba reta go Modimo Dihlatse-gotee le bona tšeo di tlilego go tšwa dinageng dišele di tlile go ba tlatša. Go ile gwa emišetšanwa disakatuku gomme ba makgolo ba kgeregela ka mošola wa lebala bakeng sa go bontšha tebogo ya bona ka noši ya monyanya wo o mogolo wa pušo ya Modimo.
Ka 1955, Dihlatse tše oketšegilego di ile tša rulaganyetša go etela banababo tšona ba Bakriste bao ba lego dinageng dišele ka dinako tša kopano. Baemedi bao ba tšwago United States le Canada ba ile ba ya Yuropa ka dikepe tše pedi tše di hirilwego (se sengwe le se sengwe se e-na le banamedi ba 700) le difofane tše 42 tše di hirilwego. Kgatišo ya kuranta ya Yuropa ya The Stars and Stripes, yeo e gatišwago kua Jeremane e ile ya hlalosa go goroga ga Dihlatse e le “mo e ka bago mosepelo o mogolo kudu wa mašaba a ma-Amerika Yuropa ga e sa le go tloga tlhaselong ya Madira a kopanego nakong ya Ntwa ya II ya Lefase.” Baemedi ba bangwe ba be ba e-tšwa Amerika Bogare le Borwa, Asia, Afrika le Australia. Go sa šetšwe maiteko a baruti ba Bojakane a go thibela Dihlatse go swara dikopano tša tšona kua Roma le Nuremberg, tše pedi tše gotee le tše dingwe tše tshelelago di ile tša swarelwa Yuropa lebakeng la selemo. Palo ya bao ba bilego gona e be e tloga go 4 351 kua Roma go ya go 107 423 kua Nuremberg. Sehlopha se sengwe sa ba 17 729 se ile sa bokana kua Waldbühne go seo ka nako yeo se bego se bitšwa Berlin Bodikela, yeo e bego e ka fihlelelwa ke banababo rena bao ba tšwago tikologong ya ka Bohlabela ya mehleng yeo ka ntle le go tšweletša kotsi e kgolo. Bontši bja ba ba be ba kile ba ba kgolegong ka baka la tumelo ya bona goba ba be ba e-na le ditho tša lapa tšeo di bego di le kgolegong ka nako yeo, eupja ba be ba sa dutše ba tiile tumelong. Sehlogo sa kopano e be e le se se swanetšego gakaakang—“Mmušo o Fenyago”!
Gaešita lege go be go šetše go kile gwa ba le dikopano tše dintši tša ditšhaba-tšhaba, yeo e ilego ya swarwa ka 1963 e be e le ya pele ya mohuta wa yona. E be e le kopano ya lefase ka moka. Go tloga kua Milwaukee, Wisconsin kua United States, e ile ya fetela New York; go tloga moo, ya ya metseng e mene e megolo ya Yuropa; ya phatša Bohlabatšatši bja Magareng; go ya India, Burma (yeo bjale e lego Myanmar), Thailand, Hong Kong, Singapore, Philippines, Indonesia, Australia, Taiwan, Japane, New Zealand, Fiji, Repabliki ya Korea le Hawaii; gomme ya boela morago nageng e kgolo ya Amerika Leboa. Go tšohle go be go e-na le baemedi bao ba tšwago dinageng tše 161. Palo-moka ya bao ba bilego gona e ile ya feta 580 000. Go be go e-na le batho ba 583 bao ba tšwago dinageng tše dingwe tše 20 bao ba ilego ba sepela le kopano, ba e-ya dinageng ka go latelana ga tšona go dikologa lefase ka moka. Maeto a kgethegilego a ile a ba dira gore ba kgone go bona mafelo ao a kgahlišago a tša bodumedi, gape ba ile ba ba le karolo gotee le banababo bona le dikgaetšedi ba lefelong leo bodireding bja ntlo le ntlo. Basepedi ba ba be ba diriša tšhelete ya bona ka noši ya tša go sepela.
