Go Fedišwa ga Babele o Mogolo

“Phatleng ya xaxwe xò ngwadilwe leina le e lexo Sephiri, Babele o mogolo, Mma xo diotswa le makxapha a lefase.” “Kôtlô di o tlêla ka ’tšatši le tee, è le dinkhu le thlokofalô le tlala, xe o thšungwa ka mollô; xobane Modimo e a o sekišaxo ké Yo matla.”—Kutollo 17:5; 18:8.

RE NA le tshwanelo ya go botšiša mabapi le mantšu ao a ngwadilwego ke moapostola Johane lekgolong la pele la nywaga la Mehleng e Tlwaetšwego ya rena. ‘Mmago diotswa’ yo ke mang? O befedišitše Modimo bjang mo e lego gore o swanetše go mo ahlola gasehlogo gakaalo? Ga go pelaelo gore dikahlolo tša Modimo malebana le seotswa sa sephiri Babele o Mogolo ke tše šwalalanyago. Se ka kgonthe se re nea lebaka la go lemoga yoo seotswa se e lego yena le kamoo mafelelo a gagwe a tlago go re kgoma ka gona.—Kutollo 18:21.

Ke mang goba eng seo Babele o Mogolo a se swantšhetšago? Beibele e bolela gore babuši ba lefase ba dirile bootswa le yena le gore babapatši ba bapaditše le yena. (Kutollo 18:3) Ka gona, a ka se emele dipolitiki goba kgwebo e kgolo. Eupja se se tlogela karolo ya boraro e matla lefaseng e le yona feela e swanetšwego ke leina ‘mmago diotswa.’ Ga go se sengwe ge e se mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka wa Sathane!a

Bjale go šala dipotšišo tše: Ke ka baka la’ng, bjang gomme neng Babele o Mogolo a tlago go fedišwa? Goba bakeng sa go bea ditaba ka go lebanya: Ke ka baka la’ng, bjang gomme neng Bodumedi bja maaka bo tlago go nyamelela lefaseng le?

Pego ya Bojakane Yeo e Sego ya Bokriste

Ge re lebelela pego ya bodumedi bja maaka, re ka gopotšwa ka tshwanelo mantšu a kgale a boporofeta: “Ba byetše phefô, ba buna ledimo.” (Hosea 8:7) Se se dumelelana le molao wa motheo wo o boletšwego ke moapostola wa Mokriste Paulo: “Le se kê la timêla; Modimo xa a kwêrwe. Se motho a se byalaxo, ké sôna se a tl’o xo se buna.” (Ba-Galatia 6:7) Ka gona, ke’ng seo Bodumedi bja maaka bo se bjetšego tekanyong ya lefase? Le gona bo tla buna eng?

Jesu Kriste o rutile gore balatedi ba gagwe ga se ba swanela go rata magagabo bona feela, eupja ba swanetše go rata le manaba a bona. (Mateo 5:43, 44) Paulo ge a tsopola Mangwalong a Sehebere, o boletše kamoo Bakriste ba swanetšego go swara manaba a bona ka gona. O itše: “Ké xôna, ’naba la xaxo lè na le tlala, le fê dijô; lè nyorilwe, le fê meetse le nwê. Ké mo O tl’o xo xokolêla maxala mo hloxong ya lôna. Se fenywê ke bobe; bobe bo fenyê ka boló.”—Ba-Roma 12:20, 21.

Lega go le bjalo, histori ya bodumedi bja Bojakane ke ya lehloyo le tšhollo ya madi. Dintwa tša bodumedi tša bologolo le tša mehleng yeno go akaretša le go hula, go kata le go bolaya di ile tša šegofatšwa le go tlogelelwa. Ka mohlala, go hula ga Italy Abyssinia ka Bofasi (1935) le “ntwa ya bodumedi” ya Franco Ntweng ya Selegae ya Sepania (1936-39) di ile tša šegofatšwa ke bahlomphegi ba Kereke ya Katholika.

