Puku ya Beibele ya bo-10 2 Samuele

Bangwadi: Gada le Nathane

Lefelo Leo e Ngwadilwego go Lona: Isiraele

Go Fetšwa ga go Ngwalwa ga Yona: mo e ka bago ka 1040 B.C.E.

Nako Yeo e Akareditšwego: 1077–mo e ka bago ka 1040 B.C.E.

1. Puku ya Samuele wa Bobedi e thoma taba ya yona ditiragalong dife, gomme taba ya yona e tšwela pele bjang?

SETŠHABA sa Isiraele se be se nyamile kudu ka baka la kotsi ya Giliboa le go hlaselwa mo go dirilwego ke ba-Filisita ba ba fentšego. Baetapele ba Isiraele le masogana a yona ba hwile. Maemong wona a “motlotšwa wa Morêna” e monyenyane, Dafida morwa wa Isai o ile a tšwelela ka botlalo mahlong a setšhaba. (2 Sam. 19:21) Ke kamoo puku ya Samuele wa Bobedi e thomago ka gona, yona ye e bego e ka bitšwa gabotse gore ke puku ya Jehofa le Dafida. Kanegelo ya yona e tletše ka ditaba tša mehuta-huta. Re thoma ka go botšwa ka go fenywa o šoro go ya phenyong e kgolo, go tloga ditlalelong tša setšhaba se se tlaišitšwego ke ntwa go ya katlegong ya mmušo o kopanego, go tloga matleng a bofsa go ya bohlaleng bja nywaga ya botšofadi. Mo ke pego ya kgonthe ya bophelo bja Dafida ge a dutše a nyaka go latela Jehofa ka pelo ya gagwe ka moka.a Ke pego yeo e swanetšego go dira gore mmadi o mongwe le o mongwe a ipotšiše dipotšišo e le gore a tle a matlafatše kwano ya gagwe le boemo bja gagwe gotee le Mmopi wa gagwe.

2. (a) Puku ye e ile ya bitšwa Samuele wa Bobedi bjang? (b) Bangwadi ba yona e be e le bomang, ditshwanelego tša bona e be e le dife, gomme ke pego efe feela yeo ba ilego ba rata go e boloka?

² Ge e le gabotse, leina la Samuele le gatee ga le bolelwe pegong ya puku ya Samuele wa Bobedi, mo gongwe leina le neilwe puku ka baka la ge mathomong e be e le puku e tee gotee le puku ya Samuele wa Pele. Baporofeta Nathane le Gada bao ba feleleditšego go ngwala Samuele wa Pele, ba tšwetše pele go ngwala puku ka moka ya Samuele wa Bobedi. (1 Kor. 29:29) Ba be ba swanelega kudu bakeng sa modiro wo. Gada o be a bile le Dafida nakong ya ge e be e le moleleri yo a tsongwago Isiraeleng go fihla bofelong bja pušo ya Dafida ya nywaga e 40, gomme o be a sa dutše a gwerane kudu le kgoši. Gada ke yena yo a ilego a dirišwa go bolela go se thabišwe ga Jehofa ke ge Dafida ka go hloka bohlale a ile a bala ba-Isiraele. (1 Sam. 22:5; 2 Sam. 24:1-25) Modiro wa moporofeta Nathane yo e bego e le mogwera wa pelo-bohloko wa Dafida, o akareleditše le go feta nako yeo Gada a phetšego ka yona. E be e le tokelo ya gagwe go tsebatša kgwerano e tiilego ya Jehofa le Dafida, kgwerano ya mmušo wa neng le neng. Ke yena yo ka sebete le ka go budulelwa a ilego a šupa sebe se segolo sa Dafida seo se akaretšago Batseba gotee le kotlo bakeng sa sona. (2 Sam. 7:1-17; 12:1-15) Ka gona, Jehofa o dirišitše Nathane yo leina la gagwe le bolelago gore “[Modimo] o Neile” le Gada yo leina la gagwe le bolelago “Mahlatse a Mabotse,” gore ba ngwale tsebišo ye e buduletšwego le ye e holago e lego pukung ya Samuele wa Bobedi. Bo-ra-dihistori ba bao ba sa ikgogomošego ga se ba ka ba rata go ingwalela dikgopolo tša bona, ka ge go se na tsebišo yeo e newago ya leloko la bona goba maphelo a bona. Ba ratile go ngwala feela pego e buduletšwego ke Modimo gore e tle e hole barapedi ba nako e tlago ba Jehofa.

3. Ke nako e kaakang yeo e akaretšwago ke puku ya Samuele wa Bobedi, gomme go ngwalwa ga yona go ile gwa fetšwa neng?

³ Puku ya Samuele wa Bobedi e anega ditaba tša histori e nepagetšego ya Beibele yeo e latetšego lehu la Saulo kgoši ya pele ya Isiraele, gomme e e fetišetša kgaufsi le bofelo bja pušo ya Dafida ya nywaga e 40. Ka gona, nako e akaretšwago e tloga go 1077 B.C.E. go ya mo e ka bago go 1040 B.C.E. Therešo ya gore puku ye ga e bolele ka lehu la Dafida, ke bohlatse bjo bo tiilego bja gore e ile ya ngwalwa mo e ka bago ka 1040 B.C.E. goba pele ga lehu la gagwe.

