Yumba Onthumbi mu Jeova Opo Ukale Nomuenyo!

1. Omokonda yatyi atuho tuesukisila eungumaneso?

ATUHO tuesukisa okuungumaneswa. Hamwe omuenyo wetu weyula ovitateka, novipuka vitunumanesa iya vitusukalalesa. Hamwe tumona ononkhumbi mokonda yovitateka viekongoko, tukahi nokukulupa, ine tuankhisa umwe tuhole. Vamwe puonthue vekahi nokulingwa onya na vakuavo. Tupu, ovanthu mouye auho vekahi nokuvilapo okukala ovakalavi. Tyotyili, “omuvo wepuiya” ulekesa okuti tukahi “kononthiki mbahulilila.” (2 Timóteo 3:1) Tupu, hamwe tunde kohale tukahi nokukevelela omuvo Jeova makafuisapo omilao viae, iya tyina tukevela omilao ovio, hamwe tukahi nokulambela movitateka ovinyingi. Ngotyo, opi tupondola okuvasa eungumaneso?

2, 3. (a) Oityi twii konthele ya Habakuke? (b) Omokonda yatyi matulilongesila omukanda wa Habakuke?

² Matulilongesa omukanda wa Habakuke opo tuvase ekumbululo liepulo olio. Namphila Ombimbiliya kaitupopila ovipuka ovinyingi konthele ya Habakuke, mahi omukanda ahoneka utupameka unene. Enyina Habakuke tyafuile lihangununa okuti “okuhumbakana nohole.” Otyo hamwe tyilekesa onkhalelo Jeova etuungumanesa, mokonda utyilinga ngatyina ekahi nokutuhumbakana. Ine hamwe tyipondola okulekesa onkhalelo tukala tyina Jeova etuungumanesa. Habakuke watompholele na Jeova iya emulingi omapulo amwe. Iya mokonda Jeova uhanda tupoleko ouwa, akuatesako Habakuke opo ahoneke etompho olio. — Habacuque 2:2.

³ Atyiho Ombimbiliya itupopila konthele yomuuli Habakuke, tutyivasa metompho olio akalele nalio na Jeova. Mahi omukanda wae ulinga onthele “yovipuka aviho viahonekwa kohale” Mondaka ya Huku “opo tukale nekevelelo, mokonda yekoleleyo lietu, neungumaneso lyo Vihonekwa.” (Romanos 15:4) Oñgeni omukanda wa Habakuke upondola okukuatesako kese umwe puonthue hono? Omukanda oo upondola okutukuatesako okunoñgonoka oityi tyihangununa okuyumba onthumbi mu Jeova. Tupu, omukanda wa Habakuke utukalesa nonthumbi yokuti katyesukisile otyitateka patyi tulambela, tupondola okukala nombembwa.

LIKUAMBELA KU JEOVA

4. Omokonda yatyi Habakuke ankho anumanena?

⁴ Tanga Habacuque 1:2, 3. Habakuke wakalele momuvo umwe wepuiya. Ovanthu ankho ovakalavi iya otyo atyimusoyesa unene. Kese omphangu ankho enda, umona vala ovanthu velilinga onya. Habakuke apulu okuti: ‘Onalupi ovipuka evi mavipu? Omokonda yatyi Jeova ayekela ovipuka evi ovivi vitualeko?’ Habakuke welitehelele okuti utupu vali ekevelelo. Ngotyo, aiti Jeova atetulule ovitateka vina. Hamwe Habakuke wahimbikile okusoka okuti Jeova ankho kesukile vali novanthu vae ine kemevekuatesako vali. Okuti nove nthiki imwe welitehelele ngotyo?

5. Oityi tupondola okulilongesila komukanda wa Habakuke? (Tala olutalatu pefo pahimbikila onthele.)

⁵ Okuti Habakuke welipulile ngotyo mokonda wayekelepo okuyumba onthumbi mu Jeova no momilao viae? Au! Habakuke ankho ukahi nokuita Jeova emukuateseko okunoñgonoka nawa ovipuka, nokumukuatesako movitateka viae. Otyo tyilekesa okuti Habakuke kasoyele, mahi ankho nkhele uyumba onthumbi mu Jeova. Habakuke ankho wasukalala tupu ankho wangwangwana. Ankho kanoñgonokele omokonda yatyi Jeova ayekela palambe omuvo omunyingi opo atetulule ovitateka ovio, tupu omokonda yatyi ankho ekahi nokuyeka omuuli wae amone ononkhumbi. Etyi Jeova akuatesako Habakuke okuhoneka ovipuka ankho vimusukalalesa, tyitulongesa otyipuka tyimwe tyakolela unene. Jeova uhanda tuhinangele okuti katupondola okukala nowoma wokumupopila ovitateka vietu novipuka ovikuavo vitusukalalesa. Alo umwe Jeova utukonga tulikuambele opo tumupopile oñgeni tulitehelela. (Salmo 50:15; 62:8) Provérbios 3:5 itupopila okuti: “Yumba onthumbi mu Jeova nomutima wove auho, uhapamene menoñgonoko liove muene.” Habakuke waendelele monondaka ombo omuenyo wae auho.

