EKICWEKA EKY’OKWEGA 42
Oyeteekateekire Kworoba?
‘Obwengye oburikuruga omu iguru . . . [bweteekateekire kworoba].’—YAK. 3:17.
EKYESHONGORO 101 Okuheereza Hamwe Tukwataniise
EBIRAAGAMBWEHOa
1. Ahabw’enki obumwe nitugumirwa kworoba?
OBUMWE noogumirwa kworoba? Omugabe Daudi nikwo yaabaire naayehurira, kwonka akashaba Ruhanga ati: “Ompamye n’omwoyo ogurikukworobera.” (Zab. 51:12) Daudi akaba naakunda Yehova. Kwonka obumwe, Daudi akaba agumirwa kworoba kandi naitwe ekyo nikitubaho. Ahabw’enki? Eky’okubanza, butoosha nituba tutarikwenda kworoba ahabw’obutahikiirira. Ekya kabiri, Sitaane butoosha naateeraho kutureetera kugoma nkawe. (2 Kor. 11:3) Ekya kashatu, twetooroirwe abantu abarikutegyekwa, ‘omwoyo ogurikukorera hati omu batarikuhurira.’ (Efe. 2:2) Twine kuteeraho n’amaani kwetantara kushiisha n’okwangira okugyemeserezibwa kw’omuregi n’ensi ye. Twine kumariirira kworobera Yehova n’abu ahaire obushoboorozi.
2. Nikimanyisa ki okuba oyeteekateekire kworoba nari ‘kuteisibwa’? (Yakobo 3:17)
2 Shoma Yakobo 3:17. Yakobo akahwerwa omwoyo gurikwera kuhandiika ngu abantu abanyabwengye nibaba beeteekateekire ‘kuteisibwa’ nari kworoba. Ekyo nikimanyisa ki? Twine kuba tweteekateekire kworobera abu Yehova ahaire obushoboorozi. Kwonka, Yehova tarikwenda ngu tworobere omuntu orikwehuzya ebiragiro bye.—Byak. 4:18-20.
3. Ahabw’enki ni kikuru ahari Yehova kugira ngu tworobere abaine obushoboorozi?
3 Kyorobi kworobera Yehova okukira abantu. Ahakuba butoosha Yehova naatuha obuhabuzi obuhikire. (Zab. 19:7) Kwonka abantu abaine obushoboorozi tibahikiriire. N’obu kiraabe kiri kityo, Tataitwe ow’omu iguru ahaire abazaire, abeebembezi ba gavumenti, n’abareeberezi obushoboorozi buringaniire. (Enf. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Pet. 2:13, 14) Twaborobera, nituba nitworobera Yehova. Ka tureebe oku turikubaasa kworobera abu Yehova ahaire obushoboorozi, n’obu obumwe kitoorobi kugyendera aha buhabuzi obu barikutuha.
YOROBERA ABAZAIRE BAAWE
4. Ahabw’enki abaana baingi nibagomera abazaire baabo?
4 Abato nibakira kumara obwire n’ab’orwingano rwabo “abarikugomera abazaire baabo.” (2 Tim. 3:1, 2) Ahabw’enki baingi aharibo batarikworoba? Abamwe nibateekateeka ngu abazaire baabo n’endyarya, ahakuba nibabashaba kukora ebi bo batarikukora. Abandi nibareeba obuhabuzi bw’abazaire nk’obuhwaire aha mureembe, obutarikukora nari nk’amaremesa. Ku oraabe ori muto, naiwe nikwo orikwehurira otyo? Baingi nibagumirwa kworobera ekiragiro kya Yehova eki: “Mworobere abazaire baanyu omuri Mukama, ahakuba nikyo kihikire.” (Efe. 6:1) Niki ekirikubaasa kukuhwera kukora ekyo?
