RAIBURARE Y'AHA INTANEETI eya Watchtower
Omunaara gw'Omurinzi
RAIBURARE Y'AHA INTANEETI
Runyankore
  • BAIBULI
  • EBITABO
  • ENTEERANE
  • w24 Maaci rup. 20-25
  • Yetantare Omwirima​​—⁠Guma omu Mushana

Vidiyo ei waatoorana teriho.

Haine ekyashoba omu kutaho vidiyo.

  • Yetantare Omwirima​​—⁠Guma omu Mushana
  • Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2024
  • Emitwe Emikye
  • Ebirikushushana
  • OKURUGA OMU MWIRIMA KUZA OMU MUSHANA
  • YETANTARE OMWIRIMA
  • “MUGYENDE NK’ABAANA B’OMUSHANA”
  • Yoreka ngu Nooyesiga Yehova omu bi Orikucwamu
    Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza—Akatabo k’Okukoresa—2023
  • Ba Omucureezi Oikirize ngu Haine ebi Otarikumanya
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2025
  • Nootaanisa Amazima n’Ebishuba?
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2024
  • Yegyera aha Bigambo By’aha Muheru eby’Abashaija Abeesigwa
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2024
Reeba Ebindi
Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2024
w24 Maaci rup. 20-25

EKICWEKA EKY’OKWEGA 12

EKYESHONGORO 77 Omushana omu Nsi Erimu Omwirima

Yetantare Omwirima —Guma omu Mushana

“Mukaba muri omwirima, kwonka hati muri omushana.”—EFE. 5:8.

ENTIMA

Eki turikubaasa kwegyera aha bigambo by’akamanyiso omwirima n’omushana ebi Paulo yaakoreise omu Abaefeso eshuura 5.

1-2. (a) Paulo akaba ari mu mbeera ki obu yaahandiikira Abaefeso? (b) Nituza kugarukamu bibuuzo ki?

ENTUMWA PAULO obu yaabaire akomiirwe omu nju omuri Rooma, akaba naayenda kugumya Abakristaayo bagyenzi be. Akabahandiikira amabaruha, ahabw’okugira ngu akaba atarikubaasa kubataayaayira butunu. Emwe aharizo n’ei yaahandiikiire Abaefeso nk’omu gwa 60 nari 61 Y.A.K.—Efe. 1:1; 4:1.

2 Paulo akaba amazire emyaka nka ikumi omuri Efeso arikubuurira amakuru marungi kandi arikwegyesa. (Byak. 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Akaba naakunda munonga beene-ishe, kandi akaba naayenda kubahwera kuguma bahamiire ahari Yehova. Mbwenu shi ahabw’enki yaahandiikiire Abakristaayo entoore ebirikukwata aha mwirima n’omushana? Kandi Abakristaayo boona nibabaasa kwegyera ki aha bi yaahandiikire? Ka tushwijume eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebi.

OKURUGA OMU MWIRIMA KUZA OMU MUSHANA

3. Paulo akakoresa bigambo ki by’akamanyiso omu baruha ei yaahandiikiire Abaefeso?

3 Paulo akahandiikira Abakristaayo Abaefeso ati: “Mukaba muri omwirima, kwonka hati muri omushana.” (Efe. 5:8) Paulo akakoresa ebigambo by’akamanyiso omwirima n’omushana kworeka oku Abaefeso baabaire bahindukire. Ka tureebe ahabw’enki Paulo yaabaire naabaasa kugira ngu Abaefeso bakaba bari “omwirima.”

4. Abaefeso bakaba bari omu mwirima gw’ediini z’ebishuba mu muringo ki?

4 Omwirima gw’ediini z’ebishuba. Abaefeso abu Paulo yaahandiikiire, bakaba bari omu mwirima gw’ediini z’ebishuba batakeegire amazima kuba Abakristaayo. Orurembo rwa Efeso rukaba rurimu hekalu rurangaanwa eya Atemi, ei abantu omu bwire obwo baabaire nibareeba nka kimwe aha byombeko by’omutaano omu nsi yoona. Abantu abaabaire nibaramiza omu hekalu egyo bakaba nibejumbira kimwe omu kuramya ebishushani. Okuheesha n’okuguza ebishushani bya hekalu ya Atemi n’omwoga ogwabaire nigutungisa. (Byak. 19:​23-27) Ekindi, orurembo rukaba rwijwiremu eby’obufumu.—Byak. 19:19.

