Onthele Yokulilongeswa 37
Tavela Siovaa Nomutima Auho – Omokonda Yatyi Iya Oñgeni Motyilingi?
“Katuesukisile okutavela vali liwa-liwa ku Tate?” — HEB. 12:9.
OTYIIMBO 9 Jeova Ohamba Yetu!
ETYI MATULILONGESAa
1. Omokonda yatyi tuesukisila okutavela ku Siovaa?
TUESUKISA okutavelab ku Siovaa mokonda oe wetutunga. Mokonda yotyo, oe watokala okutupopila etyi tuna okulinga netyi tuhapondola okulinga. (Ehol. 4:11) Mahi ehunga ekuavo litulunda okumutavela, omokonda onkhalelo yae yokutumina yaviuka. Tunde kohale ovanthu ovanyingi vatumina-le. Mahi inkha tuveeleka na Siovaa, matuimbuka okuti Siovaa Omutumini omunongo, una ohole iya una vali okankhenda tyipona ovatumini ovo. — Êx. 34:6; Loma 16:27; 1 Suau 4:8.
2. Ngetyi tyipopia Ova Hebeleu 12:9-11, ehunga patyi tuna opo tutavele ku Siovaa?
2 Siovaa kahande tumutavele vala mokonda tuna owoma nae. Uhanda tumutavele mokonda tumuhole iya tumutala okuti o Tate yetu woluembia. Momukanda Paulu ahonekela ewaneno liova Hebeleu, wapopia okuti tuesukisa “okutavela . . . liwa-liwa ku Tate” mokonda utulongesa “pala ouwa wetu.” — Tanga Ova Hebeleu 12:9-11.
3. (a) Oñgeni tupondola okulekesa okuti tutavela ku Siovaa? (b) Omapulo patyi matukumbulula?
3 Onthue tutavela ku Siovaa: (1) Tyina tulinga ononkhono mbokumutavela mu atyiho etutuma. (2) Tyina tulityilika okutokola onthue muene etyi tyaviuka netyi tyapenga. (Pro. 3:5) Tyipepuka vali okutavela Siovaa, tyina tunoñgonoka nawa ovituwa viae. Mokonda yatyi? Omokonda ovipuka aviho alinga vilundwa novituwa ovio. (Sal. 145:9) Tyina tulilongesa vali konthele ya Siovaa, ohole yetu nae iliyawisa. Iya tyina tuhole Siovaa, katuesukisile okupopilwa ovipuka ovinyingi tuna okulinga, nevi tuhapondola okulinga. Onthue tulilongesa okusoka nga Siovaa nokutala ovipuka ngetyi evitala. Tupu tulinga ononkhono mbokulityilika ovivi. (Sal. 97:10) Mahi pamwe tyipondola okupuiya okutavela ku Siovaa. Mokonda yatyi? Oityi ovakulu vewaneno, novo he, novo ina, vapondola okulilongesila kongeleka Yomutumini Neemia, Nohamba Daviti, na Maliya ina ya Sesusi? Onthele ei, maikumbulula omapulo oo.
OMOKONDA YATYI PAMWE TYIPUIYILA OKUTAVELA KU SIOVAA?
4-5. Ngetyi tyipopia Ova Loma 7:21-23, omokonda yatyi pamwe tyipuiyila okutavela ku Siovaa?
4 Pamwe tyipuiya okutavela ku Siovaa mokonda tuvakuankhali. Ngotyo, tuna eyembelo liokulinga ovivi. Etyi Andau na Eva vatyitukilapo Huku iya avali kotyinyango vailikwa, valekesa okuti pahe ankho vahanda okutokola ovo muene etyi tyaviuka netyi tyapenga. (Gên. 3:22) Hono, ovanthu ovanyingi kavesukile netyi Siovaa apopia iya valinga vala etyi vahanda.
5 Alo umwe vana vei nawa Siovaa iya vemuhole, pamwe tyivepuiya okulinga etyi Siovaa ahanda. Otyo tupu tyaendele na apositolu Paulu. (Tanga Ova Loma 7:21-23.) Nonthue tuhanda okulinga etyi tyaviuka komaiho a Siovaa nga apositolu Paulu. Mahi apeho tuna okuluisa eyembelo liokulinga etyi tyapenga.