4. Ke ka mabaka afe puku ya Samuele wa Bobedi e swanetšego go amogelwa e le karolo ya Beibele?

⁴ Ka mabaka a swanago ao a bolelwago mabapi le puku ya Samuele wa Pele, gona puku ya Samuele wa Bobedi e swanetše go amogelwa e le karolo ya Beibele. Go ba ga yona ya kgonthe ke mo go sa belaelwego. Go se pepetletše ga yona ka go se ute gaešita le dibe tša Kgoši Dafida le diphošo tša gagwe, ke bjona bohlatse bjo bo tiilego bja yona.

5. Lebaka le matla ke lefe bakeng sa go amogela puku ya Samuele wa Bobedi e le Lengwalo le le buduletšwego?

⁵ Lega go le bjalo, bohlatse bjo bo tiilego kudu bakeng sa go ba ga kgonthe ga puku ya Samuele wa Bobedi bo hwetšwa diporofetong tše di phethagetšego, kudu tšeo di lego mabapi le kgwerano ya Mmušo gotee le Dafida. Modimo o holofeditše Dafida gore: “Ngwakô wa xaxo wôna o tlo tia, le mmušô wa xaxo ké wa neng le neng ò e-ya; sedulô sa xaxo sa boxoši se tlo ba xôna ka mehla le mehla.” (7:16) Jeremia gaešita le nakong ya ge mmušo wa Juda o le bofelong bja wona, o boletše ka go tšwela pele ga kholofetšo ye go ngwako wa Dafida ka mantšu a: “Morêna ó itše: Dafida a ka se kê a hlôka monna wa xo dula sedulong sa boxoši bya moloko wa Isiraele.” (Jer. 33:17) Boporofeta bjo ga se bja leswa bo se bja phethega, ka gobane Jehofa ka morago o ile a tliša “Jesu Kriste morwa wa Dafida” yo a tšwago go Juda, go etša ge Beibele e hlatsela gabotse.—Mat. 1:1.

DIKAGARE TŠA SAMUELE WA BOBEDI

6. Dafida o ikwa bjang ge a e-kwa ditaba tša lehu la Saulo le la Jonathane?

⁶ Ditiragalo tša pele tša pušo ya Dafida (1:1–4:12). Ka morago ga lehu la Saulo Thabeng ya Giliboa, mo-Amaleke yo a tšhabilego ntweng o tliša pego go Dafida kua Tsikilaga a akgofile. O fetola taba ka gore ke yena yo a bolailego Saulo, ka ge a holofela gore o tla kgahliša Dafida. Mo-Amaleke go e na le gore a retwe, o hwetša feela moputso wa lehu ka ge yena ka noši a ikahlotše ka go hlatsela gore o bolaile “motlotšwa wa Morêna.” (1:16) Dafida kgoši e mpsha bjale o hlama kopelo ya dillo e bitšwago “Bora,” yeo go yona a llelago lehu la Saulo le la Jonathane. E hlatlogela seremong sa yona se sebotse polelong e hlomolago pelo ya lerato le legolo la Dafida go Jonathane. “Jonathane Ngwana wešo! Ke nyama ka ’baka la xaxo. O be O nnatefêla ruri. O mmakaditše ka leratô la’xo La xo phala ’rato la basadi. Joo! Xo bolailwe baxale! Marumô a thlabanô a fedile!”—1:17, 18, 26, 27.

7. Ditiragalo tše dingwe ke dife tše di swayago karolo ya pele ya pušo ya Dafida?

⁷ Dafida le banna ba gagwe ka go hlahlwa ke Jehofa ba hudušetša malapa a bona Heburone yeo e lego nageng ya Juda. Bagolo ba moloko mo ba tla go tlotša Dafida e le kgoši ya bona ka 1077 B.C.E. Molaodi Joaba e ba mothekgi o mogolo kudu go bathekgi ba Dafida. Lega go le bjalo, Isibosethe morwa wa Saulo o tlotšwa ke Abenere tona ya madira, a le bjalo ka mošwahledi bogošing bja setšhaba. Go na le diphapano ka nako le nako magareng ga madira a mabedi a ganetšanago, gomme Abenere o bolaya ngwanabo Joaba. Mafelelong, Abenere o hlanamela mešaša ya Dafida. O amoga Dafida Mikala morwedi wa Saulo yo Dafida a bego a mo ntšheditše magadi kgale. Lega go le bjalo, Joaba gore a tle a lefeletše go bolawa ga ngwanabo, o hwetša sebaka sa go bolaya Abenere. Dafida o nyamišwa ke se kudu gomme ga a nyake go ba le boikarabelo lege e le bofe. Kapejana ka morago ga moo, Isibosethe le yena o a bolawa ge a sa dutše “a robetše malaong, è le mosexare o moxolo.”—4:5.

