EBYAFAAYO
Ntungire Oburinzi Obwabuzima Ahabw’okwesiga Yehova
ABANTU ku barikumbuuza ebirikunkwataho, ninkira kubagambira nti: “Ndi enshaho y’ebintu omu mikono ya Yehova!” Ekirikumanyisa ngu nk’oku ndikutwara enshaho yangye y’ebintu hoona ahu ndikwenda, niinyenda Yehova n’ekibiina kye baanyorekye ah’okuza n’obu ndazeyo. Ntwire niinyikiriza obuheereza oburikutwariramu okwefeerereza kandi obumwe bukata amagara gangye omu kabi. Kwonka nyegire ngu okwesiga Yehova nikyo kirikureeta oburinzi obwabuzima.
OKUTANDIKA KWESIGA YEHOVA
Nkazaarwa 1948 omu kaaro kakye omu bukiizi-bwa-buryo bwa Nigeria. Omu bwire obwo, tatento Moustapha, na mukuru wangye Wahabi, bakabatizibwa baaba Abajurizi ba Yehova. Ku naabaire nyine emyaka mwenda, tata akafa. Nkacweka entegye. Wahabi akangira ngu nituza kugaruka kureeba tata ku araazookye. Ekiraganiso ekyo ekirikuhuumuriza kikampiga kutandika kwega Baibuli. Nkabatizibwa omuri 1963. Beene tata abandi bashatu nabo bakabatizibwa.
Omuri 1965, nkeegaita ahari mukuru wangye Wilson omuri Lagos, kandi nkashemererwa munonga kuba na baapayoniya ab’obutwire omu kibiina kya Igbobi. Okushemererwa kwabo n’omujinya gwabo, bikampiga kuba payoniya omuri Jenwari 1968.
Ow’eishe-emwe Albert Olugbebi, owaabaire naaheereza aha Beseeli, akatebeekanisa kubugana eminyeeto kubamanyisa ngu baapayoniya ab’omutaano bakaba nibeetengyesa omu bukiizi-bwa-bumosho bwa Nigeria. Ninkiijuka gye ebigambo ebi ow’eishe-emwe Olugbebi yaagambiise omuhimbo ati: “Mukiri bato, nimubaasa kukoresa obwire bwanyu n’amaani gaanyu kuheereza Yehova. Hariho bingi ebi murikubaasa kukora!” Nkaba niinyenda kuba nka nabi Isaaya, nze ahu Yehova arikwenda ngu nze. N’ahabw’ekyo nkaijuza foomu kandi naagihayo.—Isa. 6:8.
Okwakataano 1968, nkatooranwa kuba payoniya ow’omutaano omu rurembo Kano, omu bukiizi-bwa-bumosho bwa Nigeria. Obwo, n’obu Biafra yaabaire erimu orutaro omu 1967-1970, orwajanjaire omu kicweka kyona, reero bwanyima rukahika omu burugwa izooba bwa Nigeria. Ow’eishe-emwe owaabaire aine ebigyendererwa birungi akateeraho kumpamiza ngu tinyine kuzayo. Kwonka nkamugira nti: “Yebare kufayo. Kwonka, Yehova ku araabe naayenda ngu mmuheereze omu kicweka ekyo, nyine obwesigye ngu naija kuba ari hamwe naanye.”
OKWESIGA YEHOVA OMU KICWEKA EKYABAIRE KIRIMU ORUTARO
Embeera omuri Kano zikaba ziri mbi. Orutaro rukaba rusiisire orurembo orwo. Ku twabaire tuba turi omu kubuurira tukaba tureeba emitumbi y’abaitiirwe omu rutaro. N’obu omuri Kano haabaire harimu ebibiina bingi, kwonka ab’eishe-emwe abarikukira obwingi bakaba bahungire. Hakaba hatsigaireyo ababuurizi abatarikuhika 15, kandi bakaba batiinire bahwaire amaani. Ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe abo bakashemererwa munonga ku bandeebire na baapayoniya bataano ab’omutaano. Ku twabagumize bakeehurira gye. Tukabahwera kugaruka kugira entebeekanisa nungi, n’okugaruka kwohereza ripoota z’okubuurira n’okushaba ebitabo aha ofiisi y’eitaagi.
