Dikgwerano Tšeo di Akaretšago Morero wa Modimo wa ka mo go sa Felego
“Morêna . . . Kxwêranô ya xaxwe xa a e lebale neng le neng, Lentšu lela a xo le laêla meloko e dikete.”—PSALME 105:7, 8.
1, 2. Ke ka baka la’ng re ka bolela gore ba bantši ba rena ba kgomilwe ke kgwerano e itšego?
GO NA le kgonagalo e kgolo ya gore kgwerano e itšego e kgomile bophelo bja gago bja nakong a fetilego, bja gona bjale le bja nakong a tlago. Mo gongwe o ka ipotšiša gore ‘ke kgwerano efe?’ Tabeng ye, ke lenyalo ka gobane ba bantši ba rena re bana ba ba bilego gona ka baka la lenyalo gomme ba bantši ba rena ba nyetše ka noši. Gaešita le bao ba se ba hlwago ba nyala goba go nyalwa mo gongwe ba ka nagana ka ditšhegofatšo tša lenyalo le le thabišago bokamosong.
2 Nywaga e makgolo-kgolo e fetilego moporofeta wa mo-Hebere Maleaki o ile a ngwala mabapi le “mosadi wa bofsa bja gago,” ‘molekane wa gago, yo e bilego e le mosadi wa kgwerano ya gago.’ (Maleaki 2:14-16, Phetolelo ya Kgale) O be a ka bitša lenyalo gore ke kgwerano ka gobane seo ke tumelelano ya batho ba babedi goba tumelelano ya molao, ke thulaganyo magareng ga batho ba babedi gore ba dire selo se itšego gotee. Kgwerano ya lenyalo ke kgwerano ye e kgomago batho ba babedi yeo go yona ba dumelelanago go ba monna le mosadi gomme ba amogela ditlemo tšeo ba swanetšego go di phethelana e bile ba lebeletše pele meholeng ya ka mo go sa felego.
3. Ke ka baka la’ng dikgwerano tše dingwe di ka re kgoma go feta lenyalo?
3 Lenyalo mo gongwe le ka bonala e le kgwerano yeo e bolelago se segolo kudu go rena eupja Beibele e bolela ka dikgwerano tše di lego bohlokwa kudu go feta yeo. Ge a bapiša dikgwerano tša ka Beibeleng le tša mehuta ya bodumedi ye e sa dirišego Beibele, encyclopedia e nngwe e bolela gore ke feela ka Beibeleng “moo taelo ye e lego mabapi le tswalano magareng ga Modimo le batho ba gagwe e lego selo se se akaretšago dilo tše dintši le seo mafelelong se kgomago legohle.” Ee, dikgwerano tše di mabapi le morero wa ka mo go sa felego wa Mmopi wa rena yo lerato. Bjalo ka ge o tla bona, go amogela ga gago ditšhegofatšo tše dintši go gokagane le dikgwerano tše. O na le lebaka la go botšiša gore, ‘Seo se bjalo bjang?’
4. Ke kgwerano efe ya mathomo yeo e bontšhago morero wa Modimo wa ka mo go sa felego?
4 O tloga o lemoga gabotse mafelelo a nyamišago a bilego gona ge Adama le Efa ba be ba gana taolo ya Modimo. Re abetše go se phethege go bona, e lego lebaka la go ba gona ga malwetši ao a re hlokofaditšego le a lebišago lehung. (Genesi 3:1-6, 14-19) Lega go le bjalo, re ka leboga gore sebe sa bona ga se sa ka sa thibela morero wa Modimo wa go tlatša lefase ka barapedi ba therešo bao ba thabelago bophelo bjo bobotse bja ka mo go sa felego le lethabo. Tabeng ye, Jehofa o dirile kgwerano ye e ngwadilwego go Genesi 3:15: “Le xona ke bea lehloyo xare xa xaxo le mosadi, le xare xa peu ya xaxo le peu ya xaxwe. Yona a tlo Xo phšatla hlôxo; ’me wena o tlo a loma serethe.” Lega go le bjalo, bokopana le go swantšhetša ga polelo ya kgoeletšo ye di ile tša tlogela dipotšišo tše dintši di sa arabja. Jehofa o be a tla phetha kholofetšo ye ya kgwerano bjang?
5, 6. (a) Ke ditsela dife tšeo Modimo a ilego a phetha gore a di diriše go phethagatša morero wa gagwe? (b) Ke ka baka la’ng re swanetše go kgahlišwa ke ditsela tša Modimo tša go dira se?
