Kamoo Balebeledi ba Basepedi ba Hlankelago ka Gona e le Balaki ba Botegago
“Le dirêlanê ka mo e mongwê le e mongwê a séditšwexo ka xôna ka xo xauxêlwa; le bê balaki ba botse ba dikabêlô tša mehuta-huta tša kxauxêlô ya Modimo.”—1 PETRO 4:10.
1, 2. (a) O be o tla hlalosa bjang lentšu “molaki”? (b) Ke bomang bao ba akaretšwago gare ga balaki bao ba dirišwago ke Modimo?
JEHOFA o diriša Bakriste ka moka ba botegago e le balaki. Molaki gantši ke mohlanka yo a hlokometšego lapa. A ka ba a hlokomela ditaba tša kgwebo ya mong wa gagwe. (Luka 16:1-3; Ba-Galatia 4:1, 2) Jesu o biditše sehlopha sa gagwe sa batlotšwa ba botegago ka go se kwanantšhe lefaseng gore ke “molaki e a bôtêxaxo.” O neile molaki yo “dilô tša xaxwe ka moka” go akaretša le mediro ya go bolela ka Mmušo.—Luka 12:42-44; Mateo 24:14, 45.
2 Moapostola Petro o boletše gore Bakriste ka moka ke balaki ba botho bjo bo sa swanelago bja Modimo bjo bo bontšhitšwego ka ditsela tše di fapa-fapanego. Mokriste yo mongwe le yo mongwe o na le boemo bjoo go bjona a ka phethago bolaki bja gagwe bja potego. (1 Petro 4:10) Bagolo ba ba kgethilwego ba Bakriste ke balaki gomme gare ga bona go na le balebeledi ba basepedi. (Tito 1:7) Bagolo ba ba basepedi ba swanetše go lebelelwa bjang? Ke dika dife le dipakane tšeo ba swanetšego go ba le tšona? Ba ka phetha bjang mohola o mogolo?
Go Leboga Tirelo ya Bona
3. Ke ka baka la’ng balebeledi ba basepedi ba ka bitšwa “balaki ba botse”?
3 Ge ba be ba ngwalela molebeledi wa mosepedi le mosadi wa gagwe, banyalani ba bangwe ba Bakriste ba itše: “Re rata go bontšha tebogo ya rena bakeng sa nako ka moka le lerato tšeo le re neilego tšona. Re le lapa, re hotšwe kudu ke kgothatšo ya lena le keletšo ka moka. Re a tseba gore re swanelwa ke go tšwela pele re gola moyeng, eupša ka thušo ya Jehofa gotee le banababo rena le dikgaetšedi ba ba swanago le lena dikgateletšo tše di oketšegago di a nolofatšwa.” Dipolelo tše di swanago le tše ke tše di bolelwago gantši ka gobane balebeledi ba basepedi ba kgahlegela badumedi-gotee le bona go fo swana le ge molaki yo botse a hlokomela dinyakwa tša lapa gabotse. Ba bangwe ke diboledi tše di nago le bokgoni. Ba bantši ke bao ba nago le bokgoni kudu modirong wa boboledi mola ba bangwe ba tsebja ka botho bja bona le kwelobohloko. Ka go hlagolela le go diriša dimpho tše bjalo ge ba hlankela ba bangwe, balebeledi ba basepedi ba ka bitšwa ka mo go swanetšego gore ke “balaki ba botse.”
4. Ke potšišo efe yeo e tlago go ahla-ahlwa gona bjale?
4 Moapostola Paulo o ngwadile gore: “Se se nyakwaxo xo balaki, ké xore motho a bôtêxê.” (1 Ba-Korinthe 4:2) Go hlankela Bakriste-gotee le wena phuthegong e fapanego beke le beke ke tokelo ya moswana-noši le e thabišago. Lega go le bjalo, e bile ke boikarabelo bjo boima. Ka gona, balebeledi ba basepedi ba ka phetha bjang bolaki bja bona ka potego le ka katlego?
Go Phetha Bolaki bja Bona ka Katlego
5, 6. Ke ka baka la’ng go ithekga ka Jehofa ka thapelo e le gabohlokwa gakaakaa bophelong bja molebeledi wa mosepedi?
