22 EKOBEE UE ENƆ
YƆƆ 15 Leera Jizɔs!
Bee Jɛhova—Nu A Kura Nɛ Jizɔs
“M edoora kɔ ba a suā o bee, e m gaa le doo kɔ ba a suā.”—JƆN 17:26.
NU I NƆ
I gaa le nɔ kɛ̄ Jizɔs bee doo kɔ alu esuā bee Jɛhova doo le kɛ̄ a sere ye bee kaɛ doo sa tɔgɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu Setan bee kɔ kumaloo Jɛhova lu esah.
1-2. (a) Ena Jizɔs bee doo uunɛ lɛɛ a gae lu efɛ ye a? (b) Pya amunu ebip na i gaa le agara bu ekobee ue ama a?
LOO uunɛ Nia Deelookaɛ, Nisan 14, 33 C.E., Jizɔs bee nyɔɔnɛ pya ye nɛɛ lɛɛratam a bɔ ture nyiɛ loo de ziī keebee nuede lo a le Nuede Loo Uunɛ Nɛɛ-a-i-ɛrɛ. Jizɔs bee suā kɔ nwīgbagbara sɔ̄ aā lo sɔ̄ Judas elɛɛ ye, sa elu etɔg ye sa ye fɛ tɛ̄mabah pya ye nɛɛ baa. Sɔ̄ ba edea lo nuede sah, a bee kɔ gbɛnɛ-edo ue yere mɛm loo nɛ pya ye nɛɛ lɛɛratam. E sɔ̄ e’ina sɔ̄ dɛ̄dɛɛ̄ aba e’aa kɛ̄ ba bee tɔɔ̄ de lo nuede, Jizɔs bee yere ziī kara a kuī. Nɛɛ lɛɛratam Jɔn bee ɛm kara ama serekɛ̄; e a le bu kpa Jɔn 17 ekobee.
2 Ena kara Jizɔs bee yere ama i tɔgɛ akiiloo pya nu a gaa bee ye taɛ̄ŋɛ taɛ lo sɔ̄ a? Bu mɛ sīdee na ye kara ama tɔgɛ nu a bee ye kuī loo bu ye esiatam a nyɔɔ kɛ̄nɛkɛ̄ a? Dooraa i naa nɔ ture pya ebip ama.
“M EDOORA KƆ BA A SUĀ O BEE”
3. Ena Jizɔs bee kɔ akiiloo Jɛhova a, e ena ue a bee kɔ ama kura a? (Jɔn 17:6, 26)
3 Bu kara Jizɔs bee yere, a bee kɔ: “M edoora kɔ ba a suā o bee.” I suā kɔ nu ama bee kuī loo Jizɔs kaāna, nyɔnɛbee a kɔ baɛ sɔ̄ nɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ kɔ edoorae kɔ ba a suā bee Jɛhova. (Buū Jɔn 17:6, 26.) Ena ue Jizɔs bee kɔ ama kura a? Ekɔ a gaa bee doo kɔ ba a suā bee ba sii bee suā ni? Eeye, nyɔnɛbee pya a wee nyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs bee le pya Juu, nyɔɔwo, ba bee suā kɔ bee Bari kura Jɛhova. Lo bee sira booboo baɛ boo le lop tup sɔ̄ bu Naɛsī Kpa Kaɛ A Bee Lu E’ɛm Bu Muɛ̄ Ue Hibru. Nyɔɔwo, Jizɔs naa gaa bee kɔ nu akiiloo bee Bari, taāwo, a gaa bee kɔ nu akiiloo dua nɛɛ Jɛhova lu. Jizɔs bee yerebah nɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ kɔ ba a suā dua nɛɛ Jɛhova lu leere, gbaānageloo nu alu ye ekɛɛrɛ akiiloo kɛ̄nɛkɛ̄ le miɔŋɔ nɛɛ, nu edoora, nu edoo li deesī, le pya elap dogo a ɛrɛ. Aba Jizɔs na a suāloo Jɛhova leere a.
4-5. (a) (a) Naa nɛ edobah a tɔgɛ kɛ̄ bee ziī nɛɛ dap a sikɛ̄ kuīloo eekɛ̄ a wee a kuīloo doo tua sɔ̄. (b) Bu mɛ sīdee na pya a wee nyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs bee sikɛ̄ suāloo bee Jɛhova leere a?