6. Omokonda yatyi okulikuambela tyakolela unene?

⁶ Habakuke ankho uyumba onthumbi mu Tate yae, Epanga liae, Jeova, iya alingi atyiho opo afuene kwe. Habakuke ankho wasukalala novitateka ekahi nokulambela mahi kahetekelele okuvitetulula monkhalelo yae. Welikuambelele ku Jeova okumupopila oñgeni elitehelela. Oyo ongeleka ongwa kuonthue. Jeova, Omuteheleli womalikuambelo etu, utukonga tulekese okuti tumuyumba onthumbi mokulikuambela opo tumupopile ovipuka vitusukalalesa. (Salmo 65:2) Tyina tulinga ngotyo, tuimbuka oñgeni Jeova akumbulula omalikuambelo etu. Tulitehelela okuti Jeova ukahi nokutuhumbakana tyina etuungumanesa, nokutuhongolela. (Salmo 73:23, 24) Katyesukisile otyitateka patyi tulambela, Jeova metukuatesako okunoñgonoka oñgeni etyitala. Tyotyili, okulikuambela ku Jeova onkhalelo imwe yakolela yokulekesa okuti tumuyumba onthumbi.

TEHELELA JEOVA

7. Oñgeni Jeova akalele etyi Habakuke emupopila ovipuka ankho vimusukalalesa?

⁷ Tanga Habacuque 1:5-7. Etyi Habakuke apopila Jeova onkhalelo elitehelela, hamwe welipulile oñgeni Jeova makala. Mokonda o Tate una oluembia, Jeova anoñgonoka nawa oñgeni Habakuke ankho elitehelela. Ankho utyii okuti Habakuke ukahi nokumona ononkhumbi iya ankho ukahi nokuita ekuateso. Ngotyo, Jeova ahakoyesa Habakuke, mahi emupopila etyi ankho malingi ova Judeu vehevakuatyili. Tyafuile Habakuke omunthu wo tete Jeova apopilile okuti mahitisa ova Judeu.

8. Omokonda yatyi ekumbululo lya Jeova halioko Habakuke ankho akevelela?

⁸ Jeova wapopilile Habakuke okuti ankho wafuapo opo atetulule otyitateka otyo. Ankho mahitisa ovanthu ovakalavi vo mo Judaa. Etyi Jeova apopia okuti ovipuka ovio ankho mavimoneka “mononthiki mbove,” walekesile okuti ankho matyimoneka mononthiki mba Habakuke ine mbova Isilayeli pomuvo opo. Jeova kakumbululile monkhalelo Habakuke ankho akevelela. Ova Mbambilonia ankho ovakalavi. Ankho valinga vali onya ovanthu tyipona ova Isilayeli. Ngotyo, omokonda yatyi Jeova aundapesa ovanthu ovakalavi opo ahitise ovanthu vae? Otyo ngoti ankho matyiyawisa vali kononkhumbi mbovanthu vo mo Judaa.a (Tala onondaka pokatoi.) Inkha ove wali Habakuke, ñgeno welitehelele ñgeni?

9. Omapulo patyi omakuavo Habakuke alingile?

⁹ Tanga Habacuque 1:12-14, 17. Namphila Habakuke ankho etyii okuti Jeova maundapesa ova Mbambilonia opo ahitise ovanthu ovakalavi, no ngotyo ankho wangwangwana. Mahi ankho weliola omutima iya ankho watokola okutualako okuyumba onthumbi mu Jeova. Alo umwe wapopia okuti Jeova ankho utualako okukala “Onkhanda” yae. (Deuteronômio 32:4; Isaías 26:4) Mokonda Habakuke ankho una onthumbi yokuti Huku una ohole, nokankhenda, kakalele nowoma wokumulinga vali omapulo amwe, ngaa: Omokonda yatyi Jeova ankho ayekela ovipuka mo Judaa vivilepo iya ovanthu vae avamono ononkhumbi? Omokonda yatyi ahatetulula ovitateka ovio liwa-liwa? Omokonda yatyi Huku Wepondolo aliho ankho “matualako tyahiliya” tyina ovivi vialinga ovinyingi? Mahi, Jeova “Omusukuki” iya ‘omaiho ae asukuka unene opo atale ovivi.’