5 Go ithekga ka Jehofa ka thapelo ke gabohlokwa ge e ba balebeledi ba basepedi e tla ba balaki ba atlegago. Ka baka la lenaneo la bona le boikarabelo bjo bontši, ka dinako tše dingwe ba ka ikwa ba ngenegile moko. (Bapiša le 2 Ba-Korinthe 5:4.) Ka gona ba swanetše go gata mogato ka go dumelelana le kopelo ya mopsalme Dafida e rego: “Lahlêla Morêna morwalô wa xaxo; Yêna ó tlo Xo babalêla; a ka se kê a bá a lesa moloki xe a ka šuthišwa.” (Psalme 55:22) Se sengwe se se homotšago ke mantšu a Dafida a rego: “A xo rêtwê Morena Modimo, ó re rwala ka mehla.”—Psalme 68:19.
6 Paulo o be a hwetša kae matla a go phetha boikarabelo bja gagwe bja moya? O ngwadile gore: “Ke kxôna tšohle ka Eo a mphaxo matla.” (Ba-Filipi 4:13) Ee, Jehofa Modimo e be e le Mothopo wa matla a Paulo. Ka mo go swanago, Petro o eleditše gore: “Xe e mongwê è le wa xo dirêla, a dirê ka mo Modimo a mo neilexo ka xôna; e bê xore dilong tšohle xo tumišwê Modimo ka Jesu Kriste.” (1 Petro 4:11) Ngwanabo rena yo mongwe yo e bilego molebeledi wa mosepedi ka nywaga e mentši o gateletše go nyakega ga go ithekga ka Modimo ka gore: “Ka mehla nyaka thušo ya Jehofa ge o rarolla mathata gomme o tsome thušo ya mokgatlo wa gagwe.”
7. Teka-tekano e kgatha tema bjang modirong wa molebeledi wa mosepedi?
7 Teka-tekano e nyakwa ke molebeledi yo a atlegago wa mosepedi. Go swana le Bakriste ba bangwe, o katanela go “kgonthišetša dilo tša bohlokwa kudu.” (Ba-Filipi 1:10, NW)a Ge bagolo ba lefelong leo ba e-na le dipotšišo mabapi le taba e itšego, ke ga bohlale gore ba ikopanye le molebeledi wa tikologo yo a etetšego. (Diema 11:14; 15:22) Mo gongwe ditlhaloso tša gagwe tše di leka-lekanego le keletšo ya Mangwalo di tla itlhatsela e le tše di holago kudu ge bagolo ba dutše ba ahla-ahla taba ka morago ga ge a tlogile phuthegong. Mo e ka bago ka kgopolo e swanago, Paulo o boditše Timotheo gore: “Gomme tše o di kwelego go nna pele ga dihlatse tše dintši, o di gafele [banna, NW] ba ba botegago, ba e tlago go ba ba ba loketšego go ruta le ba bangwe.”—2 Timotheo 2:2, PK.
8. Ke ka baka la’ng thuto ya Beibele, nyakišišo le go naganišiša e le tša bohlokwa?
8 Thuto ya Mangwalo, nyakišišo le go naganišiša ke dilo tše di nyakegago bakeng sa go nea keletšo e kwalago. (Diema 15:28) Molebeledi yo mongwe wa selete o itše: “Ge re kopane le bagolo, ga se ra swanela go boifa go amogela gore ga re tsebe karabo ya potšišo e itšego.” Go dira boiteko bja go ba le “kêlêlô ya Kriste” tabeng go dira gore go kgonege go nea keletšo e theilwego Beibeleng yeo e tlago go thuša ba bangwe go itumelelanya le thato ya Modimo. (1 Ba-Korinthe 2:16) Ka dinako tše dingwe molebeledi wa mosepedi o swanelwa ke go ngwalela Mokgatlo wa Watch Tower bakeng sa tlhahlo. Maemong le ge e le afe, tumelo go Jehofa le lerato la go rata therešo ke tša bohlokwa kudu go feta kgopolo yeo e newago goba bokgoni. Go e na le go tla ka “bonatla bya polêlô le bohlale,” Paulo o ile a thoma bodiredi bja gagwe Korinthe “[a] fôkôla, [a] boifa, [a] thšoxile xa-xolo.” Na se se ile sa mo dira gore a se atlege? Ka mo go fapanego, se thušitše ba-Korinthe gore ba se be le tumelo “bohlaleng bja batho, eupša e be matleng a Modimo.”—1 Ba-Korinthe 2:1-5, PK.