8. Jehofa o atlegiša bjang pušo ya Dafida godimo ga ba-Isiraele ka moka?

⁸ Dafida ke kgoši Jerusalema (5:1–6:23). Gaešita lege a be a šetše a bušitše e le kgoši Juda ka nywaga e šupago le dikgwedi tše tshelelago, fela Dafida bjale o ba kgoši yeo e sa belaelwego gomme baemedi ba meloko ba mo tlotša e le kgoši godimo ga ba-Isiraele ka moka. Se ke go tlotšwa ga gagwe la boraro (1070 B.C.E.). O mongwe wa mediro ya Dafida ya pele e le mmuši wa mmušo ka moka, ke go thopa sebo sa Tsione Jerusalema go ba-Jebusi ba ba itšhireleditšego gomme a ba šwahlela ka go tsena ka mokero wa meetse. Dafida bjale o dira Jerusalema mošate wa gagwe. Jehofa wa mašaba o šegofatša Dafida gomme o mo dira o mogolo-golo. Gaešita le Hirama kgoši e humilego ya Tiro e romela Dafida dikota tša merokwana gotee le babetli ba dikota gore ba agele kgoši ntlo. Lapa la Dafida le a gola gomme Jehofa o atlegiša pušo ya gagwe. Go na le dintwa tše dingwe tše pedi tše di lwewago le ba-Filisita. Go ya pele ya tše, Jehofa o gogola manaba a Dafida kua Baali-Peratsime gomme o mo nea phenyo. Go ya bobedi, Jehofa o dira mohlolo o mongwe ka go ‘kwatša mešito kua dintlheng tša dihlare tša Baka,’ e le go bontšha gore Jehofa o etile ba-Isiraele pele gore a šwalalanye madira a ba-Filisita. (5:24) Phenyo e nngwe e kgolo ya madira a Jehofa!

9. Hlalosa ditiragalo tše di lego mabapi le go tlišwa ga Areka Jerusalema.

⁹ Dafida gotee le banna ba 30 000 ba ya go tšea areka ya kgwerano Baala-Juda (Kiriathe-jearima), go e iša Jerusalema. Ge e tlišwa ka moopelo o mogolo le lethabo, koloi yeo areka e lego go yona e a thelela, gomme Usa yo a bego a sepela a bapile le yona o swarelela Areka. “Ké mo boxale bya Morêna bo tuketšexo Usa; Modimo a mo ôtla xôna-faô ka ’baka la bošaedi byoo.” (6:7) Areka e tlišwa ntlong ya Obede-Edomo, gomme Jehofa o šegofatša lapa la Obede-Edomo kudu ka dikgwedi tše tharo tše di latelago. Dafida ka morago ga dikgwedi tše tharo o tla go tšea Areka ka tsela e swanetšego. Areka e tlišwa motseng wa mošate wa Dafida ka mekgoši ya lethabo, moopelo le go bina. Dafida o bontšha lethabo la gagwe le legolo ka go bina pele ga Jehofa, eupja Mikala mosadi wa gagwe ga a kgahlišwe ke se. Dafida o re: “Ke tlo fêla kè binêla Morêna.” (6:21) Mikala ka lebaka la se o dula a se na bana go fihlela lehung la gagwe.b

10. Ke kgwerano efe le kholofetšo ya Jehofa tšeo re di elago hloko?

¹⁰ Kgwerano ya Modimo le Dafida (7:1-29). Bjale re tla go e nngwe ya ditiragalo tše bohlokwa kudu bophelong bja Dafida yeo e kgokaganego ka go lebanya le sehlogo se segolo sa Beibele, e lego go kgethagatšwa ga leina la Jehofa ka Mmušo wo o lego ka tlase ga Peu e holofeditšwego. Tiragalo ye e tšwa kganyogong ya Dafida ya go kganyoga go agela areka ya Modimo ntlo. Ka ge yena ka noši a dula ka ntlong ya merokwane, o botša Nathane kganyogo ya gagwe ya go agela areka ya Jehofa ya kgwerano ntlo. Jehofa ka Nathane o holofetša Dafida botho bja Gagwe bjo lerato malebana le ba-Isiraele gomme o dira kgwerano gotee le yena yeo e tlago go ba ya neng le neng. Lega go le bjalo, e ka se ke ya ba Dafida yo a tlago go agela leina la Jehofa ntlo, eupja e tla ba peu ya gagwe yeo e tlago go e aga. Go oketša se, Jehofa o dira kholofetšo e lerato, o re, “Ngwakô wa xaxo wôna o tlo tia, le mmušô wa xaxo ké wa neng le neng ò e-ya; sedulô sa xaxo sa boxoši se tlo ba xôna ka mehla le mehla.”—7:16.