4 Bu edobah, naa su kɔ a ɛrɛ ziī nɛɛ kanɛɛ a le bu o bɔŋanaloo lo ye bee kura David, e alu dɔktɔ a wee baaloo nɛɛ. O ebee suāloo lo wuga bu gbɛnɛ-edo zua. Kerewo, a ɛrɛ dee nu a bugia dumɛ. Bu nwaānwaābah a bee lu esu a kuma tɔpie kɛ̄ lo wuga nɛɛdam wee sitam, e a bee a baaloo sa nyɔɔbee a para lo tam leere a, a bee kpɔā o dum. Ekɔ oo le wereloo lo wuga nɛɛdam eekɛ̄ o wee doo tua sɔ̄, sa ɛrɛgebah sɔ̄ o dā ye bee nu a bee a doo nɛ nyɛŋia a bu ni? Bu kaka, o gaa le doo wo! Nyaawo, David naa lena aba nɛɛ kanɛɛ o wee suāloo a; mɛ elua dɔktɔ a bee kpɔā o dum.
5 Bu aba lo sīdee, pya a wee nyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs ebee suā kɔ bee Bari kura Jɛhova. Mɛ lo bee bee sikɛ̄ wa kuīloo kaāna nyɔɔbee Jizɔs bee wa yerebah nɛ kɔ ba a suāloo Jɛhova leere. Ena anua i kɔ doo wo a? Nyɔnɛbee Jizɔs bee tɔgɛ elap dogo ye Tɛ bu dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee kɔ sa doo. Nyɔɔwo, pya ye nɛɛ lɛɛratam bee “suāloo” Jɛhova leere tɛ̄maloo enɔ nu aāloo kɛ̄ Jizɔs bee tɔgɛ nu doo sa ɛpnage kɛ̄ a aara pya dɔɔ̄na doo.—Jɔn 14:9; 17:3.
“O BEE, LO O BEE MƐ NƐ”
6. Bu mɛ sīdee na Jɛhova bee su ye bee nɛ Jizɔs a? (Jɔn 17:11, 12)
6 Jizɔs bee yere kara bee pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ kɔ: “Sere wa bu o bee, lo o bee mɛ nɛ.” (Buū Jɔn 17:11, 12.) Ekɔ lo ama kura kɔ elu esu Jizɔs kure Jɛhova ni? Eeye. Yere nukuādɛɛ̄ loo kɔ sɔ̄ Jizɔs aa kɔ nu akiiloo bee Jɛhova bu lo kara, a bee kɔ “o bee.” Nyɔɔwo, bee Jɛhova naale bee Jizɔs. Mɛ, lo a le wo, ena Jizɔs gaa bee kɔ sɔ̄ a bee kɔ Jɛhova esua ye bee ye nɛ a? Tuatua, Jizɔs bee lu nɛɛ a tɔɔ̄dɔ Jɛhova sa lunage Nɛɛ Jɛhova Wee Kɔ Ue Tɛ̄maloo. A bee lu bu bee ye Tɛ sa si keekee nyɛŋiatam bu lo bee. (Jɔn 5:43; 10:25) Gbaāloo wo, nu bee Jizɔs kura na “Jɛhova Na Kpɔā A.” Nyɔɔwo, bee Jɛhova le bu nu bee Jizɔs kura.
7. Naa nɛ edobah kɛ̄ Jɛhova kɔ ue tɛ̄maloo Jizɔs doo.
7 Lo edābeeloo nu a kura kɔ Jɛhova kɔ ue tɛ̄maloo Jizɔs, naa ɛp edobah ama. Mɛnɛ-buɛ̄ dap yere ziī nɛɛ kɔ a kɔ ue nɛ pya dɔɔ̄na. Nyɔɔwo, sɔ̄ lo nɛɛ ekɔ ue nɛ pya lo nɛɛ, ele doodoo bee lo mɛnɛ-buɛ̄ na a gaa kɔ ue a. Bu aba lo sīdee, Jizɔs tɔɔ̄dɔ Jɛhova sa lu nɛɛ Jɛhova kɔ ue tɛ̄maloo, nyɔnɛbee Jɛhova na a bee ye yere a.—Mat 21:9; Luk 13:35.
