RAIBURARE Y'AHA INTANEETI eya Watchtower
Omunaara gw'Omurinzi
RAIBURARE Y'AHA INTANEETI
Runyankore
  • BAIBULI
  • EBITABO
  • ENTEERANE
  • mwbr20 Mei rup. 1-8
  • Ebijuriziibwe omu Katabo k’Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza

Vidiyo ei waatoorana teriho.

Haine ekyashoba omu kutaho vidiyo.

  • Ebijuriziibwe omu Katabo k’Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza
  • Ebijuriziibwe omu Katabo k’Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza—2020
  • Emitwe Emikye
  • MEI 4-10
Ebijuriziibwe omu Katabo k’Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza—2020
mwbr20 Mei rup. 1-8

Ebijuriziibwe omu Katabo k’Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza

MEI 4-10

EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | OKUTANDIKA 36-37

“Yosefu Okubonabona Ahabw’Eihari”

(Okutandika 37:3, 4) Kandi Israeli akaba akunda Yosefu okukira abandi baana be boona, ahakuba akaba ari omwana ou yaazaire yaabaire omugurusi; n’ahabw’ekyo akamubaziiriza ekanzu ndaingwa y’amabara. 4 Bakuru be ku baareebire ishe naamukunda okubakira boona, baamwanga, tibaabaasa kugamba gye nawe.

w14-E 8/1 12-13

“Nimbeeshengyereza, Muhurire Ekirooto Eki”

Baibuli neegarukamu eti: “Bakuru be ku baareebire ishe naamukunda okubakira boona, baamwanga, tibaabaasa kugamba gye nawe.” (Okutandika 37:4) Nitubaasa kwetegyereza ahabw’enki beene ishe Yosefu baagizire eihari, kwonka kikaba kitari ky’obwengye kugyendera aha nyehurira zaabo. (Enfumu 14:30; 27:4) Oragizire eihari ahabw’okugira ngu omuntu ondiijo yaatunga ekitiinisa eki waakwenzire kutunga? Ijuka beene ishe Yosefu. Eihari ryabo rikabareetera kukora ebintu bibi ebi baayefuurize bwanyima. Eky’okureeberaho kyabo nikiijutsya Abakristaayo ngu n’eky’obwengye ‘kushemererwa hamwe n’abarikushemererwa.’—Abarooma 12:15.

Yosefu akaba naamanya ngu beene ishe nibamwanga. Mbwenu shi akaba ashereka ekanzu ye ku baabaire baba bari haihi? Naabaasa kuba yaateekateekire kukikora. Kwonka, ijuka ngu, Yakobo akamuha ekanzu kworeka ngu naamusiima kandi ngu naamukunda. Yosefu akaba naayenda kuguma ari omwesigwa ahari ishe, n’ahabw’ekyo akaguma naajwara ekanzu ye. Eky’okureeberaho kye ni kikuru ahariitwe. N’obu Tataitwe ow’omu iguru araabe atarikushoroora, obumwe naagamba aha baheereza be abeesigwa kandi abasiima. Kandi, naabashaba kuba ab’omutaano omu nsi egi embi erimu abarikutwaza kubi kandi abarikwejumba omu by’obushambani. Nk’ekanzu ya Yosefu, emitwarize y’Abakristaayo neebataanisa aha bandi. Emitwarize nk’egyo obumwe neereetera abandi babagirira eihari kandi baabanga. (1 Petero 4:4) Mbwenu shi Omukristaayo ashemereire kweshereka ngu atamanywa ku ari omuheereza wa Ruhanga? Ngaaha—na Yosefu tarasherekire kanzu ye.—Luka 11:33.

(Okutandika 37:5-9) Yosefu yaaroota ekirooto; ku yaakigambiire bakuru be, baayeyongyera kumwanga. 6 Yaabagira ati: Nimbeeshengyereza, muhurire ekirooto eki ndootsire; 7 tubaire nituboha ebiba omu misiri; ekiba kyangye kyaimuka, kyayemerera; ebyanyu biba nabyo byayemerera byayehinguririza ekyangye, byakiinamira. 8 Bakuru be baamubuuza bati: Noogira ngu oryaba omugabe waitu? Buzima oryatutegyeka? Baayeyongyera kumwanga ahabw’ebirooto bye n’ebigambo bye. 9 Yaagaruka yaaroota ekindi kirooto, yaakigambira bakuru be, naagira ati: Ngarukire naaroota ekindi kirooto; eizooba n’okwezi n’enyonyoozi ikumi n’emwe nibiinyinamira.

(Okutandika 37:11) Bakuru be baamugirira eihari, kwonka ishe yaaguma naijuka ekyo kigambo.

w14-E 8/1 13 kacw. 2-4

“Nimbeeshengyereza, Muhurire Ekirooto Eki”

Ebirooto bikaruga ahari Yehova Ruhanga. Bikaba biri nk’obunabi, kandi Ruhanga akaba naayenda Yosefu abagambire obutumwa obwabaire burimu. Omu muringo ogwo, Yosefu akaba aine kukora eki baanabi ba Ruhanga baabaire bakora obu baabaire bagamba obutumwa bwa Ruhanga.

