EKICWEKA EKY’OKWEGA 30
Obunabi bwa Ira Oburikukukwataho
‘Ninyija kuta obuzigu aha gati yaawe n’ogu mukazi.’—KUT. 3:15.
EKYESHONGORO 15 Himbisa Omwana wa Yehova Omujigaijo!
EBIRAAGAMBWEHOa
1. Yehova akakora ki ahonaaho Adamu na Haawa baaheza kushiisha? (Okutandika 3:15)
AHONAAHO Adamu na Haawa baaheza kushiisha, Yehova akaha amatsiko baijukuru baabo kurabira omu bunabi bw’omutaano. Obunabi obwo buri omu Okutandika 3:15.—Kishome.
2. Ahabw’enki obunabi obu ni bukuru?
2 Obunabi obwo buri omu kitabo kya Baibuli eky’okubanza. Kwonka omu muringo gumwe nari ogundi, ebitabo bya Baibuli byona nibigamba aha nshonga niyo emwe. Nk’oku empapura zirikukwatanisibwa hamwe kukora ekitabo, ebigambo ebiri omu Okutandika 3:15 biine akakwate n’obutumwa oburi omu bitabo ebindi, oburikworeka ngu Omucunguzi akaba naija kwoherezibwa kucwekyereza Omuregi n’ababi boona abarikumushagika.b Abarikukunda Yehova ka nibaija kwesiima ekyo kyabaho!
3. Nituza kushwijuma ki omu kicweka eki?
3 Omu kicweka eki, nituza kugarukamu ebibuuzo ebirikukwata aha bunabi oburi omu Okutandika 3:15: Ni baahi abarikugambwaho omu bunabi obu? Obunabi obu buriyo nibuhikiirira buta? Kandi itwe nitubugasirwamu tuta?
NI BAAHI ABARIKUGAMBWAHO OMU BUNABI OBU?
4. Enjoka n’oha kandi ekyo nitukimanya tuta?
4 Abarikugambwaho omu Okutandika 3:14, 15 harimu ‘enjoka n’oruzaaro’ rwayo, hamwe ‘n’omukazi’ ‘n’oruzaaro’ rwe. Baibuli neetuhwera kushoboorokyerwa buri omwe aharibo.c Ka tutandikye ‘n’enjoka.’ Enjoka eya butoosha ekaba etarikubaasa kwetegyereza ebi Yehova yaagambire omu musiri Edeni. N’ahabw’ekyo Yehova aine kuba yaabaire naafubira ekihangirwe ekiine obwengye. Nikyo kiiha? Okushuuruurwa 12:9 nihakyanika butunu. Nihooreka ngu “ekijoka ekyo ekihango ekya ira” ni Sitaane Omuregi. Kandi shi oruzaaro rw’enjoka ni baahi?
ENJOKA
Neejwekyera Sitaane Omuregi, orikwetwa ‘ekijoka ekihango ekya ira’ omu Okushuuruurwa 12:9 (Reeba akacweka 4)
5. Ni baahi abarikutwarirwa omu ruzaaro rw’enjoka?
5 Baibuli yaagamba aha ruzaaro omu muringo gw’akamanyiso, neeba neemanyisa abo abarikuteekateeka nari abarikutwaza nka ishebo ow’akamanyiso. N’ahabw’ekyo oruzaaro rw’enjoka rurimu ebihangirwe by’omwoyo n’abantu abarikutwaza nka Sitaane, abarikuhakanisa Yehova n’abaheereza be. Aba nibatwariramu baamaraika abaatsigireho obujunaanizibwa bwabo omu iguru omu bwire bwa Noa, n’abantu ababi abarikutwaza nka ishebo Omuregi.—Kut. 6:1, 2; Yoh. 8:44; 1 Yoh. 5:19; Yud. 6.
ORUZAARO RW’ENJOKA
N’ebihangirwe by’omwoyo ebibi n’abantu abarikuhakanisa Yehova n’abaheereza be (Reeba akacweka 5)
6. Ahabw’enki nitubaasa kugira ngu ‘omukazi’ akaba atari Haawa?
6 Hati, ka tushoboorokyerwe ebirikukwata aha ‘mukazi.’ Omukazi akaba atari Haawa. Ahabw’enki? Teekateeka aha nshonga egi emwe yonka. Obunabi nibugira ngu oruzaaro rw’omukazi rukaba nirwija ‘kuteera’ omutwe gw’enjoka. Nk’oku twaheza kureeba, enjoka ni Sitaane ekihangirwe ky’omwoyo, kandi tihaine muntu otahikiriire ow’oruzaaro rwa Haawa owaabaire naabaasa kumucwekyereza. Hakaba niheetengyesa ekirikukira ahari ekyo.
