Puku ya Beibele ya bo-6 Jošua

Mongwadi: Jošua

Lefelo Leo e Ngwadilwego go Lona: Kanana

Go Fetšwa ga go Ngwalwa ga Yona: mo e ka bago ka 1450 B.C.E.

Nako Yeo e Akareditšwego: 1473-mo e ka bago ka 1450 B.C.E.

1. Ke boemo bofe bjo bo lebanago le ba-Isiraele ka 1473 B.C.E.?

KE NGWAGA wa 1473 B.C.E. Boemo ke bjo bo boifišago e le ka kgonthe le bjo bo kgahlišago kudu. Ba-Isiraele bao ba lego mešašeng Molaleng wa Moaba ba itokišeleditše go tsena Kanana, Lefaseng la Kholofetšo. Naga yeo e lego ka mošola wa Jorodane e dutšwe ke mebušo e mentši e menyenyane, gomme o mongwe le o mongwe o na le dira tšeo e lego tša ona. E ikarotše magareng a yona gomme e feletšwe ke matla nywageng ka moka ya pušo e mpe ya ba-Egipita. Lega go le bjalo, kganetšo ke yeo e boifišago go setšhaba sa Isiraele. Metse e mentši yeo e ageleditšwego ka merako e bjalo ka Jeriko, Ai, Hatsoro le Lakisi e swanetše go thopja ge e ba naga e tla dulwa. Nako e thata e ka pele. Dintwa tša makgaola-kgang di swanetše go lwewa le go fenywa moo Jehofa ka noši a tlago go šwahlela ka mehlolo e matla bakeng sa batho ba gagwe, e le gore a tle a phethe kholofetšo ya gagwe ya go ba dira gore ba dule nageng. Ka ntle le pelaelo, ditiragalo tše tše di šišinyago tše e lego tše dikgolo tša go dirišana ga Jehofa le batho ba gagwe, di tla swanelwa ke go ngwalwa gomme seo se tla dirwa ke hlatse yeo e bonego ka mahlo. Motho yo kaone e ka ba mang gore a dire se ge e se Jošua ka noši, yena yo a ilego a kgethwa ke Jehofa gore e be mohlatlami wa Moše!—Num. 27:15-23.

2. Ke ka baka la’ng go kgethwa ga Jošua e le moetapele gotee le go ba mongwadi e le mo go swanetšego?

² Go kgethwa ga Jošua e le moetapele gotee le go ba mongwadi wa ditiragalo tšeo di bego di tla tloga di direga, ke mo go swanetšego kudu. O bile mogwera o mogolo wa Moše lešokeng nakong ka moka ya nywaga e 40 e fetilego. O bile “mohlanka wa Moše xo tloxa bosoxaneng bya xaxwe” gomme a ipontšha e le yo a swanelegago bjalo ka moetapele go tša moya gotee le tša bohlabani. (Num. 11:28; Ek. 24:13; 33:11; Još. 1:1) Ngwageng wo ba-Isiraele ba tlogilego Egipita ka ona wa 1513 B.C.E., e be e le molaodi wa madira a Isiraele ge ba be ba fenya ba-Amaleke. (Ek. 17:9-14) Ka ge e be e le mogwera yo a botegago wa Moše le molaodi wa dira yo a sa boifego, gona go be go le molaleng gore ke yena a swanetšego go kgethwa go emela moloko wa Efuraimi nakong ya ge monna ka o tee a be a kgethwa molokong o mongwe le o mongwe bakeng sa modiro o boifišago wa go ya go hlola Kanana. Sebete le potego ya gagwe nakong yeo di mo neile kholofelo ya go tsena Lefaseng la Kholofetšo. (Num 13:8; 14:6-9, 30, 38) Ee, monna yo Jošua morwa wa Nuni ke “monna yo môya o lexo xo yêna,” monna yo a “latetšexo Morêna ka mokxwa o tletšexo” le monna yo a ‘tletšego moya wa bohlale.’ Ga go makatše ge ba-Isiraele ba be ba “dirêla Morêna mehleng ka moka xe xo sa phela Jošua.”—Num. 27:18; 32:12; Doit. 34:9; Još. 24:31.

3. Ke’ng seo se hlatselago gore Jošua e be e le mohlanka wa kgonthe yo a kilego a ba gona wa Jehofa gaešita le mongwadi wa puku yeo e bitšwago ka leina la gagwe?

