Otyipuka Ombimbiliya yapopia vali, Ouhamba wa Huku. Ouhamba oo, maukamanako ovivi, ovipuka pano pohi avikala umwe ngetyi Huku ankho evihandela ponthyimbi, etyi atunga ovanthu. Ouhamba wa Huku oityi? Okuti pahe uli-ale nokutumina? Oityi walinga-le? Oityi maukalinga komutwe wandyila? Elongeso eli, nomalongeso evali maalandulako, maakumbulula omapulo oo.

1. Ouhamba wa Huku oityi? Olie Ohamba yatyo?

Siovaa Huku una omunthu akoya atumine. Omunthu watyo oo Huku akoya, una ava matumina navo. Otyo Huku alinga otyo, otyo tyitiwa Ouhamba wa Huku. Omunthu watyo Huku akoya atumine, o Sesusi Kilisitu. Ombala yatyo omu atuminina, ikahi keulu. (Mateusi 4:17; Suau 18:36) Ombimbiliya yapopia okuti Sesusi ‘makakala Ohamba apeho.’ (Luka 1:32, 33) Ohamba Sesusi makatumina ovanthu vatyo aveho pano pohi.

2. Ovalie Sesusi makatumina navo?

Sesusi kamakatumina aike. Ombimbiliya yati: ‘Ovanthu vomihoko aviho, no vomalaka aeho novanthu vovilongo aviho, mavakakala onohamba avatumina kombanda yohi.’ (Eholololo 5:9, 10) Mahi veñgapi mavakatumina na Sesusi? Okutuka apa Sesusi eile pano pohi atee hono, ovanyingi vetavela okukala ovalongwa vae, pahe omapanga a Huku. Mahi mavaende keulu, vakatumine na Sesusi, vena vala 144.000. (Tanga Eholololo 14:1-4.) Ovaunyingi vatyo, mavakakala umwe vala pano pohi, avakatumininwa umwe vala pano pohi na Sesusi. — Salmo 37:29.

3. Oityi tutila Ouhamba Huku ukahi vali nawa tyipona ovatumini va pano pohi?

Ovatumini vamwe vahanda umwe ñgeno vaviukisa-vo ovipuka, mahi pamwe kavetyivili. Pamwe omutumini wokuna omutima omuwa, ukati vala ñgaa, wapingwa-ko na mukuavo wehesukile-ale novanthu. Mahi Sesusi, Omutumini Huku akoya, kamakapingwa nomunthu. Ombimbiliya yati Huku ‘wapakako Ouhamba wahamakahanyua-ko vali.’ (Daniel 2:44) Sesusi makatumina ovanthu vatyo aveho pano pohi. Mahi mekevetumina umwe nawa, tyahalingi okapungulula. Sesusi omunthu umwe ukahi nawa, una okankhenda, uhole ovanthu. Makalongesa onondunge ovanthu aveho opo navo velitekule nawa. — Tanga Isaías 11:9.

4. Omutumini umwe makatumina ouye auho

Ovatumini vati umwe ou utumina oku, ou utumina oku. Iya Sesusi utumina otyilongo patyi? Tangei Mateusi 28:18, amutomphola epulo eli:

• Okuti hamwe Sesusi makatumina vala otyilongo tyike ngetyi tyilinga ovanthu?

Ovatumini vouye uno, velipinga-pinga-ko vala, mahi ngwe kavatumina-le ouye auho. Okuti na Sesusi otyo makalinga ngotyo? Tangei Daniel 7:14, amutomphola omapulo aa:

• Tyina utala ñgaa, okuti otyiwa etyi Ombimbiliya yapopia okuti Ouhamba wa Huku kamaukahanyua-ko? Oityi wakumbululila ngotyo?

• Ku ove, okuti otyiwa etyi Sesusi makatumina ouye auho? Oityi wakumbululila ngotyo?

