Kgaolo 22
Dihlatse go Fihla Magomong a Lefase—Karolo 5
Ka 1975 go ile gwa dirwa diphetho tše bohlokwa mabapi le mokgwa woo modiro wa Dihlatse tša Jehofa o bego o tla hlokomelwa ka wona go tšwa ntlong-kgolo ya tšona ya lefase. Ka nako yeo di be di sa tsebe mašemo ao a bego a sa dutše a ka bulega bakeng sa bohlatse bjo bogolo pele ga bofelo bja tshepedišo ya gona bjale ya lefase goba tekanyo ya boboledi bjo bo bego bo sa dutše bo tla dirwa dinageng tšeo go tšona di bego di bolela ka bolokologi ka nywaga e mentši. Eupja di be di nyaka go diriša sebaka se sengwe le se sengwe gakaone ka mo go kgonegago. Matlakala 502 go ya go 520 a hlalosa tše dingwe tša ditiragalo tše di kgahlišago.
GO BILE le diphetogo tše kgolo Amerika Borwa. Go be go sa feta nywaga e mentši moo Dihlatse tša Jehofa kua Ecuador di bego di lebeletšane le dihlopha tša Katholika tša bahlola-mpherefere, baperisita ba Katholika kua Mexico ba be ba buša mo e nyakilego e le bjalo ka dikgoši metsaneng e mentši gomme dithibelo tša mmušo di gapeletšwa go Dihlatse tša Jehofa kua Argentina le Brazil. Eupja maemo a fetogile ka kudu. Bjale bontši bja bao ba bego ba rutilwe go boifa goba go hloya Dihlatse ka bobona ke Dihlatse tša Jehofa. Ba bangwe ba theetša ka lethabo ge Dihlatse di ba etela go tla go abelana molaetša wa Beibele wa khutšo le bona. Dihlatse tša Jehofa di tumile gomme di hlompšha ka gohle.
Bogolo bja dikopano tša tšona le boitshwaro bja Bokriste bja bao ba bago gona go tšona di ile tša goga tlhokomelo. Tše pedi tša dikopano tše bjalo tšeo di ilego tša swarwa sammaletee kua São Paulo le Rio de Janeiro, Brazil ka 1985, di bile le tlhora ya ba 249 351 bao ba bilego gona. Ka morago, dikopano tše dingwe tše 23 tšeo di ilego tša swarwa bakeng sa go akaretša batho bao ba thabelago Brazil ka moka, di ile tša hlatlošetša palo-moka ya bao ba bilego gona go 389 387. Mafelelo a modiro wo Dihlatse tša Jehofa kua Brazil di bego di o dira e le barutiši ba Lentšu la Modimo a be a bonala gabotse ge batho ba 4 825 ba be ba bontšha boineelo bja bona go Jehofa ka go inwa meetseng lelokelelong leo la dikopano. Nywaga e mehlano feela ka morago, e lego ka 1990 go be go nyakega go swara dikopano tše 110 Brazil ka moka bakeng sa go akaretša ba 548 517 bao ba bilego gona. Mo nakong ye ba 13 448 ba ile ba itliša bakeng sa go inwa meetseng. Nageng ka moka batho ba dikete tše makgolo le malapa ba be ba amogela Dihlatse tša Jehofa gore di ba rute go tšwa Lentšung la Modimo.
Go thwe’ng ka Argentina? Ka morago ga nywaga-some e mentši ya dithibelo tša mmušo, Dihlatse tša Jehofa moo di ile tša kgona go bokana gape ka bolokologi ka 1985. E bile lethabo le legolo gakaakang go ba 97 167 go ba gona lelokelelong la bona la pele la dikopano! Ka tlase ga sehlogo se se rego “Mmušo wo o Golago—E Lego Dihlatse tša Jehofa,” kuranta ya lefelong leo e lego Ahora e ile ya makatšwa ke thulaganyo ya lešaba leo le tlilego kopanong kua Buenos Aires, go se be ga lona ka mo go feletšego le kgethollo ya merafo le ya tša leago, go ba ga lona le khutšo le lerato leo le le bontšhitšego. Ka gona e ile ya phetha ka gore: “Go sa šetšwe ge e ba re dumela dikgopolo le dithuto tše di swanago le tša lona goba go se bjalo, lešaba le ka moka le swanelwa ke tlhompho ya rena e kgolo.” Lega go le bjalo, ma-Argentina a mantši a ile a fetiša seo. A ile a thoma go ithuta Beibele le Dihlatse tša Jehofa gomme a ba gona dibokeng tša Holong ya Mmušo go bona kamoo Dihlatse di dirišago melao ya motheo ya Beibele ka gona maphelong a tšona. Ka morago babogi ba ba ile ba dira phetho. Nywageng e šupago e latetšego, ba masome a dikete ba bona ba ile ba neela maphelo a bona go Jehofa gomme palo ya Dihlatse kua Argentina ya oketšega ka 71 lekgolong!
Karabelo ditabeng tše di lokilego tša Mmušo wa Modimo e be e bile e le e sa tlwaelegago kua Mexico. Nywageng e fetilego, Dihlatse tša Jehofa moo di be di dutše di hlaselwa gantši ke dihlopha tša bahlola-mpherefere tšeo di hlohleleditšwego ke baperisita. Eupja therešo ya gore Dihlatse ga se tša ka tša itefeletša goba tša tsoma go itefeletša e ile ya makatša kudu batho ba dipelo tše di botegago. (Ba-Roma 12:17-19) Gape ba ile ba lemoga gore Dihlatse di be di theile ditumelo tša tšona ka moka Beibeleng, e lego Lentšu la Modimo le le buduletšwego go e na le metlwaeng ya batho. (Mat. 15:7-9; 2 Tim. 3:16, 17) Ba ile ba kgona go bona gore Dihlatse di be di e-na le tumelo yeo e ilego ya di thekga e le ka kgonthe di lebeletšane le bonaba. Malapa a oketšegago a ile a amogela Dihlatse tša Jehofa ge di be di ithapela go swara dithuto tše di sa lefelelwego tša Beibele tša magae le ona. Ge e le gabotse, ka 1992, 12 lekgolong ya dithuto tša Beibele tšeo di bego di swarwa ke Dihlatse lefaseng ka bophara di be di le Mexico, gomme palo e kgolo ya tše e be e swarwa le malapa a magolo. Ka baka leo, palo ya Dihlatse tša Jehofa kua Mexico—e sego feela bao ba bego ba e-ba gona dibokeng tša tšona eupja bao e bego e le bagoeledi ba mafolofolo ba phatlalatša ba Mmušo wa Modimo—e ile ya hlatloga go tloga go 80 481 ka 1975 go ya go 354 023 ka 1992!
Yuropa le gona, ditiragalo tšeo di sa tlwaelegago di bile le karolo tabeng ya go gaša molaetša wa Mmušo.
Ditiragalo tše di Tlabago Kua Poland
Gaešita lege modiro wa Dihlatse tša Jehofa o be o thibetšwe kua Poland go tloga ka 1939 go ya go 1945 (lebakeng la pušo ya Nazi le Soviet), gape le go tloga ka July 1950 (ka tlase ga taolo ya Soviet), Dihlatse tša Jehofa ga se tša ka tša kgaotša go bolela moo. Gaešita lege e be e le tše 1 039 feela ka palo ka 1939, ka 1950 go be go e-na le bagoeledi ba 18 116 ba Mmušo, gomme ba ba ile ba tšwela pele go ba baebangedi ba mafolofolo (gaešita lege ba be ba le šedi). (Mat. 10:16) Lega go le bjalo, ge e le dikopano di be di swarelwa mo di sa bonwego ke batho—mafelong a magaeng, mafelong a go boloka dijo tša dikgomo le dithokgweng. Eupja go tloga ka 1982, mmušo wa Poland o ile wa di dumelela go swara dikopano tše di lekanetšego tša letšatši le tee meagong yeo e hirilwego.
Ka gona ka 1985, mapatlelo a magolo kudu kua Poland a ile a dirwa gore a hwetšwe ke Dihlatse tša Jehofa bakeng sa dikopano tše nne tše dikgolo kgweding ya August. Ge moemedi yo a tšwago Austria a be a goroga ka sefofane, o ile a makatšwa ke go kwa tsebišo yeo e dirwago ka segodiša-mantšu ya go amogela Dihlatse tša Jehofa Poland bakeng sa kopano ya tšona. E lemoga phetogo kgopolong ya mmušo yeo se se bego se e bontšha, Hlatse e tšofetšego ya Mopoliši yeo e bego e le moo go tla go amogela moeng e ile ya lla ka lethabo. Dikopanong tše go be go e-na le baemedi ba 94 134 go akaretša dihlopha tšeo di tšwago dinageng tše 16. Na batho ka kakaretšo ba ile ba tseba seo se bego se direga? Ee, go bjalo! Nakong ya dikopano tše le ka morago ga tšona, ba ile ba bala dipego dikuranteng tša bona tše kgolo, ba bona mašaba ao a tlilego kopanong thelebišeneng le go kwa dikarolo tša lenaneo radiong ya setšhaba. Bontši bja bona ba ile ba rata seo ba se bonego le seo ba se kwelego.
