Go Lemoga Lebaka Leo ka Lona Mesia a Bego a tla tla
“Re hweditše Mesia!”—JOHANE 1:41.
1. Ke pego efe e kgahlišago yeo e ngwadilwego ka Beibeleng, gomme e ile ya dirwa neng?
MO-JUDA yo a bitšwago Andrea o ile a begela morwarra’gwe taba e kgahlišago kudu, ye e bolelwago ka mo godimo, nywageng e fetilego e ka bago 1 950. Na o lemoga lethabo le legolo mantšung a gagwe ao a ngwadilwego ke moapostola wa Mokriste Johane? Ngwaga woo wo o sa lebalegego o ile wa šupja ke ra-dihistori wa Mokriste, Luka, e le “ngwaxa wa lesome la metšô e fetšaxo seatla wa boxoši bya Kesara Tiberio.” Ngwaga wa bo-15 wa Tiberio, go tloga nakong yeo a ilego a bewa go ba mmušiši wa Roma, o thomile ka September ya 28 C.E. gomme wa fela ka September ya 29 C.E.—Luka 3:1-3, 21, 22; Johane 1:32-35, 41.
2. Ke bjang boporofeta bja Daniele bo ilego bja lebiša tlhokomelo ngwageng wa 29 C.E.?
2 Ngwaga wa go tšwelela ga Mesia o be o tsebišitšwe ka mo go nepagetšego. Nywaga e 483 e be e fetile go tloga mola kgoši ya Peresia, Arithasasitha, e neago taelo ya go tsošološwa ga Jerusalema, e lego seo se diregilego ngwageng wa bo-20 wa pušo ya gagwe ka 455 B.C.E.a (Nehemia 2:1-8) Moporofeta Daniele o boletše e sa le pele gore “go tloga ge lentšu le e-tšwa la gore Jerusalema o tlo buša a agiwa, go fihla go Motlotšwa [Mesia], e lego kgoši, ke dibeke tše di šupago, le dibeke tše masome a selelago a metšo e mebedi.” (Daniele 9:25, Phetolelo ya Kgale) Ka gona, nako ya dibeke tša boporofeta tše 7 + 62 = 69, e be e tla aroganya ditiragalo tše tše pedi tša bohlokwa. Dibeke tša kgonthe tše masome-tshela-senyane di na le matšatši a 483. Go ya ka molao wa boporofeta wa “letšatši letee ’bakeng sa ngwaxa o tee,” Mesia o be a tla tšwelela nywaga e 483 ka morago, ka 29 C.E.—Hesekiele 4:6.
3. (a) Leina “Mesia” le bolela’ng? (b) Ke diporofeto dife tšeo Mesia a ilego a swanelwa ke go di phethagatša?
3 Ka mo go kwalago, ka ngwaga wa 29 C.E., “sethšaba se be se dutše sè holofetše” Mesia. (Luka 3:1, 15) Leina “Mesia” le na le tlhaloso e swanago le “Kriste” ka Segerika; ka bobedi a bolela gore “Motlotšwa.” (Johane 1:41) Potšišo e bohlokwa gare ga ba-Juda ba bantši e be e le ya gore, ‘Ke mang yo Jehofa Modimo a tlago go mo tloletša go ba kgoši ye e tlago go buša, e sego Isiraele feela, eupja le batho ka moka?’ Ka boporofeta, kgetho e ile ya išwa go ngwana wa setlogo-tlogolwana sa Aborahama e lego Juda. Go feta moo, Mesia e be e tla ba moja-bohwa sedulong sa bogoši sa kgoši ya Judea e lego Dafida, gomme o be a tla belegelwa motseng wa gabo Dafida wa Betlehema.—Genesi 17:5, 6; 49:10; Psalme 132:11; Daniele 7:13, 14; Mika 5:1; Johane 7:42.
Go Hlaolwa ka Ntle ga go Dira Phošo
4, 5. (a) Go ile gwa direga’ng ka ngwaga o bohlokwa wa 29 C.E.? (b) Yo a kgethilwego go ba Mesia o ile a hlaolwa ka tsela efe ka ntle le go foša?