5. Abaefeso bakaba bari omu mwirima omu by’emicwe mu muringo ki?

5 Omwirima omu by’emicwe. Efeso ekaba erengyesereize omu bikorwa by’obushambani n’obuhwanshoni. Ebigambo ebirikwitsa enshoni bikaba nibikira kukoresibwa omu myanya y’okweshemerezamu n’aha mikoro y’ediini. (Efe. 5:3) Abaefeso baingi bakaba barengyesereize omu kukora ebihagaro, kandi batarikweshinja “bari nk’ebiti.” (Efe. 4:​17-19) Obu baabaire batakeegire kutaanisa ekirungi n’ekibi, omuntu waabo ow’omunda akaba atarikubashinja, kandi bakaba batarikuteekateeka ngu nibajunaanwa ahari Yehova. N’ahabw’ekyo, Paulo akaba naabaasa kugira ngu ‘bari omu mwirima, beetaaniise n’amagara agarikuruga ahari Ruhanga.’

6. Ahabw’enki Paulo yaagizire ngu Abaefeso ‘bakaba bari omushana’?

6 Kwonka, Abaefeso abamwe tibaragumire omu mwirima. Paulo akahandiika ngu ‘bakaba bari omushana omuri Mukama.’ (Efe. 5:8) Bakaba baikirize amazima g’omu Byahandiikirwe. (Zab. 119:105) Abaefeso abo bakaba barekire emigyenzo y’ediini z’ebishuba, bahindwire n’emitwarize yaabo y’obushambani. Bakaba batandikire ‘kukuratira Ruhanga’ kandi barikuteeraho kukora kyona eki barikubaasa kumuramya n’okumushemeza.—Efe. 5:1.

7. Embeera yaitu neeshushana eta n’ey’Abakristaayo Abaefeso?

7 Nikyo kimwe, tutakeegire amazima tukaba turi omu mwirima gw’ediini z’ebishuba, kandi turi n’omu mwirima omu by’emicwe. Abamwe ahariitwe tukaba nitukuza emikoro y’ediini z’ebishuba, abandi tukaba nitwejumba omu bikorwa by’obushambani. Kwonka ku twayegire emitindo ya Yehova ey’ekihikire n’ekigwire, tukakora empinduka. Tukatandika kutwaza omu muringo ogurikuhikaana n’emitindo ye ehikiriire. N’ekirugiremu, tutungire emigisha mingi. (Isa. 48:17) Kwonka nabwo, hakiriho oburemeezi. Twine kwetantara omwirima ogu twatsigire enyima ‘tugume nitugyenda nk’abaana b’omushana.’ Ekyo nitubaasa kukikora tuta?

Ebishushani: 1. Entumwa Paulo naahandiika ebaruha akomirwe n’orujegyere n’omuserukare Omurooma. 2. Kopi ya ira ey’ebaruha ei Paulo yaahandiikiire Abaefeso.

Image digitally reproduced with the permission of thePapyrology Collection, Graduate Library, University of Michigan, P.Mich.inv. 6238. Licensed underCC by 3.0

Paulo akahandiikira Abaefeso obuhabuzi bwa rukundo obu turikubaasa kugyenderaho hati (Reeba akacweka 7)b


YETANTARE OMWIRIMA

8. Kurugiirira aha Abaefeso 5:​3-5, Abaefeso bakaba baine kwetantara ki?

8 Shoma Abaefeso 5:​3-5. Kubaasa kwetantara omwirima omu by’emicwe, Abakristaayo Abaefeso bakaba baine kugumizamu nibangira emitwarize etarikushemeza Yehova. Ekaba neetwariramu ebikorwa by’obushambani n’ebigambo ebirikwitsa enshoni. Paulo akaijutsya Abaefeso ngu bakaba baine kwetantara ebintu nk’ebyo baaba nibenda ‘kuheebwa omugabo omu Bukama bwa Kristo na Ruhanga.’