Omu muringo gw’obwengye Yosefu akagambira beene ishe ati: “Nimbeeshengyereza, muhurire ekirooto eki ndootsire.” Beene ishe bakeetegyereza ekirooto, kwonka tibaraakikunzire. Bakamubuuza bati: “Noogira ngu oryaba omugabe waitu? Buzima oryatutegyeka?” Batyo baatunga enshonga endiijo y’okwongyera kumwanga, ahabw’ebirooto bye n’ebigambo bye. Yosefu ku yaagambiire ishe na bakuru be ekirooto kya kabiri, tibarashemereirwe. Nitushoma tuti: “Ishe akamuteisa yaamugira ati: Ekyo ni kirooto ki eki orootsire? Noogira ngu nyowe na nyoko na bakuru baawe buzima turyaija twiname ahansi omu maisho gaawe?” Kwonka Yakobo akaguma naijuka ebyo bigambo. Mbwenu shi Yehova naabaasa kuba yaabaire naagamba n’omwana?—Okutandika 37:6, 8, 10, 11.

Yosefu akaba atari w’okubanza nari ow’aha muheru aha baheereza ba Yehova owaatumirwe kugamba obunabi obu abantu bataraakunzire kandi bukamurugiramu n’okuhiiganisibwa. Yesu akaba ari omwe aharibo, kandi akagambira abakuratsi be ati: “Ku baraabe bampiigire, naimwe baryabahiiga.” (Yohaana 15:20) Abakristaayo b’emyaka yoona nibabaasa kugira eki bayegyera ahari Yosefu omu kugira obumanzi.

(Okutandika 37:23, 24) Yosefu ku yaahikire bakuru be, baamujuura ekanzu eri endaingwa ei yaabaire ajwaire, 24 baamutwara, baamunaga omu kiina; ekyo kiina kikaba kirimu busha, kitarimu maizi.

(Okutandika 37:28) Omuri ako kaanya abashuubuzi b’Abamidiani baarabaho; banu baiha Yosefu omu kiina; baamuguza Abaishamaeli shekeli makumi abiri z’efeeza; baatwara Yosefu Misri.

Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega

(Okutandika 36:1) Oru nirwo ruzaaro rwa Esau, niwe Edomu.

it-1-E 678

Edomu

(Edomu) [Ekirikutukura], Abanyaedomu (Abanyaedomu).

Edomu rikaba riri eiziina eri baahaire Esau, omurongo orikuzaarwa na Yakobo. (Kut 36:1) Bakarimweta ahabw’okugira ngu akaguza obukuru bwe ahabw’ekicumbe ekirikutukura. (Kut 25:30-34) Kandi, Esau akazaarwa aine erangi erikutukura (Kut 25:25), kandi erangi egyo ekaba ekanyire omu kicweka eki we n’abaijukuru batwiremu bwanyima.

(Okutandika 37:29-32) Reubeeni ku yaagarukire aha kiina, yaashanga Yosefu atarimu, yaataagura ebijwaro bye; 30 yaagaruka ahari beene ishe, yaagira ati: Omwana tariyo; mbwenu ntoore hi? 31 Baatwara ekanzu ya Yosefu, baita empaya y’embuzi, baagijabika omu shagama yaayo; 32 egyo kanzu ndaingwa baagitwarira ishebo, baagira bati: Tugwire aha kanzu egi; reeba ku eraabe eri ey’omwana waawe, nari etari yo.

it-1-E 561-562

Okugira Obujunaanizibwa

Omuriisa ku yaabaire agira ngu naija kureeberera amatungo, akaba naayoreka ngu aikirize obujunaanizibwa bw’okugarinda. Akaba aba naahamiza mukama waago ngu naaza kugariisa kandi tibaraagaibe, kandi ngu haagira eyaaburaho naaza kugishashura. Kwonka, obujunaanizibwa bwe bukaba bwine obugarukiro, ku haabaire habaho akabi k’amaani nka haagira enyamaishwa eyazitaahirira, akaba atarikujunaanwa. Kubaasa kutagibwaho orubanja, akaba aba aine kumanyisa mukama waazo arikumworeka obuhame, nk’eky’okureeberaho, ebitsigarira by’eitungo eryaitwa. Mukama waazo bwanyima y’okwikiriza obuhame, akaba aba aine kworeka ngu omuriisa taine rubanja.

