Уӕлӕмхасӕн ӕрмӕг «Нӕ цард ӕмӕ нӕ лӕггад»-ы кусӕн тетрадмӕ
3–9 АВГУСТЫ
ХУЫЦАУЫ НЫХАСЫ ХӔЗНАТӔ | РАЦЫД 13, 14
«Фидар лӕуут ӕмӕ кӕсут, Йегъовӕ уӕ... куыд фервӕзын кӕндзӕн, уымӕ»
(Рацыд 14:13, 14) Уӕд Моисей адӕмӕн загъта: «Ма тӕрсут. Фидар лӕуут ӕмӕ кӕсут, Йегъовӕ уӕ абон куыд фервӕзын кӕндзӕн, уымӕ. Зӕгъын уын: ныртӕккӕ кӕй уынут, уыцы египетӕгты никуыуал фендзыстут. 14 Йегъовӕ йӕхӕдӕг тохы бацӕудзӕн сымах тыххӕй. Сымах та ӕнцад лӕудзыстут».
Моисей – фидар уырнындзинады хицау
Йегъовӕ Сырх денджыз дыууӕ дихы фӕкӕнынмӕ кӕй хъавыд, цӕмӕй израилӕгтӕ сур зӕххыл иннӕ фарсмӕ ахызтаиккой ӕмӕ фервӕзтаиккой, уый Моисей, ӕвӕццӕгӕн, нӕ зыдта. Фӕлӕ фидарӕй зыдта, Хуыцау йӕ адӕмы бахъахъхъӕныны тыххӕй исты кӕй сараздзӕн, ӕмӕ йӕ фӕндыд, цӕмӕй израилӕгтӕ дӕр ууыл ма дызӕрдыг кодтаиккой. Библийы кӕсӕм: «Уӕд Моисей адӕмӕн загъта: „Ма тӕрсут. Фидар лӕуут ӕмӕ кӕсут, Йегъовӕ уӕ абон куыд фервӕзын кӕндзӕн, уымӕ“» (Рацыд 14:13). Цымӕ адӕмӕн сӕ уырнындзинад бафидар? Куыннӕ, уымӕн ӕмӕ Библийы ӕрмӕст Моисейы тыххӕй нӕ, фӕлӕ израилӕгтӕн се ’ппӕты тыххӕй дӕр ис фыст: «Израилӕгтӕ сӕ уырнындзинады фӕрцы Сырх денджызыл ахызтысты сур зӕххыл цӕуӕгау» (Дзуттӕгтӕм 11:29). Моисейӕн ахӕм фидар уырнындзинад кӕй уыд, уый стыр пайда фӕци канд йӕхицӕн нӕ, фӕлӕ се ’ппӕтӕн дӕр – иннӕтӕ дӕр сахуыр сты сӕ ныфс Хуыцауыл дарын.
(Рацыд 14:21, 22) Гъемӕ Моисей йӕ къух денджызмӕ адардта, ӕмӕ Йегъовӕ скӕсӕнӕй тыхджын дымгӕ рауагъта ӕмӕ ӕнӕхъӕн ӕхсӕв денджызы дон тардта. Ӕмӕ дон дыууӕ дихы фӕци ӕмӕ денджызӕн йӕ бын бахус. 22 Ӕмӕ уӕд Израилы фырттӕ денджызы астӕуты сур зӕххыл ацыдысты, дон та сӕ рахиз фарс ӕмӕ сӕ галиу фарс къултау лӕууыд.
Ӕппӕтхъомысджын у, фӕлӕ иннӕты хорзыл хъуыды кӕны
13 Бакӕс Рацыд 14:19–22. Дӕ цӕстытыл-ма ауайын кӕн, ды дӕр израилӕгтимӕ кӕй дӕ. Цы фӕуат, уый нал зонут: фӕстейӕ уӕ фараоны ӕфсад ӕрбаййафы, разӕй та уын уӕ фӕндаг Сырх денджыз ӕрӕхгӕдта. Ӕмӕ ныр Хуыцау архайын райдыдта. Мигъы хуызӕн цӕджындз уӕ фӕстӕ слӕууыд, ӕмӕ египетӕгты ’рдыгӕй талынг дары, сымахырдыгӕй та диссаджы хуызы рухс кӕны! Моисей йӕ къух денджызмӕ адардта, ӕмӕ скӕсӕнӕй тыхджын дымгӕ рацыд. Дон дыууӕ дихы фӕци, ӕмӕ денджызы астӕу фӕтӕн фӕндаг рауад, ӕмӕ йыл иннӕ фарсмӕ ахизӕн ис. Ӕмӕ ныр дӕхӕдӕг ӕмӕ дӕ бинонтӕ, уӕ хӕдзарон фос уемӕ, афтӕмӕй, иннӕтимӕ иумӕ денджызы астӕуты фӕцӕут. Цӕугӕ-цӕуын уӕм иу цыдӕр ӕнахуыр фӕкаст: уӕ къӕхты бын зӕхх нӕдӕр цъыфдзаст у, нӕдӕр салд, фӕлӕ у сур ӕмӕ хъӕбӕр, ӕмӕ йыл цӕуын ӕнцон у. Йӕ бон тагъд цӕуын кӕмӕн нӕу, суанг уыдон дӕр денджызы иннӕ фарсмӕ дзӕбӕхӕй бахӕццӕ сты.
(Рацыд 14:26–28) Фӕстагмӕ Йегъовӕ Моисейӕн загъта: «Дӕ къух денджызмӕ адар, цӕмӕй дон йӕ бынатмӕ раздӕха ӕмӕ египетӕгтӕ, сӕ хӕстон бӕхуӕрдӕттӕ дӕр ӕмӕ сӕ барджытӕ дӕр, доны бын фӕуой». 27 Моисей дӕр уайтагъд йӕ къух денджызмӕ адардта, ӕмӕ райсоммӕ денджызы дон фӕстӕмӕ йӕ раздӕры бынатмӕ ӕрцыди. Египетӕгтӕ ма бӕргӕ архайдтой донӕй алидзыныл, фӕлӕ сӕ Йегъовӕ денджызы ныккалдта. 28 Денджызы дон йӕ бынатмӕ здӕхт, ӕмӕ ӕппынфӕстаг фараоны ӕфсады бӕхуӕрдӕттӕ ӕмӕ барджытӕ, Израилы фыртты фӕдыл денджызмӕ чи бацыд, уыдон иууылдӕр доны бын фесты. Иу дӕр сӕ нӕ аирвӕзт.
Йегъовӕйы макуы ферох кӕн
Цалынмӕ египетӕгтӕ сӕ уӕрдӕтты цӕлхытӕ арӕзтой, уӕдмӕ Израилы адӕм денджызы хурыскӕсӕн фарсмӕ бахӕццӕ сты. Моисей йӕ къух Сырх денджызы ’рдӕм адардта. Уӕд Йегъовӕ денджызы дӕттӕ суӕгъд кодта ӕмӕ фӕстӕмӕ баиу сты. Фараон ӕмӕ йе ’фсӕддонтӕ доны бын фесты – уӕлейӕ сыл ӕркалд цалдӕр милуан тонны дон. Знӕгтӕй иу дӕр удӕгасӕй нӕ баззад. Израил та цагъарадӕй фервӕзтис! (Рац. 14:26–28; Пс. 136:13–15).
Хурыскӕсӕны цӕрӕг адӕм ацы хабар куы фехъуыстой, уӕд тынг фӕтарстысты. Уыцы тас се уонджы бадти тынг бирӕ азты дӕргъы (Рац. 15:14–16). Дыууиссӕдз азы фӕстӕ Иерихоны цӕрӕг Раав дыууӕ израилаг нӕлгоймагӕн загъта: «Стыр тас нӕ бауагътат,... уымӕн ӕмӕ фехъуыстам, Йегъовӕ уӕ Египетӕй куы кодта, уӕд уын уӕ разы Сырх денджызы дӕттӕ куыд басур кодта» (Йес. Н. 2:9, 10). Йегъовӕ йӕ адӕмы куыд ссӕрибар кодта, уый суанг мӕнгхуыцӕуттӕн кувӕг адӕм дӕр нӕ ферох кодтой. Уӕдӕ Израил та йӕ Хуыцауы йӕ зӕрдыл куыннӕ хъуамӕ дардтаид.
Цавӕр хӕзнатӕ ссардтай?
(Рацыд 13:17) Фараон Израилы адӕмы куы ауагъта, уӕд сӕ Хуыцау цыбыр фӕндагыл – филистимӕгты зӕххыл – нӕ акодта, уымӕн ӕмӕ загъта: «Хӕцын сӕ кӕй хъӕуы, уый куы феной, уӕд фӕфӕсмон кӕндзысты ӕмӕ фӕстӕмӕ Египетмӕ аздӕхдзысты».
it-U «Дорога», 2 абз.
Фӕндӕгтӕ
Рагзамантӕй фӕстӕмӕ фӕндӕгтӕ (уыимӕ, базаргӕнджытӕ кӕуыл цыдысты, цалдӕр ахӕм фӕндаджы дӕр) кӕрӕдзийыл бастой, Палестинӕйы ӕмӕ йӕ алыварс цы горӕттӕ ӕмӕ паддзахӕдтӕ уыд, уыдон (Нм 20:17–19; 21:21, 22; 22:5, 21–23; ЙсН 2:22; Трх 21:19; 1См 6:9, 12; 13:17, 18; кӕс ЦАРСКАЯ ДОРОГА). Иуӕй-иуты хъуыдымӕ гӕсгӕ сӕйраг фӕндагыл нымад чи уыд, уыцы фӕндаг кодта Египетӕй филистимаг горӕттӕ Газӕ ӕмӕ Аскалонмӕ, стӕй фӕзылд цӕгат-скӕсӕнырдӕм, Мегиддойы ’рдӕм. Ӕмӕ уырдыгӕй та кодта Асормӕ (уый уыд Галилейӕйы денджызӕй цӕгатырдӕм) ӕмӕ стӕй Дамаскмӕ. Уыцы фӕндаг уыд, Египетӕй Зӕрдӕвӕрд зӕхмӕ чи кодта, уыцы фӕндӕгтӕй ӕппӕты цыбырдӕр. Фӕлӕ Йегъовӕ израилӕгтыл афтӕ батыхст, ӕмӕ сӕ акодта ӕндӕр фӕндагыл, кӕннод сын тӕссаг уыдаид, филистимӕгтӕ семӕ куы схӕцыдаиккой ӕмӕ сӕ тас куы бацыдаид, уымӕй (Рц 13:17).
(Рацыд 14:2) «Израилы фырттӕн зӕгъ, цӕмӕй фӕстӕмӕ раздӕхой ӕмӕ сӕ цатыртӕ ӕрӕвӕрой Пи-Гахирофы раз, Мигдол ӕмӕ денджызы ’хсӕн, Ваал-Цефонмӕ хӕстӕг. Ваал-Цефоны акомкоммӕ денджызы был ӕрӕвӕрут уӕ цатыртӕ.
it-U «Исход из Египта», дӕлсӕргонд «В каком месте были разделены воды Красного моря?», 1, 2 абз.
Египетӕй рацыдысты
Сырх денджызы дӕттӕ дыууӕ дихы кӕм фесты?
