Lo Luk Bee Ɛm

1 Gbɛnɛ-edo nɛɛ epiiga lo egbītɛ̄ sa ɛm pya nu a bee sira alu kaka lo ili yiganage, 2 dookɛ̄ a bee lu ekɔ i nɛ tɛ̄mabah pya nɛɛ a bee mɔmadɛɛ̄ sa zue ue a doo, 3 m ebiaɛranage fii lo e’ɛm dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee sira nyɔɔ etaā a ma, aa Tiɔfilɔs nɛɛ a ɛrɛ ka, nyɔnɛbee m egbiātɛ̄ sa muɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ ɛɛ lu kaka, 4 lokwa o suā sa yiga leere kɔ pya nu a bee lu esu egā a tɔŋɛ lu kaka.

5 Bu gbo dee Hɛrɔd* mɛnɛ-buɛ̄ Judia, a ɛrɛ ziī nɛɛ wɔp zɔɔ ye bee kura Zekaraia lo a wee le yɛɛ eku pya wɔp zɔɔ a kura Abaija. Ye wa bee le ziī nwiīnɛɛwa Erɔn, ye bee kura Elizɛbɛt. 6 Baɛ aba bee doo nu a lee kɛ̄dɛɛ̄ Bari, nyɔnɛbee ba bee gbaɛ̄tɔ̄loo ye lok aābu dɛ̄dɛɛ̄ wa beenyiɛ sa doo dɛ̄dɛɛ̄ nu Jɛhova* wa gbī aābah. 7 Mɛ ba naa bee ɛrɛ lɔgɔ nwiī nyɔnɛbee Elizɛbɛt bee le waa ziīna, e baɛ aba ebee ana.

8 Mɛ sɔ̄ aa bee sitam doodoo nɛɛ ewɔp kɛ̄sī Bari, sɔ̄ pya wa eku tam bee le nyɔɔ tam tɔkaɛ, 9 ebee ina sɔ̄ alɛ eyii bu tɔkaɛ Jɛhova* sa wɔp nu a wee sī lele nuloo dookɛ̄ a bee lu enɔɔ nɛ pya ewɔp doo. 10 E gbɛnɛkpo nɛɛ bee le kɛ̄ ee aa yere kara taɛ sɔ̄ awa a wee lu ewɔp nu a wee sī lele nuloo a. 11 Ɛnjɛl Jɛhova* bee ye siraloo sa yira bara bahle kpaɛ̄ da wɔp zɔɔ a wee lu e’ɔp nu a sī lele nuloo nyɔɔ. 12 Mɛ sɔ̄ Zekaraia ye muɛ, a bee ye nɛ taāŋa gbɛnɛ, e bɔɔ bee ye aa kaāna. 13 Kerewo, lo ɛnjɛl bee ye kɔ nɛ kɔ: “Zekaraia, bɔɔ aa a aa nyɔnɛbee Bari edaā o bara, e o wa Elizɛbɛt gaa le maɛ̄ ziī nwiīnɛɛdam, e bee o kure ye na Jɔn. 14 O gaa le ɛrɛ ɛɛbu le gbɛnɛ ɛɛŋa, e gbɛnɛ-edo nɛɛ e’ɛrɛ ɛɛbu loo ye mɛmɛā, 15 nyɔnɛbee a gaa le lu nɛɛ a kuī kɛ̄dɛɛ̄ Jɛhova.* Mɛ aa ɔ̄ lɔgɔ mii a wee bɔ̄mɛ nɛɛ doo pippip, e kaɛ edɔɔ̄ ele ye loo aābu ka, 16 e a e’obara gbɛnɛ-edo miɔŋɔ Izrɛl ma Jɛhova* wa Bari. 17 Gbaāloo wo, a gaa le zasī Bari tɛ̄maloo edɔɔ̄ le ekpo a bee le loo Elaija sa obara beenyiɛ pya tɛ nua loo pya miɔŋɔ, le pya lo a lɛɛbeekɛɛ̄ nua loo suānu pya kaāna dogo, lokwa a kpɛ̄naloo pya nɛɛ baɛma Jɛhova.”*