Diphapang tša thuta-tumelo di ile tša lokišwa ka go fišetša batho koteng. Ka 1536, mofetoledi wa Beibele William Tyndale o ile a kgangwa koteng gomme mmele wa gagwe wa fišwa, ka morago ga ge a gatišitše phetolelo ya gagwe ya “Testamente e Mpsha” ka Seisemane. Pejana ga moo, ka taelo ya Mopapa Martin V, baetapele ba bodumedi, ba hlohleletšwa ke moya wa boitefetšo ba ile ba epolla marapo a mofetoledi wa Beibele Wycliffe nywageng e 44 ka morago ga lehu la gagwe e le gore ba thabele go a fiša. Nakong ya Lekgotla la Dikotlo tša Bohlanogi la Katholika, dikete-kete tša ba-Juda le “bahlanogi” di ile tša tšeelwa tšeo di nago le tšona, tša tlaišwa le go fišetšwa koteng—tše ka moka go be go bolelwa gore di dirwa ka leina la Kriste! Ra-thuta-tumelo wa Mosepaniši Michael Servetus, yo a ilego a tlaišwa ke ba-Roma Katholika le Maprotestanta ka mo go swanago, o ile a fišetšwa koteng ka ditaelo tša John Calvin wa Moprotestanta. Dintweng tše pedi tša lefase tša lekgolong le la nywaga, madira a ile a šegofatšwa ke baruti ba “Bokriste” gomme mašole a hlohleletšwa ke baruti ba ona ba botšhaba gore a bolaye.

A selo se se fapanego gakaakang le Bokriste bja therešo! Moapostola Paulo o ngwadile gore: “Byale, Lè le bahlaolwa ba Modimo, Lè le bakxêthwa le baratiwa, aparang kxauxêlô le botho le boikokobetšô le bolêta le xo se fêle pelo. Le fêlê Lè rwalana; Le lebalêlanê xe xo na le e a naxo le taba le e mongwê; bo-ka Kriste xe a Le lebaletše, le lena Le dirê ka mokxwa woo. Se sexolo mo xo tšeo ka moka ké xore Le aparê leratô, yôna tlêmô ya botlalô.”—Ba-Kolose 3:12-14.

Paulo o ngwaletše Bakriste ba Roma gore: “Le se kê la lefetša motho bobe ka bobe. A batho bohle ba Le bônê Lè le ba xo bata bolô. Xe xo kxônêxa ka thokô ya lena, Le phedišanê xa-botse le batho ka moka. Baratwa ba-ka! Le se kê la itefeletša; šuthêlang boxale bya Modimo; xobane xo ngwadilwe xwa thwe: Tefetšo ké ya-ka, le kôtlô ké ya-ka, O r’yalo Morêna.” (Ba-Roma 12:17-19) Ka gona, go ya ka melao ya motheo ya Bokriste, Bojakane bo paletšwe. Bo bjetše lehloyo le boikaketši gomme bo tla buna tshenyego.

Pego ya Bodumedi bjo e Sego bja Bokriste

Eupja Babele o Mogolo o bopja ke se fetišago bodumedi bja Bojakane. Mehuta ka moka e megolo ya bodumedi bja lefase le e ba le karolo molatong wa madi wa seotswa seo se se gobogilego. Ka mohlala, bodumedi bja Shinto bja Japane bo swanetše go rwala karolo ya molato wa go fišegela thoko le kgopolo ya bošoro yeo e ilego ya bontšhwa ke madira a Japane Ntweng ya II ya Lefase. Ra-dihistori Paul Johnson o bolela gore “gore ba itšhireletše lefaseng le sehlogo le phenkgišanago” le bušwago ke ditekanyetšo tša Yuropa tša boitshwaro, ba ile ba hwetša e le mo go nyakegago gore ba hlame “bodumedi bja mmušo le boitshwaro bjo laolago, bjo bo tsebjago e le Shinto le bushido [“boitshwaro bja mohlabani”]. . . . Borapedi bja ka mehla bja mmušiši bo ile bja hlongwa, kudu-kudu madireng a ithlamilego, gomme go tloga ka bo-1920 go ya pele molao wa setšhaba wa thuto ya boitshwaro, kokumin dotoku, o be o rutwa dikolong ka moka.” Mafelelo e bile afe? Ka 1941 ge Japane e be e lahlela pomo Lebopong la Pearl gomme ka go rialo e tsena Ntweng ya II ya Lefase, “Shinto . . . e ile ya fetolwa go tloga go sehlotswana sa mathomo sa bodumedi se hwelelago se senyenyane go ya go bodumedi bjo bo amogelwago bja mmušo wa mehleng yeno wa bonkgwete, ka gona ka kgegeo e hlaswegago ka mo go makatšago, bodumedi bjo bo swanetšego go ba bo ile bja thuša go phema bošoro bja lefase bja mehleng yeo, bo ile bja dirišetšwa go bo kgethagatša.”