6-7. Tyihe-oukuankhali vala, tupu omokonda yatyi tyipuiyila okutavela ku Siovaa? Popia ongeleka.
6 Tupu tyipondola okupuiya okutavela ku Siovaa mokonda tuhongiliyua novituwa, nonkhalelo yokusoka yovanthu vo potyilongo tuekulila. Ovanthu vapopia ovipuka ovinyingi vihelikuatele netyi Siovaa ahanda. Moluotyo, tyipondola okupuiya okuhasoko ngavo. Tala ongeleka imwe.
7 Movilongo vimwe, ovakuendye novahikuena vapewa ondundo opo vakale ovahona. Omphange umwe utiwa o Maliyac walambelele motyitateka otyo. Etyi ehenelilongese otyili, walongesilue mosikola onene yankhimana kotyilongo tyavo. Maliya apewa ondundo nombunga yae opo aovole ovilinga viankhimana iya vifetwa onombongo ononyingi. Iya nae ankho otyo umwe ahanda. Mahi etyi elilongesa otyili iya akala nohole na Siovaa, ehesuku vali novipuka ovio. Mahi no ngotyo wapopia okuti: “Pamwe ndyikala no nomphitilo mbokukala no nombongo ononyingi, mahi ndyityii okuti inkha ndyitavela himaundapela Siovaa ngetyi ndyihanda. Mokonda yonkhalelo natekulwa tyihole okumphuiya okuanya. Mahi ndyiita ku Siovaa opo ankhuateseko okuanya ovilinga vipondola okunthyika okumuundapela nawa.” — Mat. 6:24.
8. Oityi matulilongesa pahetyino?
8 Ngetyi tuelilongesa, okutavela ku Siovaa tyituetela ouwa. Mahi otyiwa unene tyina vana vena otyilinga tyokuhongolela vakuavo, ngetyi ovakulu wewaneno, novo he novo ina, vetavela ku Siovaa. Mokonda yatyi? Omokonda tyina valinga ngotyo, vakuatesako vakuavo. Tutalei onongeleka mbumwe mbo Mbimbiliya mbulekesa oñgeni tupondola okuhongolela vakuetu monkhalelo ihambukiswa Siovaa.
OITYI OVAKULU VEWANENO VAPONDOLA OKULILONGESILA KU NEEMIA?
Ovakulu vewaneno vakuatesako okukomba nokuviukisa nawa Ondyuo Yomaliongiyo, ngetyi Neemia akuatesileko okupindulapo ovimato vyo Selusalei (Tala opalagrafu 9-11)d
9. Ovipuka patyi ovivi Neemia avasile mo Selusalei?
9 Siovaa waavela ovakulu vewaneno otyilinga tyakolela tyokunthita ovanthu vae. (1 Pet. 5:2) Ovakulu vewaneno vapondola okulilongesila ovipuka viakolela konkhalelo Neemia atekulile ovanthu va Huku. Neemia ankho una otyilinga tyokuhongolela vakuavo mokonda ankho omutumini wo Sundaa. (Nee. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Soka vala kovipuka ovivi Neemia avasile ko Selusalei. Ova Sundeu ankho valinga ovipuka vihekahi nawa mondyuo ya Huku iya ankho kavalingi oviawa opo vakuateseko ova Levita. Tupu ankho kavekahi nokuendela motyitumino tya Huku konthele Yotyasapalo iya vamwe puvo avanepe ovakai vehe va Sundeu. Pahe oñgeni Omutumini Neemia ankho matetulula ovitateka ovio? — Nee. 13:4-30.
10. Oñgeni Neemia atetululile ovitateka avasile?
10 Namphila Neemia ankho omutumini, mahi no ngotyo ahakuluminya ovanthu va Huku okulinga vala etyi ahanda. Oityi alingile? Welikuambelele nomutima auho iya alongesa ovanthu ovitumino vya Siovaa. (Nee. 1:4-10; 13:1-3) Tupu walekesile okuti ankho weliola omutima etyi aundapa na vakuavo okupindula-po ovimato vyo Selusalei. — Nee. 4:15.
