EKICWEKA EKY’OKWEGA 21
EKYESHONGORO 107 Rukundo nk’Eya Ruhanga
Oku Orikubaasa Kutunga ow’Okutaaha Nawe omu Bushwere Ohikire
“Omukazi w’omutima, n’oha owaakumuzoora? Ahakuba naakira amabaare g’obuguzi bwingi.”—ENF. 31:10.
ENTIMA
Emisingye ya Baibuli erikukwata aha ku omuntu arikubaasa kumanya ow’okutaaha nawe omu bushwere ohikire, n’oku abandi omu kibiina barikubaasa kushagika abarikwenda kutaaha omu bushwere.
1-2. (a) Abakristaayo abatari mu bushwere baine kuteekateeka ahari ki batakatandikire okuriima? (b) “Okuriima” nikimanyisa ki? (Reeba “Ebishobooroirwe.”)
NOOTEEKATEEKA aha kuza omu bushwere? N’obu kiraabe kitarikwetengyesa kuza omu bushwere kubaasa kushemererwa, Abakristaayo baingi abataburimu, yaaba bato nari bakuru,nibaba baine ekihika ky’okutunga ow’okutaaha nawe omu bushwere. Amazima gari ngu, otakatandikire kuriima, oine kuba oyetebeekanisiize obushwere omu by’esente, omu by’omwoyo n’omu nyehurira.a (1 Kor. 7:36) Waakora otyo, noobaasa kugira okushemererwa omu bushwere.
2 Kwonka, butoosha ti kyorobi kutunga ow’okutaaha nawe omu bushwere ohikire. (Enf. 31:10) Kandi n’obu waakumutunga, nikibaasa kutooroba kutandika okuriima.b Omu kicweka eki, nituza kureeba ekirikubaasa kuhwera Abakristaayo abatari mu bushwere kutunga ow’okutaaha nawe omu bushwere ohikire n’okutandika kuriima. Nituza n’okureeba oku abandi omu kibiina barikubaasa kushagika abarikwenda kutaaha omu bushwere.
OKUTUNGA OW’OKUTAAHA NAWE OMU BUSHWERE OHIKIRE
3.Abakristaayo batari omu bushwere baine kuteekateeka ahari ki baaba nibasherura ab’okutaaha nabo omu bushwere?
3 Waaba nooyenda kutaaha omu bushwere, ni kirungi kumanya emitwarize ei orikwenda ngu omuntu abe aine otakatandikire kuriima. Kitari ekyo, noobaasa kwehuzya omuntu okushemereire nari otandike kuriima omuntu otakushemereire. Kandi, ou orikwenda kutaaha nawe omu bushwere aine kuba ari Omukristaayo obatiziibwe. (1 Kor. 7:39) Kwonka ti buri omwe obatiziibwe ngu ni murungi w’okutaaha nawe omu bushwere. N’ahabw’ekyo yebuuze oti: ‘Nyine bigyendererwa ki? Ou ndikwenda kutaaha nawe omu bushwere aine kuba aine mitwarize ki? Mbwenu shi nyine emiteekateekyere eringaniire?’
