OMUTWE OGURI AHA MUNAARA
Haine Orikumanya Ebiraabeho Omumaisho?
Twena nituteekateeka aha biro by’omumaisho. Obumwe nituteekateeka oku turikwija kuba turi hamwe n’abakundwa baitu. Nitwebuuza ebibuuzo nk’ebi: ‘Abaana bangye nibaija kutuura omu mbeera nungi? Ensi neija kucwekyerezibwa? Haine eki ndikubaasa kukora hati kugira ngu nyije mbe gye omu biro by’omumaisho?’ Okwenda kumanya eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebi ti kibi, ahabw’okuba nituba nitwenda kutunga obuhame, turikwenda kureeba nihabaho obusingye n’obuteeka. Waaba noomanya gye ebiraabeho omu biro by’omumaisho, noobaasa kubyetebeekanisiza gye.
Mbwenu shi noomanya ebiro byawe by’omumaisho? Abahangu abarikuteeraho kuteebereza aha biro by’omumaisho, obumwe nibaba abasinguzi kwonka obundi baremwa. Kwonka, Ruhanga naagamba aha biraabeho omu biro by’omumaisho kandi bihikiirira. Ekigambo kye nikigira kiti: “Okwiha aha kutandika nkaranga eby’emperu, naiha omu biro bya ira nindanga ebitakabaireho.” (Isaaya 46:10) Ruhanga atwire naayoreka ata ngu ebi arikuranga nibihikiirira?
EBI RUHANGA ARIKURANGA NIBIHIKIIRIRA BITA?
Ahabw’enki oine kuteekateeka munonga aha bi Ruhanga yaagambire ira kandi bikahikiirira? Waaba noomanya ngu orikuteebereza aha bwire ebi arikuteebereza nibihikiirira, ekyo nikikureetera kumwesiga. Buzima n’oija kuta omutima aha bi arikuranga. Omu muringo nigwo gumwe, waamanya ngu ebi Ruhanga arikuranga nibihikiirira, buzima noija kufayo kumanya eki arikugamba aha biro byawe eby’omumaisho.
Ekisiika ekyayombekirwe omu matongo ga Nineeve eya ira
OKUCWEKYEREZIBWA KW’ORUREMBO RW’AMAANI:
Nk’eky’okureeberaho, nikitangaaza kuranga harikuburayo emyaka mingi ngu orurembo nirwija kucwekyerezibwa kandi kikahikiirira. Ruhanga arikurabira omu murangi we omwe akaranga aha kucwekyerezibwa kw’orurembo Nineeve. (Zefania 2:13-15) Ab’ebyafaayo bo ekyo bakigambireho ki? Omu kyasha kya Mushanju Yesu atakazairwe, Abababulooni n’Abameedi bakataahirira Nineeve bwanyima y’emyaka nka 15 oburangi buherize kurangwa, baarucwekyereza. Kandi, Ruhanga akaha obuhame oku ekyo kyabaire nikiza kukorwa arikugira ngu Nineeve ekaba neija kuba “amatongo, ebe ensi ekarangataine nk’eihamba ry’omusheenyi.” Oburangi obwo bukahikiirira? Eego. N’obu orurembo n’emyanya eruhereire byabaire nibingana mahiro nka 200 okwetoroora, abaizire kurucwekyereza tibararutsigireho nk’oku kyabaire nikiteeberezibwa, kureka bakarucwekyereza. Mbwenu shi hariho orikubaasa kuranga oburangi nk’obwo kandi bukahikiirira butyo?
AMAGUFA G’ABANTU KWOKIBWA:
N’oha owaabaire naabaasa kuranga oburangi emyaka nka 300 enyima oburikukwata aha iziina ry’omuntu, n’obukomooko bwe owaabaire naija kwotsya amagufa g’abantu aha itambiro, n’etauni ei itambiro ryabaire niriza kuteebwamu? Oburangi nk’obwo bwahikiirira, ogwo oburangire naarangaanwa. Omurangi wa Ruhanga akaranga ati: “Omwana w’omwojo orikwetwa Yosia aryazaarirwa enju ya Daudi” kandi akagira ngu akaba naija kwokyeza “n’amagufa g’abantu” aha itambiro omu tauni ya Beseeli. (1 Abagabe 13:1, 2) Bwanyima y’ebyasha bishatu, omugabe orikwetwa Yosia akazaarwa omu ruganda rwa Daudi. Nk’oku kyabaire kigambirwe, Yosia akatuma “baiha amagufa omuri ebyo bituuro, yaagookyeza aha itambiro” eryabaire riri omuri Beseeli. (2 Abagabe 23:14-16) Mbwenu omuntu akabaasize ata kuranga ebintu nk’ebyo atarikuhwerwa Ruhanga?