11. Ngetyi tyipopia 1 Ova Tesalonika 2:7, 8, oñgeni ovakulu vewaneno vena okutekula vakuavo?
11 Ovakulu vewaneno kavalambela movitateka Neemia alambelele, mahi no ngotyo vapondola okumuhetekela mononkhalelo ononyingi. Mongeleka, vaundapa unene opo vakuateseko ovakuatate no nomphange. Kavasoko okuti vakolela vali ku vakuavo mokonda yotyilinga tyavo. Iya valinga ononkhono mbokutekula nawa ovakuatate mewaneno. (Tanga 1 Ova Tesalonika 2:7, 8.) Valekesa okuti vehole ovakuatate iya veliola omutima monkhalelo vapopia navo. Omukuatate umwe omukulu wewaneno omanima omanyingi utiwa o Andre, wati: “Namona okuti ovakuatate mewaneno velitehelela nawa tyina omukulu wewaneno ondyandyi iya evelinga nawa. Ovituwa ovio vilunda ovakuatate okukuatesako ovakulu vewaneno.” Tupu omukuatate umwe omukulu wewaneno omanima omanyingi utiwa o Tony, wati: “Ndyiovola okuendela monondonga mbuvasiwa mu Ova Filipu 2:3, nokutala vakuetu ngatyina ovanene vali ku ame. Otyo tyinkhuatesako okuhakuluminya vakuetu okunthavela.”
12. Omokonda yatyi tyakolela ovakulu vewaneno veliole omutima?
12 Ovakulu vewaneno vesukisa okuliola omutima nga Siovaa. Namphila Siovaa Omutimini wouye auho, no ngotyo “uyongama” opo “akatule keheke omunthu weliola omutima.” (Sal. 18:35; 113:6, 7) Otyo Ombimbiliya itupopilila okuti Siovaa uyele ovanthu vomalityindailo. — Pro. 16:5.
13. Omokonda yatyi omukulu wewaneno esukisila okuyunga elaka?
13 Onkhalelo imwe omukulu wewaneno alekesa okuti utavela ku Siovaa o mokuyunga nawa etyi apopia nonkhalelo etyipopia. Mokonda inkha kalingi ngotyo, tyina omukuatate umwe amemulingi otyipuka tyimunumanesa, memukandukila. (Tia. 1:26; Gal. 5:14, 15) Andre wapopiwa konyima wati: “Pamwe tyina omukuatate ine omphange amalingi otyipuka tyilekesa okuti utupu onthilo na ame, otyipuka tyo tete ndyihanda okulinga, okumupopia. Mahi ndyihole okusokolola konongeleka mbovalume ovakuatyili vapopiwa mo Mbimbiliya. Iya otyo tyihole okunkhuatesako okunoñgonoka okuti tyakolela unene okuliola omutima nokukala ondalawa.” Ovakulu vewaneno valekesa okuti vetavela ku Siovaa tyina vapopia nonthilo novakuatate mewaneno, no nomphange novakulu vewaneno vakuavo. — Kolo. 4:6.
OITYI OVO HE VAPONDOLA OKULILONGESILA KOHAMBA DAVITI?
14. Otyilinga patyi Siovaa avela ovo he iya oñgeni ahanda vatekule onombunga mbavo?
14 Siovaa waavela omulume otyilinga tyokukala onkhalamutwe yombunga, iya uhanda alongese nokuviyula ovana vae. (1 Kol. 11:3; Efe. 6:4) Mahi otyo katyilekesa okuti ovo he vapondola okutekula vala onombunga mbavo ngetyi vahanda. Siovaa oe wahinda ombunga. Iya mokonda yotyo, makapula ononkhalamutwe mbonombunga mokonda yonkhalelo vatekula onombunga mbavo. (Efe. 3:14, 15) Ovo he valekesa okuti vetavela ku Siovaa tyina vahongolela onombunga mbavo monkhalelo imuhambukiswa. Vapondola okulilongesila ovipuka ovinyingi Kohamba Daviti.
