Motetulula Ovitateka Nokulinga Etyi Tyieta Ombembwa?

JEOVA HUKU uhanda ovafendi vae vakale nombembwa. Uhanda vakale nombembwa kese umwe na mukuavo. Tyina valinga ngotyo, mewaneno mukala ombembwa. Ombembwa oyo, ikokela ovanthu ovanyingi okuya mewaneno.

Mongeleka, ondotolo imwe ikala ko Madagascar, yaimbuka ombembwa ikahi pokati kovanthu va Jeova, iya aisoko okuti: ‘Inkha ndyilandula ongeleya ei, tyafwa otyo mandyikala.’ Mokueenda kuononthiki, ondotolo aiyeke-po okufenda ovilulu, ailingi omapiluluko motyinepo tyae, iya aihimbika okufenda Jeova, Huku yombembwa.

Ngo ndotolo oyo, omakwi nomakwi ovanthu omanima aeho, vekahi nokuya mewaneno lio Vakristau, iya vavasamo ombembwa ankho vahanda unene. Mahi Mombimbiliya tutanga-mo okuti “inkha momitima vienyi muna onkhi no nondyaya” tyipondola okunyona oupanga mewaneno nokueta ovitateka. (Tiago 3:14-16) Mahi Ombimbiliya ituavela omalondolo omawa, oñgeni tupondola okulityilika ovitateka ovio, iya atupameka ombembwa yetu novakuatate no nomphange. Tutalei oñgeni tupondola okuundapesa omalondolo oo momuenyo wetu.

OVITATEKA NO KUVITETULULA

“Ame ankho katulivili nomukuatate umwe naundapa nae movilinga viokuivisa. Nthiki imwe etyi ankho tukahi nokulitañgunina, apeya ovanthu vevali veya okututala.”​—CHRIS.

“Omphange umwe ankho ndyenda nae apeho movilinga viokuivisa, konyima atuyekepo okutyilinga. Konyima ayekepo okupopia naame. Iya ame ankho hityii omokonda yatyi.”​—JANET.

“Ankho ndyikahi nokupopia ko telefone novanthu vevali momuvo wike. Umwe alekela, ame andyisoko okuti hamwe waika otelefone yae. Andyihimbika okumuamba, mahi naina kaikile otelefone.”​—MICHAEL.

“Mewaneno lietu, muna ovakokoli-ndyila vevali vehelivili. Umwe uyele ovituwa viamukuavo. Mokonda ankho kavelivili, atyisoyesa vakuavo.”​—GARY.

Ovitateka ovio ngoti ha vinene. Mahi ovipuka ovio vipondola okueta ovitateka nokukalesa vakuenyi omapita, iya tyipondola okunyona ombembwa mewaneno. Mahi ovakuatate ovo nonomphange avalandula onondonga mbo Mbimbiliya iya pahe vena ombembwa. Onondonga patyi mbo Mbimbiliya ove usoka okuti mbevekuatesako?

“Muehelilevei mondyila kese umwe na mukuavo.” (Gênesis 45:24) Jose waavelele ovakulu vae elondolo likahi nawa, etyi vekahi nokukondoka ku tate yavo. Tyina omunthu ahayungu nawa omalusoke ae, nokuhasete okunumana, tyipondola okuvilisa-po otyitateka. Vakuavo navo vapondola okunumana. Chris waimbuka okuti pamwe ankho tyipuilisa okuliola omutima nokulandula onondonga. Ankho uhanda okulinga omapiluluko, aiti otyiponyo komukuatate atañgunine nae. Konyima Chris alingi ononkhono opo ayunge omalusoke ae. Etyi omukuatate amona ononkhono Chris ankho ekahi nokulinga opo apiluluke, nae alingi omapiluluko. Pahe vena ombembwa iya vaumbila kumwe Jeova.

“Pana pehena etompho, ovipuka aviho viasokwa okulingwa kaviende nawa.” (Provérbios 15:22) Etyi epanga lia Janet ayekapo okutomphola nae, Janet atokola okuundapesa oversikulu ei Yombimbiliya. Akapopia nae. Janet emupulu inkha wapopia otyipuka tyimwe tyemunumanesa. Tete, tyevepuilisile okukala kumwe. Mahi avatualako okutomphola katutu-katutu alo vakala omapanga. Omphange waimbuka okuti wanoñgonoka omapita otyipuka tyimwe tyaendele kohale iya Janet kalingile natyike tyemunumanesile. Aiti otyiponyo ku Janet, avakala vali omapanga iya vaumbila kumwe Jeova.

