Kgaolo ya Botshelela

Jehofa Modimo o Gaugela Mašaledi

Jesaya 4:2-6

1, 2. Ke’ng seo moporofeta Jesaya a se bolelelago pele mabapi le Juda le Jerusalema?

LEDIMO le lešoro le wela lefelo leo le nago le baagi ba bantši. Diphefo tše matla, dipula tša matloro-tloro le lefula le legolo di gogola karolo e kgolo ya naga, tša senya magae, tša senya dibjalo gomme tša feta ka maphelo. Eupša ledimo le feta go se go ye kae gomme la latelwa ke nako ya boiketlo. Go baphologi, ke nako ya go tsošološa le ya go aga lefsa.

² Moporofeta Jesaya o bolelela pele selo se sengwe se se swanago mabapi le Juda le Jerusalema. Maru a ledimo la kahlolo ya Modimo a batamela ka mo go tšhošago​—gomme e le ka lebaka le le kwalago! Molato wa setšhaba ke o mogolo. Babuši gotee le batho ba tladitše naga ka go hloka toka le tšhollo ya madi. Ka Jesaya, Jehofa o pepentšha molato wa Juda gomme o lemoša gore O tla phetha kahlolo godimo ga setšhaba seo se se sa kwego. (Jesaya 3:25) Naga ya Juda e tla šala e le lešope ka mo go feletšego ka morago ga ledimo le. Tebelelo yeo e swanetše go ba e nyamiša Jesaya.

3. Ke ditaba dife tše dibotse tšeo molaetša o buduletšwego go Jesaya 4:2-6 o di swerego?

³ Eupša go na le ditaba tše dibotse! Ledimo la kahlolo ya Jehofa ya go loka le tla feta gomme mašaledi a tla phologa. Ee, kahlolo ya Jehofa go Juda e tla tswakwa le kgaugelo! Molaetša o buduletšwego wa Jesaya o ngwadilwego go Jesaya 4:2-6 o lebiša tlhokomelo nakong ye e šegofaditšwego. Go bjalo ka ge eka letšatši le hlaba go tšwa ka morago ga maru; boemo bo fetoga go tloga diponagalong le medumong ya kahlolo​—tše di hlalositšwego go Jesaya 2:6–4:1​—go ya nageng le bathong ba ba mpshafaditšwego gabotse.

4. Ke ka baka la’ng re swanetše go ahla-ahla boporofeta bja Jesaya bja go tsošološwa ga mašaledi?

⁴ Boporofeta bja Jesaya mabapi le go tsošološwa ga mašaledi gotee le polokego ya ona e latelago le bjona bo a phethagala mehleng ya rena​—e lego “bofelong bya mabaka.” (Jesaya 2:2-4) Anke re ahla-ahleng molaetša wo o lego nakong ka gobane ga se feela gore o na le tlhaloso ya boporofeta eupša o bile o re ruta ka kgaugelo ya Jehofa le kamoo rena re le motho ka o tee ka o tee re ka e amogelago ka gona.  

‘Lehlogedi la Jehofa’

5, 6. (a) Jesaya o hlalosa bjang nako ya khutšo yeo e latelago ledimo le le tlago? (b) Ke’ng se se bolelwago ke lentšu “lehloxedi,” gona se se šupa’ng mabapi le naga ya Juda?

⁵ Segalo sa lentšu la Jesaya e ba se se thabišago ge a lebelela ka kua ga ledimo le le tlago, nakong ya khutšo e kgolo. O ngwala gore: “Mohlang woo lehloxedi la Morêna [“seo se hlogago (lehlogedi) sa Jehofa,” mongwalo wa ka tlase wa NW] le tlo taxa la tumišwa; ’me kenyô tša naxa e tlo ba bothakxa le bothšepi bya baphološwa ba Isiraele.”​—Jesaya 4:2.

⁶ Jesaya mo o bolela ka tsošološo. Leina la Sehebere le le fetoletšwego e le “lehloxedi” le šupa ‘seo se hlogago, lehlogedi, lekala.’ Le tswalanywa le katlego, koketšego le ditšhegofatšo tše di tšwago go Jehofa. Ka go rialo Jesaya o dira seswantšho sa kholofelo​—tšhwalalanyo e batamelago e ka se be gona ka mo go sa felego. Ka tšhegofatšo ya Jehofa, naga e kilego ya atlega ya Juda e tla tšweletša dienywa tše dintši gape.a​—Lefitiko 26:3-5.