Twena baapayoniya ab’omutaano tukatandika kwega orurimi rwa Hausa. Abantu b’ekicweka ekyo ku baahuriire obutumwa bw’Obukama omu rurimi rwabo, bakatuhurikiza. Kwonka, abaabaire bari omu diini erikukirayo kumanywa omu kicweka ekyo, tibarakunzire murimo gwaitu gw’okubuurira, n’ahabw’ekyo tukaba twine kwegyendesereza. Eizooba rimwe, omushaija owaabaire aine omutsyo akanyirukanzya n’ou naabaire nimbuurira nawe. Ekirungi, tukaba turi hare nawe, n’ahabw’ekyo tukabaasa kuhunga! Oyihireho embeera ezo ez’akabi, Yehova ‘akaturinda,’ kandi n’omubaro gw’ababuurizi gukeeyongyera. (Zab. 4:8) Hati, omuri Kano hariyo ababuurizi abarikurenga 500 omu bibiina 11.
OKUHAKANISIBWA OMURI NIGER
Ndi payoniya ow’omutaano omuri Niamey, Niger
Omu Kwamunaana 1968, bwanyima y’okuheereza ameezi makye omuri Kano, nyowe na baapayoniya ab’omutaano abandi babiri tukooherezibwa omuri Niamey, orurembo rukuru orwa Niger. Juba tukeetegyereza ngu Niger, ni gumwe aha myanya erikukirayo kwotsya munonga omu nsi. Tukaba twine n’okwega Orufaransa, orurimi orwabaire nirukoresibwa omu ihanga eryo, kandi tukamanyiira obutagatsi bw’ekicweka ekyo. Oyihireho oburemeezi obwo bwona, tukeesiga Yehova, kandi twatandika kubuurira omu rurembo orwo n’ababuurizi abandi bakye abaabaire nibatuurayo. Omu kaire kakye, buri omwe omuri Niamey owaabaire naabaasa kushoma, akaba aine akatabo aku twabaire nitukoresa kwegyesa abantu Baibuli The Truth That Leads to Eternal Life. Abantu bakaba batusherura kutunga akatabo aka.
Bwanyima y’obwire bukye, tukeetegyereza ngu ab’obushoboorozi tibarikukunda Bajurizi ba Yehova. Omu Kwamushanju 1969, tukateeranira hamwe aha ruteerane rwa saketi orw’okubanza omu ihanga eryo, orwabaire ruriho abantu nka 20. Tukaba twine ekihika ky’okureeba ababuurizi babiri nibabatizibwa. Kwonka, aha izooba ry’okubanza ery’oruteerane, poriisi ekaija yaarwemereza. Bakakwata baapayoniya ab’omutaano twena n’omureeberezi wa saketi baatutwara aha poriisi. Bwanyima y’okutubuuza kana na kataano, bakaturagiira kugaruka aha poriisi eizooba eririkukurataho. Ku twamanyire ngu nihabaasa kubaho akabi, tukacwamu ngu orubazo rw’okubatizibwa ruheerwe omu ka y’ow’eishe-emwe, kandi ab’okubatizibwa babatirizibwe omu mugyera bwesherekye.
Bwanyima ya saabiiti nkye, ekitongore ekirikukora aha enshonga z’omunda kikambinga na baapayoniya ab’omutaano abandi bataano. Bakatuha eshaaha 48 kuruga omu ihanga eryo, kandi bakatugira ngu tweteereho oburyo bw’okurirugamu. Tukooroba, twaza aha ofiisi y’eitaagi omuri Nigeria, ahu twahairwe obujunaanizibwa obundi.
Nkoherezibwa omu kyaro kya Nigeria, Orisunbare ahu naakunzire munonga omurimo gw’okubuurira omu guruupu y’ababuurizi bakye abaabaire nibatuurayo. Bwanyima y’ameezi mukaaga, ofiisi y’eitaagi ekagaruka yaanyohereza Niger nyenka. Nkatangaara, kwonka nkaba ntatiinire kuzayo, kureka nkaba nyine ekihika ky’okugaruka kuba n’ab’eishe-emwe bagyenzi bangye omuri Niger!
