LAEPRARI YA INTHANETENG
Watchtower
LAEPRARI YA INTHANETENG
Sepedi
  • BEIBELE
  • DIKGATIŠO
  • DIBOKA
  • w94 3/15 pp. 15-20
  • Bota Jehofa Gore o tla Phethagatša Morero wa Gagwe

Karolo ye ga e na bidio.

Tshwarelo, go bile le bothatanyana ka bidio ye.

  • Bota Jehofa Gore o tla Phethagatša Morero wa Gagwe
  • Morokami o Tsebatša Mmušo wa Jehofa—1994
  • Dihlogwana
  • Tšeo di Swanago
  • Go Senyegile Kae?
  • Morero wa Modimo ga se wa Fetoga
  • Ba Ile ba Bota Jehofa
  • Dihlatse tša Bakriste di Bota Modimo
  • Jehofa O Phethagatša Dikholofetšo Tša Gagwe Bakeng Sa Babotegi
    Morokami o Tsebatša Mmušo wa Jehofa—1998
  • Aborahama e be e le Mang?
    Morokami o Tsebatša Mmušo wa Jehofa—2012
  • Jehofa o Ile a Mmitša “Mogwera wa ka”
    Morokami o Tsebatša Mmušo wa Modimo (Kgatišo e Ithutwago)—2016
  • Tumelo e a Lekwa
    Ithute ka Dilo tša ka Beibeleng
Bona tše dingwe
Morokami o Tsebatša Mmušo wa Jehofa—1994
w94 3/15 pp. 15-20

Bota Jehofa Gore o tla Phethagatša Morero wa Gagwe

“Baloki e ba beng ba naxa, ba dula mo xo yôna ka mehla le ka mehla.”—PSALME 37:29.

1. Morero wa Jehofa bakeng sa batho le bakeng sa lefase le ke ofe?

GE Jehofa a be a bopa batswadi ba rena ba pele, Adama le Efa, o ba dirile ba phethagetše. Le gona o be a ba bopile gore ba kgone go phela ka mo go sa felego mo lefaseng le—ge ba be ba ka kwa melao ya gagwe. (Genesi 1:26, 27; 2:17) Go feta moo, Modimo o ile a ba bea maemong a paradeise. (Genesi 2:8, 9) Jehofa o ile a re go bona: “Tswalang Le atê, tlalang lefase, Le le fenyê.” (Genesi 1:28) Ka gona, bana ba bona mafelelong ba be ba tla phatlalala le lefase ka bophara, gomme polanete ye e be e tla fetoga paradeise yeo e tletšego moloko wa batho o phethagetšego le o thabilego. Lapa la motho le bile le mathomo a mabotse gakaakang! “Modimo a lebêlêla tšohle tše a di dirilexo, a bôna e le tše botse kudu.”—Genesi 1:31.

2. Boemo bja ditaba tša batho bo rotoša dipotšišo dife?

2 Lega go le bjalo, boemo bja ditaba tša batho bjo bo bilego gona ka dikete-kete tša nywaga ga bo swanele le gatee-tee morero wa mathomo wa Modimo. Batho ba tloga ba se ba phethagala e bile ba sa thaba. Maemo a lefase e bile a nyamišago, gomme bjalo ka ge go porofetilwe, ke ao a senyegetšego pele o šoro mehleng ya rena. (2 Timotheo 3:1-5, 13) Ka gona re ka kgodišega bjang gore morero wa Modimo bakeng sa batho o tla phethagala kgaufsinyane? Na go tla feta mabaka a matelele kudu a nako maemo a nyamišago a dutše a tšwela pele?

Go Senyegile Kae?