Baemedi bao ba tšwago Latin America ba bile le palo e botse yeo e ba emelago dikopanong tše dintši tša ditšhaba-tšhaba. Eupja ka 1966-67, e be e le sebaka sa bona sa go ba le kopano lefelong la bona. Bao ba bilego gona le ka mohla ba ka se ke ba lebala papadi yeo e ilego ya phediša pego ya Beibele mabapi le Jeremia le yeo e ilego ya thuša o mongwe le o mongwe go lemoga seo e se bolelago bakeng sa mehla ya rena.a Ditlemo tša lerato la Bokriste di ile tša tiišwa ge baeng ba iponela ka mahlo maemo ao go ona lesolo le legolo la thuto ya Beibele le phethwago kua Latin America. Ba be ba kgomilwe kudu ke tumelo e tiilego ya badumedi-gotee le bona, bao bontši bja bona ba bego ba fentše mapheko ao a bonalago e le ao a sa fenyegego—kganetšo ya ka lapeng, mafula, go lahlegelwa ke dithoto—gore ba be gona. Ba ile ba kgothatšwa kudu ke diphihlelo tše di swanago le ya kgaetšedi yo a fokolago mmeleng wa mmulamadibogo yo a kgethegilego wa Uruguay, yo go ilego gwa boledišanwa le yena le yo a bego a e-na le bontši bja batho ba 80 bao a bego a šetše a ba thušitše go tšwela pele go fihla kolobetšong ya Bokriste sethaleng! (Ka 1992, o be a thušitše batho ba 105 go fihla kolobetšong. O be a sa dutše a fokola mmeleng gomme e sa dutše e le mmulamadibogo yo a kgethegilego!) Le gona, ke mo go thabišago pelo gakaakang go kopana le baromiwa bao ba tšwago dihlopheng tša pele-pele tša Gilead ba sa dutše ba le modirong dikabelong tša bona! Dikopano tšeo e be e le tutuetšo e botse modirong wo o dirwago karolong yeo ya lefase. Go tše dintši tša dinaga tšeo, bjale go na le bareti ba Jehofa ba ba fetago bao ba bego ba le gona ka nako yeo ka bontši ka makga a 10, a 15 goba gaešita le a 20.
Nywaga e sego kae ka morago ka 1970-71, go ile gwa kgonega gore Dihlatse tšeo di tšwago dinageng dišele di kopane le banababo tšona dikopanong tša ditšhaba-tšhaba tšeo di bego di swerwe Afrika. E kgolo go feta tšohle ya dikopano tše e be e le kua Lagos, Nigeria, moo meago ka moka e ilego ya swanelwa ke go agwa go tloga fase. Go ile gwa agwa motse wa bamboo bakeng sa go šireletša baemedi letšatšing le le fišago—mafelo a go dula, mafelo a go robala, mafelo a go rekiša dijo le mahlakore a mangwe. Se se be se nyaka dikota tše 100 000 tša bamboo le magogo a 36 000—ka moka ga tšona di ile tša dirwa ke banababo rena le dikgaetšedi. Lenaneo le be le swerwe sammaletee ka maleme a 17. Palo ya bao ba lego gona e ile ya fihla go 121 128 gomme Dihlatse tše difsa tše 3 775 di ile tša kolobetšwa. Go be go e-na le baemedi ba dihlopha tše dintši tša meloko, gomme bontši bja bao ba bego ba le gona e be e le batho bao ba bego ba tlwaetše go lwantšhana. Eupja mo nakong ye, e be e le lethabo le lekaakang go ba bona ba kopane ditlemong tša borwarre bja kgonthe bja Bokriste!
Ka morago ga kopano, ba bangwe ba baemedi bao ba tšwago dinageng dišele ba ile ba sepela ka pese go ya Igboland go ya go bona lefelo leo le kgomilwego o šoro ke ntwa ya morago bjale ya selegae. Lethabo le legolo le ile la tsošwa ditoropong ka go latelana ge baeng ba be ba dutše ba dumedišwa le go gokarelwa ke Dihlatse tša lefelong leo. Batho ba ile ba kitimela ditarateng go ya go bona. Pontšho e bjalo ya lerato le botee magareng ga ba baso le ba bašweu e be e le selo seo se sa kago sa bonwa le ka mohla pele.