³ Jošua ka baka la phihlelo ya gagwe, tlwaetšo le dika tše di lekilwego tša go ba morapedi wa kgonthe wa Jehofa, ruri o be a le boemong bja go dirišwa e le o mongwe wa bangwadi ba ‘Mangwalo a buduletšwego ke Modimo.’ Jošua ga se feela motho wa nonwane, eupja ke mohlanka yo a bilego gona e le ka kgonthe wa Jehofa. O bolelwa ka leina Mangwalong a Bakriste a Segerika. (Dit. 7:45; Ba-Heb. 4:8) Ke ga tlhaloganyo gore bjalo ka ge Moše a ile a dirišwa go ngwala mabapi le ditiragalo tša nakong ya bophelo bja gagwe, gona mohlatlami wa gagwe Jošua o be a tla dirišwa go ngwala ditiragalo tše yena ka noši a di bonego. Gore puku ye e ngwadilwe ke motho yo a bonego ditiragalo, go bontšhwa ke Jošua 6:25. Setlogo sa ba-Juda se reta Jošua ka go ba mongwadi, gomme puku ka noši e re: “[Jošua] a di ngwala mo pukung ya melaô ya Modimo.”—Još. 24:26.

4. Go ba ga kgonthe ga puku ya Jošua go hlatsetšwe bjang ke phethagatšo ya boporofeta gotee le ke bohlatse bja bangwadi ba ka morago ba Beibele?

⁴ Nakong ya tshenyego ya Jeriko, Jošua o ile a bolela thogako ya boporofeta mabapi le go tsošološwa ga motse, thogako yeo e bilego le phethagatšo e kgolo mehleng ya Ahaba kgoši ya Isiraele mo e ka bago nywaga e 500 ka morago. (Još. 6:26; 1 Dikx. 16:33, 34) Go ba ga kgonthe ga puku ya Jošua go bile go bontšhwa ke ditšhupetšo tše dintši tšeo bangwadi ba ka morago ba Beibele ba di dirilego ditiragalong tšeo di ngwadilwego go yona. Bangwadi ba Dipsalme ba di tsopola gantši (Ps. 44:1-3; 78:54, 55; 105:42-45; 135:10-12; 136:17-22), go etša ge go dira Nehemia (Neh. 9:22-25), Jesaya (Jes. 28:21), moapostola Paulo (Dit. 13:19; Ba-Heb. 11:30, 31) le morutiwa Jakobo (Jak. 2:25).

5. (a) Ke nako efe yeo e akaretšwago ke puku ya Jošua? (b) Ke ka baka la’ng leina Jošua le swanela?

⁵ Puku ya Jošua e akaretša nako e fetago nywaga e 20 go tloga ge ba-Isiraele ba tsene Kanana ka 1473 B.C.E. go ya mo e ka bago ka 1450 B.C.E., e lego ngwaga woo ka ona Jošua mo gongwe a ilego a hwa. Lona leina leo la Jošua (Sehebere, Yehoh·shuʹaʽ) le le bolelago gore “Jehofa ke Phološo,” ruri ke leo le swanelago kudu ka baka la karolo ya Jošua bjalo ka moetapele yo a bonagalago Isiraeleng nakong ya ge ba fenya naga. O išitše theto go Jehofa e le Mophološi. Puku ye ka go Septuagint e bitšwa I·e·sousʹ (lentšu la Segerika leo le swanago le lona la Yehoh·shuʹaʽ), gomme leineng le go ntšhitšwe leina Jesu. Jošua ka baka la dika tša gagwe tše botse tša sebete, go kwa le potego, ruri e be e le motho wa boporofeta yo a swantšhetšago gabotse “mong wa rena Jesu Kriste.”—Ba-Roma 5:1.

DIKAGARE TŠA JOŠUA

6. Puku ya Jošua ka tlhago e ripagane ka diripa dife?

⁶ Puku ye ka tlhago e ripagane ka diripa tše nne: (1) go tshelela Lefaseng la Kholofetšo, (2) go fenywa ga Kanana, (3) go arola naga le (4) dikgothatšo tša Jošua tša taelano. Pego ka moka e bolelwa ka mokgwa o šišinyago gomme e rwele ditaba tšeo di swantšhetšago tšeo di kgahlišago.