8. Bu mɛ sīdee na bee Jɛhova bee le “bu” Jizɔs lɛɛ a gae lu a kɛ̄nɛkɛ̄ a? (A’aa 23:20, 21)
8 Baibol su Jizɔs kure lo Bee Ue, nyɔnɛbee Jɛhova wee ye su kɔā ue nɛ pya ɛnjɛl le pya miɔŋɔ nɛɛ lokwa ba suā nu a gbī kɔ ba a suā sa doo. (Jɔn 1:1-3) Naadabah, Jizɔs na alu ɛnjɛl Jɛhova bee yere kɔ a kuūdɛɛ̄loo pya Izrɛl sɔ̄ ba bee le bu kpo-sagara-wii a. Sɔ̄ Jɛhova aa bee kɔ nɛ pya Izrɛl kɔ ba a gbaɛ̄tɔ̄ lo ɛnjɛl, a bee kɔ: “Nyɔnɛbee mdaa bee le ye bu.”a (Buū A’aa 23:20, 21.) Nu Jɛhova gaa kɔ sɔ̄ a kɔ ye bee le “bu” Jizɔs na kɔ, Jizɔs tɔɔ̄ ye dɔ sa lu nɛɛ a sere bee ye Tɛ kaɛ, sa tɔgɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu Jɛhova doo lera.
“TƐ, NƐ KA O BEE”
9. Bee Jɛhova bee kuīloo Jizɔs doodoo wa? Naa baatɛ̄.
9 Dookɛ̄ i ekɔa doo, lɛɛ Jizɔs gae lu a kɛ̄nɛkɛ̄, bee Jɛhova bee ye kuīloo kaāna. Kɛ̄adoo a lo a bee tɔgɛ bu dɛ̄dɛɛ̄ nu a doo sɔ̄ a bee le a nyɔɔ kɛ̄nɛkɛ̄ kɔ bee Jɛhova kuīe ye loo! Dee bu kpɛdumɛ loo ye esiātam a kɛ̄nɛkɛ̄, Jizɔs bee bara Jɛhova kɔ: “Tɛ, nɛ ka o bee.” Aba lo sɔ̄, ye Tɛ bee su ziī gbɛnɛ muɛ̄ āŋana aā bunyɔɔ kɔ: “M enɛā ye ka, e m sinagekɛ̄ ye nɛ ka.”—Jɔn 12:28.
10-11. (a) Bu mɛ sīdee na Jizɔs bee nɛ ka bee Jɛhova a? (Ɛpnage foto.) (b) Ena anua alu ebɛɛ̄ kɔ alu esere bee Jɛhova kaɛ sa tɔgɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu Setan bee ye kɔ kumaloo lu esah a?
10 Jizɔs bee nɛnage ka bee ye Tɛ. Bu mɛ sīdee? Ziī sīdee a bee doo wo na tɛ̄maloo ekɔ pya lele elap dogo ye Tɛ ɛrɛ nɛ pya dɔɔ̄na, gbaāloo pya lele nu edoora. Mɛ a ɛrɛnage dɔɔ̄na nu a bee lu ebɛɛ̄ kɔ a doo lo enɛ ka bee ye Tɛ. A bee lu ebɛɛ̄ kɔ a sere bee Jɛhova kaɛ sa tɔgɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu a doo lera. Jizɔs bee tɔgɛ kɛ̄ lo ama kuī doo sɔ̄ a bee tɔgɛ Kara Nɛɛ-a-i-ɛrɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ. A bee kɔ: “Ilii Tɛ a le li bunyɔɔ, doolo o bee le kaɛ.”—Mat 6:9.