Omusingye ogu gukaba nigukwata n’aha bintu byona ebi omuntu yaabaire aba aineho obujunaanizibwa, n’omu bintu by’eka, nk’eky’okureeberaho, omwojo omukuru akaba aine obujunaanizibwa bw’okureeberera abarumuna na banyaanya. N’ahabw’ekyo nitubaasa kwetegyereza enyehurira ezi Reubeeni nk’omwojo mukuru yaagizire ahabwa Yosefu, nk’oku kirikworekwa omu Okutandika 37:18-30, abarumuna kubagambire kumwita. “Akagira ati: ‘Ka turekye kumwitira kimwe.’ . . . ‘Mutasheesha eshagama. . . . emikono yaanyu etagira eki yaamukoraho.’ Akagira atyo ngu abone kumubakiza amugarurire ishe.” Reubeeni ku yaamanyire ngu Yosefu yaabura, akeerarikirira munonga ‘yaataagura ebijwaro bye’ yaagira ati: “Omwana tariyo; mbwenu ntoore hi?” Akaba naamanya ngu naajunaanwa ahabw’okubura kwa Yosefu. Kubaasa kweihaho orubanja, abarumuna bakateeraho kusherura oku baraahamye ngu Yosefu aitsirwe enyamaishwa. Eki bakakikora barikujabika ekanzu ye omu shagama y’embuzi. Bwanyima bakagitwarira Yakobo, ishebo kandi omuramuzi, owaayihire orubanja ahari Reubeeni, ahabw’okureeba ekanzu ya Yosefu eine shagama ei beene ishe baamureeteire nk’obuhame, Yakobo akahamya ngu Yosefu aitsirwe.—Kut 37:31-33.

MEI 11-17

EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | OKUTANDIKA 38-39

“Yehova Taratsigireho Yosefu”

(Okutandika 39:1) Baatwara Yosefu Misri; Potifaari omwe aha bakuru b’engabo za Faraho kandi Omunyamisri owaabaire naategyeka abarinzi, yaamugura aha Baishimaeli abaamutwaireyo.

w14-E 11/1 12 kacw. 4-5

“Mbwenu Nimbaasa nta Kukora Ekibi Ekirikwingana Kityo?”

“Baatwara Yosefu Misri; Potifaari omwe aha bakuru b’engabo za Faraho kandi Omunyamisri owaabaire naategyeka abarinzi, yaamugura aha Baishimaeli abaamutwaireyo.” (Okutandika 39:1) Ebigambo bikye ebyo nibituhwera kuteekateeka aha kuhemuka oku omutsigazi ogu yaagizire barikumuguza omurundi ogundi. Akaba ari nk’ekintu buntu! Nitubaasa kuteekateeka ahari Yosefu akuratiire mukama we omusya, mukuru w’engabo omuri Misri, barikuraba omu nguuto eziri haihi n’obutare, obwo Yosefu arikuza omu ka ye ensya.

Eka! Egi ekaba etari nk’eka ei yaabaire akuriiremu. Akaba akuriire omu ka ei baabaire nibatuura omu mahema kandi barikuruga omu mwanya gumwe bakaza omu gundi barikureeberera amasyo gaabo g’entaama. Kwonka, Abanyamisri abagaiga nka Potifaari bakaba nibatuura omu maju marungi gasiigire erangi. Abarikwetegyereza ebizoirwe omu itaka bakagira ngu Abanyamisri bakaba nibakunda emisiri mirungi ezitiriire, erimu emiti mirungi n’ebiyanja birimu ebifunjo, ebimuri birungi, n’ebindi ebirikukurira omu maizi. Amaju agamwe gakaba gari omu misiri, gaine emyanya y’okutungiramu amabeho, amadirisa g’ahaiguru, obumoori, ebishengye bingi, otwariiremu n’emyanya mihango y’okuriiramu n’amaju g’abahuuku.

(Okutandika 39:12-14) Omukazi yaamukwata ekijwaro, yaamugira ati: Ija tubyame hamwe. Yosefu yaatsiga ekyo kijwaro omu ngaro ze, yaahunga, yaashohora aheeru. 13 Omukazi ku yaareebire yaamusigira ekijwara kye, yaahunga, 14 yaayeta abashaija b’omu ka ye, yaabagira ati: Reeba, bakareeta Omuheburaayo okutweshungiraho; mbwenu yantaahirira kubyama naanye, naateera enduuru.

(Okutandika 39:20) Yaakwata Yosefu, yaamuta omu kihome, ahu embohe z’omugabe zaabaire ziboherwa; yaaguma okwo omu kihome.

w14-E 11/1 14-15

“Mbwenu Nimbaasa nta Kukora Ekibi Ekirikwingana Kityo?”

Titurikumanya gye oku ebihome by’Abanyamisri byabaire nibishusha omu bwire obwo. Abarikwetegyereza ebizoirwe omu itaka bakareeba ebitsigarira by’emyanya eyabaire erimu ebihome. Yosefu akagamba aha mwanya ogwo arikukoresa ekigambo ekirikumanyisa “ekiina,” ekirikumanyisa omwanya ogutarimu kyererezi kandi ogutarimu matsiko. (Okutandika 40:15.) Omu Zaaburi, nitushoma ngu Yosefu akabonabonesibwa ati: “Ebigyere bye baabisaasa n’emihama, baamubohesa enjegyere z’ebyoma.” (Zaaburi 105:17, 18) Abanyamisri obumwe bakaba bata embohe omu nkomo ezaabaire zibacumita emikono n’enkokora; abamwe bakaba babajweka ebyoma ebirikubanyiga amaraka. Yosefu aine kuba yaabonaboine ahabw’okutwarizibwa kubi kandi obwo ataine rubanja.