7. Jehofa o nea Jošua kgothatšo le keletšo efe?

⁷ Go tshelela Lefaseng la Kholofetšo (1:1–5:12). Jehofa ka go tseba meleko yeo e lego ka pele, o nea kholofetšo le keletšo e kwalago go Jošua mathomong: “Fêla, tiiša matla O dirê senna . . . Puku yé ya melaô O se kê wa bá wa lesa xo e bolêla; O e akanyê mosexare le bošexo, xore O kxônê xo hlôkômêla tšohle tše di ngwadilwexo mo xo yôna, ’me wa dira tšôna. Ké mo O tl’o xo ba le mahlatse ditseleng tša xaxo, ké mo O tl’o xo lêtlêxêlwa. Ke Xo laetše-xê xore O tiišê matla, O dirê senna. . . . Ka xobane Morêna Modimo wa xaxo ó êma le wêna mo xohle mo O yaxo.” (1:7-9) Jošua o iša theto go Jehofa e le Moetapele le Molaodi wa kgonthe gomme kapejana o itokišetša go tshela Jorodane bjalo ka ge a laetšwe. Ba-Isiraele ba mo amogela e le mohlatlami wa Moše, gomme ba holofetša gore ba tla botega. Ka gona, ba tšwela pele go fenya Kanana!

8. (a) Rahaba o bontšha bjang tumelo? (b) Jehofa o ipontšha bjang ka noši go ba “Modimo e a phelaxo” mo gare ga ba-Isiraele?

⁸ Banna ba babedi ba romelwa go ya go hlola Jeriko. Rahaba wa seotswa o bulegelwa ke sebaka sa go bontšha tumelo go Jehofa ka go uta dihlodi tše pedi a beile bophelo bja gagwe kotsing. Dihlodi ka morago di mo enela gore o tla phološwa nakong ya ge Jeriko e senywa. Dihlodi di iša pego ya gore baagi ba motse ka moka ba nolegile moko ka baka la ba-Isiraele. Pego ka ge e le e kgahlišago, Jošua o sepelela kapejana Nokeng ya Jorodane yeo e tletšego kudu. Jehofa bjale o nea bohlatse bjo bo bonalago bja gore o thekga Jošua le gore go swana lege go bile bjalo nakong ya Moše, ruri go na le “Modimo e a phelaxo” gare ga ba-Isiraele. (3:10) Ge baperisita ba ba rwelego areka ya kgwerano ba tsenya maoto Jorodane, meetse a tšwago godimo a ema gomme a dumelela ba-Isiraele go feta mo go omilego. Jošua o tšea mafsika a 12 bogareng bja noka e le segopotšo gomme o bea mafsika a mangwe a 12 ka nokeng moo baperisita ba emego gona, ao baperisita ka morago ba a tabogago gomme meetse a boela a tlala gape.

9. Go diragala’ng ka morago Giligala?

⁹ Batho ge ba šetše ba tshetše ba hloma mešaša ya bona Giligala yeo e lego magareng ga Jorodane le Jeriko, gomme Jošua mo o emiša mafsika a segopotšo e le bohlatse go meloko yeo e sa tlago le “xore dithšaba ka moka tša lefase di tsebê seatla sa Morêna xe e le se matla, xore Le boifê Morêna Modimo wa lena ka mehla.” (4:24) (Jošua 10:15 e bontšha gore Giligala ka morago ga moo mo gongwe e ka ba e ile ya dirišwa e le lefelo la mešaša ka nakonyana.) Mo ke moo bana ba Isiraele ba bolotšwago gona, ka ge go se gwa ka gwa ba le lebollo nakong ya leeto la lešokeng. Paseka e a binwa, manna a a kgaotša gomme ba-Isiraele bjale ba thoma go ja dienywa tša naga.

