Хъахъхъӕнӕн мӕсыджы ОНЛАЙН-БИБЛИОТЕКӔ
Хъахъхъӕнӕн мӕсыджы
ОНЛАЙН-БИБЛИОТЕКӔ
ирон
ӕ
  • ӕ
  • БИБЛИ
  • ПУБЛИКАЦИТӔ
  • ФЕМБӔЛДТӔ
  • bsi04 2–16 фф.
  • 3-аг урок — Кӕд цы ӕрцыд

Ацы ӕрмӕгмӕ видео нӕй.

Бахатыр кӕн, видео рафыссын нӕ рауад.

  • 3-аг урок — Кӕд цы ӕрцыд
  • Фыстад ӕнӕхъӕнӕй дӕр у раст ӕмӕ пайда. 12 хай
  • Сӕргӕндтӕ
  • РӔСТӔГ ФӔСТӔМӔ НЫМАЙЫН АДАМЫ СФӔЛДИСЫНЫ ОНГ
  • ЙЕСО ЗӔХХЫЛ КӔД ЦАРД
  • АПОСТОЛТЫ РӔСТӔДЖЫТЫ НЫМАД
Фыстад ӕнӕхъӕнӕй дӕр у раст ӕмӕ пайда. 12 хай
bsi04 2–16 фф.

3-аг урок — Кӕд цы ӕрцыд

Рагзаманты рӕстӕг куыд нымадтой ӕмӕ Дзуттаг ӕмӕ Грекъаг Фыстыты ахсджиаг цауты азнымадыл ныхас.

ИЕГЪОВӔЙЫ зӕд Данелӕн «цӕгаты паддзахы» ӕмӕ «хуссары паддзахы» тыххӕй цӕстылуайӕн куы лӕвӕрдта, уӕд цалдӕр хатты спайда кодта дзырдбаст «нысангонд рӕстӕг»-ӕй (НД) (Дан. 11:6, 27, 29, 35). Иегъовӕ рӕстӕгмӕ йӕ хъус лӕмбынӕг кӕй дары ӕмӕ йӕ фӕндтӕ нысангонд рӕстӕджы кӕй ӕххӕст кӕны, уый ма бӕлвырд кӕнынц бирӕ ӕндӕр стихтӕ дӕр (Лук. 21:24; 1 Фес. 5:1, 2). Йӕ Ныхасы, Библийы нын уый бирӕ «амонӕнтӕ» дӕтты, алыхуызон ахсджиаг цаутӕ кӕд ӕрцыдысты, уый базонынӕн. Фӕстаг азты библион азнымад хуыздӕр райдыдтой ӕмбарын. Археологты ӕмӕ иннӕ ахуыргӕндты иртасӕн куыстытӕ бирӕ ӕнӕмбӕрст фарстатӕм уадзынц рухс, ӕмӕ уый фӕрцы базонӕм, Библийы ахсджиаг цаутӕ кӕд ӕрцыдысты, уый (Ӕмб. 4:18).

2 Рӕнхъон ӕмӕ бӕрцон нымӕцонтӕ. Дыккаг урочы (24 ӕмӕ 25 абзацты) мах дзырдтам, бӕрцон нымӕцонтӕ рӕнхъон нымӕцонтӕй цӕмӕй хицӕн кӕнынц, ууыл. Уыцы хицӕндзинад хъуамӕ нӕ зӕрдыл дарӕм, абон рӕстӕг цы мадзӕлттӕй хынцынц, уыдоны руаджы цавӕрдӕр библион цауы бон куы бӕлвырд кӕнӕм, уӕд. Зӕгъӕм, ахӕм ныхӕстӕ: «Иудӕйы паддзах Иоакимы уацары ӕртын ӕвдӕм азы». Ацы ран «ӕртын ӕвдӕм» у рӕнхъон нымӕцон. Уый амоны, кӕй рацыд 36 ӕнӕхъӕн азы ӕмӕ цалдӕр бон, къуыри кӕнӕ мӕйы (36-ӕм аз куы фӕци, уымӕй цас рӕстӕг рацыд, уымӕ гӕсгӕ) (Иер. 52:31).

