Kgaolo ya Lesome-šupa

‘Babele o Wele!’

Jesaya 21:1-17

1, 2. (a) Sehlogo sa kakaretšo sa Beibele ke sefe, eupša ke sehlogo sefe sa bohlokwa se se tlaleletšago se se tšwelelago go Jesaya? (b) Beibele e godiša bjang sehlogo sa go wa ga Babele?

BEIBELE e ka swantšhwa le tlhamo e botse ya mmino yeo e nago le sehlogo se segolo seo se nago le dihlogwana tše dinyenyane tše di tšweletšwago bakeng sa go tlaleletša go kgethegeng ga tlhamo yeo ka moka. Ka tsela e swanago, Beibele e na le sehlogo se segolo​—e lego go lwelwa ga bogoši bja Jehofa ka pušo ya gagwe ya Mmušo wa Mesia. Gape e na le dihlogo tše dingwe tša bohlokwa tšeo di tšwelelago gantši. Se sengwe sa tše ke go wa ga Babele.

² Sehlogo seo se tšweleditšwe go Jesaya dikgaolo 13 le 14. Se tšwelela gape go kgaolo 21 le go dikgaolo 44 le 45. Ngwaga-kgolo ka morago, Jeremia o godiša sehlogo se se swanago, gomme puku ya Kutollo e se fihliša phethong e matla kudu. (Jeremia 51:60-64; Kutollo 18:1–19:4) Moithuti yo mongwe le yo mongwe wa Beibele yo a elago hloko o swanetše kgongwa ke sehlogo se se se tlaleletšago sa bohlokwa sa Lentšu la Modimo. Jesaya kgaolo 21 e a thuša tabeng ye, ka gobane e nea dintlha ka botlalo tše di kgahlišago mabapi le go wa mo go porofetilwego ga mmušo woo o mogolo wa lefase. Ka morago, re tla bona gore Jesaya kgaolo 21 e gatelela sehlogo se sengwe sa bohlokwa sa Beibele​—seo se re thušago go lekodišiša go phakgama ga rena bjalo ka Bakriste lehono.

“Pônô ya tše Thata”

3. Ke ka baka la’ng Babele e bitšwa “lešôka la lewatleng,” gomme leina leo le bolelela pele eng mabapi le bokamoso bja yona?

³ Jesaya kgaolo 21 e thoma ka molaetša o boifišago: “Mo-êla-lešôka [“kgoeletšo malebana le lešoka,” NW] la lewatleng. Di tla di e-tšwa [“borwa,” NW] bo-ka sesesedi sè kutoloxile. Di tla di e-tšwa ’šokeng, naxeng e šiišaxo.” (Jesaya 21:1) Go bapa le Noka ya Eforate ke Babele, yeo karolo ya yona ya ka bohlabela e lego tikologong ya magareng ga dinoka tše pedi tše dikgolo e lego Eforate le Tigris. E tloga e le kgojana le lewatle ka bolona. Ka gona, ke ka baka la’ng e bitšwa “lešôka la lewatleng”? Ke ka baka la gore tikologo ya Babele e be e atiša go ba le mafula ngwaga le ngwaga, a baka ‘lewatle’ le legolo la mohlaka. Lega go le bjalo, ba-Babele ba ile ba thibela lešoka le la meetse a mantši ka go hlama tshepedišo e raraganego ya maboto le mekero. Ka bohlale ba ile ba diriša meetse a e le karolo ya tshepedišo ya motse ya tšhireletšo. Lega go le bjalo, ga go na maiteko a motho ao a tlago go phološa Babele kahlolong ya Modimo. Babele e be e kile ya ba lešoka​—e be e tla boela ya ba lešoka gape. E lebane le masetla-pelo ao a ipopago go swana le le lengwe la madimo a mašoro ao ka dinako tše dingwe a tšutlago godimo ga Isiraele go tšwa lešokeng le le šiišago la ka borwa.​—Bapiša le Sakaria 9:14.