10. Jehofa o laela Jošua bjang mabapi le go thopa Jeriko, gomme ke mogato ofe o mogolo wo o latelago?

¹⁰ Go Fenywa ga Kanana (5:13–12:24). Bjale motse wa pele o be o le pejana. Eupja motse wo wa merako wo o ‘tswaletšwego o phekilwe’ wa Jeriko o be o tla thopja bjang? (6:1) Jehofa ka noši o bolela mokgwa woo o tlago go thopja ka ona gomme o romela “molaodi wa madirá a Morêna” gore a laele Jošua. (5:14) Madira a Isiraele a swanetše go dikologa motse gatee ka letšatši ka matšatši a tshelelago, a etilwe pele ke banna ba ntwa gomme baperisita ba ba latela ba letša dinaka tša dinku gotee le ba bangwe bao ba rwelego areka ya kgwerano. Ba swanetše go o dikologa ka makga a šupago ka letšatši la bošupa. Jošua o botša batho ditaelo ka go botega. Madira a dikologa Jeriko, go etša ge go laetšwe. Ga go lentšu le le bolelwago. Ga go na modumo, eupja ke feela mošito wa dinao le go letšwa ga dinaka ke baperisita. Bjale letšatšing la mafelelo ka morago ga ge ba dikologile la bošupa, Jošua o dira seka sa gore ba hlabe mokgoši. Ba hlaba mokgoši wa “lehowa le lexolo,” gomme merako ya Jeriko e a phušoga! (6:20) Ba tsena motseng ka moka ga bona gomme ba a o thopa, ba o tšhuma ka mollo. Ke feela Rahaba yo a botegago le ba lapeng la gabo bao ba phologago.

11. Go tšhaba mo go dirilwego Ai go alafša bjang?

¹¹ Bjale ba leba ka bosobelatšatši go motse wa Ai! Kholofelo ya go holofela phenyo e nngwe e bonolo e fetoga manyami ge banna ba Ai ba šwalalanya bahlabani ba 3000 ba ba-Isiraele bao ba bego ba rometšwe go thopa motse. Go diregile’ng? Na Jehofa o ba furaletše? Jošua o botšiša Jehofa ka go kwa bohloko. Jehofa ge a araba o bolela gore o mongwe mešašeng ka go fapana le taelo ya gagwe ya gore dilo ka moka tša Jeriko di senywe, ga se a mo kwa gomme o utswitše selo se sengwe a se uta. Ditšhila tše di swanetše go tlošwa mešašeng pele ga ge ba-Isiraele ba ka tšwela pele ba atlegišwa ke tšhegofatšo ya Jehofa. Akane modira-dibe o a hwetšwa ka tlase ga tlhahlo ya Modimo, gomme yena le ba lapa la gagwe ba bolawa ka go kgatlwa ka mafsika. Ka ge kgaugelo ya Jehofa e be e boetše go bona gape, ba-Isiraele bjale ba hlasela Ai. Jehofa le gona mo o utolla thulaganyo yeo e swanetšego go latelwa. Banna ba Ai ba gokeletšwa go tšwa motseng wa bona wa merako gomme ba ikhwetša ba tantšwe ke bao ba lego sekhung. Motse o a thopja gomme o senywa gotee le baagi ba ona ka moka. (8:26-28) Ga go na bogwera bjo bo dirwago le lenaba!

12. Taelo ya Modimo ke efe yeo Jošua ka morago a e phethago?

¹² Jošua ka go kwa taelo ya Jehofa yeo e neilwego ka Moše, o aga aletare Thabeng ya Ebala gomme o ngwala go yona “poeletšô ya Melaô.” (8:32) Bjale o bala mantšu a Molao gotee le tšhegofatšo le thogako go setšhaba ka moka ge se dutše se eme, seripa se sengwe se le ka pele ga Thaba ya Garisima gomme se sengwe se le ka pele ga Thaba ya Ebala.—Doit. 11:29; 27:1-13.

13. Go dira ga ba-Gibeoni ‘ka maano’ go feleletša ka’ng?

¹³ Mebušo e mentši e menyenyane ya Kanana ka go tšhošwa ke tlhaselo e tšwelago pele ka lebelo, e ipopa gore e thibele Jošua. Lega go le bjalo, ge “Ba-Gibeoni ba kwa tše Jošua a di dirilexo motse wa Jeriko le wa Ai, . . . ba loxa maanô.” (Još. 9:3, 4) Ka go ikgakantšha ka go bolela gore ba tšwa lefaseng la kgole le Kanana, ba tsena kgweranong le Jošua ya gore “ó tlo ba lesa ba phela.” Ge bofora bjoo bo utologa, ba-Isiraele ba hlompha kgwerano eupja ba dira ba-Gibeoni “baphaphi ba dikxong . . . le baxi ba meetse” ka go swana le ‘bahlanka bao ba nyatšegago’ gomme ya ba go phethagatša ka bokopana thogako e buduletšwego ya Noage go Kanana, morwa wa Hama.—Još. 9:15, 27; Gen. 9:25.