5 Le gona Modimo o ile a kgetha go rulaganya lelokelelo le kgethegilego la dikgwerano tše kgethwa, tšeo ge di kopanywa le kgwerano ya Edene e bago tše šupa. O mongwe le o mongwe wa rena yo a holofelago go thabela ditšhegofatšo tša ka mo go sa felego o swanetše go kwešiša dikgwerano tše. Se se akaretša go tseba nako yeo di dirilwego ka yona le kamoo di dirilwego ka gona, batho bao ba bego ba akaretšwa, seo merero ya tšona e bego e le sona goba tšeo di bego di se nyaka le kamoo dikgwerano di tswalanago ka gona morerong wa Modimo wa go šegofatša batho ba kwago ka bophelo bjo sa felego. Ye ke nako ye e swanetšego ya go hlahloba dikgwerano tše ka gobane ka March 22, 1989, diphuthego tša Bakriste di tla bokana go gopola Selalelo sa Morena, seo se akaretšago dikgwerano tše ka go lebanya.
6 Ee, go batho ba bangwe kgopolo ya dikgwerano mo gongwe e ka bonala e le e sa tsošego maikwelo a borutho, a nyakago gore motho a latele melao ka mo go feletšego gomme a le a sa kgahlišego batho le ganyenyane. Lega go le bjalo, akanya ka seo Theological Dictionary of the Old Testament e se bolelago: “Mantšu ao a emelago ‘kgwerano’ Bohlabela bja Kgaufsi bja bogologolo gotee le lefaseng la Gerika le la Roma . . . a arotšwe ka magoro a mabedi a tlhaloso ya polelo: e lego keno le tlamo ka lehlakoreng le lengwe le lerato le bogwera ka go le lengwe.” Re bona ditlhaloso tše tše pedi—keno le bogwera—e le motheo wa dikgwerano tša Jehofa.
Kgwerano ya Aborahama ke Motheo wa Ditšhegofatšo tša ka mo go sa Felego
7, 8. Ke kgwerano ya mohuta ofe yeo Jehofa a ilego a e dira le Aborahama? (1 Koronika 16:15, 16)
7 Mopatriareka Aborahama, e lego “tataxo bohle ba ba dumelaxo,” e be e le “mogwera wa Modimo.” (Ba-Roma 4:11; Jakobo 2:21-23, Phetolelo ya Kgale) Modimo o ile a mo enela ka keno, a dira kgwerano ya motheo go amogeleng ga rena ditšhegofatšo tša ka mo go sa felego.—Ba-Hebere 6:13-18.
8 Ge Aborahama a be a le Uri, Jehofa o ile a mmotša gore a hudugele nageng e nngwe, yeo e bego e le Kanana. Ka nako yeo Jehofa o ile a holofetša Aborahama gore: “Xobane ke tlo Xo dira sethšaba se sexolo; ke tlo Xo šexofatša ka xodiša leina la xaxo; . . . ’me meloko ka moka ya lefase a tlo šexofatšwa ka wena.”a (Genesi 12:1-3) Ka morago ga moo, Modimo o ile a tlaleletša ditaba ka botlalo ganyenyane-ganyenyane go seo re se bitšago ka tshwanelo gore ke kgwerano ya Aborahama: peu ya Aborahama goba mojabohwa e be e tla amogela Naga ya Kholofetšo e le bohwa; peu ya gagwe e be e tla belega bana ba sa balegego le gona Aborahama le Sara ba be ba tla belega dikgoši.—Genesi 13:14-17; 15:4-6; 17:1-8, 16; Psalme 105:8-10.
9. Re tseba bjang gore re ka akaretšwa kgweranong ya Aborahama?
9 Modimo o ile a e bitša “kxwerano ya-ka ye ke a dirilexo le wena [Aborahama].” (Genesi 17:2) Eupja re swanetše go lemoga gore maphelo a rena a akaretšwa e le ka kgonthe ka gobane Modimo ka morago o ile a hlalosa kgwerano ka go bolela gore: “Ke re: Ke tlo Xo šexofatša xa-xolo; bana ba xaxo ke tlo ba atiša xaxolo byalo ka dinaledi tša lexodimong, le byalo ka lešabašaba la lebotong la lewatle; ’me bana ba xaxo e tlo ba beng ba dikxoro tša manaba a bona. Xomme dithšaba ka moka tša lefase di tlo šexofala ka peu ya xaxo.” (Genesi 22:17, 18) Re karolo ya ditšhaba tšeo gomme go na le kgonagalo ya gore re šegofatšwe.