Dinageng tše dingwe palo ya Dihlatse tša Jehofa e dira gore go se kgonege gore di kopane lefelong le tee ka moka. Lega go le bjalo, ka dinako tše dingwe dikopano tše mmalwa tše kgolo di be di swarwa ka nako e swanago, di latelwa ke tše di oketšegilego beke le beke. Ka 1969, botee bjo bo ilego bja kwewa dikopanong tšeo di rulagantšwego ka tsela ye bo ile bja oketšwa ke therešo ya gore tše dingwe tša diboledi tša dithwadi di be di sepela go ya le go boa ka sefofane magareng ga dikopano, ka go rialo di di hlankela ka moka. Ka 1983 le 1988 botee bjo bo swanago bo ile bja kwewa nakong ya ge dikopano tše dintši tšeo di dirišago leleme le le swanago di kgokagantšwe ka mogala go fetišetša dipolelo tša thwadi tšeo di neelwago ke ditho tša Sehlopha se Bušago, gaešita le tekanyong ya tša ditšhaba-tšhaba. Lega go le bjalo, motheo wa kgonthe wa botee gare ga Dihlatse tša Jehofa ke therešo ya gore ka moka ga tšona di rapela Jehofa e le Modimo a nnoši wa therešo, ka moka di kgomarela Beibele e le tlhahlo ya tšona, ka moka di holwa ke lenaneo le le swanago la dijo tša moya, ka moka di lebelela Jesu Kriste e le Moetapele wa tšona, ka moka di nyaka go bontšha dienywa tša moya wa Modimo maphelong a tšona, ka moka di bea kholofelo ya tšona Mmušong wa Modimo gomme ka moka di ba le karolo go išeng ditaba tše di lokilego tša Mmušo woo go ba bangwe.
Di Rulaganyeditšwe go Reta Jehofa Motheong wa Ditšhaba-tšhaba
Dihlatse tša Jehofa di oketšegile ka palo go fihla moo di fetago dipalo tša baagi ba ditšhaba tše dingwe. Gore dikopano tša tšona di phethe modiro o mobotse kudu, go nyakega thulaganyo e kgolo ya kelohloko. Lega go le bjalo, dikgopelo tše bonolo tšeo di gatišitšwego mabapi le moo Dihlatse tšeo di tšwago mafelong a fapa-fapanego di swanetšego go ya gona gantši ke selo feela seo se nyakegago bakeng sa go kgonthišetša gore go tla ba le sekgoba se se lekanego bakeng sa o mongwe le o mongwe. Ge go rulaganywa dikopano tša ditšhaba-tšhaba, mo nakong ye ke mo go nyakegago gantši gore Sehlopha se Bušago se ele hloko e sego feela palo ya Dihlatse tšeo di tšwago dinageng tše dingwe tšeo di tlago go rata go ya le tšeo di ikemišeditšego go ya, eupja le bogolo bja mafelo ao a lego gona a kopano, palo ya Dihlatse tša lefelong leo tšeo di tlago go ba di le gona le tekanyo ya madulo ao a hwetšagalago bakeng sa baemedi; ka gona go ka bewa tekanyetšo e phagamego bakeng sa naga e nngwe le e nngwe. Go bile bjalo ka Dikopano tše tharo tša “Boineelo go Modimo” tšeo di ilego tša swarelwa kua Poland ka 1989.
Dikopanong tšeo go be go letetšwe Dihlatse tše ka bago 90 000 tša Jehofa tšeo di tšwago Poland gotee le batho ba dikete bao ba sa tšwago go thabela. Ba bantši bao ba tšwago Brithania, Canada le United States le bona ba be ba laleleditšwe go ba gona. Go ile gwa amogelwa baemedi ba bantši bao ba tšwago Italy, Fora le Japane. Ba bangwe ba be ba e-tšwa Scandinavia le Gerika. Bonyenyane dinaga tše 37 di be di e-na le baemedi. Dikarolong tše itšego tša lenaneo go be go nyakega go hlathollela dipolelo tša Sepoliši goba Seisemane malemeng a mangwe a mantši a fihlago 16. Palo-moka ya bao ba bilego gona e bile 166 518.