7. Nk’oku kiri omu Okushuuruurwa 12:1, 2, 5, 10, omukazi orikugambwaho omu Okutandika 3:15 n’oha?
7 Omukazi orikugambaho omu Okutandika 3:15 naashoboororwaho gye omu kitabo ekirikuhereerukayo omu Baibuli. (Shoma Okushuuruurwa 12:1, 2, 5, 10.) Ogu ti mukazi owa butoosha! Ahansi y’ebigyere bye hariho okwezi, kandi ajwaire ekirunga ky’enyonyoozi ikumi na ibiri aha mutwe. Akazaara omwana w’omutaano, nibwo Obukama bwa Ruhanga. Obukama buri omu iguru, ekirikumanyisa ngu omukazi ogu nawe aine kuba ari omu iguru. Naajwekyera ekicweka eky’omu iguru eky’ekibiina kya Ruhanga, ekirikutwariramu ebihangirwe eby’omwoyo.—Gal. 4:26.
OMUKAZI
Eki n’ekicweka eky’omu iguru eky’ekibiina kya Yehova ekirimu ebihangirwe eby’omwoyo (Reeba akacweka 7)
8. Oruzaaro rw’omukazi orukuru n’oha, kandi ekyo kikabaho ryari? (Okutandika 22:15-18)
8 Ekigambo kya Ruhanga nikituhwera kumanya oruzaaro rw’omukazi orw’okubanza. Oruzaaro oru rukaba rwine kuruga omuri baijukuru b’Abrahamu. (Shoma Okutandika 22:15-18.) Nk’oku obunabi bwagambire, Yesu akakomooka omu mushaija ogwo omwesigwa. (Luk. 3:23, 34) Kwonka oruzaaro oru rukaba nirwija kuba nirukira aha kuba omuntu buntu, ahakuba rukaba nirwija kucwekyereza Sitaane Omuregi obutagaruka kubaho. N’ahabw’ekyo, obu Yesu yaabaire aine emyaka nka 30, akashukwaho omwoyo gurikwera nk’Omwana wa Ruhanga omwe nyamunegyere. Obu Yesu yaashukwaho omwoyo gurikwera, akaba oruzaaro orukuru orw’omukazi. (Gal. 3:16) Yesu ku yaaherize kubatizibwa, Ruhanga ‘akamujweka ekirunga ky’ekitiinisa n’okuhimbisibwa,’ kandi yaamuha ‘n’obushoboorozi bwona omu iguru n’omu nsi,’ otwariiremu n’obujunaanizibwa ‘bw’okuhwerekyereza emirimo ya Sitaane.’—Heb. 2:7; Mat. 28:18; 1 Yoh. 3:8.
ORUZAARO RW’OMUKAZI
Ni Yesu Kristo n’abu arikuza kutegyeka nabo omu iguru 144,000 (Reeba akacweka 8-9)
9-10. (a) Ni baahi abandi abarikutwarirwa omu ruzaaro rw’omukazi, kandi ni ryari obu baaba ekicweka ky’oruzaaro orwo? (b) Hati nituza kushwijuma ki?
9 Kwonka hakaba nihaija kubaho ekicweka ekya kabiri eky’oruzaaro rw’omukazi. Entumwa Paulo akagamba aha b’oruzaaro oru obu yaagambira Abayudaaya n’abanyamahanga ati: “Ku muraabe muri aba Kristo, biri muri baijukuru b’Abrahamu, kandi abahunguzi, nk’oku kyaraganisiibwe.” (Gal. 3:28, 29) Yehova ku arikutoorana Omukristaayo arikumushukaho omwoyo gurikwera, naaba omwe aha ruzaaro rw’omukazi. N’ahabw’ekyo oruzaaro rw’omukazi rurimu Yesu Kristo n’abu araategyekye nabo 144,000. (Kush. 14:1) Aba boona nibateeraho kugira emiteekateekyere nk’eya Ishebo Yehova Ruhanga.
10 Hati obu twaheza kumanya gye abarikugambwaho omu Okutandika 3:15, ka tureebe omu bugufu oku Yehova atwire naahikiiriza obunabi obu n’oku turikugasirwa.
OBUNABI OBU BUTWIRE NIBUHIKIIRIRA BUTA?