Go be go dirwa ditokišetšo tša dikopano tše kgolo kudu kua Poland nakong ya ge ka May 12, 1989 mmušo o amogela Dihlatse tša Jehofa ka molao e le mokgatlo wa bodumedi. Dikgweding tše tharo dikopano tše tharo tša ditšhaba-tšhaba di be di tšwela pele—kua Chorzów, Poznan le Warsaw—ka palo e kopantšwego ya ba 166 518 bao ba bilego gona. Ka mo go makatšago, Dihlatse tše dikete tše di tšwago go tšeo ka nako yeo e bego e le Soviet Union (U.S.S.R.) le Czechoslovakia di ile tša kgona go hwetša tumelelo e nyakegago ya go sepela gomme di be di le gona. Na modiro wa Dihlatse tša Jehofa wa go dira barutiwa o be o enywa dienywa dinageng tše tšeo go tšona boila-Modimo bo bego bo thekgwa phatlalatša ke Mmušo ka nywaga-some e mentši? Karabo e be e le molaleng ge ba 6 093, go akaretša bafsa ba itliša bakeng sa go inwa meetseng dikopanong tšeo.
Go be go le molaleng kudu go batho ka kakaretšo gore Dihlatse e be e le tše di fapanego—ka tsela e agago kudu. Kuranteng ya setšhaba ba ile ba bala dipolelo tše di swanago le tše di latelago: “Bao ba rapelago Jehofa Modimo—go etša ge bona ka noši ba bolela—ba lebelela dipokano tša bona e le tša bohlokwa kudu, tšeo ka kgonthe e lego pontšho ya botee gare ga bona. . . . Mabapi le thulaganyo, go ba le khutšo le bohlweki, bao ba tlilego kopanong ke mehlala yeo e swanetšego go ekišwa.” (Życie Warszawy) Ba bangwe ba batho ba Mapoliši ba ile ba ikemišetša go dira mo go oketšegilego go e na le go fo bogela bao ba tlilego kopanong. Ba be ba nyaka gore Dihlatse tša Jehofa di ithute Beibele le bona. Ka baka la thuto e bjalo ya Lentšu la Modimo, palo ya Dihlatse tša Jehofa kua Poland e ile ya oketšega go tloga go 72 887 ka 1985 go ya go 107 876 ka 1992; gomme ngwageng woo wa morago di dirišitše go fihla go diiri tše 16 800 000 di botša ba bangwe gape ka kholofelo e kgahlišago yeo e hlalositšwego Mangwalong.
Lega go le bjalo, ga se Poland feela mo go bego go e-na le diphetogo tše di kgahlišago.
Karolo e Kgolo ya ka Bohlabela bja Yuropa e Bula Mejako ya Yona
Hungary e ile ya nea Dihlatse tša Jehofa boemo bja molao ka 1989. Yeo ka nako yeo e bego e le German Democratic Republic (GDR) e ile ya tloša thibelo ya yona ya nywaga e 40 go Dihlatse ka 1990, e lego dikgwedi tše nne feela ka morago ga ge go wišwa ga Leboto la Berlin go thomile. Kgweding e latelago Mokgatlo wa Bokriste wa Dihlatse tša Jehofa kua Romania o ile wa amogelwa ka molao ke mmušo o mofsa wa Romania. Ka 1991 Tona ya tša Toka kua Moscow e ile ya tsebatša gore Tumelelano ya “Mokgatlo wa Bodumedi wa Dihlatse tša Jehofa kua U.S.S.R.” e be e ngwadišitšwe ka molao. Ngwageng wona woo modiro wa Dihlatse tša Jehofa o ile wa amogelwa ka molao kua Bulgaria. Ka 1992, Dihlatse tša Jehofa kua Albania di ile tša newa boemo bja molao.
Dihlatse tša Jehofa di ile tša dira’ng ka tokologo yeo di e neilwego? Mongwadi wa dimakasine o ile a botšiša Helmut Martin, e lego molomaganyi wa modiro wa Dihlatse tša Jehofa kua GDR gore: “Na le tla tsenela dipolitiki?” Ge e le gabotse, seo e be e le se se bego se dirwa ke bontši bja baruti ba Bojakane. Ngwanabo rena Martin o arabile ka gore, “Aowa. Jesu o neile barutiwa ba gagwe kabelo ya Mangwalo, gomme re lebelela seo e le modiro o mogolo.”—Mat. 24:14; 28:19, 20.
Ruri Dihlatse tša Jehofa di be di sa thome go phetha boikarabelo bjoo karolong ye ya lefase. Gaešita lege di ile tša swanelwa ke go phetha modiro wa tšona ka tlase ga maemo a thata kudu ka nywaga e mentši, go tše dintši tša dinaga tše diphuthego (tšeo di kopanago ka dihlopha tše dinyenyane) di be di dutše di šoma gomme bohlatse bo newa. Eupja bjale go be go bulegile sebaka se sefsa. Di be di ka swara diboka tšeo go tšona di bego di ka laletša batho ka kakaretša ka bolokologi. Di be di ka bolela phatlalatša ka ntlo le ntlo, ka ntle le go boifa go golegwa. Go be go e-na le dinaga tšeo di nago le palo e kopanego ya baagi bao ba fetago 390 000 000, mo go bego go e-na le modiro o mogolo wo o swanetšego go dirwa. Di lemoga gabotse gore re phela mehleng ya bofelo bja tshepedišo ya gona bjale ya dilo, Dihlatse tša Jehofa di ile tša gata mogato ka go akgofa.
Gaešita le pele ga go amogelwa ka molao, ditho tša Sehlopha se Bušago di be di ile tša etela dinaga tše dintši go ya go bona seo se ka dirwago go thuša banababo tšona ba Bakriste. Ka morago ga ge dithibelo di tlošitšwe, di ile tša ya go a mantši a mafelo a go ya go thuša go rulaganya modiro. Nywageng e sego kae, di be di gahlane ka nama le go boledišana le Dihlatse kua Poland, Hungary, Romania, Czechoslovakia, Russia, Ukraine, Estonia le Belarus.
Go ile gwa rulaganywa dikopano bakeng sa go matlafatša Dihlatse tšeo di dulago dinageng tše le go tliša ka matla molaetša wa Mmušo wa Modimo tlhokomelong ya batho ka kakaretšo. Dikgweding tša ka tlase ga tše hlano ka morago ga ge thibelo e tlošitšwe go seo ka nako yeo e bego e le GDR, kopano e bjalo e ile ya swarelwa Lepatlelong la Berlin la Olympia. Dihlatse tšeo di tšwago dinageng tše 64 di ile tša arabela gatee-tee taletšong ya gore di be gona. Di ile tša go lebelela e le tokelo go thabela tiragalo yeo le banababo tšona ba Bakriste le dikgaetšedi bao ba ilego ba bontšha potego ya bona go Jehofa ka nywaga-some e mentši ba lebeletšane le tlaišo e kgolo.
Bobedi ka 1990 le ka 1991, dikopano tše dingwe di ile tša swarwa ka Bohlabela bja Yuropa ka moka. Ka morago ga ge dikopano tše nne tša tikologo di swerwe kua Hungary ka 1990, go ile gwa dirwa dithulaganyo tša pokano ya ditšhaba-tšhaba kua Népstadion, Budapest ka 1991. Go be go e-na le ba 40 601 bao ba tšwago dinageng tše 35. Ka lekga la mathomo nywageng e fetago 40, Dihlatse tša Jehofa di ile tša kgona go swara dikopano tša phatlalatša kua Romania ka 1990. Ngwageng woo go ile gwa swarwa lelokelelo la dikopano tše nyenyane setšhabeng ka moka gomme ka morago gwa latela dikopano tše pedi tše dikgolo. Go be go e-na le dikopano tše dingwe tše seswai ka 1991, palo ya bao ba bilego gona e le 34 808. Ka 1990 go seo ka nako yeo e bego e le Yugoslavia, go ile gwa swarwa kopano go e nngwe le e nngwe ya direpabliki tšeo di bego di bopa naga. Ngwageng o latelago, gaešita lege naga e be e okametšwe ke ntwa ya selegae, Dihlatse tša Jehofa tše 14 684 di ile tša thabela kopano ya ditšhaba-tšhaba kua Zagreb, e lego mošate wa Croatia. Maphodisa a be a tlabegile ge a be a bona ma-Croat, ma-Montenegro, ma-Serbia, ma-Slovenia le ba bangwe ba bokane ka khutšo go theetša lenaneo.
Go seo ka nako yeo e bego e le Czechoslovakia le gona dikopano di ile tša rulaganywa kapejana. Bao ba bilego gona kopanong ya setšhaba kua Prague ka 1990 e be e le ba 23 876. Bao ba bego ba hlokomela lepatlelo ba be ba thabišitšwe kudu ke seo ba se bonego moo ba ilego ba dira gore Dihlatse di hwetše mabala a magolo kudu ka nageng bakeng sa kopano ya tšona e latelago. Tiragalong yeo e sa lebalegego ka 1991, go be go e-na le ba-tla-kopanong ba fagahlago ba 74 587 bao ba ilego ba tlala Lepatlelo la Strahov kua Prague. Baemedi ba ma-Czech le ba ma-Slovak ba be ba thabile gomme ba opa magofsi ka phišego ge go be go dirwa tsebišo ya go lokollwa ga New World Translation of the Holy Scriptures e feletšego ka maleme a bona, bakeng sa go e diriša bodireding bja phatlalatša gotee le thutong ya motho ka noši le ya phuthego.