5. Nk’oku kiri omuri Luka 2:46-52, ahabw’enki Yesu n’eky’okureeberaho kirungi aha bikwatiraine n’okworobera abazaire?
5 Noobaasa kwega kworoba orikutooreza Yesu. (1 Pet. 2:21-24) Akaba ahikiriire kwonka abazaire be batahikiriire. Kwonka Yesu akoorobera abazaire n’obu baraabe baabaire bakore enshobe nari obumwe bakaremwa kumwetegyereza. (Kur. 20:12) Teekateeka aha kyabaireho obu Yesu yaabaire aine emyaka 12. (Shoma Luka 2:46-52.) Abazaire be bakamutsiga Yerusaalemu. Yosefu na Mariamu bakaba baine kuhamya ngu abaana baabo boona bari na guruupu ey’abaabaire nibagaruka omu ka bwanyima y’obugyenyi. Yosefu na Mariamu ku baaboine Yesu, Mariamu akacwera Yesu orubanja ahabw’okubateganisa. Yesu akaba naabaasa kubagambira ngu tibahikire. Kureka, akabagarukamu omu muringo murungi kandi ogw’ekitiinisa. Kwonka, Yosefu na Mariamu, “tibaashoborokyerwa kigambo ekyo eki yaabagambira.” Kwonka nabwo, Yesu ‘akaguma naaboorobera.’
6-7. Niki ekirikubaasa kuhwera abato kworobera abazaire baabo?
6 Abato, haine obu murikugumirwa kworobera abazaire baanyu baakora enshobe nari baaremwa kubeetegyereza? Niki ekirikubaasa kubahwera? Eky’okubanza, muteekateekye aha ku Yehova arikwehurira. Baibuli neegira ngu mwayorobera abazaire baanyu, ‘nikishemeza Mukama.’ (Kol. 3:20) Yehova naamanya ngu abazaire baawe obumwe tibarikukwetegyereza gye nari nibataho ebiragiro ebigumire kworobera. Kwonka waaboorobera n’omureetera kushemererwa.
7 Ekya kabiri, teekateeka aha ku abazaire baawe barikwehurira. Waayorobera abazaire baawe, noobareetera kushemererwa kandi nibakwesiga. (Enf. 23:22-25) Kandi naiwe nikikureetera kwenda kubairira haihi. Ow’eishe-emwe orikwetwa Alexandre kuruga Belgium naagira ati: “Ku naatandikire kworobera abazaire bangye, nkagira enkoragana nungi nabo kandi naayongyera kushemererwa.”b Ekya kashatu, teekateeka oku okworobera abazaire baawe hati kiraakugasire n’omu biro by’omumaisho. Paulo, orikutuura Brazil, naagira ati: “Okworobera abazaire bangye kikampwera kworobera Yehova n’abandi abaine obushoboorozi.” Ekigambo kya Ruhanga nikyoreka ahabw’enki mwine kworobera abazaire baanyu. Nikigira kiti: “Obone kuba gye, okahangaara omu nsi.”—Efe. 6:2, 3.
8. Ahabw’enki eminyeeto abarikukira obwingi barikucwamu kworobera abazaire baabo?
8 Eminyeeto abaingi bareebire ebirungi ebirikurugamu baayoroba. Luiza kuruga Brazil, omu kubanza akagumirwa kwetegyereza ahabw’enki atarikwikirizibwa kugira esimu, kandi ab’orwingano rwe baabaire baziine. Kwonka bwanyima akeetegyereza ngu abazaire be bakaba nibamurinda. Hati naagira ati: “Okworobera abazaire bangye tindikukireeba nk’amaremesa, beitu nk’eky’oburinzi ahariinye.” Elizabeth munyaanyazi-itwe muto owa United States, obumwe naagumirwa kworobera abazaire be. Naashoboorora ati: “Naaba ntarikwetegyereza ahabw’enki abazaire bangye bataireho ebiragiro ebimwe ninteekateeka aha ku ebiragiro ebyo byampweraire ira.” Monica, orikutuura Armenia, naagira ngu buri kimwe kikaba kimugyendera gye yaayorobera abazaire be kukira yaabagomera.