4. Pono ya Kutollo ya “Babele o moxolo” e akaretša bjang dikarolo tša “meetse” le “lešôka,” gomme “meetse” a bolela’ng?

⁴ Bjale ka ge re ithutile go Kgaolo 14 ya puku ye, Babele ya bogologolo e na le seo se swanago le yona mehleng yeno​—“Babele o moxolo,” mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka. Go Kutollo, Babele o Mogolo ka mo go swanago e swantšhwa e sepedišana le “lešôka” le “meetse.” Moapostola Johane o išwa lešokeng gore a yo bontšhwa Babele o Mogolo. O botšwa gore e ‘dutše godimo ga meetse a mantši’ ao a emelago “merafô le mašaba a batho, le dithšaba le maleme.” (Kutollo 17:1-3, 5, 15) Thekgo ya batho ka kakaretšo ka mehla e bile senotlelo se se lebišago go phologeng ga bodumedi bja maaka, eupša “meetse” a bjalo a ka se ke a bo šireletša mafelelong. Go etša molekane wa bjona wa bogologolo, bo tla feleletša bo se na selo, bo hlokomologilwe le go tlogelwa e le lešope.

5. Babele e ikhweletša bjang botumo bja go ba ‘moradia’ le “yo a thopago”?

⁵ Mehleng ya Jesaya Babele ga se ya hlwa e e-ba mmušo o mogolo wa lefase, eupša Jehofa o šetše a bonela pele gore ge nako ya yona e fihla, e tla diriša matla a yona gampe. Jesaya o tšwela pele ka gore: “Go na le pono e thata yeo ke e boditšwego: Motho yo a dirago ka boradia o dira ka boradia, gomme yo a thopago o a thopa.” (Jesaya 21:2a, NW) Babele ruri e tla thopa le go dira ka boradia ditšhaba tšeo e di fenyago, go akaretša le Juda. Ba-Babele ba tla senya Jerusalema, ba hule tempele ya yona gomme ba iše batho ba yona bothopša Babele. Moo, mathopša a ao a sa kgonego go itwela a tla swarwa ka tsela e sehlogo, a kwerwa ka baka la tumelo ya wona, gomme a se ke a newa kholofelo ya go boela nageng ya gabo wona.​—2 Koronika 36:17-21; Psalme 137:1-4.

6. (a) Jehofa o tla fediša go fegelwa gofe? (b) Ke ditšhaba dife tšeo go boletšwego e sa le pele gore di tla hlasela Babele, gomme se se phethagatšwa bjang?

⁶ Ee, Babele e swanelwa kudu ke “pono [ye] e thata,” yeo e tla bolelago dinako tše thata go yona. Jesaya o tšwela pele ka gore: “Hee Elama! Tšwaa dirá! Hee Meda! Rakêlêla motse, O khutšišê batho diphêxêlô.” (Jesaya 21:2b) Bao ba gateletšwego ke mmušo wo wa moradia ba tla hwetša kimologo. Mafelelong, diphegelo tša bona di a fela! (Psalme 79:11, 12) Kimologo ye e tla tlišwa ke eng? Jesaya o bolela ka ditšhaba tše pedi tšeo di tlago go hlasela Babele: Elama le Meda. Nywaga-kgolo e mebedi ka morago, ka 539 B.C.E., Korese wa Peresia o tla hlahla madira a kopanego a ba-Peresia le a ba-Meda go yo lwa le Babele. Ge e le Elama, dikgoši tša Peresia di tla thopa bonyenyane karolo ya naga yeo pele ga 539 B.C.E.a Madira a Peresia ka go rialo a tla akaretša ba-Elama.

7. Pono ya Jesaya e mo kgoma bjang, gomme e šupa eng?

⁷ Ela hloko kamoo Jesaya a hlalosago mafelelo a pono go yena: “Lethêka la-ka xe le hlokofala ké ka tšôna; ke swerwe ke mašôkô a etšaxo a mmelexi; ke kudupana, ’me xa ke kwe; ke thšoxile, ’me xa ke sa bôna. Pelo ya-ka e timetše, e ribexetšwe ke tlalêlô; lefsifsana le ke bexo ke le rata le mphetoxetše la mmoifô.” (Jesaya 21:3, 4) Go bonala moporofeta a thabela diiri tša lefsifsana, e lego nako e rategago bakeng sa go naganišiša ka setu. Eupša bošego bjale bo lahlegetšwe ke botse bja bjona, go e na le moo bo tliša feela poifo, bohloko le go thothomela. O swarwa ke lešoko go swana le mosadi yo a belegago, gomme pelo ya gagwe “e timetše.” Setsebi se sengwe se fetolela polelwana ye ka gore “pelo ya-ka e otla ka matla,” se hlalosa gore polelwana yeo e šupa go “go otla mo go sa itekanelago le mo go sa tlwaelwago ga go thebetha ga pelo.” Ke ka baka la’ng a gateletšegile gakaakaa? Go molaleng gore maikwelo a Jesaya ke a boporofeta. Bošegong bja October 5/6, 539 B.C.E., ba-Babele ba tla welwa ke poifo e swanago.