4 Ngwageng woo wa bohlokwa wa 29 C.E., go diregile se: ‘Lentšu la Modimo le tletše Johane morwa wa Tsakaria a le lešokeng. A tla dinageng ka moka tše di bataganego le noka ya Jorodane, a bolela kolobetšo ya tshokologo ya gore batho ba lebalelwe dibe.’ (Luka 3:2, 3) Bodiredi bja Johane bo ile ba lokišetša ba-Juda ba ba sokologilego go amogela go tla ga Mesia mo go bego go le kgaufsi. Go feta moo, Jehofa o ile a nea Johane pontšho. O be a swanetše go nyaka yoo ‘moya o tlago go mo theogela, wa dula o mo okametše.’—Johane 1:33.
5 Johane ka morago ga gore a kolobetše Jesu wa Natsaretha, o ile a bona go tlotšwa mo mo go diregilego ka ntle le go foša. Jesu ga se a ka a tlotšwa ka makhura bjalo ka rakgolo-khukhu wa gagwe, eupja o ile a tlotšwa ka moya o mokgethwa wa Jehofa Modimo. (1 Samuele 16:13; Ditiro 10:38) Ka nako yona yeo, lentšu la Modimo ka noši le ile la re: “Yêna-yó kè Yêna Morwa-moratwa wa-ka, yo ke kxahlwaxo ke Yêna.” (Mateo 3:16, 17) Bjalo ka ge Johane ka morago a ile a hlatsela gore: “Ke bone Môya ò theoxa lexodimong ò le byalo ka leeba, wa tla wa dula ò mo okametše. Ke di bone ka bea bohlatse ka re: Yó ké Yêna Morwa-Modimo.”—Johane 1:32, 34.
6. Ke mohlala ofe o mobotse wo Andrea le Johane ba re beetšego wona?
6 Ka mantšu ao Johane Mokolobetši ka go botega o ile a tsebiša barutiwa ba gagwe Jesu, a ba a mmitša “Kwana ya Modimo e rwelexo sebe sa lefase.” (Johane 1:29) Barutiwa ba babedi ba ile ba arabela ka pela. Ka morago ga go ba gotee le Jesu letšatši le letee, ba be ba nwele meetse ba kgolwa. Leina la o mongwe e be e le Andrea, yo a ilego a ya go tsoma morwarra’gwe Simone Petro ka mahlo a mahwibidu. Morutiwa o mongwe o tsebja e le Johane morwa wa Tsebedeo, yo a ilego a ba moapostola yo a ratwago ke
Jesu. Ka morago ga go nea bohlatse ka Mesia ka nywaga e nyakilego go ba 70, Johane yo o ile a tutueletšega go ngwala tsebišo ye e lego ka mo godimo bakeng sa go re hola. Na mohlala wa gagwe gotee le mohlala wa Andrea e go kgoma pelo? Na le wena o fišegela go tsebatša ditherešo tše di thabišago ka Mesia bjalo ka bona le ‘baapostola ba bangwe ba Kwana’?—Kutollo 1:9; 21:14; Johane 1:35-41; Ditiro 5:40-42.
O Tloleditšwe go ba Kgoši le Moperisita o Mogolo
7. Ke ka baka la’ng Jesu a be a ka se ke a dira bjalo ka moperisita tempeleng ya Jerusalema?
7 Ka go belegelwa setšhabeng sa ba-Juda, Jesu e bile “wa xo bušwa ke Molaô.” (Ba-Galatia 4:4) Ka gona, ka ge e be e le wa leloko la Juda, o be a ka se ke a dira e le moperisita tempeleng ya Jehofa ya seswantšhetšo, yeo baperisita ba yona e bego e le bana ba Arone wa leloko la Lefi. Moapostola Paulo o ile a gopotša Bakriste-gotee le yena gore, “Mong wa rena xo tsebya xore ké wa moloko wa Juda, ké wa moloko wo Mošê a sa kaxo a re o ka ba le boperisita.”—Ba-Hebere 7:14.