Gape e bile ka 1991 moo Dihlatse tša Jehofa di ilego tša kgona ka lekga la mathomo historing go swara dikopano phatlalatša mafelong ao ka nako yeo a bego a le ka gare ga Soviet Union. Ka morago ga kopano ya kua Tallinn, Estonia, e nngwe e ile ya swarelwa kua Siberia. Tše nne di ile tša swarelwa metseng e megolo kua Ukraine le e tee kua Kazakhstan. Bao ba bilego gona ba ile ba dira palo-moka ya 74 252. E le seenywa sa morago bjale sa modiro wa go dira barutiwa wa Dihlatse tša Jehofa mafelong a, ba 7 820 ba ile ba itliša bakeng sa go inwa meetseng. Ye e be e se phetho yeo e dirwago ka go hlohleletšwa ke maikwelo ka ge ba be ba thabišitšwe ke kopano. Bao ba yago kolobetšong ba be ba lokišeditšwe ka kelohloko e sa le pele ka lebaka le le fetago dikgwedi—gomme mabakeng a mangwe, ka nywaga.
Batho ba ka moka ba be ba e-tšwa kae? Go be go le molaleng gore modiro wa Dihlatse tša Jehofa o be o sa thome karolong yeo ya lefase. Dipuku tša Watch Tower di be di dutše di romelwa ka poso go batho bao ba thabelago kua Russia go tloga morago ka 1887. Mopresidente wa pele wa Mokgatlo wa Watch Tower ka boyena o be a ile a etela Kishinev (yeo bjale e lego Moldova) ka 1891. Barutwana ba bangwe ba Beibele ba be ba ile ba ya Russia go yo dira boboledi nywageng ya bo-1920; eupja go be go e-na le thibelo e matla ya molao, gomme dihlopha tše sego kae tšeo di ilego tša bontšha kgahlego molaetšeng wa Beibele e be e le tše dinyenyane. Lega go le bjalo, boemo bo ile bja fetoga nakong ya Ntwa ya II ya Lefase le ka morago ga yona. Mellwane ya setšhaba e ile ya beakanywa gomme dikarolo tše kgolo tša baagi tša abelwa madulo lefsa. Ka baka leo, Dihlatse tše di fetago sekete tšeo di bolelago se-Ukraine tšeo di tšwago go seo e bego e le bohlabela bja Poland di ile tša ikhwetša di le ka gare ga Soviet Union. Dihlatse tše dingwe tšeo di bego di dula Romania le Czechoslovakia di ile tša hwetša gore mafelo ao di bego di dula go ona ke karolo ya Soviet Union. Go oketša moo, ma-Russia ao a bego a bile Dihlatse tša Jehofa ge a be a le dikampeng tša tshwenyo tša Jeremane a ile a boela dinageng tša gabo ona, gomme a ile a sepela le ditaba tše di lokilego tša Mmušo wa Modimo. Ka 1946 go be go e-na le Dihlatse tše 4 797 tšeo di lego mafolofolo Soviet Union. Bontši bja tšona di be di hudušwa ke mmušo go tloga lefelong le lengwe go ya go le lengwe nywageng ka moka. Tše dingwe di be di lahlelwa dikampeng tša kgolego. Kae le kae mo di ilego tša ya gona di ile tša nea bohlatse. Palo ya tšona e ile ya oketšega. Gaešita le pele ga ge mmušo o di amogela ka molao, dihlopha tša tšona di be di šoma go tloga Lviv ka bodikela go ya Vladivostok ka mollwaneng wa ka bohlabela wa Soviet Union, go putla lewatle go tšwa Japane.
Bjale ba Bantši ba Ikemišeditše go Theetša
Ge Dihlatse di be di swere dikopano go seo ka nako yeo e bego e le U.S.S.R. ka 1991, batho ka kakaretšo ba ile ba hwetša sebaka sa go di lebelela kgaufsi kudu. Di ile tša itshwara bjang? Kua Lviv, Ukraine, mohlankedi wa maphodisa o ile a botša o mongwe wa bao ba tlilego kopanong gore: “Le bao ba kgonago kudu tabeng ya go ruta ba bangwe se se lokilego, le bolela ka Modimo gomme ga le nwelele bošorong. Re be re boledišana ka lebaka leo re bego re le tlaiša ka lona, gomme re phethile ka gore re be re se ra ka ra le theetša gomme re sa tsebe selo ka lena.” Eupja bjale ba bantši ba be ba theetša, gomme Dihlatse tša Jehofa di be di nyaka go ba thuša.
Gore di phethe modiro wa tšona ka katlego kudu dinageng tše, go be go nyakega dipuku tša Beibele. Go ile gwa dirwa boiteko bjo bogolo bja go di tšweletša kapejana. Kua Selters/Taunus, Jeremane, Dihlatse tša Jehofa di ile tša nyaka di boeletša bogolo bja meago ya tšona ya kgatišo gabedi. Gaešita lege katološo ye e be e se ya hlwa e fela, mo e ka bago dibekeng tše pedi ka morago ga ge thibelo e tlošitšwe go seo e bego e le Jeremane Bohlabela ka nako yeo, ditone tše 25 tša dipuku di ile tša romelwa lefelong le di e-tšwa lefelong la kgatišo kua Selters. Ga e sa le go tloga go tlošweng ga dithibelo dinageng tša ka Bohlabela bja Yuropa go fihla ka 1992, go ile gwa romelwa mo e nyakilego go ba ditone tše 10 000 tša dipuku ka maleme a 14 a magolo dinageng tše tše di fapa-fapanego di e-tšwa Jeremane, ditone tše dingwe tše 698 di e-tšwa Italy le tše dingwe di e-tšwa Finland.
Ka ge di be di le lekatana ka nywaga e mentši, Dihlatse dinageng tše dingwe le tšona di be di nyaka thušo ditabeng tša bolebeledi bja phuthego le tshepedišo ya mokgatlo. Go kgotsofatša senyakwa se se se akgofilego, go ile gwa ikopanywa le bagolo bao ba nago le phihlelo—bao ba bego ba kgona go bolela leleme la nageng yeo, mo go bego go kgonega—kua Jeremane, United States, Canada le mafelong a mangwe. Na ba be ba tla rata go hudugela go e nngwe ya dinaga tše tša ka Bohlabela bja Yuropa go ya go thuša go kgotsofatša senyakwa se? Ka kgonthe karabelo e be e le e kgotsofatšago! Mo go bego go swanetše, bagolo bao ba bego ba tlwaeditšwe Sekolong sa Gilead goba Sekolong sa Tlwaetšo sa Bodiredi le bona ba ile ba romelwa.
Ka gona ka 1992 go ile gwa swarwa kopano e kgolo ya ditšhaba-tšhaba kua St. Petersburg, e lego motse wa bobedi o mogolo kudu wa Russia. Mo e ka bago baemedi ba 17 000 ba be ba e-tšwa dinageng tše 27 tša ka ntle ga Russia. Kopano e ile ya tsebatšwa ka gohle. Gare ga bao ba tlilego go be go e-na le batho bao le ka mohla pele ba bego ba se ba ka ba kwa ka Dihlatse tša Jehofa. Palo ya bao ba bilego gona e ile ya fihlelela tlhora ya 46 214. Go be go e-na le baemedi bao ba tšwago dikarolong ka moka tša Russia, ba bangwe ba e-tšwa mafelong a kgole a ka bohlabela go etša Sehlakahlakeng sa Sakhalin kgaufsi le Japane. Dihlopha tše dikgolo di be di e-tšwa Ukraine, Moldova le dinageng tše dingwe tšeo pele e bego e le karolo ya U.S.S.R. Di ile tša tla le ditaba tše dibotse. Dipego di bontšhitše gore diphuthego ka e tee ka e tee metseng e swanago le Kiev, Moscow le St. Petersburg e be e e-ba le palo-gare yeo e fetago palo ya Dihlatse gabedi goba go feta moo ya bao ba bago gona dibokeng tša tšona. Batho ba bantši bao ba bego ba nyaka gore Dihlatse tša Jehofa di ithute Beibele le bona ba ile ba swanelwa ke go tsenywa lelokelelong la bao ba letilego. Go tšwa kua Latvia go be go tlile baemedi ba ka bago 600 gaešita le ba oketšegilego go tšwa Estonia. Phuthego ya kua St. Petersburg e be e e-na le bao ba fetago lekgolo ba ba itokišeditšego go kolobetšwa kopanong. Bontši bja bao ba bontšhago kgahlego ke bafsa goba batho bao ba rutegilego kudu. Ee, modiro o mogolo wa puno ya moya o tšwela pele tšhemong ye e kgolo yeo e lego kgale e lebelelwa ke lefase e le lefelo la motheo la boila-Modimo!