9. Ahabw’enki twine kwangira ekintu kyona ekirikubaasa kutureetera kugwa omu bushambani?

9 Naitwe twine kugumizamu nituteeraho kutasingurwa ‘emirimo y’omwirima etarikwana.’ (Efe. 5:11) Kyetegyereziibwe ngu omuntu yaaba naakira kureeba, kuhurira nari kugamba aha bitashemeire nari eby’obushambani, nikiba kyorobi omuntu ogwo kukora ekibi. (Kut. 3:6; Yak. 1:​14, 15) Omu ihanga rimwe, guruupu y’ab’eishe-emwe bakacwamu kuba abanywani kurabira aha mukura gw’empurizana. Abarikukira obwingi bakatandika barikugamba aha by’omwoyo. Kwonka bwanyima, bakatandika kugamba ebitashemeire. Ekigaaniiro kyabo kikaba nikyegamira aha kuteerana. Bwanyima, abaingi aharibo bakagira ngu ekyo kikabareetera kugwa omu bushambani.

10. Sitaane naateeraho ata kutubeihabeiha? (Abaefeso 5:6)

10 Ensi ya Sitaane neeteeraho kutubeihabeiha kwikiriza ngu, eki Yehova arikugira ngu tikishemeire nikiba kitagwire na kakye. (2 Pet. 2:19) Eki tikirikututangaaza! Kamwe aha bukoryo obu Sitaane atwire naakoresa, n’okubuzabuza abantu kugira ngu baremwe kumanya ekihikire n’ekigwire. (Isa. 5:20; 2 Kor. 4:4) Niyo nshonga ahabw’enki vidiyo, puroguraamu za tiivi, n’emikura nibyenegyeza emiteekateekyere erikuhakanisa emitindo ya Yehova ehikiriire. Sitaane naateeraho kutureetera kuteekateeka ngu ebikorwa n’emitwarize etashemeire nibiikirizibwa, nibishemeza kandi tiby’akabi.—Shoma Abaefeso 5:6.

11. Eky’okureeberaho kya Angela nikyoreka kita obukuru bw’okugyendera aha buhabuzi oburi omu Abaefeso 5:7? (Reeba n’ekishushani.)

11 Sitaane naayenda ngu tukwatanise n’abantu abarikutureetera kugumirwa kuhamira aha mitindo ya Yehova. Paulo, akahiga Abaefeso ati: “Mutarikwatanisa nabo,” arikumanyisa abarikukora ebitahikire omu maisho ga Ruhanga. (Efe. 5:7) Kwonka, twine kwegyendesereza kukira Abaefeso aba ira, ahabw’okuba obunaku obu nitubaasa kumara obwire bwingi n’abantu butunu nari aha mikura y’empurizana. Angela,a orikutuura omuri Asia, ayetegyereize oku emikura y’empurizana eri ey’akabi. Naagira ati: “N’omutego, ogurikukureetera kuhindura emiteekateekyere yaawe mporampora. Nkahitsya obwire naarekyera aho kweshinja n’obu naabaire ntunga ‘abanywani’ abatarikuha emisingye ya Baibuli ekitiinisa. Bwanyima nkatandika kuteekateeka ngu TIKIINE NSHONGA, naayejumba omu bikorwa ebirikugwisa kubi Yehova.” Ekirungi, abareeberezi bakahwera Angela kukora empinduka ezirikwetengyesa. Naagira ati: “Hati, ninta omutima aha by’omwoyo omu mwanya gw’okuguta aha mikura y’empurizana.”

Ebishushani: 1. Munyaanyazi-itwe naareeba ebiri aha mukura gw’empurizana aha simu ye. 2. Munyaanyazi-itwe niwe omwe naaganiira na mugyenzi we omu kubuurira ashemereirwe.