7. Lehlogedi la Jehofa “le tlo taxa la tumišwa” bjang?

⁷ Jesaya o diriša mantšu a kwagalago gabotse go hlalosa bogolo bja tsošološo yeo e tlago. Lehlogedi la Jehofa “le tlo taxa la tumišwa.” Lentšu “taxa” le re gopotša ka botse bja Naga e Holofeditšwego ge Jehofa a be a e nea Isiraele nywageng e makgolo pejana. E be e le e botse kudu moo e bego e tšewa e le “yôna e botse [“legakabje,” New American Bible] mo xo dinaxa tšohle.” (Hesekiele 20:6) Ka go rialo mantšu a Jesaya a kgonthišetša batho gore naga ya Juda e tla tsošološetšwa letagong le botseng bja yona bja pele. Ruri, e tla ba bjalo ka legakabje le le kgabišitšego godimo ga lefase.

8. Ke bomang bao ba tlago go ba gona go thabela botse bjo bo tsošološitšwego bja naga, gona Jesaya o hlalosa maikwelo a bona bjang?

⁸ Lega go le bjalo, ke bomang bao ba tla bago gona go thabela botse bjo bo tsošološitšwego bja naga? Jesaya o ngwala gore ke, “Baphološwa ba Isiraele.” Ee, ba bangwe ba tla phologa tshenyego e kokobetšago yeo e boletšwego e sa le pele nakong e fetilego. (Jesaya 3:25, 26) Mašaledi a baphologi a tla boela Juda gomme a tšea karolo tsošološong ya yona. Go ba bao ba boilego​—“baphološwa”​—ditšweletšwa tše dintši tša naga ya bona e tsošološitšwego di tla “fetoga selo se ba tla ikgantšhago ka sona le selo se sebotse.” (Jesaya 4:2; mongwalo wa ka tlase wa NW) Go kokobetšwa ke tšhwalalanyo go tla šuthelela maikwelo a mpshafaditšwego a boikgantšho.

9. (a) E le go phethagatša mantšu a Jesaya, go ile gwa direga’ng ka 537 B.C.E.? (b) Ke ka baka la’ng go ka bolelwa gore “baphološwa” ba akaretša ba bangwe bao ba belegetšwego bothopša? (Bona mongwalo wa ka tlase wa NW.)

⁹ Ka go dumelelana le mantšu a Jesaya, ledimo la kahlolo le ile la fihla ka 607 B.C.E. ge ba-Babele ba be ba senya Jerusalema gomme ba-Isiraele ba bantši ba e-hwa. Ba bangwe ba ile ba phologa gomme ba išwa bothopša Babele, eupša ge nkabe e be e se ka kgaugelo ya Modimo go ka be go sa ka gwa ba le baphologi le gatee. (Nehemia 9:31) Mafelelong, Juda e ile ya tlogelwa e le lešope ka mo go feletšego. (2 Koronika 36:17-21) Ka gona, ka 537 B.C.E. Modimo wa kgaugelo o ile a dumelela “baphološwa” go boela Juda e le gore ba tsošološe borapedi bja therešo.”b (Esera 1:1-4; 2:1) Go itshola mo go tšwago pelong ga mathopša a a boilego go hlaloswa gabotse go Psalme 137, yeo go bonalago e ngwadilwe nakong ya bothopša goba go se go ye kae ka morago ga bjona. Ge a boetše Juda a ile a lema mobu gomme a bjala peu nageng. Nagana kamoo a swanetšego go ba a ile a ikwa ka gona ge a be a bona gore Modimo o šegofatša maiteko a ona, a dira gore naga e hloge bjalo ka “thšemo ya Edene” e enywago dienywa!​—Hesekiele 36:34-36.

10, 11. (a) Ke ka tsela efe Barutwana ba Beibele ba bego ba le bothopša go “Babele o moxolo” mathomong a lekgolo la bo-20 la nywaga? (b) Jehofa o ile a šegofatša bjang mašaledi a ba-Isiraele ba moya?