Mašemo a Šweufaletše go Bunwa
Ge dikgopolo mabapi le tokologo ya bodumedi di be di dutše di fetoga, dinaga tše dingwe le tšona di ile tša tloša dithibelo go Dihlatse tša Jehofa goba tša di amogela ka molao, e lego seo e lego kgale di gana ka sona. Go a mantši a mafelo a, puno e kgolo ya moya e be e loketše go kgoboketšwa. Maemo a be a swana le ao Jesu a a hlaloseditšego barutiwa ba gagwe ge a be a re: “Lebêlêlang Le bônê mašemo, xobane a šetše a šweufaletše xo bunwa.” (Joh. 4:35) Anke o ele hloko mafelo a sego kae feela ao go ona se e lego sa therešo Afrika.
Thibelo e ile ya bewa bodireding bja ntlo le ntlo bja Dihlatse tša Jehofa kua Zambia ka 1969. Ka baka leo, Dihlatse moo di ile tša diriša nako e ntši go swara dithuto tša Beibele tša magae le batho bao ba thabelago. Ba bangwe le bona ba ile ba thoma go tsoma Dihlatse e le gore ba hwetše thuto. Ganyenyane-ganyenyane dithibelo tša mmušo di ile tša nyefišwa gomme palo ya bao ba bago gona dibokeng ya oketšega. Ka 1992 go be go e-na le ba 365 828 Selalelong sa Morena kua Zambia, e lego o tee go baagi ba bangwe le ba bangwe ba 23 ba naga!
Ka leboa la Zambia kua Zaire, ba bangwe ba dikete ba be ba nyaka go ithuta seo Dihlatse tša Jehofa di se rutago mabapi le bophelo bja Bokriste le mabapi le morero wa Modimo ka batho. Ka 1990 ge maemo a be a dumelela Dihlatse go bula Diholo tša tšona tša Mmušo gape, mafelong a mangwe batho ba ka bago 500 ba ile ba kgeregela dibokeng tša tšona. Ngwageng o latetšego Dihlatse tše 67 917 kua Zaire di be di swara dithuto tše 141 859 tša Beibele tša magae le batho ba bjalo.
Palo ya dinaga tšeo di bego di bulega e be e makatša kudu. Ka 1990 baromiwa ba Watch Tower bao ba bego ba rakilwe kua Benin nywageng e 14 pejana, bjale ba be ba newa sebaka ka molao sa go boela, gomme mojako o be o bulegetše ba bangwe gore ba tle. Ngwageng wona woo Tona ya tša Toka kua Repabliking ya Cape Verde e ile ya saenela molao wo o dumelelago maemo a Mokgatlo wa lefelong leo wa Dihlatse tša Jehofa, ka go rialo e di amogela ka molao. Ka morago ka 1991, Dihlatse tša Jehofa kua Mozambique (moo babuši ba pele ba ilego ba di tlaiša o šoro), Ghana (moo modiro wa tšona o bego o thibetšwe ka molao) le Ethiopia (mo go bego go sa kgonege go bolela phatlalatša goba go swara dikopano ka nywaga e 34) di ile tša hwetša kimollo ya molao. Pele ga ge ngwaga o fela, Niger le Congo le tšona di be di amogetšwe ka molao. Mathomong a 1992, dithibelo di ile tša tlošwa goba Dihlatse tša Jehofa kua Chad, Kenya, Rwanda, Togo le Angola di ile tša amogelwa ka molao.
A e be e le mašemo ao a loketšego puno ya moya. Ka mohlala, kua Angola Dihlatse di ile tša oketšega kapejana ka 31 lekgolong; go oketša moo, bagoeledi bao e nyakilego go ba ba 19 000 ba Mmušo moo ba be ba swara dithuto tše di nyakilego go ba 53 000 tša magae tša Beibele. Go nea thušo e nyakegago ya taolo bakeng sa lenaneo le le legolo la thuto ya Beibele kua Angola gotee le Mozambique (moo ba bantši ba bolelago Sepotokisi), bagolo bao ba swanelegago bao ba tšwago Portugal le Brazil ba ile ba laletšwa gore ba hudugele Afrika go ya go phetha bodiredi bja bona. Baromiwa bao ba bolelago Sepotokisi ba ile ba abelwa tšhemong yeo e sa tšwago go bulwa ya Guinea-Bissau. Dihlatse tšeo di nago le bokgoni tša Fora le dinageng tše dingwe di ile tša laleletšwa go thuša go phetha modiro wo o akgofilego wa boboledi le wa go dira barutiwa kua Benin, Chad le Togo moo batho ba bantši ba bolelago Sefora.
Gare ga mafelo ao, ao a tšweleditšego dihlopha tše dintši ka mo go kgethegilego tša bareti ba Jehofa go na le ao pele e bego e le mafelo a motheo a Roma Katholika. Go oketša go Latin America, se se ipontšhitše go ba sa therešo kua Fora (moo pego ya 1992 e bontšhitšego baebangedi ba 119 674 ba Dihlatse), Sepania (moo go bego go e-na le ba 92 282), Philippines (yeo e nago le ba 114 335), Ireland (yeo e nago le tekanyo ya koketšego ya 8 go ya go 10 lekgolong ka ngwaga ya Dihlatse) le Portugal.
Ge ba 37 567 ba be ba tlile kopanong ya Dihlatse kua Lisbon, Portugal ka 1978, makasine wa ditaba wa Opção o itše: “Go o mongwe le o mongwe yo a bego a le Fátima nakong ya leeto la bodumedi, ruri se ke se se fapanego kudu. . . . Mo [kopanong ya Dihlatse tša Jehofa] kgopolo ya diphiri e a hwelela, ya tšeelwa sebaka ke go swarwa ga seboka seo go sona badumedi ba boledišanago ka mathata a bona ka kwano, tumelo ya bona le pono ya bona ya moya. Boitshwaro bja bona go o mongwe le o mongwe wa bona bo nea leswao le le hlaolago la tswalano ya go hlokomelana.” Nywageng e lesome e latelago, palo ya Dihlatse kua Portugal e ile ya oketšega mo e nyakilego go ba ka 70 lekgolong.
Go thwe’ng ka Italy? Tlhaelelo e šoro ya bao ba ithutelago go ba baperisita ba Katholika e ile ya gapeletša diseminare tše dingwe gore di tswalelwe. Dikereke tše dintši ga di sa na moperisita yo a dulago go tšona. Mabakeng a mantši meago yeo e bego e le ya dikereke bjale ke mabenkele goba diofisi. Go sa šetšwe se ka moka, kereke e ile ya lwa ka thata gore e thibele Dihlatse tša Jehofa. Nywageng e fetilego ba ile ba gatelela bahlankedi ba mmušo gore ba rake baromiwa ba Dihlatse ka nageng gomme ba laela gore maphodisa a iletše diboka tša tšona. Mafelong a mangwe nywageng ya bo-1980, baperisita bao ba dulago dikerekeng ba ile ba dira gore go kgomaretšwe dipampišana mabating a bohle (go akaretša ba bangwe bao go ilego gwa hwetšwa e le Dihlatse tša Jehofa) tšeo di rego: “O se ke wa Kokota. Re Makatholika.” Dikuranta di ile tša tšweletša dihlogo tše di rego: “Kgoeletšo ya Kereke ya Temošo Malebana le Dihlatse tša Jehofa” le “‘Ntwa e Kgethwa’ Malebana le Dihlatse tša Jehofa.”
Ge baperisita ba lekgolong la pele la nywaga ba ba-Juda ba be ba leka go homotša baapostola, Gamaliele, e lego morutiši wa Molao o ile a eletša ka bohlale gore: “Tloxêlang batho bá. Ba leseng ba sepelê, xobane xe morêrô wó è le o tšwaxo bathong, ó tlo senyêxa. Xe o e-tšwa xo Modimo, xôna Le ka se kê la kxôna xo o senya.” (Dit. 5:38, 39) Mafelelo e bile afe ge baperisita ba Roma Katholika ba lekgolong la bo-20 la nywaga ba be ba leka go homotša Dihlatse tša Jehofa? Modiro wa Dihlatse tše 120 kua Italy ka 1946 ga se wa senywa. Go e na le moo ka 1992, go be go e-na le Dihlatse tše 194 013 tše mafolofolo tšeo di kopanelago le diphuthego tše 2 462 nageng ka moka. Go bonala di be di tladitše Italy ka thuto ya tšona ya Lentšu la Modimo. Ga e sa le go tloga ka 1946, di dirišitše diiri tše di fetago dimilione tše 550 di bolela le Mataliana a gabo tšona ka Mmušo wa Modimo. Ge di dutše di dira se, di ile tša tlogela dikopi tše dimilione tša Beibele ka boyona gotee le dipuku, dipukwana le dimakasine tšeo di fihlago go dimilione tše 400 tšeo di hlalosago Mangwalo ka diatleng tša ona. Di nyaka go kgonthišetša gore batho ba Italy ba hweditše sebaka se se tletšego sa go ema ka lehlakoreng la Jehofa pele ga ge Haramagedone e e-tla. Ge di dutše di dira bjalo, di gopola seo moapostola Paulo a se ngwadilego go 2 Ba-Korinthe 10:4, 5, se se rego: “Marumô a thlabanô ya rena xa se a nama, ké a matla ka Modimo, a šwalalanya dibô. Re šwalalanya maanô le xo iphaxamiša xohle xo šiteletšaxo tsebô ya Modimo.”