3 Паддзах паддзахбадӕныл цы аз ӕрбадт ӕмӕ йӕ хицаудзинады азтӕ. Библи амоны, Иудӕ ӕмӕ Израилы, афтӕ ма Вавилон ӕмӕ Персы паддзахӕдты хъуыддӕгтӕ цы чингуыты фыстой, уыдонмӕ. Уыцы цыппар паддзахады дӕр цы хъуыддӕгтӕ цыд, уыдон бӕстон, фӕд-фӕдыл фыстой паддзӕхты хицаудзинады азтӕм гӕсгӕ. Библийы дӕр хабӕрттӕ раст афтӕ ӕрцыдысты фыст. Тынг арӕх Библи фӕамоны, фиппаинӕгтӕ цы документӕй цӕуынц хаст, уый номмӕ, зӕгъӕм, «Соломоны хъуыддӕгты чиныг» (3 Пад. 11:41). Паддзах-иу паддзахбадӕныл цы аз ӕрбадт, уый-иу ӕххӕст азыл нымад нӕ цыд, йӕ хицаудзинады ӕххӕст азтӕ-иу уый фӕстӕ райдыдтой. Хицаудзинады азтӕ уыдысты, паддзах-иу ӕцӕгдӕр паддзахы бартӕ йӕхимӕ куы райста; нымайгӕ та-иу сӕ кодтой иу нисанӕй иннӕ нисанмӕ, ома иу уалдзӕгӕй иннӕ уалдзӕгмӕ. Паддзах-иу паддзахы бартӕ куы райста, уӕд-иу иннӕ нисаны онг уыцы рӕстӕг хаудта, паддзахбадӕныл куы сбадт, уыцы азмӕ, уыцы аз-иу, зӕгъӕн ис, ӕмӕ йӕ размӕ цы паддзах уыд, уый хӕстӕ кӕронмӕ ӕххӕст кодта. Фӕлӕ-иу йӕхӕдӕг кӕй райдыдта хицауиуӕг кӕнын, уый-иу нымайын байдыдтой иннӕ нисаны 1-аг бонӕй.

4 Цӕвиттонӕн райсӕм, Соломон паддзах куы сси, уыцы рӕстӕг. Куыд зыны, афтӕмӕй уый паддзахбадӕныл ӕрбадт н. э. агъоммӕ 1037 азы нисаны размӕ, цалынмӕ ма Давид ӕгас уыд, уӕдмӕ. Уымӕй бирӕ нӕ рацыд, афтӕ Давид амард (3 Пад. 1:39, 40; 2:10). Фӕлӕ Давиды хицаудзинады фӕстаг аз нымад цыд н. э. агъоммӕ 1037 азы уалдзӕгмӕ, ӕмӕ хаудта, паддзах цы 40 азы дӕргъы уыд, уыцы рӕстӕгмӕ. Уӕдӕ Соломон н. э. агъоммӕ 1037 азы уалдзӕгмӕ цы рӕстӕг уыд паддзах, уый нымад цӕуы, паддзахбадӕныл цы аз ӕрбадт, ууыл, ӕмӕ уыцы рӕстӕг нӕй бахӕссӕн йӕ хицаудзинады азтӕм, уымӕн ӕмӕ уыцы рӕстӕджы дӕргъы Соломон нырма йӕ фыды хицаудзинады рӕстӕг хӕццӕ кодта кӕронмӕ. Уӕдӕ Соломоны паддзахиуӕг кӕныны фыццаг ӕнӕхъӕн аз райдыдта н. э. агъоммӕ 1037 азы нисанӕй (3 Пад. 2:12). Ӕмткӕй райсгӕйӕ Соломон паддзах уыд 40 ӕнӕхъӕн азы (3 Пад. 11:42). Паддзах паддзахбадӕныл цы аз ӕрбадт, уый йӕ хицаудзинады азтӕм кӕй нӕ хауы, уый нӕ зӕрдыл куы дарӕм, уӕд, библион азнымадмӕ гӕсгӕ рӕстӕг нымайгӕйӕ, нӕ фӕрӕдийдзыстӕмa.