Eki tikyo kyonka ekyamuhikireho. Baibuli neeyoreka ngu “akaguma omu kihome.” Akamara emyaka mingi omu mwanya mubi ogwo. Kandi Yosefu akaba atarikumanya yaaba yaabaire naija kurekurwa. Ebiro ku byagumire nibirenga, akabaasa ata kuguma aine amatsiko?

Ebiri omu Baibuli nibituhamiza biti: “Mukama yaaguma hamwe na Yosefu, yaamugirira embabazi.” (Okutandika 39:21) Tihariho kihome, nari enkomo, ebirikubaasa kuremesa Yehova kugirira abaheereza be embabazi. (Abarooma 8:38, 39) Nitubaasa kuteekateeka ahari Yosefu arikugambira Ishe ow’omu iguru amaganya ge omu kushaba kandi arikutunga “obusingye” obu Ruhanga arikutuha. (2 Abakorinso 1:3, 4; Abafilipi 4:6, 7) Niki ekindi eki Yehova yaakoreire Yosefu? Nitushoma ngu akaguma ‘naakundwa omurinzi w’ekihome.’

(Okutandika 39:21-23) Kwonka Mukama yaaguma hamwe na Yosefu, yaamugirira embabazi, yaamuha okukundwa omurinzi w’ekihome. 22 Ogwo murinzi w’ekihome yaakwatsa Yosefu embohe zoona ezaabaire ziri omu kihome; byona ebi zaabaire zikora, Yosefu niwe yaabaire abikoresa. 23 Omurinzi w’ekihome tiyaagaruka kureeberera kintu kyona omu bi yaamukwatsize, ahabw’okuba Mukama akaba ari hamwe nawe, kandi ebi yaabaire akora byona, Mukama akaba abiha omugisha.

w14-E 11/1 15 kacw. 2

“Mbwenu Nimbaasa nta Kukora Ekibi Ekirikwingana Kityo?”

Ebiri omu Baibuli nibituhamiza biti: “Mukama yaaguma hamwe na Yosefu, yaamugirira embabazi.” (Okutandika 39:21) Tihariho kihome, nari enkomo, ebirikubaasa kuremesa Yehova kugirira abaheereza be embabazi. (Abarooma 8:38, 39) Nitubaasa kuteekateeka ahari Yosefu arikugambira Ishe ow’omu iguru amaganya ge omu kushaba kandi arikutunga “obusingye” obu Ruhanga arikutuha. (2 Abakorinso 1:3, 4; Abafilipi 4:6, 7) Niki ekindi eki Yehova yaakoreire Yosefu? Nitushoma ngu akaguma ‘naakundwa omurinzi w’ekihome.’

Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega

(Okutandika 38:9, 10) Onani yaamanya ngu omwana tarikwija kuba owe; n’ahabw’ekyo ku yaabyamire na muka mukuru we, yaasheesha ahansi, ngu atazaarira mukuru we. 10 Eki yaakozire kyaba kibi omu maisho ga Mukama; nawe yaamwita.

it-2-E 555

Onani

(Onani) [ekirikumanyisa “amaani”].

Mutabani wa Yuda, owa kabiri ou yaazaire aha omwishiki w’Omunyakanaani orikwetwa Shua. (Kut 38:2-4; 1Bus 2:3) Bwanyima ya Eeri mukuru wa Onani kukora ebibi omu maisho ga Yehova, kandi Yehova akamucwekyereza ataine mwana, Yuda akagambira Onani kuza kuraara na muka mukuru we Tamari kugira ngu azaarire Eeri omwana. Kuri yaazaire omwana w’omwojo, akaba atarikwija kubarirwa eka ya Onani, kandi omwana ogwo akaba naija kutunga obuhunguzi bwa Eeri; kwonka kuri noogira ngu tibarazaire mwana weena, Onani akaba naija kutwara obuhunguzi bwa Eeri. Onani ku yaabyamire na Tamari, ‘akasheesha ahansi’ ngu atazaarira mukuru we. Tikugira ngu Onani akakora ekikorwa ky’okwemarisa, ahakuba ekyahandiikirwe nikyoreka ngu “ku yaabyamire na muka mukuru we,” yaasheesha ahansi. Ekyo akakikora akimanyiise kugira ngu atatweka Tamari. Ahabw’okugira ngu Onani akagomera ishe, yaagira okwetenga kubi, kandi yaayanga kworobera entebeekanisa ya Yehova ey’obushwere, akanga kuzaara, Yehova akamwita.—Kut 38:6-10; 46:12; Kub 26:19.