Ga se feela go tšeo pele e bego e le mafelo a motheo a Katholika moo Dihlatse tša Jehofa di lebišago tlhokomelo. Di a tseba gore Jesu Kriste o itše: “Xomme Ebangedi e swanetše xo kwatšwa pele dithšabeng ka moka.” (Mar. 13:10) Wo ke modiro wo Dihlatse di o dirago. Ka 1992 go be go e-na le tše 12 168 tša tšona tšeo di swaregilego ka go botša batho ka Mmušo wa Modimo kua India. Tše dingwe tše 71 428 tša tšona di be di bolela Repabliking ya Korea. Kua Japane go be go e-na le tše 171 438, gomme dipalo tša tšona di be di oketšega kgweding e nngwe le e nngwe. Gape di ile tša tšwela pele go fihlelela dinaga tšeo go tšona go bego go dirilwe boboledi bjo bonyenyane goba bo se bja hlwa bo dirwa.
Ka gona karolong ya mafelelo ya nywaga ya bo-1970, di ile tša kgona ka lekga la mathomo go iša molaetša wa Mmušo go batho bao ba dulago Dihlakahlakeng tša Marquesas le kua Kosrae—tšeo ka bobedi di lego Lewatleng la Pacific. Gape di ile tša fihlelela Bhutan yeo e neanago mellwane le mollwane wa ka borwa wa China le Comoros, yeo e lego kgojana le lebopo la ka bohlabela la Afrika. Nywageng ya bo-1980 modiro wa pele wa boboledi wa Dihlatse tša Jehofa o ile wa begwa go tšwa Sehlakahlakeng sa Wallis le sa Futuna, le go tšwa sehlakahlakeng sa Nauru le sa Rota, tšeo ka moka di lego ka borwa-bodikela bja Pacific. A mangwe a a ke mafelo a manyenyane kudu; eupja batho ba dula moo, gomme maphelo a bohlokwa. Dihlatse tša Jehofa di lemoga e le ka kgonthe boporofeta bja Jesu bja gore pele bofelo bo ka tla, molaetša wa Mmušo o swanetše go bolelwa “lefaseng ka moka leo go agilwego go lona.”—Mat. 24:14, NW.
Go Ikopanya le Batho Kae le Kae le Neng le Neng ge go Kgonega
Mola boboledi bja ntlo le ntlo bo tšwela pele go ba mokgwa wa motheo wo o dirišwago ke Dihlatse tša Jehofa go fihlelela batho, di lemoga gore gaešita le ka mokgwa wo o rulagantšwego ga di fihlelele o mongwe le o mongwe. Ka go lemoga go akgofa ga nako, di tšwela pele go tsoma batho kae le kae mo ba ka hwetšwago gona.—Bapiša le Johane 4:5-42; Ditiro 16:13, 14.
Ge diketswana di ema maema-kepeng a Jeremane le a Netherlands gaešita lege di ema nako e kopana, Dihlatse tša Jehofa di katanela go di etela, tša nea bohlatse pele go molaodi wa sekepe gomme ka morago go sehlopha. Di swara dipuku tša Beibele ka maleme a mantši bakeng sa banna bao. Mebarakeng ya batho ba moo ya Chad kua Afrika bogare, ga se mo go sa tlwaelegago go bona sehlopha sa batho ba 15 goba 20 se kgobokanetše o mongwe wa Dihlatse tša Jehofa yo a bolelago le bona ka kholofelo ya Mmušo wa Modimo. Di šoma ka go šiedišana, Dihlatse di boledišana le beng ba mafelo ao di dulago go ona le bareki ba dikete mesong ya Mokibelo mebarakeng ya dilo tšeo di dirišitšwego kua Auckland, New Zealand. Batho bao ba phatšago mafelong ao go dulago dipese kua Guayaquil, Ecuador—bontši bja bona ba e-tšwa dikarolong tša kgole tša naga—ba batamelwa moo ke Dihlatse tšeo di ba neago pukwana yeo e lego nakong goba La Atalaya le ¡Despertad! Bao ba šomago bošego mafelong ao a sa tswalelwego a go rekiša dijo kua New York City, ba etelwa modirong ke Dihlatse e le gore le bona ba ka hwetša sebaka sa go kwa ditaba tše di lokilego.
Bontši bja Dihlatse tša Jehofa ge di sepela ka difofane, ditimela, dipese le ditimela tša ka tlase ga mobu di abelana le banamedi-gotee le tšona ditherešo tše bohlokwa tša Beibele. Dinakong tša go khutša tša dijo tša mosegare medirong ya tšona ya boiphedišo le sekolong, gape le ge batho ba e-tla mejakong ya tšona ka mabaka a kgwebo, di diriša dibaka tše go nea bohlatse. Di tseba gore bontši bja batho ba ba ka fo se be gona gae ge Dihlatse di dira diketelo tša tšona tša ka mehla.
Ge di nea bohlatse go ba bangwe, ga di lebale ditho tša kgaufsi tša lapa le ba bangwe ba leloko. Eupja ge Maria Caamano, e lego Hlatse ya kua Argentina a be a leka go botša lapa la gabo kamoo a bego a kgomilwe ka kudu ka gona ke seo a ithutilego sona Beibeleng, ba ile ba mo sega goba ba gana go theetša. Ga se a ka a langwa eupja o ile a tšea leeto la dikhilomithara tše 1 900 go ya go nea bohlatse go ba bangwe ba meloko ya gagwe. Ba bangwe ba ile ba arabela ka go rata. Ganyenyane-ganyenyane ba bangwe ba ile ba theetša. Ka baka leo, bjale go na le batho ba bagolo bao ba fetago 80 gare ga meloko ya gagwe le bana bao ba fihlago 40 bao ba amogetšego ditherešo tša Beibele gomme ba di abelana le ba bangwe.
Go thuša meloko ya gabo, Michael Regan o ile a boela motseng wa gabo wa Boyle, County Roscommon kua Ireland. O ile a nea bohlatse go bona ka moka. Motlogolo wa gagwe wa ngwanenyana o ile a kgahlišwa kudu ke moya wa lethabo le tsela e hlwekilego ya go phela ya bana ba Michael. Go se go ye kae yena le monna wa gagwe ba ile ba amogela thuto ya Beibele. Ge ba be ba kolobetšwa, tatago mosadi o ile a mo thibela go tla ka lapeng la gabo. Lega go le bjalo, ganyenyane-ganyenyane kgopolo ya tate e ile ya nolofala gomme a amogela dipuku tše itšego—a ikemišeditše go pepentšha “diphošo” tša Dihlatse. Eupja go se go ye kae o ile a lemoga gore seo a bego a se bala e be e le therešo, gomme ge nako e dutše e e-ya o ile a kolobetšwa. Ditho tšeo di fihlago go 20 tša lapa bjale di kopanela le phuthego, tšeo bontši bja tšona di šetšego di kolobeditšwe.
Go thwe’ng ka batho bao ba lego kgolegong? Na ba ka holwa ke molaetša wa Mmušo wa Modimo? Dihlatse tša Jehofa ga di ba hlokomologe. Kgolegong ya mmušo kua Amerika Leboa, dithulaganyo tša go ithuta ga motho Beibele le bagolegwa-gotee le yena, tšeo di sepedišanago le go ba gona dibokeng tša ka mehla tšeo di bego di swarelwa kgolegong ke Dihlatse tša Jehofa, di tšweleditše mafelelo a mabotse kudu moo lefapha la taolo ya kgolego le ilego la dira gore go kgonege go swarela dikopano moo. Go tše go be go e-tla e sego bagolegwa feela eupja le Dihlatse tše dikete tšeo di tšwago ka ntle. Dinageng tše dingwe le gona go dirwa maiteko a phišego a go nea bohlatse go banna le basadi bao ba lego kgolegong.
Dihlatse tša Jehofa ga di dumele gore thuto ya Beibele e tla kgopamolla bagolegwa-gotee le tšona ka moka. Eupja di a tseba go tšwa phihlelong gore ba bangwe ba ka thušwa, gomme di nyaka go ba nea sebaka sa go amogela kholofelo ya Mmušo wa Modimo.
Maiteko a sa Kgaotšego a go Fihlelela Dipelo
Dihlatse tša Jehofa di etela batho leboelela. Go etša ge barutiwa ba Jesu ba pele ba dirile, di ‘phegelela go ya’ go batho mašemong ao di a abetšwego go ya go tsoša kgahlego ya bona Mmušong wa Modimo. (Mat. 10:6, 7) Mafelong a mangwe di kgona go etela beng ba dintlo ka moka tikologong ya tšona gatee feela ka ngwaga; mafelong a mangwe di etela dikgweding tše dingwe le tše dingwe tše sego kae. Kua Portugal, tikologong e kgolo ya Lisbon moo go nago le tekanyo ya karolelano ya Hlatse e tee bakeng sa baagi ba bangwe le ba bangwe ba 160 ba naga, batho ba etelwa ke Dihlatse bekeng e nngwe le e nngwe. Kua Venezuela go na le metse yeo go yona mašemo a akaretšwago ka mehla ka makga a fetago le tee ka beke.