5. Ovanthu vokutumina vena okupolwa-ko

Oityi ovanthu vokutumina vena okupolelwa-ko, akusala vala Ouhamba wa Huku? Talei OVIDIU, amutomphola epulo eli:

OVIDIU: Ouhamba wa Huku Oityi? — Otyinthimbu (1:41)

• Oityi ovatumini vehole okulinga vakuavo?

Tangei Eclesiastes 8:9, amutomphola omapulo aa:

• Tyina usoka ñgaa, okuti vokutumina Mouhamba wa Huku vena umwe okupola-ko ovatumini vouye ou? Oityi usokela ngotyo?

6. Sesusi na ava makatumina navo, vei nawa ovitateka vietu

Ohamba yetu Sesusi, wii nawa ovitateka vietu mokonda nae wali omunthu ngo onthwe. Ombimbiliya yapopia Sesusi yati “unoñgonoka oukuankhali wetu.” (Ova Hebeleu 4:15) Ovanthu vokuna 144.000, ava mavakatumina na Sesusi, Huku wevepola ‘momihoko aviho, no momalaka aeho no movanthu vovilongo aviho.’ — Eholololo 5:9.

• Tyilinge Sesusi, tyilinge ava makatumina navo, vali-ale ovanthu ngo onthwe. Okuti otyipuka otyo katyihambukiswa? Oityi wapopila ngotyo?

7. Ovitumino vya Huku vili vali nawa tyipona evi viahindwa novanthu

Ovatumini vapaka-ko ovitumino viaamena ovanthu. Na Huku nae wapaka-ko ovitumino. Uhanda ñgeno aveho vahanda okutuminwa nomona wae Sesusi, vevitavela. Tangei 1 Ova Kolindu 6:9-11, amutomphola omapulo aa:

• Tyina utala ñgaa, ouye maukakala ñgeni tyina ovanthu aveho vametavela etyi Huku apopia?a

• Ku ove, okuti etyi Siovaa apopia okuti ovanthu vahanda okutuminwa Nomona wae vena okumutavela, tyaviuka? Oityi wakumbululila ngotyo?

• Okuti ovanthu vokuehetavela etyi Huku apopia, nthiki imwe vapondola avapiluluka? — Tala vali povelesikulu 11.

ETYI WELILONGESA

Welilongesa okuti Huku una outumini. Outumini oo uli keulu, iya maukatumina ouye auho.

Okupitulula

• Ovalie Huku akoya vatumine Mouhamba wae?

• Oityi tutila Ouhamba wa Huku ukahi vali nawa kovatumini vouye uno?

• Siovaa uhanda ovanthu mavakatuminwa Nomona wae valinge-tyi?

KUHANDE OKUOVOLA VALI?

Sesusi wapopilile ovanthu okuti makatuminina keulu. Tanga onthele ei utyinoñgonoke nawa.

“Okuti Ouhamba wa Huku Otyipuka Tyili Vala Momutima Wetu?”(Mo jw.org)

Onombangi mba Siovaa kavetavela okukoya ovatumini, mokonda vahula umwe vala ku Huku, no Kohamba akoya Sesusi.

Onthue Tuahula ku Huku (1:43)

Ombimbiliya ipopia okuti Huku waholovona ovanthu vakatuuka 144.000 opo vende keulu vakatumine na Sesusi.

“Ovalie Mavaende Keulu?” (Mo jw.org)

Omukai ou, puetyi ankho eli mokaleya, wetyimona umwe nawa okuti o Huku vala utyivila okumanako ovitateka viouye.

“Ankho Nahanda Ñgeno Ouye Ukala Vala Nawa” (Pahukei!, Novembro yo 2011)

Ohamba Sesusi wahimbika okutumina keulu menima lyo 1914. Ononthiki mbahulilila nambo mbehimbika menima olio. Mahi otyipuka otyo tuetyinoñgonoka ñgeni? Ombimbiliya yapopia ovipuka vimwe ankho mavimoneka mouye tyina Sesusi amahimbika okutumina. Ngwe tyili viehimbika umwe okumoneka tundee menima lyo 1914.

