Badirišani Ba Paulo E be e le Bomang?

PUKUNG ya Beibele ya Ditiro le mangwalong a Paulo go bolelwa ka batho ba e ka bago ba lekgolo, e lego ditho tša phuthego ya Bokriste ya lekgolong la pele la nywaga bao ba bego ba dirišana le “moapostola wa ba-ntlê.” (Ba-Roma 11:​13) Go na le mo gontši mo go tsebjago ka ba mmalwa ba bona. Ka ntle le pelaelo o tseba ditiro tša Apollo, Baranaba le Silase. Ka lehlakoreng le lengwe o tla hwetša go le thata kudu go bolela mo gontši ka Aragipo, Kelaudia, Damarisa, Lino, Peresi, Pudentsi le Sopatere.

Batho ba bantši ba ile ba kgatha tema e bohlokwa go thekgeng bodiredi bja Paulo dinakong tše di fapa-fapanego le tlase ga maemo a fapa-fapanego. Ba bangwe ba bjalo ka Aristareko, Luka le Timotheo ba ile ba hlankela le moapostola ka nywaga e mentši. Ba bangwe ba be ba e-na le yena ge a be a le kgolegong goba ge a be a sepela, mohlomongwe e le basepedišani goba e le baamogedi ba baeng. Ka manyami, ba bangwe ba go etša Alesandere, Dema, Hermogene le Figelo ga se ba ka ba tiišetša tumelong ya Bokriste.

Ge go e-tla go bagwera ba bangwe ba mmalwa ba Paulo ba bjalo ka Asinkrito, Herema, Julia goba Filologo, ge re bolela ba sego kae feela, ga re tsebe selo ka bona ge e se maina feela. Ge e le ka kgaetšedi ya Nereo goba mmago Rufo goba ba lapa la Keloe gaešita le maina ga re a tsebe. (Ba-Roma 16:​13-15; 1 Ba-Korinthe 1:​11) Lega go le bjalo, go hlahloba tsebišo e nyenyane yeo re nago le yona mabapi le batho ba ba e ka bago ba lekgolo go a re sedimoša mabapi le tsela yeo moapostola Paulo a bego a šoma ka yona. Go bile go re ruta se sengwe ka mehola ya go dikologwa ke palo e kgolo ya badumedi-gotee le rena le go šoma gotee le bona.

Basepedišani le Baamogedi ba Baeng

Bodiredi bja moapostola Paulo bo be bo akaretša tekanyo e kgolo kudu ya go sepela. Mongwadi yo mongwe o bala gore monabo wo o begilwego pukung ya Ditiro e nnoši wo a o sepetšego nageng le lewatleng e be e ka ba dikhilomithara tše 16 000. Mehleng yeo ya kgale, go sepela go be go sa lapiše feela eupša go be go bile go le kotsi. Gare ga dikotsi tše di fapa-fapanego tše a bego a lebane le tšona, e be e le go robegelwa ke dikepe, dikotsi dinokeng le bahlakodi, dikotsi lešokeng le dikotsi lewatleng. (2 Ba-Korinthe 11:​25, 26) Go molaleng gore e be e le ka sewelo mo Paulo a bego a e-ya mafelong a fapa-fapanego a nnoši.

Bao ba bego ba sepela le Paulo e be e tla ba methopo ya bogwera, kgothatšo le thušo e holago bodireding. Paulo o be a fela a ba tlogela gore ba kgone go šala ba hlokomela dinyakwa tša moya tša badumedi ba bafsa. (Ditiro 17:​14; Tito 1:5) Eupša go molaleng gore go ba gona ga bagwera go be go le bohlokwa bakeng sa tšhireletšego le thekgo go swaraganeng le mathata a leeto. Ka gona batho ba bjalo ka Sopatere, Sekundo, Gayo le Torofimo bao re tsebago gore ba be ba le gare ga basepedišani ba Paulo, ba ka ba ba ile ba phetha karolo e bohlokwa katlegong ya bodiredi bja gagwe.​—Ditiro 20:4.