8. Bjalo ka ge go porofetilwe, ba-Babele ba itshwara bjang gaešita le ge manaba a bona a le ka ntle ga merako?

⁸ Ge lefsifsi le swara bošegong bjoo bja madimabe, poifo ke selo seo ba-Babele le gatee ba sa naganego ka sona. Jesaya o bolela e sa le pele nywaga-kgolo e ka bago e mebedi pele ga moo gore: “A tafola e lokišwe, go rulaganywe lefelo la ditulo, go jewe, go nwewe!” (Jesaya 21:5a, NW) Ee, Kgoši Belesatsara yo a ikgantšhago o dirile moletlo. Madulo a rulagantšwe bakeng sa matona a gagwe a sekete gotee le basadi ba bantši le basadi ba direthe. (Daniele 5:1, 2) Batšea-karolo moletlong wa lešata ba a tseba gore go na le madira ka ntle ga merako, eupša ba dumela gore motse wa bona ke o sa hlaselegego. Merako ya wona e megolo le mokero o išago fase go bonala di dira gore go o thopa go se kgonege; medingwana ya wona e mentši e dira gore go se ke gwa naganwa ka go thopša. Ka gona a “go jewe, go nwewe!” Belesatsara o a tagwa, gomme go molaleng gore ga se yena a nnoši. Go tagwa ga matona a phagamego go laetšwa ke go nyakega ga gore ba phafošwe, bjalo ka ge mantšu a latelago a Jesaya a bontšha ka tsela ya boporofeta.

9. Ke ka baka la’ng e e-ba mo go nyakegago go ‘tlotša kotse’?

⁹ “Lena bakxôma, tsoxang Le fokeleng dikôtsê [“le tlotše kotse,” NW]!” (Jesaya 21:5b) Kapejana moletlo o fedile. Bakgoma ba swanetše go itsoša ka bobona! Moporofeta yo a tšofetšego Daniele o bileditšwe lefelong la tiragalo, gomme o bona kamoo Jehofa a tsenyago Kgoši Belesatsara wa Babele boemong bja poifo bjo bo swanago le bjola bo hlalositšwego ke Jesaya. Matona a kgoši a tsena kgakanegong ge madira a kopanego a ba-Meda, ba-Peresia le a ba-Elama a šwahla ditšhireletšo tša motse. Babele e wa ka go akgofa! Lega go le bjalo, go bolela’ng go ‘tlotša kotse’? Beibele ka dinako tše dingwe e bolela ka kgoši ya setšhaba e le kotse ya sona ka ge e le molwedi le mošireletši wa naga.b (Psalme 89:18) Ka gona temana ye go Jesaya mohlomongwe e bolelela pele go nyakega ga kgoši e mpsha. Ka baka la’ng? Ka baka la gore Belesatsara o bolawa “byôna bošexo byoo.” Ka gona, go a nyakega gore go ‘tlotšwe kotse,’ goba go kgethwe kgoši e mpsha.​—Daniele 5:1-9, 30.

10. Ke khomotšo efe yeo barapedi ba Jehofa ba ka e hwetšago go phethagatšweng ga boporofeta bja Jesaya mabapi le yo a dirago ka boradia?