Dihlopha tše kgolo tša Dihlatse dikopanong tše di be di e-tšwa go seo ka nako yeo e bego e le Soviet Union le Czechoslovakia; go be go bile go e-na le dihlopha tše dikgolo tšeo di tšwago dinageng tša ka Bohlabela bja Yuropa. Ga se bohle bao ba ilego ba kgona go hwetša madulo dihoteleng le mafelong a bodulo a sekolong. Dihlatse tša Mapoliši di ile tša bula dipelo tša tšona le magae a tšona ka borutho, di abelana le ba bangwe ka lethabo seo di bego di e-na le sona. Phuthego e nngwe ya ditho tše 146 e ile ya nea baemedi bao ba fetago 1 200 marobalo. Go ba bangwe bao ba bilego gona dikopanong tše, e be e le lekga la mathomo ba e-ba pokanong e kgolo gakaakaa ya batho bao ba fetago 15 goba 20 ba Jehofa. Dipelo tša bona di ile tša phophoma ka tebogo ge ba lebeletše ba masome a dikete mapatlelong, ba kopanela le bona thapelong gomme ba kopanya mantšu a bona dikopelong tša go tumiša Jehofa. Ge ba be ba kopana magareng a mananeo, ba be ba gokarelana ka lethabo gaešita lege gantši phapano ya maleme e be e ba šitiša go bolela seo se bego se le ka dipelong tša bona ka mantšu.
Ge kopano e fela, dipelo tša bona di be di tletše tebogo go Jehofa yo a dirilego gore se sohle se kgonege. Kua Warsaw, ka morago ga ditlhaloso tša taelano tša modula-setulo, batheetši ba ile ba opa magofsi ao a sa kago a kgaotša bonyenyane ka metsotso e lesome. Ka morago ga kopelo ya mafelelo le thapelo, magofsi a ile a thoma gape gomme batheetši ba ba madulong a babogi ka nako e telele. Ba be ba letetše tiragalo ye ka nywaga e mentši gomme ba be ba sa nyake gore e fele.
Ngwageng o latelago ka 1990, e lego dikgwedi tša ka tlase ga tše hlano ka morago ga go tlošwa ga thibelo ya nywaga e 40 go Dihlatse tša Jehofa go seo ka nako yeo se bego se bitšwa Jeremane Bohlabela, kopano e nngwe e kgahlišago ya ditšhaba-tšhaba e ile ya swarwa, yona ya swarelwa kua Berlin. Gare ga ba 44 532 bao ba bego ba le gona go be go e-na le baemedi bao ba tšwago dinageng tše 65 tše di fapanego. Go tšwa dinageng tše dingwe, go be go tlile ba sego kae feela; go tšwa Poland go be go e-na le ba ka bago 4 500. Mantšu a be a sa kgone go hlalosa maikwelo a tseneletšego a bao le ka mohla pele ba sa kago ba ba le tokologo ya go ba kopanong e bjalo, gomme ge batheetši ka moka ba be ba kopanywa dikopelong tša go tumiša Jehofa, ba ile ba palelwa ke go thibela megokgo ya bona ya lethabo.
Ka morago ngwageng woo, ge go be go swerwe kopano e swanago kua São Paulo, Brazil, go be go nyakega mapatlelo a mabedi a magolo bakeng sa go dudiša batheetši ba 134 406 ba ditšhaba-tšhaba. Ye e ile ya latelwa ke kopano ya kua Argentina, mo le gona go ilego gwa dirišwa mapatlelo a mabedi sammaletee bakeng sa go dudiša batheetši ba ditšhaba-tšhaba. Ge 1991 e thoma, dikopano tše dingwe tša ditšhaba-tšhaba di be di thoma kua Philippines, Taiwan le Thailand. Ngwageng woo go be go bile go e-na le batheetši ba bantši ba ba tšwago ditšhabeng tše dintši bakeng sa dikopano tša ka Bohlabela bja Yuropa—kua Hungary, Czechoslovakia le seo mo nakong ye e lego Croatia. Ka 1992, baemedi ba ba tšwago dinageng tše 28 ba ile ba go lebelela e le tokelo go ba gare ga ba 46 214 kua St. Petersburg bakeng sa kopano ya mathomo yeo e lego ya ditšhaba-tšhaba e le ka kgonthe ya Dihlatse tša Jehofa kua Russia.