11 Ena anua alu ebɛɛ̄ kɔ alu esere bee Jɛhova kaɛ sa tɔgɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu Setan bee ye kɔ kumaloo lu esah a? Nyɔɔbee bu gɔh Idɛn, Setan lo a le Pɔrɔ-edɔɔ̄ bee lɛɛ ka loo Jɛhova Bari sa ye gbee bee. Ue Setan bee kɔ loo Jɛhova tɔgɛ kɔ aa bee kɔ Jɛhova lu nɛɛ kɔ esah, le nɛɛ a kpeg lenu lɛɛloo Adam le Iv. (Jɛn 3:1-5) Ue Setan bee kɔ ama bee tɔgɛnage kɔ kɛ̄ Jɛhova doo nu doo naa lera. Pya esah ue Setan bee dɛrɛ Jɛhova ama bee ye gbee bee. Sɔ̄ esaa, bu dee Job Setan bee kɔ pya a taāŋabah Jɛhova taāŋa ye bah aba nyɔɔ lenu ba e’ɛrɛ ye aābah. Nɛɛ gbee bee nɛɛ ama bee sinagekɛ̄ kɔ lɔgɔ miɔŋɔ nɛɛ naa wereloo Jɛhova mmɛ kɛ̄ edap kiisī lo etaāŋa ye bah sɔ̄ a le bu taāŋa. (Job 1:9-11; 2:4) Bee lu ebɛɛ̄ kɔ sɔ̄ a tɛɛ̄loo lokwa alu esuāloo nɛɛ alu nɛɛ kɔ esah, sɛh Jɛhova ale Setan.
Jizɔs bee tɔgɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ kɛ̄ sere bee Bari kaɛ kuī doo (Ɛp 10 barakpaɛ̄)
“M SERE NA DUM KƐ̄”
12. Ena Jizɔs bee kpɛ̄naloo edoo nyɔɔbee a wereloo bee Jɛhova a?
12 Nyɔɔbee Jizɔs wereloo Jɛhova a, a bee gbī edoo dɛ̄dɛɛ̄ nu a dap doo lo esere ye bee kaɛ sa tɔgɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu Setan bee ye kɔ kumaloo lu esah. Jizɔs bee kɔ: “M sere na dum kɛ̄.” (Jɔn 10:17, 18) Bu kaka, Jizɔs bee kpɛ̄naloo e’u nyɔɔ bee Jɛhova.b Baɛ tuatua nɛɛ a bee mmana lo a le Adam le Iv, bee kiī Jɛhova sa gbaaloo Setan. Bu kiiyasī, Jizɔs bee kpɛ̄naloo elu a kɛ̄nɛkɛ̄ lo etɔgɛ kɔ a wereeloo Jɛhova. Jizɔs bee doo lo ama tɛ̄maloo etɔɔ̄ agara bu sīdee a mmana tɛ̄maloo egbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova bu dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee kɔ sa doo. (Hib 4:15; 5:7-10) A bee tɔɔ̄ agara bu yubeloo ye tɔɔ̄dum a kɛ̄nɛkɛ̄, mmɛnage loo luh nyɔɔ te tɔga. (Hib 12:2) Bu lo sīdee, a bee tɔgɛ kɔ a wereeloo Jɛhova le ye bee.
13. Ena anua Jizɔs na alu aba nɛɛ edap tɔgɛ kɔ Setan lu nɛɛ kɔ esah a? (Ɛpnage foto.)
13 Tɛ̄maloo ye tɔɔ̄dum, Jizɔs bee tɔgɛ kɔ Setan na alu nɛɛ kɔ esah a, e a naale Jɛhova! (Jɔn 8:44) Lo alu kɔ ziī ue Setan bee dɛrɛ Jɛhova bee lu kaka, Jizɔs ebee suā, nyɔnɛbee Jizɔs suāloo Jɛhova kaāna ee ɛrɛgebah nɛɛ. Jizɔs bee kpɛ̄naloo ekɔ ue bee Jɛhova kaɛlɛɛ ɛrɛgebah nu a sira nyɔɔbee a suā kɔ dɛ̄dɛɛ̄ ue Setan bee ye dɛrɛ lu esah. Kere sɔ̄ a bee bee kɔ Jɛhova elɛra ye bahloo, Jizɔs bee kpɛ̄nanage loo e’u, taā a lɛɛbeekɛɛ̄ ye Tɛ a ye wereloo.—Mat 27:46.c
Tɔɔ̄dum Jizɔs bee tɔgɛ kɔ ɛɛ Setan na alu nɛɛ kɔ esah a, mɛ a naale Jɛhova! (Ɛp 13 barakpaɛ̄)
“MDA . . . [ESAA] TAM O BEE MƐ NƐ”