¹⁰ Barati ka moka ba borapedi bja therešo ba hwetša khomotšo go tšwa pegong ye. Babele ya mehleng yeno, e lego Babele o Mogolo, ke moradia le yo a thopago go fo swana le molekane wa yona wa bogologolo. Go ba go fihla lehono, baetapele ba bodumedi ba loga maano-mabe a go dira gore Dihlatse tša Jehofa di thibelwe, di tlaišwe goba di lefišwe lekgetho e le tsela ya go di otla. Eupša bjalo ka ge boporofeta bjo bo re gopotša, Jehofa o bona boradia bjo bjalo ka moka ga bjona gomme a ka se ke a bo tlogela bo sa otlwe. O tla fediša madumedi ka moka ao a mo emelago gampe le ao a swarago batho ba gagwe gampe. (Kutollo 18:8) Na selo se bjalo se a kgonega? Bakeng sa go aga tumelo ya rena, re swanetše go bona feela kamoo ditemošo tša gagwe mabapi le go wa ga bobedi Babele ya bogologolo le molekane wa yona wa mehleng yeno di šetšego di phethagaditšwe ka gona.

“O wile!”

11. (a) Boikarabelo bja mohlapetši ke bofe, gomme ke mang yo a bilego mafolofolo bjalo ka mohlapetši lehono? (b) Ke eng seo se emelwago ke koloi ya ntwa ya dipokolo le ya dikamela?

¹¹ Jehofa bjale o bolela le moporofeta. Jesaya o a bega: “Mong ’a bohle ó mpoditše a re: Sepela O beê mohlapetši, a bolêlê se a se bônaxo.” (Jesaya 21:6) Mantšu a a rola sehlogo se sengwe gape sa bohlokwa sa kgaolo ye​—ke sa mohlapetši. Se ke se se kgahlišago go Bakriste ka moka ba therešo lehono, ka gobane Jesu o kgothaditše balatedi ba gagwe gore ba ‘phakgame.’ “Molaki e a bôtêxaxo yo bohlale” le ka mohla ga se a ka a kgaotša go bolela seo a se bonago mabapi le go batamela ga letšatši la Modimo la kahlolo le dikotsi tša lefase le leo le gobogilego. (Mateo 24:42, 45-47) Ke eng seo mohlapetši wa ponong ya Jesaya a se bonago? “A bona koloi ya ntwa e e-na le sepane sa dipere, koloi ya ntwa ya dipokolo, koloi ya ntwa ya dikamela. Gomme a ela hloko ka go tia, ka kelohloko e kgolo.” (Jesaya 21:7, NW) Dikoloi tše tša ntwa tše di tšweletšwago ka botee mohlomongwe di emela melokeloke ya dikoloi tšeo di katago di e-ya pele ka mokgwa wa ntwa ka lebelo la dipere tše di tlwaeditšwego. Koloi ya ntwa ya dipokolo le ya dikamela e emela ka mo go swanetšego mebušo e mebedi, e lego wa Meda le wa Peresia, yeo e tlago go kopana bakeng sa go thomiša tlhaselo ye. Go feta moo, histori e kgonthišetša gore madira a Peresia a be a diriša bobedi dipokolo le dikamela ntweng.

12. Mohlapetši wa ponong ya Jesaya o bontšha dika dife, gomme ke bomang bao ba swanetšego go ba le dika tše lehono?

¹² Ka gona, mohlapetši o tutueletšega go nea pego. “A gahlola bjalo ka tau, a re: Morena, ka mehla ke eme ke le tlhapetšong mosegare, gomme mašego ka moka ke lala ke emetše go hlapetša. Gomme bona, gwa tšwelela banamedi ba dikoloi, ba na le banamedi ba dipere, ba tla ka dihlopha.” (Jesaya 21:8, 9a, PK) Mohlapetši wa ponong o goeletša ka sebete, “bjalo ka tau.” Go nyaka sebete go goeletša molaetša wa kahlolo malebana le setšhaba se matla go etša sa Babele. Go nyakega selo se sengwe gape​—kgotlelelo. Mohlapetši o dula a le modirong wa gagwe mosegare le bošego, le ka mohla ga a dumelele go phakgama ga gagwe go fokola. Ka mo go swanago, go ile gwa nyakega gore sehlopha sa mohlapetši mehleng ye ya bofelo se be le sebete le kgotlelelo. (Kutollo 14:12) Bakriste ka moka ba therešo ba nyaka dika tše.

