Noñgonoka Ondyale Yove

1. Etyi Andau na Eva valinga onkhali, oityi Jeova ahololola konthele yondyale yetu?

ANDAU ankho utyii nawa okuti ononyoka kambupopi. Ngotyo, etyi eiva okuti onyoka yapopia na Eva, Andau hamwe waimbukile okuti oandyu. (Gênesis 3:1-6) Andau na Eva ankho kaveii olie oandyu oyo. No ngotyo, Andau aholovona okuliwaneka noandyu ankho ehei iya atyitukilapo Tate yae Jeova. (1 Timóteo 2:14) Konyima yotyo, Jeova ahololola vali ovipuka ovikuavo konthele yondyale oyo iya alae okuti maikahanyuako. Mahi Jeova alondola okuti momuvo watyo, ondyale oyo maikatyitukilapo ovanthu aveho vemuhole.—Gênesis 3:15.

2, 3. Omokonda yatyi Jeova ahapopile unene konthele ya Satanasi etyi Mesiya eheneye?

² Jeova nalumwe etupopilile enyina lioandyu oyo yemutyitukilapo.a (Tala onondaka pokatoi.) Opo Jeova ahololole oandyu yemutyitukilapo mo Endene, palambele omanima 2.500. (Jó 1:6) Ihanwa okuti o “Satanasi,” iya enyina olio lihangununa okuti “Ondyale.” Movihonekwa vyo Hebreu, omomikanda vala vitatu okuti o wa 1 Crônicas, na Jó, na Zacarias tuvasa enyina Satanasi. Omokonda yatyi ondyale oyo yahapopililwe unene etyi Mesiya eheneye?

³ Movihonekwa vyo Hebreu, Jeova kapopile unene konthele ya Satanasi netyi alinga. Ovihonekwa ovio vialingwa opo vikuateseko ovanthu okuimbuka, nokulandula Mesiya. (Lucas 24:44; Gálatas 3:24) Etyi Mesiya ehika, Jeova wemuundapesa kumwe novalongwa vae opo ahololole ovipuka ovinyingi hono twii konthele ya Satanasi, no noandyu mbeliwaneka nae.b (Tala onondaka pokatoi.) Otyo tyikahi nawa mokonda Jeova makaundapesa Jesus, novalembulwa opo ahanyeko Satanasi no valanduli vae.—Romanos 16:20; Apocalipse 17:14; 20:10.

4. Omokonda yatyi tuhapondola okukala nowoma Neliapu?

⁴ Apostolu Petulu waeleka Satanasi Eliapu “nonkhulika ikoma,” iya apostolu João wemuihana okuti “ononyoka,” tupu wemuihana okuti “engandu.” (1 Pedro 5:8; Apocalipse 12:9) Mahi katupondola okukala nowoma Neliapu, mokonda pena ovipuka lihevili okulinga. (Tanga Tiago 4:7.) Onthue tuyakulilwa na Jeova, na Jesus, no noandyu mbekolelo. Nekuateso liavo, onthue tupondola okufinda ondyale yetu. No ngotyo, tuesukisa okunoñgonoka omakumbululo omapulo etatu akolela unene: Oityi Satanasi evila okulinga? Oñgeni ahetekela okuhongiliya ovanthu? Ovipuka patyi ehevili okulinga? Matukumbulula omapulo oo iya atutale oityi tupondola okulilongesilako.

OITYI SATANASI EVILA OKULINGA?

5, 6. Omokonda yatyi omautumini ovanthu kaevili okueta omapiluluko ovanthu vesukisa vali?

⁵ Onoandyu ononyingi ambuliwaneka na Satanasi okutyitukilapo Huku. Etyi Ombila Onene iheneye, Satanasi wayondyele onoandyu mbumwe opo mbulinge oundalelapo novahikuena. Ombimbiliya ityiyandyulula nawa etyi yapopia okuti engandu liatoka keulu, liayondya onoandyu ononyingi. (Gênesis 6:1-4; Judas 6; Apocalipse 12:3, 4) Onoandyu ombo mbayekapo okukala mombunga ya Huku iya pahe mbutuminwa na Satanasi. Onthue katupondola okusoka okuti onoandyu ombo mbuundapa tyahaonganekelwe nawa. Satanasi waonganeka outumini wae, okuhetekela Ouhamba wa Huku. Ngwe welilinga ohamba iya aonganeka nawa ovilulu, eviavela epondolo iya pahe vitumina ouye.—Efésios 6:12.

