Oityi Ombimbiliya Itupopila?

Ohi neulu viatukapi?

Génesis 1:1 yati: “Ponthyimbi Huku watunga eulu nohi.”

Atee menima lyo 1950, ovanthu vokuatanga unene ankho vapopia okuti ouye kawatungilwe, oko uli-ale tundee kohale-hale. Mahi pahe vetyimona okuti ouye una umwe onthiki watungwa.

Oñgeni ankho ohi ikahi?

Omukanda wa Génesis 1:2, 9 upopia okuti ohi kohale ankho ‘itupu natyike’, ankho yeyula vala omaande.

Otyipuka otyo Ombimbiliya yapopia, no vokuatanga unene pahe otyo vanoñgonoka. Omukulu umwe watanga unene utiwa o Patrick Shih, wapopia okuti ‘ohi ankho kaitavela okukala mokonda hangwa-ko-ale ngetyi ikahi hono. Tupu ankho itupu omphepo ikahi nawa, ei hono tufima.’ Tupu omukanda umwe wapopia okuti: “Vokuatanga unene, vetyimona okuti kohale ankho ohi yeyula vala omaande.”

Oñgeni ekumbi nohanyi viehimbika okumoneka?

Omukanda wa Génesis 1:3-5, wapopia okuti kohale-hale, onohanya mbekumbi, nohanyi, nononthungululu, ankho kambumoneka. Mahi pahe konyima, atyiti umwe komutenya ekumbi limoneka, kongulohi ohanyi nononthungululu mbumoneka. — Génesis 1:14-18.

Vamwe vokutanga unene vati: ‘Ponthyimbi umwe etyi ohi yatungwa, ankho muna vala enthiki. Onohanya mbekumbi ankho kambumoneka nawa-nawa. Mahi katutu-katutu, onohanya mbekumbi ambuhimbika okumoneka, eulu alihimbika okukala engole.’

Okuti ovipuka vina omuenyo aviho vieyako vala onthiki ike?

Omukanda wa Génesis 1:20-27 wapopia okuti tete Huku watunga ombisi, atungu oviila novinyama. Pahe konyima atungu ovanthu. No vokuatanga unene otyo vehole okupopia. Vati tete kouye kueya ombisi, akuya ovinyama, pahe konyima akuya ovanthu.

Etyi Ombimbiliya Yahapopi

Ovanthu vamwe vapopia okuti Ombimbiliya ipatana etyi vokuatanga vapopia. Mahi vapopia vala ngotyo mokonda kavanoñgonokele nawa etyi Ombimbiliya ipopia.

Ombimbiliya kaipopi okuti apa ouye watungwa pena vala omanima 6000. Ombimbiliya ipopia vala okuti ouye watungwa “ponthyimbi.” (Génesis 1:1) Pahe ondaka oyo onthyimbi, ipopia enima patyi? Ombimbiliya kaityipopi.

Ombimbiliya kaipopi okuti ouye watungwa vala mononthiki epandu. Pamwe tyina Ombimbiliya ipopia ondaka onthiki, ngotyo ili nokupopia omanima omanyingi. Ombimbiliya ipopia okuti pena onthiki “Siovaaa Huku alinga ohi neulu novipuka aviho vina omuenyo.” Mahi ovipuka ovio Siovaa kevitungile vala monthiki ike, pakalele omanima omanyingi. Naina, ononthiki epandu mbapopia mu Génesis okapitulu 1, ha nonthiki epandu vala. (Génesis 2:4) Opo Huku alinge ohi, aihiwa umwe ngetyi ikahi ñgaa, waundapele omanima omanyingi-nyingi, ehevilwa okueevalula.

Ombimbiliya kaipopi okuti ovipuka vina omuenyo etyi viatungwa otyo vala vikala-kala, kavipiluluka vali. Omukanda wa Génesis upopia okuti etyi Huku alinga ovinyama, wevilinga “omihoko nomihoko.” (Génesis 1:24, 25) Naina, Huku walinga omihoko ominyingi viovinyama, mahi momihoko viatyo ovio, muna ovinyama ovinyingi vielikalaila. Otyo tyihanda okuti-wi? Mokueenda kuomuvo, ovinyama viomuhoko umwe, tyina vilityita mutuka ovinyama ovikuavo vitya-vyo.

Oityi ove usoka?

Pahe wamona etyi Ombimbiliya ipopia. Wetyimona okuti Ombimbiliya ipopia umwe nawa, (1) oñgeni ouye wehimbika, (2) oñgeni ouye ankho ukahi potete, (3) oñgeni omuenyo wahimbika. Ine Ombimbiliya ipopia umwe nawa ovipuka ovio, okuti kaipopi nawa Ou wevitunga? Omukanda umwe wati: “Ovanongo ovanyingi vokuatanga unene, vehole okupopia okuti omuenyo watuka komunthu umwe omunene vali kovanthu.”b