Израилӕгтӕ сӕ фӕндагыл цӕугӕйӕ дыккаг хатт куы ’рлӕууыдысты ӕмӕ сӕ цатыртӕ «Ефамы, ӕдзӕрӕг быдыры кӕрон» куы ’рӕвӕрдтой, уӕд Хуыцау Моисейӕн загъта, зӕгъ, дам, сын, «цӕмӕй фӕстӕмӕ раздӕхой ӕмӕ сӕ цатыртӕ ӕрӕвӕрой Пи-Гахирофы раз... денджызы был». Уӕд фараон фенхъӕлдтаид, ӕмӕ израилӕгтӕ «фӕдзӕгъӕл сты» (Рц 13:20; 14:1–3). Ахуыргӕндтӕй иутӕ зӕгъынц, израилӕгтӕ Эль-Хаджы фӕндагыл кӕй цыдысты. Ӕмӕ уыдоны хъуыдымӕ гӕсгӕ, «раздӕхой»-йӕ цы дзуттаг мивдисӕг ӕрцыд тӕлмац, уымӕн йӕ нысаниуӕг ӕнӕуи «ӕндӕрырдӕм аздӕхын» кӕнӕ «иуварс ацӕуын» нӕу. Уый нысан кӕны «фӕстӕмӕ раздӕхын» кӕнӕ та «ӕндӕр, даргъдӕр фӕндагыл ацӕуын». Сӕ хъуыдымӕ гӕсгӕ, израилӕгтӕ Суэцы донбакӕлӕнӕн цӕгатырдыгӕй кӕцыдӕр бынатмӕ куы бахӕццӕ сты, уӕд фӕстӕмӕ раздӕхтысты ӕмӕ араст сты Джебель-Атакӕйы хӕхты скӕсӕн фарсмӕ (уыцы хӕхтӕ донбакӕлӕнӕй сты ныгуылӕнырдӕм). Израилӕгтӕ цас уыдысты, уыйбӕрц адӕмӕн уырдыгӕй сӕ бон никӕцырдӕм уыдаид алидзын, цӕгатырдыгӕй сӕ исчи фӕстейӕ куы расырдтаид, уӕд. Уымӕй дӕр ма сын разӕй сӕ фӕндаг денджыз ӕрӕхгӕдта, ӕмӕ къӕппӕджы бахаудаиккой.
Н. э. 1 ӕнусы цӕрӕг дзуттӕгты хъуыдымӕ гӕсгӕ, хабар раст афтӕ уыд. (Кӕс ПИ-ГАХИРОФ.) Фӕлӕ уымӕй ахсджиагдӕр та уый у, ӕмӕ Библи дӕр афтӕ зӕгъы. Ӕмӕ уый сӕйрагдӕр у, кӕд ахуыргӕндтӕй бирӕтӕ ӕндӕр хъуыдыйыл хӕст сты, уӕддӕр (Рц 14:9–16). Куыд зыны, афтӕмӕй израилӕгтӕ денджызыл ахызтысты, Суэцы донбакӕлӕн (Сырх денджызы ныгуылӕн донбакӕлӕн) цӕгатырдыгӕй кӕм фӕуд кӕны, уымӕй дзӕвгар дарддӕр. Афтӕ куы нӕ уыдаид, уӕд фараоны ӕфсадӕн йӕ бон уыдаид донбакӕлӕныл ӕрзилын, ӕмӕ уӕд израилӕгтӕ иннӕ фарс йӕ къухтӕм ӕнцонтӕй бахаудаиккой (Рц 14:22, 23).
Библийӕ бакӕсинаг
(Рацыд 13:1–20) Уый фӕстӕ Йегъовӕ Моисейӕн загъта: 2 «Израилы фырттӕй алкӕмӕн дӕр фыццаг цы лӕппу райгуыра, уый-иу мӕнӕн снывонд кӕн. Алы фыццаггуырд дӕр у мӕн – адӕмӕй дӕр ӕмӕ фосӕй дӕр». 3 Ӕмӕ Моисей адӕмӕн загъта: «Уӕ зӕрдыл дарут ацы бон. Ацы бон рацыдыстут Египетӕй, цагъартӕ кӕм уыдыстут, уырдыгӕй. Уӕ зӕрдыл ӕй дарут, уымӕн ӕмӕ уӕ Йегъовӕ ардыгӕй ракодта йӕ фидар къухӕй. Уӕдӕ, ӕнхъизӕн цӕуыл ис, ахӕмӕй мацы хӕрут. 4 Сымах Египетӕй цӕут абон, авивы мӕйы. 5 Ӕмӕ дӕ Йегъовӕ куы бакӕна ханаайнӕгты, хетты, аморейты, евейты ӕмӕ йевусейты зӕхмӕ, дӕуӕн ӕй кӕй ратдзӕн, уый тыххӕй дӕ фыдӕлтӕн кӕмӕй расомы кодта, ӕхсыр ӕмӕ мыд кӕм кӕлы, уыцы зӕхмӕ, уӕд-иу ацы мӕй бӕрӕг кӕн ацы бӕрӕгбон. 6 Авд боны хӕр донгонд дзултӕ, ӕвдӕм бон та уыдзӕн бӕрӕгбон Йегъовӕйы номыл. 7 Авд боны хъуамӕ хӕрай донгонд дзултӕ. Хъуамӕ дӕм ма уа, ӕнхъизӕн кӕуыл ис, ахӕм хӕринаг ӕмӕ, кӕм цӕрай, уым дӕм ӕнхъизӕн хъуамӕ макуы уа. 8 Ӕмӕ-иу уыцы бон дӕ фыртӕн зӕгъ: „Йегъовӕ мын хорздзинад сарӕзта – Египетӕй мӕ ракодта, ӕмӕ ацы бӕрӕгбон уый номыл у“. 9 Ацы бӕрӕгбон дын уыцы хабар дӕ зӕрдыл лӕууын кӕндзӕн, цыма дӕ къухыл ӕмӕ дӕ ныхыл фыст ис, афтӕ, цӕмӕй Йегъовӕйы закъон уа де ’взагыл, уымӕн ӕмӕ дӕ Йегъовӕ йӕ фидар къухӕй ракодта Египетӕй. 10 Ӕмӕ хъуамӕ алы аз дӕр ацафон кӕнай ацы бӕрӕгбон. 11 Ӕмӕ Йегъовӕ дӕуӕн дӕр ӕмӕ дӕ фыдӕлтӕн дӕр куыд расомы кодта, афтӕ дӕ ханаайнӕгты зӕхмӕ куы бакӕна ӕмӕ дын ӕй куы ратта, 12 уӕд, фыццаг чи райгуыра, уыцы сывӕллӕтты дӕр ӕмӕ, дӕ фосӕй фыццагзад чи уа, уыдоны дӕр хъуамӕ снывонд кӕнай Йегъовӕйӕн. Фыццаггуырд лӕппутӕ ӕмӕ фыццагзад нӕл фос сты Йегъовӕйы. 13 Алы фыццагзад къӕлӕуы бӕсты та хъуамӕ фысӕй бафидай. Афтӕ куы нӕ бакӕнай, уӕд та къӕлӕуӕн йӕ бӕрзӕй асӕтт. Ӕмӕ дын фыццаг цы фырт райгуыра, уый дӕр хъуамӕ балхӕнай. 14 Ӕмӕ дӕ искуы дӕ фырт куы бафӕрса, уый цӕмӕн кӕныс, зӕгъгӕ, уӕд-иу ын зӕгъ: „Йегъовӕ нӕ йӕ фидар къухӕй ракодта Египетӕй, цагъартӕ кӕм уыдыстӕм, уырдыгӕй. 15 Фараон йӕхи ныддур кодта ӕмӕ нӕ нӕ уагъта, ӕмӕ уӕд Йегъовӕ ныццагъта Египеты фыццаггуырдты се ’ппӕты дӕр: фыццаггуырд лӕппуты дӕр ӕмӕ фыццагзад нӕл фос дӕр. Ӕмӕ уый тыххӕй нывонд кӕнӕм Йегъовӕйӕн алы фыццагзад нӕл фос дӕр, алы фыццаггуырд лӕппуйы та балхӕнӕм“. 16 Ацы бӕрӕгбон дын уыцы хабар дӕ зӕрдыл лӕууын кӕндзӕн, цыма дӕ къухыл фыст ис ӕмӕ дӕ ныхыл баст у, афтӕ, уымӕн ӕмӕ нӕ Йегъовӕ йӕ фидар къухӕй ракодта Египетӕй». 17 Фараон Израилы адӕмы куы ауагъта, уӕд сӕ Хуыцау цыбыр фӕндагыл – филистимӕгты зӕххыл – нӕ акодта, уымӕн ӕмӕ загъта: «Хӕцын сӕ кӕй хъӕуы, уый куы феной, уӕд фӕфӕсмон кӕндзысты ӕмӕ фӕстӕмӕ Египетмӕ аздӕхдзысты». 18 Гъемӕ сӕ Хуыцау акодта дард фӕндагыл, Сырх денджызы раз чи ис, уыцы ӕдзӕрӕг быдырыл. Израилы фырттӕ Египеты зӕххӕй рацыдысты, ӕфсад къордтӕ-къордтӕй куыд рацӕуы, афтӕ. 19 Моисей йемӕ рахаста Иосифы стджытӕ дӕр, уымӕн ӕмӕ Иосиф Израилы фыртты расомы кӕнын кодта. Загъта сын: «Хуыцау уӕм ӕнӕмӕнг ӕркӕсдзӕн. Ӕмӕ-иу мын уӕд ме стджытӕ ардыгӕй ахӕссут». 20 Гъемӕ Израилы фырттӕ Сокхофӕй ацыдысты ӕмӕ сӕ цатыртӕ ӕрӕвӕрдтой Ефамы, ӕдзӕрӕг быдыры кӕрон.
10–16 АВГУСТЫ
ХУЫЦАУЫ НЫХАСЫ ХӔЗНАТӔ | РАЦЫД 15, 16
«Йегъовӕйы кадджын кӕн зарджытӕй»
(Рацыд 15:1, 2) Уӕд Моисей ӕмӕ Израилы фырттӕ Йегъовӕйӕн ныззарыдысты: «Зардзынӕн Йегъовӕйӕн, уымӕн ӕмӕ йӕхи скадджын кодта. Бӕхы ӕд барӕг денджызы ныппӕрста. 2 Йагъ у мӕ хъару ӕмӕ мӕ тых, уымӕн ӕмӕ уый у мӕ ирвӕзынгӕнӕг. Уый у мӕ Хуыцау, ӕмӕ йӕ ӕз кадджын кӕндзынӕн. Уый у мӕ фыды Хуыцау, ӕмӕ йын йӕ кад бӕрзонд сисдзынӕн.
w95-U 15/10 11 ф., 11 абз.
Абон ӕцӕг Хуыцауӕй тӕрсын цӕмӕн хъӕуы?
11 Йегъовӕ Египеты ӕфсад кӕй фесӕфта, уый фӕрцы йӕ лӕггадгӕнджыты цӕсты скадджын ӕмӕ йӕ ном дӕрдтыл айхъуыст (Йесо Навин 2:9, 10; 4:23, 24). Йегъовӕ египетаг мӕнг хуыцӕуттӕй се ’ппӕтӕй тынгдӕр скадджын. Уыдонӕн сӕ бон нӕ баци, чи сын куывта, уыдоны фервӕзын кӕнын. Египетӕгтӕ сӕ хуыцӕуттыл, зӕххон адӕймагыл, се ’фсӕдтыл ӕмӕ сӕ хӕцӕнгӕрзтыл сӕ ныфс кӕй дардтой, уый тыххӕй тынг фӕфыдӕнхъӕл сты (Псалом 146:3). Уӕдӕ диссаг нӕу, израилӕгты кӕй бафӕндыд кады зарӕг ныззарын. Уыцы зарӕджы ныхӕстӕй бӕрӕг уыд, йе стыр хъаруйӕ йӕ адӕмы чи ирвӕзын кӕны, уыцы удӕгас Хуыцауӕн стыр кад кӕй кодтой!
(Рацыд 15:11) О Йегъовӕ, хуыцӕутты ’хсӕн дӕу хуызӕн чи у? Чи у дӕу хуызӕн сыгъдӕг? Дӕуӕй хъӕуы тӕрсын ӕмӕ дӕ кадӕн хъӕуы зарын. Ды аразыс диссӕгтӕ.
(Рацыд 15:18) Йегъовӕ уыдзӕн паддзах ӕнусӕй-ӕнусмӕ, мыггагмӕ.
w95-U 15/10 11, 12 фф., 15, 16 абз.