YOROBERA “ABAKAMA ABARIKUTEGYEKA”
9. Abantu abaingi nibeehurira bata aha bikwatiraine n’okworobera ebiragiro?
9 Baingi nibamanya ngu gavumenti nizentegyesa kandi ngu twine kworobera bimwe aha biragiro ebirikuteebwaho “abakama abarikutegyeka.” (Rom. 13:1) Kwonka abantu nibabaasa kweziringa kworobera ekiragiro ekitari ky’oburingaaniza nari ekiri nk’omugugu. Nk’eky’okureeberaho, okushashura emishoro. Kimwe kya kana ky’abantu abaabuuziibwe omu ihanga rimwe omuri Buraaya bakagira ngu “tikihikire kushashura omushoro waaba nooteekateeka ngu tiky’oburingaaniza.” Tikirikutangaaza kureeba ngu abatuuzi baayo tibarikushashura emishoro yoona omu bwijwire ei gavumenti erikubashaba kuha.
Nitwegyera ki aha kworoba kwa Yosefu na Mariamu? (Reeba akacweka 10-12)c
10. Ahabw’enki nitworobera ebiragiro n’obu turikuba tutarikwenda?
10 Baibuli neegira ngu gavumenti z’abantu nizireetaho okubonabona, nizitegyekwa Sitaane, kandi juba niziija kucwekyerezibwa. (Zab. 110:5, 6; Mub. 8:9; Luk. 4:5, 6) Kandi, neeyoreka ngu ‘orikugomera abategyeki naaba agomiire entebeekanisa ya Ruhanga.’ Okworobera abakama abarikutegyeka omu muringo oguringaniire n’entebeekanisa ei Yehova akirekireho kumara obwire bukye kureetaho obuteeka. N’ahabw’ekyo twine ‘kwihura boona ebi barikutwihuza,’ otwariiremu okubaha emishoro, ekitiinisa, n’okuborobera. (Rom. 13:1-7) Ekiragiro nikibaasa kureebeka nk’ekiri kutaahataha omu bugabe bwaitu, ekitari ky’oburingaaniza kandi ekigumire kworobera. Kwonka twine kworobera Yehova, kandi naayenda ngu tworobere ab’obushoboorozi baaba batarikutushaba kukora ebirikuhenda ebiragiro bye.—Byak. 5:29.
11-12. Nk’oku Luka 2:1-6 harikworeka, niki eki Yosefu na Mariamu baakozire kworobera ekiragiro ekyabaire kitoorobi, kandi hakarugamu ki? (Reeba n’ebishushani.)
11 Nitubaasa kwegyera ahari Yosefu na Mariamu, abaabaire beeteekateekire kworobera abakama abarikutegyeka n’obu kyabaire kitoorobi. (Shoma Luka 2:1-6.) Obu Mariamu yaabaire aine enda y’ameezi mwenda, we na Yosefu okworoba kwabo kukagyezibwa. Augusto, owaabaire naategyeka Obutware bwa Rooma, akaragiira ngu habeho okubara abantu. Yosefu na Mariamu bakaba baine kugyenda orugyendo rwa mahiro 93 (kilomita 150) kuza Betelehemu barikuraba omu nshozi. Orugyendo rukaba rutoorobi, na munonga ahari Mariamu. Nibabaasa kuba baabaire beerarikiriire aha mwana waabo otakazairwe. Obundi barikwebuuza bati: “Mbwenu shi ebisha ku byakumukwata turi omu rugyendo? Akaba aine enda y’owaabaire naija kuba Mesia. Mbwenu shi bakaba nibabaasa kwekwatsa ekyo bangye kworobera gavumenti?
12 Yosefu na Mariamu tibaraikiriize ebyo byona kubaremesa kworobera ekiragiro. Yehova akabaha omugisha ahabw’okworoba. Mariamu akahika gye Betelehemu, yaazaara omwereere oine amagara marungi kandi yaahwera kuhikiiriza obunabi bwa Baibuli!—Mik. 5:2.