Mabapi le go arogana ga India ka 1947, moo diphapang tša bodumedi e bego e le lebaka le legolo, ra-dihistori Johnson o re: “Batho ba dimilione tše 5 go ya go tše 6 ba ile ba tšhabišetša maphelo a bona mathokong ohle. . . . Dikakanyetšo tša bahu nakong yeo di be di tloga go milione o 1 go ya go tše 2. Dikakanyetšo tša mehleng yeno di tloga go 200 000 go ya go 600 000.” Go ba go fihla le lehono, dipolao le go kokobetšwa mo go hlohleleditšwego ke bodumedi di direga setšhabeng sa ma-Hindu. Gantši ma-Harijan, goba balahlwa bao pele ba bego ba bitšwa batho ba ileditšwego go kgongwa, ke bao ba hlaselwago ke dihlopha tša babolai tšeo di rulagantšwego ke beng ba dilete ba bahumi.

Bo-Hindu bo tswalanywa le ditiro tša bonoge. (Kutollo 18:23) Mongwadi wa mo-India Sudhir Kakar o bolela ka “go kgahlišwa ga mo-Hindu o mongwe le o mongwe ke bonoge le bao ba bo dirago gotee le go ba hlompha” gomme o oketša ka gore: “Balepi ba dinaledi, didupe, dinoge tšeo e bilego e le bo-sadhus [banna bao e lego baitlami ba “bakgethwa”], bo-ramalea [baitlami ba dirago ditiro tša maleatlane] le batho ba bangwe bao ba lebelelwago e le medimo ba hlomphša ka mo go feletšego ka gobane go naganwa gore ba kgona go tseba dilo tše phagamego ka go fetišiša.”—India Today, April 30, 1988.

Go oketša moo, go na le dintwa tše sa kgaotšego magareng ga ma-Hindu, ma-Sikh le mehuta e mengwe ya bodumedi bja ka Bohlabela. Dintweng tše, bodumedi bjo bongwe le bjo bongwe bo oketša karolo ya bjona ya lehloyo, ntwa le polao. Se e fo ba sebopego se sengwe sa dienywa tša Babele o Mogolo.

Go feta moo, histori ya mehleng yeno ya ntwa, dipolao le thibelo ga di tšweletše pego e kgahlišago ka Bojuda. Bošoro bjo ka dinako tše dingwe bo bontšhitšwego ke ditho tša sehlotswana sa bodumedi sa Hasid sa Bojuda go bakgomaredi ba dihlotswana tše dingwe tša bodumedi bja Sejuda gotee le tša bodumedi bjo e sego bja Sejuda le gatee ga bo amogelege mahlong a Modimo.

Ge re ithuta histori ya mmušo wa lefase ka bophara wa bodumedi, re ka bona gabonolo lebaka leo ka lona Moahlodi yo a Phagamego a nago le lebaka la go fediša Babele o Mogolo. “Motseng woo ké mo xo hweditšwexo madi a Baporofeta le bakxethwa è le a mantši, le a bohle ba ba bolailwexo mo lefaseng.” (Kutollo 18:24) Go ba le karolo ga bodumedi bja maaka dintweng tša setšhaba le tša lefase go bo dirile gore bo be le molato mahlong a Modimo bakeng sa madi a “bohle ba ba bolailwexo mo lefaseng.”

Go ya ka molato o bewago ke Beibele, Babele o Mogolo o ahlotšwe e le yo a swanetšwego ke go fedišwa ka baka la pego ya histori ya gagwe ya bootswa bja moya le babuši ba lefase, go ba ga gagwe le molato wa madi dintweng le ditiro tša gagwe tša bonoge. Ka gona, Jehofa Modimo o ile a phetha ka mo go swanetšego gore mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka wa Sathane o swanetše go fedišwa.—Kutollo 18:3, 23, 24.