13, 14. (a) Babele ya bogologolo e tšwela pele bjang, gomme medimo ya yona diswantšho e robaganywa ka kgopolo efe? (b) Ke bjang gona neng moo Babele o Mogolo e ilego ya wa ka mo go swanago?

¹³ Mohlapetši wa ponong ya Jesaya o bona koloi ya ntwa e batamela. Ditaba di re’ng? “A buša a re: O wile! O wile! Motse wa Babele; le diswanthšô tša medimo ya xôna ó di robaxanyeditše fase.” (Jesaya 21:9b) A pego e kgahlišago gakaakang! Mafelelong, mothopi wa moradia wa batho ba Modimo o wele!c Lega go le bjalo, ke ka kgopolo efe diswantšho tše di betlilwego le medimo ya Babele di robaganywago? Na bahlasedi ba ba-Meda le ba ba-Peresia ba tla gwantela ditempeleng tša Babele gomme ba pšhatlaganya medimo e sa balegego ya diswantšho? Aowa, ga go nyakege selo sa mohuta woo. Medimo ya diswantšho ya Babele e tla robaganywa ka kgopolo ya gore e pepentšhwa e le ye e se nago matla a go šireletša motse. Le gona Babele e tla wa ge e fetoga yeo e sa kgonego go tšwela pele e gatelela batho ba Modimo.

¹⁴ Go thwe’ng ka Babele o Mogolo? Ka go rulaganya kgatelelo ya batho ba Modimo nakong ya Ntwa ya I ya Lefase, e ile ya ba boloka ba le bothopša ka nako e itšego. Modiro wa bona wa go bolela o ile wa nyaka o emišwa. Mopresidente le bahlankedi ba bangwe ba phagamego ba Mokgatlo wa Watch Tower ba ile ba golegwa ka ditatofatšo tša maaka. Eupša 1919 e ile ya bona phetogo e makatšago. Bahlankedi ba ile ba lokollwa kgolegong, diofisi tša ntlo-kgolo di ile tša bulwa lefsa, gomme modiro wa go bolela o ile wa thongwa lefsa. Ka go rialo, Babele o Mogolo e wele ka kgopolo ya gore go swara ga yona batho ba Modimo go ile gwa fedišwa.d Go Kutollo, go wa mo go goeletšwa gabedi ke morongwa a diriša mantšu a tsebišo e lego go Jesaya 21:9.​—Kutollo 14:8; 18:2.

15, 16. Ke ka kgopolo efe batho ba gabo Jesaya e lego “ba xo folwa,” gomme re ka ithuta eng boemong bja Jesaya bja kgopolo ka bona?

¹⁵ Jesaya o phetha molaetša wo wa boporofeta ka lentšu la kwelobohloko go setšhaba sa gabo. O re: “Hee lena ba xešo ba xo folwa, Le tšwaxo seboeng sa-ka [“morwa wa seboa sa-ka,” NW]! Ke Le botša tše ke di kwilexo xo Morêna wa mašaba Modimo wa Isiraele.” (Jesaya 21:10) Ka Beibeleng, go fola gantši go swantšhetša go laya le go sekišwa ga batho ba Modimo. Batho ba Modimo ba kgwerano ba tla fetoga ‘barwa ba seboa,’ seo go sona korong e polwago ka matla gore go ntšhwe ditlhoka, go šale feela dithoro tše hlwekilego le tše di nyakegago. Jesaya ga a thabele tayo ye. Go e na le moo, o kwela bohloko ‘barwa ba ba seboa’ ba ka moso, bao ba bangwe ba bona ba tla fetšago maphelo a bona ka moka e le mathopša nageng e šele.

¹⁶ Se se ka dira e le kgopotšo e bohlokwa go rena ka moka. Ka phuthegong ya Bokriste lehono, ba bangwe ba ka ba le tshekamelo ya go felelwa ke kwelobohloko ya bona bakeng sa bafoši. Le gona bao ba amogelago tayo gantši ba ka sekamela go se e rateng. Lega go le bjalo, ge e ba re dula re gopola gore Jehofa o laya batho ba gagwe e le gore a ba sekiše, re ka se ke ra nyenyefatša tayo le bao ka boikokobetšo ba e amogelago goba ra e gana ge re e newa. Anke re amogeleng tayo ya Modimo e le pontšho ya lerato la Modimo.​—Ba-Hebere 12:6.