8. Tempele ya Jehofa ya lefaseng e ile ya swantšhetša eng?
8 Moapostola Johane o ngwadile gore: “Seetša-etša sa xo bônêxêla batho bohle ké Yêna Mo-tla-faseng.” (Johane 1:6-9) Ka go kolobetšwa ga Jesu, go be go le bjalo ka ge ekare go tšweleditšwe tempele e kgolo ya moya, yeo go yona go nago le moperisita o mogolo wa moya yo a kgonago go phološa batho bohlankeng bja lefsifsi la moya la lefase la Sathane.—Ba-Hebere 8:1-5; 9:24.
9, 10. (a) Mantšu a Jesu a a rego “Xa O kxahlwe ke didimo le dibexô” le a rego, “Se o nthakxetšexo sôna ké mmele” a be a bolela’ng? (b) Jesu ka noši o ile a ikwa bjang ka se?
9 Jesu nakong ya go kolobetšwa ga gagwe o be a rapela. Beibele e bega a mangwe a mantšu a gagwe a bohlokwa, bjalo ka ge ka morago a ile a tsopolwa ke moapostola Paulo: “Xa O kxahlwe ke didimo le dibexô; se o nthakxetšexo sôna ké mmele. Xa o nyake sehlabêlô le selefá. Kè mo Nna ke rexo: Ké Nna é, ke a tla, Modimo; ke dira tše di Xo kxahlaxo [“thato ya gago,” Phetolelo ya Kgale]; matlakaleng a puku go ngwadilwe tše di ntebanexo.”—Ba-Hebere 10:5-7; Luka 3:21.
10 Ka gona, Jesu o ile a diriša mantšu a boporofeta a Psalme 40:6-8 go yena, ao a boletšego e sa le pele ka morero wa Jehofa wa go fediša dihlabelo tša diphoofolo tšeo di bego di neelwa ke baperisita ba Arone kua tempeleng ya Jerusalema. Jehofa ga se a “kxahlwe” ke dihlabelo tšeo, ka ge e be e le tša seswantšhetšo feela gomme di sa kgone go dira poelano bakeng sa dibe tša batho ka mo go feletšego. Ke ka fao Jehofa a ilego a lokišeletša Jesu mmele o phethagetšego wa motho bakeng sa gore a neele ka wona. Modimo o ile a fetišetša bophelo bja Morwa wa gagwe wa legodimong ka popelong ya kgarebe ya mo-Juda. Ka gona Jesu o belegwe a se a šilafatšwa ke sebe sa Adama. E be e le Morwa wa Modimo yo a phethagetšego yo e lego motho, yo bophelo bja gagwe bo bego bo ka direla dibe tša batho poelano. (Luka 1:30-35) Bjalo ka ge Psalme 40:8 e boletše e sa le pele, Jesu o be a e-na le kganyogo e tšwago pelong ya go dira thato ya Tatagwe. “Ke ka thato ye re kgethilwego, ka sehlabelo sa mmele wa Jesu Kriste, se se dirilwego gatee.”—Ba-Hebere 10:10, 11, Phetolelo ya Kgale.
11. Ke boporofeta bofe bjo bo ilego bja phethagatšwa ke lehu la Mesia, le gona ke bjang le ilego la dira gore ‘sebego se fele’?
11 Sehlabelo sa Jesu sa bophelo bja motho se se neetšwego gatee feela se ile sa fedišetša sa ruri go nyakega ga go neela dihlabelo tše dingwe tempeleng ya seswantšhetšo kua Jerusalema. Go feta moo, lehu la gagwe le diregile ka Letšatši la Paseka ka 33 C.E. E be e le nywaga e ka bago e meraro le seripa ka morago ga go kolobetšwa ga gagwe. Nywaga e meraro le seripa e be e tla lekana le seripa sa beke ya boporofeta. (Numeri 14:34) Ka gona dilo di ile tša direga bjalo ka ge Daniele a boletše e sa le pele gore: “Boxareng xa beke ó tlo kxaotša sedimo le sebexô.” (Daniele 9:26, 27) Gaešita lege boperisita bja seswantšhetšo kua Jerusalema bo ile bja šoma go fihlela ge tempele e senywa ka 70 C.E., dihlabelo tšeo baperisita ba ilego ba di neela nywageng yeo di ile tša se sa ba le mohola, ka ge di be di tšeetšwe legato ke sehlabelo se segolo sa Jesu.—Mateo 23:37, 38.