Dibaka tša Tapološo ya ka Mehla ya Moya
Ga se dikopano ka moka tšeo di swarwago ke Dihlatse tša Jehofa tšeo e lego dipokano tša ditšhaba-tšhaba. Lega go le bjalo, Sehlopha se Bušago se rulaganya dikopano tše kgolo gatee ka ngwaga, gomme lenaneo le le swanago le thabelwa ka maleme a mantši lefaseng ka bophara. Dikopano tše e ka ba tše kgolo kudu, tša nea sebaka sa go thabela bogwera le Dihlatse tše dingwe tšeo di tšwago mafelong a mantši goba e ka ba tše dinyenyane gomme tša swarwa metseng e mentši, tša dira gore go be bonolo gore ba bafsa ba be gona le go dira gore batho ka kakaretšo metseng e makgolo e menyenyane ba kgone go bonela kgaufsi karolo e kgolo yeo e emelago Dihlatse tša Jehofa.
Go oketša moo, gatee ka ngwaga tikologo e nngwe le e nngwe (yeo mohlomongwe e bopjago ke diphuthego tše 20) e bokana bakeng sa lenaneo la matšatši a mabedi a keletšo le kgothatšo tša moya.b Le gona ga e sa le go tloga ka September 1987, go rulaganywa letšatši le le kgethegilego la kopano, e lego lenaneo leo le agago la letšatši le tee bakeng sa tikologo e nngwe le e nngwe gatee ka ngwaga. Mo go kgonegago, setho sa sehlopha sa bašomi ba ntlong-kgolo ya Mokgatlo goba motho o mongwe yo a tšwago ofising ya lekala ya lefelong leo o romelwa go ya go ba le karolo lenaneong. Mananeo a a lebogwa kudu ke Dihlatse tša Jehofa. Mafelong a mantši mabala a kopano ga a kgole goba go ba ao go lego thata go fihla go ona. Eupja ga se ka mehla go lego bjalo. Molebeledi wa mosepedi o gopola banyalani bao ba tšofetšego bao ba bego ba sepela dikhilomithara tše 76 ba rwele sutukheise ya bona le mapai bakeng sa go ba gona kopano ya tikologo kua Zimbabwe.
Tirelo ya tšhemo nakong ya kopano ga e sa hlwa e le karolo ya dikopano tše ka moka, eupja seo ga se ka gobane Dihlatse di e lebelela ka tsela lege e le efe e se ya bohlokwa. Gantši batho bao ba dulago kgaufsi le mabala a kopano bjale ba etelwa ka mehla ke Dihlatse tša lefelong leo—mabakeng a mangwe, dibekeng tše dingwe le tše dingwe tše sego kae. Baemedi bao ba lego kopanong ba dula ba phafogetše dibaka tša go nea bohlatse bjo bo sa rulaganyetšwago, gomme boitshwaro bja Bokriste bo nea bohlatse bjo matla ka tsela e nngwe.
Bohlatse bja Borwarre bja Therešo
Borwarre bjo bo bonagatšwago gare ga Dihlatse dikopanong tša tšona bo šetše bo bonwa ke babogi. Ba kgona go bona gore ga go na kgethollo gare ga tšona le gore bogwera bja kgonthe bo bonagala gaešita le gare ga bao ba ka bago ba gahlana la mathomo. Nakong ya Kopano ya Ditšhaba-tšhaba ya Thato ya Modimo kua New York ka 1958, Amsterdam News ya New York (August 2) e begile gore: “Gohle, ma-Negro, ba bašweu le ma-India, bao ba tšwago maemong ka moka a bophelo le dikarolong ka moka tša lefase ba be ba kopana ka lethabo le ka bolokologi. . . . Dihlatse tšeo di rapelago tšeo di tšwago dinageng tše 120 di ile tša dula gotee le go rapela ka khutšo go bontšha ma-Amerika kamoo seo se ka dirwago gabonolo ka gona. . . . Kopano yeo ke mohlala o kgahlišago wa kamoo batho ba ka šomago le go phela gotee ka gona.”