10. Ke eng tše re di lemogago go tšwa kgweranong ye e dirilwego le Aborahama?
10 Anke re emeng ganyenyane gomme re akanye ka seo re ka ithutago sona kgweranong ya Aborahama. Go swana le kgwerano ya kua Edene e tlilego pele ga yona, kgwerano ye e šupa go “peu” e tlago, ka go rialo e nea kgopolo ya gore peu e tla ba le leloko la batho. (Genesi 3:15) Kgwerano yeo e be e tla ba ya lešika la Seme go theoša go fihla go Aborahama le ka morwa wa gagwe Isaka. Lešika le le be le tla akaretša bogoši gomme le be le tla dumelela gore go be le tšhegofatšo ka tsela e itšego e sego feela bakeng sa lapa le tee eupja bakeng sa batho ba dinaga ka moka. Kgwerano yeo a ile ya phethagatšwa bjang?
11. Phethagalo ya kgonthe ya kgwerano ya Aborahama e diragetše bjang?
11 Ditlogolo tša Aborahama ka Jakobo goba Isiraele di ile tša ata gomme tša ba setšhaba se segolo. Ka ge e be e le peu ya kgonthe ya Aborahama ye e se nago palo, ba be ba ineetše borapeding bjo bo sekilego bja Modimo wa Aborahama, Isaka le Jakobo. (Genesi 28:13; Ekisodo 3:6, 15; 6:3; Ditiro 3:13) Gantši ba-Isiraele ba be ba tlogela borapedi bjo bo sekilego, eupja “Morena a ba xauxela, a ba kwela bohloko, . . . ka ’baka la kxwerano ya xaxwe, ye a e dirilexo le Aborahama le Isaka le Jakobo; a se ke a rata xo ba fediša.” (2 Dikxoši 13:23; Ekisodo 2:24; Lefitiko 26:42-45) Gaešita le ka morago ga ge Modimo a amogetše phuthego ya Bakriste e le batho ba gagwe, o ile a tšwela pele ka nako e itšego a bontšha lerato le kgethegilego go ba-Isiraele e le batho bao e bego e le peu ya kgonthe ya Aborahama.—Daniele 9:27.
Peu ya Moya ya Aborahama
12, 13. Jesu o ipontšhitše bjang e le karolo e kgolo ya peu phethagatšong ya moya ya kgwerano ya Aborahama?
12 Kgwerano ya Aborahama e phethagetše ka tsela e nngwe gape, e lego tsela ya moya. Phethagatšo ye e kgolo e be e ka se ke ya bonagala pele ga mehla ya Jesu eupja re ka thaba ka gobane e a bonagala mehleng ya rena. Re na le tlhaloso ya phethagalo ya yona Lentšung la Modimo. Paulo o a ngwala: “Tše Aborahama a di boditšwexo a le kholofedišo, di lebane peu ya xaxwe. Xa xo thwe: Dipeu, e ke ke tše ntši. Xo bolelwa Peu e tee, xe xo thwe: Ka Peu ya xaxo. ’Me yona Peu yeo ke Kriste.”—Ba-Galatia 3:16.
13 Ee, peu e be e tla tla ka lešika le tee feela goba lapa, e lego seo e bilego sa therešo ka Jesu yo a belegilwego e le mo-Juda wa tlhago gomme e le motlogolo wa kgonthe wa Aborahama. (Mateo 1:1-16; Luka 3:23-34) Go oketša go seo, e be e le karolo ya lapa la Aborahama o Mogolo wa legodimong. Gopola gore a be e le ka baka la tumelo a kgolo ge mopatriareka Aborahama a ikemišetša go dira sehlabelo ka morwa wa gagwe Isaka ge e ba Modimo a be a nyaka gore go be bjalo. (Genesi 22:1-18; Ba-Hebere 11:17-19) Ka mo go swanago, Jehofa o rometše Morwa wa gagwe yo a tswetšwego a nnoši lefaseng gore a be sehlabelo sa topollo bakeng sa batho ba dumelago. (Ba-Roma 5:8; 8:32) Ka gona go a kwešišega gore ke ka baka la’ng Paulo a ile a šupa Jesu Kriste e le karolo e kgolo ya peu ya Aborahama go ya ka kgwerano ye.