Bwanyima y’eizooba rimwe mperize kuhika omuri Niamey, nkabugana omushuubuzi kuruga Nigeria. Ku yaamanyire ngu ndi Omujurizi wa Yehova akatandika kumbuuza ebibuuzo ebirikukwata ahari Baibuli. Nkatandika kumwegyesa, akarekyera aho okureetsa n’okunywa amaarwa maingi, kandi akabatizibwa. Bwanyima y’ekyo, nkashemererwa kwejumba omu buheereza omu bicweka bitari bimwe na bimwe ebya Niger, ahu abantu baabaire nibaikiriza amazima mporampora. Obu naabaire mpikireyo, hakaba hariyo ababuurizi 31, kwonka ndikuza kurugayo bakaba bari 69.
“TITURIKUMANYA BINGI AHA MURIMO GW’OBUKAMA OMURI GUINEA”
Omwaka 1977 gurikuhendera, nkagaruka Nigeria kutendekwa. Bwanyima y’okumara saabiiti ishatu ndikutendekwa, owaabaire naahikaanisa Akakiiko k’Eitaagi, Malcolm Vigo, akampa ebaruha eyaabaire neeruga aha ofiisi y’eitaagi omuri Sierra Leone, yaangambira kugishoma. Bakaba nibenda ow’eishe-emwe payoniya owaabaire atari mu bushwere, aine amagara marungi, kandi arikugamba Orungyereza n’Orufaransa kugira ngu abe omureeberezi wa saketi omuri Guinea. Ow’eishe-emwe Vigo akammanyisa ngu nkaba ndiyo niintendekwa kuheebwa obujunaanizibwa obwo. Kwonka akangambira ngu bukaba butoorobi. Akangira ati: “Banza okiteekateekeho otakaikiriize.” Ahonaaho nkamugarukamu nti: “Obu Yehova niwe arikunyohereza, ninza kuzayo.”
Nkatemba enyonyi naaza Sierra Leone, aha ofiisi y’eitaagi. Omwe aha baabaire bari aha kakiiko k’eitaagi akangira ati: “Titurikumanya bingi aha murimo gw’Obukama omuri Guinea.” N’obu ofiisi y’eitaagi egyo yaabaire neereeberera omurimo gw’okubuurira omuri Guinea, bakaba batarikubaasa kuhurizana n’ababuurizi abaabaire bariyo, ahabw’okugira ngu hakaba hariyo obutabanguko omu by’obutegyeki. N’obu ofiisi y’eitaagi egyo yaataireho emirundi mingi kwoherezayo omujwekyerwa waayo, tibarabaikiirize. N’ahabw’ekyo, bakangambira kuza omuri Conakry orurembo rukuru rwa Guinea, kugira ngu nshabe gavumenti orusa rw’okutuurayo.
“Obu Yehova niwe arikunyohereza, ninza kuzayo”
Ku naahikire Conakry, nkaza omu ofiisi y’omujwekyerwa w’eihanga rya Nigeria, kandi nkamushangayo. Nkamugambira ekyetengo kyangye ky’okubuurira omuri Guinea. Akampiga kugarukayo ahabw’okuba bakaba nibabaasa kunkoma nari kunkora kubi. Akangira ati: “Garuka Nigeria obe niyo waabuurira.” Nkamugarukamu nti: “Mmaririire kuguma aha.” N’ahabw’ekyo, akahandiikira Minisita wa Guinea ow’enshonga z’omunda kumpwera, kandi akanyakiira gye yaampwera.
Bwanyima y’obwire bukye, nkagaruka aha ofiisi y’eitaagi omuri Sierra Leone, kandi nkamanyisa ab’eishe-emwe ngu ntungire orusa. Ab’eishe-emwe bakashemererwa munonga ku baahuriire oku Yehova yaampaire omugisha omu rugyendo orwo. Hati nkaba ninyikirizibwa kutuura omuri Guinea!
Ndi omu buheereza bwa saketi omuri Sierra Leone
Kuruga 1978 kuhitsya 1989, nkaba ndi omureeberezi wa saketi omuri Guinea, Sierra Leone, kandi ndikuhwera omureeberezi wa saketi omuri Liberia. Omu kubanza, nkaba nindwararwara. Kandi obumwe nkaba ndwara ndi omu myanya eyehereire. Kwonka ab’eishe-emwe bakaba nibakora kyona ekirikubaasika kuntwara omu irwariro.
