Okuti Una Onthumbi Yokuti Ukahi Motyili? Omokonda Yatyi?

1. Oityi ononkhalamutwe mbova Katolika nova Protestande valingile mokueenda kuovilwa?

OKUTI Huku uhanda Ovakristau velipake movilwa, nokuipaa ovanthu vovilongo ovikuavo? Momanima 100 okualamba, ovanthu ovanyingi ankho veliti Ovakristau, vaipaele vakuavo movilwa. Ova Katolika vaipaele ova Katolika vakuavo, iya ova Protestande vaipaele ova Protestande vakuavo. Ononkhalamutwe mbova Katolika nova Protestande, alo umwe ankho velikuambelelako omafualali nomauta avo. Mokueenda Kuovita Viavali Viouye Auho, ovanthu ankho veliti Ovakristau vatuaileko nokuliipaa.

2, 3. Oityi Onombangi mba Jeova valingile mokueenda kuovita viavali viouye auho, no movilwa ovikuavo viakuameneko? Omokonda yatyi?

² Oityi Onombangi mba Jeova valingile mokueenda Kuovita Viavali Viouye Auho? Kavelipakele movilwa, no movitateka ovikuavo viopulitika. Omokonda yatyi? Omokonda ankho vahanda okutavela etyi Jesus evelongesile, nokuhetekela ohole alekesile vakuavo. Jesus wati: “Moluotyo, ovanthu aveho mavaimbuka okuti muvalongwa vange inkha mukala nohole pokati kenyi.” (João 13:35) Onombangi tupu vahinangela, nokulandula ovitumino Paulu apopilile ova Korintu.​—Tanga 2 Coríntios 10:3, 4.

³ Ovakristau votyotyili, vaundapesa Ombimbiliya opo ivehongolele okuimbuka etyi tyaviuka netyi tyapenga. Moluotyo, omutima wavo kauveyeke okuenda movilwa ine okulilongesa okulwa. Mokonda Onombangi mba Jeova vaovola okutyinda omuenyo welikuata novitumino Viombimbiliya, ovanyingi puvo vehole okumoneswa ononkhumbi. Ovakuendye novahikuena, novakulu, vehole okumoneswa ononkhumbi movikaleya. Movita viavali viouye auho etyi Hitler ankho atumina mo Alemanha, vamwe alo umwe vaipaelwe. Etyi Onombangi mba Jeova ankho vamoneswa ononkhumbi mo Europa, kavalimbuilueko otyilinga tyavo tyokuivisa onondaka onongwa Mbouhamba wa Jeova. Vatuaileko okuivisa, alo umwe tyina ankho vamapakwa movikaleya, natyina vatualwa koukonde.a (Tala okatoi.) Mo 1994, Onombangi mba Jeova kavelipakele movilwa viaipaele ovanthu ovanyingi mo Ruanda. Tupu kavelipakele movilwa viamonekele mo Iugoslávia yokohale.

4. Tyina ovanthu vatala Onombangi mba Jeova vehelipake movilwa, oityi vehole okupopia?

⁴ Mokonda Onombangi mba Jeova kavelipake movilwa, ovanthu ovanyingi mouye auho vapopia okuti Onombangi mba Jeova tyilityili vehole Huku, navakuavo, iya Ovakristau votyotyili. Omahunga patyi omakuavo alingisa ovanthu okutavela okuti Onombangi mba Jeova Ovakristau votyotyili?

OVILINGA OVINENE VIOKULONGESA

5. Epiluluko patyi ovalongwa va Jesus ankho vena okulinga?

⁵ Jesus walekesile nawa kuvakuavo okuti ovilinga viokuivisa onondaka onongwa Mbouhamba wa Huku, viakolela unene. Etyi ahimbika ovilinga viokuivisa, pakala vala katutu aholovona ovalongwa 12 opo vahimbike ovilinga ovio ankho mavilingwa mouye auho. Konyima, Jesus walongesile ovalongwa ovakuavo vena 70. (Lucas 6:13; 10:1) Jesus walongesile ovalongwa vae oñgeni vena okulongesa. Tete, wevetumine opo valongese ova Judeu ovakuavo, mahi konyima evepopila opo vahimbike okuivisa onondaka onongwa kovanthu vovilongo ovikuavo. Ankho katyapepukile kovalongwa ova Judeu okuivisa ovanthu vehe va Judeu!​—Atos 1:8.

