Tsheka-tsheko ya Ngangišano

MOSADI o nyaka go hlalosa maikwelo. Monna o nyaka go nea ditharollo. Dimilione tša dingangišano lenyalong go theoša le mehla di ka ba di be di bakilwe ke dilo tše di sa swanego, eupja gantši e le diphapano tša ditaba tše sego kae tša motheo. Go kwešiša kgopolo e fapanego ya molekane wa gago goba mokgwa wa poledišano go ka thuša go fokotša mello ye e tukago go ba malahla a hwibitšego ka lapeng le le thabilego.

“O se ke wa Laola Bophelo Bja-ka!”

Banna ba bantši bao ba ikhwetšago ba thibetšwe o šoro ka keletšo, dikgopelo le go ntšhwa diphošo lekgeng le lengwe le le lengwe ge ba e-⁠tla gae ba ka ba ba e-⁠na le basadi ba ba sa koba-kobegego bao ba bušago ba dinganga. Beibele e dumela maikwelo a bjalo ge e re: “Mangangá a mosadi ké matlôbôtlôbô a sa kxaotšexo.” (Diema 19:​13) Mosadi a ka dira kgopelo yeo monna wa gagwe a e ganetšago ka setu ka mabaka ao yena a sa a tsebego. A nagana gore ga se a mo kwa, bjale o mmotša seo a swanetšego go se dira. Go gana ga gagwe go a gola. Na ke mosadi wa senganga le monna yo a bušago ka thata? Goba na ke batho ba babedi bao ba upjago ba se ba boledišana gabotse?

Go ya ka kgopolo ya mosadi, o bontšha lerato la gagwe go monna wa gagwe kaone ge a nea keletšo e holago. Go ya ka pono ya monna wa gagwe, mosadi o a mmuša le go bontšha gore o a nyatšega. Go mosadi polelo ya “O se lebale mokotla wa gago wa dipuku” e bontšha go hlokomela, go kgonthišetša gore o na le seo a se nyakago. E gopotša monna mmagwe a mo goelela ka ntle a re, “Na o tšere jesi ya gago?”

Mosadi yo a lapilego a ka bolela ka boleta gore, “Na o rata go jela lebenkeleng la go jela mantšiboeng a lehono?” ge e le gabotse a bolela gore, “Na o ka se nkiše go ja lebenkeleng la go jela? Ke lapile kudu go ka apea.” Eupja monna wa gagwe yo a se nago boithati a ka diriša sebaka se go reta dijo tšeo a di apeago le go bolela gore o kgetha tšona go e na le tše dingwe. Goba a ka nagana gore, ‘O leka go nkgoga ka nko!’ Ka nako e swanago, mosadi a ka ipotša ka go ngaletša gore, ‘Ke ka baka la’ng ke swanetše go kgopela?’

“Ga o Nthate!”

Monna yo a ferekanego yo a maketšego o re, “A ka nagana bjalo bjang? Ke a šoma, ke lefelela dikoloto gaešita le go mo tlišetša matšoba ka dinako tše dingwe!”

Gaešita lege batho ka moka ba nyaka go ikwa ba ratwa, mosadi o nyaka ka mo go kgethegilego gore a kgonthišetšwe leboelela ka se. A ka fo se bolele seo ka go hlaboša, eupja ka pelong a ka ba a ikwa eka ke morwalo o sa nyakegego kudu-kudu ge e ba modikologo wa gagwe wa kgwedi le kgwedi o ka ba o mo dira gore a ikwe a nyamile maikwelong ka nakwana. Mabakeng a bjalo monna wa gagwe a ka mo tsekologa a nagana gore o nyaka nako ya go ba noši. Mosadi a ka hlatholla go se mmatamele ga gagwe e le kgonthišetšo ya selo se šoro kudu seo a se boifago​—⁠gore monna ga a sa mo rata. Mo gongwe a ka bolela ka bogale, a tsoma go mo gapeletša gore a mo rate le go mo thekga.

“Molato ke Eng, Moratiwa?”

Karabelo ya monna bothateng bjo bo nyamišago e ka ba go tsoma lefelo le le homotšego gore a naganišiše ka bjona. Ka tlhago mosadi a ka foa go se thabe go itšego gomme ka tlhago a arabela ka go leka go mmula molomo. Go sa šetšwe kamoo maiteko a e lego a nago le merero e mebotse ka gona, monna a ka hwetša e le a hlokišago khutšo le a kokobetšago. Ge a dutše a leka go naganišiša ka bothata bja gagwe, o gerula mosadi wa gagwe yo a botegago a mo latela ka boikemišetšo. O kwa lentšu leo le phegelelago la lerato le le rego: “Moratiwa, na tšohle di go sepelela gabotse? Molato ke eng? E-⁠tla re boledišane ka sona.”

