Siovaa Ukumona Tyina Ulila

1-2. Oityi pamwe tutokesila omahonyi?

ATUHO VALA petupu ou wehenetokese omahonyi (ononkhuka). Pamwe omunthu uhambukwa unene atokesa omahonyi. Omunthu monthiki apululukwa, okutala okalukembe uhambukwa umwe unene upondola atokesa omahonyi. Umwe tyina amahinangela otyipuka tyimwe otyiwa alingile, na tyina aliepesa epanga liae enene velihula-le nae kohale upondola okutokesa omahonyi.

² Mahi pamwe omunthu nga atokesa omahonyi, ngootyo pena etyi tyemwihama komutima. Pamwe tulila tyina pena omunthu wetulinga otyipuka tyimwe tyetwihama, na tyina twiivite omalwihamo mokonda youvela umwe omunene tuna-o, na tyina twahiwapo no wetu. Povipuka ngoopo, tupondola okukala ngeetyi tyakalele omuuli Selemiya pweetyi o Selusalei yahanywa-po nova Mbambilonia. Selemiya watile: “Momaiho ange muundumuka omeva . . . Omaiho ange alila vala apeho, kaatalama.” — Ong. 3:48, 49.

3. Oñgeni Siovaa akala tyina atala ovanthu vamona emone? (Isaiya 63:9)

³ Siovaa utyii okuti ovipuka ovinyingi vitulilisa ovievi vietwihama. Ombimbiliya ipopia okuti ovipuka vitwihama Siovaa uvii, wiiva ononkhu mbetu tyina tuliyava etukwateseko. (Ovii. 34:15) Ulinga umwe ngeetyi tyilinga omukulu utala omona wae uli nokulila. Na Siovaa tyina etumona tulila tyimwihama, kasete-ale, utala etyi malingi etukwateseko. — Tanga Isaiya 63:9.

4. Ovalie matulilongesa monthele ei? Oityi matulilongesa tyiyemba ku Siovaa?

⁴ Siovaa wetupopila Mondaka yae etyi alinga tyina amatale omunthu wae ulila. Otyo tutyitalela kweetyi alingile pu Ana, no pu Ndaviti, no Pohamba Isekiya. Oityi tyevelilisile? Etyi vaulula ku Siovaa evekwateseko, oityi alingile? Oñgeni etyi valingile tyipondola okutukwatesako tyina tutokesa ononkhuka mokonda ya tyimwe tyetutokotesa omutima, na tyina twaendwa konyima, na tyina twehulilwa?

TYINA ULILA MOKONDA YA TYIMWE TYEKUTOKOTESA OMUTIMA

5. Ovipuka Ana akondyele navio viemukalesile ñgeni?

⁵ Ana wali novitateka ovinyingi viemutokotesile unene omutima, ehiki umwe kokulila. Tyimwe okwanepelwe oluvale, no tya mukai mukwavo umulinga vala omukwele. Okuvandeka kwootyo, Ana ankho kamono ovana, ngwe mukai mukwavo Penina una ovana ovanyingi. (1 Sam. 1:1, 2) Penina pahe ankho otyo vala akalela tyokulinga omukwele Ana, mokonda yokuhamono ovana. Ine ove, ñgeno otyipuka otyo tyekukalesile-vo ñgeni? Ana, otyipuka otyo ‘atyimwihama unene’ komutima, “atyimulilisa, nokulia ahali.” — 1 Sam. 1:6, 7, 10.

6. Oityi tyakwatesileko Ana akala nawa?

⁶ Oityi tyakwatesileko Ana akala nawa? Tyimwe tyemukwatesileko, okwaya apa pafendelwa Huku, pekaka liefendelo. Mokutala waile kombundi yepata liekaka liefendelo, “ahimbika okwiita ku Siovaa, otyo alila nii ahamutu.” Aiti ku Siovaa ati: ‘Tala-vo ononkhumbi ndyina-mbo, onthyinangela.’ (1 Sam. 1:10b, 11) Ana welikwambelele apopila Siovaa atyiho tyili momutima wae. Siovaa tyemwihamene unene okutala omona wae ehole, ulila.