(Okutandika 38:15-18) Yuda ku yaamureebire, yaagira ngu ni maraaya; ahakuba akaba ayetwekyereire ah’amaisho. 16 Yaakiikama aha rubaju rw’omuhanda ahu yaabaire ari, yaamugira ati: Ninkweshengyereza, ija tubyame hamwe; (kwonka akaba atamanyire ku ari omukaamwana). Onu ati: Nompa ki, ku oraabyame naanye? 17 Yaagira ati: Niinyija kukutwekyera omwana gw’embuzi ogw’omu busyo bwangye. Onu ati: Noija kunkwatiriza ki, okuhitsya obu oraaguntwekyere? 18 Yaagira ati: Nkukwatirize ki? Onu ati: Ontsigire empeta yaawe eriho akamanyiso, n’orukoba rwawe, n’egyo nkoni ei oine omu ngaro. Yaabimuha, yaabyama nawe, yaamutweka.

w04-E 1/15 30 kacw. 4-5

Ebibuuzo Kuruga omu Bashomi

Yuda akatwaza kubi kugira ngu tarahaire Tamari omutabani Sheela nk’oku yaabaire araganiise. Kandi akabyama n’omukazi ou yaabaire naateekateeka ngu akaba ari maraaya. Eki kikaba kitarikuhikaana n’ekigyendererwa kya Ruhanga, eky’omushaija kuteerana n’ou ari nawe omu bushwere wenka. (Okutandika 2:24) Kwonka Yuda tarabyamire na maraaya. Kureka, atakimanyire akakora eki omutabani Sheela yaabaire ashemereire kukora kutwara muka mukuru we kandi akamuzaarira omwana.

Kwonka eki Tamari yaakozire kikaba kitari kikorwa ky’obushambani. Abarongo be tibaratwirwe nk’abaana b’obushambani. Obu Boazi owa Betelehemu yaatwara Ruusi Omumoabukazi kutaaha nawe omu bushwere bw’empungurano, abareeberezi ba Betelehemu tibaragambire kubi ahari mutabani wa Tamari, Pereezi, bakagamba ahari Boazi bati: “Kandi enju yaawe ebe nk’eya Pereezi, ou Tamari yaazaariire Yuda, ahabw’abaana abu Mukama arikuha omuri ogwo mukazi muto.” (Ruusi 4:12) Pereezi nawe naagambwa omuri baishenkuru ba Yesu Kristo.—Matayo 1:1-3; Luka 3:23-33.

MEI 18-24

EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | OKUTANDIKA 40-41

“Yehova Okucungura Yosefu”

(Okutandika 41:9-13) Bwanyima omugabuzi wa viinyo omukuru yaagambira Faraho ati: Eri izooba naijuka eby’orubanja rwangye ruri; 10 Faraho akaba agwereirwe kubi abairu be, yanta omu kihome omu nju y’omukuru w’abarinzi hamwe n’omukuru w’abateeki b’emigaati. 11 Ekiro kimwe twembi twaroota ebirooto, buri omwe ekirooto kye kiine amakuru gaakyo. 12 Omu kihome ekyo tukaba turimu n’omutsigazi Omuheburaayo, omwiru w’omukuru w’abarinzi. Twamurootororera ebirooto byaitu, yaabitushobororera, buri omwe nk’ekirooto kye oku kyabaire kiri. 13 Kandi nk’oku yaabitushobororeire, nikwo byabaire; nyowe naagarurwa omu bugabuzi bwangye, mugyenzi wangye yaahanikwa.

w15-E 2/1 14 kacw. 4-5

“Okushoboorora shi T’okwa Ruhanga?”

Omugabuzi wa viinyo naabaasa kuba yaayebirwe Yosefu, kwonka Yehova we taramwebirwe. Ekiro kimwe, Yehova akareetera Faraho kuroota ebirooto bibiri. Omu kirooto ky’okubanza, omugabe akareeba ente nungi mushanju zigomokire, zirikuruga omu Mugyera Nilo, haakurataho ezindi nte mbi mushanju ezihweire aha magufa. Ezihweire aha magufa zikarya ezo enungi mushanju ezigomokire. Bwanyima, Faraho akaroota arikureeba ebishiisha by’engano mushanju birungi by’enjuma, biri aha mushengye gumwe. Kwonka otundi tushiisha mushanju otwomiibwe omuyaga twakurataho, otushiisha otwo twamira ebishiisha mushanju ebirungi eby’enjuma. Omu kasheeshe, Faraho akaimuka ashobeirwe ahabw’ebirooto ebyo, n’ahabw’ekyo akeeta abahi be b’obwengye kumushoboororera amakuru g’ebirooto. Boona bakareemwa. (Okutandika 41:1-8) Titurikumanya yaaba baashobairwe munonga, nari baamugambiire bingi bitarikushushana. Kwonka nitumanya ngu bakamugwisa kubi—kandi obwo yaabaire naayendera kimwe kumanya eki ebirooto byabaire nibimanyisa.

Bwanyima, omugabuzi wa viinyo akaijuka Yosefu. Omuntu we w’omunda akamushinja, atyo yaagambira Faraho ngu hariho omushaija omu kihome owaamugambiire amakuru g’ebirooto bye n’eby’omuteeki w’emigaati emyaka ebiri enyima. Ahonaaho, Faraho akatuma ngu baihe Yosefu omu kihome.—Okutandika 41:9-13.