18 Zekaraia bee kɔ nɛ lo ɛnjɛl kɔ: “M tɛɛ̄ doodoo wa suā kɔ lo ama esira? Nyɔnɛbee m e’ana, e na wa e’ananage.” 19 Lo ɛnjɛl bee ye ture nɛ kɔ: “Mda na Gebrɛl a wee yira kɛ̄sī Bari, e a bee lu eyere mɛ kɔ m kɔ ue a nɛ le lo ezue le yereue ama a nɛ. 20 Mɛ ɛp! o gaa le lu bɔ̄nɔ sa oo le ekɔna ue mmɛ dee pya nu ama esira nyɔnɛbee oo bee yiga pya na ue lo aa le lu edoo gbɔ̄mɛɛ sɔ̄ e’ina ye sɔ̄.” 21 Lo sɔ̄, pya nɛɛ bee le aa tɔɔ̄ baɛ Zekaraia, e a bee wa lu nyɛŋia loo nyɔnɛbee a bee biɛ̄ kɛ̄ kaɛ gbɛnɛ. 22 Sɔ̄ a bee aabu, a naa bee wa dap kɔ ue nɛ, e ba bee suā kɔ emɔna nu alu nyɛŋia bie kɛ̄ kaɛ. A bɔātɛ̄ esu bah wa kɔā ue nɛ nyɔnɛbee a naa bee dap kɔ ue. 23 Sɔ̄ ye dee esitam kɛ̄ kaɛ e’era, a bee aa kii ye tɔ.

24 Sɔ̄ pio dee etɛ̄na, ye wa Elizɛbɛt bee su bu, e a bee tɔɔ̄ bia tɔ loo o’oo enɔɔ̄ sa kɔ: 25 “Ɛp nu Jɛhova* edoora mɛ nɛ anyaawo. E kɛɛrɛ mɛ bu loo lo esu kɛɛ mɛ lɛɛ sī yɛɛ pya nɛɛ.”

26 Bu lo eree ini’ī enɔɔ̄, Bari bee yere ziī ɛnjɛl ye bee kura Gebrɛl siā bu ziī buɛ̄ Galilii a kura Nazarɛt, 27 kɔ a si loo ziī nwiī emuā a sii si nɛɛ lo ziī gbara a kura Josɛf alu tɔ Devid bee yira yii kɔ e’iie, e bee nwiī emuā a sii si nɛɛ a bee kura Meri. 28 Sɔ̄ lo ɛnjɛl eyira tɔ, a kɔ nɛ Meri kɔ: “Kana muɛ̄ a nɛɛ a ɛrɛ ewonu, Jɛhova* le a loo.” 29 Mɛ pya nu a kɔ ama bee ye nɛ taāŋa sa a bee gbī edābeeloo nu anua a kana ye muɛ̄ doo wo. 30 Nyɔɔwo, lo ɛnjɛl bee ye kɔ nɛ kɔ: “Bɔɔ aa a aa a Meri, nyɔnɛbee o e’ɛrɛ ewonu kɛ̄sī Bari. 31 E ɛp! o gaa le su bu sa maɛ̄ ziī nwiīnɛɛdam, e bee o kure ye na Jizɔs. 32 A elu gbɛnɛ, e elu ekure ye Nwiīnɛɛdam Nɛɛ A Eenyɔɔ Dɛ̄dɛɛ̄ Nu, e Jɛhova* Bari enɛ ye kasi mɛnɛ ye tɛ Devid, 33 e aa le bɛɛ doodoo mɛnɛ loo tɔ Jekɔb mmɛ deedee, e ye Buɛ̄-mɛnɛ naale e’ina kuma.”