Onkhalelo onkhalamutwe yombunga ilikuambela ina okulekesa okuti weliola omutima (Tala opalagrafu 15-16)e
15. Omokonda yatyi Ohamba Daviti ongeleka ongwa kononkhalamutwe mbonombunga?
15 Daviti ankho ha nkhalamutwe vala yombunga yae mahi tupu ankho onkhalamutwe yo Isilayeli. Mokonda ankho ohamba, ankho utumina ovanthu ovanyingi. Pamwe ankho ulinga vakuavo onya iya walingile ononkhali. (2 Sam. 11:14, 15) Mahi tupu walekesile okuti utavela ku Siovaa. Ñgeni etyilekesile? O mokutavela etyi Siovaa emuviyula. Ankho ulikuambela ku Siovaa opo emupopile oñgeni elitehelela. Iya alingi ononkhono mbokuendela monondonga mbae. (Sal. 51:1-4) Tupu Daviti ankho weliola omutima. Oñgeni tutyii? Ankho utavela okupakelwa-mo na vakuavo, okukutikinyamo ovakai. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) Daviti welilongesilile kononkhali mbae iya efendelo lya Siovaa ankho otyipuka tyakolela vali momuenyo wae.
16. Oityi ovo he vapondola okulilongesila Kohamba Daviti?
16 Oityi ovo he vapondola okulilongesila Kohamba Daviti? Uhalinge vala etyi uhanda mokonda unkhalamutwe yombunga. Tavela tyina upengesa iya otavela tyina vakuenyi vekupakelamo no Mbimbiliya. Inkha ulinga ngotyo, ombunga yove maikala nonthilo nove. Tyina ulikuambela nombunga yove, popila Siovaa onkhalelo ulitehelela opo vaimbuke okuti nove utei kwe. Iya tyakolela vali, paka ovilinga vya Siovaa pomphangu yo tete momuenyo wove. (Deut. 6:6-9) Kala ongeleka ongwa. Otyo otyimwe povipuka viakolela vali upondola okuavela ombunga yove.
OITYI OVO INA YOVANA VAPONDOLA OKULILONGESILA KU MALIYA?
17. Otyilinga patyi Siovaa avela ovo ina yovana?
17 Siovaa tupu wavela ovo ina otyilinga tyakolela mombunga: okuviyula nokuhongolela ovana vavo. (Pro. 6:20) Iya ovipuka ina yovana alinga nevi apopia vipondola okukuatesako ovana vae omuenyo wavo auho. (Pro. 22:6) Tala etyi ovo ina vapondola okulilongesila ku Maliya me ya Sesusi.
18-19. Oityi ovo ina yovana vapondola okulilongesila ku Maliya?
18 Maliya ankho wii nawa Ondaka ya Huku. Ankho una onthilo na Siovaa iya ankho una oupanga wapama nae. Ankho wafuapo opo alinge etyi Siovaa ahanda, namphila otyo ankho matyipilulula omuenyo wae. — Luka 1:35-38, 46-55.
Tyina ina yovana aponwa, wesukisa okulikuatesila opo etyivile okulekesa okuti uhole ombunga yae (Tala opalagrafu 19)f
19 Ovo ina yovana vapondola okuhetekela ongeleka ya Maliya mononkhalelo ononyingi. Tete, no onwe ovolei okukala noupanga wapama na Siovaa mokulilongesa Ombimbiliya nokulikuambela. Vali, lingei omapiluluko esukisa opo muhambukiswe Siovaa. Mongeleka, hamwe ovoho ankho vanumana liwa iya ankho vemukandukila. Iya mokonda yotyo, hamwe wekula nokusoka okuti ongotyo ovana vena okutekulwa. Pahe welilongesa ovitumino vya Siovaa, mahi no ngotyo tyipondola okukupuiya okutula omutima nokupwa-elundo novana vove, haunene inkha valinga otyipuka tyikunumanesa tyina waponua. (Efe. 4:31) Tyina wamelitehelela ngotyo, likuambela ku Siovaa omuiti opo ekukuateseko. Ina umwe yovana utiwa o Lydia, wati: “Pamwe ndyilikuambela opo nahakandukile omona wange tyina ehenthavela. Alo umwe pamwe ndyiliteta ondaka andyilikuambelela momutima. Okulikuambela tyihole okunkhuatesako okutula omutima.” — Sal. 37:5.