3. Ke ka baka la’ng Jehofa a se a ka a fediša borabele bja batho di sa tloga fase?

3 Bao ba nago le tsebo e nepagetšego ya Lentšu le le buduletšwego la Modimo ba tseba lebaka leo ka lona Jehofa a dumeletšego maemo a a mabe mo lefaseng. Ba bile ba tseba seo a tlago go se dira ka ona. Ba ithutile go tšwa pegong ya Beibele gore batswadi ba rena ba pele ba ile ba diriša gampe mpho e makatšago ya tokologo ya boikgethelo yeo Modimo a bego a e neile batho. (Bapiša le 1 Petro 2:16.) Ba ile ba kgetha ka phošo tsela ya go itokolla go Modimo. (Genesi, dikgaolo 2 le 3) Borabele bja bona bo ile bja rotoša dipotšišo tša bohlokwa kudu-kudu, tše bjalo ka gore: Na Mmuši wa Legohle o na le tshwanelo ya go buša batho? Na pušo ya gagwe e tloga e ba loketše? Na pušo ya motho e ka atlega ka ntle le go okamelwa ke Modimo? Tsela e nepagetšego ya go hwetša dikarabo tša dipotšišo tše e be e tla ba go dumelela nywaga-kgolo e mentši ya pušo ya motho e feta. Mafelelo a be a tla bontšha ka ntle le pelaelo ge e ba batho ba be ba tla atlega ka ntle le Modiri wa bona.

4, 5. (a) Mafelelo a go gana ga batho pušo ya Modimo e bile afe? (b) Go feta ga nako go bontšhitše’ng ka ntle le pelaelo?

4 Ge Adama le Efa ba be ba tlogela Modimo, o ile a se sa hlwa a sa ba thekga phethagalong ya bona. Ka ntle le thekgo ya gagwe, ba ile ba gwahlafala. Mafelelo e bile go se phethagale, botšofadi gomme mafelelong ya ba lehu. Ka melao ya leabela, batswadi ba rena ba pele ba ile ba fetišetša dika tšeo tše mpe go bana ba bona ka moka, go akaretša le rena. (Ba-Roma 5:12) Le gona go thwe’ng ka mafelelo a pušo ya motho ya nywaga e dikete-kete? E bile e senyago, bjalo ka ge Mmoledi 8:9 e bolela ka go rereša gore: ‘Motho o buša motho gore a mo senye.’

5 Go feta ga nako go bontšhitše ka ntle le pelaelo gore batho ga ba kgone go sepediša ditaba tša bona ka katlego ka ntle le Mmopi wa bona. Jeremia, mongwadi yo a buduletšwego wa Beibele o boletše gore: “Morêna, ke a tseba; motho tsela y’axwe xa’ e buše; le monna mo a yaxo xa’ ikiše, le xe a xata a tiiša.”—Jeremia 10:23; Doiteronomio 32:4, 5; Mmoledi 7:29.

Morero wa Modimo ga se wa Fetoga

6, 7. (a) Na nywaga e dikete-kete ya histori e fetotše morero wa Jehofa? (b) Ke’ng seo se akaretšwago morerong wa Jehofa?

6 Na go feta ga nywaga e dikete-kete ya histori ya motho—yeo e tletšego ka bokgopo le tlaišego—go fetotše morero wa Modimo? Lentšu la gagwe le re: “Morêna Mo-hlôla-maxodimo, Yêna Modimo-dimo Mmopi wa lefase, a le dira a le thêkxa, a se le bope ya ba la lefêla, a le dirêla xo dulwa ke batho.” (Jesaya 45:18) Ka gona Modimo o dirile lefase gore le dulwe ke batho, gomme woo e sa dutše e le morero wa gagwe.

7 Jehofa o be a se a bopela lefase feela gore le dulwe, eupja o be a bile a rerile gore e be paradeise ye e bego e tla thabelwa ke batho ba phethagetšego, ba thabilego. Ke ka baka leo Beibele e boletšego e sa le pele gore go be go tla ba le “lefase le lefsa,” e lego lekoko le lefsa la batho, leo go lona “xo axilexo tokô.” (2 Petro 3:13) Go Kutollo 21:4, Lentšu la Modimo le re botša gore lefaseng la gagwe le lefsa, “ó tlo phomola mexôkxô ka moka mahlong a [batho]; le lehu le ka se hlwê le e-ba xôna; le xe e le manyami le dillô le bohloko, di ka se hlwê di e-ba xôna.” Ke ka baka la mabaka a bjalo ge Jesu a be a ka bolela ka lefase leo le lefsa le le tlago mo lefaseng e le ‘Paradeise.’—Luka 23:43.