(Okutandika 41:16) Yosefu yaagarukamu Faraho naagira ati: Tiinye; Ruhanga niwe araagarukyemu Faraho eby’obusingye.

(Okutandika 41:29-32) Reeba nihaija kubaho emyaka mushanju ey’omweru mwingi omu nsi yoona eya Misri; 30 bwanyima y’egyo haryabaho emyaka mushanju ey’enjara, omweru gwona gwebe omu nsi ya Misri; egyo njara eryamaraho ensi. 31 Omweru guryaba gutakiijukwa mu nsi ahabw’enjara erikurataho, ahabw’okuba eryaba nyingi munonga. 32 Ekireeteire Faraho okuroota ekirooto ekyo omu miringo ebiri n’ahabw’okuba kitairweho Ruhanga, kandi niwe arikwija kukihikiiriza juba.

w15-E 2/1 14-15

“Okushoboorora shi T’okwa Ruhanga?”

Yehova naakunda abacureezi, kandi abeesigwa, n’ahabw’ekyo tikirikutangaaza kureeba ngu akabaasisa Yosefu kugamba amakuru g’ebirooto ebyaremire abanyabwengye ba Faraho. Yosefu akashoboorora ngu ebirooto bya Faraho byombi biine amakuru nigo gamwe. Yehova akagarukamu obutumwa bwe kworeka ngu niwe yaabaire ‘akitaireho’—kandi niwe yaabaire naija kukihikiiriza. Ente mushanju enungi n’ebishiisha mushanju ebirungi nibijwekyera emyaka mushanju y’omweru mwingi omuri Misri, kandi ente mushanju ezihweire aha magufa n’otundi tushiisha mushanju otwomiibwe omuyaga nitujwekyera emyaka mushanju y’enjara, bwanyima y’egyo myaka haryabaho emyaka mushanju y’enjara. Enjara egyo ekaba neeza kuba mpango omuri Misri yoona.—Okutandika 41:25-32.

(Okutandika 41:38-40) Faraho yaabuuza abaheereza be ati: Ebyo tukaabaasa kubona omuntu orikushusha nk’ogu, oine Omwoyo wa Ruhanga? 39 Faraho yaagambira Yosefu ati: Nk’oku Ruhanga akworekire ebyo byona, tihariho ondiijo orikwetegyereza kandi omunyabwengye nkaiwe. 40 Naakuha okutegyeka eka yangye, kandi abantu bangye boona baryatwaza nk’oku oribaragiira; kureka eki ndikweshumbya n’ekitebe ky’obugabe kyonka.

w15-E 2/1 15 kacw. 3

“Okushoboorora shi T’okwa Ruhanga?”

Faraho akahikiiriza eki yaagambire. Ahonaaho bakajweka Yosefu ebijwaro birungi bya kitaani. Faraho akamujweka omukuufu gw’ezaabu omu bitsya, empeta ye eriho akamanyiso, yaamugyendeseza omu kigaari ekya kabiri aha kye, yaamuha obushoboorozi kugyenda omu ihanga ryona akahikiiriza eki yaagambire. (Okutandika 41:42-44) Omu izooba rimwe, Yosefu akaruga omu kihome yaaza omu kikaari ky’Omugabe. Bukasheesha ari embohe, kwonka eizooba rikarenga ari owa kabiri omu kutegyeka ahari Faraho. Buzima ekyo kikooreka ngu Yosefu akaba ahikire kwesiga Yehova Ruhanga! Yehova akareeba obutari buringaniza obu omuheereza we yaabonaboine kumara emyaka mingi. Akashoboorora oburemeezi obwo omu bwire obuhikire kandi omu muringo oguhikire. Yehova akaba naayenda kushoboorora obutari buringaniza bwona obwahikire ahari Yosefu kandi arinde n’eihanga rya Israeli. Ekyo nituza kukireeba omu kicweka ekiraakurateho.

Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega

(Okutandika 41:14) Bwanyima Faraho yaatuma kweta Yosefu, baarahuka baamwiha omu kihome, yaamwaisa eishokye, yaajwara ebindi bijwaro, yaataaha owa Faraho.

w15-E 11/1 9 kacw. 1-3

Eki Waaba Nookimanya?

Ahabw’enki Yosefu yaamwire eishokye atakagiire wa Faraho?

Kurugiirira aha biri omu Okutandika, Faraho akaragiira ngu bamureetere Yosefu ahonaaho kugira ngu abaase kumugambira amakuru g’ebirooto ebyabaire nibimwerarikiriza. Yosefu akaba amazire emyaka mingi omu kihome. N’obu Faraho araabe yaabaire naayenda ngu bareete Yosefu ahonaaho, Yosefu akabanza yaaza kutega eishokye. (Okutandika 39:20-23; 41:1, 14) Omuhandiiki okuhandiika aha kintu eki ekyabaire kitari kikuru nikyoreka ngu akaba naamanya gye emigyenzo y’Abanyamisri.