Ge Dihlatse tša Jehofa di dira diketelo tšeo di boeletšwago, ga di leke go gapeletša batho molaetša wa Beibele. Di upja di leka go ba nea sebaka sa go dira phetho e bohlale. Lehono batho ba bangwe ba ka bolela gore ga ba thabele; eupja diphetogo tša kapejana maphelong a bona goba maemong a lefase di ka ba dira gore e be ba amogelago kudu nakong e nngwe. Ka baka la kgethollo goba ka baka la go ba bao ba swaregilego kudu go ka theetša, batho ba bantši ga se ba ka ba kwa e le ka kgonthe seo Dihlatse di se rutago. Eupja diketelo tša bogwera tšeo di dirwago leboelela di ka ba dira gore ba theetše. Gantši batho ba kgahlišwa ke potego le go botega boitshwarong ga Dihlatse tšeo di dulago tikologong ya gabo bona goba tšeo e lego bašomi-gotee le bona. Ka baka leo ge nako e dutše e e-ya, ba bangwe e ba bao ba thabelago go ka nyakišiša seo molaetša wa tšona o lego mabapi le sona. Mosadi o mongwe yo bjalo kua Venezuela o boletše ka morago ga ge a amogetše puku ka lethabo gotee le kholofetšo ya go swarwa ga thuto yeo e sa lefelelwego ya Beibele ya legae gore: “Le ka mohla pele ga go na motho yo a kilego a ntlhalosetša dilo tše.”
Dihlatse di katanela ka botho go fihlelela dipelo tša bao di bolelago le bona. Kua Guadeloupe moo Hlatse e tee e bego e swanetše go bolela go baagi ba bangwe le ba bangwe ba 57 ba naga ka 1992, ga se mo go sa tlwaelegago gore beng ba dintlo ba re, “Ga ke thabele.” Eric Dodote o be a arabela seo ka gore: “Ke a go kwešiša, gomme ke ipea boemong bja gago.” Ke moka o be a tla oketša ka gore: “Eupja ke go botšiša gore, Na o be o tla rata go phela maemong a kaone go feta ao a lego gona lehono?” Ka morago ga go theetša seo mong wa ntlo a se boletšego, o be a diriša Beibele go bontšha kamoo Modimo a tlago go tliša maemo a bjalo ka gona lefaseng la Gagwe le lefsa.
Go Akaretša Tšhemo ka mo go Tletšego Kudu
Nywageng ya morago bjale go ile gwa ba thata ka mo go oketšegago dinageng tše dingwe go hwetša batho ka gae. Gantši bobedi monna le mosadi ba šoma mošomo wa tša boiphedišo gomme mafelo-bekeng ba ka fo phegelela boitapološo kgole le gae. Go lebeletšana le boemo bjo ka katlego, dinageng tše dintši Dihlatse tša Jehofa di dira tekanyo e kgolo ka mo go oketšegago ya go nea ga tšona bohlatse ka ntlo le ntlo mantšiboa. Kua Brithania ga se feela gore Dihlatse tše dingwe di boela go ya go etela magae ao a bego a se na batho magareng ga iri ya botshelela le ya seswai mantšiboa, eupja tše dingwe, boitekong bja go kopana le ba- tho pele ga ge ba e-ya mošomong di dira diketelo tše bjalo pele ga iri ya seswai mesong.
Gaešita le moo batho ba lego gona gae, mo gongwe go ka ba thata kudu go ba fihlelela ka ntle le go laletšwa e sa le pele ka baka la megato e gatwago bakeng sa tšhireletšego ka baka la go ata ga bokebekwa. Eupja kua Brazil ge ba bangwe bao go lego thata go ba hwetša ba e-ya go sepela ka boiketlo e sa le mesong ditseleng tša maoto kua Lebopong la Copacabana, ba ka batamelwa ke Hlatse e mafolofolo yeo e lego moo e sa le ka pela ka mo go swanago e boledišana le ba bangwe mabapi le kamoo Mmušo wa Modimo o tlago go rarolla mathata a batho ka gona. Kua Paris, Fora ge batho ba boela difoloteng tša bona thapama, ba ka hwetša banyalani ba botho ba Dihlatse ba le kgaufsi le mojako wa moago ba emetše go bolela le badudi ba moo ka o tee ka o tee, bao ba ratago go tšea metsotso e sego kae gore ba kwe ka tsela yeo Modimo a tlago go tliša tšhireletšego ya kgonthe ka yona. Kua Honolulu, New York City le mafelong a mangwe a mantši, go bile go dirwa maiteko a go fihlelela badudi ba meagong yeo e nago le tšhireletšo e phagamego ka mogala.
Ge e ba di atlega go ikopanya le motho o mongwe legaeng le lengwe le le lengwe, Dihlatse di sa dutše di sa nagane gore modiro wa tšona o phethilwe. Kganyogo ya tšona ke go fihlelela batho ba bantši ka mo go kgonegago ntlong e nngwe le e nngwe. Ka dinako tše dingwe se se phethwa ka go letša mogala ka matšatši a fapanego goba ka dinako tše di fapanego. Kua Puerto Rico, ge mong wa ntlo a be a bolela gore ga a thabele, Hlatse e ile ya botšiša ge e ba go be go e-na le motho o mongwe ka ntlong yo e bego e ka bolela le yena. Se se ile sa lebiša poledišanong le monna wa ntlo yeo, yo a bego a babja ka nywaga e 14 gomme a dula a le malaong a gagwe. Pelo ya gagwe e ile ya thabišwa ke kholofelo yeo e hlaloswago Lentšung la Modimo. A e-na le kgahlego e tsošološitšwego bophelong, go se go ye kae o be a tsogile malaong, a e-ya dibokeng Holong ya Mmušo gomme a abelana le ba bangwe kholofelo ya gagwe yeo a sa tšwago go e hwetša.
Go Oketša Bohlatse ge Bofelo bo Dutše bo Batamela
Go na le lebaka le lengwe leo le bilego le letsogo kudu go oketšeng bohlatse nywageng ya morago bjale. Le ke koketšego palong ya Dihlatse tšeo di šomago e le babulamadibogo. Di kganyoga ka pelo ka moka go diriša nako ya tšona e ntši ka mo go kgonegago tirelong ya Modimo, le ka go kgomega ka lerato ka magagabo tšona, di rulaganya ditaba tša tšona go fetša diiri tše 60, 90, 140 goba go feta moo kgweding e nngwe le e nngwe bodireding bja tšona. Go etša ge go be go le bjalo ka moapostola Paulo ge a be a bolela kua Korinthe, Gerika, bao ba tsenelago tirelo ya bobulamadibogo e ba bao ba “swaregilego kudu ka lentšu,” ba tsoma go nea bohlatse go batho ba bantši ka mo go kgonegago ka Mmušo wa Mesia.—Dit. 18:5, NW.
Ka 1975 go be go e-na le babulamadibogo ba 130 225 lefaseng ka bophara. Ka 1992 go be go e-na le palo-gare ya ba 605 610 kgweding e nngwe le e nngwe (go akaretša babulamadibogo ba ka mehla, ba go thuša le ba ba kgethegilego). Ka gona, lebakeng leo palo ya Dihlatse lefaseng ka bophara e ilego ya gola ka 105 lekgolong, bao ba ilego ba bula sebaka sa go tšea karolo bodireding bja nako e tletšego ba ile ba oketšega ka 365 lekgolong! Ka baka leo tekanyo ya nako yeo e dirišwago e le ka kgonthe go neeng bohlatse e ile ya hlatloga go tloga go mo e ka bago diiri tše dimilione tše 382 go ya go tše di fetago dimilione tše dikete ka ngwaga!
‘O Monyenyane o Fetogile ba Sekete’
Jesu Kriste o laetše balatedi ba gagwe go ba dihlatse tša gagwe go fihla magomong a lefase. (Dit. 1:8) Ka moporofeta Jesaya, Jehofa o ile a bolela e sa le pele gore: “E monyenyane ó tlo tšwa ba sekete; ’me mmôtlana ó tlo tšwa ’thšaba se matla. Ké Nna Morêna ke tl’o xo dira tšeo ka pelá lebakeng la xôna.” (Jes. 60:22) Pego e bontšha gabotse gore Dihlatse tša Jehofa di dira modiro wo Jesu a o boletšego e sa le pele, gomme di bile le mohuta wa koketšego yeo Modimo ka noši a e holofeditšego.
Bofelong bja Ntwa ya II ya Lefase di be di hwetšagala kudu-kudu kua Amerika Leboa le Yuropa; go be go e-na le tše dingwe Afrika; gomme tše dingwe di le ka dihlopha tše dinyenyane, di be di phatlaletše le lefase ka moka. Di be di se tša fihlelela naga e nngwe le e nngwe ka molaetša wa Mmušo, gaešita le go fihlelela karolo e nngwe le e nngwe ya naga yeo di bego di bolela go yona. Lega go le bjalo, boemo bo be bo dutše bo fetoga ka lebelo le le makatšago.
