Pa Omunkhima Siovaa

1. Oityi ovanthu ovanyingi hono vesuka vali natyo?

WETYIMONA-LE okuti ovanthu ovanyingi hono vasoka vala kuvo, kavesuku na vakwavo? Vamwe vapaka mo Internete ovipuka velilekese ku vakwavo, nokulipaka-ko mokonda yeevi valinga. Mahi tyina utala ñgaa, ovanthu vapa omunkhima Siovaa Huku, kavehi. Monthele ei matutale oityi tyitiwa okupa omunkhima Siovaa, ya oityi tyitutwala kokumupa omunkhima. Tupu matutale oityi tuna okulinga twaavele Huku omunkhima wata mwe, neetyi ngwe apa katutu malingi ankhimaneke enyina liae.

OITYI TYITIWA OKUPA OMUNKHIMA SIOVAA?

2. Oityi Siovaa alingile ahololole omunkhima wae Pomphunda Sinai? (Tala lwo kondye.)

² Omunkhima otyityi? Tyina Ombimbiliya ipopia ondaka “omunkhima,” iipopia potyipuka tyihuvisa, tyitilisa owoma. Siovaa waholololele omunkhima wae kova Isilayeli, etyi vayovoka pahe koupika mo Isitu. Tyaendele ñgaa: Ova Isilayeli ovanyingi-nyingi veli Pomphunda Sinai mombwelo yatyo, vaya-ko vakatehelele etyi Huku mevepopila. Akuya ekaka limwe enene lianthikovela, omphunda aiho aipwila-mo. Vakati ñgaa omphunda aiho yepwila momwihi, ohi aihimbika okuteketa unene. Meulu amutitima otyo muliakula, akwivala onkhwino imwe yahikila unene peulu. (Oku. 19:16-18; 24:17; Ovii. 68:8) Ova Isilayeli tyevehuvisile unene etyi Siovaa eveholololela omunkhima wae, tyevetilisile owoma.

3. Oityi tuna okulinga tunkhimaneke Siovaa?

³ Ya pahe onthwe vanthu, okuti tutyivila okupa omunkhima Siovaa? Yoo, tutyivila. Tyimwe tupondola okulinga opo tunkhimaneke Siovaa, okupopila vakwetu ounene wae uhuvisa, novituwa viae oviwa. Tupu tunkhimaneka Huku, tyina tuti, okulinga otyipuka kononkhono mbae, omunkhima atuutwala no kwe. (Isa. 26:12) Kohamba Ndaviti tulilongesila-ko unene, mokonda wapele omunkhima Siovaa. Nthiki imwe etyi elikwambelela pova Isilayeli aveho, apopila Huku ati: “Siovaa, ounene owove, nevililo, nouwa, nomunkhima, noukulami, mokonda atyiho tyili keulu no kombanda yohi, otyove.” Etyi amana okulikwambela, ‘ova Isilayeli aveho avahilivika Siovaa.’ ​— 1 Ehi. 29:11, 20.

4. Oityi Sesusi alingile ape omunkhima Siovaa?

⁴ Pweetyi Sesusi ali pano pohi, wapele omunkhima Tate yae etyi apopia okuti ovipuka alinga vihuvisa, uvivila tupu o Tate yae umupa-tyo. (Malu. 5:18-20) Otyipuka otyikwavo Sesusi alingile tyapele omunkhima Tate yae, okumupopia nawa movanthu, nokutekula nawa vakwavo. Nthiki imwe Sesusi ankho ukahi nokulongesila mondywo yokufendela, ya povanthu eli nokulongesa ankho pena omumee umwe watulwa notyilulu tyimuvelesa, wapanga-le natyo omanima 18. Otyilulu ankho tyemulemaneka umwe, pahe ankho tyina aenda uvovola vala. Tyipondola nae ankho pahe welilovola. Sesusi okankhenda akemutyindi umwe afwene pomumee oo, apopila konkhenda ati: “[Meyo,] waveluka kouvela wove.” Pahe emuyambeka omavoko, muyambekee vala omavoko anyongoloka. Etyi omumee oo atala waveluka, wakala umwe ngeetyi ali, “ahimbika okunkhimaneka Huku.” (Luka 13:10-13) Omumee oo ankho una umwe otyipuka otyiwa tyimutwala kokupa omunkhima Siovaa. Noonthwe tuna evi vitutwala kokupa omunkhima Siovaa.

OITYI TYITUTWALA KOKUPA OMUNKHIMA SIOVAA?