14. Jehofa o bontšha bjang kua Gibeoni gore o lwela ba-Isiraele?

¹⁴ Phošo ye ya ba-Gibeoni e be e se feela tabanyana, ka gobane “Gibeoni e be e le motse o moxolo . . . ò fetiša Ai ka boxolo; ’me banna ba xôna ka moka e be e le baxale.” (Još. 10:2) Adoni-Tsedeke kgoši ya Jerusalema o bona se e le seo se mmoifišago le go boifiša mebušo e mengwe ya Kanana. Mohlala o swanetše go bewa wa go emiša go šwahlela ga lenaba. Adoni-Tsedeke le dikgoši tše dingwe tše nne (tša mebušo ya motse wa Heburone, wa Jaramuthe, wa Lakisi le wa Egilone) di a ithulaganya gore di lwe le ba-Gibeoni. Jošua ka go hlompha kgwerano ya gagwe le ba-Gibeoni, o sepela bošego ka moka go ya go ba thuša le go šwalalanya madira a dikgoši tše hlano. Jehofa le moo o tsena ntweng, o diriša matla a phagametšego motho le mehlolo yeo e nago le mafelelo a senyago. Sefako se segolo se na se e-tšwa legodimong gomme se bolaya bontši bja manaba go feta bao ba bolailwego ke marumo a dira tša ba-Isiraele. Bjale go direga mohlolo o mogolo, ‘letšatši le ema mo gare ga legodimo, le diega go dikela ya ba eke ke letšatši le le tletšego.’ (10:13) Ka gona, go fedišwa ga manaba go ka phethwa. Batho ba hlalefilego ba lefase mo gongwe ba ka leka go nyatša tiragalo ye ya mohlolo, eupja banna ba tumelo ba amogela pego ya Modimo gotee le go ela hloko matla a Jehofa a go laola legohle le go a sepediša ka go ya ka thato ya gagwe. Ge e le gabotse, ‘Jehofa o be a hlabanela ba-Isiraele.’—10:14.

15. Hlalosa tlhaselo le seremo sa yona motseng wa Hatsora.

¹⁵ Jošua ka morago ga ge a bolaile dikgoši tše hlano, o senya motse wa Makeda. O phatša ka lebelo go ya ka borwa gomme o senyetša ruri motse wa Libina, wa Lakisi, wa Egilone, wa Heburone le wa Debiri—metse yeo e lego mebotong ye e lego magareng ga Lewatle la Letswai le Lewatle le Legolo. Mo nakong ye ditaba tša tlhaselo di apareditše Kanana ka moka. Mokgoši ka leboa o hlabja ke Jabini kgoši ya Hatsora. O romela ka gohle ka mathokong a Jorodane lentšu la gore ba itlhamele go ya go lwa le ba-Isiraele. Madira a kopanego a lenaba ge a bothane letsheng la Meromo ka tlase ga Thaba ya Herimone, ke ao a lego bjalo ka “lešabašaba la lebotong la lewatlê ka bontši.” (11:4) Jehofa le mo o holofetša Jošua phenyo gomme o mo hlalosetša maano a ntwa. Ka mafelelo afe? Go fenywa mo gongwe mo gogolo ga manaba a batho ba Jehofa! Motse wa Hatsora o fišwa ka mollo gomme metse yeo e kopanego le wona gotee le dikgoši tša yona e a senywa. Jošua ka gona o godiša mellwane ya mmušo wa Isiraele go aparetša Kanana ka moka. Dikgoši tše masome a mararo le motšo o tee di fentšwe.