Go Nyakišiša ka Mohlapetši

17. Ke ka baka la’ng Edomo e bitšwa ka mo go swanetšego gore ke “Duma”?

¹⁷ Molaetša wa bobedi wa boporofeta wa Jesaya kgaolo 21 o tšweletša seswantšho sa mohlapetši. O thoma ka gore: “Moênô mo-êla-Duma [“Kgoeletšo malebana le Duma,” NW]. Ke xoêlêla kua Seira, xo thwe: Hee Mohlapetši! Tša bošexo di re’ng? Hee Mohlapetši! Tša bošexo di re’ng?” (Jesaya 21:11) Duma ye e kae? Go bonala go be go e-na le metse e mentši yeo e bego e e-na le leina leo mehleng ya Beibele, eupša ga go le o tee wa yona wo go gopolwago ka wona mo. Duma ga e hwetšwe Seira, yeo e lego leina le lengwe bakeng sa Edomo. Lega go le bjalo, “Duma” e bolela “Go Homola.” Ka gona, go bonala eka go etša ge go bile bjalo kgoeletšong e fetilego, tikologo e neilwe leina le le bolelago se itšego ka bokamoso bja yona. Edomo yeo e lego kgale e le lenaba le le itefeletšago la batho ba Modimo, e tla feleletša e homotše​—go homola ga lehu. Lega go le bjalo, pele seo se direga, ba bangwe ba tla nyakišiša ka phišego ka bokamoso.

18. Kgoeletšo ye e rego, “Bošexo ké bya ma-tla-xo-sa; fêla, e sa le bošexo,” e phethagaditšwe bjang go Edomo ya bogologolo?

¹⁸ Nakong ya go ngwalwa ga Jesaya, Edomo e tseleng ya madira a matla a Asiria. Ba bangwe kua Edomo ba hlologetšwe go tseba gore bošego bja kgatelelo bo tla fela neng bakeng sa bona. Karabo e bile efe? “Mohlapetši ó re: Bošexo ké bya ma-tla-xo-sa; fêla, e sa le bošexo.” (Jesaya 21:12a) Dilo ga di holofetše bakeng sa Edomo. Seetša sa meso se tla bonagala bogoma-ponong, eupša e tla ba sa lebakanyana, e tla ba sa bofora. Bošego​—e lego nako e nngwe gape ya lefsifsi la kgatelelo​—bo tla latela kapejana ka morago ga meso. A seswantšho se se swanetšego gakaakang sa bokamoso bja Edomo! Kgatelelo ya Asiria e tla fela, eupša Babele e tla hlatlama Asiria e le mmušo wa lefase gomme e tla senya karolo e kgolo ya Edomo. (Jeremia 25:17, 21; 27:2-8) Modikologo wo o tla boeletšwa. Kgatelelo ya Babele e tla latelwa ke ya Peresia gomme ka morago e be kgatelelo ya Gerika. Ka gona go tla ba le “ma-tla-xo-sa” a makopana mehleng ya Roma ge bo-Heroda​—bao e lego ba-Edomo ka setlogo​—ba buša kua Jerusalema. Eupša “ma-tla-xo-sa” ao a ka se swarelele. Mafelelong Edomo e tla homola ka mo go sa felego, ya hwelela historing. Leina Duma le tla e hlalosa ka mo go swanetšego mafelelong.

19. Ge mohlapetši a re, “Xe Le le ba xo botšiša, Le boê Le tlê fá Le botšišê,” a ka ba a bolela’ng?

¹⁹ Mohlapetši o ruma molaetša wa gagwe o mokopana ka mantšu a rego: “Xe Le le ba xo botšiša, Le boê Le tlê fá Le botšišê.” (Jesaya 21:12b) Polelwana “Le boê Le tlê fá” e ka šupa go tlhatlamano e sa felego ya ‘mašego’ a lego ka pele ga Edomo. Goba ka baka la gore polelwana e ka fetolelwa gape e le “boa,” moporofeta a ka ba a bolela gore ba-Edomo le ge e le bafe bao ba nyakago go efoga kahlolo ya setšhaba ba swanetše go itshola gomme ba ‘boele’ go Jehofa. Go sa šetšwe boemo, mohlapetši o laletša dinyakišišo tše oketšegilego.