11. Dafida o bolela tebogo ka thapelo efe?

¹¹ Dafida a gapilwe ke go loka ga Jehofa ka ge go bontšhwa ka kgwerano ye ya Mmušo, o bolela tebogo ya gagwe ya go leboga dilo ka moka tša botho bjo lerato bja Modimo: “Ké sefé sethšhaba se-ka-sethšaba-sa-xaxo sa Isiraele? Ké sôna sè nnoši ’faseng, se Modimo a tlilexo a se namolêla, sa ba sa xaxwe, a xodiša Leina la xaxwe ka sôna, a se dirêla tše kxolo tše di šiišaxo mono lefaseng leno. . . . Xomme Wêna Morêna wa ba Modimo wa bôná.” (7:23, 24) O rapelela ka phišego go kgethagatšwa ga leina la Jehofa le gore ntlo ya Dafida e dule e tiile pele ga Gagwe.

12. Dafida o lwa dintwa dife, gomme ke botho bofe bjo a bo bontšhago go ba ntlo ya Saulo?

¹² Dafida o katološa mmušo wa Isiraele (8:1–10:19). Lega go le bjalo, Dafida ga se a tlogelwa gore a buše ka khutšo. Dintwa di sa dutše di tla lwewa. Dafida o tšwela pele go fenya ba-Filisita, ba-Moaba, ba-Tsoba, ba-Siria le ba-Edomo gomme o katološa naga ya Isiraele go fihla mellwaneng ya yona yeo e beilwego ke Modimo. (2 Sam. 8:1-5, 13-15; Doit. 11:24) Bjale o retologela ntlong ya Saulo e le gore a ka bontšha botho bjo lerato ka baka la Jonathane, go mang le mang yo a sa šetšego. Tsiba mohlanka wa Saulo o mo dira gore a ele hloko Mefibosethe morwa wa Jonathane yo a golofetšego maoto. Dafida kapejana o nyaka gore dithoto ka moka tša Saulo di bušetšwe go Mefibosethe le gore mašemo a gagwe a lengwe ke Tsiba le bahlanka ba gagwe gore a nee ntlo ya Mefibosethe dijo. Lega go le bjalo, Mefibosethe yena o tla ja tafoleng ya Dafida.

13. Ke ka diphenyo dife tše dingwe mo Jehofa a bontšhago gore o eme le Dafida?

¹³ Nakong ya ge kgoši ya ba-Amoni e e-hwa, Dafida o romela batseta go Hanuni morwa wa gagwe ka dipolelo tša botho bjo lerato. Lega go le bjalo, baeletši ba Hanuni ba bea Dafida molato wa gore o ba rometše go hlola naga, ka gona ba ba hlabiša dihlong gomme ba ba bušetša morago ba apere wa go tlhaelela. Dafida a befedišitšwe ke kgobošo ye, o romela Joaba le dira tša gagwe go ya go lefeletša phošo ye. Joaba ka go arola dira tša gagwe, o šwalalanya gabonolo ba-Amoni le ba-Siria bao ba tlilego go ba thuša. Ba-Siria ba kgobokanya gape madira a bona e le feela gore ba tle ba fenywe gape ke madira a Jehofa tlase ga taelo ya Dafida, gomme ba lahlegelwe ke bahlabani ba ba nametšego dikoloi ba 700 le banamedi ba dipitsi ba 40 000. Bjo ke bohlatse bjo bongwe bja kgaugelo ya Jehofa le tšhegofatšo ya gagwe go Dafida.

14. Dafida o dira dibe dife ka baka la Batseba?

¹⁴ Dafida o senyetša Jehofa (11:1–12:31). Dafida o roma Joaba gape go ba-Amoni seruthwaneng se se latelago gore a rakelele Raba, ge yena a šetše Jerusalema. Mantšiboeng a mangwe a le tlhakeng ya gagwe, o bona Batseba yo mobotse yo e lego mosadi wa Uria mo-Hethe a hlapa. O mo tliša ka ntlong ya gagwe, o robala le yena gomme o a ima. Dafida o leka go uta taba ka go dira gore Uria a boe ntweng ya Raba gomme o mo romela gore a ye go itapološa ntlong ya gagwe. Lega go le bjalo, Uria o gana go ithabiša le go robala le mosadi wa gagwe mola Areka le madira a bahlabani ba le “kwa mešašeng.” Dafida ka go nyama o romela Uria morago go Joaba a swere lengwalo le le rego: “Uria mo etišeng pele ka mo thlabanô e lexo thata; Le mo lahletšê a bolawê a hwê.” (11:11, 15) Uria o hwa ka tsela ye. Ka morago ga ge nako ya go lla ga Batseba e fedile, Dafida o mo iša kapejana ntlong ya gagwe moo a bago mosadi wa gagwe, gomme ngwana wa bona yo e lego morwa o a belegwa.