14. Karolo ya bobedi ya peu ya Aborahama ke’ng gomme se se lebiša poledišanong efe e tšwelago pele?
14 Paulo o ile a tšwela pele go bontšha gore Modimo o be a tla ‘atiša peu ya Aborahama’ phethagatšong ya moya. O ngwadile gore: “Xe Le le ba Kriste, ke xona xe Le le peu ya Aborahama le baji ba bohwa ka kholofedišo.” (Genesi 22:17; Ba-Galatia 3:29) Bao ke Bakriste ba tloditšwego ka moya ba 144 000 bao ba bopago karolo ya bobedi ya peu ya Aborahama. Ga ba ganetšane le karolo e kgolo ya peu eupja ‘ke ba Kriste.’ (1 Ba-Korinthe 1:2; 15:23) Re a tseba gore ba bantši ba bona ba ka se kgone go latišiša lešika la bona go fihla go Aborahama ka gobane ba tšwa ditšhabeng tšeo e sego tša ba-Juda. Lega go le bjalo, sa bohlokwa kudu phethagatšong ya moya ke gore ka tlhago ga se karolo ya lapa la Aborahama o Mogolo, Jehofa; go e na le moo, ba tšwa lapeng la modira-dibe yo a sa phethagalago Adama. Ka gona re tla swanelwa ke go bona dikgweranong tše di latelago kamoo ba swanelegago ka gona gore ba be karolo ya “peu ya Aborahama.”
Kgwerano ya Molao e Oketšwa ka Nakwana
15-17. (a) Ke ka baka la’ng kgwerano ya Molao e ile ya oketšwa kgweranong ya Aborahama? (b) Molao o phethile merero ye bjang?
15 Ka morago ga gore Modimo a dire gore kgwerano ya Aborahama e be mogato wa motheo wo o lebišago go phethagatšweng ga morero wa gagwe, lešika la Peu le be le tla šireletšwa bjang tšhilafalong goba phedišong go fihla nakong ya ge a tšwelela? Ge Peu e be e fihla, barapedi ba therešo ba be ba tla e tseba bjang? Paulo o araba dipotšišo tše bjalo ka go šupa bohlale bja Modimo ge a oketša kgwerano ya Molao ka nakwana. Moapostola o a ngwala:
16 “Byale Molao ke wa xo re’ng?—O beilwe wa hlatlama kholofedišo ka ’baka la dikaroxo, xore xo be xo fihle Peu ye e bolelwaxo ke kholofedišo. Xomme Molao wa laetšwa ka Barongwa ka seatla sa Khumedi. . . . Molao ya ba moetetši wa xo re iša xo Kriste, xore re tle re lokafatšwe ka tumelo.”—Ba-Galatia 3:19, 24.
17 Thabeng ya Sinai, Jehofa o ile a dira kgwerano ya setšhaba e kgethegilego magareng ga gagwe le Isiraele—kgwerano ya Molao yeo Moše e bego e le motseta wa yona.b (Ba-Galatia 4:24, 25) Batho ba ile ba dumela go tsena kgweranong ye gomme e ile ya dirwa ya molao ka madi a dipholo le a dipudi. (Ekisodo 24:3-8; Ba-Hebere 9:19, 20) E be e nea ba-Isiraele melao ya pušo ya legodimo le melao ya motheo ya mmušo wa toko. Kgwerano e be a thibela go nyalana le baditšhaba goba go ba le karolo ditirong tše gobogilego le tša maaka tša bodumedi. Ka gona e be e šireletša ba-Isiraele e bile e le matla go ‘šireletšeng lešika la peu gore le se šilafatšwe. (Ekisodo 20:4-6; 34:12-16) Eupja ka ge go be go se mo-Isiraele yo a sa phethegago yo a bego a ka boloka Molao ka mo go feletšego, e be e dira gore dibe di be molaleng. (Ba-Galatia 3:19) Le gona e be e bontšha go nyakega ga moperisita yo a phethagetšego wa neng le neng le sehlabelo seo go bego go ka se nyakege gore se dirwe ngwaga le ngwaga. Molao o be o swana le moetetši yo a bego a isa ngwana go morutiši yo a nyakegago, yo e bego e tla ba Mesia goba Kriste. (Ba-Hebere 7:26-28; 9:9, 16-22; 10:1-4, 11) Ge kgwerano ya Molao e be e phethile morero wa yona, e be e tla fela.—Ba-Galatia 3:24, 25; Ba-Roma 7:6; bona “Dipotšišo tše Tšwago go Babadi,” letlakala 31.
18. Ke kholofelo efe e nngwe yeo e bego e akaretšwa kgweranong ya Molao eupja ke ka baka la’ng se se be se le thata go kwešišwa?