13. Ab’eishe-emwe abandi nibagasirwa bata twayoroba?
13 Twayorobera abakama abarikutegyeka, nitugasirwa kandi n’abandi nibagasirwa. Mu muringo ki? Eky’okubanza, nitwetantara kufubirwa ahabw’okuhenda ebiragiro. (Rom. 13:4) Okworoba kwaitu nikubaasa kuhindura emiteekateekyere ei ab’obushoboorozi baine aha Bajurizi ba Yehova. Nk’eky’okureeberaho, emyaka mingi enyima omuri Nigeria, abaserukare bakataaha omu Kyombeko ky’Obukama omu bwire bw’oruteerane barikusherura abaabaire nibeesharinga batarikwenda kushashura emishoro. Kwonka owaabaire naakurira abaserukare akabagambira kushohora arikugira ati: “Abajurizi ba Yehova nibashashura emishoro yaabo.” Buri murundi ogu orikworobera abaine obushoboorozi, nooreetera Abajurizi ba Yehova kuguma baine eiziina rirungi, ekirikubaasa kuhwera kurinda ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe abandi.—Mat. 5:16.
14. Niki ekyahweraire munyaanyazi-itwe omwe kworobera abakama abarikutegyeka?
14 Kwonka obumwe, nitubaasa kuhurira tutarikwenda kworobera abakama abarikutegyeka. Joanna, munyaanyazi-itwe owa United States naagira ati: “Nkaba ningumirwa kworobera ab’obushoboorozi, ahabw’okugira ngu bakaba baatwariize kubi bamwe aha b’eka yaitu.” Kwonka Joanna akateeraho kuhindura emiteekateekyere ye. Eky’okubanza, akarekyeraho kushoma ebiri aha mikura y’empurizana ebyabaire nibimureetera kugira emiteekateekyere etahikire aha b’obushoboorozi. (Enf. 20:3) Ekya kabiri, akashaba Yehova kumuhwera kugira ngu amwesigye omu mwanya gw’okwenda ngu habeho empinduka omu gavumenti z’abantu. (Zab. 9:9, 10) Ekya kashatu, akashoma ebicweka omu bitabo by’ekibiina ebirikukwata aha kutagwera rubaju. (Yoh. 17:16) Joanna naagira ngu hati aine obusingye bwingi ahabw’okugira ngu naayorobera ab’obushoboorozi kandi abaha ekitiinisa.
YOROBERA OBUHABUZI BW’EKIBIINA KYA YEHOVA
15. Ahabw’enki nitubaasa kugumirwa kworobera obuhabuzi obu turikuheebwa ekibiina kya Yehova?
15 Yehova naayenda ngu tworobere abareeberezi b’ekibiina. (Heb. 13:17) N’obu Yesu omwebembezi waitu ari ohikiriire, abu arikukoresa kureeberera omurimo ogurikukorwa aha omu nsi tibahikiriire. Nitubaasa kugumirwa kuborobera, na munonga baatugambira kukora eki tutarikwenda kukora. Eizooba rimwe Entumwa Petero nawe akagumirwa kworoba. Maraika ku yaamugambiire kurya enyamaishwa ezaabaire zitashemeire omu biragiro bya Musa, Petero akanga, ti murundi gumwe beitu emirundi eshatu. (Byak. 10:9-16) Ahabw’enki? Ahakuba obuhabuzi busya taraabwetegyereize gye. Akaba amanyiriire omuringo ogwe ogw’okukoramu ebintu. Petero ku araabe yaagumiirwe kworobera obuhabuzi bwa maraika ohikiriire, itwe titurikubaasa kugumirwa munonga kworobera abantu abatahikiriire?
16. N’obu entumwa Paulo yaareebire obuhabuzi obu yaahairwe nk’obutarikukora, akakora ki? (Ebyakozirwe 21:23, 24, 26)
16 Entumwa Paulo akaba ayeteekateekire kworoba n’obu yaabaire aheebwa obuhabuzi oburikureebeka nk’obutarikukora. Abakristaayo Abayudaaya bakahurira ebitahikire ahari Paulo, ngu akaba naagambira abandi “kureka ebya Musa” kandi atarikuha kitiinisa Ebiragiro bya Musa. (Byak. 21:21) Abakuru omuri Yerusaalemu bakagambira Paulo kutwara abashaija bana aha hekalu kweyeza hamwe nabo kworeka ngu naayorobera ebiragiro. Paulo akaba naamanya ngu Abakristaayo tibakiri hansi y’Ebiragiro ebyo. Kandi tihaine enshobe ei yaabaire akozire. Kwonka nabwo akooroba yaakikora ahonaaho. ‘Akatwara abashaija abo ku bwaseesire yaayeyeza nabo.’ (Shoma Ebyakozirwe 21:23, 24, 26.) Okworoba kwa Paulo kukareetaho obumwe.—Rom. 14:19, 21.