5. Oityi tyitutwala kokulinga onthilo Siovaa?

⁵ Onthwe tunkhimaneka Siovaa mokonda tumulinga unene onthilo. Ovipuka ovinyingi vitutwala kokumulinga onthilo. Siovaa omukulami, ononkhono ena-mbo kambulifwe pano. (Ovii. 96:4-7) Ounongo omunene ena-o utalelwa kovipuka atunga. Oe Ondyivi-ndyivi yomwenyo tuna-o, oe utwavela evi vitukalesa nomwenyo. (Ehol. 4:11) Kayeke-po ovanthu vae. (Ehol. 15:4) Aviho alinga viviuka, apeho etyi apopia utyilinga. (Susu. 23:14) Otyo omuuli Selemiya apopilile Siovaa ati: “Pokati kovanongo aveho vovanthu vovilongo, no pomauhamba avo aeho petupu ou welifwa noove.” (Sele. 10:6, 7) Naina tuna umwe ovinyingi vitutwala kokulinga onthilo Tate yetu wo keulu. Mahi Siovaa katele vala mokulingwa onthilo, tupu wata mokuhumbwa.

6. Onthwe tuhole Siovaa mokonda yatyi?

⁶ Onthwe tunkhimaneka Siovaa mokonda tumuhole unene. Tala ovituwa oviwa Siovaa ena-vio, vitutwala umwe kokumuhumba. Siovaa omukwa-kankhenda. (Ovii. 103:13; Isa. 49:15) Una olwembia, okutala ava veihamenwa, nae wiihamenwa. (Sak. 2:8) Wetwikulila ondyila tufwene kwe atukala omapanga ae. (Ovii. 25:14; Ovil. 17:27) Ulikondola koututu, “unyongama atale eulu nohi, wokwelipetamena umukatula mombundu yeheke.” (Ovii. 113:6, 7) Onthwe twahanda okupa omunkhima Huku yetu omunene, mokonda otyo ekahi ngootyo. ​— Ovii. 86:12.

7. Elao patyi ewa tuna-lio?

⁷ Onthwe tunkhimaneka Siovaa mokonda twahanda ovanthu vemunoñgonoke. Ovanthu ovanyingi kavei otyili tyiyemba ku Siovaa. Kavetyii mokonda yatyi? Omokonda Satanasi liangwangwanesa onondunge mbavo nomatutu liahahanesa ayemba ku Siovaa. (2 Kol. 4:4) Satanasi wapaka momitwe viovanthu okuti Siovaa upakela ovanthu onkhongo, kesuku novanthu, oe weetela ovanthu ononkhumbi. Mahi onthwe twii otyili tyiyemba ku Huku yetu. Tuna elao liokupopila vakwetu otyili, opo navo vemunkhimaneke. (Isa. 43:10) Omukanda Oviimbo 96, upopia unene okupa omunkhima Siovaa. Tyina tulilongesa onondaka mbumwe mbuli motyiimbo otyo, otyo usoka kovipuka upondola okulinga, upe Siovaa omunkhima wata mwe.

OITYI TUNA OKULINGA TWAAVELE SIOVAA OMUNKHIMA WATA MWE?

8. Omutyi vali tupondola okunkhimanekela Siovaa? (Oviimbo 96:1-3)

⁸ Tanga Oviimbo 96:1-3. Tupondola okunkhimanekela Siovaa mweevi tupopia viyemba kwe. Ovanthu va Siovaa vakongwa vatiwa, “imbilei Siovaa,” “hivilikei enyina liae,” “kalavandyei oviwa ovipe vieyovo,” “popilei ovanthu vovilongo omunkhima wae.” Tyina tulinga ovipuka ovio aviho, ngootyo tuli nokunkhimaneka Tate yetu wo keulu. Ova Sundaa vokwahayekele-po Huku, n’Ovakwa-Kilisitu vo potyita tyotete, kavakalele notyinkhe tyokupopila vakwavo oviwa aviho Siovaa evelingilile, nokumwamena tyina apopiwa omapita. (Ndan. 3:16-18; Ovil. 4:29) Oityi tuna okulinga tuvehetekele?

9-10. Oityi tulilongesila kweetyi tyalingile Angelena? (Tala olutalatu.)

⁹ Tala etyi tyalingile omuhikwena umwe ukala ko Estados Unidos utiwa o Angelena.a Nthiki imwe kovilinga wakolele omutima aamena Siovaa. Etyi Angelena anyingila pahe movilinga, atyiti nae, naava anyingilila kumwe navo avaihanwa atyitiwa munthu na munthu elipopie ku vakwavo vemunoñgonoke. Angelena ankho watyinda onofoto mbulekesa ovipuka vimuhambukiswa mokonda yokwakala Ombangi ya Siovaa. Etyi nkhele ehenepopie, kwou alandula, pokulipopia ati nekulila p’Onombangi mba Siovaa. Ahimbika okupopia omapita Onombangi mba Siovaa neevi valongesa. Angelena wati: “Omutima wange auhimbika okuveta unene. Momutima andyiti: ‘Mandyiyeke umwe omunthu ou akembe ngootyo, okutendeleya vala Siovaa? Himamutu vala, mandyiamena Siovaa.’”