1. Oityi Ombimbiliya yapopile-ale?

Omukanda wa Ndaniele, wapopia okuti ohamba Huku akoya itumine, mahimbika okutumina konthyulilo “yomivo epandu-vali.” (Daniel 4:16, 17) Etyi pahe Sesusi eya pano pohi, apopi umwe nawa-nawa okuti omivo epandu-vali ankho kavinelambe. Wapopile omuvo oo okuti “omuvo wanakwa wovilongo.” (Luka 21:24) Mahi apa kapii matulilongesa nawa atutale okuti omuvo oo, ovo Ndaniele na Sesusi vapopile, wapwa mo 1914.

2. Ovipuka patyi viamonaika mouye okutuka mo 1914?

Nthiki imwe, ovalongwa va Sesusi vemupulile okuti: “Tupopile, onalupi ovipuka ovio mavimoneka? Iya olipi enyingilikilo malilekesa okuti ove weyale, no lionthyulilo youye?” (Mateusi 24:3) Sesusi evepopila ovipuka ovinyingi ankho mavimoneka mouye tyina amehimbika okutumina keulu. Ovipuka vimwe apopile, watile makuya ovilwa, nondyala, novinimawe. (Tanga Mateusi 24:7.) Tupu Ombimbiliya yapopile okuti “kononthiki mbahulilila makukakala omivo vialema unene, viepuiya okukala.” Ovipuka ankho mavileme unene mokonda yovivi ovanthu valinga. (2 Timotiu 3:1-5) Ovipuka ovio aviho, viahimbika okumoneka umwe nawa mo 1914.

3. Oityi ovipuka vialemena unene okutuka apa Sesusi ahimbika okutumina?

Sesusi wati vala hikee kokutumina, alwisa ovo Satanasi novilulu. Ngwe ovo Satanasi novilulu viae avahaveteko ku Sesusi. Ombimbiliya yapopia Eliapu okuti: ‘Aliyumbwa mombuelo, no noandyu mbalio nambo mbayumbwa mombuelo kumwe nalio.’ (Eholololo 12:9, 10, 12) Pahe Satanasi wanumana unene mokonda utyii okuti apa katutu maipawa. Onyengo yae weyeta no movanthu. Otyo ovipuka mouye vialemena unene ñgaa! Mahi Ohamba Sesusi, wapopia okuti ovipuka aviho vitumonesa emone mevimaneko.

KUHANDE OKUNOÑGONOKA VALI?

4. Ombimbiliya yapopia okuti Sesusi ankho mahimbika okutumina mo 1914

OVIDIU: Ohamba Sesusi Wahimbika Okutumina mo 1914 (5:02)

Nthiki imwe, Ohamba imwe yoko Mbambilonia ankho itiwa o Nambukondonosole, watele ondyoi. Mahi ondyoi yatyo, yatukile ku Siovaa. O Ndaniele vala wetyivilile okupimphulula etyi ipopia. Ankho ipopia etyi matyilingwa ohamba Nambukondonosole, netyi ha matyilingi Ouhamba wa Huku. — Tangei Daniel 4:17.a

Tangei Daniel 4:20-26. Tyina muamatange, tompholei omapulo aa eli pombuelo, otyo muendela kokulike naapa pokuati: “Oñgeni Ondyoi Yomuti Omunene Yelikuata Nouhamba wa Huku.”

• (A) Ondyoi Nambukondonosole atele, wamuene-tyi? — Tala povelesikulu 20 no 21.

• (B) Omuti ankho maulingwa ñgeni? — Tala povelesikulu 23.

• (C) Tyina “omivo epandu-evali” viamapu, oityi ankho matyimoneka-po? — Tala povelesikulu 26.

Oñgeni Ondyoi Yomuti Omunene Yelikuata Nouhamba wa Huku

ETYI OMBIMBILIYA YAPOPIA (Daniel 4:20-36)

Omutumini

(A) Omuti umwe omunene

Omutumini, tyokutumina nkhele metyiyeke-po

(B) “Omuti utyokei-po” atee pakala “omivo epandu-vali”

Omutumini, tyokutumina metyikondokela vali

(C) “Mokondoka, otualako okutumina”

Apa tyalingwa tete . . .