⁶ Satanasi uundapesa eongano liae opo atumine omautumini ovanthu. Tupondola okukala nonthumbi oyo mokonda walekesile Jesus “omautumini aeho kombanda yohi,” iya ati: “Mandyikuavela outumini ou auho, nenkhimano liao, mokonda nevipewa iya ndyiviavela ou nahanda.” (Lucas 4:5, 6) Tyotyili, ovatumini vamwe valingilako ovanthu ovipuka oviwa iya vena umwe ehando liokukuatesako ovanthu. Mahi, petupu outumini nawike upondola okueta omapiluluko ovanthu vesukisa vali.—Salmo 146:3, 4; Apocalipse 12:12.

7. Oñgeni Satanasi aundapesa onongeleya mbomatutu, novitanda? (Tala olutalatu pefo pahimbikila onthele.)

⁷ Tupu, Satanasi novilulu viae, vaundapesa onongeleya mbomatutu, novitanda opo vayondye “ohi aiho,” ine ovanthu. (Apocalipse 12:9) Satanasi uundapesa onongeleya mbomatutu opo ayandyanese omatutu konthele ya Jeova, iya alo umwe walinga atyiho opo aholeke enyina lya Huku. (Jeremias 23:26, 27) Mokonda yotyo, ovanthu vamwe vena omutima omuwa, vasoka okuti vekahi nokufenda Huku, mahi ngwe vekahi nokufenda ovilulu. (1 Coríntios 10:20; 2 Coríntios 11:13-15) Satanasi tupu uundapesa ovanthu vovitanda opo ayandyanese omatutu, ngetyi ovanthu vapopia okuti onombongo, nomalumono vieta ehambu liotyotyili. (Provérbios 18:11) Ovanthu vetavela komatutu oo, kavaumbila Huku mahi vapesela omuenyo wavo mokuovola “Omalumono.” (Mateus 6:24) Alo umwe inkha ankho vehole Huku, vetupu vali ohole nae, mokonda vehole unene omalumono.—Mateus 13:22; 1 João 2:15, 16.

8, 9. (a) Ovipuka patyi vivali tupondola okulilongesila kuetyi Andau na Eva, no noandyu onomphuki valingile? (b) Omokonda yatyi otyiwa okunoñgonoka okuti Satanasi ukahi nokutumina ouye?

⁸ Pena ovipuka vivali viakolela tupondola okulilongesila kuetyi Andau na Eva, no noandyu onomphuki valingile. Tete, tulilongesa okuti pena vala ononthele onombali tupondola okuhula iya tuna okuholovona vala ike. Tupondola okuhula ku Jeova ine o ku Satanasi. (Mateus 7:13) Vali, tulilongesa okuti vana vahula ku Satanasi, vetupu ouwa vapolako. Andau na Eva, vakalele nomphitilo yokutokola etyi tyaviuka netyi tyapenga. Iya ovilulu, vina epondolo liokuyunga omautumini ovanthu. (Gênesis 3:22) Mahi okutokola okuhula ku Satanasi apeho tyieta ovitateka. Petupu ouwa nawike omunthu apondola okupolako!—Jó 21:7-17; Gálatas 6:7, 8.

⁹ Omokonda yatyi otyiwa okunoñgonoka okuti Satanasi ukahi nokutumina ouye? Tyitukuatesako okutala omautumini monkhalelo yapola pokati iya tyitulunda okuivisa onondaka onongwa. Onthue tutyii okuti Jeova uhanda tukale nonthilo novatumini. (1 Pedro 2:17) Jeova ukevelela tutavele ovitumino viavo inkha kavityitukilapo ovitumino viae. (Romanos 13:1-4) Tupu, tutyii okuti tuna okutualako okuhelipake mopulitika. (João 17:15, 16; 18:36) Mokonda tuaimbuka okuti Satanasi uhanda okuholeka enyina lya Jeova, nokusilisa ovituwa viae, tulinga atyiho tuvila opo tulongese ovanthu konthele ya Huku. Onthue tuna ehambu liokutyinda enyina liae, nokuliundapesa. Ohole na Huku yakolela vali tyipona ohole no nombongo ine ovipuka ovikuavo.—Isaías 43:10; 1 Timóteo 6:6-10.