РӔСТӔГ ФӔСТӔМӔ НЫМАЙЫН АДАМЫ СФӔЛДИСЫНЫ ОНГ

5 Бындурӕн ист бонӕй райдайгӕ. Адамы сфӕлдисыны онг анымайынӕн бындурӕн ист боныл нымад цӕуы н. э. агъоммӕ 539 аз — Кир Вавилоны хицауиуӕггӕнӕг хӕдзарвӕндаг паддзахбадӕнӕй куы раппӕрстаb. Иудейты ссӕрибар кӕныны фӕдыл Кир бардзырд радта, Вавилоны фыццаг аз куы хицауиуӕг кодта — н. э. агъоммӕ 537 азы уалдзӕджы размӕ. Ездрӕйы 3:1 стихы дзырдӕуы, зӕгъгӕ, Израилы фырттӕ Иерусалиммӕ ӕрыздӕхтысты ӕвдӕм мӕймӕ, тишримӕ, уый та хауы сентябры дыккаг ӕмбисӕй — октябры фыццаг ӕмбисмӕ. Уӕдӕ н. э. агъоммӕ 537 азы фӕззӕг банымайӕн ис, Иерусалимы Иегъовӕйы дин йӕ къахыл куы слӕууын кодтой, уыцы рӕстӕгыл.

6 Н. э. агъоммӕ 537 азы фӕззӕджы Иерусалимы Иегъовӕйӕн фӕстӕмӕ кувын куы райдыдтой, уӕд уый амыдта, пехуымпарадон рӕстӕг кӕй фӕци. Цавӕр рӕстӕг? «Ӕвдай азы». Уыйбӕрц рӕстӕг Зӕрдӕвӕрд зӕхх хъуамӕ уыдаид ӕдзӕрӕг, ӕмӕ ма уый тыххӕй Иегъовӕ загъта: «Вавилоны уыл ӕвдай азы куы сӕххӕст уа, уӕд уӕм Ӕз ме ’ргом аздахдзынӕн, ӕмӕ сӕххӕст кӕндзынӕн, фӕстӕмӕ уӕ ацы бынатмӕ ӕркӕныны тыххӕй цы хорз ныхас загътон, уый» (Иер. 25:11, 12; 29:10). Данел хорз зыдта ацы пехуымпарад ӕмӕ уыцы ӕвдай азы куы фӕуд кодтой, уӕд уый фӕдыл куывта Хуыцаумӕ (Дан. 9:1—3). Уӕдӕ н. э. агъоммӕ 537 азы фӕззӕджы цы ӕвдай азы фесты, уыдон хъуамӕ райдыдтаиккой н. э. агъоммӕ 607 азы фӕззӕджы. Уымӕн ис бӕрӕг бӕлвырдгӕнӕнтӕ. Иеремийы чиныджы 52-ӕм сӕры фыст ис ахсджиаг цаутӕ: Иерусалимыл вавилойнӕгтӕ куыд ӕрхъула кодтой, стӕй йӕм куыд бабырстой ӕмӕ н. э. агъоммӕ 607 азы паддзах Седекийы уацары куыд акодтой. Дарддӕр, 12-ӕм стихы куыд дзырдӕуы, афтӕмӕй «фӕндзӕм мӕйы... дӕсӕм бон», ома авы мӕйы (июлы дыккаг ӕмбисӕй — августы фыццаг ӕмбисмӕ) дӕсӕм бон вавилойнӕгтӕ басыгътой кувӕндон ӕмӕ сахар. Фӕлӕ уый дӕр нӕма уыд ӕвдай азы райдиан. Иудейты хицаудзинадӕн кӕрон нырма не ’рцыд, уымӕн ӕмӕ сӕ уыцы зӕххыл чи баззад, уыдонӕн уыд хицау — Годоли, Вавилоны паддзах кӕй снысан кодта, уый. «Ӕвдӕм мӕйы» Годоли ӕмӕ ма кӕйдӕрты кӕй амардтой, уымӕ гӕсгӕ, иудейтӕй чи баззад, уыдон фыртӕсӕй Египетмӕ алыгъдысты. Ӕрмӕстдӕр ацы цауы фӕстӕ, н. э. агъоммӕ 607 азы 1 октябрӕй, зӕхх бынтондӕр сси «ӕдзӕрӕг... цалынмӕ ӕвдай азы нӕ сӕххӕст сты, уӕдмӕ» (4 Пад. 25:22—26; 2 Пар. 36:20, 21).