Thušo yeo e bego e newa ke baamogedi ba baeng le yona e be e le bohlokwa ka mo go swanago. Ge Paulo a be a fihla motseng wo a bego a ikemišeditše go phetha lesolo la boboledi go lona goba ge a be a nyaka go robaletša feela, selo sa pele seo a bego a tla se nyaka e be e tla ba go hwetša lefelo la bodulo. Mang le mang yo a bego a e-ya mafelong a mantši go etša kamoo Paulo a bego a sepela ka gona, ka ntle le pelaelo o be a tla swanela ke go robala malaong a mantši a fapa-fapanego. O be a ka dula nywakong ya baeti, eupša e hlaloswa ke bo-radihistori e le “mafelo a kotsi le a sa rategego,” ka gona mo go bego go ka kgonega Paulo ka ntle le pelaelo o be a dula le badumedi-gotee.

Re tseba maina a banna le basadi ba bangwe bao ba ilego ba amogela Paulo e le moeng​—Akwila le Perisila, Gayo, Jasone, Lidia, Menasone, Filemone le Filipi. (Ditiro 16:​14, 15; 17:7; 18:​2, 3; 21:​8, 16; Ba-Roma 16:​23; Filemone 1, 22) Go ba madulong a bjalo Filipi, Thesalonika le Korinthe go be go nea Paulo lefelo leo a bego a ka kgona go rulaganya mediro ya gagwe ya boromiwa go lona. Korinthe, Justo le yena o ile a bula legae la gagwe bakeng sa go nea moapostola lefelo leo a bego a tla tšwetša bodiredi bja gagwe pele a le go lona.​—Ditiro 18:7.

Bagwera ba Bantši-ntši

Go molaleng gore Paulo o be a gopola bagwera ba gagwe ka ditsela tše di fapanego ka baka la maemo a fapa-fapanego ao a bego a kopana le bona go ona. Ka mohlala, Maria, Peresi, Foibe, Terefina le Terifosa ka moka e be e le badumedi-gotee le yena ba basadi bao ba ilego ba retwa ka baka la mediro ya bona le boroto bja bona. (Ba-Roma 16:​1, 2, 6, 12) Paulo o ile a kolobetša Krispo, Gayo le lapa la Stefana. Dionisio le Damarisa ba ile ba amogela molaetša wa therešo go yena Athene. (Ditiro 17:​34; 1 Ba-Korinthe 1:​14, 16) Androniko le Junia, ‘banna ba ba tumilego go baapostola’ bao e bego e bile badumedi ka nako e telele go feta Paulo ba bolelwa e le “bagolegwa-gotee” (NW) le yena. Mohlomongwe ba kile ba ba le yena kgolegong ka nako e nngwe. Paulo o ile a bolela ka ba babedi ba go swana le Herodione, Jasone, Lukio le Sosipatere e le “metswalô” ya gagwe. (Ba-Roma 16:​7, 11, 21) Le ge lentšu la Segerika le le šomišitšwego mo le ka bolela gore “mogešo,” kudu-kudu le bolela “meloko ya madi yeo e lego dithaka.”

Ba bantši ba bagwera ba Paulo ba ile ba sepela ka baka la ditaba tše di lokilego. Ka ntle le bagwera ba gagwe bao ba tumilego kudu go bile go na le Agaiko, Fortunato le Stefana bao ba ilego ba tloga Korinthe ba ya Efeso bakeng sa go botša Paulo ka boemo bja moya bja phuthego ya gabo bona. Aretema le Tigiko ba be ba ikemišeditše go yo hwetša Tito, yo a bego a hlankela sehlakahlakeng sa Kereta gomme Tsenase o be a tla tšea leeto le Apollo.​—1 Ba-Korinthe 16:​17; Tito 3:​12, 13.

Go na le bao Paulo a bolelago ditaba tše sego kae ka botlalo ka bona tšeo di kgahlišago. Ka mohlala, re botšwa gore Epaineto e be e le ‘thaka-ngwaga nageng ya Asia,’ le gore Erasito e be e le “mokxôma wa motse” Korinthe, gore Luka e be e le ngaka, Lidia e le morekiši wa pura-pura gomme Teresio e le yo Paulo a ilego a mo diriša go ngwalela ba-Roma lengwalo la gagwe. (Ba-Roma 16:​5, 22, 23; Ditiro 16:​14; Ba-Kolose 4:​14) Ditsebišo tše tše nyenyane tšeo e lego tše kopana di dira gore bao ba ratago go tseba mo go oketšegilego ka batho ba bjalo ba itatswe menwana.