Абон ӕцӕг Хуыцауӕй тӕрсын цӕмӕн хъӕуы?
15 Мах дӕр Моисеимӕ куы лӕууыдаиккам ӕмӕ нын тӕссаг куы ницӕмӕйуал уыдаид, уӕд мах дӕр ныззарыдаиккам: «О Йегъовӕ, хуыцӕутты ’хсӕн дӕу хуызӕн чи у? Чи у дӕу хуызӕн сыгъдӕг? Дӕуӕй хъӕуы тӕрсын ӕмӕ дӕ кадӕн хъӕуы зарын. Ды аразыс диссӕгтӕ» (Рацыд 15:11). Ахӕм ӕнкъарӕнтӕ ӕнусты дӕргъы Хуыцауы лӕггадгӕнджытӕй бирӕтӕм уыд. Апостол Иоанн Библийы фӕстаг чиныджы Хуыцауы иузӕрдион сӕрст лӕггадгӕнджыты тыххӕй ныффыста: «[Уыдон] зарыдысты Хуыцауы цагъар Моисейы зарӕг ӕмӕ Уӕрыччы зарӕг». Уыцы диссаджы зарӕг цӕуыл уыд? «Стыр ӕмӕ диссаг сты дӕ хъуыддӕгтӕ, о Йегъовӕ, Ӕппӕтхъомысджын Хуыцау! Раст ӕмӕ ӕцӕг сты дӕ фӕндӕгтӕ, ӕнусты Паддзах! Чи нӕ фӕтӕрсдзӕн дӕуӕй, о Йегъовӕ, ӕмӕ дын дӕ ном чи не скадджын кӕндзӕн?» (Раргомад 15:2–4).
16 Абон дӕр Хуыцауӕн ис, кӕй ссӕрибар кӕны, ахӕм лӕггадгӕнджытӕ. Уыдон ӕрмӕст йе сконд хъуыддӕгтӕн нӕ аргъ кӕнынц, фӕлӕ йӕ закъӕттӕн дӕр. Бирӕ адӕм алы адӕмыхӕттытӕй ӕмбарынц, Хуыцауы закъӕттӕ ӕмӕ уагӕвӕрдтӕ раст кӕй сты, ӕмӕ уыдонмӕ гӕсгӕ сӕ цард аразынц. Уыдон мӕнг динты ӕгъдӕуттӕй ссӕрибар сты ӕмӕ ацы дунейы хъуыддӕгтӕй сӕхи хизынц. Алы аз дӕр адӕм, сӕдӕгай минтӕ, ацы чъизи дунейӕ ссӕрибар вӕййынц ӕмӕ Йегъовӕйы сыгъдӕг организацимӕ, хӕрам хъуыддӕгтӕн сӕ кой дӕр кӕм нӕй, уыцы организацимӕ, ӕрбацӕуынц. Тагъд Хуыцау мӕнг динтыл ӕмӕ ацы фыддунейы иннӕ хӕйттыл йӕ судзгӕ маст куы ныккала ӕмӕ сыл афтӕмӕй йӕ тӕрхӕттӕ куы сӕххӕст кӕна, уӕд Хуыцауы лӕггадгӕнджытӕ ног дунейы ӕнустӕм цӕрдзысты.
(Рацыд 15:20, 21) Уӕд Аароны хо, пехуымпар Мариам, йӕ къухмӕ дала райста. Ӕмӕ йемӕ иннӕ сылгоймӕгтӕ дӕр се ’ппӕт дӕр далатӕй цӕгъдгӕ рацыдысты ӕмӕ кафын райдыдтой. 21 Ӕмӕ лӕгты зарынмӕ Мариам дӕр базарыд: «Зарут Йегъовӕйӕн, уымӕн ӕмӕ йӕхи скадджын кодта. Бӕхы ӕд барӕг денджызы ныппӕрста».
it-U «Музыка», дӕлсӕргонд «Особенности библейской музыки», 5 абз.
Музыкӕ
Куыд зыны, афтӕмӕй-иу израилӕгтӕ иумӕ куы зарыдысты, уӕд-иу арӕхдӕр зарӕггӕнджытӕ уыдысты дыууӕ къордыл дих ӕмӕ-иу къордтӕ зарӕджы рӕнхъытӕ радгай зарыдысты. Кӕнӕ та-иу радгай афтӕ зарыдысты: фыццаг-иу солист зарыд, стӕй та – зарӕггӕнджыты къорд. Ӕмӕ Библийы афтӕ фыст кӕм ис, Мариам «лӕгты зарынмӕ... базарыд», иннӕ ран та, «сылгоймӕгтӕ базарыдысты», зӕгъгӕ, уым, ӕвӕццӕгӕн, ахӕм зарыны кой цӕуы (Рц 15:21; 1См 18:6, 7). Израилы-иу афтӕ кӕй зарыдысты, уый бӕрӕг у, псаломтӕй кӕцыдӕртӕ куыд фыст сты, уымӕй дӕр, зӕгъӕм, Псалом 136. Неемийы рӕстӕджы Иерусалимы къул куы нывонд кодтой, уӕд, Хуыцауӕн чи арфӕ кодта, уыцы зарӕггӕнджыты дыууӕ стыр къорды дӕр, ӕвӕццӕгӕн, афтӕ зарыдысты. Уый бӕрӕг у, уыцы дыууӕ къорды тыххӕй Неемийы чиныджы цы фыст ис, уымӕй (Не 12:31, 38, 40–42; кӕс ПЕСНЯ).
it-U «Пророчица», 2 абз.
Ус-пехуымпар
Рагзаманты цы ус-пехуымпартӕ уыд, уыдонӕй Библийы фыццаг Мариамы кой цӕуы. Куыд зыны, афтӕмӕй Хуыцау уый уылты цавӕрдӕр хабар кӕнӕ хабӕрттӕ фехъусын кодта, ӕвӕццӕгӕн, зарӕджы фӕрцы; уыцы зарӕг Мариам зарыд Хуыцауы фӕндӕй (Рц 15:20, 21). Ӕмӕ Мариам ӕмӕ Аарон Моисейӕн, ӕвӕццӕгӕн, уый тыххӕй загътой афтӕ: «Исты Йегъовӕ ӕрмӕст Моисейы уылты дзуры?» (Нм 12:2). Йегъовӕ пехуымпар Михейы уылты йӕхӕдӕг загъта, израилӕгты Египетӕй куы ракодта, уӕд сын сӕ разӕй «Моисейы, Аароны ӕмӕ Мариамы» кӕй арвыста (Мх 6:4). Кӕд Йегъовӕ Мариамы уый аккаг скодта, цӕмӕй уый уылты цавӕрдӕр хабӕрттӕ фехъусын кодтаид, уӕддӕр Моисейӕ уӕлдай ахӕм стыр хӕстӕ не ’ххӕст кодта. Фӕлӕ уый йӕ бартӕй раст не спайда кодта, ӕмӕ йӕ Йегъовӕ карзӕй бафхӕрдта (Нм 12:1–15).
Цавӕр хӕзнатӕ ссардтай?
(Рацыд 16:13) Ӕмӕ изӕры ӕртахтысты уӕрццытӕ ӕмӕ, израилӕгтӕ сӕ цатыртӕ кӕм ӕрӕвӕрдтой, уыцы бынат уӕрццытӕй нал зынди. Райсомӕй та цатырты алыварс зӕххыл ӕрбадт ӕртӕх.
Зыдтай йӕ?
Израилӕгтӕ ӕдзӕрӕг быдыры куы уыдысты, уӕд сын Хуыцау хӕринагӕн уӕрццытӕ цӕмӕн радта?
Израилӕгтӕ Египетӕй куы рацыдысты, уӕд сӕ Хуыцау дыууӕ хатты уӕрццытӕй бафсӕста (Рацыд 16:13; Нымӕцтӕ 11:31).
Уӕрцц у, йӕ дӕргъ 18 сантиметры бӕрц, йӕ уӕз та – 100 граммы бӕрц кӕмӕн у, ахӕм гыццыл цъиу. Уӕрццытӕ лӕппынтӕ рауадзынц Ныгуылӕн Азийы ӕмӕ Европӕйы. Зымӕджы уыцы цъиутӕ атӕхынц хъарм бӕстӕтӕм – Хуссар Африкӕмӕ ӕмӕ Аравимӕ. Сӕ зымӕгон цӕрӕнуатмӕ фӕтӕхынц Зӕххастӕу денджызы скӕсӕйнаг былгӕрӕтты ӕмӕ Синайы ӕрдӕгсакъадахы сӕрты.
Иу дзырдуаты фыст ис, зӕгъгӕ, уӕрццытӕ «фӕтӕхынц тагъд ӕмӕ ӕнцонтӕй, стӕй ма сын феххуыс кӕны дымгӕ дӕр. Фӕлӕ дымгӕ ӕндӕрырдӕм дымын куы райдайы кӕнӕ цъиутӕ бирӕ куы фӕтӕхынц ӕмӕ куы бафӕллайынц, уӕд иууылдӕр зӕхмӕ ӕрхауынц» (The New Westminster Dictionary of the Bible). Ӕмӕ цалынмӕ сӕ балц адарддӕр кӕной, уӕдмӕ хъуамӕ иу-дыууӕ боны сӕ фӕллад суадзой. Уыцы рӕстӕг цъиуахсӕджы къухтӕм ӕнцонтӕй бахауынц. 20-ӕм ӕнусы райдиан Египет ӕндӕр бӕстӕтӕн алы аз дӕр уӕй кодта иу-ӕртӕ милуан уӕрццы.
Йегъовӕ израилӕгты уӕрццытӕй дыууӕ хатты дӕр уалдзӕджы бафсӕста. Ӕмӕ кӕд уӕрццытӕ Синайы сӕрты ӕдзух уалдзӕджы тахтысты, уӕддӕр-иу дымгӕ сыстын кодта Йегъовӕ, цӕмӕй-иу израилӕгты цатыртӕ кӕм уыдысты, уыцырдӕм-иу тахтаиккой (Нымӕцтӕ 11:31).
(Рацыд 16:32–34) Ӕмӕ сын Моисей загъта: «Йегъовӕ афтӕ зӕгъы: „Райсут дзы иу гомор ӕмӕ йӕ фӕлтӕрӕй-фӕлтӕрмӕ ӕвӕрдӕй дарут, цӕмӕй уӕ байзӕддӕгтӕ уыной, Египетӕй уӕ куы кодтон, уӕд уын ӕдзӕрӕг быдыры цы дзул лӕвӕрдтон, уый“». 33 Гъемӕ Моисей Ааронӕн загъта: «Райс дурын, ныккӕн дзы иу гомор маннӕ ӕмӕ йӕ Йегъовӕйы раз сӕвӕр, ӕмӕ уым уыдзӕн фӕлтӕрӕй-фӕлтӕрмӕ». 34 Ӕмӕ Йегъовӕ Моисейӕн куыддӕриддӕр загъта, Аарон дӕр афтӕ бакодта – сӕвӕрдта йӕ бадзырды чырыны раз, цӕмӕй ӕдзухдӕр уым уыдаид.
w06-U 15/1 31 ф., 3 абз.
Кӕсджыты фарстатӕ
Израилӕгтӕ Египетӕй куы рацыдысты, уымӕй бирӕ нӕ рацыд, афтӕ хъуыр-хъуыр кӕнын райдыдтой. Гъемӕ сын Йегъовӕ радта маннӕ (Рацыд 12:17, 18; 16:1–5). Уӕд Моисей Ааронӕн загъта: «Райс дурын, ныккӕн дзы иу гомор маннӕ ӕмӕ йӕ Йегъовӕйы раз сӕвӕр, ӕмӕ уым уыдзӕн фӕлтӕрӕй-фӕлтӕрмӕ». Библийы дарддӕр фыст ис: «Ӕмӕ Йегъовӕ Моисейӕн куыддӕриддӕр загъта, Аарон дӕр афтӕ бакодта – сӕвӕрдта йӕ бадзырды чырыны раз, цӕмӕй ӕдзухдӕр уым уыдаид» (Рацыд 16:33, 34). Аарон маннӕ дурыны ныккодта, Йегъовӕ йын куы загъта, уӕд. Фӕлӕ маннӕ бадзырды чырыны раз ӕвӕрд нӕма ӕрцыд, уымӕн ӕмӕ йӕ уӕд Моисей нӕма сарӕзта.