7. Ana wakalele ñgeni etyi apopila Siovaa melikwambelo atyiho tyili komutima wae?

⁷ Ana wakalele-vo ñgeni etyi apopila Siovaa melikwambelo atyiho ankho tyili komutima wae, neetyi eiva onondaka omunene-nakwa Elii apopia? Ombimbiliya yati: “Aende, akalia, kotyipala tyae akuviauluka, ahalingi vali ngou weihamenwa.” (1 Sam. 1:​17, 18) Namphila Ana etyi ankho ahanda ehetyipelwe poola etyiita, mahi akala nawa. Ana wapakulile umwe ku Siovaa atyiho tyemwihama, ayumbu-ko onthumbi yokuti Siovaa wemwiiva, memukwatesako. Ya otyo umwe Siovaa alingile. Wetyimwene okuti Ana weihamenwa, emupe etyi aita. — 1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

8-9. Omu mutyipopila Ova Hembeleu 10:​24, 25 omokonda yatyi otyiwa okwenda komaliongiyo? (Tala olutalatu.)

⁸ Etyi tulilongesila-ko. Okuti una etyi uli nokukondya natyo tyekwihama, tyikulilisa? Tyipondola hamwe ulila mokonda wahiwa-po no wove, okuti hatyo, hamwe epanga liove. Tyina omunthu eihamenwa, pamwe uhanda vala okukala aike. Ana wapamekelwe vala etyi aya apa vafendela, pekaka liefendelo. Noove namphila pamwe hamwe wahanda vala okukala awike, mahi ine ulikwatehila oende komaliongiyo, mokala nawa. (Tanga Ova Hembeleu 10:24, 25.) Tyina tuli meliongiyo, atutehelela nawa evi viapopiwa m’Ombimbiliya, omo Siovaa metupamekela, pomalusoko omavi tuna-o komutima apapingi omalusoko apameka. Ine otyo tulinga otyo, namphila evi tuli nokukondya navio nkhele twehevipolelwe, mahi matukala nawa.

⁹ Tupu momaliongiyo tukala na vakwetu tufenda navo vesuka noonthwe, vetupameka. Okumona okuti vakwetu vetuhole, tyitukalesa nawa. (1 Tes. 5:11, 14) Tala vala etyi tyalingile omukulu umwe omukokoli-ndyila womuvo auho wahilwepo nomukai wae. Wati: “Pamwe ankho ndyihanda vala okukala andyike mokonda ndyilila vala. Mahi omaliongiyo amphamekele unene, tyina ndyili meliongiyo andyitehela ovipuka vakwetu tufenda navo vapopia, tyinthulisa omutima. Pamwe ankho ndyisoya nokwenda vala keliongiyo ndyitehela hahandele, mahi tyina namai ndyikala nawa.” Tyina tuli meliongiyo Siovaa utupamekela muvakwetu tufenda navo.

10. Oityi tulilongehila ku Ana?

¹⁰ Otyikwavo tyapamekele Ana, okulikwambela apopila Siovaa atyiho tyili momutima wae. Noove ‘yumba otyiho tyove ku Siovaa,’ oyumbu-ko onthumbi okuti mekwiivi. (1 Pet. 5:7) Omuhikwena umwe Ombangi, etyi omulume wae aipawa nomakongombanda, wapopia oñgeni tyemukalesile, wati: “Tyina ndyilitehela ñgaa, omutima wange ulinga ngatyina watandaulwa ovinthimbu-ovinthimbu, ankho hisoko-ale okuti nthiki imwe mandyikala nawa. Mahi tyankhwatesileko, okulikwambela ku Tate yange wo keulu Siovaa. Pamwe pokulikwambela ndyilitehela ñgaa neetyi vala mandyipopi hityeete, mahi Siovaa ankho unoñgonoka evi nahanda okupopia. Pamwe nga nelitehela nasoya vala unene, nalinga otyiho, ndyilikwambela ku Siovaa andyiiti anthulise omutima. Tyina namelikwambela, ndyitehela umwe omutima watula, ndyikahi nawa.” Noove ine upopila Siovaa atyiho tyekwihama, tyekulingisa otyiho, Siovaa mwekwiivi mokonda nae tyimwihama tyina ekutala weihamenwa. Namphila pamwe ahamekupolo etyi tyekulingisa otyiho, mahi mekuungumanesa, mekukwatesako, ekutulisa omutima. (Ovii. 94:19; Fili. 4:6, 7) Ine ukulikwatehila ohemuyeke-po, Siovaa mekuyambe. — Hemb. 11:6.