10. Omokonda yatyi pamwe tupondola okulitehelela nga Habakuke?

¹⁰ Ovikando vimwe, tupondola okulitehelela nga Habakuke. Onthue tutehelela Jeova. Tumuyumba onthumbi, tutanga nokulilongesa Ondaka yae, opo tupameke ekevelelo lietu. Tupu tutehelela omilao viae tyina tuendela muetyi eongano liae litulongesa. Mahi hamwe tupondola okulipula okuti: ‘Onalupi ovitateka vietu mavipu?’ Tupondola okulilongesila ku etyi Habakuke alingile.

KEVELELA KU JEOVA

11. Oityi Habakuke atokolele okulinga?

¹¹ Tanga Habacuque 2:1. Etompho lya Habakuke na Jeova liemukuatesileko okulitehelela nawa. Liemukuatesileko okutokola okukevelela ku Jeova. Habakuke apopi etokolo liae etyi ati: “Mandyikevelela tyahiliya onthiki yemone.” (Habacuque 3:16) Ovaumbili ovakuavo va Jeova tupu navo vatuaileko okukevelela noumphua-lundo kwe. Ongeleka yavo itupameka mokonda ilekesa okuti nonthue tupondola okulinga ngotyo.—Miquéias 7:7; Tiago 5:7, 8.

12. Oityi tupondola okulilongesila ku Habakuke?

¹² Oityi tulilongesila ketokolo lya Habakuke? Tete, tuna okutualako okulikuambela ku Jeova katyesukisile ovitateka patyi tulambela. Vali, tuna okutehelela etyi Jeova etupopila pokati Kondaka yae, neongano liae. Tatu, tuna okukevelela noumphua-lundo ku Jeova nonthumbi yokuti momuvo watyo matetulula ovitateka vietu. Inkha tuhetekela Habakuke, matukala nombembwa iya atutyivili okukoleleya. Ekevelelo lietu malitukuatesako okukala noumphua-lundo nehambu, katyesukisile ovitateka tukahi nokulambela. Onthue tuna onthumbi yokuti Tate wo keulu metukuatesako.—Romanos 12:12.

13. Oñgeni Jeova aungumanesile Habakuke?

¹³ Tanga Habacuque 2:3. Onthue tupondola okukala nonthumbi yokuti Jeova wahambukilwe unene na Habakuke mokonda watokolele okukevelela kwe. Omukulami ankho wii nawa ononkhumbi Habakuke ekahi nokulambela, ngotyo emuungumanesa iya emukalesa nonthumbi yokuti matetulula ovitateka viae. Ovipuka ankho vimusukalalesa kamavitualako. Ongatyina Jeova ankho ekahi nokupopila Habakuke okuti: “Kevelela iya yumba onthumbi muame. Mandyikumbulula elikuambelo liove, alo umwe tyina tyimoneka ngatyina naseta.” Jeova wahinangelesile Habakuke okuti ankho utyii-ale onalupi mafuisapo omilao Viae. Ngotyo, aavela ondundo Habakuke opo atualeko okukevelela. Momuvo watyo, omuuli Habakuke ankho kamanumanena Jeova.

14. Oityi tuna okutokola okulinga tyina tulambela movitateka?

¹⁴ Nonthue tuesukisa okukevelela ku Jeova, nokutehelela nawa etyi etupopila. Ankho tulinga ngotyo, onthumbi tuna mu Jeova maipame vali iya matukala nombembwa, katyesukisile otyitateka patyi tulambela. Jesus wetupopila opo tuhesuke unene “nomivo” Huku ehetupopilile. (Atos 1:7) Tuna okukala nonthumbi yokuti Jeova wii nawa omuvo matetulula ovitateka vietu. Moluotyo, katupondola okuyeka-ko, mahi tuna okuliola omutima, nokupua-elundo iya atuyumbi onthumbi mu Huku. Putyina tukevelela, tuna okuundapesa nawa omuvo wetu iya atulingi atyiho tuvila movilinga vya Jeova.—Marcos 13:35-37; Gálatas 6:9.