Kamoo Bodumedi Bja Maaka bo Tlago go Fedišwa ka Gona

Puku ya Kutollo ka leleme le swantšhetšago ka mo go amogelegago e hlalosa tshenyego ya Babele o Mogolo. Go Kutollo 17:16 re bala gore: “Xe e le dinaka tše O di bonexo, le sôna Sebata, di tlo hlôya seotswa seo, di tlo se dira lešope, tša se hlobodiša, tša ja dinama tša sôna, tša se thšuma ka mollô.” “Dinaka tše lesome” di swantšhetša mebušo ka moka ya bopolitiki yeo e lego tikologong ya lefase yeo e thekgago Ditšhaba tše Kopanego, e lego “Sebata se sehubedi,” seo ka bosona e lego seswantšho sa tshepedišo ya bopolitiki ye e thankgetšego madi ya Diabolo.—Kutollo 16:2; 17:3.b

Go ya ka boporofeta bja Beibele, mebušo ya lefase yeo e gweranego le Ditšhaba tše Kopanego e tla retologela mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka gomme ya o senya. Mehuta ka moka ya bodumedi bja maaka e tla kgomega. Ditshepedišo tše dingwe tša bopolitiki di šetše di bontšhitše go se kgotlelele ga tšona go tsena-tsena ga bodumedi bja maaka ditabeng tša bopolitiki le tša setšhaba. Dinaga tše dingwe tša tshepedišo ya thulaganyo ya tša leago di ile tša emela boila-Modimo gomme tša dira gore bodumedi e se be bjo bohlokwa ka mo go feletšego, go etša kua Albania, goba boemong bja go ba modiredi wa yona yo a ikokobeditšego, go etša Russia le China. Mafelong a mangwe, babuši ba bopolitiki ba bontšha go gana ka go tia tokologo ya bodumedi ya baperisita ba bangwe ba Katholika dinageng tše diilago. Eupja ba bangwe ba thibela bodumedi bjo bo tsenago ditabeng tša setšhaba. Gaešita le dinageng tšeo go bolelwago gore di lokologile, bo-ra-dipolitiki ba bangwe ba gana go itsenya-tsenya ga baruti ditabeng tša bopolitiki le tša setšhaba.

Go letetšwe gore go bonwe dikgang tše dingwe tšeo di tlago go hlohleletša dikarolo tša bopolitiki lefaseng ka bophara gore di gate mogato malebana le bodumedi bja maaka. Eupja go kgonthišeditšwe selo setee—go fedišwa ga Babele o Mogolo ke dikarolo tše e ka se be thato ya tšona feela eupja e tla be e bile e le thato ya Modimo. Kutollo 17:17 e re: “Xobane di tlo romeletšwa ke Modimo, tša dira se Yêna a se naxanaxo, tša išwa ke monaxanô o tee xe di dira, xe di xafêla Sebata boxoši bya tšôna, xo bê xo phêthêxê se Modimo a se boletšexo.”—Bapiša le Jeremia 51:12, 13.

O se ke wa dira phošo. Go fedišwa ga Babele o Mogolo e ka se be feela pontšho ya lehloyo la bopolitiki la go hloya makoko le go itsenya-tsenya ditabeng ga bodumedi. Babuši ba bopolitiki e tla ba didirišwa tša Modimo tše di se nago boikgethelo bakeng sa go fediša borapedi bja maaka lefaseng ka bophara. Ee, “dibe tša [gagwe] di fihla xodimong, ’me Modimo ó xopola makxôpô a [gagwe].”—Kutollo 18:5.

Jehofa o laetše gore bodumedi bja maaka bjo bo ikgogomošago bo swanetše go kokobetšwa. Boporofeta bo bolela gore: “Ka mo o bexo o ikxanthša ò iphsina, Le o lekanyetšê thlokofatšô le tlaišô; xobane mo pelong ya wôna o re: Ke ituletše kè le kxoši xa ke mohlôlôxadi; nka se kê ka bôna thlokofalô. Molato ké wôna-woo xe kôtlô di o tlêla ka ’tšatši le tee, è le dinkhu le thlokofalô le tlala, xe o thšungwa ka mollô; xobane Modimo e a o sekišaxo ké Yo matla.”—Kutollo 18:7, 8.