Okubaasa kwaitu kw’okuhamira aha mitindo ya Yehova nikurugiirira aha bu turikutoorana kuba banywani baitu (Reeba akacweka 11)


12. Niki ekiraatuhwere kuhamira aha mitindo ya Yehova ey’ekihikire n’ekigwire?

12 Twine kurwanisa emiteekateekyere y’ensi erikugira ngu ebikorwa by’obushambani nibiikirizibwa. Nitumanya ekihikire. (Efe. 4:​19, 20) Ni kirungi kwebuuza tuti: ‘Niinteeraho kwetantara kumara obwire butarikwetengyesa n’abu ndikukora nabo, abu ndikushoma nabo, nari abandi abatarikuha ekitiinisa emitindo ya Yehova? Niinyoreka obumanzi ndikuhamira aha mitindo ya Yehova, n’obu abamwe baakugira ngu niindemeraho?’ Nk’oku kirikworekwa omuri 2 Timoseo 2:​20-22, twine n’okwegyendesereza twaba nitutoorana abanywani ab’aha mara omu kibiina Ekikristaayo. Twine kwijuka ngu abamwe nibabaasa kutatuhwera kuguma turi abeesigwa ahari Yehova.

“MUGYENDE NK’ABAANA B’OMUSHANA”

13. Nikimanyisa ki ‘okuguma nitugyenda nk’abaana b’omushana’? (Abaefeso 5:​7-9)

13 Paulo akahiga Abakristaayo Abaefeso kugumizamu nibeetantara omwirima reero ‘bakaguma nibagyenda nk’abaana b’omushana.’ (Shoma Abaefeso 5:​7-9.) Ekyo nikimanyisa ki? Nikimanyisa ngu twine kutwaza nk’Abakristaayo obwire bwona. Kimwe aha biraatuhwere kukora ekyo, n’okushoma Baibuli n’obwegyendesereza kandi tukagyeyegyesa turikukoresa ebitabo by’ekibiina. Ni kikuru munonga kuta omutima aha ky’okureeberaho n’enyegyesa za Yesu Kristo, ‘omushana gw’ensi.’—Yoh. 8:12; Enf. 6:23.

14. Omwoyo gurikwera nigubaasa kutuhwera guta?

14 Nitwetenga n’obuhwezi bw’omwoyo gurikwera kugira ngu tugumizemu nitutwaza ‘nk’abaana b’omushana.’ Ahabw’enki? Ahabw’okuba tikyorobi kuguma tushemeire omu nsi egi eijwire ebikorwa bibi. (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8) Omwoyo gurikwera nigubaasa kutuhwera kusingura emiteekateekyere y’ensi, otwariiremu obwegyese n’obwengye bw’abantu obutarikuhikaana n’emiteekateekyere ya Ruhanga. Omwoyo gurikwera nigubaasa kutuhwera kugira ‘oburungi bwona n’okuhikiirira.’—Efe. 5:9.

15. Nitutunga tuta omwoyo gurikwera? (Abaefeso 5:​19, 20)

15 Omuringo gumwe oku turikubaasa kutunga omwoyo gurikwera, n’okugushaba. Yesu akagira ngu Yehova naija ‘kuha omwoyo gurikwera abarikumushaba.’ (Luk. 11:13) Kandi twahimbisa Yehova hamwe turi omu nteerane z’Ekikristaayo, nabwo nitutunga omwoyo gurikwera. (Shoma Abaefeso 5:​19, 20.) Twaba twine omwoyo gurikwera, nitwija kutwaza omu muringo ogurikushemeza Ruhanga.

16. Niki ekiraatuhwere kucwamu omu muringo gw’obwengye? (Abaefeso 5:​10, 17)

16 Twaba nitwenda kucwamu aha nshonga nkuru, nikyetengyesa kumanya ‘ebi [Yehova] arikwenda’ kandi tukakora ebirikuhikaana nabyo. (Shoma Abaefeso 5:​10, 17.) Twasherura emisingye ya Baibuli erikuhikaana n’embeera yaitu, nituba nitwenda kugira emiteekateekyere nk’eya Ruhanga aha nshonga egyo. Kandi twagyendera aha misingye ye, nitwija kucwamu gye.