16. Ke dikabelo dife tša naga tšeo di dirwago?

¹⁶ Go arola naga (13:1–22:34). Go sa šetšwe diphenyo tše tše dintši le go senywa ga metse e mentši e megolo ya dibo gotee le go kgaotša ga nakonyana ga kganetšo ye e rulagantšwego, ruri ‘go be go sa šetše naga e kgolo-kgolo yeo e sešogo ya tšewa.’ (13:1) Lega go le bjalo, Jošua bjale o na le nywaga yeo e ka bago 80, gomme go sa dutše go e-na le modiro o mongwe o mogolo wo o swanetšego go dirwa—modiro wa go arola naga e le mafa a meloko e tletšego e senyane le lefa la seripa sa moloko wa Manase. Ba moloko wa Rubeni, wa Gada le seripa sa moloko wa Manase ba šetše ba amogetše lefa la bona la naga yeo e lego ka bohlabatšatši bja Jorodane gomme moloko wa Lefi ga o amogele lefa ka ge “Morêna Modimo wa Isiraele” e le lefa la bona. (13:33) Jošua ka go thušwa ke moperisita Eleasara, bjale o aba dikabelo ka bosobelatšatši bja Jorodane. Kalebe wa nywaga e 85 yo a fišegelago go lwa le manaba a Jehofa gore a a fetše, o a kgopela gomme o abelwa naga yeo e gobošitšwego ke ba-Enaki ya Heburone. (14:12-15) Ka morago ga ge meloko e amogetše mafa a yona ka matengwa, Jošua o kgopela motse wa Thiminathe-Sera wo o lego dithabeng tša Efuraimi gomme motse wo o newa yena “ka taêlô ya Morêna.” (19:50) Tente ya pokano e hlongwa Silo yeo le yona e lego dithabeng tša Efuraimi.

17. Ke tokišetšo efe e dirwago bakeng sa metse ya botšhabelo le metse ya go dulwa ke ba-Lefi?

¹⁷ Metse ya botšhabelo bakeng sa mmolai wa motho yo e sego wa ka boomo e a kgethwa, gomme e meraro e bewa ka moše o mongwe le o mongwe wa Jorodane. Metse yeo e lego ka bosobelatšatši bja Jorodane ke wa Kedese wo o lego Galilea, wa Sekeme wo o lego Efuraimi le wa Heburone wo o lego nageng ya dithaba tša Juda. Yeo e lego ka bohlabatšatši ke motse wa Betsera wo o lego nageng ya ba ga-Rubeni, wa Ramothe wo o lego Gileada le wa Golani wo o lego Basani. Ye ke metse yeo e ‘kgethilwego.’ (20:7) Metse e masome-nne-seswai gotee le mafulo a yona e abja ka matengwa dikabelong tša meloko e le metse yeo ba-Lefi ba tlago go dula go yona. Metse ye e akaretša metse e tshelelago ya botšhabelo. Ka gona ba-Isiraele “ba e [naga] tšea ba dula mo xo yôna.” Bjalo ka ge Jehofa a be a holofeditše, ruri “ka moka di be di tšweletše.”—21:43, 45.

18. Ke bothata bofe bjo bo tšwelelago magareng ga meloko ya ka bohlabatšatši le ya ka bosobelatšatši, eupja bo rarollwa bjang?

¹⁸ Banna ba ntwa bao ba tšwago molokong wa Rubeni le wa Gada le seripeng sa moloko wa Manase bao ba tšwetšego pele le Jošua go fihlela mo nakong ye, bjale ba boela mafeng a bona ka mošola wa Jorodane ba kgomaretše kgothatšo ya Jošua ya gore ba botege gotee le go kgomarela tšhegofatšo ya gagwe. Ge ba le tseleng kgaufsi le Jorodane, ba aga aletare e kgolo. Se se baka bothata bjo bogolo. Ka ge lefelo le le kgethilwego la go rapela Jehofa e le tenteng ya pokano yeo e lego Silo, meloko ya ka bosobelatšatši ya boifa boradia le go se botege gomme ya itokišetša go lwa le bao ba tšewago e le marabele. Lega go le bjalo, go tšhollwa ga madi go a thibelwa ge ba hlalosa gore aletare ga se ya dihlabelo, eupja e tla dira e le “‘Hlatse’ mo xo rena [ba-Isiraele ba ka bohlabatšatši le ba ka bosobelatšatši bja Jorodane] ya xo re Morêna ké Yêna Modimo [wa therešo].”—22:34.

19, 20. (a) Jošua o nea dikgothatšo dife tša taelano? (b) Ke taba efe yeo a e beago pele ga ba-Isiraele, gomme o gatelela bjang kgetho e nepagetšego go ba-Isiraele gore ba e dire?