12. Ke ka tsela efe boperisita bja Jesu e lego bjo bo phagametšego bja Arone?
12 Arone e bile wa pele lelokelelong le letelele la baperisita ba bagolo ba Isiraele. Ka morago ga gore a tlotšwe ka makhura a makgethwa, o ile a swanelwa ke go leta matšatši a šupago ka taberenakeleng pele a ka newa matla a go dira bjalo ka moperisita o mogolo. (Lefitiko 8:12, 33) Ka mo go swanago, Jesu o ile a swanelwa ke go leta ka nako e itšego pele a ka newa matla a go tsena ditaba gare legatong la batho. Nako yeo ke ya go tloga ge a tloletšwa go ba Moperisita o Mogolo go fihla ge a tsošwa bahung. Ka mo go fapanego le Arone, Morwa yo a sa hwego wa Modimo ga a nyake bahlatlami, le gona o dira bjalo ka Moperisita yo e bilego e le Kgoši “ka mokxwa wa Melekitsedeke.”—Psalme 110:1-4; Genesi 14:18-20; Ba-Hebere 6:20; 7:1-3, 11-17, 23-25.
13. (a) Ke boikarabelo bofe bjo bogolo bjo bo bego bo beilwe godimo ga baperisita ba bagolo ba Isiraele? (b) Ke bjang Jesu a ilego a rwala boikarabelo bjo bogolo kudu?
13 Isiraeleng ya bogologolo, boikarabelo bjo bogolo bja go ruta dithuto tše di nepagetšego tša bodumedi bo be bo rwešitšwe moperisita o mogolo. (Lefitiko 10:8-11; Maleaki 2:7) Ka gona Jesu o ile a tsebatša melao e lokilego ya Jehofa bakeng sa bohle bao ba nyakago go hwetša lefa la Mmušo le bophelo bjo bo sa felego. (Mateo 6:9, 10, 33; 7:28, 29; 11:12; 25:34, 46) Ge a be a le ka Sinagogeng ya kua Natsaretha, Jesu o ile a bala gomme a diriša go yena ka noši boporofeta bjo bo rego: “Môya wa Morêna o na le nna, ka xobane ó mpeetše xo bexêla babôtlana ’taba tše di botse.” Ka morago ge a šetše a dutše nako e itšego kua Kaperenaume, o ile a re: “Le metse e mengwê ke swanetše xo e botša ditaba tše botse tša mmušô wa Modimo, ké sôna se ke rometšwexo sôna.” (Luka 4:18, 19, 43; Jesaya 61:1, 2) Jesu le gona o ile a tlwaetša balatedi ba gagwe ba 70 go dira gore modiro wo wa go bolela ka Mmušo o nabe, gomme o ile a bolela gore ba be ba tla dira mediro e megolo go feta yeo yena ka noši a e dirilego. (Luka 10:1-9; Johane 14:12) Se se ile sa thea motheo bakeng sa lesolo la thuto ya Beibele la lefase ka bophara leo Jesu a bego a tla le hlahla ka ‘molaki yo a botegago,’ yo a bopilwego ka balatedi ba gagwe ba ba tloditšwego.—Mateo 24:45-47; 28:19, 20.
Mophagamiši o Mogolo wa Bogoši Bja Jehofa
14. (a) Ke ka baka la’ng moperisita o mogolo wa Isiraele a be a tsena ka Sekgethwa-kgethweng Letšatšing la Poelano la ngwaga le ngwaga? (b) Seorelo se se nkgago bose se be se swantšhetša’ng?