Morago bjale ge Dihlatse tša Jehofa di be di swere dikopano sammaletee Durban le Johannesburg, Afrika Borwa ka 1985, baemedi ba be ba akaretša dihlopha ka moka tše kgolo tša merafo le maleme tša Afrika Borwa gotee le baemedi bao ba tšwago dinageng tše dingwe tše 23. Bogwera bjo borutho gare ga ba 77 830 bao ba bego ba le gona bo be bo le molaleng. Mosadi o mongwe o mofsa wa mo-India o itše, “Ke mo gobotse. Go bona Ba-mmala, ma-India, ba bašweu le ba baso ba kopane gotee ka moka go fetošitše pono ya-ka ka moka ka bophelo.”
Maikwelo a a borwarre a fetela ka kua ga go nywanywa, go swarana ka diatla le go bitšana “ngwanešo” le “kgaetšedi.” Ka mohlala, ge go be go dirwa dithulaganyo tša Kopano ya lefase ka bophara ya “Ditaba tše di Lokilego tša ka mo go sa Felego” ka 1963, Dihlatse tša Jehofa di ile tša lemošwa gore ge e ba di be di tla rata go thuša ba bangwe ka tša ditšhelete gore ba tle kopanong, Mokgatlo o be o tla thabela go dira gore ditšhelete tšeo di hole banababo rena dikarolong ka moka tša lefase. Ga se gwa ka gwa dirwa kgopelo ya tšhelete, le gona ga go na tšhelele yeo e ilego ya amogelwa bakeng sa ditshenyagalelo tša tša bolaodi. Ditšhelete ka moka di ile tša dirišetšwa morero o boletšwego. Ka tsela ye, ba 8 179 ba ile ba thušwa go ba gona kopanong. Baemedi bao ba tšwago nageng e nngwe le e nngwe Amerika Bogare le Borwa ba ile ba thušwa, go swana le ba dikete bao ba tšwago Afrika le ba bantši bao ba tšwago Bohlabatšatši bja Magareng le Bohlabela bja Kgole. Tekanyo e kgolo ya bao ba thušitšwego e be e le banababo rena le dikgaetšedi bao ba dirišitšego nywaga e mentši bodireding bja nako e tletšego.
Go ya bofelong bja 1978, go ile gwa rulaganywa kopano yeo e bego e tla swarelwa kua Auckland, New Zealand. Dihlatse tša Dihlakahlakeng tša Cook di be di tseba ka yona gomme di hlologetše go ya go yona. Eupja boemo bja tša boiphedišo dihlakahlakeng bo be bo theogile mo e lego gore go be go tla bitša o mongwe le o mongwe tšhelete e ntši kudu go tšea leeto leo. Lega go le bjalo, banababo rena le dikgaetšedi ba kua New Zealand ba ile ba neela ka ditšhelete tša leeto ka moka bakeng sa batho ba ka bago 60 bao ba dulago dihlakahlakeng. Ba be ba thabile gakaakang go ba le karolo monyanyeng wo wa moya gotee le banababo bona ba ba Bašweu, ma-Maori, ma-Niue le ma-Samoa!
Moya o swanago wo o lego gare ga Dihlatse tša Jehofa o ile wa bonwa bofelong bja Kopano ya Selete ya “Toka ya Modimo” kua Montreal, Canada ka 1988. Baemedi ba ma-Arabia, ba-Gerika, Mafora, Maisemane, Mapotokisi, Masepaniši le Mataliana ba be ba dutše ba thabela lenaneo le le swanago ka matšatši a mane eupja ka maleme a gabo bona. Lega go le bjalo, bofelong bja lenaneo la mafelelo, ba 45 000 ka moka ga bona ba ile ba kopana Lepatlelong la Olympic e le pontšho e tutuetšago kudu ya borwarre le botee bja morero. Ba ile ba opela gotee, sehlopha se sengwe le se sengwe se opela ka leleme la sona, “’Tlang re hlabeng sefela . . . ‘Jah o’a buša. Batho thabang.’”
[Mengwalo ya tlase]
a Tše dingwe tše 70 tša dipapadi tšeo di ile tša bapalwa dikopanong nywageng e 25 e latetšego.
b Go tloga ka 1947 go ya go 1987, tše di be di swarwa gabedi ngwageng o mongwe le o mongwe. Go theoša go fihla ka 1972, e be e le dikopano tša matšatši a mararo; ka morago go ile gwa hlongwa lenaneo la matšatši a mabedi.
