Kgaolo Ya Bobedi

Tate le Barwa ba Gagwe ba Marabele

Jesaya 1:2-9

1, 2. Hlalosa kamoo Jehofa a bilego le barwa ba marabele ka gona.

O BE a hlokomela bana ba gagwe gabotse bjalo ka ge motswadi yo mongwe le yo mongwe yo lerato a be a tla dira. Ka nywaga e mentši o ile a kgonthišetša gore ba a fepša, ba a apešwa le go newa lefelo la bodulo. O be a ba laya ge go be go nyakega. Eupša kotlo ya bona le ka mohla e be e se e feteletšego; ka mehla e be e newa “ka tekanyo.” (Jeremia 30:11, PK) Ka gona, re ka akanya ka bohloko bjo tate yo yo lerato a bo kwago ge a swanelwa ke go bolela gore: “Ke fepile bana; ke ba xodišitše, ’me ba nthlanoxêla.”​—Jesaya 1:2b.

² Barwa ba marabele bao go bolelwago ka bona mo ke setšhaba sa Juda, gomme tate yo a kwešwago bohloko ke Jehofa Modimo. Go nyamiša gakaakang! Jehofa o fepile ba-Juda gomme a ba phagamišetša boemong bjo bo phagamego gare ga ditšhaba. Ka morago o ba gopotša ka moporofeta Hesekiele gore: “Ka Xo apeša seaparô sa bothšephi; ka Xo rweša diêta tše botsana; hloxong ka Xo rwêša ’šela la motwatwa, ka Xo apeša silika.” (Hesekiele 16:10) Lega go le bjalo, gantši batho ba Juda ba be ba sa leboge seo Jehofa a ba diretšego sona. Go e na le moo, ba a rabela goba go hlanoga.

3. Ke ka baka la’ng Jehofa a bitša magodimo le lefase go tla go hlatsela bohlanogi bja Juda?

³ Ke ka lebaka le le kwalago ge Jehofa a rola mantšu a mabapi le barwa ba gagwe ba marabele ka polelo e rego: “Hee lena Maxodimo, kwang! Wene Lefase, theetša! Xobane Morêna ó a bolêla.” (Jesaya 1:2a) Makgolong a nywaga pejana go ka thwe magodimo le lefase di ile tša kwa ge ba-Isiraele ba be ba amogela ditemošo tše di kwalago mabapi le mafelelo a go se kwe. Moše o boletše gore: “Xôna lexodimo le lefase ké dihlatse tša-ka lehono xe ke re: Le tlo senyêxa ka pelá naxeng ye Le yaxo xo e tšea xe Le sela noka ya Jorodane.” (Doiteronomio 4:26) Bjale mehleng ya Jesaya, Jehofa o bitša magodimo a sa bonagalego le lefase le bonagalago go hlatsela go hlanoga ga Juda.

4. Jehofa o kgetha go iponagatša go Juda bjang?

⁴ Bošoro bja boemo bo nyaka gore go lebeletšanwe le bjona ka go lebanya. Lega go le bjalo, gaešita le maemong a a šoro ke mo go lemogegago​—le mo go ruthetšago pelo—​gore Jehofa o iponagatša go Juda e le motswadi yo lerato go e na le go ba feela mong wa bona yo a ba rekilego. Ge e le gabotse, Jehofa o opeletša batho ba gagwe go hlahlobišiša taba go ya ka pono ya tate yo a tlaletšwago ka baka la barwa ba gagwe ba sa kwego. Mohlomongwe batswadi ba bangwe Juda ba ka ba ba ipea tlalelong e bjalo e thata ka bobona gomme ba tutuetšwa ke seswantšho seo. Go sa šetšwe boemo, Jehofa o kgaufsi le go bolela molato wo a pharago Juda ka wona.