Библийӕ бакӕсинаг
(Рацыд 16:1–18) Цасдӕры фӕстӕ Израилы фырттӕ иууылдӕр ацыдысты Елимӕй. Египетӕй сӕ рацыды фӕстӕ дыккаг мӕйӕн йӕ фынддӕсӕм бон бахӕццӕ сты Сины ӕдзӕрӕг быдырмӕ. Уый ис Елим ӕмӕ Синайы ’хсӕн. 2 Ӕмӕ ӕдзӕрӕг быдыры Израилы фырттӕ иууылдӕр Моисей ӕмӕ Аароныл хъуыр-хъуыр кӕнын райдыдтой. 3 Дзырдтой сын: «Фӕлтау Йегъовӕйы къухӕй Египеты куы амардаиккам, дзидзайӕ дзаг цуайнӕгты раз кӕм бадтыстӕм ӕмӕ дзул нӕ фаг кӕм хордтам, уым. Сымах нӕ ацы ӕдзӕрӕг быдырмӕ ӕрбакодтат, цӕмӕй не ’ппӕты дӕр ӕххормагӕй амарат». 4 Уӕд Йегъовӕ Моисейӕн загъта: «Ӕз афтӕ сараздзынӕн, ӕмӕ уын уӕларвӕй дзул къӕвдайау ныккӕлдзӕн. Адӕм-иу хъуамӕ алы бон дӕр рацӕуой ӕмӕ дзы ӕмбырд кӕной, алкӕй дӕр иу бонӕн цас хъӕуы, уыйбӕрц. Ӕмӕ сӕ ӕз афтӕмӕй бафӕлвардзынӕн, мӕ закъон мын ӕххӕст кӕндзысты ӕви нӕ. 5 Ӕхсӕзӕм бон-иу, цы ӕрӕмбырд кӕной, уымӕй хӕринаг скӕнӕнт, ӕмӕ сӕм уыдзӕн, алы бон дӕр цас ӕрӕмбырд кӕнынц, уымӕй дыууӕ хатты фылдӕр». 6 Гъемӕ Моисей ӕмӕ Аарон Израилы фырттӕн се ’ппӕтӕн дӕр загътой: «Изӕры йӕ базондзыстут, Египетӕй уӕ Йегъовӕ кӕй ракодта. 7 Райсомӕй та фендзыстут Йегъовӕйы кад, уымӕн ӕмӕ Йегъовӕ фехъуыста, куыд ыл хъуыр-хъуыр кӕнут. Мах та чи стӕм, махыл цы хъуыр-хъуыр кӕнут?» 8 Моисей ма сын ноджыдӕр загъта: «Йегъовӕ уын изӕры ратдзӕн дзидза, райсомӕй та – дзул, цас уӕ хъӕуы, уыйбӕрц, уымӕн ӕмӕ Йегъовӕ фехъуыста, куыд ыл хъуыр-хъуыр кӕнут, уый. Мах та чи стӕм? Сымах махыл нӕ хъуыр-хъуыр кӕнут, фӕлӕ Йегъовӕйыл». 9 Уый фӕстӕ Моисей Ааронӕн загъта: «Израилы фырттӕн се ’ппӕтӕн дӕр зӕгъ: „Ӕрбацӕут Йегъовӕйы размӕ, уымӕн ӕмӕ уын уӕ хъуыр-хъуыр фехъуыста“». 10 Ӕмӕ куыддӕр Аарон Израилы фырттӕн уыцы ныхӕстӕ загъта, афтӕ ӕдзӕрӕг быдыры ’рдӕм акастысты ӕмӕ федтой, Йегъовӕйы кад мигъы мидӕг куыд фӕзынди. 11 Йегъовӕ ма Моисейӕн ноджыдӕр загъта: 12 «Ӕз фехъуыстон Израилы фыртты хъуыр-хъуыр. Зӕгъ сын: „Дыууӕ изӕры астӕу хӕрдзыстут дзидза, райсомӕй та бафсӕддзыстут дзулӕй. Ӕмӕ йӕ базондзыстут, ӕз кӕй дӕн уӕ Хуыцау Йегъовӕ“». 13 Ӕмӕ изӕры ӕртахтысты уӕрццытӕ ӕмӕ, израилӕгтӕ сӕ цатыртӕ кӕм ӕрӕвӕрдтой, уыцы бынат уӕрццытӕй нал зынди. Райсомӕй та цатырты алыварс зӕххыл ӕрбадт ӕртӕх. 14 Цасдӕры фӕстӕ ӕртӕх нал уыди, ӕмӕ ӕдзӕрӕг быдыры зӕххыл баззад нӕмгуыты хуызӕн лыстӕг цыдӕр, цыма халас ӕрӕвӕрдта, уыйау. 15 Израилы фырттӕ йӕ куы федтой, уӕд кӕрӕдзийы рафӕрс-бафӕрс кӕнын райдыдтой: «Ай цы у?» Афтӕ уымӕн фарстой, ӕмӕ, цы у, уый нӕ зыдтой. Уӕд сын Моисей загъта: «Уый у, Йегъовӕ уын кӕй радта, уыцы дзул. 16 Йегъовӕ афтӕ загъта: „Ӕмбырд дзы кӕнут, алчидӕр цас бахӕрдзӕн, уыйбӕрц. Алчидӕр дзы ӕмбырд кӕнӕд, йӕ цатыры цал уды ис, уымӕ гӕсгӕ – алы адӕймагӕн дӕр фӕйнӕ гоморы“». 17 Израилы фырттӕ дӕр афтӕ бакодтой: ацыдысты ӕмӕ дзы чи бирӕ ӕрӕмбырд кодта, чи та – гыццыл. 18 Ӕмӕ йӕ стӕй гоморӕй куы барстой, уӕд, бирӕ чи ӕрӕмбырд кодта, уымӕ уӕлдай нӕ уыди, гыццыл чи ӕрӕмбырд кодта, уымӕн та уыди фаг. Алчидӕр дзы ӕрӕмбырд кодта, цас бахордтаид, уыйбӕрц.
17–23 АВГУСТЫ
ХУЫЦАУЫ НЫХАСЫ ХӔЗНАТӔ | РАЦЫД 17, 18
«Бонзонгӕ ӕфсымӕртӕ иннӕты ахуыр кӕнынц ӕмӕ сын цавӕрдӕр хӕстӕ сӕ бар бакӕнынц»
(Рацыд 18:17, 18) Ӕмӕ уӕд Моисейӕн йӕ каис загъта: «Нӕ, хорз нӕ кӕныс. 18 Дӕхи дӕр ӕмӕ ацы адӕмы дӕр тухӕнӕй амардзынӕ, уымӕн ӕмӕ дын ацы хъуыддаг ӕгӕр уӕззау уаргъ у. Иунӕгӕй ницы бакӕндзынӕ.
Моисей – уарзӕгой адӕймаг
Моисей уарзта йе ’фсымӕрты дӕр, израилӕгты. Уыдон зыдтой, Йегъовӕ сын разамынд Моисейы уылты кӕй лӕвӕрдта, ӕмӕ-иу сӕ зын фарстатимӕ уымӕ бацыдысты. Библийы кӕсӕм: «Адӕм райсомӕй изӕрмӕ лӕууыдысты йӕ разы» (Рацыд 18:13–16). Ахъуыды-ма кӕн, куыд тынг-иу бафӕллад Моисей, израилӕгтӕ-иу ын бон изӕрмӕ сӕ хъӕстытӕ куы кодтой, уӕд! Фӕлӕ сӕ Моисей уарзта ӕмӕ сын алы хатт дӕр баххуыс кӕнынмӕ цӕттӕ уыд.
(Рацыд 18:21, 22) Фӕлӕ ӕппӕт адӕмы ’хсӕнӕй равзар фӕлтӕрд лӕгты, Хуыцауӕй чи тӕрсы, ӕууӕнкджын чи у ӕмӕ хи пайда чи нӕ агуры, ахӕмты. Ӕмӕ сӕ сӕвӕр адӕмы сӕргъы: кӕй мин адӕймаджы сӕргъы, кӕй сӕдӕ адӕймаджы сӕргъы, кӕй фӕндзай адӕймаджы сӕргъы, кӕй та дӕс адӕймаджы сӕргъы. 22 Ӕмӕ куы бахъӕуа, уӕд уыдон ӕвзардзысты адӕмы хъуыддӕгтӕ. Исты стыр хъуыддаг сӕм куы уа, уӕд-иу сӕ дӕумӕ ӕрбарвитдзысты, гыццыл хъуыддӕгтӕ та сӕхӕдӕг ӕвзардзысты. Уыдон уыцы уаргъ хӕсдзысты демӕ ӕмӕ дын ӕнцондӕр уыдзӕни.
Ӕнӕ ӕууӕнкӕй царды амонд нӕй
Уыцы лӕгтӕ цалынмӕ ахӕм бӕрнон бынӕтты ӕвӕрд не ’рцыдысты, уӕдмӕ дӕр царды ӕвдыстой Хуыцауӕн зӕрдӕмӕдзӕугӕ миниуджытӕ. Уӕдмӕ дӕр бӕрӕг уыди, Хуыцауы тас сӕм кӕй уыд: уыдон аргъуыц кодтой се Сфӕлдисӕгӕй ӕмӕ тарстысты йӕ зӕрдӕхудты бацӕуынӕй. Алчидӕр ӕй уыдта, уыцы лӕгтӕ, сӕ бон цы уыди, уымӕй фидар кӕй хӕцыдысты Хуыцауы ӕвӕрд ӕгъдауыл. Уыдон се сӕфт уыдтой хӕрам ӕфтиагӕй, ӕмӕ уый та дзурӕг уыди, фидар удыхъӕды хицау кӕй уыдысты ӕмӕ уый фӕрцы стыр бынаты дӕр се ’фсарм кӕй нӕ бахордтаиккой. Уыдон афтӕ никуы ахъуыды кодтаиккой, зӕгъгӕ ныл адӕм баууӕндыдысты, ӕмӕ ныр нӕ бон у нӕхи, стӕй уӕд нӕ хиуӕттӕ, не ’рдхӕрдты пайдайӕн архайын.
(Рацыд 18:24, 25) Моисей дӕр байхъуыста йӕ каисмӕ ӕмӕ йын куыддӕриддӕр загъта, афтӕ бакодта. 25 Ӕгас Израилӕй равзӕрста фӕлтӕрд лӕгты ӕмӕ сӕ адӕмы сӕргъы сӕвӕрдта: кӕй мин адӕймаджы сӕргъы, кӕй сӕдӕ адӕймаджы сӕргъы, кӕй фӕндзай адӕймаджы сӕргъы, кӕй та дӕс адӕймаджы сӕргъы.