15. Nathane o bolela bjang kahlolo ya boporofeta go Dafida?

¹⁵ Se ke se sebe mahlong a Jehofa. O roma moporofeta Nathane go Dafida a swere molaetša wa kahlolo. Nathane o botša Dafida ka mohumi le modiidi. O mongwe o na le mehlape e mentši, eupja o mongwe yena o na le kwana e tee ya tshatšana yeo e bego e le ‘bjale ka morwedi go yena.’ Lega go le bjalo, mohumi ge go fihla nako ya go dira monyanya ga a tšee nku mohlapeng wa gagwe, eupja o tšea kwana ya tshatšana ya modiidi. Dafida a befedišitšwe ke go kwa se, o re: “Ka bophelô bya Morêna, monna eo a dirilexo ka mokxwa woo ó swanetše xo bolawa.” Nathane o mmotša gore: “Monna eo ké wene!” (12:3, 5, 7) Bjale o bolela kahlolo ya boporofeta ya gore basadi ba Dafida ba tla senywa phatlalatša ke monna o mongwe, gore ntlo ya gagwe e tla hlahlamollwa ke ntwa ya legae le gore ngwana wa gagwe yo a mmelegetšwego ke Batseba o tla hwa.

16. (a) Ke dihlaloso dife tše di kgomaganywago maineng a morwa wa bobedi wa Dafida yo a mmelegetšwego ke Batseba? (b) Ke’ng seo se diregago mafelelong ka go hlaselwa ga motse wa Raba?

¹⁶ Dafida ka manyami a kgonthe le tshokologo, o bolela phatlalatša gore: ‘Ke senyeditše Jehofa.’ (12:13) Go ya ka mo Jehofa a boletšego ka gona, ngwana wa bootswa o hwa ka morago ga matšatši a šupago a ge a be a babja. (Ka morago, Dafida o ba le morwa o mongwe yo a mmelegelwago ke Batseba; yo ba mmitša Salomo, leina leo le tšwago lentšung le le bolelago “khutšo.” Lega go le bjalo, Jehofa o romela Nathane gore a mmitše le ka leina la Jedidia, le le bolelago “Moratiwa wa Jah.”) Dafida ka morago ga phihlelo ya gagwe e bohloko-hloko, o bitšwa ke Joaba gore a tle motseng wa Raba moo tlhaselo ya mafelelo e rulagantšwego. Joaba ge a thopile didiba tša meetse a motse, o dira gore kgoši e be yona e retwago bakeng sa go thopa motse.

17. Ke mathata afe a ka gae ao a thomago go hlokofatša lapa la Dafida?

¹⁷ Mathata a lapeng la Dafida (13:1–18:33). Mathata a ntlo ya Dafida a thoma nakong ya ge o mongwe wa barwa ba Dafida e lego Aminone, a kganyoga go robala le Thamara kgaetšedi ya Abesalomo yo e lego bana ba monna le yena. Aminone a ipabjiša gomme a kgopela gore Thamara yo mobotse a romelwe gore a tle a mo oke. O a mo senya gomme o mo hloya o šoro mo a bilego a mo rakago ka go mo goboša. Abesalomo o rulaganya go itefetša gomme o katanela go hwetša nako e swanetšego ya go dira seo. Mo e ka bago nywaga e mebedi ka morago, o lokišetša monyanya wo Aminone le barwa ba bangwe ka moka ba kgoši ba laletšwago go ona. Ge pelo ya Aminone e thabišitšwe ke beine, o swarwa a sa itebetše gomme o bolawa ka taelo ya Abesalomo.

18. Ke ka boikgakanyo bofe Abesalomo a bušwago bothopja?

¹⁸ Abesalomo ka go boifa bogale bja kgoši, o tšhabela Gesuri moo a phelago gona ka nywaga e meraro a etša ge e ka re o bothopjeng. Ka nako yona yeo, Joaba molaodi wa dira tša Dafida o loga maano a go boelanya Dafida le Abesalomo. O rulaganyetša mosadi yo bohlale wa Thekoa gore a tšweletše boemo bjo bo naganelwago pele ga kgoši bjo bo lego mabapi le go lefetša, go leleka le go otla. Ge kgoši e dira kahlolo, mosadi o utolla lebaka la therešo la go tla ga gagwe la ge morwa wa kgoši Abesalomo a leleketšwe Gesuri. Dafida o lemoga gore Joaba o rulaganyeditše se, eupja o dumelela morwa wa gagwe gore a boe Jerusalema. Ke nywaga e mengwe e mebedi pele ga ge kgoši e ka dumela go bonana le Abesalomo.

19. Ke maano-mabe afe ao bjale a utollwago, gomme ka mafelelo afe go Dafida?

¹⁹ Abesalomo go sa šetšwe botho bjo lerato bja Dafida, o loga maano-mabe gatee-tee a go amoga tatagwe sedulo sa bogoši. Abesalomo ke yo mobotse kudu gare ga banna ka moka ba bagale ba Isiraele, gomme se se oketša megabarung ya gagwe le boikgogomošong bja gagwe. Ngwaga o mongwe le o mongwe ge a kota hlogo ya gagwe ye e nago le moriri o mogolo, o dira boima bja dikhilograma tše 2,3. (2 Sam. 14:26, mongwalo wa ka tlase go New World Translation of the Holy Scriptures—With References) Abesalomo ka maikemišetšo a fapa-fapanego a boradia o thoma go utswa dipelo tša banna ba Isiraele. Mafelelong, maano-mabe a a utologa. Abesalomo ka go dumelelwa ke tatagwe gore a ye Heburone, o tsebiša morero wa gagwe wa bohlanogi gomme o nyaka go thekgwa ke ba-Isiraele ka moka mpherefereng wa gagwe malebana le Dafida. Ge batho ka bontši ba ema ka lehlakoreng la morwa wa gagwe wa mohlanogi, Dafida o tšhaba Jerusalema a e-na le bathekgi ba sego kae ba botegago, bao Ithai mo-Gathe e lego o mongwe wa bona, yena yo a bolelago gore: “Ka bophelô bya Morêna le ka bophelô bya kxoši mong wa-ka, mo wene Kxoši Mong’a-ka O tl’o xo ba xôna, le nna mohlanka wa xaxo ke tlo ba xôna, e ka ba xo pheleng le xe e le xo hweng.”—15:21.