20. Otyipuka patyi tyipuiya unene kovo ina vamwe iya oñgeni vapondola okutetulula otyitateka otyo?
20 Ovo ina vamwe vena otyitateka otyikuavo: Tyivepuiya unene okulekesa kovana vavo okuti vevehole. (Titu 2:3, 4) Vamwe puvo vatekulwa monombunga ovohe vehena oupanga novana vavo. Inkha ongotyo watekulua, opo uhalinge vali ngetyi ovo tate yove valingile. Ina yovana wokuhanda okutavela ku Siovaa ulikuatesila opo anoñgonoke ononkhalelo mbokulekesa okuti uhole ovana vae. Hamwe tyipondola okumupuiya okupilulula onkhalelo yae yokusoka, nonkhalelo elitehelela, nonkhalelo alinga ovipuka. Mahi otyo otyipuka evila okulinga. Iya inkha apiluluka, oe nombunga yae mavakala vali nehambu.
TUALAKO OKUTAVELA KU SIOVAA
21-22. Ngetyi tyipopia Isaías 65:13, 14, ouwa patyi tupolako tyina tutavela ku Siovaa?
21 Ohamba Daviti ankho utyii okuti okutavela ku Siovaa otyiwa. Wahoneka okuti: “Ovitumino vya Siovaa viaviuka, vihambukiswa omutima. Otyitumino tya Siovaa tyasukuka, tyiliaimisa omaiho. Omuumbili wove walondolua navio. Okuvitavela tyina ondyambi onene.” (Sal. 19:8, 11) Hono tyapepuka okuimbuka okuti ovanthu vokutavela ku Siovaa velikalela unene na vana vehetavela onondonga mbae. Vokutavela ku Siovaa “vakwililila nehambu mokonda yombembwa vena momutima.” — Tanga Isaías 65:13, 14.
22 Tyina ovakulu wewaneno novo he novo ina vetavela ku Siovaa nomutima auho, omuenyo wavo ukala vali nawa, vakala nombunga ina ehambu iya mewaneno mukala ewaneko. Iya tyakolela vali, vahambukiswa Siovaa. (Pro. 27:11) Okuti pena otyipuka otyiwa vali tyipona okuhambukiswa Siovaa?
OTYIIMBO 123 Tutavelei Ehongolelo Lia Huku
a Monthele ei, matulilongesa omokonda yatyi tuesukisila okutavela ku Siovaa. Tupu matulilongesa oityi ovakulu vewaneno, novo he, novo ina, vapondola okulilongesila kongeleka Yomutumini Neemia, Nohamba Daviti, na Maliya ina ya Sesusi.
b ONONDAKA MBAHANGUNUNWA: Ondaka okutavela, kaikalesa nawa vana vakuluminyua okutavela omunthu umwe. Mahi mokonda ovaumbili va Huku ovo muene vaholovona okumutavela, kavasoko okuti ondaka oyo ombi.
c Monthele ei, omanyina amwe apilululwa.
d ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: Omukulu wewaneno ukahi nokukomba Mondyuo Yomaliongiyo kumwe nomona wae ngetyi Neemia akuatesileko okupindulapo ovimato vyo Selusalei.
e ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: O he ukahi nokulikuambela ku Siovaa nomutima auho nombunga yae.
f ONONDAKA MBOKUHANGUNUNA OLUTALATU: Omona wapeselela omuvo motelevisau ahalingi otyilinga atumwa. Me yae watunda kovilinga tyaponwa mahi ehemukandukila. Ukahi nokumuviyula nawa.