Ba bangwe ba bagwera ba Paulo ba ile ba hwetša melaetša yeo e lego ya motho ka noši yeo ga bjale e begilwe ka Beibeleng. Ka mohlala, Paulo lengwalong la gagwe leo le bego le e-ya go ba-Kolose o ile a kgothaletša Agaripo gore: “[O] hlôkômêlê modirô wo [o] o amoxetšexo Moreneng; xore [o] o phêthê.” (Ba-Kolose 4:​17) Go bonagala Ebodia le Sintike ba be ba e-na le thulano e itšego yeo ba bego ba swanetše go e lokiša. Ka gona Paulo o ile a ba kgothatša ka “modiriši” yo mongwe yo a sa bolelwego ka leina wa Filipi gore “ba kwanê Moreneng.” (Ba-Filipi 4:​2, 3) Ka ntle le pelaelo ye ke keletšo e botse bakeng sa rena ka moka.

Go Thekgwa ka Potego ya go se Kwanantšhe Kgolegong

Paulo o ile a golegwa ka makga a mmalwa. (2 Ba-Korinthe 11:​23) Mabakeng ao, Bakriste ba mafelong ao, ge e ba ba be ba le gona, ba swanetše go ba ba ile ba leka go dira sohle seo ba ka se kgonago go dira gore boemo bja gagwe bo kgone go kgotlelelega. Ge Paulo a be a golegilwe ka lekga la gagwe la pele Roma o ile a dumelelwa gore a hiriše ntlo ya gagwe ka noši lebakeng la nywaga e mebedi gomme o be a ka etelwa ke bagwera ba gagwe. (Ditiro 28:​30) Nakong yeo, o ile a ngwalela diphuthego tša Efeso, Filipi le Kolose gotee le Filemone mangwalo. Methopo ye e re botša go gontši ka batho bao ba bego ba le kgaufsi le Paulo nakong ya ge a be a golegilwe.

Ka mohlala, re ithuta gore Onesimo, e lego mohlanka wa Filemone yo a bego a tšhabile, o ile a gahlana le Paulo Roma go etša Tigiko, yo a bego a tla felegetša Onesimo leetong la gagwe la go boela go mong wa gagwe. (Ba-Kolose 4:​7-9) Gape go be go e-na le Epaforodito yo a ilego a sepela leeto le letelele go tloga Filipi a swere mpho go tšwa phuthegong ya gabo, yo ka morago a ilego a tla a babja. (Ba-Filipi 2:​25; 4:​18) Batho bao ba bego ba šomišana le Paulo kudu Roma e be e le Aristareko, Mareka le Jesu yo a bitšwago Justo, bao Paulo a boletšego ka bona gore: “Ké bôná fêla ba e lexo badirišani ba-ka mmušong wa Modimo; ke rolwa pelo ke bôná.” (Ba-Kolose 4:​10, 11) Gotee le babotegi ba, go be go bile go e-na le Timotheo le Luka bao ba tumilego gotee le Dema yo ka morago a ilego a tlogela Paulo ka baka go rata lefase.​—Ba-Kolose 1:1; 4:​14; 2 Timotheo 4:​10; Filemone 24.

Go bonagala go se le o tee wa bona yo a bego a e-tšwa Roma, eupša ba be ba thekga Paulo. Mohlomongwe ba bangwe ba be ba etše gona go yo mo thuša nakong ya ge a be a golegilwe. Ga go na pelaelo ya gore ba bangwe ba be ba mo phethela ditirelo tše bohlokwa, ba bangwe ba rongwa mafelong a kgole, gomme ba bangwe Paulo o be a ba biletša mangwalo ba a ngwala. A bohlatse bjo bobotse bja tlemagano e matla le potego ya go se kwanantšhe tšeo batho ba ka moka ba bego ba e-na le tšona bakeng sa Paulo le modiro wa Modimo!

Go tšwa diphethong tša mangwalo a Paulo re lemoga gore ka ntle le pelaelo o be a dikologilwe ke banababo le dikgaetšedi ba Bakriste ba bantši go feta maina a sego kae ao re a tsebago. Mabakeng a fapa-fapanego o ile a ngwala gore: “Ba bakgethwa ka moka ba a le dumediša” le gore “bohle ba ba naxo le nna ba a Xo dumediša.”​—2 Ba-Korinthe 13:​13, PK; Tito 3:​15; Ba-Filipi 4:22.