Anke o akanye ka Amerika Leboa. Naga e kgolo e ikadile go tloga Canada ka leboa go ya Panama, go e-na le dinaga tše senyane mo gare. Ka 1945 go be go e-na le Dihlatse tše 81 410 lefelong le le legolo. Tše nne tša dinaga tšeo di begile gore go na le Dihlatse tša ka tlase ga 20 go e nngwe le e nngwe, gomme naga e nngwe e be e se na modiro wo o rulagantšwego wa boboledi le gatee. Ga e sa le go tloga ka nako yeo, go be go dutše go newa bohlatse bjo bogolo le bjo bo tiilego dinageng tše ka moka. Ka 1992 go be go e-na le Dihlatse tše 1 440 165 tša Jehofa karolong ye ya lefase. Go tše dintši tša dinaga tše, Hlatse e nngwe le e nngwe go ya ka palo-gare bjale e na le batho ba makgolo a sego kae feela bao e swanetšego go nea bohlatse go bona. Karolo e kgolo ya baagi ba naga e etelwa ke Dihlatse dikgweding tše dingwe le tše dingwe tše sego kae; ba bantši ba etelwa bekeng e nngwe le e nngwe. Go swarwa dithuto tšeo di fetago 1 240 000 tša Beibele tša magae ka mehla le batho ka o tee ka o tee bao ba thabelago le dihlopha.
Go thwe’ng ka Yuropa? Karolo ye ya lefase e ikadile go tloga Scandinavia borwa go ya Mediterranean. Ka ntle ga karolo e kgolo ya tikologo yeo pele e bego e tsebja e le Soviet Union, go be go šetše go neilwe bohlatse bjo bogolo kua Yuropa pele ga Ntwa ya II ya Lefase. Ga e sa le go tloga ka nako yeo, meloko e mefsa e gotše gomme le yona e bontšhwa go tšwa Mangwalong gore Mmušo wa Modimo o tla tloga o tšea sebaka sa mebušo ka moka ya batho. (Dan. 2:44) Go tloga go Dihlatse tše dikete tše sego kae tšeo di ilego tša phetha modiro wa tšona wa boboledi ka tlase ga dithibelo tše šoro nakong ya ntwa, palo ya bagoeledi ba Mmušo dinageng tše 47 tšeo dipego tša tšona di bego di tšweleditšwe ka 1992 e hlatlogetše go 1 176 259, go akaretša tšeo di lego mafelong ao e bego e le karolo ya U.S.S.R. pele, bobedi kua Yuropa le Asia. Go e nngwe le e nngwe ya dinaga tše hlano—Brithania, Fora, Italy, Jeremane le Poland—go be go e-na le Dihlatse tše mafolofolo tšeo di fetago 100 000. Dihlatse tše ka moka di be di dira’ng? Pego ya tšona ya 1992 e bontšha gore ngwageng woo di dirišitše diiri tše di fetago 230 000 000 boboleding bja phatlalatša, di etela ka ntlo le ntlo gomme di swara dithuto tša Beibele tša magae. Modirong wa tšona wa boebangedi, Dihlatse tše ga se tša feta gaešita le mešate ya direpabliki tše dinyenyane tše bjalo ka Andorra le San Marino, Liechtenstein, goba Gibraltar. Ee, bohlatse bjo bo boletšwego e sa le pele bo be bo newa.
Afrika le yona e amogela bohlatse bjo bogolo. Dipego di bontšha gore go ba go fihla ka 1945, ditaba tše di lokilego di ile tša fihlelela dinaga tše 28 kontinenteng yeo, eupja go be go newa bohlatse go se nene go tše dintši tša dinaga tše. Lega go le bjalo, ga e sa le go tloga ka nako yeo go ile gwa phethwa mo gontši moo. Ka 1992 go be go e-na le Dihlatse tše 545 044 tše mafolofolo kontinenteng ya Afrika di bolela ditaba tše di lokilego dinageng tše 45. Monyanyeng wa Selalelo sa Morena ngwageng woo go be go e-na le ba 1 834 863. Ka gona ga se feela gore koketšego e bile e makatšago eupja tebelelo ya koketšego e tšwelago pele ke e fetišago!
Pego ya Amerika Borwa ga se e sa lemogegego. Gaešita lege e be e le naga e tee feela ya dinaga tše 13 yeo e bego e sa fihlelelwa ka molaetša wa Beibele pele ga Ntwa ya II ya Lefase, ka nako yeo go be go e-na le diphuthego tše 29 feela kontinenteng ka moka, gomme go be go se gwa hlwa go e-ba le modiro o rulagantšwego wa boboledi go tše dingwe tša dinaga tše. Karolo e kgolo ya modiro wa boboledi bja Mmušo ka nako yeo e be e sa dutše e le ya nako e tlago. Ga e sa le go tloga ka nako yeo Dihlatse moo di ile tša šoma ka mafolofolo. Bao ba bego ba lapološitšwe ke meetse a bophelo ba ile ba laletša ba bangwe ka lethabo ka gore: ‘E-tlang le tšee meetse a bophelo ka ntle le tefo.’ (Kut. 22:17) Ka 1992 go be go e-na le bahlanka ba 683 782 ba Jehofa ka diphuthegong tše 10 399 kua Amerika Borwa, ba tšea karolo ka lethabo modirong wo. Ba bangwe ba bona ba be ba fihlelela mafelo ao a bego a se a ka a amogela bohlatse bjo bo tletšego. Ba bangwe ba be ba etela leboelela moo bohlatse bo bego bo šetše bo neilwe, go ya go kgothaletša batho go ‘leka gore ba bone gobane Jehofa ke yo bolo.’ (Ps. 34:8, PK) Ka mehla ba be ba swara dithuto tše 905 132 tša Beibele tša magae go thuša batho bao ba thabelago go dira ditsela tša Jehofa tsela ya bona ka noši ya bophelo.
Ela hloko gape Asia le dihlakahlaka tše dintši le dihlopha tša dihlakahlaka go dikologa lefase. Ke’ng seo se phethilwego moo? Go ba go fihla mehleng ya ka morago ga ya ntwa, a mantši a mafelo a a be a se a ka a fihlelelwa ka go goelelwa ga Mmušo. Eupja Jesu Kriste o boletše e sa le pele gore ditaba tše tše di lokilego tša Mmušo di tla bolelwa “lefaseng ka moka leo go agilwego go lona gore e be bohlatse go ditšhaba ka moka.” (Mat. 24:14, NW) Ka go dumelelana le seo, nywaga-someng ya go tloga Ntweng ya II ya Lefase, boboledi bja ditaba tše di lokilego bjoo pele bo bego bo fihlile go tše 76 tša dinaga tše, dihlakahlaka le dihlopha tša dihlakahlaka, bo ile bja nabela go tše dingwe tše 40 gomme bja katološwa mafelong ao a bego a fihleletšwe pejana. Tšhemong ye e kgolo, ka 1992 go be go e-na le Dihlatse tše 627 537 tšeo di ineetšego tšeo di bego di thabela kudu go tsebatša “mediro e matla le letago la phadimo ya bogoši” bja Jehofa. (Ps. 145:11, 12, NW) Bodiredi bja tšona e be e se bjo bonolo. Mafelong a mangwe di ile tša swanelwa ke go sepela diiri tše dintši ka seketswana goba sefofane gore di fihlelele dihlakahlaka tše di lego kgole tšhemong ya tšona. Ka 1992 di dirišitše diiri tše di fihlago go 200 000 000 modirong wa boebangedi gomme tša swara dithuto tše 685 211 tša ka mehla tša Beibele tša magae.
Ka kgonthe phethagalo ya kholofetšo ya gore ‘o monyenyane o tla tšwa ba sekete’ e diregile, gomme e diregile ka tekanyo e kgolo! Go e nngwe le e nngwe ya dinaga tše di fetago 50 mo go bego go se na le ‘o monyenyane’—mo go bego go se na le o tee wa Dihlatse tša Jehofa morago ka 1919, mo di bego di se tša ka tša dira boboledi le gatee—lehono go na le bareti bao ba fetago sekete ba Jehofa. Go tše dingwe tša dinaga tše, bjale go na le Dihlatse tša Jehofa tše masome a dikete, ee, gaešita le tše di fetago makgolo a dikete tšeo e lego bagoeledi ba mafolofolo ba Mmušo wa Modimo! Lefaseng ka bophara, Dihlatse tša Jehofa di tšwile “’thšaba se matla”—e le tše dintši ka palo bjalo ka phuthego e kopanego ya lefase ka moka go feta baagi ba setšhaba lege e le sefe bonyenyane sa tše 80 tšeo di ipušago tša lefase.
Go Neilwe Bohlatse bjo Bokaaka’ng “Dinageng tše Dingwe”?