Уынаффӕ ӕмӕ зондамындмӕ хъус
Сыгъдӕг Фыстады дзырдӕуы, уынаффӕмӕ чи хъуыста, ахӕм адӕймӕгты тыххӕй дӕр, цӕмӕй дзы нӕхицӕн зондӕн исты райсӕм. Цӕвиттонӕн райсӕм Моисейы. Иухатт ын йӕ каис Иофор уынаффӕ радта, цы уӕззау хӕстӕ йыл уыди, уыдон куыд фӕрогдӕргӕнӕн ис, уый тыххӕй. Моисей йӕм байхъуыста ӕмӕ уыцы тӕккӕ дӕр афтӕ бакодта (Рацыд 18:13–24). Моисей, ӕнӕхъӕн адӕмы сӕргълӕууӕг, уынаффӕмӕ цӕмӕн байхъуыста? Уымӕн ӕмӕ сӕрныллӕг адӕймаг уыди. «Моисей уыд, зӕххы цъарыл цы адӕм уыд, уыдонӕй ӕппӕты фӕлмӕндӕр адӕймаг» (Нымӕцтӕ 12:3). Сӕрныллӕгдзинад ахӕм хъӕугӕ миниуӕг цӕмӕн у? Софонийы 2:3 нын куыд дзырдӕуы, афтӕмӕй нӕ цард уымӕй кӕнгӕ у.
w02-U 15/5 25 ф., 6 абз.
Непорочность руководит прямодушными
Моисей также был скромным и смиренным. Когда он выбился из сил, помогая израильтянам решать их проблемы, его тесть, Иофор, дал ему полезный совет: передать часть обязанностей другим, способным для этого, людям. Моисей признавал свое несовершенство, поэтому поступил мудро, приняв данный ему совет (Исход 18:17–26; Числа 12:3). Скромному человеку не трудно делиться обязанностями с теми, кто способен с ними справиться. И он не боится, что потеряет при этом власть (Числа 11:16, 17, 26–29). Напротив, он будет помогать другим расти духовно (1 Тимофею 4:15). Не должны ли и мы так поступать?
Цавӕр хӕзнатӕ ссардтай?
(Рацыд 17:11–13) Моисей-иу йӕ къухыл хӕрдмӕ куы схӕцыд, уӕд-иу уӕлахиз кодтой израилӕгтӕ. Йӕ къух-иу куы ӕруагъта, уӕд та-иу амаликӕгтӕ уӕлахиз кодтой. 12 Ӕмӕ Моисейӕн йӕ къухтӕ куы ныууӕззау сты, уӕд ын дур ӕрбахастой, ӕмӕ дурыл сбадт. Аарон ӕмӕ Хур та йӕ фӕйнӕ фарс слӕууыдысты ӕмӕ йын йӕ къухтыл хӕцыдысты. Ӕмӕ цалынмӕ хур нӕ аныгуылд, уӕдмӕ йӕ къухтӕ не ’руагъта. 13 Ӕмӕ Йесо фӕуӕлахиз амаликӕгтыл ӕмӕ семӕ чи уыди, уыдоныл – карды комӕй сӕ фӕцагъта.
«Дӕ къухтӕ ма ’руадз»
14 Израилӕгтӕ амаликӕгтимӕ тохы куы бацыдысты, уӕд Аарон ӕмӕ Хур Моисейӕн йӕ къухтыл хӕцыдысты. Махӕн дӕр нӕ бон у нӕ хотӕ ӕмӕ не ’фсымӕртӕн хъуыддагӕй баххуыс кӕнын. Кӕуылдӕр азтӕ сӕ уӕз ӕруагътой, чидӕр низимӕ тох кӕны, кӕмӕндӕр та йӕ бинонтӕ йӕ ныхмӕ цӕуынц. Чидӕр иунӕгӕй ӕнкъард кӕны, кӕмӕндӕр та йе ’ввахс адӕмӕй чидӕр фӕзиан. Ӕрыгӕттӕн дӕр ӕнцон нӕу, уымӕн ӕмӕ сӕ ацы дунейы адӕм ӕвзӕр хъуыддӕгтыл фӕардауынц. Кӕнӕ сӕ фӕразӕнгард кӕнынц уӕлдӕр ахуыр райсынмӕ, бирӕ ӕхца бакусынмӕ кӕнӕ кадджын куыст ссарынмӕ. Уӕдӕ ӕрыгӕтты дӕр нӕ бон у фидар кӕнын (1 Фес. 3:1–3; 5:11, 14). Ахъуыды кӕн, дӕ бон куыд у де ’фсымӕртӕ ӕмӕ дӕ хотыл зӕрдиагӕй батыхсын, Паддзахады залы куы уай, семӕ куы хъусын кӕнай, фынгыл куы бадай кӕнӕ телефонӕй куы ныхас кӕнай, уӕд.
(Рацыд 17:14) Уый фӕстӕ Йегъовӕ Моисейӕн загъта: «Ацы хабар зӕрдыл дарынӕн ныффысс чиныджы ӕмӕ Йесойӕн зӕгъ: „Ӕз амаликӕгты фесафдзынӕн зӕххы цъарӕй, ӕмӕ сӕ кой дӕр никуыуал уыдзӕн“».
it-U «Канон», дӕлсӕргонд «Еврейские Писания», 2 абз.
Библимӕ хаст чи ӕрцыд, уыцы чингуытӕ
Моисей йӕ чингуыты цы ныффыста, уый бӕлвырд кӕны, Хуыцауы фӕндӕй фыст кӕй ӕрцыдысты, стӕй дзы ӕцӕг Хуыцауӕн лӕггад кӕныны фӕдыл цы закъӕттӕ ӕмӕ амындтӕ ис, уыдон ӕууӕнчы аккаг кӕй сты. Моисей израилӕгты разамонӕг йӕхи фӕндӕй не сси – фыццаг уыцы хӕс ӕххӕст кӕныныл нӕ разы кодта (Рц 3:10, 11; 4:10–14). Моисейы равзӕрста Хуыцау, ӕмӕ йӕ цы тыхӕй схайджын кодта, уый фӕрцы ахӕм диссӕгтӕ арӕзта, ӕмӕ суанг фараоны кӕлӕнгӕнӕг дзуарылӕгтӕ дӕр басастысты, уыцы диссӕгтӕ Хуыцауы хъаруйӕ кӕй арӕзта (Рц 4:1–9; 8:16–19). Уӕдӕ Моисей дзырдарӕхст ныхасгӕнӕг ӕмӕ фыссӕг дӕр уый тыххӕй не сси, ӕмӕ уымӕ йӕхӕдӕг бӕллыд. Хуыцау ӕй йӕ сыгъдӕг тыхӕй схайджын кодта, разамонӕгӕй ӕвӕрд кӕй ӕрцыд, уый равдисынӕн, ӕмӕ йын бафӕдзӕхста, фӕстӕдӕр Библимӕ хаст чи ӕрцыд, уыцы ныхӕстӕ ныффыссын. Ӕмӕ Моисей Хуыцаумӕ байхъуыста: уыцы ныхӕстӕ фыццаг зӕгъгӕ кодта, стӕй та сӕ фысгӕ ныккодта (Рц 17:14).
Библийӕ бакӕсинаг
(Рацыд 17:1–16) Израилы фырттӕ иууылдӕр араст сты Сины ӕдзӕрӕг быдырӕй. Йегъовӕ сын куыд загъта, афтӕ иу бынатӕй иннӕмӕ цыдысты. Ӕмӕ сӕ цатыртӕ ӕрӕвӕрдтой Рефидимы. Фӕлӕ уыцы ран адӕмӕн нӕ уыди дон нуазынӕн. 2 Ӕмӕ адӕм Моисеимӕ хыл кӕнын райдыдтой, ратт нын дон, зӕгъгӕ. Моисей та сын загъта: «Цӕмӕн хыл кӕнут мемӕ? Цӕмӕн фӕлварут Йегъовӕйы?» 3 Фӕлӕ адӕм дойныйӕ мардысты ӕмӕ Моисейыл хъуыр-хъуыр кодтой: «Нӕхи дӕр, нӕ фыртты дӕр ӕмӕ нын нӕ фос дӕр Египетӕй уый тыххӕй ракодтай, цӕмӕй нӕ дойныйӕ амарай?» 4 Ӕмӕ уӕд Моисей Йегъовӕмӕ скуывта: «Цы кӕнон ацы адӕмӕн? Гыццыл ма, ӕмӕ мӕ дуртӕй амардзысты!» 5 Йегъовӕ та Моисейӕн загъта: «Ацу сӕ рӕзты ӕмӕ демӕ акӕн Израилы хистӕр лӕгтӕй цалдӕры. Ахӕсс, Нилы цӕугӕдон кӕмӕй ӕрцавтай, уыцы лӕдзӕг дӕр. Айс ӕй дӕ къухы ӕмӕ ацу. 6 Ӕз дӕ разы лӕудзынӕн Хоривы, къӕдзӕхыл. Къӕдзӕх дӕ лӕдзӕгӕй ӕрцӕвдзынӕ, ӕмӕ дзы дон ракӕлдзӕн. Ӕмӕ адӕмӕн уыдзӕн дон». Гъемӕ Моисей дӕр Израилы хистӕр лӕгты раз афтӕ бакодта. 7 Ӕмӕ уыцы бынат схуыдта Массӕ ӕмӕ Меривӕ, уымӕн ӕмӕ уым Израилы фырттӕ йемӕ хыл кодтой ӕмӕ уым фӕлвӕрдтой Йегъовӕйы. Уыдон дзырдтой: «Йегъовӕ немӕ ис ӕви нӕ?» 8 Уӕд амаликӕгтӕ ӕрцыдысты Рефидиммӕ ӕмӕ израилӕгтимӕ схӕцыдысты. 9 Ӕмӕ уӕд Моисей Йесойӕн загъта: «Нӕлгоймӕгтӕй дӕ кӕй фӕнды, уыдоны равзар, ӕмӕ ацу ӕмӕ амаликӕгтимӕ схӕц. Райсом ӕз слӕудзынӕн къуыппыл, мӕ къухы уыдзӕн ӕцӕг Хуыцауы лӕдзӕг». 10 Ӕмӕ Йесойӕн Моисей куыддӕриддӕр загъта, афтӕ бакодта, ӕмӕ амаликӕгтимӕ схӕцыд. Моисей, Аарон ӕмӕ Хур та ссыдысты къуыпмӕ. 11 Моисей-иу йӕ къухыл хӕрдмӕ куы схӕцыд, уӕд-иу уӕлахиз кодтой израилӕгтӕ. Йӕ къух-иу куы ӕруагъта, уӕд та-иу амаликӕгтӕ уӕлахиз кодтой. 12 Ӕмӕ Моисейӕн йӕ къухтӕ куы ныууӕззау сты, уӕд ын дур ӕрбахастой, ӕмӕ дурыл сбадт. Аарон ӕмӕ Хур та йӕ фӕйнӕ фарс слӕууыдысты ӕмӕ йын йӕ къухтыл хӕцыдысты. Ӕмӕ цалынмӕ хур нӕ аныгуылд, уӕдмӕ йӕ къухтӕ не ’руагъта. 13 Ӕмӕ Йесо фӕуӕлахиз амаликӕгтыл ӕмӕ семӕ чи уыди, уыдоныл – карды комӕй сӕ фӕцагъта. 14 Уый фӕстӕ Йегъовӕ Моисейӕн загъта: «Ацы хабар зӕрдыл дарынӕн ныффысс чиныджы ӕмӕ Йесойӕн зӕгъ: „Ӕз амаликӕгты фесафдзынӕн зӕххы цъарӕй, ӕмӕ сӕ кой дӕр никуыуал уыдзӕн“». 15 Уӕд Моисей скодта нывондхӕссӕн ӕмӕ йӕ схуыдта Йегъовӕ-Нисси. 16 Афтӕ загъта: «Амаликӕгтӕ цӕуынц Йагъы ныхмӕ, ӕмӕ уый тыххӕй Йегъовӕ семӕ хӕцдзӕн фӕлтӕрӕй-фӕлтӕрмӕ».
24–30 АВГУСТЫ
ХУЫЦАУЫ НЫХАСЫ ХӔЗНАТӔ | РАЦЫД 19, 20
«Дӕс фӕдзӕхсты дӕуӕн цӕуыл дзурӕг сты?»