14 Lebaka le legolo-golo la go tla ga Morwa wa Modimo lefaseng e be e se go phološa batho. Go e na le moo, e be e le go rarolla dikgang tša boneanyi tšeo di bego di rotošitšwe ke Sathane mabapi le bogoši bja Jehofa. Re ka kgona go kwešiša se ka go naganišiša ka Letšatši la Poelano la ngwaga le ngwaga la Isiraele, ge moperisita o mogolo wa seswantšhetšo a be a swanelwa ke go tsena ka Sekgethwa-kgethweng ka makga a sego kae. Ge a tsena la mathomo o be a swara seorelo se se nago le monkgo o bose, seo se bego se tšhelwa godimo ga sebjana sa magala ao a fišago. (Lefitiko 16:12-16) Se se be se emela gabotse seo Moperisita o Mogolo yo e lego wa kgonthe a bego a tla se dira lefaseng pele a hlatlogela legodimong bakeng sa go tšwelela pele ga Jehofa ka mohola wa sehlabelo sa gagwe e le motho.b (Ba-Hebere 9:24) Bjalo ka ge go bontšhitšwe ke go dirišwa ga seorelo, tsela yeo Jesu a e sepetšego ka go botega e be e lemogwa ka dithapelo tša go botega, go fišegela borapedi bjo bo hlwekilego kudu, le lerato le legolo la go rata Jehofa. (Psalme 141:2; Mareka 1:35; Johane 2:13-17; 12:27, 28; 14:30, 31; Ba-Hebere 5:7) Jesu o ile a kgona go ba le potego e se nago bosodi ge a dutše a lebane le teko e khukhunetšago, go kwerwa, le tlaišo e šoro yeo Sathane le baemedi ba gagwe ba e kgobetšego godimo ga gagwe.—Diema 27:11; Mateo 22:15-18; Mareka 14:60-65; 15:16-32; Luka 4:13, 29; Johane 8:44, 59.
15. Re ka bontšha bjang tebogo ya rena go Jehofa ka go re nea moperisita o mogolo o mobotse ka tsela ye? (Ba-Hebere 10:21-26)
15 Jesu o ile a putswa ka go tsošetšwa bophelong bjo bo se nago lehu legodimong, ka baka la go phagamiša ga gagwe bogoši bja Jehofa. Re swanetše go leboga Jehofa gakaakang ka baka la go re nea Moperisita o Mogolo o mobotse gakaakaa! “Byale, xe re na le Moperisita e moxolo yo mokaakaa, e a tsenexo a fihla moseo wa maxodimo, Yêna Jesu Morwa wa Modimo, a re tiišeng xo ipolêla ka tumêlô.” (Ba-Hebere 4:14) Na o tloga o e-na le kganyogo ya go latela mohlala wa Jesu wa potego, go sa šetšwe seo Diabolo a ka se dirago? Ge e ba go le bjalo, gona kgonthišega gore o ka hwetša thušo, gomme o ka atlega. Lebaka ke gore thušo e kaone-kaone e a hwetšagala. “Xobane Moperisita e moxolo e lexo wa rena, xa se a kaxo šitwa xo re kwela bohloko xe re fôkôla; ké e a lekilwexo mo xo tšohle byalo ka rena; fêla, xa a na sebe. Ke xôna, a re batameleng rè holofetše, re tlê madulong ao a kxauxêlô ya xo hlakodišwa lebakeng la xôna.”—Ba-Hebere 4:15, 16; 5:7-10; Ba-Filipi 4:13; 1 Johane 2:1, 2.