Dika tše Dingwe tše Bohlokwa
9. Ke ka baka la’ng bagolo ba basepedi ba nyaka kwelobohloko?
9 Kwelobohloko e thuša balebeledi ba basepedi gore ba fihlelele mafelelo a mabotse. Petro o kgothaleditše Bakriste ka moka gore ba “kwêlanê bohloko” goba e be “ba ba nago le kwelobohloko.” (1 Petro 3:8, mongwalo wa ka tlase wa NW) Molebeledi yo mongwe wa tikologo o bona go nyakega ga go ‘kgahlegela yo mongwe le yo mongwe ka phuthegong le go theetša e le ka kgonthe.’ Paulo o ngwadile ka moya o swanago gore: “Thabang le ba ba thabilexo; Le llê le ba ba llaxo.” (Ba-Roma 12:15) Boemo bjo bo bjalo bja kgopolo bo tutueletša balebeledi ba basepedi go dira boiteko bjo bogolo bja go kwešiša mathata le maemo a badumedi-gotee le bona. Ka gona ba ka nea keletšo e agago ya Mangwalo yeo e ka phethago mohola wa kgonthe ge e ba e dirišwa. Molebeledi wa tikologo yo a nago le bokgoni bjo bogolo bja go bontšha kwelobohloko o amogetše lengwalo le, leo le tšwago phuthegong ya kgaufsi le Turin, Italy: “Ge e ba o nyaka go ba yo a kgahlišago, e-ba le kgahlego; ge e ba o nyaka go ba yo a thabišago, e-ba le lethabo; ge e ba o nyaka go ratwa, e-ba yo a rategago; ge e ba o nyaka go thušwa, itokišetše go thuša. Se ke seo re ithutilego sona go wena!”
10. Balebeledi ba tikologo le ba selete ba itše’ng mabapi le go ba yo a ikokobetšago, gona Jesu o beile mohlala ofe tabeng ye?
10 Go ba yo a ikokobeditšego le yo a batamelegago go thuša balebeledi ba basepedi gore ba phethe botse bjo bogolo. Molebeledi yo mongwe wa tikologo o boletše gore: “Ke gabohlokwa ka go fetišiša go kgomarela kgopolo ya boikokobetšo.” O be a lemoša balebeledi ba bafsa ba basepedi gore: “O se ke wa itumelela gore o tutuetšwe ka mo go sa swanelago ke banababo rena ba humilego kudu ka baka la seo ba ka go direlago sona gaešita le go lekanetša segwera sa gago go ba bjalo, eupša katanela ka mehla go dirišana le ba bangwe ka ntle le go beba sefahlego.” (2 Koronika 19:6, 7) Molebeledi wa mosepedi yo a ikokobeditšego e le ka kgonthe a ka se ke a ba le pono e feteleditšwego ya bohlokwa bja gagwe ka noši e le moemedi wa Mokgatlo. Molebeledi wa selete o boletše ka mo go swanetšego gore: “Ikokobetše gomme o ikemišetše go theetša banababo rena. Ka mehla e-ba yo a batamelegago.” Jesu Kriste a ka be a ile a dira batho gore ba ikwe ba sa lokologa ka ge e le motho yo a phagamego kudu yo a kilego a phela, eupša o be a ikokobeditše kudu e bile e le yo a batamelegago moo gaešita le bana ba bego ba ikwa ba lokologile ge ba e-na le yena. (Mateo 18:5; Mareka 10:13-16) Balebeledi ba basepedi ba nyaka gore bana, bafsa ba ba lego mahlalagading gotee le batšofadi—ge e le gabotse motho le ge e le ofe le yo mongwe le yo mongwe ka phuthegong—ba ikwe ba lokologile go ba batamela.
11. Mafelelo a go kgopela tshwarelo e ka ba afe ge go nyakega?
11 Ee, “re ba xo foša xa-ntši ka moka xa rena” gomme ga go na molebeledi wa mosepedi yo a sa dirego diphošo. (Jakobo 3:2) Ge ba dira diphošo, go kgopela tshwarelo ka potego go nea bagolo ba bangwe mohlala wa boikokobetšo. Go ya ka Diema 22:4, “boikokobetšô le xo boifa Morêna [ka tlhompho], moputsô ké lehumô, le xo rêtwa, le xo phela.” Na bahlanka ba Modimo ka moka ga go nyakege gore ba ‘sepele le Modimo wa bona ba e-na le boipoetšo’? (Mika 6:8) Ge a be a botšišwa ka keletšo yeo a bego a ka e nea mogolo yo mofsa wa mosepedi, molebeledi yo mongwe wa tikologo o ile a hlalosa gore: “E-ba le tlhompho e kgolo kudu bakeng sa banababo rena ka moka gomme o ba lebelele e le ba kaone go feta wena. O tla ithuta mo gontši go banababo rena. Dula o ikokobeditše. E-ba ka tsela ya gago ya tlhago. O se ke wa ba moikaketši.”—Ba-Filipi 2:3.