4. Abamwe nibagamba ahari ki omu kushaba kwabo?
4 Ku oraabe nooyenda kuza omu bushwere, oine kuba waashabire Yehova aha nshonga egi. (Fil. 4:6) Kwonka, Yehova tarikuraganisa muntu weena kumuha ow’okutaaha nawe omu bushwere. Kureka, naafayo aha byetengo n’enyehurira zaawe, kandi naabaasa kukuhwera kusherura ow’okutaaha nawe omu bushwere. N’ahabw’ekyo gumizamu orikumugambira ebyetengo byawe n’enyehurira zaawe. (Zab. 62:8) Mushabe okugumisiriza n’obwengye. (Yak. 1:5) Ow’eishe-emwe John,c otari mu bushwere kuruga United States, naashoboorora ebi arikugambaho omu kushaba kwe: “Niingambira Yehova emitwarize ei ndikwenda ou ndataahe nawe omu bushwere kuba aine. Niimushaba kumbaasisa kubugana ou ndikubaasa kutaaha nawe omu bushwere. Kandi ninshaba Yehova kumpwera kugira emitwarize eraambaasise kuba nyineeka murungi.” Munyaanyazi-itwe Tanya kuruga Sri Lanka, naagira ati: “Naaba ninsherura ow’okutaaha nawe omu bushwere, ninshaba Yehova kumpwera kuguma ndi omwesigwa, nyine emiteekateekyere mirungi, kandi nshemereirwe.” N’obu waakuba otatungire ow’okutaaha nawe omu bushwere ahonaaho, Yehova naaraganisa kugumizamu naakureeberera omu by’omubiri n’enyehurira.—Zab. 55:22.
5. Abakristaayo abatari mu bushwere nibabaasa kutunga bata bagyenzi baabo abarikukunda Yehova? (1 Abakorinso 15:58) (Reeba n’ekishushani.)
5 Baibuli neetuhiga kugira bingi by’okukora omu ‘murimo gwa Mukama.’ (Shoma 1 Abakorinso 15:58.) Waaba oine bingi by’okukora omu buheereza, kandi orikumara obwire n’ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe batari bamwe, noija kugasirwa omu kuba n’ab’eishe-emwe, kandi noija kubugana abatari omu bushwere abandi, abamaririire kuheereza Yehova nkaiwe. Kandi waateeraho nk’oku orikubaasa kushemeza Yehova, noija kugira okushemererwa okwabuzima.
Waaba nooyejumbira kimwe omu kuheereza Yehova, kandi orikumara obwire n’ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe batari bamwe, noija kureeba abandi abarikwenda kutaaha omu bushwere. (Reeba akacweka 5)
6. Abakristaayo abatari mu bushwere baine kwijuka ki, baaba nibasherura ab’okuza nabo omu bushwere?
6 Kwonka waaba noosherura ow’okutaaha nawe omu bushwere, yegyendesereze kutaba nikyo waataho omutima. (Fil. 1:10) Okushemererwa okwabuzima tikurikurugiirira aha kuba omu bushwere, kureka aha kugira omukago murungi na Yehova. (Mat. 5:3) Kandi waaba otari mu bushwere, nooba oine obugabe bwingi bw’okwongyera aha buheereza bwawe. (1 Kor. 7:32, 33) N’ahabw’ekyo koresa gye obwire obu otakagiire mu bushwere. Munyaanyazi-Itwe Jessica, owaataahire omu bushwere ari haihi kuhitsya emyaka 40, naagira ngu, “Nkaguma niinyejumbira kimwe omu buheereza, kandi ekyo kikampwera kutunga okumarwa n’obu ndaabe naabaire niinyenda kutaaha omu bushwere.”
TWARA OBWIRE KWETEGYEREZA OMUNTU
7. Ahabw’enki n’eky’obwengye kwetegyereza omuntu ou orikubaasa kuriima kumara obwire, otakamugambiire ngu noomurigira? (Enfumu 13:16)
7 Kandi shi waareeba ngu hariho omuntu ou orikubaasa kutaaha nawe omu bushwere? Oine kumugambira ahonaaho oku orikwehurira? Baibuli neegira ngu omunyabwengye naakoresa okumanya atakagizire eki yaakora. (Shoma Enfumu 13:16.) N’ahabw’ekyo n’eky’obwengye kubanza kwetegyereza omuntu ogwo kumara obwire otakamugambiire enyehurira ezi omwiniire. Aschwin kuruga Netherlands naagira ati: “Noobaasa kugira enyehurira ahonaaho kwonka nizibaasa kurahuka kuhwaho. N’ahabw’ekyo waamara obwire orikwetegyereza omuntu ogwo, torikwija kutandika kuriima orikwihirira aha nyehurira zaawe.” Ekindi, waayetegyereza omuntu otakamuriimire, noobaasa kushanga ngu tiwe akushemereire.