20, 21. (a) Ke ditiragalo dife tše di diregago nakong ya ge Dafida a tšhaba, gomme boporofeta bja Nathane bo phethega bjang? (b) Ahitofele wa moradia o fihla bofelong bja gagwe bjang?

²⁰ Dafida ge a tšhaba Jerusalema, o botšwa ka boradia bja o mongwe wa baeletši ba gagwe bao ba botegago kudu, e lego Ahitofele. O a rapela: “Morêna a k’O dirê xore keletšô ya Ahitofele e be botlatla.” (15:31) Tsadoko le Abyathara baperesita ba ba botegelago Dafida le Husai mo-Araki, ba romelwa morago Jerusalema go ya go ela dilo hloko le go bega ka mediro ya Abesalomo. Ka nako yona yeo, Dafida o gahlana le Tsiba mohlanka wa Mefibosethe lešokeng, yo a begago gore morena wa gagwe bjale o lebeletše gore mmušo o tla bušetšwa ntlong ya Saulo. Ge Dafida a feta, Simei wa ntlo ya Saulo o a mo roga gomme o mmetša ka mafsika, eupja Dafida o thibela banna ba gagwe gore ba se ke ba itefeletša.

²¹ Morago kua Jerusalema, Abesalomo yo a thopilego bogoši o robala ka keletšo ya Ahitofele le basadi ba direthe ba tatagwe a ‘bonwa ke ba-Isiraele ka moka.’ Se ke go phethagatšwa ga kahlolo ya boporofeta ya Nathane. (16:22; 12:11) Ahitofele le gona o eletša Abesalomo gore a rape banna ba 12 000 gomme a ye go tsoma Dafida lešokeng. Lega go le bjalo, Husai yo a itirilego gore a botwe kudu ke Abesalomo, o bolela tsela e nngwe e fapanego. Keletšo ya Ahitofele e a palelwa go etša ge Dafida a rapetše. Ahitofele yo a paletšwego yo a swanago le Judase, o boela ga gabo gomme o a ikgama. Husai o tsebiša ka sephiring maano a Abesalomo go baperisita Tsadoko le Abyathara bao ka morago ba dirago gore molaetša o tsebišwe Dafida lešokeng.

22. Phenyo ya Dafida e šulafatšwa ka manyami afe?

²² Se se dira Dafida gore a kgone go tshela Jorodane gomme a kgethe lefelo la ntwa leo le lego ka sethokgweng kua Mahanaime. Moo o hlopholla dira tša gagwe gomme o di laela gore di sware Abesalomo gabotse. Bahlanogi ba fenywa o šoro. Ge Abesalomo a tšhaba a nametše pokolo yeo e huhumelago ka tlase ga makala a raranego o šoro, hlogo ya gagwe e tanywa makaleng a sehlare se segolo gomme o lepelela a le sebakeng. Joaba ge a mo hwetša a le boemong bjo bja tlalelo, o hlokomologa e le ka kgonthe taelo ya kgoši ka go mmolaya. Bohloko bjo bogolo bjo Dafida a bo kwago ge a e-kwa ka lehu la morwa wa gagwe bo bonagatšwa ke sello sa gagwe: “Abesalomo ngwan’a-ke! Abesalomo ngwan’a-ke! A xo ka bê xo hwile nna ’bakeng sa xaxo! Joo Abesalomo ngwan’a-ke! Ngwan’a-ke joo!”—18:33.

23. Ke dithulaganyo dife tše di swayago go boa ga Dafida e le kgoši?

²³ Ditiragalo tša mafelelo tša pušo ya Dafida (19:1–24:25). Dafida o tšwela pele a lla gabohloko go fihlela ge Joaba a mo kgothatša gore a tšee gape boemo bja gagwe bja tshwanelo e le kgoši. Bjale o bea Amasa molaodi wa madira legatong la Joaba. Ge a boa o amogelwa ke batho go akaretša le Simei yo Dafida a šireletšago bophelo bja gagwe. Mefibosethe le yena o tla go ithapelela, gomme Dafida o mo nea bohwa bjo bo lekanago le bja Tsiba. Ba-Isiraele ka moka le ba-Juda ba kopana gape tlase ga Dafida.

