Okuti Huku Ukahi Nokutuhitisa?
Etyi mu Tyitalale yo 2011 ko Japau kuapita ovinimawe vivali ovinene, onkhalamutwe imwe yopulitika, wapopia okuti: “Ndyisoka okuti Huku ukahi nokutuhitisa, namphila ndyina onkhenda novanthu vankhia.”
Etyi ovanthu valamba po 220.000 vaipawa notyinimawe tyapita ko Haiti mu Kupupu yo 2010, omulume umwe wongeleya upopila motelevisau, wati, omokonda “valinga ovivi” ya ankho vesukisa “okukondoka ku huku.”
Etyi ovanthu 79 vankhia pokuenda-nkholo no ko Manila mo Filipina, onkhalamutwe imwe yo Katolika, wati “Huku uhanda okupahula omutima wetu wankhia nokuhesukile.” O jornale imwe ko Filipina yapopia okuti: “Ovanthu vamwe vetavela okuti Huku ukahi nokulekesa onyengo yae okuulumukisa oohi, nokueta ovipepe ovinene, noviponga ovikuavo” vimoneka apeho motyilongo otyo.
OKUTAVELA okuti Huku oe wetako oviponga opo ahitise ovanthu, hatyipeko. Mo 1755, etyi ko Lisboa, mo Portugal, ovanthu valamba po 60.000 vaipawa novinimawe, notupia, Voltaire omunongo umwe wouye wapula: “Okuti ko Lisboa kuna vali ovivi tyipona ko Paris kuvasiwa ovanthu vahambukua unene?” Tyotyili, ovanthu ovanyingi velipula inkha Huku wetako ovinimawe opo ahitise ovanthu. Movilongo ovinyingi oviponga ovio viihanwa okuti ovilinga via Huku.
Moluotyo, tuesukisa okupula okuti: Tyilityili Huku ukahi nokuhitisa ovanthu noviponga? Okuti oviponga ovinyingi vikahi nokumoneka hono ehitiso lia Huku?
Vamwe vaovola okuvela Huku onombei, mokonda Yombimbiliya ipopia etyi Huku aeteleko ehanyauno nombila onene, novikuavo vali. (Gênesis 7:17-22; 18:20; 19:24, 25; Números 16:31-35) Okutala nawa kuetyi Ombimbiliya ipopia konthele yotyo, matutale mu kese hanyauno ovipuka ovinene vitatu vielikalela. Tete, ovanthu valondolelwe tete. Vali, tyelikalela novinimawe vio hono, viipaa onondingavivi kumwe no nondalawa, ehanyauno lia Huku kaliipaa aveho. Huku wipaa vala onondingavivi vehelivele ine vana vehetavela omalondolo ae. Tatu, Huku ankho uhupisa onondalawa.—Gênesis 7:1, 23; 19:15-17; Números 16:23-27.
Natyike tyilekesa okuti o Huku ukahi nokuetako oviponga ovinyingi vikahi nokumana ovanthu ovanyingi hono. Mahi omokonda yatyi oviponga vikahi nokuliyawisa unene? Oityi tupondola okulinga konthele yavio? Okuti nthiki imwe mavikapuako? Omakumbululo mokevasa mononthele mambulandulako.