8. Otari mu bushwere naabaasa kwetegyereza ata ow’okutaaha nawe omu bushwere? (Reeba n’ekishushani.)
8 Noobaasa kwetegyereza ota omuntu ou orikwenda kuriima omu muringo gw’obwengye? Mwaba muri omu nteerane z’ekibiina, nari muri omu kweshemeza n’abandi, noobaasa kwetegyereza oku ari omu by’omwoyo, n’oku arikutwaza. Aine banywani ba muringo ki, kandi naagamba ahari ki? (Luk. 6:45) Ebigyendererwa bye nibishushana n’ebyawe? Noobaasa kubuuza abareeberezi b’ekibiina kye, nari Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo abarikumumanya gye kukugambira ebirikumukwataho. (Enf. 20:18) Noobaasa kubuuza aha bikwatiraine n’emitwarize y’omuntu ogwo. (Rus. 2:11) Waaba nooteeraho kumanya omuntu, yetantare kumubuza obusingye. Ha enyehurira ze ekitiinisa, oteetaatsya omu nshonga ze nk’omuntu, kandi otamubuza obwikizo.
Otakagambiire omuntu enyehurira zaawe, teeraho kumwetegyerereza omu muringo gw’obwengye kumara akaire (Reeba akacweka 7-8)
9. Otakagambiire omuntu eki orikwenda, oine kuba noohamya ki?
9 Okwetegyereza omuntu kiine kutwara bwire ki otakamugambiire eki orikwenda? Waamugambira ahonaaho naabaasa kuteekateeka ngu noorahuka kucwamu otabandize kuteekateeka. (Enf. 29:20) Kwonka nabwo waatwara obwire buraingwa naabaasa kukureeba nk’orikweziringa kucwamu na munonga yaaba yaamanyire ngu noobaasa kuba noomukunda. (Mub. 11:4) Otakagambiire omuntu oku orikwehurira, toshemereire kuhamiza kimwe ngu noija kutaaha nawe omu bushwere. Kwonka oine kuba noohamiza kimwe ngu oyetebeekanisiize obushwere, kandi ngu omuntu ogwo naabaasa kuba niwe akushemereire.
10. Oine kukora ki waayetegyereza ngu hariho orikwenda kukumanya gye, kwonka otarikumukunda?
10 Kandi shi, ku waakwetegyereza ngu hariho orikwenda kukumanya gye? Waaba otarikwenda, teeraho kukyoreka butunu omu bikorwa byawe. Ti kirungi kureetera omuntu kuteekateeka ngu nimubaasa kweriima, kandi kitari kityo.—1 Kor. 10:24; Efe. 4:25.
11. Ni nshonga ki ezi oine kwijuka, waaba ori omu ihanga ahu okuriima nari obushwere burikutebeekanisibwa abandi?
11 Omu mahanga agamwe, abazaire nari abantu abakuzire nibo barikutooranira omunyabuzaare waabo ow’okutaaha nawe omu bushwere. Kandi omu mahanga agandi, ab’eka nari abanywani nibakora entebeekanisa kugira ngu omutsigazi n’omwishiki bagaaniire hamwe kureeba yaaba nibabaasa kutandika kweriima. Waashabwa kutebeekanisa okuriima nari obushwere, teekateeka aha bi abantu abo bombi barikukunda. Waaheza kubona omuntu ohikire, teeraho nk’oku kirikubaasika kumanya emitwarize ye, kandi okukira munonga eby’omwoyo bye. Okugira omukago murungi na Yehova nikikirira kimwe esente, obwegyese, n’okurangaanwa. Kwonka, ijuka ngu ow’eishe-emwe na munyaanyazi-itwe nibo baine kwecweramu yaaba baraaze hamwe omu bushwere.—Gal. 6:5.