Abantu omu mahanga maingi, otwariiremu n’Abaheburaayo bakaba bakuza ekireju. Kwonka kurugiirira aha kitabo Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature ekyatairwe McClintock na Strong, “Abanyamisri nibo bonka abaabaire batarikukuza ekireju.”

Mbwenu shi bakaba baine kutega ebireju byonka? Ekitabo Biblical Archaeology Review nikigira ngu emwe aha mikoro ei Abanyamisri baabaire bagira ekaba eyetengyesa omushaija kwetebeekanisa kuza omu maisho ga Faraho nk’orikwetebeekanisa kuza omu hekalu. Omu mbeera nk’egyo, Yosefu akaba aine kutega eishokye ryona aha mutwe n’aha mubiri.

(Okutandika 41:33) Mbwenu nu Faraho asherure omuntu orikwetegyereza kandi omunyabwengye, amuhe obushoboorozi bw’okutegyeka ensi ya Misri

w09-E 11/15 28 kacw. 14

Okworeka Emicwe Mirungi nk’Abaheereza ba Ruhanga

14 Omu bwire bwa ira, abazaire abaabaire niboorobera Ruhanga bakaba bateeraho kwegyesa abaana baabo omu ka kugira emicwe mirungi. Teekateeka aha muringo murungi ogu Abrahamu n’omutabani Isaaka baabaire nibagamba hamwe omu Okutandika 22:7. Kandi na Yosefu akooreka ngu akaba atendekirwe gye abazaire be. Obu yaabaire ari omu kihome, akaba aine emicwe mirungi, arikutwariza gye n’abaabaire bakomirwe nawe. (Kut. 40:8, 14) Ebi yaagambiire Faraho nibyoreka ngu akaba ayegyesibwe kugamba n’abantu abaine obushoboorozi omu muringo murungi.—Kut. 41:16, 33, 34.

MEI 25-31

EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | OKUTANDIKA 42-43

“Yosefu Akooreka Obwerinzi”

(Okutandika 42:5-7) Batabani ba Israeli baija n’abandi abaizire kushaka, ahakuba enjara ekaba eri nyingi omu nsi ya Kanaani. 6 Obwo Yosefu niwe yaabaire ari omutegyeki w’ensi egyo, kandi naashakisa ab’omuri egyo nsi boona eby’okurya. Bakuru ba Yosefu baija, baamugwa omu maisho, bainama. 7 Yosefu ku yaareebire bakuru be, yaabamanya, kwonka yaayehindura nk’omunyaihanga aharibo, yaabakabukira, yaababuuza ati: Nimuruga hi? Banu bati: Nituruga omu nsi ya Kanaani, twizire kushaka.

w15-E 5/1 13 kacw. 5

“Niinye Waata omu Mwanya gwa Ruhanga?”

Kandi shi Yosefu? Ku yaareebire bakuru be, ahonaaho akabamanya! Kandi, ku yaabareebire bainami omu maisho ge, akaijuka ebi yaarabiremu ari omutsigazi. Baibuli neegira ngu “Yosefu akaijuka ebirooto” ebi Yehova yaamureeteire kuroota obu yaabaire akiri omutsigazi, ebyabaire nibigamba aha bwire obu bakuru be baabaire nibaija kumwinamira—nk’oku baabaire bainami omu maisho ge aha shaaha egyo! (Okutandika 37:2, 5-9; 42:7, 9) Yosefu akaba naija kukora ki? Kubagwa omu kifuba akababumbatira? Nari kuhoora enzigu?

w15-E 5/1 14 kacw. 1

“Niinye Waata omu Mwanya gwa Ruhanga?”

Noobaasa kutahikwaho embeera nk’egyo. Kwonka, omu bunaku obu, amaka mingi omu nsi yoona gaijwiremu obutaikirizana n’okwebaganisamu. Twatunga oburemeezi nk’obwo, nitubaasa kwenda kukuratira enyehurira zaitu kandi turaahukiirize kugira eki twakora ahabw’obutahikiirira. N’eky’obwengye kutooreza Yosefu tukateeraho kuteekateeka aha ku Ruhanga arikwenda ngu tushoboorore obutaikirizana. (Enfumu 14:12) Ijuka ngu n’obu kiraabe kiri kikuru kugira obusingye n’ab’omu maka gaitu, okugira obusingye na Yehova n’Omwana we nikyo kirikukirayo obukuru.—Matayo 10:37.

(Okutandika 42:14-17) Yosefu yaabagira ati: Ekyo nikyo naabagirira nti, muri entatsi. 15 Mbwenu aha niho muraamanyirwe; nindahira Faraho, timurikwija kuruga aha, murumuna waanyu omuto atakaizire. 16 Mutume omwe ahariiwe, areete murumuna waanyu, abandi mutsigare mubohirwe, ebigambo byanyu bibone kuhamibwa, tumanye ku muri ab’amazima; ku kiraabe kitabaire kityo, nindaihira Faraho, buzima muri entatsi. 17 Boona yaabata omu kihome okumara ebiro bishatu.

w15-E 5/1 14 kacw. 2

“Niinye Waata omu Mwanya gwa Ruhanga?”