8. Ke ka baka la’ng re ka kgodišega gore Jehofa o tla phethagatša morero wa gagwe?

8 Ka ge Jehofa e le Mmopi wa legohle yo matla-ohle le wa bohlale bjohle, ga go na motho yo a ka šitišago morero wa gagwe. “Morêna wa mašaba ó enne a re: Xe xo sa direxe tše ke di xopotšexo, xe xo sa tšwêlêle tše ke di rerilexo, e tlo ba è se Nna!” (Jesaya 14:24) Ka gona, ge Modimo a re o tla dira lefase le paradeise yeo e tlago go dulwa ke batho ba phethagetšego, seo ke sona se se tlago go direga. Jesu o itše: “Ba lehlôxônôlô ké ba bolêta, xobane bôná-bao ba tlo tšea lefase ya ba kabêlô ya bôná.” (Mateo 5:5; bapiša le Psalme 37:29.) Re ka kgodišega gore kholofetšo yeo e tla phethagala. Ge e le gabotse, re ka gafa maphelo a rena bakeng sa yona.

Ba Ile ba Bota Jehofa

9. Ke’ng seo Aborahama a ilego a se dira seo se bontšhitšego go bota ga gagwe Jehofa?

9 Batho ba bantši ba ba boifago Modimo historing ka moka ba ile ba gafela maphelo a bona morerong wa Modimo ka lefase ka gobane ba be ba kgodišegile gore o tla o phethagatša. Gaešita lege tsebo ya bona e ka ba e be e lekanyeditšwe, ba ile ba bota Modimo gomme ba thea maphelo a bona tabeng ya go dira thato ya gagwe. Ka mohlala, go kile gwa ba le Aborahama yo a phetšego mo e ka bago nywageng e 2 000 pele ga ge Jesu a ka phela mo lefaseng—kgale-kgale pele ga ge Beibele e be e ka thoma go ngwalwa. O ile bota Jehofa gore o tla phethagatša dikholofetšo tša Gagwe. Mohlomongwe, Aborahama o ile a ithuta ka Mmopi go rakgolo-khukhu wa gagwe yo a botegago Seme, yo a ilego a rutwa ke Noage. Ka gona ge Modimo a be a botša Aborahama gore a khuduge Uri ye e atlegilego ya ba-Kaladea a ye nageng yeo a bego a sa e tlwaela ye kotsi ya Kanana, mopatriareka yoo o be a tseba gore a ka bota Jehofa, gomme o ile a ya. (Ba-Hebere 11:8) Ge nako e dutše e e-ya Jehofa o ile a mmotša gore: “Ke tlo Xo dira sethšaba se sexolo.”—Genesi 12:2.

10, 11. Ke ka baka la’ng Aborahama a be a ikemišeditše go gafa morwa wa gagwe yo a tswetšwego a nnoši, Isaka?

10 Ke’ng seo se ilego sa direga ka morago ga ge Isaka a belegetšwe Aborahama? Jehofa o ile a bontšha Aborahama gore e be e tla ba ka Isaka moo ditlogolo tša gagwe di bego di tla gola ya ba setšhaba se segolo. (Genesi 21:12) Ka gona, go swanetše go ba go be go bonala e le go ikganetša ge Jehofa a be a botša Aborahama gore a dire morwa gagwe Isaka sehlabelo, e le go leka tumelo ya gagwe. (Genesi 22:2) Eupja ka go bota Jehofa ka mo go tletšego, Aborahama o ile gata megato ya go dumelelana le seo, a tšea thipa e le ka kgonthe gore a hlabe Isaka. Motsotsong wa mafelelo Modimo o ile a roma morongwa gore a thibe Aborahama.—Genesi 22:9-14.

11 Ke ka baka la’ng Aborahama e be e le yo a kwago gakaakaa? Ba-Hebere 11:17-19 e utolla gore: “Ké ka tumêlô xe Aborahama mola à lekwa, à tliša Isaka xore e bê sedimo, a nthša motswalwa-esi e a bexo a filwe dikholofedišô, e a bexo a boletšwe mola xò thwe: Peu ya xaxo e tlo bitšwa ka Isaka. Mo pelong ya xaxwe a re: Modimo le xo tsoša mohu o a kxôna, ’me a mo fiwa xapê. Taba yeo ké seswanthšetšo.” Ba-Roma 4:20, 21 ka mo go swanago e bolela gore: “Kholofedišô ya Modimo xa a ka a e belaêla ka xo se dumêlê; . . . À kxodilwe ruri xore Modimo ó na le matla a xo dira se a mo holofedišitšexo sôna.”