Ge go se na karabo, mosadi a ka ikwa a kgopišegile. Ge mosadi a e-⁠na le bothata, o nyaka go boledišana le yena ka bjona. Eupja monna yo a mo ratago ga a nyake go abelana le yena maikwelo a gagwe. A ka phetha ka gore “O swanetše go ba a se sa nthata.” Ka gona ge monna yo a se nago maseme mafelelong a phuthologa, a kgotsofetše ka tharollo yeo a e hweditšego, le yena o hwetša mosadi yo a selekegilego yo a ikemišeditšego go mo hlohla ka baka la ge a sa mo akaretša, eupja e sego molekane yo a tshwenyegilego yo lerato yo a sa mo akaretšago go rarolleng bothata.

“Le ka Mohla ga o Ntheetše!”

Tatofatšo e kwala e le e segišago. Go monna go bonala selo feela seo a se dirago ka mehla e le go theetša. Eupja ge mosadi wa gagwe a bolela, mosadi o na le maikwelo a fapanego a gore mantšu a gagwe a lekolwa le go seka-sekwa ke computer yeo e rarollago mathata a dipalo. Dipelaelo tša gagwe di kgonthišetšwa ge monna a bolela bogareng bja lefoko gore: “Go lokile, ke ka baka la’ng o sa fo . . . ?”

Ge mosadi a e-⁠tla go monna wa gagwe ka bothata, gantši ga se gore o mmea molato goba go nyaka tharollo go yena. Seo a se nyakago kudu ke tsebe e nago le kwelobohloko yeo e ka theetšago, e sego feela ditherešo tšeo di bontšhago go se kgomege, eupja kamoo mosadi a ikwago ka gona ka bjona. Ka gona ga a nyake keletšo, eupja o nyaka go tiišwa ga maikwelo a gagwe. Ke ka baka leo monna yo a nago le maikemišetšo a mabotse a ile a baka kgalefo e šoro ge selo feela seo a se boletšego e bile: “Moratiwa, ga se wa swanela go ikwa ka tsela yeo. Ga se bjo bogolo gakaalo.”

Gantši batho ba letela gore balekane ba bona ba kgone go bala menagano ya bona. Monna yo mongwe o itše, “Re na le nywaga e 25 re nyalane. Ge e ba le bjale ga se a hlwa a tseba seo ke se nyakago, o swanetše go ba a sa tshwenyege goba a sa hlokomele.” Mongwadi yo mongwe o bolela ka pukung ya gagwe e lego mabapi le tswalano ya lenyalo gore: “Ge balekane ba sa botšane seo ba se nyakago gomme ba ntšhana diphošo ka mehla ka baka la go lahlegelwa ke sebaka sa go gata mogato o swanetšego, gona ga go makatše gore moya wa lerato le tirišano o a fela. Legatong la wona go tsena . . . phadišano yeo go yona molekane yo mongwe le yo mongwe a lekago go gapeletša yo mongwe go kgotsofatša dinyakwa tša gagwe.”

“O Tloga o se na Boikarabelo!”

Mosadi a ka fo se bolele bjalo ka go lebanya go monna wa gagwe, eupja a ka bolela seo ka mo go kwalago ka segalo sa lentšu la gagwe. Gore “Ke ka baka la’ng o šiilwe ke nako gakaakaa?” go ka kwala e le go kgopela tsebišo. Lega go le bjalo, go bonala kudu mahlo a gagwe ao a latofatšago le go swara dinoka di botša monna wa gagwe gore: “Wena mošemanyana yo a se nago boikarabelo, o ntirile gore ke tshwenyege kudu. Ke ka baka la’ng o sa letša mogala? O tloga o sa naganele batho ba bangwe! Bjale dilalelo di senyegile!”

Ee, o nepile ka dilalelo. Eupja ge ngangišano e tsoga, na tswalano ya bona le yona e kotsing? Dr. John Gray o re, “Dingangišano tše dintši ga di bakwe ke gore batho ba babedi ba sa dumelelane, eupja ka gobane monna a ka ba a nagana gore mosadi ga a amogele pono ya gagwe goba mosadi a sa amogele tsela yeo a bolelago le yena ka yona.”

Ba bangwe ba na le kgopolo ya gore ka gae motho o swanetše go lokologa go bolela seo a se ratago. Eupja motho yo a nago le bokgoni bja poledišano o tsoma go katanela kwano le go fihlelela khutšo, a naganela maikwelo a motheetši. Mohlomongwe re ka bapiša polelo e bjalo le go nea molekane wa gagwe galase ya meetse a tonyago go e na le go mo gaša ka ona sefahlegong. Re ka re phapano e tšwelela feela tseleng yeo go bolelwago ka yona.

Go diriša mantšu a lego go Ba-Kolose 3:​12-14 go tla fediša dingangišano gomme gwa lebiša legaeng le le thabilego: “Aparang kxauxêlô le botho le boikokobetšô le bolêta le xo se fêle pelo. Le fêlê Lè rwalana; Le lebalêlanê xe xo na le e a naxo le taba le e mongwê; bo-ka [Jehofa, NW] xe a Le lebaletše, le lena Le dirê ka mokxwa woo. Se sexolo mo xo tšeo ka moka ké xore Le aparê leratô, yôna tlêmô ya botlalô.”

Monna o fahlelela ditherešo, mosadi o fahlelela maikwelo