¹⁰ Tsošološo e swanago e diregile mehleng ya rena. Mathomong a lekgolo la bo-20 la nywaga, Barutwana ba Beibele, bjalo ka ge Dihlatse tša Jehofa di be di tsebja bjalo ka nako yeo, ba ile ba tsena bothopša bja moya go “Babele o moxolo,” e lego mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka. (Kutollo 17:5) Le ge ba be ba ganne dithuto tše dintši tša bodumedi bja maaka, Barutwana ba Beibele ba be ba sa dutše ba šilafaditšwe ke dikgopolo le mekgwa e itšego ya Babele. Ba bangwe ba bona ba ile ba golegwa e le ka kgonthe ka baka la kganetšo e tutueditšwego ke baruti. Naga ya bona ya moya​—boemo bja bona bja bodumedi goba bja moya​—e ile ya tlogelwa e le lešope.

¹¹ Eupša ka seruthwane sa 1919 Jehofa o ile a gaugela mašaledi a a ba-Isiraele ba moya. (Ba-Galatia 6:16) O ile a bona go itshola ga bona le kganyogo ya bona ya go mo rapela ka therešo, ka go rialo a dira gore ba lokollwe kgolegong ya kgonthe gomme sa bohlokwa kudu, a ba lokolla bothopša bja moya. “Baphološwa” ba ba ile ba bušetšwa lefelong la bona la moya leo ba le neilwego ke Modimo leo a dirilego gore le hloge kudu. Boemo bjo bja moya bo tšweleditše ponagalo e ipiletšago le e kgahlišago yeo e gogetšego batho ba bangwe bao ba boifago Modimo gore ba tlatše mašaledi borapeding bja therešo.

12. Mantšu a Jesaya a godiša bjang kgaugelo yeo Jehofa a nago le yona go batho ba gagwe?

¹² Mantšu a Jesaya mo a godiša kgaugelo yeo Modimo a nago le yona go batho ba gagwe. Gaešita le ge ba-Isiraele e le setšhaba ba be ba hlanogetše Jehofa, o ile a gaugela mašaledi a itsholago. Re ka homotšwa ke go tseba gore gaešita le bao ba dirago phošo e kgolo ba ka boela go Jehofa ka kholofelo. Bao ba itsholago ga go nyakege gore ba ikwe ba sa swanelwe ke kgaugelo ya Jehofa ka gobane ga a nyatše pelo e nyamilego. (Psalme 51:17) Beibele e re kgonthišetša gore: “Morêna ké Moxauxedi, ké wa mabobo, ké Mo-se-fêle-pelo wa botho byo boxolo. Morêna ó šôkêlwa ba ba mmoifaxo byalo ka tata xo bana xe a xauxêla bana b’axwe.” (Psalme 103:8, 13) Ka kgonthe, Modimo yo bjalo wa kgaugelo o swanelwa ke tumišo yohle ya rena!

Mašaledi e ba a Makgethwa go Jehofa

13. Bjalo ka ge go ngwadilwe go Jesaya 4:3, Jesaya o hlalosa bjang mašaledi ao a tlago go gaugelwa ke Jehofa?

¹³ Re šetše re tsebišitšwe mašaledi ao a bego a tla gaugelwa ke Jehofa, eupša bjale Jesaya o a hlalosa ka mo go nabilego kudu. O ngwala gore: “Ba ba šaletšexo mo Tsione, le mašalêla a mo Jerusalêma, ba tlo bitšwa ba bakxêthwa; e tlo ba bohle ba ba ngwadilwexo le baphedi fá Jerusalêma.”​—Jesaya 4:3.

14. “Ba ba šaletšexo” le “mašalêla” ke bomang, gona ke ka baka la’ng Jehofa a tla ba gaugela?

¹⁴ “Ba ba šaletšexo” le “mašalêla” ke bomang? Ke baphološwa bao go boletšwego ka bona temaneng e fetilego​—mathopša a ba-Juda ao a tla dumelelwago go boela Juda. Bjale Jesaya o bontšha lebaka leo Jehofa a tla ba gaugelago ka lona​—e tla ba ba “bakxêthwa [go yena].” Bokgethwa bo bolela “bohlweki goba tshekego ya bodumedi; bokgethwa.” Go ba yo mokgethwa go akaretša go ba yo a hlwekilego goba yo a sekilego, ka polelo le ka tiro, go fihlelela tekanyetšo ya Jehofa ya se se lokilego le seo se swanetšego. Ee, Jehofa o tla gaugela bao e lego ba “bakxêthwa [go yena],” gomme o tla ba dumelela go boela “motseng o mokxethwa” Jerusalema.​—Nehemia 11:1.