17. Okukoresa gye obwire bwaitu nikitwariramu ki? (Abaefeso 5:​15, 16) (Reeba n’ekishushani.)

17 Paulo akahabura Abakristaayo Abaefeso kukoresa gye obwire bwabo. (Shoma Abaefeso 5:​15, 16.) ‘Omubi,’ kandi omuzigu waitu Sitaane, naayenda tuhugibwe eby’ensi tuburwe obwire bw’okuheereza Ruhanga waitu. (1 Yoh. 5:19) Omukristaayo naabaasa kwebembeza okusherura eby’obutungi, obwegyese, nari omurimo omu mwanya gw’okuhayo ekirikukirayo oburungi omu kuheereza Yehova. Ekyo kyabaho, nikyoreka ngu emiteekateekyere y’ensi etandikire kumushiisha. Amazima gari ngu, ebintu ebyo ti bibi, kwonka tibyine kutwara omwanya gw’okubanza omu magara gaitu. Kubaasa kugyenda “nk’abaana b’omushana,” twine kukoresa gye obwire bwaitu, turikuta omutima aha birikukirayo obukuru.

Abakristaayo ab’ekyasha ky’okubanza barikubuurira aha ruguuto orurimu abantu baingi omuri Efeso.

Abakristaayo Abaefeso bakahigwa kukoresa gye obwire bwabo (Reeba akacweka 17)


18. Donald akakora ki kubaasa kukoresa gye obwire bwe?

18 Ba oyeteekateekire kukoresa buri kagisha kwongyera kuheereza Yehova. Eki nikyo Donald, orikutuura omuri South Africa, yaakozire. Naagira ati: “Nkashwijuma embeera yangye kandi naashaba Yehova kumpwera kwongyera amaani omu kubuurira. Nkamushaba kumpwera kutunga omurimo ogurikumbasisa kumara obwire bwingi omu kubuurira. Ahabw’obuhwezi bwe, nkatunga omurimo nk’ogwo. Reero nyowe n’omukazi wangye tukaza hamwe omu buheereza bw’obutwire.”

19. Nitubaasa kugumizamu tuta nitugyenda ‘nk’abaana b’omushana’?

19 Ebaruha ei Paulo yaahandiikiire Abaefeso eine kuba yaabahweraire munonga kuguma omu muhanda gw’Ekikristaayo. Kandi obuhabuzi obwo naitwe nibubaasa kutuhwera. Nk’oku kyaba kyagambirwe, nibutuhwera kutoorana gye abanywani n’eby’okweshemeza. Nibutuhiga kugumizamu nitugyendera omu kyererezi ky’amazima turikuhamira aha ntebeekanisa yaitu y’okweyegyesa Baibuli obutoosha. Kandi nibworeka omugasho gw’omwoyo gurikwera, ogurikutuhwera kugira emitwarize mirungi. Twagyendera aha buhabuzi obu Paulo yaahandiikire, nikituhwera kucwamu ebirikuhikaana n’emiteekateekyere ya Yehova. Twakora tutyo, nitwija kubaasa kwetantara omwirima gw’ensi egi, kandi tugume omu mushana.

NOOBAASA KUGARUKAMU OTA?

  • “Omwirima” ‘n’omushana’ ebirikugambwaho omu Abaefeso 5:8 nibijwekyera ki?

  • Nitubaasa kwetantara tuta “omwirima”?

  • Nitubaasa ‘kuguma nitugyenda nk’abaana b’omushana’ mu muringo ki?

EKYESHONGORO 95 Ekyererezi Nikyeyongyera

a Amaziina agamwe gahindwirwe.

b ENSHOBOORORA Y’EKISHUSHANI: Ekishushani nikyoreka kopi eya ira ey’ebaruha ei entumwa Paulo yaahandiikiire Abaefeso.

    Ebitabo Ebiri omu Runyankore (1996-2025)
    Shohora
    Taahamu
    • Runyankore
    • Yoherereza ondiijjo
    • Ebi Orikukunda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiine Kukuratirwa
    • Okurinda Ebirikukukwataho
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Yoherereza ondiijjo