OÑGENI SATANASI AHETEKELA OKUHONGILIYA VAKUAVO?

10-12. (a) Oñgeni Satanasi ayondyele onoandyu mbumwe? (b) Oityi tulilongesila kuetyi onoandyu ombo mbalingile?

¹⁰ Satanasi uundapesa nawa omaliva ae opo ahongiliye vakuavo. Opo valinge etyi ahanda, Satanasi pamwe uyondya vakuavo iya ovikando ovikuavo uvetilisa owoma.

¹¹ Satanasi wayondyele onoandyu ononyingi. Hamwe wakalele omuvo omunyingi nokumbutala opo aholovone eliva lipondola okumbuyondya. Onoandyu mbumwe mbayondyelwe iya ambulingi oundalelapo. Ambutyiti ovana ovanene mahi ovakalavi. (Gênesis 6:1-4) Tupu, Satanasi hamwe wembupopilile okuti mambukatumina ovanthu. Novipuka ovio alinga, tyafuile Satanasi ankho ukahi nokulinga atyiho opo omulao wa Jeova konthele ‘yombuto yomukai’ uhafuiswepo. (Gênesis 3:15) Mahi Jeova kayakele otyo tyimonekepo. Waeta Ombila Onene, opo ihanyepo omphango ya Satanasi novilulu viae.

¹² Otyo tyitulongesa-tyi? Oundalelapo, nelungavi omaliva Satanasi aundapesa. Onoandyu mbokuayondyelwe na Satanasi mbakalele omanima omanyingi na Huku keulu! No ngotyo, ononyingi pumbo mbayekele omahando omavi ekule momutima wambo iya omahando oo aeliyawisa. Apeho tuna okuhinangela okuti katyesukile omuvo patyi tukahi nokuumbila Jeova, omahando omavi apondola okukula momutima wetu. (1 Coríntios 10:12) Apeho tuna okutala nawa oityi tyikahi momutima wetu iya atulingi ononkhono mbokulipola omalusoke apenga, nelungavi!—Gálatas 5:26; tanga Colossenses 3:5.

13. Eliva patyi ekuavo Satanasi aundapesa iya oñgeni tupondola okulityilika-lio?

¹³ Satanasi tupu uyondya ovanthu nolumbwe luokuhanda okunoñgonoka vali konthele yovilulu. Hono, uundapesa onongeleya mbomatutu, novitalukiso opo ahongiliye ovanthu okukala nehando liokunoñgonoka ovilulu. Onosinema, novitalukiso ovikuavo, vipondola okulekesa ngoti okulipaka novilulu otyipuka otyiwa. Oñgeni tupondola okulityilika eliva olio? Onthue katupondola okukevelela eongano lya Huku litupopile ovitalukiso vikahi nawa, nevi viapenga. Tuna okulongesa nawa omutima wetu opo tutyivile okulinga omatokolo elikuata nonondonga mba Jeova. (Hebreus 5:14) Inkha tyotyili tuhole umwe Huku, matuholovona ovitalukiso vikahi nawa. (Romanos 12:9) Omunthu womaandambeyo upopia otyipuka tyimwe iya alingi otyikuavo. Ngotyo tyina tuholovona ovitalukiso, tuna okulipula okuti: ‘Okuti ndyikahi nokuendela monondonga ndyilongesa vakuetu? Oityi ovalongwa vange vo Mbimbiliya ine ovanthu ndyiivisa mavasoko inkha vatala ovitalukiso ndyiholovona?’ Tyina tulandula onondonga tulongesa vakuetu, matyitupepukila okuanya omaliva a Satanasi.—1 João 3:18.