18 Ge a be a dira kgwerano ye ya nakwana, Modimo o boletše le ka pakane ye a kgahlišago: “Xe Le tlo theetša ruri se ke se bolelaxo, la hlokomela kxwerano ya-ka, ke mo Le tl’o xo ba baruiwa ba-ka . . . Xomme lena Le tlo ba sethšaba sa-ka sa [“baperisita,” NW], sethšaba se sekxethwa.” (Ekisodo 19:5, 6) A kholofelo a botse gakaakang! Setšhaba sa dikgoši tšeo e bilego e le baperisita. Lega go le bjalo, seo se be se ka ba bjalo bjang? Go etša ge Molao o ile wa bontšha ka morago, setšhaba se bušago (Juda) le setšhaba sa baperisita (Lefi) di ile tša newa boikarabelo bjo bo sa swanego. (Genesi 49:10; Ekisodo 28:43; Numeri 3:5-13) Go be go se motho yo a bego a ka ba mmuši wa setšhaba a ba a ba moperisita. Lega go le bjalo, mantšu a Modimo go Ekisodo 19:5, 6 a ile a nea lebaka la gore motho a dumele gore go be go tla direga ka tsela a sa tsebjego gore bao ba lego kgweranong ya Molao ba be le sebaka sa go tšweletša ditho tša ‘setšhaba sa baperisita le setšhaba se sekgethwa.’
Kgwerano ya Mmušo ya Dafida
19. Bogoši bo ile bja šupja bjang dikgweranong?
19 Ka morago Jehofa o ile a dira kgwerano e nngwe gape yeo e ilego ya hlalosa ka mo go oketšegilego tsela yeo a bego a tla phetha morero wa gagwe ka yona, e lego selo se se bego se tla re tlišetša tšhegofatšo ya ka mo go sa felego. Re bone gore kgwerano ya Aborahama e be e šupa pele bogošing bja magareng ga peu ya kgonthe ya Aborahama. (Genesi 17:6) Le gona kgwerano ya Molao e be e bolela e sa le pele ka dikgoši tšeo di bego di tla ba gare ga batho ba Modimo, ka gobane Moše o boditše ba-Isiraele gore: “Mehleng ya xe O tlo ba O tsene [Nageng ya Kholofetšo] ’me wa re: Ke tlo ipeela kxoši byalo ka dithšaba tše di ntikoloxilexo, xona O ipeele kxoši ye Morena Modimo wa xaxo a tl’o xo e kxetha. . . . O se ke wa bea monna wa mohuta o šele.” (Doiteronomio 17:14, 15) Modimo o be a tla rulaganyetša bogoši bjo bjalo bjang gomme bo be bo tla kgoma bjang kgwerano ya Aborahama?
20. Dafida le lešika la gagwe ba ile ba akaretšwa bjang?
20 Gaešita lege kgoši ya mathomo ya Isiraele e bile Saulo wa setšhaba sa Benyamini, o ile a tlhatlangwa ke Dafida yo sebete le yo a botegago wa Juda. (1 Samuele 8:5; 9:1, 2; 10:1; 16:1, 13) Ka morago ga nako a telele ya pušo ya Dafida, Jehofa o ile a kgetha go dira kgwerano le Dafida. La mathomo O itše: “Ke tl’o . . . tsoša wa peu ya xaxo, a tla moraxo xa xaxo, a tšwile mmeleng wa xaxo, ka tiiša boxoši bja xaxwe. Ke yena a tl’o xo axela Leina la-ka Ngwako; ’me sedulo sa mmušo wa xaxwe ke tlo se thekxa ka xo sa felexo.” (2 Samuele 7:12, 13) Go etša ge go bontšhitšwe moo, morwa wa Dafida Salomo o ile a ba kgoši a latelago gomme o ile a dirišwa go agela Modimo ngwako goba tempele kua Jerusalema. Lega go le bjalo, go be go na le se oketšegilego.
21. Kgwerano ya Mmušo ya Dafida e be e dumelela eng?
21 Jehofa o ile a tšwela pele go dira kgwerano ye le Dafida: “Ngwako wa xaxo wona o tlo tia, le mmušo wa xaxo ke wa neng le neng o e-ya; sedulo sa xaxo sa boxoši se tlo ba xona ka mehla le mehla.” (2 Samuele 7:16) Go molaleng gore ka go dira bjalo Modimo o be a rulaganya lelokelelo la dikgoši tša lešika le tee bakeng sa Isiraele ka lapeng la Dafida. E be e ka se be feela tlhatlamano ya ka mehla ya dikgoši tša lešika la Dafida. Mafelelong, motho o mongwe lešikeng la Dafida o be a tla buša “neng le neng; ‘dulo s’axwe sa boxoši se [tla ba] pele xa [Modimo] byalo ka letšatši.”—Psalme 89:20, 29, 34-36; Jesaya 55:3, 4.