11. Ni mu muringo ki ogu oruzaaro rw’omukazi rwateirwe “ekitsintsiino”?
11 Kurugiirira aha bunabi oburi omu Okutandika 3:15, enjoka ekaba neija kuteera “ekitsintsiino” ky’oruzaaro rw’omukazi. Ekyo kikahikiirira obu Sitaane yaareetera Abayudaaya n’Abarooma kwita Omwana wa Ruhanga. (Luk. 23:13, 20-24) Nk’oku ekironda ky’aha kitsintsiino kirikubaasa kumuzya omuntu kumara obwire bukye, Yesu ku yaafiire akamara ebiro bishatu omu kituuro ataine eki arikubaasa kukora.—Mat. 16:21.
12. Omutwe gw’enjoka nigwija kuteerwa guta kandi ryari?
12 Obunabi oburi omu Okutandika 3:15 kubaasa kuhikiirira, Yesu akaba ataine kuguma omu kituuro. Ahabw’enki? Ahakuba kurugiirira aha bunabi, oruzaaro rw’omukazi rukaba nirwija kuteera omutwe gw’enjoka. Eki nikimanyisa ngu Yesu akaba aine kubanza kukira obuhuta bw’ekitsintsiino kye. Kandi buzima akakira! Yesu akazooka aha kiro kya kashatu nk’ekihangirwe ky’omwoyo ekiine okutafa. Omu bwire bwa Ruhanga obuhikire, Yesu naija kucwekyereza Sitaane amwihireho kimwe. (Heb. 2:14) Abaraategyeke na Kristo nibaija kwejumba omu kucwekyereza ababi boona omu nsi, nari oruzaaro rw’enjoka.—Kush. 17:14; 20:4, 10.d
NITUGASIRWA TUTA OMU BUNABI OBU?
13. Nitugasirwa tuta omu kuhikiirira kw’obunabi obu?
13 Waaba ori omuheereza wa Ruhanga oyehaireyo, oriyo noogasirwa omu kuhikiirira kw’obunabi obu. Yesu akaija omu nsi nk’omuntu. Kandi aine emitwarize nk’eya Ishe. (Yoh. 14:9) N’ahabw’ekyo, kurabira omuriwe tubaasize kumanya Yehova n’okumukunda. Kandi nitugasirwa omu nyegyesa za Yesu n’obuhabuzi bwe obu arikuha ekibiina Ekikristaayo obunaku obu. Atwegyeise oku turikubaasa kutwaza omu muringo ogurikutuhwera kusiimwa Yehova. Kandi twena nitubaasa kugasirwa omu kufa kwa Yesu nari okuteerwa ekitsintsiino kye. Mu muringo ki? Yesu ku yaazookire, akahayo omuhendo gw’eshagama ye nk’ekitambo ekihikiriire ‘ekirikutwozyaho ebibi byona.’—1 Yoh. 1:7.
14. Obunabi bw’omuri Edeni shi bukaba nibwija kuhikiirira ahonaaho? Shoboorora.
14 Ebi Yehova yaagambire omu musiri Edeni, nibyoreka ngu obwire bukaba nibwija kuhinguraho reero obunabi obwo bubone kuhikiirira omu bwijwire. Kikaba nikiza kutwarira omukazi obwire kuzaara oruzaaro orwaraganisiibwe, Omuregi kurundaana abashagiki be, n’obuzigu (nari rwango) kubaasa kubaho aha gati y’embaju zombi. Nitugasirwa omu kumanya obunabi obu ahakuba nibuturabura ngu ensi erikwebemberwa Sitaane neija kwanga abarikuramya Yehova. Bwanyima, Yesu akarabura abeegi be aha nshonga niyo emwe. (Mak. 13:13; Yoh. 17:14) Buzima tureebire ekicweka ky’obunabi obu nikihikiirira, okukira munonga omu myaka 100 ehingwire. Mu muringo ki?
15. Ahabw’enki ensi eyongyeire kutwanga, kwonka ahabw’enki tutashemereire kutiina Sitaane?
15 Obwire bukye Yesu aherize kwemekwa kuba Omugabe w’Obukama bwa Mesia omuri 1914, Sitaane akabingwa omu iguru. Akanagwa omu nsi, kandi hati ategyereize kucwekyerezibwa. (Kush. 12:9, 12) Kwonka tikugira ngu ashutami kyonka ategyereize ataine ki arikukora. Ariyo naayeriisa karungu kandi aine ekiniga kingi, eki ayorekiize abaheereza ba Ruhanga. (Kush. 12:13, 17) Ahabw’enshonga egi, ensi eyongyeire kwanga abantu abarikuheereza Ruhanga. Kwonka tihaine ekishemereire kutureetera kutiina Sitaane n’abarikumushagika. Kureka twine obuhame nk’obu entumwa Paulo yaabaire aine, owaahandiikire ati: ‘Ruhanga ku araabe ari aha rubaju rwaitu, orikutubaasa n’oha?’ (Rom. 8:31) Nitwesigira kimwe Yehova, ahakuba nitureeba oku obunabi oburi omu Okutandika 3:15 burikuhikiirira.