34 Mɛ Meri bee kɔ nɛ lo ɛnjɛl kɔ: “Lo ama etɛɛ̄ doodoo wa waɛ kuma sɔ̄ m sii nyɔɔnɛ lɔgɔ nɛɛdam maniakɛ̄ a?” 35 Lo ɛnjɛl bee ye ture nɛ kɔ: “Kaɛ edɔɔ̄ elu a nyɔɔ, e ekpo Nɛɛ A Eenyɔɔ Dɛ̄dɛɛ̄ Nu ekuɛ a. Nyɔɔbee wo, nwiī emɛā a elu ekure ye kaɛ, Nwiīnɛɛdam Bari. 36 E ɛp! Elizɛbɛt o manamana a wee lu ekure waa ziīna a, esua bu loo ziī nwiīnɛɛdam bu ye dee ana, e bu ini’ī enɔɔ̄ le ye loo anyaawo; 37 nyɔnɛbee lɔgɔ nu Bari kɔ lo a naa dap doo naale.” 38 Lo sɔ̄ Meri bee kɔ: “Ɛp! m lu zooro nɛɛwa Jɛhova!* Doolo a mɛ siraloo dookɛ̄ o ekɔa doo.” Lo sɔ̄, lo ɛnjɛl aa ye loo kii.

39 Sɔ̄ pio sɔ̄ etɛ̄na, Meri bee nwaabah kii ziī buɛ̄ Juda a le barasī kɛ̄ egu le, 40 e a bee yii tɔ Zekaraia sa kana muɛ̄ Elizɛbɛt. 41 Mɛ sɔ̄ Elizɛbɛt bee dā kana muɛ̄ Meri, nwiī a ye le bu bee pɛgi, e kaɛ edɔɔ̄ bee mma loo Elizɛbɛt 42 sa a su gbɛnɛ muɛ̄ wimakpā kɔ: “Elua enɛ a leelee yɛɛ pya nɛɛwa, e elua enɛ leelee nwiī a a le bu! 43 Ɛp kɛ̄ alu nu ka doo kɔ ka Nɛɛ-a-mɛ-ɛrɛ lu mɛ loo. 44 Nyɔnɛbee ɛp! aba sɔ̄ m bee dā o kana* muɛ̄, nwiī a mɛ le bu pɛgi bu ɛɛbu. 45 Ɛɛbu a lenage nɛ wa a yira, nyɔnɛbee Jɛhova gaa le doo gbɔ̄mɛɛ dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee ye kɔ nɛ.”

46 E Meri bee kɔ: “Na piogi* leera Jɛhova,* 47 e na edɔɔ̄ kiisī lo e’ɛrɛ ɛɛbu nyɔɔbee nu Bari mdaa Nɛɛ Kpɔā edoora mɛ nɛ, 48 nyɔnɛbee e’ɛba kɛ̄tɔɔ̄ ye zooro nɛɛwa a kiikɛ̄. Mɛ ɛp! aā anyaawo, dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄ eku ekure mɛ nɛɛ a ɛrɛ ɛɛbu, 49 nyɔnɛbee Nɛɛ a ɛrɛ ekpo edoora nu a kuī mɛ nɛ, e ye bee na kaɛ, 50 e aā ziī sɔ̄ eku mmɛ ziī, a ɛrɛ toesaɛ̄ loo pya a ye ɛrɛ bɔɔ loo. 51 Esua ye bah daā nu alu gbɛnɛ; e elagiri pya nɛɛ a eeloo nɛ nyɔɔ bu wa beenyiɛ. 52 Esua pya a ɛrɛ ekpo lɛɛ nyɔɔ wa kasi mɛnɛ sa dana pya a kii kɛ̄ nɛ nyɔɔ; 53 edoora kɔ bu pya loo lɛɛ a mma tɛ̄maloo lele nu sa yere pya a ɛrɛ zɔ ture bu ekobah. 54 Elua wee yerebah nɛ Izrɛl ye zooro nyɔnɛbee a nyɛŋiabu ye toesaɛ̄, 55 dookɛ̄ a bee kɔ nɛ pya i nama tɛ doo, kumaloo Ebreham le ye manamana* mmɛ deedee.” 56 Meri bee ye tɔɔ̄ kpaɛ̄ nu a dap lu taa enɔɔ̄ lɛɛ a obia kii be.