¹⁹ Dikgothatšo tša Jošua tša taelano (23:1–24:33). ‘Ya re ge go šetše go fetile matšatši a mantši, ge Jehofa a šetše a khutšišitše ba-Isiraele manaba a bona ka moka a mo thoko tšohle gomme Jošua a šetše a tšofetše a atetšwe ke matšatši,’ a biletša ba-Isiraele gotee bakeng sa dikgothatšo tšeo di buduletšwego tša taelano. (23:1) Ka go ikokobetša go fihla mafelelong, o iša theto ka moka go Jehofa bakeng sa diphenyo tše dikgolo tšeo di dirilwego ditšhabeng. Ka moka bjale anke re tšweleng pele re botega! “Tiišang matla ka kudu, xore Le hlôkômêlê ’me Le dirê tše di ngwadilwexo mo pukung ya melaô ya Moše; Le se kê la e tloxêla la ya xo le letona xoba xo la ntsôxôšô.” (23:6) Ba swanetše go furalela medimo ya maaka gomme ‘ba hlokomele ruri gore dipelo tša bona di rata Jehofa Modimo wa bona.’ (23:11) Ga se ba swanela go gwerana le ba-Kanana ba bangwe bao ba šetšego gotee le go nyalana le bona goba go dira ditswalano le bona ka tša tumelo, ka ge se se tla baka bogale bjo bo tukago bja Jehofa.

²⁰ Jošua ge a kgobokeditše meloko ka moka Sikeme gomme a bileditše balaodi bao e lego baemedi ba bona pele ga Jehofa, bjale o bolela pego yeo e lego ya Jehofa ya ditirišano tša Gagwe le batho ba Gagwe go tloga nakong ya ge A bitša Aborahama gomme a mo tliša Kanana, go fihla go thopjeng le go dulweng ga Lefase la Kholofetšo. Jošua o lemoša gape ka bodumedi bja maaka, gomme o botša ba-Isiraele gore ‘ba boife Jehofa gomme ba mo hlankele ka botlalo le ka go mmotegela.’ Ee, ‘hlankelang Jehofa’! Bjale o bolela taba ka mokgwa o kwalago kudu: “Ikxetheleng lehono yo Le rataxo xo mo hlankêla, e ka ba medimo yela ye bô-tata-weno ba e hlanketšexo . . . xoba e ka ba medimo ye ya Ba-Amoro ba Le dutšexo mo naxeng ya bôná. Xe e le nna le ba lapa la-ka, rena re dirêla Morêna.” Ka go ba le tumelo yeo e swanago le yela ya Moše, o gopotša ba-Isiraele gore Jehofa ‘ke Modimo e mokgethwa, le gona ke Modimo yo a nyakago boineelo bjo bo feletšego.’ Ka gona, furalelang medimo e šele! Batho bjale ba dirwa gore ba bolele go etša ge e ka re ke motho o tee gore: “Re tlo dirêla Morêna Modimo wa rena, ra kwa se Yêna a se bolêlaxo.” (24:14, 15, 19, 24) Jošua pele ga ge a ka ba phatlalatša o dira kgwerano le bona, o ngwala mantšu a pukung ya molao wa Modimo gomme o tsema lefsika le legolo e le bohlatse. Jošua bjale o hwa a tšofetše gabotse a e-na le nywaga e 110, gomme o bolokwa Thiminathe-Sera.

LEBAKA LEO KA LONA E HOLAGO

21. Ke keletšo efe e bohlale pukung ya Jošua yeo e lego e holago kudu lehono?

²¹ Na go bala ga gago ka dikgothatšo tša Jošua tša taelano mabapi le tirelo e botegago ga go tutuetše pelo ya gago? Na ga o boeletše mantšu a Jošua ao a a boletšego nywageng e fetago 3400 e fetilego: “Xe e le nna le ba lapa la-ka, rena re dirêla Morêna”? Goba ge e ba o direla Jehofa ka tlase ga maemo a lekago goba o tlošitšwe bathong ba bangwe bao ba botegago, ruri na ga o hwetše kgothatšo mantšung a Jehofa go Jošua ao a boletšwego mathomong ge ba be ba tsena Lefaseng la Kholofetšo a rego: “Fêla, tiiša matla o dirê senna”? Go feta moo, na ga o hwetše mohola wo o sa lekanywego ka selo ka go latela keletšo ya Gagwe ya gore ‘bala [Beibele] gomme o e akanye mosegare le bošego e le gore o kgone go ba le mahlatse ditseleng tša gago’? Ruri, bao ba latelago keletšo e bjalo ba tla hwetša e le yeo e holago kudu.—24:15; 1:7-9.