(Рацыд 20:3–7) Мӕн йеддӕмӕ дын ӕндӕр хуыцӕуттӕ ма уӕд. 4 Ма араз дӕхицӕн, уӕлейӕ арвыл цы ис, бынӕй зӕххыл цы ис ӕмӕ зӕххӕй дӕлдӕр дӕтты цы ис, уыдонӕн сӕ гуымирытӕ ӕмӕ сӕ нывтӕ. 5 Сӕ разы дӕ зонгуытыл ма лӕуу ӕмӕ сын ма кув, уымӕн ӕмӕ ӕз, дӕ Хуыцау Йегъовӕ, домын, цӕмӕй ӕрмӕстдӕр мӕныл уай иузӕрдион. Мӕнӕй йе сӕфт чи уыны, уыдоны тӕригъӕдты тыххӕй ӕз бафхӕрын сӕ фыртты ӕртыккаг ӕмӕ цыппӕрӕм фӕлтӕры онг. 6 Чи мӕ уарзы ӕмӕ мын мӕ фӕдзӕхстытӕ чи ’ххӕст кӕны, уыдонӕн та хай кӕнын ме ’нувыд уарзтӕй суанг мин фӕлтӕрмӕ дӕр. 7 Дӕ Хуыцау Йегъовӕйы ном хынджылӕггаг ма кӕн, уымӕн ӕмӕ йын йӕ ном хынджылӕггаг чи кӕна, уый Йегъовӕ ӕнӕфхӕрдӕй нӕ ныууадздзӕн.
w90-U 15/4 5 ф., 6 абз.
Дӕс фӕдзӕхсты дӕуӕн цӕуыл дзурӕг сты?
Фыццаг цыппар фӕдзӕхсты нын нӕ зӕрдыл лӕууын кӕнынц, Йегъовӕйы раз ныл цы хӕстӕ ис, уыдон. Фыццаг фӕдзӕхст: Хуыцау абон дӕр домы, цӕмӕй ӕрмӕстдӕр ууыл уӕм иузӕрдион (Матфейы 4:10). Дыккаг фӕдзӕхст: йӕ лӕггадгӕнджытӕ иконӕтӕн хъуамӕ ма кувой (1 Иоанны 5:21). Ӕртыккаг фӕдзӕхст: хъуамӕ Хуыцауы ном хынджылӕггаг ма кӕнӕм, фӕлӕ йын кад кӕнӕм ӕмӕ дзы пайда кӕнӕм, куыд ӕмбӕлы, афтӕ (Иоанны 17:26; Ромӕгтӕм 10:13). Цыппӕрӕм фӕдзӕхст: нӕ царды фыццаг бынаты хъуамӕ уой Хуыцауы хъуыддӕгтӕ. Уый фӕрцы нын, зӕгъӕн ис, уыдзӕн сабат – ӕнцойады бон, ома нӕхиуыл ӕгӕр бирӕ нӕ хъуыды кӕндзыстӕм (Дзуттӕгтӕм 4:9, 10).
(Рацыд 20:8–11) Сабат Хуыцауы бон кӕй у, уый ма рох кӕн. 9 Ӕмӕ уымӕ гӕсгӕ ӕхсӕз боны кус ӕмӕ дӕ хъуыддӕгтӕ иууылдӕр кӕн. 10 Ӕвдӕм бон та у сабат дӕ Хуыцау Йегъовӕйы кадӕн. Уыцы бон мацы кус: нӕдӕр дӕхӕдӕг, нӕдӕр дӕ фырт ӕмӕ нӕдӕр дӕ чызг, нӕдӕр дӕ цагъар-нӕлгоймаг ӕмӕ нӕдӕр дӕ цагъар-сылгоймаг, нӕдӕр дӕ фос ӕмӕ нӕдӕр, дӕ горӕты ӕрцӕуӕггаг чи ис, уый. 11 Уымӕн ӕмӕ Йегъовӕ ӕхсӕз бонмӕ сфӕлдыста арв ӕмӕ зӕхх, денджыз ӕмӕ сӕ мидӕг цыдӕриддӕр ис, уый. Ӕвдӕм бон та улӕфын райдыдта. Ӕмӕ уый тыххӕй Йегъовӕ раарфӕ кодта сабатӕн ӕмӕ йӕ иннӕ бонтӕй рахицӕн кодта.
(Рацыд 20:12–17) Нымай дӕ фыд ӕмӕ дӕ мады, цӕмӕй бирӕ фӕцӕрай, дӕ Хуыцау Йегъовӕ дын кӕй дӕтты, уыцы зӕххыл. 13 Ма амар. 14 Ма хӕт. 15 Ма адав. 16 Мӕнгӕвдисӕн макӕй ныхмӕ ныллӕуу. Ма бабӕлл искӕй хӕдзармӕ. 17 Ма бабӕлл искӕй усмӕ, нӕдӕр йӕ цагъар-нӕлгоймагмӕ ӕмӕ нӕдӕр йӕ цагъар-сылгоймагмӕ, нӕдӕр йӕ галмӕ, нӕдӕр йӕ хӕрӕгмӕ, ӕмӕ ма йӕм цы ис, уыдонӕй ӕппындӕр мацӕмӕ бабӕлл».
w90-U 15/4 6 ф., 1, 2 абз.
Дӕс фӕдзӕхсты дӕуӕн цӕуыл дзурӕг сты?
Фӕндзӕм фӕдзӕхст: сывӕллӕттӕ сӕ ныййарджыты коммӕ куы фӕкӕсынц, уӕд бинонты ’хсӕн вӕййы фарн, ӕмӕ уый фӕрцы Йегъовӕйы арфӕдзинӕдтӕй схайджын вӕййынц. Уыцы фӕдзӕхст у «зӕрдӕвӕрдимӕ лӕвӕрд фыццаг фӕдзӕхст» ӕмӕ дӕтты диссаджы ныфс! Сывӕллӕттӕ уыцы фӕдзӕхст куы ӕххӕст кӕной, уӕд сын ӕрмӕст «хорз» нӕ уыдзӕн, фӕлӕ ма «зӕххыл бирӕ» цӕрдзысты (Ефесӕгтӕм 6:1–3). Мах цӕрӕм ацы фыддунейы «фӕстаг бонты», ӕмӕ ӕрыгӕттӕ сӕ ныййарджытӕм куы хъусой ӕмӕ афтӕмӕй Хуыцауы фӕдзӕхст куы ӕххӕст кӕной, уӕд сын уыдзӕн ӕнустӕм цӕрыны фадат (2 Тимофеймӕ 3:1; Иоанны 11:26).
Иннӕты куы уарзӕм, уӕд сын ӕвзӕрӕй никуы ницы сараздзыстӕм. Ахӕм ӕвзӕр хъуыддӕгтӕм хауынц: (ӕхсӕзӕм фӕдзӕхст) искӕй амарын, (ӕвдӕм фӕдзӕхст) хӕтындзинад, (ӕстӕм фӕдзӕхст) давын ӕмӕ (фарӕстӕм фӕдзӕхст) искӕй ныхмӕ мӕнгӕвдисӕн ныллӕууын (1 Иоанны 3:10–12; Дзуттӕгтӕм 13:4; Ефесӕгтӕм 4:28; Матфейы 5:37; Ӕмбисӕндтӕ 6:16–19). Нӕ зӕрдӕйы фӕндтӕй та цы ис зӕгъӕн? Дӕсӕм фӕдзӕхст нын (искӕй цы у, уымӕ ма бабӕлл) нӕ зӕрдыл лӕууын кӕны, Йегъовӕ кӕй домы, цӕмӕй нӕ фӕндтӕ йӕ цӕсты уой сыгъдӕг (Ӕмбисӕндтӕ 21:2).
Цавӕр хӕзнатӕ ссардтай?
(Рацыд 19:5, 6) Ӕмӕ кӕд ныр алы хъуыддаджы дӕр мӕ коммӕ кӕсат ӕмӕ мын мӕ бадзырд ӕххӕст кӕнат, уӕд ӕппӕт адӕмтӕй дӕр сымах суыдзыстут мӕ адӕм, уыдзыстут мын, уӕлдай зынаргъ мын чи у, уыцы адӕм, уымӕн ӕмӕ зӕхх ӕгасӕй дӕр мӕн у. 6 Сымах мын суыдзыстут сауджынты паддзахад ӕмӕ сыгъдӕг адӕм“. Ацы ныхӕстӕ-иу зӕгъ Израилы фырттӕн».
Сымах суыдзыстут «сауджынты паддзахад»
5 Закъоны бадзырдмӕ гӕсгӕ Израилы ӕвӕрд ӕрцыдысты сауджынтӕ. Уыдон амыдтой, фидӕны адӕм ноджы стырдӕр хорздзинӕдтӕй кӕй фӕрцы схайджын уыдаиккой, уыцы сауджынты къордмӕ (Дзут. 7:11; 10:1). Закъоны бадзырды фӕрцы Израилы адӕмӕн фадат фӕзынд, цӕмӕй суыдаиккой «сауджынты паддзахад». Ӕмӕ уый тыххӕй хъуамӕ Йегъовӕйы закъӕттӕ ӕххӕст кодтаиккой. (Бакӕс Рацыд 19:5, 6.) Фӕлӕ израилӕгтӕ ӕгоммӕгӕс разындысты. Ӕмӕ Мессийӕ, Авраамы сӕйраг байзӕддаг, куы ӕрцыд, уӕд ыл нӕ баууӕндыдысты ӕмӕ йӕ ныхмӕ рацыдысты. Ӕппынфӕстаг Хуыцау израилӕгты йе ’взӕрст адӕмыл нал нымадта.
it-U «Священник», дӕлсӕргонд «Христианское священство», 1, 2 абз.
Священник
Христианское священство. Иегова обещал, что если Израиль будет соблюдать его соглашение, то он станет для него «царством священников и святым народом» (Исх 19:6). Тем не менее священство Аарона должно было просуществовать лишь до появления более великого священства, прообразом которого оно служило (Евр 8:4, 5). Оно действовало бы вплоть до устранения соглашения Закона и утверждения нового соглашения (Евр 7:11–14; 8:6, 7, 13). Сначала возможность стать священниками Иеговы и служить в обещанном Богом Царстве открывалась исключительно израильтянам, а позднее – людям из других народов (Де 10:34, 35; 15:14; Рм 10:21).
Лишь остаток иудеев принял Христа; следовательно, из народа Израиль не набралось нужного количества тех, кто должен был составить настоящее царство священников и святой народ (Рм 11:7, 20). Через пророка Осию Бог за века предупредил неверный Израиль: «Так как ты отверг знание, то и я отвергну тебя и ты не будешь служить мне священником. Так как ты забываешь закон твоего Бога, то и я забуду твоих сыновей» (Ос 4:6). Так, Иисус сказал иудейским руководителям: «Царство Бога будет отнято у вас и дано народу, приносящему его плоды» (Мф 21:43). Все же Иисус Христос, который, живя на земле, находился под Законом, признавал законность священства Аарона: исцелив прокаженных, он велел им пойти к священнику и принести требуемое приношение (Мф 8:4; Мк 1:44; Лк 17:14).
(Рацыд 20:4, 5) Ма араз дӕхицӕн, уӕлейӕ арвыл цы ис, бынӕй зӕххыл цы ис ӕмӕ зӕххӕй дӕлдӕр дӕтты цы ис, уыдонӕн сӕ гуымирытӕ ӕмӕ сӕ нывтӕ. 5 Сӕ разы дӕ зонгуытыл ма лӕуу ӕмӕ сын ма кув, уымӕн ӕмӕ ӕз, дӕ Хуыцау Йегъовӕ, домын, цӕмӕй ӕрмӕстдӕр мӕныл уай иузӕрдион. Мӕнӕй йе сӕфт чи уыны, уыдоны тӕригъӕдты тыххӕй ӕз бафхӕрын сӕ фыртты ӕртыккаг ӕмӕ цыппӕрӕм фӕлтӕры онг.