• (D) Omuti olie? — Tala povelesikulu 22.

• (E) Oityi tyemulingisisa ayeke-po okutumina? — Tangei Daniel 4:29-33.

• (F) Pahe etyi “omivo epandu-vali” viapwa, Nambukondonosole akala ñgeni? — Tangei Daniel 4:34-36.

APA TYALINGWA TETE

Omutumini

(D) Ohamba yoko Mbambilonia ankho itiwa o Nambukondonosole

Omutumini, tyokutumina nkhele metyiyeke-po

(E) Konyima yenima 606 P.K.E. Nambukondonosole avele komutwe, akala umwe omanima epandu-vali nii vala tyehetyivili vali okutumina

Omutumini, tyokutumina metyikondokela vali

(F) Nambukondonosole akala nawa, ahimbika vali okutumina

Apa tyalingwa tya vali . . .

• (G) Omuti oityi? — Tangei 1 Crônicas 29:23.

• (H) Onalupi vayekapo okutumina? Oityi tyilekesa okuti ovatumini ovo ankho kaveli nokutumina etyi Sesusi eli pano pohi? — Tangei Luka 21:24.

• (I) Onalupi ankho mavahimbika okutumina iya mavatuminina-pi?

APA TYALINGWA TYA VALI

Omutumini

(G) Ono Hamba Huku apakele-ko vatumine ova Isilayeli

Omutumini, tyokutumina nkhele metyiyeke-po

(H) O Selusalei aihanyuako. Okutuka umwe opo, apakala omanima 2.520, otyo Huku ahapingiya-ko ohamba itumine vali ova Isilayeli

Omutumini, tyokutumina metyikondokela vali

(I) Sesusi, Ohamba Huku akoya, ahimbika okutumina keulu

5. Ouye wapiluluka unene okuhimbikila mo 1914

Talei OVIDIU.

OVIDIU: Ouye Wapiluluka Unene Okuhimbikila mo 1914 (1:10)

Sesusi wapopile etyi ouye ha maukakala tyina amakala Ohamba keulu. Tangei Luka 21:9-11, amutomphola epulo eli:

• Ovipuka patyi viapopiwa mono velesikulu omo ove hamwe wamuene, okuti hatyo, hamwe weivile-ale okuti viamonaika kovilongo ovikwavo?

Omu apositolu Paulu wapopile ovipuka vimwe ovanthu mavalingi, atyimoneka umwe nawa okuti onthyulilo ili popepi. Tangei 2 Timotiu 3:1-5, amutomphola epulo eli:

• Ovipuka ovio tuatanga apa, uhole okuvimona kovanthu?

6. Linga ovipuka mavilekesa okuti no ove utavela okuti Sesusi uli-ale nokutumina

Tangei Mateusi 24:3, 14, amutomphola omapulo aa:

• Otyilinga patyi tyili nokulingwa hono, tyimoneka umwe nawa okuti Sesusi uli-ale nokutumina?

• Oñgeni no ove upondola okuundapa motyilinga otyo?

Sesusi uli-ale nokutumina keulu, iya apa kapii mahimbika okutumina pano pohi. Tangei Ova Hebeleu 10:24, 25, amutomphola epulo eli:

• Oityi tuna okulinga pahetyino tyina tueete okuti “onthiki [ya Sesusi yokutumina pano pohi] ikahi popepi”?

ETYI WELILONGESA

Welilongesa okuti Sesusi uli-ale nokutumina keulu. Otyo tutyitalela ku etyi Ombimbiliya yapopia, no ku etyi ouye ukahi. Wamona okuti omunthu wokutavela okuti Sesusi Ohamba keulu, ulongesa vakuavo Ombimbiliya, tupu wenda komaliongiyo.