Phedišo e Tla ba Neng?

‘Letšatši leo le tee,’ goba nako e kopana ya go fedišwa ka lebelo, e kgaufsi. Ge e le gabotse, phedišo ya Babele o Mogolo e iša ‘letšatšing la tefetšo ya Modimo wa rena.’ (Jesaya 61:2) Ka morago ga moo, ntwa ya Modimo ya go loka ya Haramagedone e tla re wela godimo. Bohlatse ka moka bja ditiragalo tša lefase ga e sa le go tloga ka 1914 bo bontšha gore tshepedišo ya dilo ya Sathane e felelwa ke nako. Ka gona, pušo ya Mmušo wa Modimo e batametše.—Luka 21:32-36; Kutollo 16:14-16.

Barapedi ba therešo ba tla itshwara bjang ge Babele o Mogolo a fedišwa? Kutollo e re: “Wene Lexodimo le lena Bakxêthwa, hlalalang, le lena Baapostola le lena Baporofeta, hlalalang, xobane Modimo ó Le ahloletše thsekong ya lena.” (Kutollo 18:20) Go tla ba le tlhalalo ya legohle ge morero wa Jehofa o phethagatšwa gomme leina la gagwe le kgethagatšwa. Boporofeta bo re: “Ya ba xôna ke kwaxo se e kexo ké kxowa e kxolo ya lešaba le lentšu la ba ba lexo kwa lexodimong, ba re: Haleluya! Xo phološa xo na le Modimo wa rena, le letaxô ké la xaxwe, le tumišô, le matla! Xobane ’kahlolô tša xaxwe di ya ka therešô le ka tokô xe a lahlile seotswa se sexolo sa xo senya lefase ka bootswa bya sôna; ó lefeditše madi a bahlanka ba xaxwe a se lefiša.”—Kutollo 19:1, 2.

Go senywa ga Babele o Mogolo, mo go latelwago ke go fediša ga Modimo dikarolo tše šetšego tša tshepedišo ya Sathane go tla bolela ditšhegofatšo tše sa felego go barapedi ba therešo ba Modimo, go akaretša le ba bantši bao ba tlago go tsošetšwa mo lefaseng. Bjalo ka ge Jesu a holofeditše ba bjalo ka moka: “Xe Le nama le Lentšu la-ka Le barutiwa ba-ka ka xo rereša, La tlo tseba therešo, ’me therešo ya tlo Le lokolla.”—Johane 8:31, 32; Kutollo 19:11-21.

Barapedi ba therešo ba šetše ba lokologile dithutong tša maaka tša bodumedi tšeo di gobošitšego Modimo nywaga ka moka. Lefaseng le lefsa le le holofeditšwego la go loka, ba tla ba ba lokologile ba phela ka ntle le go boifa lehu, ka gobane “Yêna mong Modimo ó tlo ba le bôná é le Modimo wa bôná. ’Me Yêna Modimo ó tlo phomola mexôkxô ka moka mahlong a bôná; le lehu le ka se hlwê le e-ba xôna; le xe e le manyami le dillô le bohloko, di ka se hlwê di e-ba xôna; xobane tša pele di fetile.” (Kutollo 21:3, 4) Dilo tša pele tšeo di tla bego di fetile di tla akaretša Babele o Mogolo, e lego mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka wa Sathane.

[Mengwalo ya tlase]

[Seswantšho go letlakala 5]

“Ka kgegeo e hlaswegago ka mo go makatšago, bodumedi bjo bo swanetšego go ba bo ile bja thuša go phema bošoro bja lefase bja mehleng yeo, bo ile bja dirišetšwa go bo kgethagatša”

[Pictures on page 4]

Wycliffe le Tyndale ba ile ba tlaišetšwa go fetolela Beibele

[Credit Line]

Se tšerwe seswantšhong se betlilwego sa bogologolo sa Bibliothèque Nationale