Eizooba rimwe, nkarwara omushwija gw’amaani, n’enjoka z’omu mara. Ku naakizire nkamanya ngu ab’eishe-emwe bakaba nibeebuuza ahu baraanziikye! N’obu ndaabe naahikirweho oburemeezi obwo obwataire amagara gangye omu kabi, tindateekateekire kuruga omu buheereza bwangye. Nkaba nimpamiza kimwe ngu oburinzi obwabuzima kandi obw’obutwire niburuga ahari Ruhanga, orikubaasa kutuzoora n’obu twakufa.
NYOWE N’OMUKAZI WANGYE NITWESIGA YEHOVA
Obu twagaitwa omuri 1988
Omuri 1988, nkabugana Dorcas, munyaanyazi-itwe omucureezi, ow’eby’omwoyo kandi payoniya. Tukataaha omu bushwere, kandi twaheereza hamwe omu buheereza bwa saketi. Dorcas ayorekire ngu n’omukazi oine rukundo kandi orikwefeerereza. Tukaba tugyendesa ebigyere mahiro nka 15 kuruga aha kibiina kuza aha kindi, obwo twekoreire n’emigugu yaitu. Kubaasa kuza omu bibiina ebyabaire biri hare, tukaba tukoresa eby’engyenda bitari bimwe na bimwe turikuraba omu nguuto ezirimu ebyondo, n’ebiina bingi.
Dorcas akaba ari emanzi. Nk’eky’okureeberaho, tukaba nitukira kwambuka amaizi agarimu goonya. Eizooba rimwe tukaba turi omu rugyendo rw’ebiro bitaano, kandi orutindo rw’ebibaaho orw’aha mugyera ogwo rukaba rusheenyukire, n’ahabw’ekyo tukaba twine kukoresa obwato. Dorcas ku yaabaire naaruga omu bwato obwo, akagwa omu maizi maraingwa. Tihaine omuriitwe owaabaire naamanya kuziha, kandi amaizi gakaba garimu goonya. Ekirungi, haine abatsigazi abaagiire omu maizi bakamucungura. Twembi ebyabaireho eizooba eryo bikatureetera kugira ekyekango kumara obwire buraingwa, kwonka tukagumizamu omu buheereza bwaitu.
Abaana baitu, Jahgift na Eric, n’ebiconco by’omwoyo ahariitwe
Aha kutandika kwa 1992, tukatangaara kumanya ngu Dorcas aine enda. Eki shi kikaba nikimanyisa ngu twaza kuruga omu buheereza obw’obutwire? Tukateekateeka tuti: “Yehova atuhaire ekiconco!” N’ahabw’ekyo, tukacwamu kuha muhara waitu eiziina, Jahgift (eririkumanyisa “Ekiconco kuruga ahari Yehova.”) Bwanyima y’emyaka ena tuherize kuzaara Jahgift, tukazaara munyaanya, Eric. Abaana baitu bombi n’ebiconco by’omwoyo ahariitwe. Jahgift akaheereza aha ofiisi y’abavunuuzi omuri Conakry kumara obwire, kandi Eric n’omuheereza omu kibiina.
N’obu Dorcas yaabaire aine kurekyera aho kuba payoniya ow’omutaano, akagumizamu naaheereza nka payoniya ow’obutwire, arikworora abaana baitu. Ndikuhwerwa Yehova, nkagumizamu omu buheereza bw’obutwire. Abaana baitu ku baakuzire, Dorcas akagaruka yaaba payoniya ow’omutaano. Kandi hati twembi nituheereza nk’abamiisani omuri Conakry.
OBUKOMOOKO BW’OBURINZI OBWABUZIMA
Ntwire ninza ahu Yehova arikunyohereza. Emirundi mingi, nyowe n’omukazi wangye tureebire oku Yehova arikuturinda kandi akatuha emigisha. Okwesiga Yehova omu mwanya gw’ebintu kituhweraire kutagira oburemeezi bwingi n’okwerarikirira ekirenga. Nyowe na Dorcas twegiire aha bi turabiremu ngu Yehova “Ruhanga w’okujunwa kwaitu,” niwe bukomooko bw’oburinzi obwabuzima. (1 Bus. 16:35) Nyine obwesigye ngu abo boona abarikumwesiga naaza kubarinda.—1 Sam. 25:29.