Nakong ya go golegwa ga Paulo la bobedi mo go bego go hlobaetša, ge taba ya go hwela tumelo e be e le kgaufsi le go thoma Roma, Paulo o be a gopola ka badirišani ba gagwe kudu. Bonyenyane o be a sa dutše a swaregile ka go okamela le go lomaganya mediro ya ba bangwe ba bona. Tito le Tigiko ba be ba romilwe, Keresentsi o be a ile Galatia, Erasito o be a šetše Korinthe, Torofimo o be a tlogetšwe a babja Melito gomme Mareka le Timotheo ba be ba swanetše go tla go yena. Lega go le bjalo, Luka o be a e-na le Paulo, gomme ge moapostola a be a ngwala lengwalo la gagwe la bobedi leo le yago go Timotheo, badumedi ba bangwe ba mmalwa go akaretša le Oibulo, Pudentsi, Lino le Kelaudia ba be ba le gona gore ba romele ditumedišo. Ka ntle le pelaelo ba be ba dira seo ba bego ba ka se kgona go thuša Paulo. Ka nako e swanago Paulo ka boyena o ile a romela Perisika le Akwila le ba lapa la Onesiforo ditumedišo. Lega go le bjalo, ka manyami nakong yeo ya mathata, Dema o ile a mo tlogela gomme Alesandere a mo kweša bohloko gantši.​—2 Timotheo 4:​9-21.

“Re Badirišani ba Modimo”

Ke ka sewelo moo Paulo a bego a e-ba noši modirong wa gagwe wa go ruta. Mohlalosi E. Earle Ellis o bolela gore: “Re bona seswantšho sa moromiwa yo a bego a e-na le bagwera ba bantši kudu. Ruri ke ka sewelo Paulo a hwetšwago a se na badirišani.” Paulo o ile a kgona go tutuetša batho ba bantši le go rulaganya masolo a atlegago a boromiwa a hlahlwa ke moya o mokgethwa wa Modimo. O be a dikologilwe ke bagwera ba kgaufsi, bathuši ba nakwana, batho ba bangwe ba nago le dimelo tša go ba le tutuetšo le bahlanka ba bantši bao ba bego ba ikokobeditše. Lega go le bjalo, ba e be e se badirišani feela. Go sa šetšwe tekanyo yeo ka yona ba bego ba šoma le Paulo goba e le bagwera ba gagwe, tlemo ya lerato la Bokriste le bogwera bja motho ka noši e molaleng kudu.

Moapostola Paulo o be a na le seo se bitšwago “bokgoni bja go dira bagwera.” O dirile mo gontši go iša ditaba tše di lokilego ditšhabeng eupša ga se a ka a leka go dira bjalo a nnoši. O ile a dirišana le phuthego ya Bokriste yeo e rulagantšwego le go e diriša ka mo go tletšego. Paulo ga se a ka a itumiša le gatee bakeng sa mafelelo ao a bego a tšwelela, eupša o be a dumela ka boikokobetšo gore e be e le mohlanka le gore tumišo ka moka e swanetše go ya go Modimo e le yena a ikarabelago ka kgolo.​—1 Ba-Korinthe 3:​5-7; 9:​16; Ba-Filipi 1:1.

Mehla ya Paulo e be e fapana le ya rena, eupša ga go motho le o tee ka phuthegong ya Bokriste yo a swanetšego go nagana gore a ka ikemela goba a nagana gore o swanetše go ikemela. Go e na le moo, ka mehla re swanetše go šomišana le mokgatlo wa Modimo, le phuthego ya lefelong la gabo rena gape le badumedi-gotee le rena. Re nyaka thušo ya bona, thekgo le khomotšo dinakong tše botse gotee le dinakong tša mathata. Re na le tokelo e botse ya go ba karolo ya ‘borwarrwe bja lefase ka bophara.’ (1 Petro 5:9, NW) Ge e ba ka potego le ka lerato re šomišana e bile re dirišana le bona ka moka, gona le rena go etša Paulo, re ka re “re badirišani ba Modimo.”​—1 Ba-Korinthe 3:9.

[Seswantšho go letlakala 31]

APOLLO

ARISTAREKO

BARANABA

LIDIA

ONESIFORO

TERESIO

TIGIKO