12. Aborahama o ile a putswa bjang bakeng sa tumelo ya gagwe?

12 Aborahama o ile a putswa bakeng sa tumelo ya gagwe e sego feela ka go šireletšwa ga Isaka le ka gore “setšhaba se sexolo” se tle ka yena, eupja o putsitšwe le ka tsela e nngwe. Modimo o ile a botša Aborahama gore: “Dithšaba ka moka tša lefase di tlo šexofala [“itšhegofatša,” NW] ka peu ya xaxo, ka ’baka la xobane O kwele lentšu la-ka.” (Genesi 22:18) Bjang? Kgoši ya Mmušo wa Modimo wa magodimong e be e tla tla ka lešika la Aborahama. Mmušo woo o be o tla fediša lefase le le lebe leo le lego tlase ga Sathane, gore le se sa hlwa le e-ba gona. (Daniele 2:44; Ba-Roma 16:20; Kutollo 19:11-21) Ke moka, lefaseng le le hlwekišitšwego ka tlase ga pušo ya Mmušo, go be go tla tšwelela Paradeise lefaseng ka moka, gomme batho bao ba dirago thato ya Modimo go tšwa “dithšabeng ka moka” ba be ba tla thabela bophelo bjo bobotse bja mmele le bophelo ka mo go sa felego. (1 Johane 2:15-17) Gaešita lege Aborahama a be a e-na le tsebo e lekanyeditšwego feela ka Mmušo, fela o ile a bota Modimo gomme a lebelela pele go hlongweng ga wona.—Ba-Hebere 11:10.

13, 14. Ke ka baka la’ng Jobo a ile a bota Modimo?

13 Nywageng ye makgolo a sego kae ka morago, go ile gwa ba le Jobo yo a phetšego magareng ga lekgolo la nywaga la bo-17 le la bo-16 B.C.E. go seo bjale e lego Arabia. Le yena o phetše pele ga ge Beibele e ka thoma go ngwalwa. Jobo “e be e le monna e a se naxo bosodi, wa xo loka le xo boifa Modimo, mo-ila-bobe.” (Jobo 1:1) Ge Sathane a be a hlasela Jobo ka bolwetši bjo bo šišimišago le bjo bohloko, monna yoo wa go botega “ga se a ka a ntšha le lentšu le tee leo e lego le lebe” phihlelong ya gagwe ka moka e bohloko. (Jobo 2:10, The New English Bible) Jobo o be a botile Modimo. Gaešita lege a be a sa tsebe ditaba ka botlalo ge e le ka lebaka leo ka lona a bego a tlaišega gakaakaa, fela o ile a gafela bophelo bja gagwe go Modimo le dikholofetšong tša Gagwe.

14 Jobo o be a tseba gore gaešita lege a be a ka hwa, Modimo ka letšatši le lengwe o be a tla mo tsošetša bophelong ka tsogo. O ile a bontšha kholofelo ye ge a be a re go Jehofa Modimo: “A mola O kabe O nkuta kwa bodula-bahu, . . . Ò mpeetše ’baka sa xo tlo nkxopola! A motho e kabe e re xe a hwile, a bušê a phelê. . . . Wa tlo mpitša ka Xo arabêla.” (Jobo 14:13-15) Gaešita lege a be a le bohlokong, Jobo o ile a bontšha tumelo bogošing bja Jehofa, a bolela gore: “Ke tlo hwa kè sešo ka re: Ke molato.”—Jobo 27:5.

15. Dafida o ile a bontšha bjang go holofela ga gagwe morero wa Jehofa?

15 Nywaga-kgolo e tshelelago ka morago ga Jobo le mo e ka bago nywaga e sekete pele ga ge Jesu a ka tla lefaseng, Dafida o ile a bontšha go holofela ga gagwe lefase le lefsa. O boletše go dipsalme gore: “Ba-leta-Morêna e tlo ba beng ba naxa. Xo se xokae e mobe ó tlo ba a ile. . . . Ba bolêta e tlo ba bôná beng ba naxa; ba tlo thaba ka botlalô bya moláô. Baloki e ba beng ba naxa, ba dula mo xo yôna ka mehla le ka mehla.” Ka baka la kholofelo ya gagwe ye e sa šišinyegego, Dafida o ile a opeletša ka gore: “Bôta Morêna, . . . O thabêlê Morêna, ’me Yêna ó tlo Xo nea tše pelo ya’xo e di kxopêlaxo.”—Psalme 37:3, 4, 9-11, 29.