Рацыды чиныгӕй ахсджиаг хъуыдытӕ
20:5 – Куыд ӕмбарын хъӕуы, зӕгъгӕ, Иегъовӕ «фыдӕлты рӕдыдтыты тыххӕй» сӕ байзӕддӕгты бафхӕры? Адӕймаг йӕ митӕн дзуапп дӕттынхъом куы свӕййы, уӕд йӕхи хъуыддӕгтӕм гӕсгӕ ӕмӕ йӕхи зӕрдӕйы фӕндтӕм гӕсгӕ фӕцӕуы тӕрхонгонд. Фӕлӕ-иу Израилы адӕм гуымирытӕн кувынмӕ куы фесты, уӕд-иу уый цы бӕллӕхтӕм ӕркодта, уымӕй-иу цалдӕр фӕлтӕры дӕр утӕхсӕн кодтой. Уый-иу фӕзынд суанг иузӕрдион израилӕгтыл дӕр, уымӕн ӕмӕ се ’мтуг адӕм сӕ диныл гадзрахатӕй кӕй цыдысты, уый тыххӕй сын зын уыд Хуыцауы раст фӕндагыл цӕуын.
Библийӕ бакӕсинаг
(Рацыд 19:1–19) Израилы фырттӕ Египетӕй куы рацыдысты, уый фӕстӕ ӕртыккаг мӕй бахӕццӕ сты Синайы ӕдзӕрӕг быдырмӕ. 2 Рефидимӕй рараст сты ӕмӕ бахӕццӕ сты Синайы ӕдзӕрӕг быдырмӕ, ӕмӕ израилӕгтӕ уым хохы раз сӕ цатыртӕ ӕрӕвӕрдтой. 3 Ӕмӕ Моисей ссыд ӕцӕг Хуыцаумӕ, ӕмӕ йӕм Йегъовӕ хохӕй ӕрдзырдта: «Афтӕ зӕгъ Иаковы хӕдзарвӕндагӕн, Израилы фырттӕн: 4 „Сымах уӕхи цӕстӕй федтат, ӕз египетӕгтӕн цы бакуыстон, цӕмӕй уӕ цӕргӕсау мӕ базыртыл рахастаин ӕмӕ уӕ мӕхимӕ ӕрхастаин. 5 Ӕмӕ кӕд ныр алы хъуыддаджы дӕр мӕ коммӕ кӕсат ӕмӕ мын мӕ бадзырд ӕххӕст кӕнат, уӕд ӕппӕт адӕмтӕй дӕр сымах суыдзыстут мӕ адӕм, уыдзыстут мын, уӕлдай зынаргъ мын чи у, уыцы адӕм, уымӕн ӕмӕ зӕхх ӕгасӕй дӕр мӕн у. 6 Сымах мын суыдзыстут сауджынты паддзахад ӕмӕ сыгъдӕг адӕм“. Ацы ныхӕстӕ-иу зӕгъ Израилы фырттӕн». 7 Моисей ӕрцыд, фӕдзырдта адӕмы хистӕр лӕгтӕм ӕмӕ йын Йегъовӕ цы бафӕдзӕхста, уыдон сын иууылдӕр радзырдта. 8 Ӕмӕ адӕм се ’ппӕт дӕр ӕмхъӕлӕсӕй загътой: «Йегъовӕ куыддӕриддӕр загъта, афтӕ бакӕндзыстӕм». Ӕмӕ Моисей уайтагъд ацыд, цӕмӕй, адӕм цы дзуапп радтой, уый Йегъовӕйӕн загътаид. 9 Уӕд Йегъовӕ Моисейӕн загъта: «Ӕз дӕм ӕрцӕудзынӕн сау мигъы, цӕмӕй, демӕ куы ныхас кӕнон, уӕд ӕй адӕм дӕр хъусой, ӕмӕ дӕуыл дӕр кӕддӕриддӕр ӕууӕндой». Гъемӕ Моисей Йегъовӕйӕн загъта, адӕм цы дзуапп радтой, уый. 10 Уӕд Йегъовӕ Моисейӕн загъта: «Ацу адӕммӕ ӕмӕ сӕ абон ӕмӕ райсом ссыгъдӕг кӕн. Сӕ уӕлӕдарӕс дӕр ныхсӕнт. 11 Ӕмӕ ӕртыккаг бонмӕ цӕттӕ уӕнт, уымӕн ӕмӕ ӕртыккаг бон Йегъовӕ ӕппӕт адӕмы раз ӕрцӕудзӕн Синайы хохмӕ. 12 Хохы алыварс арӕн скӕн ӕмӕ адӕмӕн зӕгъ: „Мачи уӕ ссӕуӕд хохмӕ, йӕ къах дӕр ыл мачи ӕрӕвӕрӕд. Йӕ къах ыл чидӕриддӕр ӕрӕвӕра, уый хъӕуы амарын. 13 Уыцы адӕймагмӕ къухӕй мачи бавналӕд, амарут ӕй дуртӕй кӕнӕ йыл фат суадзут. Фос уа ӕви адӕймаг – удӕгасӕй нӕ баззайдзӕн“. Фыры сыкъайы уасын куы райхъуыса, уӕд сӕ бон уыдзӕни хохы рӕбынмӕ бацӕуын». 14 Ӕмӕ Моисей дӕр хохӕй ӕрцыд ӕмӕ адӕмы ссыгъдӕг кодта. Сӕ уӕлӕдарӕс дӕр ныхсадтой. 15 Ӕмӕ сын Моисей загъта: «Уӕхи ӕртыккаг бонмӕ бацӕттӕ кӕнут. Лӕгтӕ, уӕ устытӕм хӕстӕг ма цӕут». 16 Ӕртыккаг бон райсомӕй арв ныннӕрыд ӕмӕ цӕхӕртӕ калын райдыдта. Ӕмӕ хохы сӕрмӕ фӕзынд уӕззау мигъ ӕмӕ сыкъа хъӕрӕй ныууасыд. Ӕмӕ адӕм иууылдӕр фыртӕссӕй барызтысты. 17 Ӕмӕ уӕд Моисей адӕмы, сӕ цатыртӕ кӕм уыдысты, уырдыгӕй акодта ӕцӕг Хуыцауы размӕ ӕмӕ хохрӕбын ӕрлӕууыдысты. 18 Синайы хох та алырдыгӕй фӕздӕг калдта, уымӕн ӕмӕ йӕм Йегъовӕ ӕрцыд арты мидӕг. Хохӕй калд, раст дурсудзӕн пецӕй цы фӕздӕг фӕкӕлы, ахӕм фӕздӕг. Ӕмӕ хох ӕнӕхъӕнӕй дӕр тынг ӕнкъуысыд. 19 Сыкъа хъӕрдӕрӕй-хъӕрдӕр уасыд, ӕмӕ уӕд Моисей райдыдта дзурын, ӕмӕ йын ӕцӕг Хуыцау хъӕрӕй дзуапп лӕвӕрдта.
31 АВГУСТӔЙ 6 СЕНТЯБРМӔ
ХУЫЦАУЫ НЫХАСЫ ХӔЗНАТӔ | РАЦЫД 21, 22
«Цардмӕ Йегъовӕйы цӕстӕй кӕс»
(Рацыд 21:20) Исчи йӕ цагъар-нӕлгоймаджы кӕнӕ йӕ цагъар-сылгоймаджы лӕдзӕгӕй куы ныццӕва ӕмӕ йӕ къухӕй куы амӕла, уӕд дзы хъӕуы йӕ туг райсын.
it-U «Бить, побои», 2 абз.
Искӕй фӕнӕмын, ныццӕвын
Дзуттӕгтӕн уый бар уыд, цӕмӕй-иу сӕ цагъарты (фӕнды нӕлгоймаг уыдаид, фӕнды сылгоймаг) лӕдзӕгӕй ныццавтаиккой, куы нӕ-иу сӕм хъуыстой кӕнӕ-иу сӕ ныхмӕ куы цыдысты, уӕд. Фӕлӕ-иу цагъар цӕфтӕй куы амард, уӕд-иу йӕ хицау ӕфхӕрд баййӕфта. Фӕлӕ ма-иу уый фӕстӕ иу бон кӕнӕ дыууӕ боны куы ацард, уӕд-иу уый ууыл дзурӕг уыд, ӕмӕ хицауы, ӕвӕццӕгӕн, нӕ фӕндыд йӕ амарын. Хицауӕн йӕ цагъары бафхӕрыны бар уымӕн уыд, ӕмӕ йӕ «йе ’хцайӕ балхӕдта», ӕмӕ уыд йӕ исбоныл нымад. Ӕмӕ йӕ кӕцӕй фӕндыдаид, бирӕ ӕхца кӕуыл бахардз кодта, уыцы исбон йӕхи къухӕй фесафын. Уымӕй уӕлдай, цагъар-иу ӕппынкъаддӕр иу боны фӕстӕ куы амард, уӕд бӕлвырдӕй нӕ уыд зӕгъӕн, хицау ӕй кӕй фӕнадта, уый тыххӕй амард ӕви ӕндӕр цӕйдӕр тыххӕй. Уымӕ гӕсгӕ, цагъар ма-иу иу бон кӕнӕ дыууӕ боны куы ацард, уӕд-иу хицау ӕфхӕрд нӕ баййӕфта (Рацыд 21:20, 21).
(Рацыд 21:22, 23) Лӕгтӕ куы хыл кӕной ӕмӕ сывӕрджын сылгоймаджы куы ныццӕвой ӕмӕ йӕ сывӕллон афонӕй раздӕр куы райгуыра, фӕлӕ сӕ мӕлгӕ куы ничи акӕна, уӕд ӕй чи ныццавта, уый хъуамӕ бафида, сылгоймагӕн йӕ сӕрыхицау цас зӕгъа, уыйбӕрц. Фидгӕ та сӕ хъуамӕ бакӕна тӕрхонгӕнджыты уынаффӕмӕ гӕсгӕ. 23 Фӕлӕ сӕ исчи куы амӕла, уӕд та хъуамӕ фыст ӕрцӕуа уды тыххӕй уд.
Цардмӕ Хуыцауы цӕстӕй кӕсыс?
16 Хуыцауӕн зынаргъ у, чи нӕма райгуырд, суанг уыцы сывӕллоны цард дӕр. Рагон Израилы-иу исчи сывӕрджын сылгоймаджы куы ныццавтаид ӕмӕ сылгоймаг йӕхӕдӕг йе та йӕ сывӕллон куы амардаид, уӕд уыцы адӕймаджы Хуыцау нымадта лӕгмарыл, ӕмӕ хъуамӕ бафыстаид «уды тыххӕй уд». (Бакӕс Рацыд 21:22, 23.) Ахъуыды-ма кӕн, Йегъовӕйӕн куыд зын у, алы аз дӕр абортты тыххӕй мингай сывӕллӕттӕ царды рухс кӕй нӕ фенынц, уый – кӕмӕндӕр хъыгдарыны хос кӕй сты кӕнӕ сӕ ӕнӕгъдау цард кӕнын кӕй фӕнды, уый тыххӕй.
(Рацыд 21:28, 29) Искӕй гал нӕлгоймаджы кӕнӕ сылгоймаджы куы ныццӕва ӕмӕ, кӕй ныццавта, уый куы амӕла, уӕд галы хъӕуы дуртӕй амарын, ӕрмӕст ын йӕ дзидза хӕрӕн нӕй. Галы хицауы та ма бафхӕр. 29 Фӕлӕ кӕд гал уымӕй размӕ дӕр цӕваг уыди ӕмӕ уый тыххӕй йӕ хицауӕн дӕр дзырдтой, фӕлӕ йӕ бастӕй нӕ дардта ӕмӕ нӕлгоймаджы кӕнӕ сылгоймаджы амардта, уӕд галы хъӕуы дуртӕй амарын ӕмӕ амарын хъӕуы йӕ хицауы дӕр.