Diphoofolo tše di se Nago Kgopolo di Tseba se se Kaone

5. Ke ka tsela efe kgomo le pokolo di bontšhago maikwelo a potego go fapana le Isiraele?

⁵ Jehofa o bolela ka Jesaya gore: “Kxomo e tseba morui wa yôna, pôkôlo e tseba lexopo la mong wa yôna. Xe e le Isiraele, yêna xa a tsebe; sethšaba sa-ka xa se lemoxe.” (Jesaya 1:3)a Kgomo le pokolo ke diphoofolo tše di gogago tšeo di tlwaetšwego go bao ba phelago ka Bohlabela bja Magareng. Ruri ba-Juda ba be ba ka se ke ba ganetša gore gaešita le diphoofolo tše tša tlasana di bontšha maikwelo a potego, temogo e kgolo ya gore di na le mong wa tšona. Tabeng ye, ela hloko seo monyakišiši yo mongwe wa Beibele a ilego a se bona ge letšatši le sobela ka Bohlabela bja Magareng: “Gatee-tee ge mohlape o tsena ka merakong o thoma go phatlalala. Kgomo e nngwe le e nngwe e be e tseba mong wa yona gabotse gotee le tsela ya go ya ntlong ya gagwe, le gona ga se ya ka ya gakanega le ka nakwana mararankoding a ditsejana tše tshese le tše di kgopamego. Ge e le pokolo, e ile ya leba thwii mojakong gomme ya fetela ‘legopong la mong wa yona.’”

6. Setšhaba sa Juda se šitilwe go lemoga bjang?

⁶ Ka ge ditiragalo tše bjalo ka ntle le pelaelo e le tše tlwaelegilego mehleng ya Jesaya, molaetša wa Jehofa o kwagala gabotse: Ge e ba gaešita le phoofolo e se nago kgopolo e lemoga mong wa yona le legopo la yona, ke lebaka lefe leo batho ba Juda ba ka le neago bakeng sa go tlogela Jehofa? Ruri ga ba ka ba ‘lemoga.’ Go swana le ge eka ga ba lemoge therešo ya gore katlego ya bona gotee le go ba gona ga bona di ithekgile ka Jehofa. Ruri ke pontšho ya kgaugelo ge Jehofa a sa bolela ka ba-Juda e le “sethšaba sa-ka”!

7. Ke ditsela dife tše dingwe tšeo ka tšona re ka ipontšhago gore re leboga ditokišetšo tša Jehofa?

⁷ Le ka mohla ga re nyake go itshwara ka go hloka temogo ka go palelwa ke go bontšha tebogo bakeng sa tšohle tšeo Jehofa a re diretšego tšona! Go e na le moo, re swanetše go ekiša mopsalme Dafida yo a itšego: “Ke leboxa Morêna ka pelo ya-ka yohle. A nke ke bolê mehlôlô ya xaxo ka moka.” (Psalme 9:1) Go monya tsebo ya go tseba Jehofa ka go se kgaotše go tla re kgothatša tabeng ye, ka gobane Beibele e bolela gore “thlaloxanyô ké xo tseba Yêna Mokxêthwa.” (Diema 9:10) Go naganišiša ka mehla ka ditšhegofatšo tša Jehofa go tla re thuša go ba ba lebogago le go se tšeele Tatago rena wa legodimong fase. (Ba-Kolose 3:15) Jehofa o re: “Nna ke xodišwa ke yo a tlišaxo teboxô ya ba sedimo [“sehlabelo,” NW] sa xaxwe. Moloka-ka-tsela ke tlo mo thabiša ka phološô ya Modimo.”​—Psalme 50:23.

Thogako e Tšhošago go “Mokxêthwa wa Isiraele”

8. Ke ka baka la’ng setšhaba sa Juda se ka bitšwa “sethšaba sa dibe”?

⁸ Jesaya o tšwetša pele molaetša wa gagwe ka mantšu a matla go setšhaba sa Juda: “Go madimabe setšhaba sa dibe, setšhaba se se nago le molato o mogolo, peu ya badiradibe, bana ba ba senyago; ba tlogetše Jehofa, ba nyaditše E mokgethwa wa Isiraele, ba gomile ka sa nthago.” (Jesaya 1:4, PK) Mediro e kgopo e ka kgobelana go fihla bokgoleng bjoo go bjona e bago bjalo ka boima bja morwalo o šitago. Mehleng ya Aborahama Jehofa o ile a hlalosa dibe tša Sodoma le Gomora e le tše ‘imetšego ka kudu-kudu.’ (Genesi 18:20, PK) Selo se sengwe se swanago bjale se bonala setšhabeng sa Juda, ka ge Jesaya a bolela gore ba na le “molato o mogolo.” Go oketša moo, o ba bitša “peu ya badiradibe, bana ba ba senyago.” Ee, ba-Juda ba swana le bana ba sa kwego. Ba “gomile ka sa nthago,” goba bjalo ka ge New Revised Standard Version e hlalosa, ba “arogane ka mo go feletšego” le Tatago bona.