¹⁰ Etyi oo amana okupopia, Angelena alingi elikwambelo liahasete mahi elikwambelela vala momutima. Apopi nou vaundapa nae, mahi apopi umwe nawa ati: “Naame nekulila p’Onombangi mba Siovaa, ya na hono Ndyimbangi ya Siovaa.” Namphila omutima ankho uli nokuveta, mahi Angelena eliondweya umwe, otyo alekesa onofoto mbumwe onongwa mbulekesa apa aile-ile na vakwavo Onombangi movilinga vya Huku, otyo evepopila umwe nawa nounkhengela evi alongeswa. (1 Pet. 3:15) Otyo atyieta ouwa patyi? Etyi Angelena amanuhula okupopia, wokwapopile omapita Onombangi, pahe nae atulu. Atee umwe apopi ovipuka oviwa ahinangela pweetyi akala n’Onombangi mba Siovaa. Angelena wati: “Siovaa una umwe okwaamenwa. Elao limwe enene okwaamena enyina liae.” Onthwe tuna elao liokuhilivika Siovaa, nokumunkhimaneka na tyina umwe tuli pwaava vemupenya.

11. Oityi ovafendi va Huku valinga nkhele tyakohale tyili m’Oviimbo 96:8?

¹¹ Tanga Oviimbo 96:8. Tunkhimaneka Siovaa neevi tuna-vio. Mwene nkhele tyakohale, ovafendi va Siovaa vemunkhimaneka noviwa vena-vio. (Omih. 3:9) Tala etyi tyalingile vamwe. Ova Isilayeli vaavele etyi ankho vena-tyo pokutunga no pokuviukisa Ondywo ya Huku. (2 Oha. 12:4, 5; 1 Ehi. 29:3-9) Vamwe povalongwa va Sesusi velipolele umwe viavo, vakwateseko Sesusi novatumwa vae. (Luka 8:1-3) Ovakwa-Kilisitu vo potyita tyotete, tupu velipolele viavo vakwateseko vakwavo vafenda navo. (Ovil. 11:27-29) Noonthwe hono tunkhimaneka Siovaa tyina twaava etyi tuna-tyo.

12. Oityi tutila evi tuhole okwaava vinkhimaneka Siovaa? (Tala olutalatu.)

¹² Tala etyi tyilekesa umwe okuti etyi twaava tyinkhimaneka Siovaa. Mo 2020 mo Zimbabwe mwali ondyala, mokonda yombila yahalokele nawa. Ovanyingi maa vankhia umwe nondyala, nomuhikwena umwe Ombangi utiwa o Prisca. Namphila ankho pena ondyala, no pokulima umwe Prisca kayekele-ko okwivisa moo Tatu no moo Tano ngeetyi ankho alinga-linga-le. Vo pomaumbo avo avemupopi mokonda yokwaya movilinga viokwivisa, ahaende kepia, avati: “Mwene haa ove ondyala maikuleke.” Mokonda Prisca ankho wayumba-ko onthumbi yokuti Siovaa memutekula, eveti: “Siovaa kayeke-ale ava vemufenda.” Kapakalele-ale ononthiki, Prisca aetelwa okulia neongano. Pakakala tupu okulia oko, omokonda yeevi twaava. Vo pomaumbo oo Prisca, otyipuka otyo atyivehuvisa, avemuti: “Huku kekuyekele-po tyili, noonthwe pahe tuhanda okumunoñgonoka.” Ovanthu epandu-vali vo pomaumbo oo Prisca avahimbika okwenda komaliongiyo.

13. Oityi tuna okulinga opo omukalelo wetu unkhimaneke Siovaa? (Oviimbo 96:9)

¹³ Tanga Oviimbo 96:9. Tupondola okunkhimaneka Siovaa nomukalelo wetu. Ovanakwa ankho vaundapa mondywo ya Siovaa, ankho vena okulinga ononthate, okulikoha umwe. (Oku. 40:30-32) Mahi otyipuka tyesukisa vali, okusukuka momukalelo wavo, okuyala ovipuka Huku eyele. (Ovii. 24:3, 4; 1 Pet. 1:15, 16) Noonthwe hono, twesukisa okulikwatehila tulule-mo “omunthu omukulu,” omukalelo wasila novituwa viasila, atuvale-mo “omunthu omupe,” okusoka nokulinga ovipuka oviwa, opo ovituwa oviwa vya Siovaa vimonekele mwoonthwe. (Kolo. 3:9, 10) Novanthu vana vokulinga ovipuka viasila, ovivi, Siovaa upondola okuvekwatesako avapiluluka, avavale-mo omunthu omupe.