OKUTANDIKA KURIIMA
12. Waaba nooyenda kutandika kuriima omuntu, noobaasa kumumanyisa ota?
12 Waaba nooyenda kutandika kuriima omuntu, noobaasa kumugambira ota ngu noomukunda?d Noobaasa kutebeekanisa kugaaniira n’omuntu ogwo, muri omu rweteeraine nari aha simu. Gamba butunu ebigyendererwa byawe. (1 Kor. 14:9) Kyayetengyesa, ha omuntu ogwo obwire bw’okuteekateeka aha nshonga egyo kubaasa kukugarukamu. (Enf. 15:28) Kandi yaaba atarikwenda, ha ekitiinisa enyehurira ze.
13.Noobaasa kukora ki, omuntu yaayoreka ngu naayenda kwongyera kukumanya gye? (Abakolosai 4:6)
13 Kandi shi omuntu yaakugambira ngu naakukunda? Nikibaasa kuba kibaire kimugumiire kukugambira oku arikwehurira, n’ahabw’ekyo gaaniira nawe omu muringo gw’embabazi, kandi ogw’ekitiinisa. (Shoma Abakolosai 4:6.) Ku oraabe nooyenda obwire bw’okukiteekateekaho, mugambire. Kwonka, kitatwara obwire buraingwa. (Enf. 13:12) Waaba otarikwenda, mugambire butunu, kwonka omu muringo gw’embabazi. Yetegyereze oku ow’eishe-emwe Hans kuruga Austria, yaatwarize obu munyaanyazi-itwe yaamugira ngu naayenda kumumanya gye: “Nkamugambira eki naacwiremu omu muringo gw’obwengye, kandi butunu. Ekyo nkakikora ahonaaho ahabw’okugira ngu nkaba ntarikwenda kumuha amatsiko gatahikire. Kandi, nkatandika kwegyendesereza omu muringo ogu naabaire nimutwarizamu.” Kwonka, waaba nooyenda kuriima omuntu ogwo, mugambire enyehurira zaawe, n’omuringo ogu orikwenda ngu mweriimemu. Ebirikutwarirwamu nibibaasa kutaana aha bya mugyenzi waawe, kurugiirira aha ntwaza y’ekicweka kyanyu n’enshonga ezindi.
ABANDI NIBABAASA KUSHAGIKA BATA ABATARI OMU BUSHWERE?
14. Nitubaasa kushagika tuta Abakristaayo abatari mu bushwere omu bigambo byaitu?
14 Twena nitubaasa kushagika tuta Abakristaayo abatari mu bushwere, kwonka abarikwenda kubuzamu? Omuringo gumwe, n’okwegyendesereza omu bi turikugamba. (Efe. 4:29) Nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Ningaaniiza abarikwenda kuza omu bushwere? Naareeba ow’eishe-emwe na munyaanyazi-itwe abatari mu bushwere barikugamba hamwe, niinteebereza ngu nibeerigira?’ (1 Tim. 5:13) Ekindi, titwine kureetera Abakristaayo abatari mu bushwere kwehurira ngu haine ekirikubaburaho, ahabw’okugira ngu tibari mu bushwere. Hans, owaaba yaagambirweho naagira ati: “Ab’eishe-emwe abamwe nibabuuza bati: ‘Ahabw’enki otarikuza mu bushwere? Tokiri muto.’ Ebigambo nk’ebyo nibireetera abatari mu bushwere kwehurira nk’abatarikusiimwa kandi abarikugyemeserezibwa kubutaahamu.” Ka kyakubaire kirungi kusherura oburyo bw’okusiima Abakristaayo abatari mu bushwere!—1 Tes. 5:11.