16. Ke kholofelo efe yeo ‘leru le legolo la dihlatse’ le bego le e-na le yona?

16 Go theoša le nywaga-kgolo, banna le basadi ba botegago ba bile le kholofelo yona ye ya bophelo bjo bo sa felego mo lefaseng. Ge e le gabotse, ba bopa ‘leru le legolo la dihlatse’ bao ba ilego ba gafela maphelo a bona e le ka kgonthe dikholofetšong tša Jehofa. Bontši bja dihlatse tšeo tša bogologolo tša Jehofa bo ile bja hlokofatšwa le go bolawa ka baka la tumelo ya bona, “xore ba fihlêlê tsoxô e lexo kaone.” Bjang? Lefaseng le lefsa, Modimo o tla ba putsa ka tsogo e kaone le tebelelo ya bophelo bjo bo sa felego.—Johane 5:28, 29; Ba-Hebere 11:35; 12:1.

Dihlatse tša Bakriste di Bota Modimo

17. Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba be ba botile Jehofa kudu gakaaka’ng?

17 Lekgolong la pele la nywaga C.E., Jehofa o ile a utollela phuthego ya Bokriste yeo e bego e sa tšwa go hlongwa ditaba ka botlalo tše dintši ka Mmušo le pušo ya wona godimo ga lefase. Ka mohlala, moya wa gagwe o ile wa budulela moapostola Johane gore a ngwale gore palo ya bao ba bego ba tla kopanela le Jesu Kriste Mmušong wa legodimong e be e tla ba 144 000. Ba e be e tla ba bahlanka ba botegago ba Modimo bao ba “rekolotšwexo lefaseng.” (Kutollo 7:4; 14:1-4) Ba be ba tla buša lefase ‘e le dikgoši’ le Kriste legodimong. (Kutollo 20:4-6) Bakriste bao ba lekgolong la pele la nywaga ba be ba botile Jehofa kudu gore o tla phethagatša morero wa gagwe bakeng sa Mmušo wa legodimong le lefelo la wona la lefaseng, mo ba bego ba ikemišeditše go gafa maphelo a bona bakeng sa tumelo ya bona. Bontši bja bona bo ile bja dira sona seo.

18. Dihlatse tša Jehofa lehono di ekiša bjang badirišani ba tšona ba kgale-kgale?

18 Lehono, Dihlatse tša Jehofa tše e nyakilego go ba tše dimilione tše hlano di bota Modimo ka mo go swanago go etša ge dihlatse tše swanago le tšona tšeo di phetšego nywaga-kgolo pele ga tšona di dirile. Dihlatse tše tša mehleng yeno le tšona di gafetše maphelo a tšona dikholofetšong tša Modimo. Di neetše maphelo a tšona go yena gomme di na le Beibele e feletšego bakeng sa go tiiša tumelo ya tšona. (2 Timotheo 3:14-17) Dihlatse tše tša mehleng yeno tša Jehofa di ekiša balatedi ba Jesu ba lekgolong la pele la nywaga bao ba ilego ba bolela gore ba tla “kwa Modimo e le mmuši go e na le batho.” (Ditiro 5:29, NW) Lekgolong le la nywaga bontši bja Dihlatse tše tša Bakriste bo ile bja tlaišwa ka sehlogo. Ba bangwe ba bile ba bolaetšwe tumelo ya bona. Ba bangwe ba bolailwe ke bolwetši, kotsi goba botšofadi. Lega go le bjalo, ka go swana le dihlatse tše botegago tša dinakong tše fetilego, ba be ba bota Modimo ka gobane ba be ba tseba gore o be a tla ba bušetša bophelong lefaseng la gagwe le lefsa ka tsogo.—Johane 5:28, 29; Ditiro 24:15; Kutollo 20:12, 13.

19, 20. Ke’ng seo re se lemogago ka boporofeta bja Beibele bakeng sa mehla ya rena?