9. Tlhaloso ya polelwana “Mokxêthwa wa Isiraele” ke efe?

⁹ Ka tsela ya sona ya go se kwe, setšhaba sa Juda se bontšha lenyatšo le legolo go “Mokxêthwa wa Isiraele.” Tlhaloso ya polelwana ye yeo e hwetšwago ka makga a 25 ka pukung ya Jesaya ke efe? Go ba yo mokgethwa go bolela go ba yo a hlwekilego le yo a sekilego. Jehofa ke yo mokgethwa ka tekanyo e kgolo kudu. (Kutollo 4:8) Ba-Isiraele ba gopotšwa therešo ye nako e nngwe le e nngwe ge ba lebelela mantšu a ngwadilwego lematšaneng le le phadimago la gauta le le bego le le kefeng ya moperisita yo mogolo: “Bokgethwa ke bja Jehofa.” (Ekisodo 39:30, NW) Ka baka leo, ka go bolela ka Jehofa e le “Mokxêthwa wa Isiraele” Jesaya o gatelela bogolo bja sebe sa Juda. Ee, marabele a a roba ka go lebanya molao wo o bego o neilwe bo-rakgolokhukhu ba bona: “Ikxetheng, Le bê ba bakxêthwa, xobane Nna ke e mokxêthwa”!​—Lefitiko 11:44.

10. Re ka phema bjang go bontšha lenyatšo go “Mokxêthwa wa Isiraele”?

¹⁰ Bakriste lehono ba swanetše go leka ka gohle go phema go latela mohlala wa Juda wa go nyatša “Mokxêthwa wa Isiraele.” Ba swanetše go ekiša bokgethwa bja Jehofa. (1 Petro 1:15, 16) Le gona ba swanetše go ‘hloya bobe.’ (Psalme 97:10) Mediro e sa hlwekago e bjalo ka boitshwaro bjo bo gobogilego bja tša botona le botshadi, borapedi bja diswantšho, bohodu le botagwa di ka bodiša phuthego ya Bokriste. Ke ka baka leo bao ba ganago go tlogela go dira dilo tše, ba kgaolwago ka phuthegong. Mafelelong, bao ba latelago tsela ya go se hlweke ka go se itshole ba ka se ke ba thabela ditšhegofatšo tša pušo ya Mmušo wa Modimo. Ruri, mediro ka moka e bjalo e mebe e baka thogako e tšhošago go “Mokxêthwa wa Isiraele.”​—Ba-Roma 1:26, 27; 1 Ba-Korinthe 5:6-11; 6:9, 10.

Go Babja go Tloga Hlogong go Fihla Leotong

11, 12. (a) Hlalosa boemo bjo bobe bja Juda. (b) Ke ka baka la’ng re sa swanela go kwela Juda bohloko?

¹¹ Se se latelago, Jesaya o leka go fana mabaka le setšhaba sa Juda ka go ba šupetša boemo bja bona bja go babja. O re: “Le sa ôtlêxa kae, xe Le fêla Lè hlanoxa?” Ge e le gabotse, Jesaya o ba botšiša gore: ‘Na ga le a tlaišega ka mo go lekanego? Ke ka baka la’ng le ipakela kgobalo e oketšegilego ka go tšwela pele le rabela?’ Jesaya o tšwela pele ka gore: “Hleng hlôxô ka moka e šetše e xobetše, le pelo e hlokofetše yohle! Xo tloxa lwaong xo fihla hloxong xa xo mo xo thabilexo.” (Jesaya 1:5, 6a) Juda e boemong bjo bo hlaswegago bja go babja​—e babja moyeng go tloga hlogong go fihla leotong. Tlhaloso ya bolwetši e nolago moko e le ka kgonthe!