[Seswantšho go letlakala 255]
“Ke kgahlilwe kudu ke moya wa lerato le botho bja borwarre”
[Seswantšho go letlakala 256]
Ditimela tše di yago kopanong—bohle ba nametše!
[Seswantšho go letlakala 275]
Ga se barulaganyi bao ba newago mogolo o phagamego, eupja ke baithapi ba ba sa lefšego
[Seswantšho go letlakala 278]
Botee magareng ga ba baso le ba bašweu
[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 261]
Ditlamo tše Šupago tše Bohlokwa tša Kopano
Ka 1922 setlamo sa sehlogo se se rego “Tlhohlo go Baetapele ba Lefase” se ile sa nyaka gore ba hlatsele gore batho ba na le bohlale bja go buša lefase le goba go e na le moo ba dumele gore khutšo, bophelo, khunologo le lethabo le le sa felego di ka tla feela di e-tšwa go Jehofa ka Jesu Kriste.
Ka 1923 go bile le “Temošo go Bakriste ka Moka” ya go nyakega mo go akgofilego ga go tšhaba mekgatlong yeo e ipolelago ka maaka gore e emela Modimo le Kriste.
Ka 1924, “Baruti ba Bewa Molato” e ile ya pepentšha dithuto le mekgwa tšeo e sego tša mangwalo tša baruti ba Bojakane.
Ka 1925, “Molaetša wa Kholofelo” e ile ya bontšha lebaka leo ka lona bao ba ipolelago gore ke dietša tša tlhahlo tša lefase ba paletšwego ke go kgotsofatša dinyakwa tše kgolo tša batho le kamoo Mmušo wa Modimo o nnoši o ka dirago bjalo ka gona.
Ka 1926, “Bohlatse go Babuši ba Lefase” e ile ya ba tsebiša gore Jehofa ke Modimo a nnoši wa therešo le gore mo nakong ye Jesu Kriste o buša e le Kgoši e swanetšego ya lefase. E kgothaleditše babuši go diriša tutuetšo ya bona go bušetša menagano ya batho go Modimo wa therešo e le gore ba se ke ba welwa ke manyami.
Ka 1927, “Setlamo go Batho ba Bojakane” e ile ya pepentšha motswako wa tša ditšhelete, tša dipolitiki le tša bodumedi wo o gatelelago batho. E ile ya kgothaletša batho go tlogela Bojakane gomme ba bee kholofelo ya bona go Jehofa le Mmušo wa gagwe diatleng tša Kriste.
Ka 1928, “Boipolelo Malebana le Sathane le Bakeng sa Jehofa” e ile ya hlalosa ka mo go kwalago gore Kgoši ya Jehofa e tloditšwego, Jesu Kriste o tla tloga a tlema Sathane le go fediša mokgatlo wa gagwe o mobe, gomme ya kgothaletša bohle bao ba ratago go loka gore ba eme ka lehlakoreng la Jehofa.
[Diswantšho go letlakala 272, 273]
Dikarolo tša tše Dingwe tša Dikopano tše Kgolo
Baemedi ba makgolo bao ba fišegago ba ile ba goroga ka sekepe, ba dikete ba goroga ka sefofane gomme ba masome a dikete ka dikoloi le dipese
Go be go nyakega thulaganyo e botse le bašomi ba bantši bao ba ratago bakeng sa go hloma le go aba mafelo a lekanego a marobalo
Nakong ya dikopano tše tša matšatši a seswai, baemedi ba be ba solelwa dijo tše di apeilwego ka mehla—ka makga a masome a dikete
Ka 1953, motse wa dikharabane le ditente o ile wa diduša baemedi bao ba fetago 45 000
Kua New York ka 1958, ba 7 136 ba ile ba kolobetšwa—go feta nakong lege e le efe e nngwe ga e sa le go tloga ka Pentekoste ya 33 C.E.