7 Н. э. агъоммӕ 607 азӕй н. э. агъоммӕ 997 азы онг. Ӕнцон банымайӕн нӕу, Иерусалимы ныппырхӕй Соломоны мӕлӕты фӕстӕ паддзахад куы фӕдих, уый онг цас рацыд, уый. Фӕлӕ Ӕртыккаг ӕмӕ Цыппӕрӕм Паддзахӕдты чингуыты фыстытӕм гӕсгӕ израилаг ӕмӕ иудейаг паддзӕхты хицаудзинады азтӕ абаргӕйӕ бӕрӕг у, уыцы рӕстӕг 390 азы кӕй ахаста. Уыцы нымӕц раст кӕй у, уый фидарӕй бӕлвырд кӕны Иезекилы 4:1—13 фыст пехуымпарад. Уый амоны, Иерусалимыл куы ӕрхъула кӕной ӕмӕ йын ӕндӕр адӕмтӕ йӕ цӕрджыты уацары куы акӕной, уыцы рӕстӕгмӕ: уый та ӕрцыд н. э. агъоммӕ 607 азы. Уӕдӕ Иудӕйӕн нысангонд 40 азы фесты, Иерусалим гӕныстон куы фӕци, уӕд. Израилӕн нысангонд 390 азы, Самари куы ныппырх кодтой, уӕд нӕ фесты, уымӕн ӕмӕ Иезекил куы пехуымпариуӕг кодта, уӕд уыцы хабар раджы аивгъуыдта. Уыимӕ ма йӕ пехуымпарад комкоммӕ амоны Иерусалимы ӕрхъуламӕ ӕмӕ йӕ ныппырхмӕ. Уӕдӕ «Израилы хӕдзары тӕригъӕдтӕн» дӕр кӕрон ӕрцыд н. э. агъоммӕ 607 азы. Ацы бонӕй фӕстӕмӕ куы анымайӕм, уӕд базондзыстӕм 390 азы кӕй райдыдтой н. э. агъоммӕ 997 азы. Уыцы аз Иеровоам, Соломоны мӕлӕты фӕстӕ, Давиды хӕдзарӕй ахицӕн ӕмӕ «израилӕгты Иегъовӕйӕ фӕиппӕрд кодта ӕмӕ сӕ стыр тӕригъӕдты баппӕрста» (4 Пад. 17:21).

8 Н. э. агъоммӕ 997 азӕй н. э. агъоммӕ 1513 азы онг. Соломон цы 40 ӕнӕхъӕн азы паддзахиуӕг кодта, уыдонӕй фӕстаг кӕд н. э. агъоммӕ 997 азы уалдзӕджы фӕци, уӕд йӕ хицаудзинады фыццаг аз та хъуамӕ райдыдтаид н. э. агъоммӕ 1037 азы уалдзӕджы (3 Пад. 11:42). Библийы, 3 Паддзахӕдты 6:1, дзырдӕуы, зӕгъгӕ, Соломон Иерусалимы Иегъовӕйӕн кувӕндон аразын райдыдта йӕ хицаудзинады цыппӕрӕм азы дыккаг мӕйы. Уӕдӕ йӕ хицаудзинады райдианӕй рацыд ӕртӕ ӕнӕхъӕн азы ӕмӕ иу ӕнӕхъӕн мӕй, ӕмӕ нӕ уый та кӕны н. э. агъоммӕ 1034 азы апрель-маймӕ — кувӕндоны арӕзтады райдианмӕ. Фӕлӕ ма уыцы стихы дзырдӕуы, зӕгъгӕ, уый уыд, «Израилы фырттӕ Египеты зӕххӕй куы рацыдысты, уымӕй цыппарсӕдӕ ӕстайӕм азы». Ам дӕр та «цыппарсӕдӕ ӕстайӕм аз» у рӕнхъон нымӕцон ӕмӕ амоны 479 ӕнӕхъӕн азмӕ. Уӕдӕ 1034 куы бафтауӕм 479, уӕд ӕрцӕудзыстӕм н. э. агъоммӕ 1513 азмӕ — Израил Египетӕй куы рацыд, уыцы азмӕ. 2-аг урочы 19 абзац куыд ӕмбарын кӕны, афтӕмӕй н. э. агъоммӕ 1513 азӕй израилӕгтӕ авив (нисан) райдыдтой нымайын афӕдзы фыццаг мӕйыл (Рац. 12:2), уымӕй размӕ та-иу сӕм афӕдз райдыдта фӕззӕджы, тишрийы мӕйы. Иу иртасӕн куысты дзырдӕуы: «Паддзӕхты хицаудзинады азтыл нымад цӕуынц уалдзӕджы райдайгӕ азтӕ, ахӕм азнымад ма уыд вавилойнӕгтӕм дӕр» («The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge», 1957, 12 т., 474 ф.). Библийы фӕззӕджы райдайгӕ афӕдз уалдзӕджы райдайгӕ афӕдзӕй куы фӕивта, уӕд азнымады иуӕй-иу рӕтты бафтыд кӕнӕ фӕцух ӕхсӕз мӕйы.