24. Ke ditiragalo dife tše dingwe tše di diregago tšeo di akaretšago moloko wa Benyamini?

²⁴ Lega go le bjalo, go sa dutše go e-tla mathata a mangwe. Seba mo-Benyamini o ipolela gore ke kgoši gomme o fapoša ba bantši go Dafida. Amasa a laetšwe ke Dafida gore a kgoboketše banna gore ba fediše borabele bjo, o gahlana le Joaba gomme o bolawa ka boradia. Joaba bjale o tšea madira gomme o latela Seba motseng wa Abele-Bethe-Maaka gomme o a o rakelela. Baagi ba motse ba bolaya Seba ka go kwa keletšo ya mosadi yo bohlale wa motse, gomme Joaba o a tloga. Ka gobane Saulo a be a bolaile ba-Gibeone gomme molato wa madi o se wa ka wa lefeletšwa, go ba le tlala ya nywaga e meraro Isiraeleng. Go fediša molato wa madi, go bolawa barwa ba šupago ba lapa la Saulo. Ka morago Dafida ge a e-lwa le ba-Filisita gape, bophelo bja gagwe bo phološwa ke Abisai motlogolo wa gagwe. Banna ba gagwe ba mo enela ka gore a se sa hlwa a sa ya ntweng le bona “xore lebônê la Isiraele le se kê la tingwa.” (21:17) Ba bararo ba banna ba gagwe ba hlomola sefoka ka go bolaya dinatla tša ba-Filisita.

25. Ke’ng seo se bolelwago dikopelong tša Dafida tšeo di ngwadilwego ka morago?

²⁵ Mongwadi go fihla mo, o ngwala pego ya kopelo ya Dafida go Jehofa yeo e swanago le Psalme 18 gomme o leboga go namolelwa “diatleng tša manaba a xaxwe le diatleng tša Saulo.” O bolela ka lethabo, o re: “Lentswê la-ka, sebô sa-ka, le Monamoledi wa-ka ké Morêna. Wêna Mo-namola-kxoši-ya’xo ka tše kxolo, Mo-sétša-motlotšwa-wa-xaxwe Dafida le peu ya xaxwe neng le neng.” (22:1, 2, 51) Bjale go latela kopelo ya mafelelo ya Dafida yeo go yona a rego, “Môya wa Morêna ó bolêla ka nna, Leleme la-ka le n’e ’fokô la’xwe.”—23:2.

26. Ke’ng seo se bolelwago mabapi le bagale ba Dafida, gomme o bontšha bjang go hlompha madi a bona?

²⁶ Ge re boela pegong ya histori, re hwetša go lokeleditšwe bagale bao ba bego ba e-na le Dafida bao ba bararo ba bona e lego ba ba tumilego. Ba ba akaretšwa tiragalong yeo e diregilego nakong ya ge bahlometši ba ba-Filisita ba be ba bokane Betlehema, motseng wa Dafida. Dafida o bolela kganyogo ya gagwe o re: “Ké mang e a kaxo nkxêla meetse a xo nwa a sediba sa kxoro ya Betlehêma?” (23:15) Bagale ba bararo ge ba e-kwa se, ba phatša mešaša ya ba-Filisita ba kga meetse sedibeng gomme ba a tliša go Dafida. Eupja Dafida o gana go a nwa. Go e na le moo, o a tšhollela fase gomme o re: “Morêna, a nke ke se kê ka ba ka nwa meetse a kexo ké madi a banna bá ba bexo ba xafile bophelô bya bôná.” (23:17) Meetse a go yena a swana le bophelo bjo ba bo gafilego. Ka morago go lokeletšwa maina a bagale-gale ba 30 ba dira tša gagwe gotee le mediro ya bona.

27. Sebe sa mafelelo ke sefe seo Dafida a se dirago? Kotlo yeo e tšweletšego e kgaotšwa bjang?

²⁷ Mafelelong, Dafida o dira sebe ka go bala batho. Ge a kgopela kgaugelo go Modimo, o newa gore a kgethe magareng ga dikotlo tše tharo: nywaga e šupago ya tlala, dikgwedi tše tharo tša go fenywa ntweng goba matšatši a mararo a lehu-lebe nageng. Dafida o a araba: “A nke re weleng diatleng tša Morêna, ka xobane kxauxêlô ya xaxwe ké e kgolo; a nke ke se welê diatleng tša batho.” (24:14) Lehu-lebe leo le wetšego setšhaba ka moka le bolaya batho ba 70-000, gomme le emišwa feela nakong ya ge Dafida a dira ka ditaelo tša Jehofa tše di tlago ka Gada, a reka seboa sa Arauna moo a neago Jehofa dihlabelo le dileboga.

LEBAKA LEO KA LONA E HOLAGO

28. Ke ditemošo dife tše matla tšeo di lego ka pukung ya Samuele wa Bobedi?

²⁸ Go na le ditaba tše dintši tše di ka hwetšwago pukung ya Samuele wa Bobedi tšeo e lego tše di holago go mmadi wa mehleng yeno! Mo e ka bago maikwelo ka moka a motho a bontšhitšwe mo ka botlalo, e lego maikwelo a bophelo bja kgonthe. Ka gona, re eletšwa ka mantšu a matla ka mafelelo a gobatšago a megabaru le go itefeletša (3:27-30), a go ba le kganyogo e mpe ya go kganyoga molekane wa lenyalo wa motho o mongwe (11:2-4, 15-17; 12:9, 10), a tiro ya boradia (15:12, 31; 17:23), a lerato le le theilwego feela phišegelanong (13:10-15, 28, 29), a go akgofela go dira kahlolo (16:3, 4; 19:25-30) le a go nyatša ditiro tša motho o mongwe tša boineelo.—6:20-23.