“Inkha ove weeta otyiawa tyove komutala wovilikutila iya ohinangela okuti una onondaka nomukuatate umwe, sapo etyi weya okuava pomutala wovilikutila oende, okatetulula tete otyitateka otyo nomukuatate wove.” (Mateus 5:23, 24) Jesus waava elondolo olio Melongomona liae lio Komphunda. Etyi Michael apopia ovipuka viapenga konthele yomukuatate wae, elitehelela omapita. Atokola okulinga atyiho tyesukisa opo atetulule otyitateka. Moluotyo aende komukuatate emuiti otyiponyo. Oityi tyamoneka-po? Michael wapopia okuti: “Omukuatate wange wandyevela.” Avakala vali omapanga.

“Tualeiko okukoleleya ovipuka vakuenyi vemulinga nokulievela nomutima auho alo umwe ankho pena ou wemulinga otyipuka tyinumanesa.” (Colossenses 3:12-14) Uhinangela ovakokoli-ndyila vevali ankho vatañgunine movilinga viokuivisa? Omukulu umwe wewaneno wevekuatesako okunoñgonoka okuti ovituwa viavo vikahi nokunyona vakuavo nokuvesoyesa. Wevehinangelesa okuti vena okupwa-elundo poyavo nokukuatesako ewaneno okukala nombembwa. Avetavela tupu avaendela mo nondonga vapewa. Pahe vena oupanga omuwa tyina vaivisa onondaka onongwa.

Elondolo tuvasa mu Colossenses 3:12-14, lipondola okukukuatesako okuliola omutima nokuevela omunthu umwe wekunumanesa ohasoko vali kuetyi ekulinga. Mahi oityi tuna okulinga inkha katyitavela okuevela? Onondonga tuvasa mu Mateus 18:15 mbupondola okutukuatesako. Namphila Jesus ankho ukahi nokupopia konthele yonkhali onene, wapopia otyipuka tyimwe tuna okulinga tyina tuna ovitateka nomukuatate ine omphange. Nomutima weliola, tuna okuenda komukuatate tuatañguna nae opo tutetulule otyitateka.

Mombimbiliya tuvasamo onondonga ononkhuavo. Tuna okuyumba onthumbi mospilitu sandu ya Huku haunene okulekesa “ovinyango viospilitu.” Ovituwa ovio “ohole, nehambu, nombembwa, noumphua-lundo, nokankhenda, nouwa-tima, nekolelo, nepoleyo, nokulikondola omutima.” (Gálatas 5:22, 23) Soka kuetyi. Opo ovivela viomakina viundape nawa, viesukisa okupakwa omulela. Tyelifwa notyo, tyipepuka okutetulula ovitateka nokulinga oupanga tyina tulekesa ovituwa ovio oviwa vitundilila ku Jeova.

OVITUWA VIELIKALAILA VIHIWISWA EWANENO

Kese umwe puonthue una otyituwa tyae. Onthue tuelikalela kuvakuetu, monkhalelo tutala ovipuka, no mokupopia. Otyo tyipondola okukalesa oupanga wetu nehambu nokukolela unene. Mahi, mokonda yovituwa vietu vielikalela tupondola okuhelivili. Omukulu umwe weuaneno wapopia oñgeni otyo tyipondola okumoneka etyi ati: “Omunthu umwe uhe-ndyandyi, pamwe tyimupuiya okukala ponthele yomunthu ondyandyi. Ovipuka ovio vimoneka ngoti ovitutu, mahi vipondola okueta ovitateka ovinene.” Ove kutavela okuti ovanthu vena ovituwa vielikalela vapondola okuhelivili? Tutalei ongeleka yono apostolu onombali. Tyina tusoka Petulu, tusoka okuti ankho omunthu umwe upopia vala kese etyi tyameya momutwe. Tyina tusoka João, tusoka komukuatate umwe woluembia, usoka tete tyina ehenepopie. Petulu na João ankho vena ovituwa vielikalela. Mahi ankho vaundapela kumwe movilinga via Jeova. (Atos 8:14; Gálatas 2:⁠9) Otyo tyipondola okumoneka no onthue hono. Alo umwe Ovakristau vena ovituwa vielikalela vapondola okuundapa kumwe.