¹² Na re swanetše go kwela Juda bohloko? Le gatee! Nywageng e makgolo pejana, setšhaba ka moka sa Isiraele se ile sa lemošwa ka kotlo ya go se kwe. Ka boripana ba ile ba botšwa gore: “Morêna ó tlo Xo ôtla ka dišô tše mpe tša mo matolong le mehlahung, tše di sa folexo, xo tloxa dinaong xo fihla phoxong.” (Doiteronomio 28:35) Ka kgopolo ya tshwantšhetšo, Juda bjale e tlaišwa ke mafelelo a a tsela ya yona ya go se kwe. Gomme se ka moka se ka be se ile sa phengwa ge nkabe setšhaba sa Juda se ile sa kwa Jehofa.

13, 14. (a) Ke dikgobalo dife tšeo di ilego tša bakelwa Juda? (b) Na ditlaišego tša Juda di e dira gore e naganišiše ka tsela ya yona ya borabele?

¹³ Jesaya o tšwela pele go hlalosa boemo bjo bo šokišago bja Juda ka gore: “E fo ba dinthô le mexoxoma, le dinthô tša bô-lehono di sešoxo tša hlatswiwa ’me tša tlêmêlêlwa, tša thobiwa ka makhura.” (Jesaya 1:6b) Moporofeta mo o bolela ka mehuta e meraro ya dikgobalo: dintho (go segwa mo go bjalo ka mo go bakwago ke tšhoša goba thipa), megogoma (go ruruga mo go bakwago ke go bethwa), gotee le dintho tše difsa (dintho tše di bulegilego tšeo go bonalago di ka se fole). Kgopolo e tšweletšwago ke ya motho yo a otlilwego o šoro ka tsela le ge e le efe yeo o ka e naganago, yoo karolo e nngwe le e nngwe ya mmele wa gagwe e gobetšego. Ruri Juda e boemong bja tlalelo.

¹⁴ Na boemo bjo bo nyamišago bja Juda bo e tutueletša go boela go Jehofa? Aowa! Juda e swana le lerabele le le hlalositšwego go Diema 29:1, ka gore: “Pala-balai ó tlo thšoxa a robêxa, xo se bê le moreku.” Setšhaba se bonala se ka se ke sa fola. Go etša ge Jesaya a hlalosa, dintho tša sona ‘ga di ešo tša hlatswiwa gomme tša tlemelelwa, tša thobiwa ka makhura.’b Ka kgopolo e itšego, Juda e swana le ntho e bulegilego, e sa tlemelelwago le e kekago.

15. Re ka itšhireletša bolwetšing bja moya ka ditsela dife?

¹⁵ Ka go ithuta go Juda, re swanetše go itiša malebana le bolwetši bja moya. Go swana le bolwetši bja mmele, bo ka swara le ge e le mang wa rena. Go ba gona, ke mang go rena yo a sa kgongwego ke dikganyogo tša nama? Megabaru le go kganyoga maipshino a feteletšego di ka mela ka dipelong tša rena. Ka baka leo, re swanetše go itlwaetša go “ba ba hloilexo bobe” gomme re “xomarêlê boló.” (Ba-Roma 12:9) Gape re swanetše go hlagolela dienywa tša moya wa Modimo maphelong a rena a letšatši le letšatši. (Ba-Galatia 5:22, 23) Ka go dira bjalo re tla phema boemo bjo bo ilego bja tlaiša Juda​—bja go babja moyeng go tloga hlogong go fihla leotong.

Naga e Dirilwego Lešope

16 (a) Jesaya o hlalosa bjang boemo bja naga ya Juda? (b) Ke ka baka la’ng ba bangwe ba bolela gore mantšu a a boletšwe nakong ya pušo ya Ahasi, eupša re ka a kwešiša bjang?