9 Н. э. агъоммӕ 1513 азӕй н. э. агъоммӕ 1943 азы онг. Рацыды 12:40, 41 стихты Моисей фыссы: «Израилы фырттӕ Египеты цардысты цыппарсӕдӕ ӕртын азы». Ацы ныхӕстӕй бӕрӕг у, уыдон уыцы рӕстӕг иууылдӕр Египеты кӕй нӕ цардысты. Ацы ӕмгъуыд райдыдта, Авраам Ханаанмӕ цӕугӕйӕ Евфратыл куы ахызт, уӕд — Иегъовӕ Авраамимӕ цы бадзырд скодта, уый дӕр йӕ тыхы уӕд бацыд. Уыцы рӕстӕгӕй сыл фыццаг 215 азы ацыдысты Ханааны, ӕмӕ ма уый фӕстӕ ноджы иу уыйбӕрц та Египеты. Уыцы рӕстӕг фӕцис Израил Египеты цагъарадӕй н. э. агъоммӕ 1513 азы бынтондӕр куы ссӕрибар, уӕдc. «Ног дунейы тӕлмац»-ы (англ.) Рацыды 12:40 стихмӕ цы фиппаинаг ис, уым дзырдӕуы, зӕгъгӕ, грекъаг Септуагинтӕйы (тӕлмац у масоретаг текстӕй бирӕ рагондӕр дзуттаг текстӕй) дзырд «Египеты» фӕстӕ ис дзырдтӕ «ӕмӕ Ханааны зӕххыл». Ахӕм ныхӕстӕ ма ӕмбӕлы Самариаг фондз чиныджы дӕр. Галатӕгтӕм 3:17 (уым дӕр ис 430 азы кой) дзырдӕуы, ацы ӕмгъуыд кӕй райдыдта Авраамимӕ бадзырд сфидар кӕнынӕй, ома Авраам Ханаанмӕ цӕугӕйӕ Евфратыл куы ахызт, уыцы рӕстӕгӕй. Уӕдӕ афтӕмӕй, уый уыдис н. э. агъоммӕ 1943 азы, Авраамыл 75 азы куы цыд (Уӕв. 12:4).

10 Ацы нымад раст кӕй у, уый ма сбӕрӕг кӕнӕн ис ӕндӕрхуызон дӕр: Куыстыты 7:6 дзырдӕуы, Авраамы мыггаг 400 азы кӕй уыдзысты ӕфхӕрды бынаты. Кӕд сӕ Иегъовӕ египетӕгты ӕфхӕрдӕй н. э. агъоммӕ 1513 азы ссӕрибар кодта, уӕд ӕфхӕрды рӕстӕг хъуамӕ райдыдтаид н. э. агъоммӕ 1913 азы. Уый уыди, Исахъыл фондз азы куы сӕххӕст ӕмӕ дзы Измаил куы «хынджылӕг кодта», дзидзийӕ йӕ кӕй баиртӕстой, уый тыххӕй (Уӕв. 15:13; 21:8, 9).

11 Н. э. агъоммӕ 1943 азӕй н. э. агъоммӕ 2370 азы онг. Куыд федтам, афтӕмӕй н. э. агъоммӕ 1943 азы Авраам Ханаанмӕ куы бацыд, уӕд ыл цыди 75 азы. Ныр нӕ бон у ивгъуыд заманты дарддӕр анымайын — Нойы бонты онг. Уымӕн нын баххуыс кӕндзысты Уӕвынады 11:10—12:4 фыст азтӕ. Ӕдӕппӕтӕй сӕ цы 427 азы уайы, уыдон нымад сты афтӕ:

Доны хъаймӕты райдианӕй

Арфаксады райгуырды онг 2 азы

Уый фӕстӕ Салӕйы райгуырды онг 35 азы

Еверы райгуырды онг 30 азы

Фалекы райгуырды онг 34 азы

Рагавы райгуырды онг 30 азы

Серухы райгуырды онг 32 азы

Нахоры райгуырды онг 30 азы

Фарӕйы райгуырды онг 29 азы

Фарӕйы мӕлӕты онг,

Авраамыл 75 азы куы цыд, уӕд 205 азы

Ӕдӕппӕтӕй 427 азы

Н. э. агъоммӕ 1943 азмӕ 427 азы куы бафтауӕм, уӕд ӕрцӕудзыстӕм н. э. агъоммӕ 2370 азмӕ. Уӕдӕ Библийы бӕрӕггӕнӕнтӕм гӕсгӕ Нойы бонты Доны хъаймӕт райдыдта н. э. агъоммӕ 2370 азы.