14. Bu mɛ sīdee na Jɛhova bee nɛ ekpɛanu Jizɔs nyɔɔ ye tɔɔ̄ agara a?
14 Bu kara Jizɔs bee yere kpɛdumɛ uunɛ lɛɛ a gae u, a bee kɔ: “Mda . . . [esaa] tam o bee mɛ nɛ lo esi.” A bee dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ Jɛhova kɔ enɛe ye ekpɛanu loo ye tɔɔ̄ agara. (Jɔn 17:4, 5) Jɛhova naa bee lɔgara Jizɔs, a bee ye nɛ ekpɛanu. Jɛhova naa bee ye lɛɛbahloo bie bu bana luh. (Doonu Pya Nɛɛ Lɛɛratam 2:23, 24) A bee lɛɛ Jizɔs kɛ̄ bu luh sa ye nɛ gbɛnɛ dɔ ka li bunyɔɔ. (Fil 2:8, 9) Sɔ̄ sɔ̄ naa binia, Jizɔs bee bɔātɛ̄ ebɛɛ doodoo Mɛnɛ loo Buɛ̄-mɛnɛ Bari. Ena lo Buɛ̄-mɛnɛ edoo a? Eree baɛ gah loo Kara Nɛɛ-a-i-ɛrɛ kɔ: “Doolo o Buɛ̄-mɛnɛ lu, doolo nu [Jɛhova] gbī alu edoo, dookɛ̄ a le doo li bunyɔɔ, a lenage kɛ̄nɛkɛ̄.”—Mat 6:10.
15. Dɔɔ̄na ena Jizɔs edoo a?
15 Sɔ̄ sɔ̄ naa binia, Jizɔs ebebe loo pya nɛɛ baa Bari sa gbeesī pya bag dogo bu nɔ̄ Amagidɔn. (Mum 16:14, 16; 19:11-16) Nwīgbagbara sɔ̄ aā sɔ̄ egbeerasī pya bag dogo sah, Jizɔs etop Setan tɛrɛ bu “abyss,” kɛ̄ elu esere ye lokwa a naa dapna doo lɔgɔ nu. (Mum 20:1-3) Sɔ̄ Jizɔs ebɛɛ bu ye Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua, a gaa le obara efɛɛloo sere a nyɔɔ kɛ̄nɛkɛ̄ sa doo kɔ miɔŋɔ nɛɛ a mmana. A gaa le lɛɛ pya ebee u kɛ̄ bu luh. A gaa le doo kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nyɔuwe alu paradais. E lo sɔ̄, dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee lu ekɛɛrɛ Jɛhova edooa gbɔ̄mɛɛ̄!—Mum 21:1-4.
16. Dum emɛā doodoo wa sɔ̄ Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua e’ina kuma?
16 Dum emɛā doodoo wa sɔ̄ Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua e’ina kuma? Pɔrɔ a i le loo le kɛ̄tɔɔ̄ kɔ ii mmana naale elena. Naale eluna ebɛɛ̄ kɔ i bara aaloo pɔrɔ nyɔɔ waara zɔɔ Jizɔs. Lo sɔ̄ a naale eluna ebɛɛ̄ kɔ pya 144,000 a sitam doodoo pya ewɔp i bee, ale kɔ Jizɔs a sitam doodoo Nɛɛ Tɛsī Ewɔp i bee lɛɛ i gae dap nyɔɔnɛ Jɛhova ɛrɛ kaāna gbanialoo. E lo sɔ̄, “lo kpɛdumɛ nɛɛ baa [elu] egbee na luh [a tɛɛ̄ aaloo pɔrɔ Adam].” Bana luh elu ekobu. Lo sɔ̄ elu e’obara pya a bee u sere dum. Dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ a le a nyɔɔ kɛ̄nɛkɛ̄ elu pya a mmana.—1 Kɔr 15:25, 26.
17-18. (a) Ena esira sɔ̄ Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua e’ina kuma a? (b) Ena Jizɔs edoo sɔ̄ ebɛɛra sah a? (1 Pya Kɔrint 15:24, 28) (Ɛpnage foto.)