19 Dihlatse tša Jehofa di lemoga gore go ntšhwa ga tšona ditšhabeng ka moka le go tlišwa borwarreng bja lefase ka moka, go be go boletšwe e sa le pele kgale-kgale ka boporofeteng bja Beibele. (Jesaya 2:2-4; Kutollo 7:4, 9-17) Jehofa o dira gore ba dire modiro wa boboledi bja lefase ka bophara gore ba kgobokeletše ba bangwe gape ba dipelo tše di botegago kgaugelong le tšhireletšong ya gagwe. (Diema 18:10; Mateo 24:14; Ba-Roma 10:13) Ba ka moka ba botile Jehofa ka mo go feletšego, ba tseba gore o tla tloga a tliša lefase la gagwe le lefsa le lebotse.—Bapiša le 1 Ba-Korinthe 15:58; Ba-Hebere 6:10.

20 Diporofeto tša Beibele di bontšha gore lefase la Sathane le bile mehleng ya lona ya bofelo mo e nyakilego go ba nywaga e 80 gona bjale, ga e sa le go tloga ngwageng wa bohlokwa wa 1914. Lefase le le batamela bofelo bja lona. (Ba-Roma 16:20; 2 Ba-Korinthe 4:4; 2 Timotheo 3:1-5) Ka gona, Dihlatse tša Jehofa di na le sebete ka gobane di lemoga gore Mmušo wa Modimo o tla tloga o laola ditaba tša lefase ka moka ka mo go feletšego. Ka go fediša lefase le lebe la gona bjale le go tliša lefase la gagwe le lefsa la go loka, Modimo o tla fedišetša ruri boemo bjo bobe bjo bo bilego gona mo lefaseng ka nywaga-kgolo e mentši gakaakaa.—Diema 2:21, 22.

21. Ke ka baka la’ng re ka thaba go sa šetšwe mathata a mehleng yeno?

21 Ka morago, lebakeng la bosafelego ka moka Modimo o tla bontšha tlhokomelo ya gagwe e kgolo go rena ka go tšhollela ditšhegofatšo tše di tlago go tswalela sekgoba sa bohloko lege e le bofe bjo re bo hweditšego nakong e fetilego. Re tla diragalelwa ke dilo tše dibotse tše dintši kudu lefaseng le lefsa mo mathata a rena a nakong e fetilego re tlago go a lebalela ruri. Go homotša gakaakang go tseba gore Jehofa ka nako yeo o tla ‘khupurolla ’atla sa gagwe, ’me ka moka tše phelago a di horiša lethabo.’—Psalme 145:16; Jesaya 65:17, 18.

22. Ke ka baka la’ng re swanetše go bota Jehofa?

22 Lefaseng le lefsa, batho ba botegago ba tla bona go phethagala ga Ba-Roma 8:21: “Le tšôna dibopya di tlo hunollwa bohlankeng bya thsenyêxo, di bê le tokoloxô ya xe bana ba Modimo bà e-ya letaxong.” Ba tla bona thapelo yeo Jesu a e rutilego balatedi ba gagwe e phethagala: “Mmušô wa xaxo a o tlê; thatô ya xaxo a e dirwê mono lefaseng byalo ka xe e dirwa lexodimong.” (Mateo 6:10) Ka gona, bota Jehofa ka mo go feletšego ka gobane kholofetšo ya gagwe yeo e sa fošego ke ye e rego: “Baloki e ba beng ba naxa, ba dula mo xo yôna ka mehla le ka mehla.”—Psalme 37:29.

O be o tla Araba Bjang?

◻ Morero wa Jehofa bakeng sa batho le bakeng sa lefase le ke ofe?

◻ Ke ka baka la’ng Modimo a dumeletše maemo a mabe mo lefaseng?

◻ Batho ba botegago ba bogologolo ba ile ba bontšha bjang go bota ga bona Jehofa?

◻ Ke ka baka la’ng bahlanka ba Modimo lehono ba bota Jehofa?

[Seswantšho go letlakala 16]

Modimo o bopile batho gore ba phele ka mo go sa felego ka lethabo lefaseng la paradeise

[Seswantšho go letlakala 18]

Aborahama o ile a bota go kgona ga Jehofa go tsoša bahu

    Dikgatišo tša Sepedi (1975-2026)
    Etšwa
    Tsena
    • Sepedi
    • Romela
    • Beakanya
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Melao ya Tirišo
    • Tumelelano ya go Boloka Sephiri
    • Beakanya Tumelelano ya go Boloka Sephiri
    • JW.ORG
    • Tsena
    Romela