Go Nyakega ga go Dira Ditokišo
16. Dikholofelo tšeo balatedi ba pele ba Mesia ba ilego ba ba le tšona malebana le pušo ya Mmušo ke dife?
16 Andrea le Johane ba ile ba lemoga Mesia ka pela, eupja bona gotee le barutiwa ba bangwe ba pele ba be ba swanetše go ithuta mo gontši. (Johane 16:12, 13) Go etša Ba-Juda ba bantši ba bodumedi ba mehleng yeo, ba be ba holofetše gore Mmušo wa Mesia o be o tla thoma go buša ka nako yeo le gore o be o tla phološa setšhaba sa Isiraele le motse-mošate wa sona, e lego Jerusalema, pušong ya Ba-ntle. (Luka 2:38; 3:15; 19:11; 23:51; 24:21) Lega go le bjalo, seo se be se tla tlišetša batho ba nago le sebe mehola efe ya ka mo go sa felego?
17, 18. Ke ka baka la’ng Jesu a ile a nea seswantšho mabapi le “motho e mongwê wa kxoši”?
17 Gore go tlošwe sebe le lehu go balata ba Mmušo wa gagwe ba nakong e tlago, go ile gwa nyakega gore Mesia a hlabje pele bjalo ka kwana ya sehlabelo. (Johane 1:29; Jesaya 53:7, 12) Ge Jesu a be a bolela kamoo se se bego se tla direga ka gona le kamoo a bego a tla tsošwa ka gona, Petro o ile a arabela ka gore: “Morêna! A k’O lôtêxê, tšeo di se kê tša Xo dirêxêla.” (Mateo 16:21, 22) Lega go le bjalo, Jesu o be a tseba gore barutiwa ba gagwe ‘ba be ba sa kwešiše taba yeo.’—Mareka 9:31, 32; bapiša le Mateo 17:22, 23.
18 Leetong la gagwe la mafelelo la go ya Jerusalema, Jesu o ile a tloga a bea ditaba molaleng. (Mateo 20:18, 19) O ile a bontšha le mehola e megolo yeo e bego e tla tlišwa ke lehu la gagwe, ka gore: ‘Morwa-motho o tletše . . . go neela bophelo bja gagwe gore e be topollo ya ba bantši.’ (Mateo 20:28) Dikholofelo tše fošagetšego di ile tša dira gore barutiwa ba gagwe ba se kgone go kwešiša se. Luka o bega gore: “Ba be ba le kxaufsi le motse wa Jerusalêma, ’me ba be ba re Mmušô wa Modimo o tlo tloxa o bônala byale.” Gore a lokiše menagano ya bona, Jesu o ile a nea seswantšho seo go sona a ilego a itshwantšha le “motho e mongwê wa kxoši” yo sa pele a ilego a swanelwa ke go ya “naxeng ya kxolê, xore a itšeêle boxoši.” (Luka 19:11, 12) ‘Naga’ yeo e be e le legodimo, e lego moo Jesu a ilego a rotogela gona ka morago ga lehu le tsogo ya gagwe.
19. (a) Barutiwa ba Jesu ba ile ba bontšha gore ba na le kholofelo efe e fošagetšego ka morago ga tsogo ya gagwe? (b) Ke phetogo efe ye e diregilego tswalanong ya Modimo le batho ka Pentekoste ya 33 C.E.? (Ba-Hebere 8:7-9, 13)
19 Lega go le bjalo, pelenyana ga thotogelo ya Jesu, barutiwa ba gagwe ba ile ba botšiša gore: “Morêna! Mmušô wa Isiraele a O tlo o tsoša lebakeng leno?” (Ditiro 1:6) Na Jesu o ile a ba lahla ka baka la go botšiša se? Aowa, o ile a hlalosa gore nako e be e sešo ya fihla le gore ba be ba swanetše go swarega ka modiro o bohlokwa wa go nea bohlatse ka Mesia wa kgonthe. (Ditiro 1:7, 8) Tswalano ya Modimo ya kgwerano le Isiraele ya tlhago e be e tla tloga e fela. Ka gona Mmušo wa Mesia wa nako e tlago o be o ka se ke wa tsošološwa setšhabeng seo se sa botegego sa lefaseng. Jesu o boditše baganetši ba gagwe ba ba-Juda gore: “Le tlo amoxiwa mmušô wa Modimo, ’me o tlo fiwa sethšaba se se tl’o xo tšweletša dienywa tša sôna.” (Mateo 21:43) Matšatši a lesome ka morago ga gore Jesu a rotogele legodimong, setšhaba seo se ile sa tswalwa. Moya o mokgethwa o ile wa tšhollelwa godimo ga barutiwa ba 120 ba Jesu, gomme ka tsela ye ba ile ba tlotšwa gore e be “bakxêthwa” ba Modimo le “ba xo ja bohwa le Kriste” Mmušong wo o tlago wa Mesia.—Daniele 7:13, 14, 18; Ba-Roma 1:7; 8:1, 16, 17; Ditiro 2:1-4; Ba-Galatia 6:15, 16.