16-18. Curtis, Ursula, na Jessica bagasiirwe bata ahabw’okwetegyereza ebiri omu Okutandika 3:15?
16 Okuraganisa kwa Yehova okuri omu Okutandika 3:15 nikubaasa kutuhwera kwemera embeera yoona erikutuhikaho. Curtis, omumiisani omuri Guam, naagira ati: “Obumwe nintunga oburemeezi n’embeera zigumire ezirikugyeza okumariirira kwangye kuhamira ahari Yehova. Kwonka okuteekateeka aha bunabi oburi omu Okutandika 3:15, kimpwereire kuguma ninyesiga Tataitwe ow’omu iguru.” Curtis aine ekihika ky’okureeba obu Yehova araamareho oburemeezi bwaitu bwona.
17 Munyaanyazi-itwe Ursula kuruga Bavaria naagira ngu, okwetegyereza ebiri omu Okutandika 3:15 kimuhweraire kuhamya ngu Baibuli ekahandiikisibwa Ruhanga. Akeetegyereza oku obunabi obundi bwona bwine akakwate n’obunabi obwo, kandi eki kikamushemeza munonga. Naayongyera agira ati: “Nkakwatwaho munonga ku naamanyire ngu Yehova akagira eki yaakora ahonaaho kugira ngu abantu bataguma bataine amatsiko goona.”
18 Jessica kuruga Micronesia, naagira ati: “Ninkiijuka oku naayehuriire obu naabanza kumanya ngu mboine amazima! Obunabi oburi omu Okutandika 3:15 bukaba buriyo nibuhikiirira. Ekyo kikampwera kuguma ninyijuka ngu embeera ezi turikurabamu obunaku obu tizo Ruhanga yaabaire naatwendeza. Kandi obunabi obu bwongyeire kuhamya okwikiriza kwangye ngu okuheereza Yehova nikurugamu ebirungi hati, kandi omu biro by’omumaisho nikwija kurugamu emigisha erikukirayo.”
19. Ahabw’enki turikubaasa kugira obwesigye ngu ekicweka eky’aha muheru eky’obunabi obu nikiija kuhikiirira?
19 Nk’oku twaheza kureeba, ebiri omu Okutandika 3:15 hati biriyo nibihikiirira. Hati oruzaaro rw’omukazi n’orw’enjoka nibyetegyerezibwa gye. Yesu oruzaaro rw’okubanza orw’omukazi, akakira obuhuta bwe obw’aha kitsintsiino, kandi hati n’Omugabe w’ekitiinisa oine okutafa. Okutooranwa kw’ab’oruzaaro rwa kabiri orw’omukazi kuri haihi kuhendera. Ahabw’okugira ngu ekicweka ky’okubanza eky’obunabi obu kyahikiriire, twine obuhame ngu ekicweka eky’aha muheru eky’okusingyeera omutwe gw’enjoka, nakyo nikiza kuhikiirira. Abantu abeesigwa ka nibaija kuruhuuka, Sitaane ku araacwekyerezibwe! Obwire obwo butakahikire, otahanika. Ruhanga waitu n’omwesigwa. Kurabira omu ruzaaro rw’omukazi, naija kureetera “amahanga goona ag’omu nsi” emigisha etarikubarwa.—Kut. 22:18.
EKYESHONGORO 23 Yehova Okutandika Kutegyeka
a Titurikubaasa kwetegyereza gye obutumwa bwa Baibuli twaba tutetegyereize obunabi oburi omu Okutandika 3:15. Okwega obunabi obu nikibaasa kutuhwera kwombeka okwikiriza kwaitu omuri Yehova n’okwongyera kugira obwesigye ngu naija kuhikiiriza ebi arikuragaanisa.
b Reeba Appendix B1, “Obutumwa bwa Baibuli,” omu New World Translation.
c Reeba akabokusi “Abarikugambwaho omu Okutandika 3:14, 15.”
d Reeba akabokusi “Enshonga Nkuru omu Kuhikiirira kw’Obunabi Oburi omu Okutandika 3:15.”