15. (a) Polelwana e rego “ba ba ngwadilwexo le baphedi fá Jerusalêma” e re gopotša setšo sefe sa ba-Juda? (b) Ke temošo efe e nagantšhago motho yeo e šišinywago ke mantšu a Jesaya?

¹⁵ Na mašaledi a a botegago a tla dula a le moo? Jesaya o holofetša gore e tla ba “ba ba ngwadilwexo le baphedi fá Jerusalêma.” Se se re gopotša setšo sa ba-Juda sa go boloka malokelelo a maina a malapa le meloko ya Isiraele ka kelohloko. (Nehemia 7:5) Go ngwalwa lelokelelong la maina go be go bolela gore o sa phela, ka gobane ge motho a be a e-hwa leina la gagwe le be le phumolwa. Dikarolong tše dingwe tša Beibele re bala ka lelokelelo la maina la seswantšhetšo goba puku yeo e nago le maina a bao Jehofa a ba putsago ka bophelo. Eupša maina ka pukung ye a ngwalwa go ya ka maemo, ka gobane Jehofa a ka ‘phumola’ maina. (Ekisodo 32:32, 33; Psalme 69:28) Ka gona, mantšu a Jesaya a šišinya temošo e nagantšhago motho​—gore bao ba boilego ba ka tšwela pele ba phela nageng ya bona e tsošološitšwego ge feela ba dula e le ba bakgethwa mahlong a Modimo.

16. (a) Jehofa o ile a nyaka’ng go bao a ilego a ba dumelela go boela Juda ka 537 B.C.E.? (b) Ke ka baka la’ng go ka thwe kgaugelo ya Jehofa go mašaledi a tloditšwego gotee le “dinku tše dingwê” ga se ya ba ya lefeela?

¹⁶ Ka 537 B.C.E. mašaledi ao a ilego a boela Jerusalema a ile a dira bjalo ka maikemišetšo a sekilego​—a go tsošološa borapedi bja therešo. Ga go le o tee yo a bego a šilafaditšwe ke mekgwa ya bodumedi bja boheitene goba ke boitshwaro bjo bo sa hlwekago bjoo Jesaya a bego a lemošitše ka matla gakaakaa malebana le bjona yo a bego a e-na le tshwanelo ya go boa. (Jesaya 1:15-17) Ke feela bao Jehofa a bego a ba lebelela e le ba bakgethwa bao ba bego ba ka boela Juda. (Jesaya 35:8) Ka mo go swanago, ga e sa le a lokollwa bothopšeng bja moya ka 1919, mašaledi a tloditšwego ao bjale a tladitšwego ke dimilione tša “dinku tše dingwê”​—tšeo di nago le kholofelo ya bophelo bjo bo sa felego lefaseng​—a dirile boiteko bjohle bja go ba ba bakgethwa mahlong a Modimo. (Johane 10:16) A lahlile dithuto le mekgwa ya Babele. E le motho ka o tee ka o tee, a katanela go kgomarela ditekanyetšong tše phagamego tša Modimo tša boitshwaro. (1 Petro 1:14-16) Kgaugelo ya Jehofa go bona ga se ya ba ya lefeela.

17. Ke maina a bomang ao Jehofa a a ngwalago ka “pukung [ya gagwe] ya bophelô,” gona re swanetše go ikemišetša go dira’ng?

¹⁷ Gopola gore Jehofa o ile a bona bao e bego e le ba bakgethwa Isiraele le gore o ile a ‘ngwala maina a bona bakeng sa bophelo.’ Le lehono Jehofa o bona maiteko a rena a go ba ba hlwekilego kgopolong le mmeleng ge re dutše re ‘tliša mebele ya rena e le sehlabelo se se phelago, se sekgethwa, se se amogelegago go Modimo.’ (Ba-Roma 12:1, NW) Le gona bohle bao ba latelago tsela e bjalo ya go phela ba ngwadilwe ke Modimo ka “pukung [ya gagwe] ya bophelô”​—pego ya seswantšhetšo yeo e nago le maina a bao ba lego boemong bja go amogela bophelo bjo bo sa felego, e ka ba legodimong goba lefaseng. (Ba-Filipi 4:3; Maleaki 3:16) Ka gona, anke re direng sohle seo re ka se kgonago gore re dule re le ba bakgethwa mahlong a Modimo gobane ka go rialo re ka boloka maina a rena “pukung” yeo e bohlokwa.​—Kutollo 3:5.