14. Oityi welilongesila ku Jack? (Tala olutalatu.)

¹⁴ Tala vala etyi tyalingile omukulu umwe utiwa o Jack. Ankho omukalavi unene, utilisa owoma, ovanthu pahe avemuluku okuti Otyilulu. Mokonda yovipuka ovivi alinga-linga, etyi akwatwa atyitiwa una okwipawa. Mokukevelela onthiki maipawa, etavela okulongesiwa Ombimbiliya nomukulu umwe Ombangi ankho ukaivisa movikaleya. Namphila Jack alingaile ovivi ovinene, mahi etyi pakala apiluluka alingi omunthu omupe, ehiki umwe kokumbatisalwa. Jack ankho wapiluluka umwe unene, etyi tyehika onthiki makaipawa, vamwe pwaava vayunga pokaleya avai mokutokesa ononkhuka pokumulekela. Omulume umwe uundapa mokaleya ati: “Jack etyi eya ankho oe omukalavi vali unene, mahi pahe oe ukahi vali nawa.” Etyi Jack aipawa, tyina tyiti mosimanu yalandula-ko, ava vokwakalinga eliongiyo mokaleya oko, avavasi-mo onkhwatwa imwe ankho ikala na Jack yeya keliongiyo, mahi ngootyo ankho onthiki yotete vala yeya. Omokonda yatyi aila keliongiyo? Wahuvile unene notyipuka Jack apilulukile momukalelo wae, pahe nae ankho uhanda okunoñgonoka etyi esukisa okulinga opo etyivile okufenda Siovaa. Naina, omukalelo wetu upondola okunkhimaneka Tate yetu wo keulu. ​— 1 Pet. 2:12.

ETYI SIOVAA MALINGI APA KATUTU ANKHIMANEKE ENYINA LIAE

15. Oityi Siovaa makalinga apa kapii ankhimaneke enyina liae? (Oviimbo 96:10-13)

¹⁵ Tanga Oviimbo 96:10-13. Omukanda Oviimbo 96, ulekesa umwe nawa okuti Siovaa Ohamba iviukisa, no nomphela mbae mbuviuka. Oityi Siovaa malingi apa katutu ankhimaneke enyina liae? Makaongela omphela ovanthu. Apa katutu, o Mbambilonia Onene mekeihanya-ko mokonda yovipuka ilinga, nomatutu ilongesa asilisa enyina lya Siovaa. (Ehol. 17:5, 16; 19:1, 2) Ovanthu vamwe putyina vamamono o Mbambilonia Onene ili nokuhanywa-ko, vapondola okutunda-mo aveya tukale navo mefendelo liotyotyili. Pahe mo Alumangendom Siovaa mahanye-ko ouye auho wa Satanasi, anyimi-ko aveho vehemutavela, vasilisa enyina liae. Mahi makayovola vana vemuhole, vemutavela, vemunkhimaneka. (Malu. 8:38; 2 Tes. 1:6-10) Omanima 1.000 Outumini wa Kilisitu maati vala pwee, ovanthu avamakelwa umwe tyokwehulilila, pahe Siovaa alingi etyi tyilekesa okuti oe vala watamo mokufendwa novanthu vatyo aveho, okusukula umwe nawa-nawa enyina liae. (Ehol. 20:7-10) Pomuvo watyo opo, “enoñgonoko liomunkhima wa Siovaa malikeyula kombanda yohi aiho, ngeetyi omeva eyula melunga.” ​— Hamb. 2:14.

16. Oityi wakoya okulinga? (Tala olutalatu.)

¹⁶ Matyikahambukiswa unene okutala ovanthu vatyo aveho kombanda yohi, vankhimaneka enyina lya Siovaa! Tyina nkhele onthiki oyo yehenehike-po, twahanda okulinga atyiho tuvila, tunkhimaneke enyina lya Huku yetu monomphitilo mbatyo ambuho tuna-mbo. Opo tutyimone umwe okuti okunkhimaneka enyina lya Siovaa otyilinga tyimwe otyinene, Ononkhalamutwe mb’Onombangi mba Siovaa vakoya omukanda Oviimbo 96:8, ulinge otesitu yenima lyo 2025, wati: “Pei Siovaa omunkhima wata menyina liae.”