22. Kgwerano ya Dafida e be e tswalana bjang le lešika la Peu, gomme ka mafelelo afe?
22 Ka gona, go molaleng gore kgwerano ya Dafida e ile ya fokotša lešika la Peu ka mo go oketšegilego. Gaešita le ba-Juda ba lekgolong la pele la nywaga ba be ba lemoga gore Mesia o be a tla swanela go ba setlogolo sa Dafida. (Johane 7:41, 42) Jesu Kriste, e lego karolo e kgolo ya peu ya kgwerano ya Aborahama, o ile a swanelegela go ba Mojabohwa wa ka mo go sa felego wa Mmušo wo wa Dafida, go etša ge morongwa a ile a hlatsela seo. (Luka 1:31-33) Ka gona Jesu o ile a hwetša tokelo ya go buša Nageng ya Kholofetšo, e lego lefelo la lefaseng leo Dafida a bego a bušitše go lona. Se se swanetše go oketša go bota ga rena Jesu; ga a buše ka go thopa mmušo mo e sego ga molao eupja o buša ka thulaganyo ya molao, e lego kgwerano e kgethwa.
23. Ke dipotšišo dife le ditaba dife tšeo di swanetšego go rarollwa?
23 Re ahla-ahlile tše nne feela tša dikgwerano tše kgethwa tšeo di bontšhago kamoo Modimo a rulaganyeditšego go phetha morero wa gagwe wa go šegofatša batho ka mo go sa felego. Mo gongwe o a bona gore taba ga se ya felela. Go sa na le dipotšišo: Ka ge batho ba ile ba tšwela pele ba sa phethega, ke moperisita ofe goba sehlabelo sefe se se bego se ka fetola seo ka mo go sa felego? Batho ba be ba tla swanelegela bjang go ba karolo ya peu ya Aborahama? Na go na le lebaka la go dumela gore tshwanelo ya go buša a be a tla katološwa gore e akaretše go feta feela lefelo la lefaseng? Ke bjang peu ya Aborahama, e lego karolo ya mathomo gotee le ya bobedi, e bego e ka tliša tšhegofatšo go “dithšaba ka moka tša lefase,” go akaretša le o mongwe le o mongwe wa rena? Anke re boneng.
[Mengwalo ya tlase]
a Ye ke kgwerano yeo e phethagatšwago ke motho o tee, ka ge e le motho o tee feela (Modimo) yo a ikemišeditšego go phetha tšeo a di nyakago.
b “Kgopolo ya kgwerano e be e le sebopego se se kgethegilego sa bodumedi bja Isiraele, e lego yona e nnoši yeo e bego e nyaka go botegelwa ka mo go kgethegilego gomme e thibela kgonagalo ya go botegela dilo tše pedi goba tše dintši go etša ge seo se be se dumelelwa mehuteng e mengwe ya bodumedi.”—Theological Dictionary of the Old Testament, Volume II, letlakala 278.
O tla Araba Bjang?
◻ Kgwerano ya Aborahama e theile motheo bjang bakeng sa go amogela ga rena ditšhegofatšo tša ka mo go sa felego?
◻ Peu ya kgonthe ya nama ya Aborahama e be a le eng? Peu ya seswantšhetšo e be e le eng?
◻ Ke ka baka la’ng kgwerano ya Molao e ile ya oketšwa go kgwerano ya Aborahama?
◻ Kgwerano ya Mmušo ya Dafida e ile ya tšwetša pele morero wa Modimo bjang?
[Diagram on page 13]
(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)
Kgwerano ya Edene Genesi 3:15
Kgwerano ya Aborahama
Peu e kgolo
Peu ya bobedi
Ditšhegofatšo tša neng le neng
[Diagram on page 14]
(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)
Kgwerano ya Edene Genesi 3:15
Kgwerano ya Aborahama
Kgwerano ya Molao
Kgwerano ya Dafida ya Mmušo
Peu e kgolo
Peu ya bobedi
Ditšhegofatšo tša neng le neng
[Seswantšho go letlakala 10]
Modimo o ile a dira kgwerano le Aborahama yo a botegago a le gore a phethe morero wa gagwe bakeng sa batho