12. Ke ka baka la’ng go fišegela bodiredi bja Bokriste e le gabohlokwa gakaakaa?
12 Go fišegela bodiredi bja Bokriste go dira gore dipolelo tša molebeledi wa mosepedi e be tše holago. Ge e le gabotse, ge yena le mosadi wa gagwe ba bea mehlala ya phišego modirong wa boebangedi, bagolo, basadi ba bona le phuthego ka moka ba kgothaletšwa go bontšha phišego bodireding bja bona. Molebeledi yo mongwe wa tikologo o kgothaleditše gore: “Fišegela tirelo.” O okeditše ka gore: “Ke lemogile gore ka kakaretšo, ge phuthego e fišega kudu bodireding e ba le mathata a sego kae kudu.” Molebeledi yo mongwe gape wa tikologo o boletše gore: “Ke dumela gore ge bagolo ba šoma tšhemong le banababo rena le dikgaetšedi gomme ba ba thuša go thabela bodiredi, se se tla feleletša ka khutšo ya monagano le kgotsofalo e kgolo kudu go hlankeleng Jehofa.” Moapostola Paulo ‘o ile a ba le sebete sa go bolela ditaba tše di lokilego tša Modimo go ba-Thesalonika ka go katana mo gogolo.’ Ga go makatše ge ba be ba gopola ketelo ya gagwe le modiro wa boboledi ka lerato e bile ba hlologetšwe go mmona gape!—1 Ba-Thesalonika 2:1, 2, NW; 1Th 3:6.
13. Molebeledi wa mosepedi o ela hloko eng ge a šoma le Bakriste-gotee le yena tirelong ya tšhemo?
13 Ge a šoma le Bakriste-gotee le yena bodireding bja tšhemo, molebeledi wa mosepedi o ela hloko maemo le mafokodi a bona. Gaešita le ge ditšhišinyo tša gagwe e ka ba tše di thušago, o a tseba gore ba bangwe ba ka tšhoga ge ba le boboleding le mogolo yo a nago le phihlelo. Ka gona, maemong a mangwe kgothatšo e ka ba e holago kudu go feta keletšo. Ge a e-ya le bagoeledi goba babulamadibogo thutong ya Beibele, mo gongwe ba ka rata gore a e sware. Go bonala se se tla ba tlwaelanya le ditsela tša go kaonefatša mekgwa ya bona ya go ruta.
14. Ke ka baka la’ng go ka thwe balebeledi ba ba fišegago ba basepedi ba tutuetša phišego go ba bangwe?
14 Balebedi ba basepedi ba ba fišegago ba tutuetša phišego go ba bangwe. Molebeledi yo mongwe wa tikologo kua Uganda o ile a sepela a phatša sethokgwa se se teteanego ka iri e le gore a ye le ngwanabo rena thutong ya Beibele yeo e bego e sa tšwele pele. Nakong ya ge ba sepela pula e ile ya na kudu moo ba ilego ba fihla ba thapile o šoro. Ge lapa la batho ba tshelelago le be le lemoga gore moeng wa bona e be e le molebeledi wa tikologo, ba ile ba makala kudu. Ba be ba tseba gore baruti ba dikereke tša bona le ka mohla ba be ba ka se bontšhe kgahlego e bjalo go mohlape. Ka Sontaga se se latetšego ba ile ba ba gona sebokeng sa bona sa pele gomme ba bontšha kganyogo ya go ba Dihlatse tša Jehofa.