Okupitulula

• Oityi tyaenda-po etyi omivo epandu-vali Ndaniele apopile viapwa?

• Oityi utila Sesusi wahimbika okutumina mo 1914?

• Oityi omunthu wokutavela okuti Sesusi uli-ale nokutumina alinga?

KUHANDE OKUOVOLA VALI?

Ovanthu vamwe vokuatanga unene, vapopia okuti ouye wapiluluka unene okuhimbikila mo 1914. Mahi oityi tyapiluluka?

“Omuvo Onondunge Mbovanthu Mbapiluluka” (Pahukei!, Abril yo 2007)

Omukulu ou, etyi etyimona okuti etyi Sesusi apopile mu Mateusi 24:14 tyili nokulingwa, apiluluka, nae ahande okulinga atyiho Sesusi atumine. Tanga onthele ei utyitale.

“Ankho Ndyihole Vali o Beisebol Tyipona Ovipuka Aviho!” (Omutala Womulavi, No. 3 2017)

Okuti etyi tyapopiwa momukanda wa Daniel 4, tyipopia umwe Ohamba Huku akoya atumine?

“Onalupi Ouhamba wa Huku Mauhimbika Okutumina? (Onthele 1)” (Omutala Womulavi 1 ya Outubro yo 2014)

Okuti “omivo epandu-vali” viapopiwa momukanda wa Daniel 4, viapwa umwe mo 1914?

“Onalupi Ouhamba wa Huku Mauhimbika Okutumina? (Onthele 2)” (Omutala Womulavi 1 ya Novembro yo 2014)

Ohamba Sesusi uli-ale nokutumina keulu, mahi apa katutu makaviukisa ovipuka pano pohi. Pahe motale oviwa matukamona tyina Sesusi amatumina pano pohi.

1. Oityi Ouhamba wa Huku maukalinga wetele ovanthu aveho ombembwa?

Sesusi, Ohamba Huku akoya, makapolako ovatumini aveho, novanthu aveho valinga ovivi. Mahi meketyilinga ñgeni? Makukakala ovilwa vimwe vitiwa o Alumagedom. (Eholololo 16:14, 16) Tyina ovilwa ovio viamapu, matukamona umwe etyi Ombimbiliya yapopia etyi yati: “Ondingavivi kamaikakalako vali. Mokatala apa ankho ikala, mahi kukeivasapo vali.” (Salmo 37:10) Tyina Sesusi amatumina ohi, ovanthu aveho mavakala umwe nawa, petupu omunthu makalingwa onya. — Tanga Isaías 11:4.

2. Ouye maukakala ñgeni tyina Sesusi amalingi etyi Huku ahandela ovanthu?

Ombimbiliya yapopia okuti tyina Sesusi amatumina pano pohi, “vokulinga oviwa mavakakala kombanda yeheke, avakakalako apeho-apeho.” (Salmo 37:29) Mouye omo, aveho mavakakala ovanthu ovawa, ovanthu vehole Siovaa, ovanthu vombembwa. Petupu vali omunthu makavela. Atuho matukakalako apeho tyahakankhia-nkhia vali.

3. Tyina Sesusi amapoloko ovivi aviho, oityi vali makalinga?

Tyina Sesusi amapoloko ovivi aviho, makatumina vali omanima 1.000. Omanima oo aeho makatumina, oityi makalinga? Tyati umwe na Sesusi, novo 144.000 makatumina navo, mavakapola onkhali movanthu. Tyina omanima oo amapu, ohi maikehiwa nawa. Ovanthu aveho mavakahambukwa, aveho maveketavela etyi Siovaa apopia. Pahe Sesusi ayekepo okutumina apingwa na Tate yae Siovaa. Opo pahe ‘enyina lya Huku alisukukiswa.’ (Mateusi 6:9, 10) Ñgeni ngotyo? Ovanthu vatyo aveho, maveketyimona umwe nawa okuti Siovaa, Omutumini umwe ukahi nawa, uhole ovanthu. Satanasi, novilulu, novanthu vehetavela Huku, mavakahanyuako. (Eholololo 20:7-10) Sesusi na ava makatumina navo, mavakaundapa unene vaviukise ovipuka aviho pano pohi. Iya ovilinga mavakalinga mavikakuatesako umwe ovanthu atee-tee.