TYINA ULILA MOKONDA YA UMWE WEKWEENDA KONYIMA

11. Ovipuka Ndaviti alingilwe? Viemukalesile ñgeni?

¹¹ Ndaviti wakondyele novitateka ovinyingi viemwihamene, avimulilisa umwe. Ankho una ovanthu ovanyingi vemuyele. Vamwe ankho ayumba umwe onthumbi avemweende konyima. (1 Sam. 19:​10, 11; 2 Sam. 15:​10-14, 30) Pokuli nokukondya novitateka viatyo ovio, ahoneka okuti: “Nepwila nokukema. Oula wange upwila mononkhuka otyinthiki atyiho. Oula wange ndyiuyulisa ononkhuka mbange.” Oityi Ndaviti apopila ngootyo? Ngwe wati: “Mokonda yovanthu aveho vokumonesa emone.” (Ovii. 6:​6, 7) Ovipuka ovanthu ankho vemulinga viemwihamene unene, viemulilisile.

12. Omu mutyipopila Oviimbo 56:8 oityi ankho Ndaviti ei?

¹² Namphila Ndaviti akondyele novitateka ovinyingi, mahi ankho utyii okuti Siovaa umuhole. Wati: “Siovaa mendyivi tyina ndyilila”. (Ovii. 6:8) Etyi pakala apopi vali onondaka mbumwe onongwa tuvasa momukanda Oviimbo 56:8. (Itanga.) Tyina tutanga onondaka ombo, tutyimona umwe nawa okuti Siovaa utuhole, ya tyina tweihamenwa na Siovaa tyimwihama. Ndaviti wati ankho ongatyina Siovaa eli nokwongiya omahonyi ae monthenda yae yombandwa, nokwehoneka momukanda wae. Ndaviti ankho utyii okuti olwihamo lwae Siovaa ulweete kamelulimbwa. Tupu ankho wayumba-ko umwe onthumbi okuti Tate yae Siovaa wolwembia, wati umwe oe weete etyi eli nokulingwa, oe weete oñgeni tyemukalesa.

13. Tyina vakwetu vetulinga etyi tyitunumanesa oityi tyipondola okutupameka? (Tala olutalatu.)

¹³ Etyi tulilongesila-ko. Okuti noove weihamenwa mokonda ya umwe ankho uyumba onthumbi wekweenda konyima? Tyipondola hamwe weihamenwa mokonda ou ankho mwahanda okulinepa nae wekuyeka-po, okuti hatyo, hamwe mweliyapuka nou mwelinepa nae, tupu hamwe pena omunthu umwe uhole wayeka-po okufenda Siovaa. Etyi omukulu umwe Ombangi aendwa konyima nomukai wae, pahe omukai watyo meumbo atundu-mo, omukulu oo wapopia wati: “Ankho uti vala ndyili nokuta onondyoi, ngoti hatyiliko-ale. Atyindyihama, andyilitombo, pahe ankho ndyinumana vala.” Ine noove pena omunthu umwe uhole wekuyeka-po, kala tyityii okuti Siovaa kamekuyeke-po. Omukulu oo wapopia vali wati: “Ovanthu vapondola umwe okutuyeka-po, mahi Siovaa onkhanda yetu, ketuyeke-po. Siovaa ukala vala ponthele yetu povipuka viatyo aviho. Ine katumuyeke-po nae kametuyeke-po.” (Ovii. 37:28) Tupu hinangela okuti petupu omunthu utuhole vali tyipona Siovaa. Vakwetu vapondola okutweenda konyima, vamwe vapondola avetuyeke-po, mahi Siovaa apeho makala noonthwe. (Loma 8:​38, 39) Etyi tuhanda uhinangele otyetyi: Vakwenyi vekulinge-linge oviwa vekulinge-linge ovivi, wahalimbwe-ko okuti Tate yove Siovaa okuhole.

14. Oityi Siovaa etupopila tyili momukanda Oviimbo 34:18?

¹⁴ Tyina twaendwa konyima, etyi Ndaviti apopia momukanda Oviimbo 34:18 tyipondola okutupameka unene. (Itanga.) Omukanda umwe wapopia okuti, ava vatiwa vena “omutima wateka-teka,” tyipondola “ovovana vehena-le vali otyiwa natyike vakevela.” Oityi Siovaa alinga akwateseko ovanthu vatyo ngo ovo vena omutima wateka-teka? Ngeetyi omukulu wokuhole ovana vae evepameka tyina vaihamenwa, na Siovaa “uli ponthele” yetu, metukwatesako putyina tweihamenwa mokonda yokwaendwa konyima. Siovaa wesuka umwe natyo tyokutulisa omitima vietu viateka-teka, wati meketulingila ovipuka ovinyingi oviwa komutwe wandyila. Okusoka kovipuka viatyo ovio, tyitukwatesako okukoleleya evi tuli nokukondya navio pehepano. — Isa. 65:17.