17 Dɔɔ̄na ena esira sɔ̄ Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua e’ina kuma a? Lo sɔ̄, ziī nu alu keebee gaa le esira. Lɔgɔ nɛɛ naale e’ɛrɛna baɛbaɛ ekɛɛrɛ kɔ Jɛhova lu Bari a le kaɛ sa kaāna. Ena anua a? Bu gɔh Idɛn, Setan bee kɔ Jɛhova lu nɛɛ kɔ esah, le kɔ a naa su wereloo bɛma miɔŋɔ nɛɛ. Aā lo sɔ̄, pya a taāŋabah Jɛhova gaa sere ye bee kaɛ aā ziī sɔ̄ yii ziī sa tɔgɛ kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu a doo lera. Nyɔɔwo, sɔ̄ Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua e’ina kuma, esirapie kaāna kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu Setan bee kɔ loo Jɛhova lu esah. Jɛhova etɔgɛnage kɔ bu kaka alue Tɛ a le li bunyɔɔ lo a i wereloo.
18 Sɔ̄ Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua e’ina kuma, dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ esuā kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu Setan bee kɔ loo Jɛhova lu esah. Ena Jizɔs edoo sɔ̄ ebɛɛra bu Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua sah a? Ekɔ enyɔɔnɛ edobah Setan sa lɛɛbeekɛɛ̄ Jɛhova ni? Eeye! (Buū 1 Pya Kɔrint 15:24, 28.) Jizɔs e’obara lo Buɛ̄-mɛnɛ nɛ ye Tɛ. E alɛ gaa le tɔɔ̄ kɛɛ̄ bɛbɛɛ Jɛhova. Nyɔɔbee Jizɔs naa bee Setan a, a gaa le kpɛ̄naloo elɛa dɛ̄dɛɛ̄ ekpo le bɛbɛɛ bah nyɔɔbee a wereloo Jɛhova.
Jizɔs obara lo Buɛ̄-mɛnɛ nɛ Jɛhova sɔ̄ ebɛɛra bu Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua sah, e a naa dasī yira kɔ alu etaāŋa ye loo lɛɛ a gae doo wo (Ɛp 18 barakpaɛ̄)
19. Ena bee Jɛhova kura nɛ Jizɔs a?
19 Kɛ̄adoo a lo Jɛhova bee kpɛ̄naloo esu alɛɛ bee nɛ Jizɔs! Jizɔs tɔgɛ kɔ alue kaāna nɛɛ a tɔɔ̄dɔ ye Tɛ. Nyɔɔwo, ena bee Jɛhova kura nɛ Jizɔs a? A kura dɛ̄dɛɛ̄ nu ye nɛ. A bee kpɛ̄naloo e’u nyɔɔ lo bee, e a gaa le kpɛ̄nanage loo e’obara dɛ̄dɛɛ̄ nu nɛ Jɛhova sɔ̄ ebɛɛra bu Bɛbɛɛ Baɛ Boo Le Lop Tup Zua sah. Bu mɛ sīdee na i dap nɔ edobah Jizɔs a? I gaa le nɔ ye ture bu lo ekobee ue a nyɔɔnɛ.
YƆƆ 16 Leera Jɛhova Lo E Kɔ Jizɔs A Bɛɛ
a Pio sɔ̄, Jɛhova wee kɔ ue tɛ̄maloo pya ɛnjɛl sɔ̄ ba sitam a bee wa lɛɛra bu ye bee. Nu anua a lo pio sɔ̄ bu Baibol, kereadoo ɛnjɛl na a gaa kɔ ue a, alu ekɔ Jɛhova na a gaa kɔ ue a. (Jɛn 18:1-33) Kereadoo Kpa Kaɛ kɔ Jɛhova na a bee su lo Lok nɛ Mozis a, pya dɔɔ̄na dɔ Kpa Kaɛ doo kɔ i suā kɔ Jɛhova bee su pya ɛnjɛl nɛā lo Lok bu Ye bee.—Lev 27:34; Doonu 7:38, 53; Gal 3:19; Hib 2:2-4.
b Luh Jizɔs bee doonage kɔ miɔŋɔ nɛɛ a ɛrɛ dee lo e’ɛrɛ dum anaatah.
c Buū “Ebip Pya A Buū Bip” bu Tɔ Baɛloo, Nia Enɔɔ̄ 2021, aā 30-31 naɛsī.