Йегъовӕйы фӕнды, цӕмӕй уай «сӕрӕгас ӕмӕ ӕнӕфыдбылыз»
Закъоны ма фыст уыд, искӕй фос искӕмӕн исты зиан куы ракодтаид, уӕд цы аразын хъуыд, уый тыххӕй дӕр. Зӕгъӕм, гал искӕй йӕ сыкъатӕй куы ныццавтаид ӕмӕ уыцы адӕймаг куы амардаид, уӕд ӕй йӕ хицау хъуамӕ амардтаид, цӕмӕй иннӕ адӕмы бахъахъхъӕдтаид. Ахӕм галӕн йӕ дзидза нӕдӕр хӕрӕн уыд, нӕдӕр уӕйгӕнӕн ӕмӕ йӕ хицауӕн уый уыд стыр зиан. Фӕлӕ зӕгъӕм, гал кӕйдӕр ныццавта ӕмӕ йӕ хицау уымӕ йӕ хъус не ’рдардта, уӕд та куыд? Фӕстӕдӕр уыцы гал искӕй куы амардтаид, уӕд галы дӕр ӕмӕ йӕ хицауы дӕр закъонмӕ гӕсгӕ хъуыд амарын. Ахӕм закъон зонды хос уыд, йӕ фосмӕ йӕ хъус чи нӕ дардта, уыдонӕн (Рац. 21:28, 29).
Цавӕр хӕзнатӕ ссардтай?
(Рацыд 21:5, 6) Фӕлӕ кӕд цагъар зӕгъа, ӕз уарзын мӕ хицауы, мӕ усы ӕмӕ мӕ сывӕллӕтты, ӕмӕ мӕ нӕ фӕнды, цӕмӕй сӕрибар адӕймаг суон, зӕгъгӕ, 6 уӕд ӕй йӕ хицау ӕцӕг Хуыцауы размӕ ӕрбакӕнӕд, дуары кӕнӕ йӕ дуары тарвазы цур ӕрлӕууын кӕнӕд ӕмӕ йын йӕ хъус туасӕй ахуынкъ кӕнӕд. Ӕмӕ цӕрӕнбонтӕм уыдзӕн йӕ цагъар.
Йегъовӕйӕн дӕхи снывонд кодтай?
4 Чырыстӕттӕ Хуыцауӕн сӕхи кӕй снывонд кӕнынц, дзырд ын кӕй раттынц, уый хуымӕтӕг хъуыддаг нӕу. Уый ӕнӕуи дзырд раттынӕй ахсджиагдӕр у. Фӕлӕ Хуыцауӕн дзырд раттын махӕн цы пайда у? Уый тыххӕй ӕркӕсӕм, адӕм кӕрӕдзийӕн дзырд кӕй раттынц, уый цы пайда вӕййы, цалдӕр ахӕм цӕвиттонмӕ, зӕгъӕм, хӕлардзинадмӕ. Цӕмӕй дын ӕмбал уа, уый тыххӕй хъуамӕ цавӕрдӕр хӕстӕ ӕххӕст кӕнай – дӕхицӕн хӕсыл нымайай де ’мбалыл тыхсын. Библийы фыст ис, Давид ӕмӕ Ионафаны ’хсӕн цы диссаджы хӕлардзинад уыд, уый тыххӕй. Уыдон суанг бадзырд дӕр скодтой, ӕмбӕлттӕ кӕй уыдзысты, уый тыххӕй. (Бакӕс 1 Самуилы 17:57; 18:1, 3.) Кӕд абон ахӕм ӕмбӕлттӕ стӕм сты, уӕддӕр сӕ хӕлардзинад фидар вӕййы, кӕрӕдзийы раз сыл цы хӕс ис, уый куы феххӕст кӕнынц, уӕд (Ӕмб. 17:17; 18:24).
5 Хуыцау Израилӕн цы Закъон радта, уым фыст ис, адӕм-иу кӕрӕдзийӕн дзырд кӕй радтой, уый ма цы пайда уыд, уый тыххӕй. Цагъары-иу йӕ хорз хицауимӕ цӕргӕйӕ баззайын куы фӕндыд, уӕд-иу хъуамӕ йемӕ бадзырд скодтаид. Закъоны фыст ис: «Кӕд цагъар зӕгъа, ӕз уарзын мӕ хицауы, мӕ усы ӕмӕ мӕ сывӕллӕтты, ӕмӕ мӕ нӕ фӕнды, цӕмӕй сӕрибар адӕймаг суон, зӕгъгӕ, уӕд ӕй йӕ хицау ӕцӕг Хуыцауы размӕ ӕрбакӕнӕд, дуары кӕнӕ йӕ дуары тарвазы цур ӕрлӕууын кӕнӕд ӕмӕ йын йӕ хъус туасӕй ахуынкъ кӕнӕд. Ӕмӕ цӕрӕнбонтӕм уыдзӕн йӕ цагъар» (Рац. 21:3–6).
(Рацыд 21:14) Фӕлӕ кӕд иу адӕймаг иннӕмӕ смӕсты, йӕ зӕрдӕйы йӕм фыдӕх хаста ӕмӕ йӕ афтӕмӕй амардта, уӕд уыцы адӕймаджы удӕгасӕй ма ныууадз, мӕ нывондхӕссӕны размӕ дӕр куы балидза, уӕд дӕр.
it-U «Рог», дӕлсӕргонд «Рога жертвенников», 4 абз.
Сыкъа
Рацыды 21:14 стихы фыст ныхӕстӕ, ӕвӕццӕгӕн, ууыл дзурӕг сты, ӕмӕ-иу адӕймаджы барӕй чи амардтаид, уый-иу суанг сауджын дӕр куы разындаид, уӕддӕр-иу ӕм ӕнхъӕлмӕ кастаид мӕлӕты тӕрхон. Кӕнӕ та уыцы ныхӕстӕ, ӕвӕццӕгӕн, афтӕ ӕмбаргӕ сты, ӕмӕ-иу искӕй барӕй чи амардтаид, уый-иу нывондхӕссӕны сыкъатыл куы ныххӕцыдаид, уӕддӕр-иу ӕнӕ ӕфхӕрдӕй нӕ баззадаид. (Абар 1Пд 2:28–34.)
Библийӕ бакӕсинаг
(Рацыд 21:1–21) Фехъусын сын кӕн мӕнӕ ацы закъӕттӕ: 2 „Дӕхицӕн цагъарӕн дзуттаг лӕджы куы балхӕнай, уӕд дын цагъар уыдзӕн ӕхсӕз азы, ӕвдӕм аз та йӕ ссӕрибар кӕн, мацы йын бафидын кӕн, афтӕмӕй. 3 Кӕд дӕм иунӕгӕй ӕрбацыд, уӕд цӕугӕ дӕр акӕндзӕн иунӕгӕй. Фӕлӕ йын кӕд ус ис, уӕд йӕ ус дӕр хъуамӕ ацӕуа йемӕ. 4 Кӕд ын йӕ хицау радта ус ӕмӕ йын йӕ ус ныййардта лӕппутӕ кӕнӕ чызджытӕ, уӕд йӕ ус ӕд сывӕллӕттӕ сты хицауы, йӕхӕдӕг та ацӕудзӕн иунӕгӕй. 5 Фӕлӕ кӕд цагъар зӕгъа, ӕз уарзын мӕ хицауы, мӕ усы ӕмӕ мӕ сывӕллӕтты, ӕмӕ мӕ нӕ фӕнды, цӕмӕй сӕрибар адӕймаг суон, зӕгъгӕ, 6 уӕд ӕй йӕ хицау ӕцӕг Хуыцауы размӕ ӕрбакӕнӕд, дуары кӕнӕ йӕ дуары тарвазы цур ӕрлӕууын кӕнӕд ӕмӕ йын йӕ хъус туасӕй ахуынкъ кӕнӕд. Ӕмӕ цӕрӕнбонтӕм уыдзӕн йӕ цагъар. 7 Исчи йӕ чызджы куы ауӕй кӕна, ӕмӕ цагъар куы суа, уӕд уыцы чызгӕн йӕ бон нӕу ацӕуын, нӕлгоймаг цагъартӕн куыд у сӕ бон ацӕуын, афтӕ. 8 Кӕд йӕ хицауы зӕрдӕмӕ нӕ цӕуы ӕмӕ йӕ нӕ фӕнды, цӕмӕй йӕ номылус суа, фӕлӕ йын дӕтты уый бар, ӕмӕ йӕ исчи балхӕна, уӕд ӕй йӕ бон нӕу ӕцӕгӕлон адӕмӕн ауӕй кӕнын, уымӕн ӕмӕ йыл ӕнӕуи дӕр гадзрахатӕй рацыд. 9 Кӕд ӕй йӕ фыртӕн куры, уӕд ын хъуамӕ ратта, хи чызгӕн цы бартӕ ӕмбӕлы, ахӕм бартӕ. 10 Лӕппу ӕндӕр ус куы ’рхӕсса, уӕд дӕр ӕй хъуамӕ цух ма уадза хӕрд ӕмӕ дарӕсӕй, ӕмӕ хъуамӕ ӕххӕст кӕна, лӕгыл йӕ усы раз цы хӕс ис, уый. 11 Ацы ӕртӕ хъуыддаджы куы нӕ араза, уӕд цагъар-сылгоймаг ацӕуӕд, мацы бафидӕд, афтӕмӕй. 12 Иу адӕймаг иннӕйы куы ныццӕва ӕмӕ йӕ цӕфӕй куы амӕла, уӕд уыцы адӕймаджы хъӕуы амарын. 13 Фӕлӕ йӕ кӕд марынмӕ нӕ хъавыд ӕмӕ кӕд ӕцӕг Хуыцау ӕруагъта, ӕмӕ йӕ къухӕй ахӕм хабар ӕрцыдаид, уӕд ӕз рахицӕн кӕндзынӕн, кӕдӕм алидза, ахӕм бынат. 14 Фӕлӕ кӕд иу адӕймаг иннӕмӕ смӕсты, йӕ зӕрдӕйы йӕм фыдӕх хаста ӕмӕ йӕ афтӕмӕй амардта, уӕд уыцы адӕймаджы удӕгасӕй ма ныууадз, мӕ нывондхӕссӕны размӕ дӕр куы балидза, уӕд дӕр. 15 Йӕ фыдмӕ кӕнӕ йӕ мадмӕ йӕ къух чи сиса, уый дӕр хъӕуы амарын. 16 Адӕймаджы чи адава ӕмӕ йӕ чи ауӕй кӕна, уый хъӕуы амарын, ӕмӕ йӕ кӕмӕ ссарой, уый дӕр хъӕуы амарын. 17 Йӕ фыды кӕнӕ йӕ мады чи ӕлгъиты, уый хъӕуы амарын. 18 Дыууӕ адӕймаджы куы фӕхыл уой ӕмӕ дзы иу иннӕйы дурӕй кӕнӕ рувӕнӕй куы ныццӕва, ӕмӕ мӕлгӕ куы нӕ акӕна, фӕлӕ куы ӕруатон уа, 19 фӕлӕ стӕй фӕстӕмӕ йӕ къахыл куы слӕууа ӕмӕ йӕ бон куы уа истӕй ӕнцӕйтты ӕддӕмӕ хизын, уӕд йӕ ныццӕвӕг ӕфхӕрд ма баййафӕд. Ӕрмӕст, цалынмӕ бынтондӕр не сдзӕбӕх уа, уӕдмӕ йын фидӕд, йӕ бон кусын кӕй нӕу, уый тыххӕй. 20 Исчи йӕ цагъар-нӕлгоймаджы кӕнӕ йӕ цагъар-сылгоймаджы лӕдзӕгӕй куы ныццӕва ӕмӕ йӕ къухӕй куы амӕла, уӕд дзы хъӕуы йӕ туг райсын. 21 Фӕлӕ ма иу бон кӕнӕ дыууӕ боны куы ацӕра, уӕд дзы йӕ туг исын нӕ хъӕуы, уымӕн ӕмӕ йӕ йе ’хцайӕ балхӕдта.