15. Ke phihlelo efe e botse yeo molebeledi yo a fišegago wa tikologo a bilego le yona kua Mexico?
15 Nageng ya Mexico ya Oaxaca, molebeledi yo mongwe wa tikologo o ile a dira boiteko bjo bo bego bo tloga bo sa letelwa go yena. O ile a rulaganyetša go dula ka seleng ya kgolegong mašego a mane e le gore a etele sehlopha sa bagolegwa ba šupago bao e ilego ya ba bagoeledi ba Mmušo. Ka matšatši a mmalwa o ile a ya le bagolegwa ba ge ba dutše ba nea bohlatse ka sele le sele le go swara dithuto tša Beibele. Ka baka la kgahlego yeo e ilego ya bontšhwa, tše dingwe tša dithuto tše di ile tša tšwela pele go ba go fihla bošego. Molebeledi yo yo a fišegago wa tikologo o ngwala gore: “Mafelelong a ketelo, nna le bagolegwa re ile ra ikwa re tletše lethabo ka baka la go kgothatšana.”
16. Ke ka baka la’ng e le mo go holago gakaakaa ge balebeledi ba basepedi le basadi ba bona ba nea kgothatšo?
16 Balebeledi ba basepedi ba leka go ba ba kgothatšago. Ge Paulo a be a etetše diphuthego tša Matsedonia, o ile a ‘ba kgothatša ka mantšu a mantši.’ (Ditiro 20:1, 2, NW) Mantšu a kgothatšo e ka ba a thušago kudu go lebišeng bobedi ba banyenyane le ba bagolo dipakaneng tša moya. Ofising e nngwe e kgolo ya lekala ya Mokgatlo wa Watch Tower, nyakišišo e sa rulaganyetšwago e ile ya utolla gore balebeledi ba tikologo ba kgothaleditše mo e nyakilego go ba 20 lekgolong ya baithapi gore ba tsenele tirelo ya nako e tletšego. Ka mohlala wa gagwe o mobotse e le mogoeledi wa Mmušo wa nako e tletšego, mosadi wa molebeledi wa mosepedi le yena o itlhatsela e le mothopo o mogolo wa kgothatšo.
17. Molebeledi yo mongwe yo a tšofetšego wa mosepedi o ikwa bjang ka tokelo ya gagwe ya go thuša ba bangwe?
17 Ba bagolo le ba ba nyamilego ba nyaka kgothatšo ka mo go kgethegilego. Molebeledi yo mongwe wa tikologo yo a tšofetšego o ngwala gore: “Sebopego sa modiro wa-ka se se tutuetšago lethabo le legolo kudu la ka gare ke tokelo ya go thuša ba ba tapilego le ba ba fokolago gare ga mohlape wa Modimo. Mantšu a Ba-Roma 1:11, 12 a na le tlhaloso e kgethegilego go nna ka ge ke hwetša kgothatšo e kgolo kudu le matla ge ke dutše ke ‘hlallela neo ya moya go ba bjalo gore ba tiišwe.’”
Meputso ya Modiro wa Bona wa Lethabo
18. Balebeledi ba basepedi ba na le dipakane dife tša Mangwalo?
18 Balebeledi ba basepedi ba kgahlegela badumedi-gotee le bona tše botse pelong. Ba nyaka go matlafatša diphuthego le go di aga moyeng. (Ditiro 15:41) Molebeledi yo mongwe wa mosepedi o šoma ka thata “bakeng sa go kgothatša, go lapološa le go godiša kganyogo ya go phetha bodiredi le go tšwela pele ba phelela therešo.” (3 Johane 3) Yo mongwe o tsoma go tsepamiša badumedi-gotee le yena tumelong. (Ba-Kolose 2:6, 7) Gopola gore molebeledi wa mosepedi ke ‘modirišani wa makgonthe,’ e sego molaodi wa tumelo ya ba bangwe. (Ba-Filipi 4:3; 2 Ba-Korinthe 1:24) Ketelo ya gagwe ke sebaka sa kgothatšo le modiro o oketšegilego gotee le sebaka sa gore sehlopha sa bagolo se hlahlobe tšwelopele e dirilwego gomme se ahla-ahle dipakane tša nakong e tlago. Ka dipolelo tša gagwe le mohlala, bagoeledi ba phuthego, babulamadibogo, bahlanka ba bodiredi le bagolo ba ka letela go agwa le go tutueletšwa modiro o lego ka pele. (Bapiša le 1 Ba-Thesalonika 5:11.) Ka gona-ge, thekga diketelo tša molebeledi wa tikologo ka pelo ka moka gomme o ikhole ka mo go tletšego ka thušo e newago ke molebeledi wa selete.
19, 20. Balebeledi ba basepedi le basadi ba bona ba putsitšwe bjang bakeng sa tirelo ya bona ya potego?