JEOVA WAVELA OMUENYO VANA VEMUYUMBA ONTHUMBI

15, 16. (a) Omilao patyi tuvasa momukanda wa Habakuke? (b) Oityi omilao ovio vitulongesa?

¹⁵ Jeova walaa okuti: “Omuviuki matualako okukala nomuenyo mokonda yekolelo liae” iya “ohi maikeyula enoñgonoko liomunkhima wa Jeova.” (Habacuque 2:4, 14) Jeova walaa okuavela omuenyo uhapu vana vapwa-elundo iya vemuyumba onthumbi.

¹⁶ Omulao tuvasa mu Habacuque 2:4 wakolela unene iya alo umwe apostolu Paulu wapopia onondaka ombo ovikando vitatu momikanda ahonekelele ovakuatate vae! (Romanos 1:17; Gálatas 3:11; Hebreus 10:38) Tupondola okukala nonthumbi yokuti katyesukisile ovitateka patyi tulambela, inkha tuyumba onthumbi mu Jeova, matukamona tyina omilao viae viamafuisuapo. Jeova uhanda tusoke kovipuka oviwa tukevelela komutwe wandyila.

17. Oityi Jeova alaa okutulingila inkha tuyumba onthumbi mwe?

¹⁷ Mokonda tukahi konthyulilo, omukanda wa Habakuke utulongesa otyipuka tyakolela unene. Jeova walaa okuavela omuenyo uhapu kovanthu aveho vemuyumba onthumbi. Ngotyo, tutualeiko okupameka onthumbi yetu mu Huku, katyesukisile ovitateka patyi tulambela. Etyi Jeova apopilile Habakuke tyitukalesa nonthumbi yokuti metukuatesako iya meketuyovola. Jeova utuita tumuyumbe onthumbi, nokukevelela noumphua-lundo omuvo Ouhamba wae mauya okutumina ohi. Tyina omuvo oo wamehikipo, ovanthu aveho vafenda Jeova mavakala nehambu, nombembwa.—Mateus 5:5; Hebreus 10:36-39.

YUMBA ONTHUMBI MU JEOVA IYA OKALA NEHAMBU

18. Oñgeni onondaka mba Jeova mbakalesile Habakuke?

¹⁸ Tanga Habacuque 3:16-19. Etyi Jeova apopilile Habakuke tyemukuatesileko unene. Habakuke asokolola kovipuka oviwa Jeova alingilile ovanthu Vae kohale. Pahe onthumbi yae mu Jeova ankho yapama. Ankho una onthumbi yokuti Jeova matetulula ovitateka viae! Otyo tyaungumanesile omuuli oo, namphila ankho etyii okuti nkhele matualako okumona ononkhumbi. Habakuke ankho utupu vali ondima. Mahi, ankho una onthumbi yokuti Jeova memuyovola. Tyotyili, onondaka apopia mo versikulu 18, mbulekesa okuti ankho uyumba unene onthumbi mu Jeova. Omunongo umwe wapopia okuti onondaka ombo mbuhangununa okuti: “Ame mandyilombauka nehambu mu Tatekulu; mandyiliseta-seta nehambu mu Huku.” Otyo tyitulongesa otyipuka tyimwe tyakolela! Jeova kalaele vala ovipuka oviwa komutwe wandyila, mahi tupu utukalesa nonthumbi yokuti ukahi nokulinga atyiho opo afuisepo omilao viae apa katutu.

19. Oñgeni tupondola okuungumaneswa na Jeova nga Habakuke?

¹⁹ Otyipuka tyakolela vali tulilongesa momukanda wa Habakuke, okuyumba onthumbi mu Jeova. (Habacuque 2:4) Opo tutualeko okuyumba onthumbi mu Jeova, tuna okupameka oupanga wetu nae. Tala etyi tuna okulinga: (1) Okutualako okulikuambela ku Jeova opo tumupopile ovitateka vietu, novipuka vitusukalalesa. (2) Okutehelela nawa etyi Jeova etupopila pokati Kondaka yae iya atulandula ehongolelo etuavela pokati keongano liae. (3) Okutualako noukuatyili, noumphua-lundo tyina tukevelela Jeova afuisepo omilao viae. Otyo Habakuke alingile. Namphila etyi ahimbika okutomphola na Jeova ankho wasoya unene, mahi konyima wakalele tyapama iya ahambukwa! Inkha tuhetekela Habakuke, nonthue matuungumaneswa tyina Tate yetu, Jeova, ametuhumbakana nohole. Okuti mouye uno wovivi, tupondola okuungumaneswa monkhalelo oyo?