20. Go sa šetšwe go ba ga bona le dikholofelo tše fošagetšego, Bakriste ba botegago ba lekgolong la pele la nywaga ba ile ba dira’ng?
20 Gaešita le ka morago ga go tlotšwa ga bona, Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba be ba e-na le dikholofelo tše di fošagetšego. (2 Ba-Thesalonika 2:1, 2) Eupja go e na le gore ba ngale, ba ile ba amogela go phošollwa ka boikokobetšo. Ba matlafaditšwe ke moya o mokgethwa wa Modimo, ba ile ba amogela ka lethabo kabelo ya go nea bohlatse le go ‘dira batho ba ditšhaba ka moka barutiwa.’—Mateo 28:19, 20; Ditiro 1:8; Ba-Kolose 1:23.
21. Ke dipotšišo dife tšeo di tlago go ahla-ahlwa sehlogong sa rena se se latelago?
21 Go thwe’ng ka lekgolo la rena la nywaga la bo-20? Na bahlanka ba Jehofa ba mehleng yeno ba be ba phafogetše go hlongwa ga Mmušo wa Jehofa wa Mesia? Le gona, go etša bahlanka ba ba swanago le bona ba lekgolong la pele la nywaga, na go ile gwa nyakega gore dikholofelo tše ba bego ba e-na le tšona di lokišwe ka tsela e itšego?
[Mongwalo wa tlase]
a Bobedi The Encyclopedia Americana le Great Soviet Encyclopedia di dumelelana ka gore pušo ya Arithasasitha e fedile ka 424 B.C.E. E thomile neng? Ka 474 B.C.E. Go thekga se, lengwalo le lengwe le le tlokilwego, le le epolotšwego le ngwadilwe gore ke la ngwaga wa bo-50 wa Arithasasitha; le lengwe le bontšha gore o ile a ba le mohlatlami ngwageng wa gagwe wa bo-51. Ge re balela morago ka nywaga e tletšego e 50 go tloga go 424, re fihla go 474 B.C.E. e le nako ya go thoma ga pušo ya gagwe. Ka gona, ka ngwaga wa bo-20 wa Arithasasitha, ge taelo e newa, e be e tla ba nywaga e tletšego e 19 pušo ya gagwe e thomile, ke gore ka 455 B.C.E. Bakeng sa dintlha tše oketšegilego, bona Insight on the Scriptures, Volume 2, letlakala 616, yeo e gatišitšwego ke Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Bona The Watchtower April 1, 1974, letlakala 222.
O tla Araba Bjang?
◻ Leina “Mesia” le bolela’ng?
◻ Ke tiragalo efe e bohlokwa yeo e diregilego ka ngwaga wa 29 C.E.?
◻ Ke bjang Mesia a ilego a dira gore ‘sebego se fele seripagareng sa beke’?
◻ Ga e sa le go tloga nakong ya go tlotšwa ga gagwe, ke boikarabelo bofe bjo Jesu a ilego a bo rwala?
◻ Morero o mogolo wa go tla ga Mesia la mathomo e be e le ofe, gomme se se swanetše go re kgoma bjang?
Go tsena ga moperisita o mogolo la mathomo ka Sekgethwa-kgethweng go be go swantšhetša selo se sengwe se bohlokwa go feta phologo ya batho