Yosefu akagyeza beene ishe omu miringo mingi kwenda kumanya ekiri omu mitima yaabo. Akatandika arikubagambira kubi, arikukoresa omuvunuuzi, arikubagira ngu n’entatsi. Kubaasa kwerwanaho, bakamugambira ebirikukwata aha ka yaabo—kandi bakamugira ngu baine na murumuna waabo omuto ou baabaire batsigire omu ka. Yosefu akateeraho kutooreka ngu ekyo kikamushemeza. Omurumuna buzima akaba akiriho? Yosefu akaba naamanya ekindi eki aine kukora. Akagira ati: “Mbwenu aha niho muraamanyirwe,” reero yaabagira ngu aine kureeba murumuna waabo omuto. Bwanyima, akaikiriza kubareka kugaruka owaabo kureeta murumuna waabo, omwe aharibo yaikiriza kutsigarayo.—Okutandika 42:9-20.

(Okutandika 42:21, 22) Baagambirana bonka bati: Buzima twine orubanja ahabwa murumuna waitu; ahakuba tukareeba aine obusaasi omu mutima, obu yaatweshengyereza, tukanga kumuhurira; nikyo kyatureetera akabi aka. 22 Reubeeni yaabagarukamu naagira ati: Tindabagambiire nti: Mutakora kubi omwana, mukanga kumpurira? Mbwenu reeba, twazira eshagama ye.

it-2-E 108 kacw. 4

Yosefu

Kurugiirira aha bitwareeba, beene ishe Yosefu bakatandika kuteekateeka ngu Ruhanga akabafubira ahabw’okumuguza omu buhuuku. Obu baabaire bari omu maisho ga murumuna waabo batakamumanyire, bakagambirana aha nshobe ei baakozire. Yosefu ku yaahuriire ebigambo ebyo ebyayorekire ngu beeteisize, akakwatwaho munonga yaaruga omu maisho gaabo yaaza kurira. Ku yaagarukire, yaabaihamu Simeoni yaamukoma kuhitsya obu baagarukire na murumuna waabo.—Kut 42:21-24.

Okwongyera Kucondooza aha Bi Turikwega

(Okutandika 42:22) Reubeeni yaabagarukamu naagira ati: Tindabagambiire nti: Mutakora kubi omwana, mukanga kumpurira? Mbwenu reeba, twazira eshagama ye.

(Okutandika 42:37) Reubeeni yaagira ishe ati: Ku ndiba ntamukugaruriire, oite batabani bangye bombi; munkwatse, ndyamukugarurira.

it-2-E 795

Reubeeni

Emitwarize mirungi ya Reubeeni ekeeyoreka obu yaayeshengyereza abarumuna mwenda kunaga Yosefu omu kiina omu mwanya gw’okumwita, kugira ngu agarukye amwihemu. (Kut 37:18-30) Bwanyima y’emyaka erikurenga omuri 20, barumuna ba Yosefu bakateekateeka ngu ebyababaireho omuri Misri n’ahabw’okumutwariza kubi, Reubeeni akabaijutsya ngu akabagambira ngu batakora kubi Yosefu. (Kut 42:9-14, 21, 22) N’obu Yakobo yaayanga ngu batatwara Benyamiini aha murundi gwa kabiri barikugaruka Misri, Reubeeni niwe yaahaireyo abatabani babiri nk’omusingo, arikugira ati: “Ku ndiba ntamukugaruriire, oite batabani bangye bombi.”—Kut 42:37.

(Okutandika 43:32) Baamugaburira ahakwe, na bari ahakwabo, n’Abanyamisri abaabaire barya nawe nabo ahakwabo, ahabw’okuba Abanyamisri bakaba batarya n’Abaheburaayo; kikaba kiri ekihagaro aha Banyamisri.

w04-E 1/15 29 kacw. 1

Ebi Turikwega omu Kitabo kya Okutandika—II

43:32—Ahabw’enki Abanyamisri okurya n’Abaheburaayo kyabaire kiri ekihagaro? Nikibaasa kuba kyabaire nikireetwa okushoroora omu diini nari okwetunguura kw’enganda. Kandi Abanyamisri bakaba nibanga abariisa. (Okutandika 46:34) Ahabw’enki? Abanyamisri bakaba nibatwara abariisa nk’ab’ahansi. Nari obu eitaka ry’okuhingamu ryabaire riri rikye, Abanyamisri bakaba nibanga abariisa abaabaire nibasherura obunyaatsi bw’amatungo gaabo.

    Ebitabo Ebiri omu Runyankore (1996-2025)
    Shohora
    Taahamu
    • Runyankore
    • Yoherereza ondiijjo
    • Ebi Orikukunda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiine Kukuratirwa
    • Okurinda Ebirikukukwataho
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Yoherereza ondiijjo