¹⁶ Bjale Jesaya o tlogela seswantšho sa gagwe sa tša kalafo gomme o boela boemong bja lefelo la Juda. O bolela bjalo ka ge eka o okametše mogola wa ntwa gore: “Naxa ya lena ké ya marope, metse ya lena e fsile ka mollô; mašemo a lena a lewa ke bašele lena Lè lebeletše; ké thšwalalanyô wa mašêxêrêpê a ba ntlê.” (Jesaya 1:7) Diithuti tše dingwe di bolela gore le ge mantšu a a hwetšwa mathomong a puku ya Jesaya, mo gongwe a boletšwe ka morago tirelong ya moporofeta mohlomongwe nakong ya pušo ya Kgoši e mpe Ahasi. Ba bolela ka go tia gore pušo ya Usia e be e atlega kudu go ka swanela tlhaloso e bjalo e nyamišago. Ke therešo gore go ka se bolelwe ka kgodišego gore puku ya Jesaya e beakantšwe go ya ka thulaganyo ya tatelano ya dinako. Lega go le bjalo, mantšu a Jesaya a lego mabapi le go dirwa lešope mo gongwe ke a boporofeta. Ge a bolela taba e lego ka mo godimo, go bonala Jesaya a diriša mokgwa o hwetšwago lefelong le lengwe ka Beibeleng​—wa go hlalosa tiragalo ya nakong e tlago bjalo ka ge eka e šetše e diragetše, ka go rialo a gatelela kgonthe ya go phethega ga boporofeta.​—Bapiša le Kutollo 11:15.

17. Ke ka baka la’ng tlhaloso ya boporofeta ya tšhwalalanyo e sa swanela go makatša setšhaba sa Juda?

¹⁷ Go sa šetšwe boemo, tlhaloso ya boporofeta ya go dirwa ga Juda lešope ga se ya swanela go makatša setšhaba se sa dinganga se se sa kwego. Makgolong a nywaga pejana Jehofa o ile a se lemoša ka seo se bego se tla direga ge se be se ka rabela. O itše: “Ke tlo thosanya naxa wa xo tlaba manaba a lena a a tl’o xo dula xo yôna. Xomme lena ke tlo Le xašanyetša dithšabeng, ka Le šala nthaxo kè khwamotše thšoša, naxa ya lena ya šala e le ya lešôka, metse ya lena e le marope.”​—Lefitiko 26:32, 33; 1 Dikxoši 9:6-8.

18-20. Mantšu a Jesaya 1:7, 8 a phethagatšwa neng, gona Jehofa o ‘šadiša mašalela a sego nene’ ka tsela efe mo nakong ye?

¹⁸ Mantšu a lego go Jesaya 1:7, 8 go bonala a ile a phethega nakong ya ditlhaselo tša Asiria tšeo di feleletšago ka tshenyego ya Isiraele le tshenyo le tlaišego tše apareditšego Juda. (2 Dikxoši 17:5, 18; 18:11, 13; 2 Koronika 29:8, 9) Lega go le bjalo, Juda ga se ya fedišwa ka mo go feletšego. Jesaya o re: “Lešalêla ké Ngwanenyana wa Tsione, ó etša mokutwana serapeng sa morara, ó etša moxôphê wa thšemong ya maxapu, ó etša motse wa xo rakêlêlwa.”​—Jesaya 1:8.

¹⁹ Gare ga tšhwalalanyo yeo ka moka, “ngwanenyana wa Tsione” yo e lego Jerusalema o tla šala a eme. Eupša o tla bonala e le yo a hlaselegago gabonolo kudu​—bjalo ka mokutwana serapeng sa morara goba mošašana wa mohlapetši tšhemong ya magapu. Seithuti se sengwe sa lekgolong la bo-19 la nywaga leetong la sona go theoša le Nile se ile sa gopotšwa mantšu a Jesaya ge se be se bona mešašana e swanago, yeo se e hlalosago e le e “legora feela le le emelanego le phefo ya ka leboa.” Ge puno e fetile Juda, mešašana ye e be e dumelelwa gore e hlahlamologe le go wa. Lega go le bjalo, Jerusalema e tla phologa le ge e ka bonala e fokola go madira a fenyago ohle a Asiria.

²⁰ Jesaya o phetha polelo ye ya boporofeta ka gore: “Xe Morêna wa mašaba a ka be a se re šiêlê mašalêla a sexo nene, re ka be re etša Sodoma, re ka be re dirilwe tša Gomora.” (Jesaya 1:9)c Jehofa mafelelong o tla hlakodiša Juda malebana le matla a Asiria. Go fapana le Sodoma le Gomora, Juda e ka se ke ya fedišwa. E tla tšwela pele e phela.