KUHANDE OKUNOÑGONOKA VALI?

4. Ouhamba wa Huku maukapolako ovatumini

Ombimbiliya yati: “Omunthu utumina omunthu mukuavo emumonese ononkhumbi.” (Eclesiastes 8:9) Siovaa watuma Sesusi amaneko ononkhumbi ambuho mbaetwa-ko novatumini.

Tangei Daniel 2:44 na 2 Ova Tesalonika 1:6-8, amutomphola omapulo aa:

• Oityi ovo Siovaa na Sesusi mavakalinga ovatumini na vana vayemba kuvo?

• Ove pahe ñgaa wanoñgonoka umwe kapii ovo Siovaa na Sesusi. Pahe okutalela ku etyi wanoñgonoka, ku ove etyi vasoka okukahanyako ovatumini aveho tyaviuka? Oityi wakumbululila ngotyo?

5. Huku walinga wakoya Sesusi atumine

Ohamba Sesusi makalingila ovanthu ovipuka ovinyingi. Talei OVIDIU. Ovidiu oyo maipopi okuti Sesusi ketyivili vala okumanako ovitateka viovanthu, mahi tupu utyihanda tyokutulingilako oviwa.

OVIDIU: Sesusi Walekesile Etyi ha Makalinga Tyina Amakatumina (1:13)

Ovipuka vihuvisa Sesusi alingile etyi ali pano pohi, ankho opala alekese kovanthu etyi ha makalinga tyina amalingi ohamba. Povipuka evi viapopiwa pombwelo apa, ovipi wahumbapo vali? Tyina mutanga oviwa matukamona, tupu otyo mutanga onotesitu mbatyo.

6. Ouhamba wa Huku maukalingila ovanthu ovipuka oviwa

OVIDIU: Oviwa Matukamona Apa Kapii (4:38)

Tangei Salmo 145:16, amutomphola epulo eli:

• Tyikukalesa-vo ñgeni tyina usoka okuti Siovaa makahambukiswa “ovipuka aviho viokuna omwenyo”?

ETYI WELILONGESA

Welilongesa okuti Ohamba Sesusi makalinga atyiho Huku emutuma. Wamona okuti ohi maikehiwa nawa. Mamukakala vala ovanthu vekahi nawa, vetavela etyi Siovaa apopia. Ononkhia kamambukakalako vali.

Okupitulula

• Oityi Sesusi na ava makatumina navo mavakalinga opo enyina lya Huku lisukuke?

• Oityi tutila umwe Ohamba Sesusi makalinga atyiho Huku apanga tyapopiwa mo Mbimbiliya?

• Movipuka oviwa matukamona komutwe wandyila, ovipi wahumba-po vali, uhanda okukamona tyina vilingwa?

KUHANDE OKUOVOLA VALI?

Oityi tyitiwa o Alumagedom?

“Ovilwa Vyo Alumagedom, Oityi?” (Mo jw.org)

Tala oityi matyikamoneka-po ‘mononkhumbi ononene’ ngeetyi Sesusi apopile.— Mateusi 24:21.

“Ononkhumbi Ononene Oityi?” (Mo jw.org)

Tala etyi ovohe yovana novana vatyo vena okulinga, vetyivile okusoka nawa koviwa Siovaa na Sesusi maveketulingila.

Soka Ñgeno Uli Mouye Omupe (1:50)

Omukulu ou ankho uhole “Okulipula Ovipuka Ovinyingi.” Tanga onthele ei utale etyi amona tyemupa umwe okuyekapo ovivi.

“Ombimbiliya Ipilulula Omuenyo Wovanthu” (onthele Yomutala Womulavi)