TYINA ULILA MOKONDA YOKWEHULILWA

15. Oityi tyeihamene unene Isekiya ehulilwa?

¹⁵ Etyi Ohamba Isekiya yo ko Sundaa ena omanima ehungi po 39, avele unene tyokuhungi umwe kokunkhia. Siovaa atumu omuuli Isaiya akapopile Isekiya okuti ouvela oo ena-o, maumwipaa kamahupu. (2 Oha. 20:1) Okweiva otyo, Isekiya atyimwihama unene, ehulilwa, alili, pahe ahimbika okulikwambela ku Siovaa. — 2 Oha. 20:​2, 3.

16. Etyi Siovaa amona Isekiya ulila oityi alingile?

¹⁶ Etyi Siovaa eiva elikwambelo lya Isekiya neetyi emumona uli nokulila, emwetehila-mo okankhenda, ati: “Neiva elikwambelo liove namona ononkhuka mbove. Ame mandyikuhakula.” Siovaa watumine Isaiya akapopile Isekiya okuti komanima ae mayawisa-ko vali, tupu mayovola o Selusalei pomavoko ohamba yo Asilia. — 2 Oha. 20:​4-6.

17. Oityi Siovaa alinga etupameke tyina twavela? (Oviimbo 41:3) (Tala olutalatu.)

¹⁷ Etyi tulilongesila-ko. Okuti noove uvela, tyina ulitala ñgana ngoti kumaveluka-le? Atyiho tyili momutima wove tyipopila Siovaa. Ngwe mekwiivi namphila hamwe pokulikwambela ulila vala. Ombimbiliya yati: Siovaa o “Tate wokankhenda” o “Huku omupameki,” metupameka movipuka aviho vitulilisa. (2 Kol. 1:​3, 4) Tutyii okuti, hono evi tukondya navio, Siovaa kametupolo-vio komahuviso, mahi kametuyeke metupameka. (Tanga Oviimbo 41:3.) Siovaa utupamekela momphepo yae ikola, etwavela ounongo, nombembwa yae. (Omih. 18:14; Fili. 4:13) Otyikwavo Siovaa alinga etupameke, okwetupopila okuti komutwe wandyila omauvela kamaakakala-ko vali. — Isa. 33:24.

18. Otesitu patyi ikupameka tyina una etyi uli nokukondya natyo? (Tala okakasa kati: “Onondaka Mbutuungumanesa Tyina Tulila.”)

¹⁸ Isekiya wapamekelwe nonondaka Siovaa apopile. Noonthwe tupondola okupamekwa neetyi tuvasa Mondaka ya Huku. M’Ombimbiliya muna onondaka mbumwe Siovaa apopia mbutupameka tyina tuna evi tuli nokukondya navio. (Loma 15:4) Etyi omuhikwena umwe ukala mo Afilika, apopilwa okuti una ouvela umwe utiwa o câncer, ankho ukalela vala okulila. Wapopia wati: “Otesitu imwe yamphamekele unene oya Isaiya 26:3. Namphila pamwe twehetyivili okuyepa ovipuka ovivi vitutumbukila, na tyina viametutumbukila katutyivili okulipola-vio, mahi ovelesikulu oyo ilekesa okuti Siovaa metwaavela ombembwa yae maitukwatesako tukoleleya mweevi tuli nokukondya navio.” Okuti noove una otesitu uhole ikupameka tyina una evi uli nokukondya navio vilinga ngoti kamavilambe-ale?

19. Oityi tukevelela komutwe wandyila?

¹⁹ Mokonda tuli kononthiki mbokwehulilila, tutyii umwe okuti ovipuka vitulilisa maviliyawisa. Ngeetyi twamona ku Ana, no ku Ndaviti, no Kohamba Isekiya, Siovaa utyimona tyina tulila ya tyimwihama unene. Siovaa utuhole unene mokonda tulikwatehila namphila tweihamenwa. Evi vitulilisa, kevilimbwa. Ine tuna etyi tuli nokukondya natyo tyetwihama, tulikwambelei ku Siovaa atumupopila atyiho tyili komutima wetu. Twahakalei vala atwike, apeho tukalei na vakwetu vomewaneno. Tutangei apeho Ombimbiliya tupamekwe nonondaka onongwa Siovaa apopia. Tuyumbei-ko onthumbi, ine tukoleleya atwahayeke-po Siovaa, ngwe metuyambe. Siovaa metwavela oviwa, tyimwe apopia makalinga okupola-ko aviho vitulilisa, okweendwa konyima, nokuhulilwa. (Ehol. 21:4) Ononkhuka matukatokesa ombehambu vala.