Kholofetšo ya Tlhokomelo e Lerato

18, 19. Go ya ka Jesaya 4:4, 5, ke tlhwekišo efe yeo e tlago go dirwa ke Jehofa, gona e tla phethwa bjang?

¹⁸ Se se latelago, Jesaya o bontšha kamoo baagi ba naga e tsošološitšwego e tlago go ba ba bakgethwa ka gona le ditšhegofatšo tšeo di ba letetšego. O re: “Ké tša mohla wo Morêna a tl’o xo ba a hlatswitše ’thšila [“mantle,” NW] tšohle tša barwedi ba Tsione, à fsietše melato ya madi ya Jerusalêma, ya tšwa ka môya wa kahlolô le ka môya wa xo thšuma. ’Me xodimo xa thaba ya Tsione mo xo fêla, le xodimo xa diphuthêxô, Morêna ó tlo bea leru la muši mosexare, le seetša sa mollô o tukaxo bošexo; e tlo ba yôna thšireletšô ya bokwala byohle.”​—Jesaya 4:4, 5.

¹⁹ Pejana Jesaya o ile a kgalema “barwedi ba Tsione” bao kgobogo ya bona ya boitshwaro e bego e utilwe ke dikgabiši tša bona tša boikgantšho. O ile a ba a pepentšha molato wa madi wa setšhaba ka kakaretšo, a ba kgothaletša gore ba itlhwekiše. (Jesaya 1:15, 16; 3:16-23) Lega go le bjalo, mo o lebeletše pele nakong ya ge Modimo ka boyena a tla be a “hlatswitše [mantle],” goba ditšhila tša boitshwaro, gomme a ‘hlwekišitše dipatso tša madi.’ (Jesaya 4:4, New International Version) Go hlwekiša mo go tla dirwa bjang? Ka “môya wa kahlolô” le ka “môya wa xo thšuma.” Tshenyego e tlago ya Jerusalema le go thopelwa Babele e tla ba go thuthupa ga kahlolo ya Modimo le kgalefo e fišago go setšhaba se se sa hlwekago. Mašaledi ao a phologago masetla-pelo a gomme a boela gae a tla be a kokobeditšwe le go sekišwa. Ke ka baka leo e tla bago a makgethwa go Jehofa gomme a amogela kgaugelo.​—Bapiša le Maleaki 3:2, 3.

20. (a) Dipolelo “leru,” “muši” le “mollô o tukaxo” di re gopotša’ng? (b) Ke ka baka la’ng mathopša a hlwekišitšwego a sa swanela go boifa?

²⁰ Jehofa ka Jesaya o holofetša gore o tla bea mašaledi a a hlwekišitšwego tlhokomelong ya gagwe e lerato. Dipolelo “leru,” “muši,” le “mollô o tukaxo” ke dikgopotšo tša kamoo Jehofa a ilego a hlokomela ba-Isiraele ka gona ka morago ga ge ba tlogile Egipita. ‘Mollo wa thololo le leru’ di ile tša ba šireletša go ba-Egipita bao ba bego ba ba hlomere; gape di ile tša ba hlahla lešokeng. (Ekisodo 13:21, 22; 14:19, 20, 24) Ge Jehofa a be a iponagatša Thabeng ya Sinai, thaba e ile ya “thunthša muši.” (Ekisodo 19:18) Ka gona, go ka se nyakege gore mathopša a hlwekišitšwego a boife. Jehofa e tla ba Mošireletši wa ona. O tla ba le ona go sa šetšwe ge e ba a bokana magaeng a ona goba a kopana gotee dikopanong tše kgethwa.

21, 22. (a) Leobo goba mokutwana gantši di be di agwa ka morero ofe? (b) Ke tebelelo efe yeo e beilwego ka pele ga mašaledi a hlwekišitšwego?