57 E sɔ̄ ebee ina sɔ̄ Elizɛbɛt emaɛ̄ nwiī, a bee maɛ̄ ziī nwiīnɛɛdam. 58 E pya le ɛɛ le, le pya ye manamana bee dā kɔ Jɛhova* etɔgɛ ye toesaɛ̄ loo, e ba nyɔɔnɛ ye ɛrɛ ɛɛbu. 59 E nyɔɔ lo eree ɛrɛtaa biradee, ba lu lo ekoo nwiī a, e ba bee gbī ekure ye bee ye tɛ lo a kura Zekaraia. 60 Mɛ ye ka bee kɔ: “Eeye! Elu ekure ye Jɔn.” 61 Lo sɔ̄, ba bee ye kɔ nɛ kɔ: “Lɔgɔ pya o manamana naa kura Jɔn.” 62 Lo sɔ̄, ba bee su bah kɔā ue nɛ ye tɛ sa ye bip nu a gbī kɔ alu ekure ye. 63 Nyɔɔwo, a bee kɔ ba a nɛe ye epate sa a ɛm nyɔɔ kɔ: “Ye bee kura Jɔn.” E a bee lu nyɛŋia loo dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ. 64 E aba sɔ̄ a, edɛm ye yɔbia, e a bɔātɛ̄ ekɔ ue sa leera Bari. 65 E bɔɔ bee aa dɛ̄dɛɛ̄ pya a tɔɔ̄ kɛ̄ ba le, e ba bee bɔātɛ̄ ekɔ nu akiiloo dɛ̄dɛɛ̄ pya nu ama bu barasī Judia a le kɛ̄ egu le. 66 E dɛ̄dɛɛ̄ pya a bee dā bee kiisī lo ekɛɛrɛbu loo sa kɔ: “Mɛ dua nɛɛ na nwiī ama elu a?” Nyɔnɛbee bu kaka, bah Jɛhova* le ye loo.

67 Lo sɔ̄ kaɛ edɔɔ̄ bee mma loo ye tɛ Zekaraia sa a mɔmanudɛɛ̄ kɔ: 68 “Leera a le nɛ Jɛhova,* Bari Izrɛl, nyɔnɛbee ekɛɛrɛbu loo pya ye nɛɛ sa wa agara. 69 E a enɛā i ziī nɛɛ kpɔā a ɛrɛ ekpo* a aabu tɔ Devid ye zooro, 70 dookɛ̄ a bee kɔ tɛ̄ma nu pya ye nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ a le kaɛ a dee kere doo, 71 lo ekpɔā i lɛɛbah pya i baa le dɛ̄dɛɛ̄ pya a i baaloo; 72 lo etɔgɛ toesaɛ̄ i kumaloo dookɛ̄ a bee yira yii nɛ pya i nama tɛ doo, le lo etɔgɛ kɔ a nyɛŋiae bu ye yii bɔmadum a le kaɛ, 73 lo yii a bee yira nɛ i nama tɛ Ebreham, 74 kɔ sɔ̄ elua ekpɔā i lɛɛ kɛ̄bah pya i nɛɛ baa, enɛe i dee kɔ i sitam a le kaɛ ye nɛ sa ii ɛrɛ bɔɔ, 75 ye tɔɔ̄nɛ sa sitam a kaāna ye nɛ dɛ̄dɛɛ̄ dee bu i dum. 76 Mɛ olo a nwiī, elu ekure a nɛɛ mɔmanudɛɛ̄ Nɛɛ A Eenyɔɔ Dɛ̄dɛɛ̄ Nu, nyɔnɛbee o gaa le zasī Jɛhova* lo ekwa pya ye dee, 77 le lo edoo kɔ pya ye nɛɛ a suā kɔ sīdee elu ekpɔā wa na tɛ̄maloo e’aaloo wa pɔrɔ wa nɛ, 78 nyɔɔbee gbɛnɛ toesaɛ̄ ilii Bari. Tɛ̄maloo ye toesaɛ̄, ɛɛdee a aa bunyɔɔ gaa le ina i loo, 79 e emɔ nyɔɔ pya a le ɛŋɛtɛ̄ bu zii le kɛ̄ ekoo luh le lo ebaɛloo i ekaɛtɔ nyɔɔ dee efɛɛloo.”

80 E lo nwiī bee nyim sa agaloo bu edɔɔ̄, e a bee kiisī lo etɔɔ̄ bu kpo-sagara-wii mmɛ dee a bee su loo ye tɔgɛ pya Izrɛl.