20. Ke ka baka la’ng kgoeletšo ye e begilwego go Jesaya 21:11, 12 e le bohlokwa go batho ba Jehofa lehono?

²⁰ Kgoeletšo ye e kopana e boletše go gontši go batho ba Jehofa mehleng ya lehono.e Re a kwešiša gore batho ba tseneletše gare-gare bošegong bja lefsifsi bja bofofu bja moya le go arogeng go Modimo mo go tlago go lebiša phedišong ya tshepedišo ye ya dilo. (Ba-Roma 13:12; 2 Ba-Korinthe 4:4) Nakong ye ya bošego, dietša le ge e le dife tša kholofelo ya gore batho ba ka tliša khutšo le polokego ka tsela e itšego di swana le seetša sela sa bofora sa mahube ao a latelwago ke feela dinako tša lefsifsi le legolo le go feta. Mahube a kgonthe a a batamela​—e lego mahube a Pušo ya Kriste ya Nywaga e Sekete godimo ga lefase le. Eupša ge feela bošego bo sa dutše bo le gona, re swanetše go latela tlhahlo ya sehlopha sa mohlapetši ka go dula re phafogile moyeng gomme re tsebatša ka sebete go batamela ga bofelo bja tshepedišo ye e gobogilego ya dilo.​—1 Ba-Thesalonika 5:6.

Bošego bo Aparela Molala wa Leganata

21. (a) Ke go bapala gofe ka mantšu mo go ka bego go reretšwe go fihlelelwa ka polelwana e rego, “kgoeletšo malebana le molala wa leganata”? (b) Dihlopha tša basepedi tša banna ba Dedane ke eng?

²¹ Kgoeletšo ya mafelelo ya Jesaya kgaolo 21 e lebišwa go “molala wa leganata.” E thoma ka gore: “Kgoeletšo malebana le molala wa leganata: Le tla fetša bošego sethokgweng molaleng wa leganata, lena dihlopha tša basepedi tša banna ba Dedane.” (Jesaya 21:13, NW) Molala wa leganata wo go bolelwago ka wona go bonala e le Arabia, ka ge kgoeletšo e lebišitšwe melokong e mentši ya ma-Arabia. Lentšu bakeng sa “molala wa leganata” ka dinako tše dingwe le fetolelwa e le “mantšiboa,” e lego lentšu le le nyakilego le swana ka Sehebere. Ba bangwe ba šišinya gore se ke go bapala ka mantšu, go etša ge eka mantšiboa a lefsifsi​—e lego nako ya bothata​—a kgaufsi le go wela tikologo ye. Kgoeletšo e thoma ka ponagalo ya bošego ye e bontšhago dihlopha tša basepedi tša banna ba Dedane, e lego moloko o tumilego wa ma-Arabia. Dihlopha tše bjalo tša basepedi di latela ditsela tša kgwebo go tloga lefelong le le nonnego la leganateng go ya go le lengwe, di rwele dinoko, diperela le matlotlo a mangwe. Eupša mo re bona ba gapeletšegile go tlogela ditsela tša bona tšeo di sepelago ka mehla gomme ba fetša mašego ba khutile. Ka baka la’ng?

22, 23. (a) Ke morwalo ofe o robago wo o lego kgaufsi le go wela meloko ya ma-Arabia, gomme e le ka mafelelo afe go yona? (b) Masetla-pelo a a tla tla kapejana gakaaka’ng, gomme a tlišwa ke mang?

²² Jesaya o a hlalosa: “Ba ba nyorilwexo ba tleleng le meetse; ba naxa ya Thema Le ba tlêlê le boxôbê byo bo lekanexo bafaladi. Xobane ba thšaba marumô le thšoša ye e khwamotšwexo, le borá byo bo ngangilwexo, le mathata a thlabanô.” (Jesaya 21:14, 15) Ee, morwalo o robago wa ntwa o tla wela godimo ga meloko ye ya Arabia. Thema, ye e lego ka go le lengwe la mafelo a nonnego ao a nago le meetse a mantši tikologong, e gapeletšega go tlišetša bafaladi ba ba wetšwego ke madimabe a ntwa meetse le senkgwa. Bothata bjo bo tla tla neng?