Ka 1992, gare ga tšeo di lego ka mo godimo go be go sa na le “dinaga tše dingwe” tše 24—e lego tšeo go tšona Dihlatse tša Jehofa di bego di le ka tlase ga dithibelo tše thata tša mmušo le tšeo go sego dipego tše di tletšego tša tšona tšeo di phatlaladitšwe. Go be go dutše go newa bohlatse bjo bogolo go tše dingwe tša dinaga tše. Lega go le bjalo, dinageng tše dingwe palo ya Dihlatse ke e nyenyane kudu. Go sa dutše go e-na le batho bao ba se ba hlwago ba e-kwa molaetša wa Mmušo. Eupja Dihlatse tša Jehofa di holofela gore bohlatse bjo bo nyakegago bo tla newa. Ka baka la’ng?
Ka gobane Mangwalo a bontšha gore Jesu Kriste ka boyena o hlokomela modiro a le sedulong sa gagwe sa bogoši sa legodimong. (Mat. 25:31-33) Ka tlase ga tlhahlo ya gagwe, ‘morongwa yo a fofago gare ga legodimo’ o neilwe boikarabelo bja go tsebatša ditaba tše di lokilego tša neng le neng le go kgothaletša “dithšaba tšohle le meloko yohle, le maleme ohle le merafô yohle” gore di ‘boife Modimo di rete yena.’ (Kut. 14:6, 7) Ga go na matla legodimong goba lefaseng ao a ka thibelago Jehofa go gogela go yena bao ba “hlaoletšwexo bophelô byo bo sa felexo.”—Dit. 13:48; Joh. 6:44.
Ga go na karolo ya lefase yeo e lego lekatana mo e lego gore molaetša wa Mmušo o ka se ke wa e fihlela. Ba leloko ba a etela. Megala le poso di rwala ditaba. Bo-rakgwebo, bašomi, barutwana le babogi ba naga ba kopana le batho ba ditšhaba tše dingwe. Go swana le nakong e fetilego, le gona bjale ditaba tše bohlokwa tša gore Jehofa o beile Kgoši ya gagwe ya legodimong yeo e nago le matla godimo ga ditšhaba sedulong sa bogoši di tšwela pele go tsebatšwa ka ditsela tše. Barongwa ba ka kgonthišetša gore bao ba swerwego ke tlala le go nyorelwa therešo le go loka ba a fihlelelwa.
Ge e ba e le thato ya Morena gore go dirwe boboledi bjo bo oketšegilego bjo bo lebanyago bja molaetša wa Mmušo mafelong a mangwe ao go ona mebušo e bo thibetšego go fihla mo nakong ye, Modimo a ka tšweletša maemo ao a dirago mebušo yeo gore e fetoše melao ya yona. (Die. 21:1) Moo dibaka di sa dutšego di ka bulega, Dihlatse tša Jehofa di tla thabela go ikgafa go kgonthišetša gore batho dinageng tšeo ba amogela thušo e kgolo ka mo go kgonegago ya go ithuta morero wa Jehofa o lerato. Di ikemišeditše go tšwela pele di šoma ka ntle le go kgaotša go fihlela ge Jehofa ka Jesu Kriste a re modiro o phethilwe!
Ka 1992, Dihlatse tša Jehofa di be di swaregile ka boboledi dinageng tše 229. Ngwageng woo ditaba tše di lokilego tša Mmušo wa Modimo di be di fihlile ka ditsela tše di fapanego dinageng tše 235. Tše lesome tša tše di ile tša fihlelelwa la mathomo ka morago ga 1975.
Bohlatse bjo bo neilwego e be e le bjo bogolo gakaaka’ng? Ee, nywageng ya pele e 30 ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase, Dihlatse tša Jehofa di ile tša diriša diiri tše 4 635 265 939 boboleding le go ruteng ka leina la Jehofa le Mmušo wa gagwe. Lega go le bjalo, go e-na le Dihlatse tše di oketšegilego gomme karolo e kgolo ya tšona e le tirelong ya nako e tletšego, nywageng e 15 e latetšego (e lego seripa-gare feela sa nywaga e mekaalo), go ile gwa dirišwa diiri tše 7 858 677 940 go neeng bohlatse phatlalatša le ka ntlo le ntlo gotee le go swareng dithuto tša Beibele tša magae. Bogolo bja modiro bo ile bja tšwela pele go oketšega, go etša ge di begile diiri tše dingwe tše 951 870 021 modirong wo ka 1990/91 le diiri tše di fetago dimilione tše sekete ngwageng o latetšego.
Tekanyo ya dipuku tša Beibele tšeo di abilwego ke Dihlatse bakeng sa go tsebatša Mmušo phatlalatša, gotee le maleme a mantši ao di bego di tšweletšwa ka ona ke yeo e sa lekanywego ka selo boitekong lege e le bofe bja batho. Dipego ga se tša felela; eupja dipego tšeo di sa dutšego di hwetšagala di bontšha gore dipuku, dipukwana, di-“brochure” le dimakasine tše 10 107 565 269 gotee le dipampišana tše dimilione tše dikete tše di sa balegego di ile tša tlogelwa diatleng tša batho bao ba thabelago ka maleme a 294 magareng ga ngwaga wa 1920 le wa 1992.
Nakong ya ge se se ngwalwa, bohlatse bja lefase ka moka ga se bja hlwa bo phethwa. Eupja modiro wo o phethilwego le maemo ao o bego o dutše o phethwa ka tlase ga ona o nea bohlatse bjo bo kgodišago bja go šoma ga moya wa Modimo.
[Seswantšho go letlakala 502]
Dikopano tše kgolo le boitshwaro bja Bokriste bja baemedi di ile tša goga tlhokomelo
[Seswantšho go letlakala 505]
“Mabapi le thulaganyo, go ba le khutšo le bohlweki, bao ba tlilego kopanong ke mehlala yeo e swanetšego go ekišwa”
[Seswantšho go letlakala 507]
Dikopano tšeo di sa lebalegego di ile tša swarwa mafelong ao Dihlatse di bego di le ka tlase ga thibelo ka nywaga-some e mentši
[Seswantšho go letlakala 508]
Dikete tša ditone tša dipuku tša Beibele di ile tša romelwa dinageng tša ka Bohlabela bja Yuropa
[Seswantšho go letlakala 509]
Bagolo bao ba swanelegago ba ile ba ithapela go hudugela dinageng tšeo go bego go nyakega thušo e kgethegilego go tšona
[Seswantšho go letlakala 516]
Kganyogo ya tšona ke go fihlelela batho ba bantši ka mo go kgonegago ntlong e nngwe le e nngwe
[Seswantšho go letlakala 518]
Koketšego e tlabago le tebelelo ya koketšego e tšwelago pele
[Graphs/Diswantšho go letlakala 513]
(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)
Koketšego ya Bagoeledi ba Mmušo kua Bohlabela
India
10 000
5 000
1950 1960 1970 1980 1992
Repabliki ya Korea
60 000
30 000
1950 1960 1970 1980 1992
Japane
150 000
100 000
50 000
1950 1960 1970 1980 1992
[Seswantšho go letlakala 503]
Lepatlelo la Morumbi kua São Paulo, Brazil (leo le bontšhitšwego ka mo tlase) le Lepatlelo la Maracanã kua Rio de Janeiro a be a nyakega ka nako e swanago ka 1985 go dudiša mašaba bakeng sa kopano ya Dihlatse tša Jehofa
[Diswantšho go letlakala 504]
Ba bangwe ba bao ba yago kolobetšong kua Chorzów, Poland ka 1989
[Diswantšho go letlakala 506]
Dikopano tše Dingwe Tšeo di sa Lebalegego ka 1991
Prague, Czechoslovakia
Tallinn, Estonia (ka go le letona)
Zagreb, Croatia (ka go le letona)
Budapest, Hungary (ka godimo)
Baia-Mare, Romania (ka go le letona)
Usolye-Sibirskoye, Russia (ka tlase)
Alma-Ata, Kazakhstan (ka godimo)
Kiev, Ukraine (ka go le letshadi)
[Diswantšho go letlakala 511]
Dikopano tša ditšhaba-tšhaba tša Dihlatse tša Jehofa kua St. Petersburg, Russia ka 1992
Moya wa bogwera wa ditšhaba-tšhaba
Go tšwa Russia
Go tšwa Moldova
Go tšwa Ukraine
Go be go e-na le bafsa ba bantši
M. G. Henschel (ka go le le-tshadi) o boledišana le Stepan Kozhemba (gare) ka lenaneo, ka thušo ya mohlatholodi
Baemedi bao ba tšwago dinageng dišele ba ile ba tliša Beibele ya se-Russia bakeng sa go dirišwa ke Dihlatse Russia ka moka
[Seswantšho go letlakala 512]
Nywageng ya bo-1980, Kereke ya Katholika e ile ya tsoša ntwa malebana le Dihlatse, go ya ka dikarolo tše tsa ditaba tšeo di ripilwego dikuranteng tša Setaliana
[Seswantšho go letlakala 514]
Ge dikepe di emišwa kua Rotterdam, Netherlands, Dihlatse di be di le moo go boledišana le banna ka Mmušo wa Modimo
[Seswantšho go letlakala 515]
Gaešita le moo tšhemo e akaretšwago gantši go etša mo Guadeloupe, Dihlatse di tšwela pele go leka go fihlelela dipelo tša baagišani ba tšona ka ditaba tše di lokilego