Wu Rheri?

Aruẹ owọ otọre ọgo yẹ onyẹ Ethiopia na ọ ghwa ọke i Philip ọ zẹ bruie?

ẸMRO ra ha se “okalokpọ uvweri” uvuẹn erhianrhian New World Translation na, ọnọ sabu mevirhọ owu usuẹn aruẹ owọ otọre sansan. (Acts 8:​28, 29, 38) Ọrẹn, ọ họhọre taghene onyẹ Ethiopia na ọ ghwa owọ otọre rọ do ghwẹ okalokpọ uvweri yanghene ọrẹ a ha zorhẹ. Jene roro kpahen iroro ezẹko rọ soriẹ e kwerhọ ye omaran.

Onyẹ Ethiopia na ohworho ro vwo ẹrhẹ ọduado rọ nya ugbo onya oseseri ne. Ọye “ohworho ọduado uvuẹn otọre usun i Candace ro rhiẹ orodje ọmase ro suẹn itu Ethiopia, ọye yọ ji hẹrote ekiri igho ọmase na.” (Acts 8:27) Ethiopia ọke ahwanren, yẹ Sudan ọrhẹ obọrẹ o riotọre uvuẹn Egypt ọke ọwan na. Ọkezẹko, o rhiẹ aruẹ owọ otọre owu yẹ ọhworhare na ọ ghware uvuẹn ọsoso onya yen na-a, fọkime ọ kpare ehwan buebun fọkiẹ onya oseseri na. Ezẹko usuẹn owọ otọre ra ha ruiruo uvuẹn ọke Ilele Kristi erukaro na, ra ha kpare ihworho, e vwo ikoro ẹne ra ha emru rhurhu. “Aruẹ owọ otọre erana i vwo ekete ra kpare ehwan i buebun rhọ, rọ ha uphẹn rẹn ohworho riamerhen onya yen, ọkezẹko rọ ji lẹrhiẹ nya ugbo oseseri,” omaran ọbe na Acts—An Exegetical Commentary ọ tare.

Onyẹ Ethiopia na o se ọke i Philip o bruie. Iyẹnrẹn na ọ tare taghene “Philip nọ zẹ lelie, ji rhon yi ọke [onyẹ Ethiopia na o] se ẹmro ọmẹraro Isaiah.” (Acts 8:30) E vwe ruẹ okalokpọ uvweri ra ha nya onya nọ ghwa phẹphẹrẹ-ẹ. Fọkime ọ vwọ ghwa phẹrẹ-ẹ, yọ ha uphẹn rẹn onyẹ Ethiopia na sabu rhe se, ji lẹrhẹ i Philip sabu ha oghwẹ zẹ bruie.

Onyẹ Ethiopia na “nọ ta rẹn Philip nọ ruẹ okalokpọ owọnren na ji siyẹ kẹriẹ.” (Acts 8:31) Orho rhiẹ okalokpọ uvweri ra ha zorhẹ, era ghwa ye ne meviẹ. Ọrẹn, orhiẹ era ha nya onya, nọyẹ o vwo ekete rẹ onyẹ Ethiopia na ọrhẹ Philip ine siyẹ.

Lele iyẹnrẹn rọ ha Acts urhomu-ẹmro 8 ọrhẹ iyẹnrẹn ahwanren ri havwiẹ, ro vwo jijiri na, ẹbe ukoko na no dje kpahen onyẹ Ethiopia na rọ ghwa owọ otọre rọ do ghwẹ okalokpọ uvweri, yanghene okalokpọ uvweri ra ha zorhẹ.