6. Oityi tyakuatesileko Petulu okunoñgonoka okuti Huku utupu okapungulula?

⁶ Omunthu wotete wehe mu Judeu wakalele Omukristau o Korneliu. Apostolu Petulu watuminue na Jeova opo akaivise Korneliu meumbo liae. Iya Petulu anoñgonoka umwe nawa okuti Huku utupu okapungulula. Jeova ankho uhanda ovanthu aveho veive otyili avetyitavela. Moluotyo, Petulu watumine opo Korneliu nombunga yae vambatisalwe. (Atos 10:9-48) Tunde opo, Petulu novalongwa ovakuavo va Jesus vaivisile ovanthu vovilongo aviho.

7, 8. Oityi Onombangi mba Jeova valinga opo vakuateseko ovanthu okutehelela onondaka onongwa? (Tala olutalatu pefo pahimbikila onthele ei.)

⁷ Hono, vana vahongolela eongano lia Jeova, vakuatesako nombili, nokuonganeka ovilinga viokuivisa nokulongesa onondaka onongwa mouye auho. Hono, mouye auho muna Onombangi mba Jeova vehungi ponomiliau etyinana vaivisa nombili momalaka alamba po 600, iya otyifwe otyo tyitualako okuliyawisa. Vaivisa momaumbo, no momatapalo. Movilinga viokuivisa, pamwe vayala omikanda momalaka omanyingi konomesa. Ovanthu vapondola okuimbuka Onombangi mba Jeova mokonda ovo vala vaivisa mononkhalelo ombo ambuho.

⁸ Eongano lia Jeova likahi nokulongesa ovanthu valamba po 2.900, ovakuatate no nomphange opo vapitiye Ombimbiliya, nomikanda vipopia konthele Yombimbiliya. Omikanda ovio, vikahi nokupitiyua alo umwe momalaka ahapopiwa unene. Mongeleka, Onombangi mba Jeova ko Espanha, pahe vapitiya omikanda vipopia konthele Yombimbiliya meleka litiwa Catalão. Ovanthu ovanyingi vakala mepundaumbo lio Valência, nomo Alicante, nomoulongo wokukala pokati kelunga mo Baleares, noko Andorra, avahimbika okupopia o Catalão. Hono, kuna ovanthu ovanyingi vapopia elaka olio. Mokonda Onombangi mba Jeova vapitiya omikanda melaka olio, ovanthu velipopia vena omikanda, iya valinga omaliongiyo melaka livehika komutima.

9, 10. Onongeleka patyi mbulekesa okuti eongano lia Jeova lihanda ovanthu aveho vanoñgonoke otyili?

⁹ Ovilinga ovio viokupitiya omikanda vipopia konthele Yombimbiliya, nokulongesa ovanthu momalaka avo vikahi nokulingwa mouye auho. Mongeleka, ovanthu ovanyingi ko México vapopia o Espanhol, mahi ovanyingi komaumbo vapopia omalaka omakuavo. Elaka litiwa Maia o limwe pomalaka oo. Ovapitiyi velaka olio, vatumua opo vakakale mepundaumbo mupopiwa elaka olio. Mokonda ovapitiyi veiva, nokupopia o Maia ononthiki ambuho, omikanda vikahi nokupitiyua monkhalelo ikuatesako ovanthu ovo okuvinoñgonoka nawa. Ongeleka onkhuavo oyo ko Nepal. Motyilongo omo, mupopiwa omalaka ehika po 120. Ovanthu vakala mo Nepal, valamba ponomiliau 29. Ovanthu valamba ponomiliau 10 vatyitwa nokupopia elaka lio mo Nepal, mahi ovakuavo velilongesalio. Ovakuatate vetu vapitiya omikanda vipopia konthele Yombimbiliya melaka lio mo Nepal.

¹⁰ Hono, omikanda vikahi nokupitiyua momalaka omanyingi. Ovilinga ovio, vilekesa nawa okuti eongano lia Jeova liesuka unene novilinga viokuivisa onondaka onongwa mouye auho. Onombangi mba Jeova vekahi nokuava o notratadu ononyingi, nonombruchula, Nomutala Womulavi, no Despertai!. Omikanda ovio kavevilandesa. Mahi, Onombangi vakuatesako ovilinga ovio nonombongo mbavo vaava tyihakuluminyua. Valandula etyi Jesus apopia, wati: “Muetyipewa otyali, nonwe tyavei otyali.”​—Mateus 10:8.