²³ Jesaya o tšwela pele ka gore: “Xobane Mong ’a bohle ó mpoditše a re: Xo sa šetše ngwaxa o tee, o kaxo ngwaxa wa mothwalwa; ké mo xo tl’o xo fêla letaxô la Kedara. ’Me palo ya babetši ba mesêbê le baxale ba Kedara e tlo ba e sexo nene; Xobane Morêna Modimo wa lsiraele ó r’yalo.” (Jesaya 21:16, 17) Kedara ke moloko o tumilego kudu mo e lego gore ka dinako tše dingwe o dirišwa go emela Arabia ka moka ga yona. Jehofa o tiišitše gore babetši ba mesebe le banna ba matla ba moloko wo ba tla fokotšega ka palo go fihla e le mašaledi feela. Neng? “Xo sa šetše ngwaxa o tee,” e sego go feta moo, go fo etša ge mošomi yo a thwetšwego a sa šome go feta nako yeo a e lefšago. Ge e le gabotse, go re na dilo tše ka moka di phethagaditšwe bjang ga go tsebje. Babuši ba babedi ba Asiria​—e lego Sargon II le Sanheribe​—ba ile ba inyakela tumišo bakeng sa go fenya Arabia. Yo mongwe wa bona a ka ba a ile a fediša karolo e kgolo ya meloko ye yeo e ikgantšhago ya ma-Arabia, bjalo ka ge go boletšwe e sa le pele.

24. Re ka kgonthišega bjang gore boporofeta bja Jesaya malebana le Arabia bo ile bja phethagatšwa?

²⁴ Lega go le bjalo, re ka kgodišega gore boporofeta bjo bo ile bja phethagala ka karolo e nngwe le e nngwe ya bjona. Ga go na seo se ka gatelelago ntlha yeo ka matla kudu go feta mantšu a rumago a kgoeletšo a rego: “Morêna Modimo wa lsiraele ó r’yalo.” Go batho ba mehleng ya Jesaya, go ka bonala e le mo go ka se kego gwa direga gore Babele e tla phagamela Asiria gomme ka morago ya thenkgollwa pušong nakong ya boipshino bjo bo gobogilego bja bošego bjo tee. Go ka bonala ka mo go swanago e le mo go ka se diregego gore Edomo e matla e tla feleletša e homotše lehung goba gore bošego bja mathata le bja bodiidi di tla wela meloko e humilego ya ma-Arabia. Eupša Jehofa o re go tla ba bjalo, gomme go ba ka mokgwa woo. Lehono, Jehofa o re botša gore mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka o tla fedišwa. Se ga se feela kgonagalo; ke selo se se tla diregago e le ka kgonthe. Jehofa ka noši o boletše!

25. Re ka ekiša bjang mohlala wa mohlapetši?

²⁵ Ka gona, anke re beng bjalo ka mohlapetši. A re duleng re phafogile, go le bjalo ka ge eka re beilwe toreng e phagamego ya go hlapetša, re lebeledišiše kua pono e gomago gona bakeng sa pontšho le ge e le efe ya kotsi ye e lego kgaufsi le go direga. A re ikgweranyeng kgaufsi le sehlopha se se botegago sa mohlapetši, e lego mašaledi a Bakriste ba tloditšwego bao ba lego lefaseng lehono. A re ba tlatšeng ka go goeletša ka sebete seo ge e le gabotse re se bonago​—bohlatse bjo bogolo bja gore Kriste o a buša legodimong; gore kgaufsinyane o tla fediša bošego bjo botelele bja motho le bja lefsifsi bja go aroga go Modimo; le gore ka morago ga moo o tla tliša mahube a kgonthe, e lego Pušo ya Nywaga e Sekete godimo ga lefase la paradeise!

[Mengwalo ya ka tlase]

[Caption on page 219]

“A . . . go jewe, go nwewe!”

[Caption on page 220]

Mohlapetši o ‘goeletša bjalo ka tau’

[Caption on page 222]

“Ka mehla ke eme ke le tlhapetšong mosegare, [le] mašego ka moka”