Mahi, inkha umwe mewaneno lienyi upopia ine ulinga otyipuka tyimwe tyikunumanesa? Otyiwa okuhinangela okuti Kristu wankhila ovakuatate ovo, ngetyi ankhila ove, iya ove una okukala nohole nomukuatate wove. (João 13:34, 35; Romanos 5:6-8) Katyaviukile okutokola okuhalingi vali navo oupanga ine okulityilika okukala ponthele yavo. Moluotyo, lipula okuti: ‘Omukuatate wange walinga otyipuka tyimwe tyailikwa novitumino via Jeova? Okuti walingila tyawina ovipuka vinumanesa? Omokonda vala tusoka monkhalelo yelikalela? Okuti una ovituwa nesukisa okukala navio?’

Mongeleka, inkha omunthu ondyandyi, mahi ove kundyandyi-ko, omokonda yatyi uhaila nae movilinga viokuivisa iya otale etyi molilongesila-ko? Okuti omukuatate una vali otyali tyipona ove? Wiimbuka ehambu ukala nalio tyina wamaavela otyipuka tyimwe omunthu wakulupa, ine wokuavela? Okuti okulinga ngotyo tyikulongesa okukala vali notyali? Namphila usoka monkhalelo yelikalela nomukuatate vove, mahi upondola okutala vali kovituwa viae oviwa. Namphila mupondola okuhakala omapanga omanene, mahi kamamukala onondyale. Otyo tyipondola okueetela ombembwa ewaneno nonthwe muene.

Pomuvo wo Vakristau votete, ankho kuna onomphange vevali, vatiwa Evodia na Sintike. Ankho vasoka monkhalelo yelikalela, mahi apostolu Paulu evekuatesako “opo vakale nolusoko lwa Tatekulu.” (Filipenses 4:2) Nonthue tuhanda okufenda Jeova kumwe novakuatate vetu no nomphange iya atukala nombembwa mewaneno.

UHAYEKE OVITATEKA VITUALEKO

Omokonda yatyi tuesukisa okulipola liwa-liwa kese lusoke oluvi tuna navakuetu? Tupondola okueeleka omalusoke oo nondumbu. Inkha katuitukula mepia ipondola okunyona ovilia. Tyelifwa notyo, inkha katupilulula omalusoke etu omavi, apondola okuliyawisa iya otyo tyipondola okunyona ewaneno. Mahi inkha tuhole Jeova novakuatate vetu, matulingi atyiho tuvila opo ewaneno litualeko nombembwa.

Tyina tulinga ononkhono mbokukala nombembwa navakuetu, matuhambukwa mokonda ovipuka maviende nawa. Tala ongeleka Yombangi imwe ya Jeova, yati: “ankho ndyilitehelela okuti omphange unthala ngatyina ndyimona. Otyipuka otyo ankho tyinumanesa. Mokonda ankho tyitualako nokunumanesa, andyiyeke-po okulinga oupanga nae. Andyisoko okuti: ‘Ankho utupu onthilo naame, tupu naame himakala nonthilo nae.’”

Konyima omphange asoko vali nawa konthele yotyituwa tyae. “Naame andyihimbika okutala vali nawa ovituwa viange muene, navio avindumanesa unene. Andyiimbuka okuti ankho ndyina okupilulula omalusoke ange. Konyima andyilikuambela ku Jeova konthele yotyo, andyilandela omphange oo otyipuka tyimwe otyiwa, andyimuhonekela omukanda wokumuiita otyiponyo mokonda yotyituwa tyange otyivi. Atuliumbakana iya atulimbwa etyi tyaenda-po. Pahe tutupu vali otyitateka natyike.”

Ovanthu aveho vesukisa ombembwa. Mahi okusoka kovitateka, ine omalityindailo tyipondola okulingisa ovanthu okuhakala nombembwa. Mouye tyakaka, mahi Jeova ukevela ovanthu vemufenda vakale novituwa vielikalela. Pokati ko Nombangi mba Jeova pena okukala ombembwa newaneko. Jeova watumine Paulu ahonekele Ovakristau, “vaendele nawa motyilinga vaihanenwa” ankho vatambula. Evekuatesako opo vetyilinge “nomutima weliola, nokuapoleya, nokuapwa elundo, nokulikoleleya kese umwe na mukuavo nohole, nokuendela nombili mewaneko liospilitu, mehonyeko liombembwa.” (Efésios 4:1-3) “Ehonyeko liombembwa” liakolela unene kovanthu va Jeova. Tulingei atyiho tuvila, opo tulipameke nokutetulula kese tyitateka tupondola okukala natyo novakuatate vetu no nomphange.