11, 12. Mokonda tuivisa, nokulongesa ovanthu mouye auho, oityi ovanthu ovanyingi vapopia?

¹¹ Onombangi mba Jeova vena onthumbi yokuti vekahi motyili, moluotyo, valinga ononkhono ononene opo vaivise ovanthu vovilongo aviho. Onombangi ovanyingi velitepulula ovipuka vimwe, nokulilongesa elaka ekuavo, iya valinga ononkhono mbokutyiliya ovituwa viovilongo ovikuavo. Mokonda tuivisa, nokulongesa ouye auho, ovanthu ovanyingi vapopia okuti Onombangi mba Jeova ovalanduli votyotyili va Jesus Kristu.

¹² Onombangi valinga atyiho vevila mokonda vetyii okuti vavasa otyili. Mahi, oityi haunene tyikuatesako ovakuatate vetu no nomphange okukala nonthumbi yokuti vekahi motyili?​—Tanga Romanos 14:17, 18.

OMOKONDA YATYI VAKALELA NONTHUMBI YOKUTI VEKAHI MOTYILI

13. Oityi tyilingwa opo eongano lia Jeova litualeko tyasukuka?

¹³ Vamwe povakuatate vetu no nomphange vapopia omokonda yatyi vakalela nonthumbi yokuti vekahi motyili. Omukuatate umwe uumbila Jeova omanima omanyingi, wati: ‘Kukahi nokulingwa ononkhono ononene pala okusukukisa eongano lia Jeova. Ngotyo, una ulinga etyi tyihaviukile, ulondolwa ine okuviyulwa.’ Oñgeni ovanthu va Jeova vatualako okulandula otyitumino otyo? Kese umwe puvo, ulinga ononkhono mbokutavela etyi Huku apopia Mombimbiliya, nokuhetekela Jesus novalongwa vae. Vana vaanya okulandula ovitumino via Huku konthele yetyi tyaviuka netyi tyapenga, vapolwa mewaneno. Mahi kavehi valinga ngotyo. Ovanyingi po Nombangi mba Jeova, vatyinda omuenyo wasukuka komaiho a Jeova. Ovanyingi kohale valingile etyi tyinumanesa Huku, vapilulula omuenyo wavo iya pahe vekahi nokulandula ovitumino via Huku.​—Tanga 1 Coríntios 6:9-11.

14. Omapiluluko patyi ovanthu ovanyingi vehole okulinga tyina vamapolwa mewaneno? Oityi otyo tyeeta?

¹⁴ Ombimbiliya ipopia okuti Ovakristau vena okupola mewaneno vana vehetavela ku Huku. Mahi, ovanyingi velivela avakondoka. (Tanga 2 Coríntios 2:6-8.) Mokonda Onombangi apeho vaundapesa Ombimbiliya opo ivehongolele, omawaneno atualako tyasukuka. Otyo tyivekalesa nonthumbi yokuti vekahi meongano liapandua na Huku. Onongeleya ononyingi mbuyeka ovanthu vayamo valinge atyiho vahanda, mahi Onombangi vaendela vala movitumino via Jeova. Otyo ovanthu ovanyingi vapopila okuti Onombangi mba Jeova vekahi motyili.

15. Omokonda yatyi omukuatate umwe akalela nonthumbi yokuti ukahi motyili?

¹⁵ Omokonda yatyi vamwe po Nombangi mba Jeova vetavelela okuti vekahi motyili? Omukuatate umwe una omanima 54, ukahi nokuumbila Jeova tunde pouna, wapopia okuti ekolelo liae liatuka kovipuka vitatu viakolela: (1) utavela okuti Huku okuekahi, (2) utavela okuti Ombimbiliya, Ondaka ya Huku, (3) utavela okuti Onombangi mba Jeova ovo vala vekahi nokulinga ehando lia Huku hono. Wati: “Mokueenda kuomanima ndyikahi nokulilongesa, apeho ndyiovola okutala vali nawa omatavelo oo, iya ndyilipula inkha o otyotyili umwe. Onthumbi yange momatavelo oo, ikahi nokuliyawisa unene kese enima, nokupameka ekolelo liange, nokuyawisa vali onthumbi yange yokuti tyilityili tukahi motyili.”