22. Ke dika dife tše di nyakegago tša borapedi bja therešo tšeo di phagamišwago?

²² Ditiragalo tšeo di begilwego ka mo go kwalago pukung ya Jošua ke tše e lego tše dikgolo kudu go feta go ba ga tšona fela histori ya kgale. Di phagamiša melao ya motheo ya Modimo—di bolela ka mo go kwalago gore tumelo e tiilego le go kwa Jehofa ke tšeo di nyakegago gore a re šegofatše. Moapostola Paulo o ngwala gore ka tumelo ‘merako ya Jeriko e ile ya wa ge e dikologilwe ka matšatši a šupago’ le gore ka baka la tumelo ‘Rahaba mosadi wa seotswa o ile a se ke a timela le ba ba sa dumelego.’ (Ba-Heb. 11:30, 31) Jakobo le yena o bolela Rahaba e le mohlala o holago go Bakriste tabeng ya go tšweletša mediro ya tumelo.—Jak. 2:24-26.

23. Ke dikgopotšo dife tše matla tšeo di lego ka pukung ya Jošua?

²³ Ditiragalo tše di se tša tlwaelwago tše di phagametšego tlhago tšeo di ngwadilwego go Jošua 10:10-14 tša ge letšatši le ile la šišimala gomme kgwedi ya ema gotee le mehlolo e mengwe e mentši yeo Jehofa a ilego a e dira bakeng sa batho ba gagwe, ke dikgopotšo tše matla tšeo di lego mabapi le matla a Jehofa le morero wa gagwe wa go tliša bofelo bja mafelelo bja baganetši ka moka ba Modimo. Gibeoni yeo e bego e le lefelo la ntwa mehleng ya Jošua le mehleng ya Dafida e kgokaganywa ke Jesaya le go tsoga ga Jehofa a galefile ka baka la tshenyego ye, “gore a dire modiro wa gagwe, modiro wa gagwe ke o kgotsišago; o tlo dira tiro ya gagwe gomme tiro ya gagwe ke tiro e kgotsišago.”—Jes. 28:21, 22, PK.

24. Puku ya Jošua e kgokagana bjang le dikholofetšo tša Mmušo, gomme ke kholofelo efe yeo e e neago ya gore tše ‘ka moka di tla tšwelela’?

²⁴ Na ditiragalo tša Jošua di šupa go Mmušo wa Modimo? Ee, di šupa go ona! Gore go thopja le go dulwa ga Lefase la Kholofetšo di tla kgokaganywa le selo se sengwe seo e lego se segolo kudu, go ile gwa bontšhwa ke moapostola Paulo ge a re: “Le xôna xe Jošua e ka be e le yêna wa xo ba iša khutšong, [Modimo] a ka be a sa ka a boeletša a r’yalo xe xo fetile mehla yeo. Ké xôna-xê, xo sa na le khutšô ya Sabatha ye e šaletšexo sethšaba sa Modimo.” (Ba-Heb. 4:1, 8, 9) Ba tšwela pele go kgonthiša go ‘tsena ga bona mmušong wa neng le neng wa Mong wa rena Jesu Kriste, Mophološi wa rena.’ (2 Pet. 1:10, 11) Rahaba bjalo ka ge Mateo 1:5 e bontšha, o ile a ba makgolo-khukhu wa Jesu Kriste. Puku ya Jošua ka gona e nea kgokagano e nngwe e bohlokwa pegong yeo e išago tabeng ya go tšweletšwa ga Peu ya Mmušo. E nea kholofelo e tiilego ya gore dikholofetšo tša Jehofa tša Mmušo di tla phethagatšwa e le ka kgonthe. Pego ge e bolela ka kholofetšo ya Modimo yeo e ilego ya dirwa go Aborahama, Isaka le Jakobo gomme ya boeletšwa go ba-Isiraele bao e lego ditlogolwana tša bona, e re mabapi le mehla ya Jošua: “Xa xo a’ hlaêla le setee sa tše botse ka moka tše Morêna a di boditšexo ba sethšaba sa Isiraele; ka moka di be di tšweletše.” (Još. 21:45; Gen. 13:14-17) Ka mo go swanago, “tše botse” tša Jehofa tšeo a di boletšego mabapi le Mmušo wa go loka wa legodimo—di tla tšwelela ka moka ga tšona!