19 Balebeledi ba basepedi le basadi ba bona ba putswa ka mo go humilego bakeng sa tirelo ya bona ya potego gomme ba ka kgodišega gore Jehofa o tla ba šegofatša ka baka la botse bjo ba bo dirago. (Diema 19:17; Ba-Efeso 6:8) Georg le Magdalena ke banyalani ba batšofadi bao ba hlanketšego ka nywaga e mentši modirong wa bosepedi. Kopanong kua Luxembourg, Magdalena o ile a batamelwa ke motho yo a bego a ile a mo nea bohlatse nywageng e fetago 20 pejana. Kgahlego ya mosadi yo wa mo-Juda therešong e ile ya tsošwa ke puku ya Beibele yeo Magdalena a bego a mo tlogeletše yona, gomme o ile a kolobetšwa ge nako e dutše e e-ya. Georg o ile a batamelwa ke kgaetšedi wa moya yo a bego a gopola ketelo ya gagwe legaeng la gagwe mo e nyakilego go ba nywaga e 40 e fetilego. Thero ya gagwe ya phišego ya ditaba tše di lokilego mafelelong e ile ya lebiša go amogeleng ga mosadi le monna wa gagwe therešo. Georg le Magdalena ka bobedi ba be ba thabile e le ruri.
20 Bodiredi bja Paulo bjo bo enywago dienywa kua Efeso bo ile bja mo tlišetša lethabo gomme bo swanetše go ba bo ile bja mo tutueletša go tsopola mantšu a Jesu a rego: “Lešexo la monei le phala la monewa.” (Ditiro 20:35) Ka ge modiro wa bosepedi o akaretša go dulela go nea, bao ba lego go wona ba ba le lethabo kudu-kudu ge ba lemoga mafelelo a mabotse a boitapišo bja bona. Molebeledi yo mongwe wa tikologo yo a thušitšego mogolo yo a bego a ngenegile moko o ile a botšwa ka lengwalong gore: “O bile ‘thušo [e kgolo] e matlafatšago’ bophelong bja-ka bja moya—go feta kamoo o tsebago ka gona. . . . Le ka mohla o ka se ke wa tseba ka mo go tletšego tekanyo ya thušo yeo o bilego yona go Asafa wa mehleng yeno yo ‘a nyakilego go kgopša.’”—Ba-Kolose 4:11; Psalme 73:2.
21. Ke ka baka la’ng o be o ka re 1 Ba-Korinthe 15:58 e šoma modirong wa balebeledi ba basepedi?
21 Mokriste yo a tšofetšego yo a bego a le modirong wa bosepedi ka nywaga e mentši o rata go nagana ka 1 Ba-Korinthe 15:58 yeo go yona Paulo a kgothaletšago gore: “Le be ba tiilego, le se šišinyege, le dule le e-na le mo gontši mo le ka go dirago modirong wa Morena, le tseba gore boitapišo bja lena ga se bja lefeela go Morena.” (NW) Ruri balebeledi ba basepedi ba na le mo gontši mo ba ka go dirago modirong wa Morena. Re leboga gakaakang gore ba hlankela ka lethabo gakaakaa e le balaki ba botegago ba botho bjo bo sa swanelago bja Jehofa!
[Mongwalo wa tlase]
a Bona sehlogo se se rego, “Na o ka Thaba Lege o E-na le Mešomo e Mentši?” ka go Morokami wa May 15, 1991, matlakala 28-31.
O be o tla Araba Bjang?
◻ Ke ka baka la’ng balebeledi ba basepedi ba ka lebelelwa e le “balaki ba botse”?
◻ Mabaka a mangwe a thušago balebeledi ba tikologo le ba selete go phetha botse bjo bogolo ke afe?
◻ Ke ka baka la’ng boikokobetšo le phišego e le tša bohlokwa gakaakaa bakeng sa bao ba lego modirong wa bosepedi?
◻ Balebeledi ba basepedi ba na le dipakane dife tše dibotse?
[Seswantšho go letlakala 16]
Balebeledi ba basepedi ba tsoma go kgothatša badumedi-gotee le bona
[Pictures on page 17]
Ba banyenyane le ba bagolo ka mo go swanago ba ka holwa ke go ba gotee le balebeledi ba basepedi le basadi ba bona
[Seswantšho go letlakala 18]
Bodiredi bja phišego bja molebeledi wa mosepedi bo godiša phišego go ba bangwe