16. Omokonda yatyi omphange umwe akalela nonthumbi yokuti ukahi motyili?

¹⁶ Omphange umwe wanepua uundapa mombala Yonombangi mba Jeova mouye auho mo Nova York, wapopia oityi tyemukalesa nonthumbi yokuti ukahi motyili. Wapopia okuti, eongano lia Jeova vala lipopila ovanthu konthele yenyina lia Jeova likahi Mombimbiliya ovikando vihungi po 7.000. Tupu wapamekua notestu ya 2 Crônicas 16:9 yati: “Omaiho a Jeova ekahi nokutala kombanda yohi aiho, opo alekese ononkhono mbae ku vana vemuumbila nomutima auho.” Wati: “Otyili tyandekesa oñgeni ndyina okuumbila Jeova nomutima auho opo alekese ononkhono mbae kuame. Oupanga wange na Jeova wakolela unene kuame. Iya ndyipanda unene otyilinga tya Jesus tyokuava enoñgonoko konthele ya Huku. Enoñgonoko olio likahi nokunkhuatesako.”

17. Omukuatate umwe ankho wehetavela okuti kuna Huku wakala nonthumbi yatyi? Iya omokonda yatyi?

¹⁷ Omukuatate umwe ankho uhetavela okuti kuna Huku, wati: “Ovipuka viatungwa vinkhalesa nonthumbi yokuti Huku uhanda ovanthu vakale nehambu, iya apa katutu makamanako ononkhumbi. Tupu, namphila ouye wehetavela okuti kuna Huku, ovanthu va Jeova vatualako okuyawisa ekolelo liavo, nombili, noluembia. Ospilitu ya Jeova, oyo vala ipondola okulinga ovipuka vihuvisa unene hono.”​—Tanga 1 Pedro 4:1-4.

18. Omokonda yatyi ovakuatate vevali vetavelela okuti vekahi motyili? Iya oityi ove usoka konthele yotyo?

¹⁸ Omukuatate omukuavo wahimbika okulilongesa otyili tunde kohale, wapopia omokonda yatyi etavelela okuti ukahi motyili, wati: “Etyi nelilongesa, tyankhalesa nonthumbi yokuti Onombangi mba Jeova valinga ononkhono ononene opo valandule ongeleka Yovakristau votete. Tyina ndyilinga oungendi wokuenda kovilongo ovikuavo, namona okuti Onombangi mba Jeova veliwaneka ouye auho. Otyili Tyombimbiliya tyinthyambukiswa unene.” Omukuatate umwe una omanima 60 wapopia okuti Onombangi mba Jeova tyotyili vena ekolelo mu Jesus. Wati: “Onthue tulilongesa nombili konthele yomuenyo wa Jesus, novilinga viae viokuivisa, iya tupanda ongeleka yae. Tulinga omapiluluko momuenyo wetu opo tufuene ku Huku menyina lia Kristu Jesus. Tuaimbuka okuti otyilikutila tya Kristu tyaikula ondyila opo tuyovolwe. Iya tutyii okuti Kristu watutilisua, mokonda pena ovanthu ovanyingi vetyimuene.”​—Tanga 1 Coríntios 15:3-8.

POPILA VAKUENYI OTYILI

19, 20. (a) Otyilinga patyi Paulu apopile momukanda atumine kewaneno lioko Roma? (b) Oityi ovaumbili aveho va Jeova vesukisa okulinga?

¹⁹ Ovakristau votyotyili vehole ovanthu. Moluotyo, tupopila vakuetu otyili tuelilongesa. Paulu wapopilile ewaneno mo Roma okuti ovalanduli votyotyili va Jesus vena otyilinga tyokuivisa. Wahoneka okuti: “Inkha upopila mounyingi onondaka ombo momulungu wove muene, okuti Jesus o Tatekulu, iya momutima wove okala nekolelo liokuti Huku wemupindula pokati ko vokuankhia, mokayovolwa. Mokonda nomutima tukala nekolelo pala ouviuki, mahi nomulungu tupopila ounyingi pala eyovo.”​—Romanos 10:9, 10.

²⁰ Onombangi mba Jeova vena onthumbi yokuti vekahi motyili, iya vetyii okuti elao limwe enene okulongesa vakuavo onondaka onongwa Mbouhamba wa Huku. Ngotyo, wahaovole vala okulongesa vakuenyi konthele Yombimbiliya, mahi tupu ovola okutyinda omuenyo monkhalelo ivelekesa okuti una onthumbi yokuti ukahi motyili.