Go be go beilwe maswao a tumedišo ao a tšwago dinageng tše dintši, gomme mananeo a swerwe ka maleme a 21 kua New York ka 1953
[Seswantšho go letlakala 256]
Baemedi kopanong ya IBSA kua Winnipeg, Man., Canada ka 1917
[Diswantšho go letlakala 258]
J. F. Rutherford a bolela kua Cedar Point, Ohio, ka 1919. O ile a kgothaletša bohle go ba le karolo ka mafolofolo go tsebatšeng Mmušo wa Modimo ba diriša “The Golden Age”
[Seswantšho go letlakala 259]
Kopano ya kua Cedar Point ka 1922. Go ile gwa tšwa kgoeletšo ya gore: “Tsebatšang Kgoši le Mmušo”
[Seswantšho go letlakala 260]
George Gangas o be a le kua Cedar Point ka 1922. Ka nywaga e ka bago 70 ga e sa le go tloga nakong yeo o ile a goeletša Mmušo wa Modimo ka mafolofolo
[Seswantšho go letlakala 262, 263]
Baemedi kopanong ya Columbus, Ohio ka 1931, bao ba ilego ba amogela leina Dihlatse tša Jehofa ka phišego
[Seswantšho go letlakala 264]
“New World Translation of the Christian Greek Scriptures” e lokollwa ke N. H. Knorr ka 1950
[Seswantšho go letlakala 264]
Dipolelo tšeo di neetšwego ke F. W. Franz mabapi le phethagalo ya boporofeta bja Beibele e be e le tiragalo e kgahlišago ya kopano (New York, 1958)
[Diswantšho go letlakala 265]
Ka nywaga e mentši tirelo ya tšhemo e be e le karolo e kgolo ya kopano e nngwe le e nngwe.
Los Angeles, U.S.A., 1939 (ka tlase); Stockholm, Sweden, 1963 (seswantšho se se lego go se segolo)
[Diswantšho go letlakala 266]
Ge J. F. Rutherford a be a bolela a le Washington, D.C. ka 1935, molaetša o ile wa fetišetšwa dinageng tše tshelelago ka mekero ya radio le ya mogala
[Seswantšho go letlakala 268]
Kua Nuremberg, Jeremane ka 1946, Erich Frost o ile a neela polelo e botse e rego “Bakriste ka Ontong”
[Seswantšho go letlakala 269]
Kopano ya lefelong leo le bulegilego kua Kitwe, ka Leboa la Rhodesia nakong ya ketelo ya N. H. Knorr ka 1952
[Diswantšho go letlakala 270, 271]
Ka 1958 batheetši ba 253 922 bao ba tletšego wa go falala mapatlelong a mabedi a magolo kua New York, ba ile ba kwa molaetša o rego “Mmušo wa Modimo o a Buša —Na Bofelo bja Lefase bo Kgaufsi?”
Mabala a Polo
Lepatlelo la Yankee
[Seswantšho go letlakala 274]
Grant Suiter, modula-setulo wa kopano kua Lepatlelong la Yankee ka 1950
[Seswantšho go letlakala 274]
John Groh (yo a dutšego fase) a boledišana le George Couch ka thulaganyo ya kopano ka 1958
[Diswantšho go letlakala 277]
Ka 1963 go ile gwa swarwa kopano ya lefase ka moka, go e-na le baemedi bao ba tšwago dinageng tše ka bago 20 bao ba sepelago le yona lefaseng ka moka
Kyoto, Japane (ka tlase ka go le letshadi) e be e le o mongwe wa metse e 27 ya kopano. Baemedi kua Repabliking ya Korea ba ile ba tlwaelana (gare). Tumedišo ya se-Maori kua New Zealand (ka tlase ka go le letona)
[Diswantšho go letlakala 279]
Kopano yeo e ilego ya fepa dihlopha tše 17 tša maleme sammaletee motseng wo o agilwego ka “bamboo” bakeng sa tiragalo yeo (Lagos, Nigeria, 1970)
[Diswantšho go letlakala 280]
Go ile gwa swarwa dikopano tše tharo tše kgolo kua Poland ka 1989, go e-na le baemedi bao ba tšwago dinageng tše 37
T. Jaracz (ka go le letona) o ile a bolela le baemedi kua Poznan
Ba dikete ba ile ba kolobetšwa kua Chorzów
Batheetši ba ile ba opa magofsi ka nako e telele kudu kua Warsaw
Baemedi bao ba tšwago U.S.S.R. (ka tlase)
Dikarolo tša lenaneo kua Chorzów di ile tša fetolelwa malemeng a 15