Abarangi bakaranga okucwekyerezibwa kwa Babulooni omu muringo oguhikire
OMUHERU GW’OBUGABE:
Nikiba nikitangaaza, omuntu kuranga iziina ry’omushaija atakabaireho ngu niwe araayebembere abarikuza kucwekyereza eihanga ry’amaani, kandi akooreka n’oku kiraakorwe. Ruhanga akooreka ngu omushaija orikwetwa Kuuro niwe yaabaire naija kuhamba eihanga eryo. Kuuro ogu niwe yaabaire naija kwiha Abayudaaya omu buhuuku kandi akabahwera kugaruka kwombeka hekalu. Kandi Ruhanga akooreka ngu Kuuro kubaasa kutaahirira orurembo, akaba naija kwomya omugyera, enyigi z’orurembo zikaba niziija kuguma ziigwirwe, ekyakuhwereire abarwani kurutaahamu batatungire buremeezi. (Isaaya 44:27–45:2) Oburangi obwo bukahikiirira nk’oku bwarangirwe? Ab’ebyafaayo nibaikiriza ngu Kuuro akataahirira orurembo orwo. Amahe ga Kuuro gakahindura omuhanda gw’amaizi g’omugyera ogwabaire niguraba omu rurembo, gaabaasa kutuuba. Eki kikabaasisa eihe kutaaha omu rurembo ririkuraba aha nyigi zaarwo ezaatsigirwe ziigwire. Bwanyima Kuuro akabaasa kucungura Abayudaaya kandi yaabaragiira kugaruka owaabo kugaruka kwombeka engo za Yerusaalemu. Eki kikaba kitari kya butoosha, ahabw’okuba Kuuro akaba atarikuramya Ruhanga w’Abayudaaya. (Ezera 1:1-3) Tihariho muntu owaabaire naabaasa kuranga oburangi nk’obu, arikworeka n’oku bwabaire nibuza kuhikiirira kureka Ruhanga.
Twayetegyereza eby’okureeberaho bishatu kworeka oku Ruhanga arikuranga oburangi kandi bukahikiirira. Ebyo tibyo byonka ebyahikiriire. Yoshua omwebembezi w’Abayudaaya akaha obuhame aha ki baingi baabaire nibamanya obu yaagira ati: “Mwena nimumanya gye omu mitima yaanyu n’omu magara gaanyu, ku hatariho kintu na kimwe ekirabuzire aha birungi byona ebi [Yehova] Ruhanga waanyu yaabaraganiise; byona bikabahikaho, tihariho kintu na kimwe ekitarabaireho.” (Yoshua 23:1, 2, 14) Abantu abo bakaba nibamanya bingi ebi Ruhanga yaaraganiise kandi bikahikiirira. Kwonka shi Ruhanga naakikora ata? Hariho entaaniso mpango ahagati y’obunabi bwa Ruhanga n’okuteebereza kw’abantu. Eki ni kikuru ngu okimanye, ahabw’okuba haine ebi Ruhanga arangire ebirikukwata aha biro by’omumaisho ebirikukukwataho.
OKUGYERAGYERANISA OBUNABI BWA RUHANGA N’OKUTEEBEREZA KW’ABANTU
Abantu nibateebereza kurugiirira aha buhame bwa sayansi, okucondooza, hamwe n’aha bantu abarikuteekateeka ngu baine amaani g’omutaano. Bwanyima y’okuheza kuranga, abantu nibategyereza kureeba ekiraabeho.—Enfumu 27:1.
Twagyeragyeranisa abantu na Ruhanga, Ruhanga we naamanya byona. Ruhanga naayetegyereza gye obuhangwa n’obweremwa bw’abantu, n’ahabw’ekyo, yaaranga ekintu, naaba naamanya oku abantu nari eihanga ryona riraakwatweho. Kandi naamanya n’ebirikukiraho. Naabaasa n’okuhindura embeera kugira ngu ebi arangire bihikiirire nk’oku arikwenda. Naagira ati: “N’ekigambo kyangye ekirikuruga omu kanwa kangye . . . tikirigaruka hariinye busha, kureka kiryahikiiriza ebi ndikwenda.” (Isaaya 55:11) Obumwe ebi Ruhanga arikuranga nibitumanyisa ebi arikwija kukora omu biro by’omumaisho. Ayorekire ngu n’omusinguzi omu bi arikuranga.
EBIRO BYAWE BY’OMUMAISHO
Hariho obunabi obu orikubaasa kwesiga oburikukwata aha biro byawe by’omumaisho hamwe n’abakundwa baawe? Waamanya kare ngu eihunga ry’amaani niryenda kwija, noobaasa kugira eki waakora kugira ngu okize amagara gaawe. N’obunabi bwa Baibuli bwine kutuhiga kugira eki twakora. Ruhanga arangire empindahinduka mpango eziri haihi kubaho omu nsi yoona. (Reeba akabokisi, “Ebi Yehova Arikutumanyisa aha Biro by’Omumaisho.”) Ebiri omu kabokisi aka nibitaana n’ebi abahangu barikuranga.
Noobaasa kukiteekateekaho oti: Ruhanga ainiire abantu ekigyendererwa. Kandi kurabira omu bunabi bwa Baibuli, nitubaasa kumanya ekigyendererwa ekyo. Ruhanga naagira ati: “Okwiha aha kutandika nkaranga eby’emperu, . . . ningira nti: Enaama yangye eryahama, mpikiirize ebi naamaririire kukora byona.” (Isaaya 46:10) Iwe n’ab’eka yaawe nimubaasa kugira ebiro birungi by’omumaisho. Noobaasa kubuuza Abajurizi ba Yehova ebirikukwata aha ki Baibuli erikugamba aha biraabeho. Abajurizi ba Yehova ti bafumu, tibarikuhurira amaraka g’emyoyo, kandi tibarikwetwara nk’abaine amaani g’omutaano kubaasa kuranga ebiraabeho. N’abeegi ba Baibuli abarikubaasa kukworeka ebirungi ebi Ruhanga arikukutebeekanisiza omu biro by’omumaisho.