17. Nooyegyera ki aha kyahikire ahari Stephanie?
17 Munyaanyazi-itwe orikwetwa Stephanie akaba naagumirwa kwikiriza okucwamu kwa ofiisi y’eitaagi omu ihanga rye. We na iba bakaba bashemereirwe barikuheereza omu guruupu erikukoresa orurimi orundi. Kwonka ofiisi y’eitaagi ekeemereza guruupu egyo, reero bayoherezibwa omu kibiina ekirikukoresa orurimi rwabo. Stephanie naagira ati: “Tindashemereirwe nakakye, nkaba ntarikwikiriza ngu ekibiina ekyo kiine ababuurizi bakye.” Kwonka nabwo, akashagika entebeekanisa ensya. Naayongyeraho ati: “Nkareeba ebirungi by’okucwamu okwo. Omu kibiina kyaitu, tubaasize kuba abazaire ba baingi omu by’omwoyo abataine bazaire baabo omu mazima. Niinyega na munyaanyazi-itwe obaire atakibuurira. Kandi hati nyine obwire bw’okweyegyesa. Tindikweshinja, ahabw’okumanya ngu ninteeraho kworoba.”
18. Nitugasirwa tuta twayoroba?
18 Nitubaasa kwega kworoba. Yesu “akeega kworoba,” tihabw’okugira ngu akaba ari omu mbeera nungi, kureka n’ahabw’ebi “yaabonabonesiibwemu.” (Heb. 5:8) Nka Yesu, nitwega kworoba omu mbeera zigumire. Nk’eky’okureeberaho, aha kutandika kw’ekigwererezi kya COVID-19 tukagambirwa kutateeranira aha Byombeko by’Obukama n’okutabuurira enju aha nju. Noobaasa kuba waagumiirwe kworoba. Kwonka, okworoba kwawe kukakurinda, waaguma oine obumwe n’ab’eishe-emwe kandi okashemeza Yehova. Twena hati tutebeekanisiibwe gye kworobera obuhabuzi obu turaatungye omu kubonabona kwingi. Ekyo nikiija kurinda amagara gaitu!—Yob. 36:11.
19. Ahabw’enki noocwamu kworoba?
19 Twayega ngu okworoba nikurugamu emigisha mingi. Kwonka nitucwamu kworobera Yehova ahabw’okugira ngu nitumukunda kandi nitwenda kumushemeza. (1 Yoh. 5:3) Titurikubaasa kushashura Yehova ahabwa byona ebi atukoreire. (Zab. 116:12) Kwonka nitubaasa kumworobera n’abaine obushoboorozi. Twayoroba, nitworeka ngu turi abanyabwengye. Kandi abanyabwengye nibashemeza Yehova.—Enf. 27:11.
EKYESHONGORO 89 Hurikiza, Oyorobe, Reero Otungye Omugisha
a Ahabw’okugira ngu tituhikiriire, obumwe nitugumirwa kworoba, n’obu orikutuha obuhabuzi arikuba ahikire kukikora. Omu kicweka eki nituza kureeba ebirungi ebirikuruga omu kworobera abazaire baitu, “abakama abarikutegyeka,” n’ab’eishe-emwe abarikureeberera ekibiina Ekikristaayo.
b Kubaasa kumanya oku orikubaasa kugamba n’abazaire baawe aha biragiro ebirikukugumira kworobera, reeba ekicweka “How Can I Talk to My Parents About Their Rules?” aha jw.org
c ENSHOBOORORA Y’EKISHUSHANI: Yosefu na Mariamu bakoorobera ekiragiro kya Kaisaari baaza kwehandiikisa omuri Betelehemu. Hati Abakristaayo niboorobera ebiragiro by’aha nguuto, bashashura emishoro, kandi bakuratira obuhabuzi bw’eby’amagara obu barikuheebwa “abakama abarikutegyeka.”