21. Ka morago ga ge Babele e fedišitše Jerusalema, ke ka baka la’ng Jehofa a ‘šadiša mašalela a sego nene’?

²¹ Nywageng e fetago e 100 ka morago Juda e be e tšhošetšwa gape. Setšhaba se be se sa ka sa ithuta tayong yeo e neilwego ke Asiria. “Ba dira bahlanka ba Modimo sekwêrô, ba nyatša se ba se boletšexo, ba fôtla baporofeta ba xaxwe.” Ka baka leo “kxalefô ya Morêna ya ba ya xolêla sethšaba sa xaxwe, xwa hlôkwa moreku.” (2 Koronika 36:16) Mmuša-noši wa Babele Nebukadinetsara o ile a fenya Juda, gomme mo nakong ye go be go se na se se šetšego se “etša mokutwana serapeng sa morara.” Gaešita le Jerusalema e ile ya senywa. (2 Koronika 36:17-21) Lega go le bjalo, Jehofa ‘o ile a šadiša ba sego kae.’ Gaešita le ge Juda e ile ya kgotlelela nywaga e 70 bothopša, Jehofa o ile a kgonthišetša go tšwela pele ga setšhaba le lešika la Dafida ka mo go kgethegilego, leo le bego le tla tšweletša Mesia yo a holofeditšwego.

22, 23. Lekgolong la pele la nywaga, ke ka baka la’ng Jehofa a ile a ‘šadiša mašalela a sego nene’?

²² Lekgolong la pele la nywaga, Isiraele e ile ya feta bothateng bja yona bja mafelelo e le setšhaba sa Modimo sa kgwerano. Ge Jesu a be a iponagatša e le Mesia yo a holofeditšwego, setšhaba se ile sa mo gana, ka go rialo Jehofa a se lahla. (Mateo 21:43; 23:37-39; Johane 1:11) Na se e be e le mafelelo a go ba ga Jehofa le setšhaba se kgethegilego lefaseng? Aowa. Moapostola Paulo o bontšhitše gore Jesaya 1:9 e be e sa na le phethagalo e nngwe gape. Ge a be a tsopola phetolelong ya Septuagint o ngwadile gore: “Jesaya ó di boletše di sešo tša ba xôna, a re: Xe Morêna wa mašaba a ka bê a sa re šiêle mašalêla [“peu,” NW] a sexo nene, re ka be re etša Sodoma, re ka be re dirilwe tša Gomora.”​—Ba-Roma 9:29.

²³ Mo nakong ye baphologi e be e le Bakriste ba tloditšwego, bao ba bego ba dumela go Jesu Kriste. Mathomong ba e be e le ba-Juda ba dumelago. Ka morago ba ile ba tlatšwa ke Ba-ntle ba dumelago. Ba ile ba bopa Isiraele yo mofsa ba le gotee, e lego “Ba-Isiraele ba Modimo.” (Ba-Galatia 6:16; Ba-Roma 2:29) “Peu” e ile ya phologa tshenyego ya tshepedišo ya dilo ya Sejuda ka 70 C.E. Ruri, “Ba-Isiraele ba Modimo” ba sa dutše ba e na le rena lehono. Bjale ba tladitšwe ke dimilione tša batho ba dumelago ba ditšhaba bao ba bopago “lešaba le lexolo la batho ba xo sexo motho e a kxônaxo xo ba bala, ba dithšaba ka moka, le meloko ka moka, le merafô ka moka, le maleme ka moka.”​—Kutollo 7:9.

24. Ke’ng seo bohle ba swanetšego go se lemoga ge e ba ba nyaka go phologa masetla-pelo a magolo a batho?

²⁴ Kgaufsinyane lefase le le tla lebana le ntwa ya Haramagedone. (Kutollo 16:14, 16) Le ge a e tla ba masetla-pelo a fetago tlhaselo ya ba-Asiria goba ya ba-Babele go Juda, le a fetago gaešita le phedišo ya Roma ya go fediša Judea ka 70 C.E., go tla ba le baphologi. (Kutollo 7:14) Ka gona, ke gabohlokwa gakaakang gore bohle ba naganišiše ka kelohloko ka mantšu a Jesaya go Juda! A ile a bolela phologo go baloki morago nakong yeo. Gomme a ka bolela phologo go bao ba dumelago lehono.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Caption on page 20]

Ka go se swane le Sodoma le Gomora, Juda e ka se ke ya ba lešope ka mo go sa felego