14. Oñgeni Satanasi ahetekela okututilisa owoma iya oñgeni tupondola okukala tyapama?

¹⁴ Tupu, Satanasi uhetekela okututilisa owoma opo tuhakale ovakuatyili ku Jeova. Mongeleka, upondola okuhongiliya ovatumini opo vailike ovilinga vietu viokuivisa. Satanasi upondola okuhongiliya vana tuundapa navo, navana tulongeswa navo kosikola opo vetulinge omukuele mokonda yokulandula ovitumino vyo Mbimbiliya. (1 Pedro 4:4) Tupu upondola okuhongiliya ombunga yetu opo vetuilike okuenda komaliongiyo, namphila pamwe vetyilinga nomalusoke omawa. (Mateus 10:36) Oityi tupondola okulinga opo Satanasi ehetutilise owoma? Katupondola okuhuva tyina Satanasi ahetekela okutuyondya monkhalelo oyo, mokonda tutyii nawa okuti ukahi nokutuluisa. (Apocalipse 2:10; 12:17) Tupu, tuesukisa okuhinangela otyipuka tyimwe tyakolela unene: Satanasi upopia okuti tuumbila vala Jeova tyina ovipuka vienda nawa, mahi inkha tukala novitateka matumuyekepo. (Jó 1:9-11; 2:4, 5) Apeho tuna okuita ku Jeova opo etuavela ononkhono. Hinangela okuti Jeova nalumwe metuyekepo.—Hebreus 13:5.

OITYI SATANASI EHEVILI OKULINGA?

15. Okuti Satanasi upondola okutukuluminya okulinga etyi tuhahande? Hangununa.

¹⁵ Satanasi ketyivili okukuluminya ovanthu okulinga ovipuka vahahande. (Tiago 1:14) Ovanthu ovanyingi mouye kavaimbuka okuti vahula ku Satanasi. Mahi tyina omunthu elilongesa otyili una okutokola inkha mahulu ku Jeova ine o ku Satanasi. (Atos 3:17; 17:30) Inkha tutokola okutavela ku Huku, Satanasi kemetyivili okutuhongiliya okuhakala ovakuatyili.—Jó 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Oityi vali Satanasi novilulu viae vehevili okulinga? (b) Omokonda yatyi katupondola okukala nowoma wokupopila peulu tyina tulikuambela?

¹⁶ Kuna vali ovipuka ovikuavo Satanasi novilulu viae vehevili okulinga. Mongeleka, Ombimbiliya kaipopi okuti Satanasi novilulu vapondola okunoñgonoka omalusoke etu. O Jeova vala na Jesus vetyivila okutyilinga. (1 Samuel 16:7; Marcos 2:8) Ngotyo, okuti tupondola okukala nowoma wokuti inkha tupopila peulu tyina tulikuambela, Satanasi novilulu viae mavetutehelela iya avaundapesa etyi tuapopia opo vetuyondye? Au! Omokonda yatyi? Soka kuetyi: Onthue tutupu owoma wokulinga ovipuka oviwa movilinga vya Jeova mokonda vala Eliapu lipondola okututala. Tyelifwa notyo, katupondola okutila owoma wokulikuambela peulu mokonda vala Eliapu lipondola okututehelela. Tupu, Ombimbiliya itulekesa okuti ovikando ovinyingi ovaumbili va Jeova velikuambelele peulu, mahi Ombimbiliya kaitupopila okuti ovanthu ovo ankho vena owoma wokuti Eliapu lipondola okuvetehelela. (1 Reis 8:22, 23; João 11:41, 42; Atos 4:23, 24) Inkha tulinga ononkhono mbokupopia, nokulinga ovipuka ngetyi Huku ahanda, tupondola okukala nonthumbi yokuti Jeova kamayeke Eliapu lituyondye.—Tanga Salmo 34:7.

¹⁷ Tuna okunoñgonoka ondyale yetu, mahi katupondola okukala nowoma nayo. Namphila tuvakuankhali, nekuateso lya Jeova, tupondola okufinda Satanasi! (1 João 2:14) Inkha tuyala Eliapu, malituende nkholo. (Tiago 4:7; 1 Pedro 5:9) Hono, tyimoneka ngoti Satanasi ukahi nokuluisa vali unene ovakuendye. Oñgeni ovakuendye vapondola okufinda Eliapu? Otyo matulilongesa-tyo monthele mailandulako.