15. (a) Kurugiirira aha musingye oguri omu Abarooma 15:2, twine kuteekateeka ahari ki tutakahweraire omuntu kutunga ow’okutaaha nawe omu bushwere? (Reeba n’ekishushani.) (b) Oyetegyereize nshonga ki enkuru omu vidiyo?
15 Kandi shi ku twakuba nituteekateeka ngu ow’eishe-emwe na munyaanyazi-itwe nanka buri omwe ashemereire mugyenzi we? Baibuli neegira ngu twine kufayo aha nyehurira z’abandi. (Shoma Abarooma 15:2.) Baingi abatari mu bushwere ngu abandi baboorekye abu barikubaasa kutaaha nabo omu bushwere, kandi twine kuha ekitiinisa eki barikwenda. (2 Tes. 3:11) Abandi nibabaasa kuba nibenda ab’okubahwera, kwonka titushemereire kweragiira kukikora.e (Enf. 3:27) Abamwe nibaba nibenda obuhwezi, kwonka obutari bwa butunu. Munyaanyazi-itwe Lydia, otari mu bushwere kuruga Germany, naagira ati: “Waaba otaayaayiise guruupu mpango, noobaasa kweta ow’eishe-emwe na munyaanyazi-itwe abatari mu bushwere. Taho embeera eraabaasise ow’eishe-emwe na munyaanyazi-itwe ogwo kuba hamwe, reero ebindi obibarekyere.”
Okuba omu guruupu mpango nikibaasisa Abakristaayo abatari mu bushwere kureebana (Reeba akacweka 15)
16. Abakristaayo abatari mu bushwere baine kwijuka ki?
16 Twena abari omu bushwere n’abataburimu, nitubaasa kugira okushemererwa n’okumarwa. (Zab. 128:1) N’ahabw’ekyo waaba nooyenda kuza omu bushwere, kwonka otakatungire ow’okubutaahamu nawe, guma otaire omutima aha kuheereza Yehova. Munyaanyazi-itwe kuruga Macao orikwetwa Sin Yi naagira ati: “Obwire obu orikumara otari mu bushwere ni bukye munonga waabugyeragyeranisa n’obu oraamare n’omukundwa waawe omuri Paradiso. N’ahabw’ekyo, yesiimire omu bwire obu, kandi obukorese gye.” Kwonka shi ku waakuba waatungire ow’okutaaha nawe omu bushwere ohikire, kandi mwatandikire kweriima? Omu kicweka ekirikukurataho, nituza kugamba aha ku orikubaasa kugira okuriima kurungi.
EKYESHONGORO 137 Abakazi Abeesigwa, Banyaanyazi-itwe Abakristaayo
a Kubaasa kumanya yaaba oyetebeekaniise, reeba ekicweka “Okuriima—Ekicweka 1: Nyeteekateekire Kuriima?” aha jw.org.
b EBISHOBOOROIRWE: Omu kicweka eki n’ekirikukurataho, “Okuriima” nikimanyisa obwire obu omutsigazi n’omwishiki barikuteeraho kumanyana gye, kureeba yaaba nibabaasa kugira obushwere burungi hamwe. Okuriima nikutandika omutsigazi n’omwishiki bagambirana butunu ngu nibarigirana, kandi nikugumizamu kuhitsya baacwamu kutaaha omu bushwere nari kurekyera aho kweriima.
c Amaziina agamwe gahindwirwe.
d Omu mahanga agamwe, ab’eishe-emwe nibo barikukira kugambira banyaanyazi-itwe ngu batandikye kweriima. Kwonka, munyaanyazi-itwe nawe naabaasa kucwamu kugambira ow’eishe-emwe. (Rus. 3:1-13) Kumanya ebirikukiraho, reeba ekicweka “Young People Ask . . . How Can I Tell Him How I Feel?” omuri Awake! ey’Okitoba 22, 2004.
e Reeba vidiyo Abasinguzi omu Kurwanirira Okwikiriza—Abakristaayo Abatari omu Bushwere aha jw.org.