29. Ke mehlala efe e mebotse kudu ya boitshwaro le ditiro tše di nepagetšego yeo e hwetšwago pukung ya Samuele wa Bobedi?

²⁹ Lega go le bjalo, mohola o mogolo o tšwago pukung ya Samuele wa Bobedi o swanetše go hwetšwa ka tsela e lebanego ka go ela hloko mehlala ya yona e mentši e mebotse kudu ya boitshwaro le ditiro tše di nepagetšego. Dafida ke mohlala tabeng ya boineelo bja gagwe bjo bo feletšego go Modimo (7:22), boikokobetšo bja gagwe pele ga Modimo (7:18), go godiša ga gagwe leina la Jehofa (7:23, 26), kgopolo ya gagwe e nepagetšego ge a le tlalelong (15:25), go sokologa ga gagwe ga kgonthe sebeng (12:13), go botega ga gagwe kholofetšong ya gagwe (9:1, 7), go kgomarela ga gagwe teka-tekano ge a le molekong (16:11, 12), go ithekga ga gagwe ga kgonthe ka Jehofa (5:12, 20) le go hlompha ga gagwe kudu dithulaganyo tša Jehofa le dikgetho tša gagwe (1:11, 12). Ga go makatše ge Dafida a be a bitšwa “monna e a kwanaxo le pelo ya [Jehofa].”—1 Sam. 13:14.

30. Ke melao efe ya motheo yeo e dirišwago le go hlaloswa pukung ya Samuele wa Bobedi?

³⁰ Go dirišwa ga melao ya motheo e mentši ya Beibele le gona go hwetšwa pukung ya Samuele wa Bobedi. Ye e lego gare ga ye ke melao ya motheo ya boikarabelo bja setšhaba (2 Sam. 3:29; 24:11-15), gore maikemišetšo a mabotse ga a fetole ditaelo tša Modimo (6:6, 7), gore bohlogo thulaganyong ya Jehofa ya pušo ya legodimo bo swanetše go hlompšha (12:28), gore madi a swanetše go tšewa e le a makgethwa (23:17), gore poelanyo e a nyakega bakeng sa molato wa madi (21:1-6, 9, 14), gore motho yo bohlale a ka phemiša ba bantši kotsi (2 Sam. 20:21, 22; Mmo. 9:15) le gore go botegela phuthego ya Jehofa le baemedi ba yona go swanetše go kgomarelwa go sa šetšwe ge e ba “e ka ba xo pheleng le xe e le xo hweng.”—2 Sam. 15:18-22.

31. Puku ya Samuele wa Bobedi e re nyetlela bjang tše di sa tlago tša Mmušo wa Modimo ka ge se se hlatselwa Mangwalong a Bakriste a Segerika?

³¹ Sa bohlokwa kudu-kudu, puku ya Samuele wa Bobedi e šupa pele le go nea ka boripana tše di sa tlago tša Mmušo wa Modimo, wona wo a o beago diatleng tša “morwa wa Dafida,” Jesu Kriste. (Mat. 1:1) Keno yeo Jehofa a e dirilego go Dafida mabapi le go dira gore mmušo wa gagwe e be wa neng le neng (2 Sam. 7:16), e bolelwa go Ditiro 2:29-36 mabapi le Jesu. Gore boporofeta bja gore “Nna ke tlo ba tat’axwe, ’me yêna e tlo ba morwa wa-ka” (2 Sam. 7:14) ruri bo šupa go Jesu, go bontšhwa ke Ba-Hebere 1:5. Se le gona se ile sa hlatselwa ke lentšu la Jehofa le le boletšego le e-tšwa legodimong: “Yêna-yó ké Yêna Morwa-moratwa wa-ka, yo ke kxahlwaxo ke Yêna.” (Mat. 3:17; 17:5) Mafelelong, kgwerano ya Mmušo le Dafida e bolelwa ke Gabariele mantšung a gagwe go Maria mabapi le Jesu: “Yêna-eo o tlo ba e moxolo, ó tlo bitšwa Morwa wa Yo-xodimo-dimo; ’me Morêna ó tlo mo nea sedulô sa Dafida tat’axwe. Ó tlo buša moloko wa Jakobo xo iša mehleng ya neng le neng; ’me boxoši bya xaxwe bo ka se kê bya ba le bofêlô.” (Luka 1:32, 33) Kholofetšo ya Peu ya Mmušo e bonala e thabiša gakaakang, ge mogato o mongwe le o mongwe wa go utologa ga yona o bonala pele ga mahlo a rena!

[Mengwalo ya ka tlase]