²¹ Jesaya o phetha tlhaloso ya gagwe ya tšhireletšo ya Modimo ka go lebiša tlhokomelo bophelong bja letšatši le letšatši. O ngwala gore: “Xo tlo ba le leôbô la moriti mosexare xe xo fiša, la xo thšabêla xôna le xo khuta ditimo le dipula.” (Jesaya 4:6) Leobo goba mokutwana gantši di be di agwa serapeng sa merara goba tšhemong go nea seširelo se se nyakegago kudu letšatšing le fišago la sehla sa komelelo le phefong le madimong a sehla sa dipula.​—Bapiša le Jona 4:5.

²² Ge a lebane le phišo e tlabolago ya tlaišo le madimo a kganetšo, mašaledi a hlwekišitšwego a tla hwetša Jehofa e le Mothopo wa tšhireletšo, polokego le setšhabelo sa bona. (Psalme 91:1, 2; 121:5) Ka go rialo go bewa tebelelo e botse ka pele ga ona: Ge e ba a tlogela ditumelo le mekgwa e sa hlwekago ya Babele, a ikokobeletša tlhwekišo ya kahlolo ya Jehofa gomme a katanela go dula e le a makgethwa, a tla dula a šireletšegile bjalo ka ge eka a ka ‘leobong’ la tšhireletšo ya Modimo.

23. Ke ka baka la’ng Jehofa a šegofaditše mašaledi a tloditšwego le bagwera ba ona?

²³ Ela hloko gore go tla tlhwekišo pele, ke moka gwa latela ditšhegofatšo. Se se itlhatsetše e le sa therešo mehleng ya rena. Morago ka 1919 mašaledi a tloditšwego a ile a ikokobeletša go sekišwa gomme Jehofa a ‘hlatswa’ go se hlweke ga ona. Ga e sa le go tloga ka nako yeo, “lešaba le lexolo” la dinku tše dingwe le lona le itumeletše go hlwekišwa ke Jehofa. (Kutollo 7:9) A hlwekišitšwe ka tsela yeo, mašaledi le bagwera ba ona a šegofaditšwe​—Jehofa o ba tlišitše tlhokomelong ya gagwe ya tšhireletšo. Ga a thibele ka mohlolo phišo ya tlaišo goba madimo a kganetšo go ba wela. Eupša o a ba šireletša bjalo ka ge eka o hloma ‘leobo la moriti le la go khuta dipula’ ka godimo ga bona. Bjang?

24. Go bonala bjang gore Jehofa o šegofaditše batho ba gagwe e le mokgatlo?

²⁴ Nagana ka se: E mengwe ya mebušo e matla kudu historing e ile ya thibela modiro wa go bolela wa Dihlatse tša Jehofa goba e ile ya leka go di fediša ka mo go feletšego. Lega go le bjalo, Dihlatse di ile tša dula di tiile gomme tša tšwela pele go bolela ka ntle le go kgaotša! Ke ka baka la’ng ditšhaba tše matla di ile tša palelwa ke go thibela modiro wa sehlotswana se sa batho se se bonalago se sa kgone go itwela? Ka gore Jehofa o beile bahlanka ba gagwe ba hlwekilego ka ‘leobong’ la tšhireletšo leo go sego motho yo a ka kgonago go le wiša!

25. Go ba le Jehofa e le Mošireletši wa rena go bolela’ng go rena re le motho ka o tee ka o tee?

²⁵ Go thwe’ng ka rena re le motho ka o tee ka o tee? Go ba le Jehofa e le Mošireletši wa rena ga go bolele gore re phela bophelo bjo bo se nago mathata tshepedišong ye ya dilo. Bakriste ba bantši ba botegago ba lebana le mathata a mašoro, a bjalo ka bodiidi, dikotsi tša tlhago, ntwa, bolwetši le lehu. Ge re lebeletšane le masetla-pelo a bjalo, anke le ka mohla re se ke ra lebala gore Modimo wa rena o na le rena. O re šireletša moyeng, a re nea seo re se nyakago​—gaešita le “matla a fetago a tlhago”​—gore re kgotlelele diteko ka potego. (2 Ba-Korinthe 4:7, NW) Ka ge re šireletšegile ge re na le yena, ga se ra swanela go boifa. Go ba gona, ge feela re dira seo re ka se kgonago go ipoloka re le ba bakgethwa mahlong a gagwe, ga go na se se “kxônaxo xo re aroxanya le leratô la Modimo.”​—Ba-Roma 8:38, 39.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Caption on page 62]

Ledimo la kahlolo ya Modimo le tla godimo ga Juda

[Caption on page 63]