12 Н. э. агъоммӕ 2370 азӕй н. э. агъоммӕ 4026 азы онг. Ивгъуыд заманты дарддӕр куы ацӕуӕм, уӕд фендзыстӕм, Библи ма кӕй амоны, Доны хъаймӕтӕй суанг Адамы сфӕлдисыны онг цас рӕстӕг ис, уый дӕр. Уыдӕттӕ фыст сты Уӕвынады 5:3—29 ӕмӕ Уӕв 7:6, 11. Уыцы рӕстӕджы нымад ӕвдыст у дӕлдӕр:

Адамы сфӕлдисынӕй

Сифы райгуырды онг 130 азы

Уый фӕстӕ Еносы райгуырды онг 105 азы

Каинаны райгуырды онг 90 азы

Малелеилы райгуырды онг 70 азы

Иареды райгуырды онг 65 азы

Енохы райгуырды онг 162 азы

Мафусалы райгуырды онг 65 азы

Ламехы райгуырды онг 187 азы

Нойы райгуырды онг 182 азы

Доны хъаймӕты онг 600 азы

Ӕдӕппӕтӕй 1 656 азы

1 656 азмӕ куы бафтауӕм нӕ раздӕры нымӕц н. э. агъоммӕ 2370 аз, уӕд ӕрцӕудзыстӕм н. э. агъоммӕ 4026 азмӕ — Адамы сфӕлдисыны азмӕ. Ӕмӕ, ӕвӕццӕгӕн, Адамы сфӕлдыстӕуыд фӕззӕджы, уымӕн ӕмӕ-иу рагзаманты къӕлиндартӕн сӕ фылдӕры афӕдз райдыдта фӕззӕгӕй.

13 Уымӕн абон цы нысаниуӕг ис? Чиныг «„Ӕппӕт Фыст“ у ӕцӕг ӕмӕ пайда»-йы фыццаг рауагъды (рацыд 1963 азы) дзырдӕуыд: «Цымӕ уый ууыл дзурӕг у, ӕмӕ 1963 азмӕ, Иегъовӕ „йе ’ппӕт хъуыддӕгтӕй куы ӕрӕнцад“, уыцы „бонӕй“ 5 988 азы рацыд? (Уӕв. 2:3). Нӕ, уымӕн ӕмӕ Иегъовӕйы ӕнцойы бон, Адамы куы сфӕлдыста, уӕд нӕ райдыдта. Иегъовӕ Адамы куы сфӕлдыста, уӕд ӕхсӕзӕм сфӕлдыстадон бон нырма нӕ фӕци ӕмӕ ма, ӕввӕццӕгӕн, уый дарддӕр дӕр фӕлдыста алыхуызон цӕрӕгойтӕ ӕмӕ мӕргътӕ. Уыимӕ ма, Хуыцау Адамӕн бахӕс кодта цӕрӕгойтӕн нӕмттӕ раттын ӕмӕ уымӕн дӕр хъуыди рӕстӕг; уый фӕстӕ сфӕлдыста Евӕйы (Уӕв. 2:18—22; кӕс ма НД, 1953, 19 стихмӕ фиппаинаг, англ.). Цӕмӕй бӕлвырд базонӕм, «ӕвдӕм бон»-ӕй абоны онг [1963 азы онг] цас рацыд, уый тыххӕй 5 988 азӕй хъӕуы аппарын, Адамы сфӕлдисынӕй „ӕхсӕзӕм боны“ фӕудмӕ цы рӕстӕг рацыд, уый. Раст нӕу Библийы азнымадмӕ гӕсгӕ ӕнӕбындур хатдзӕгтӕ кӕнын ӕмӕ фидӕны кӕд цы уыдзӕн, уый базоныныл архайын (Матф. 24:36)»d.

14 Цы зӕгъӕн ис ахуыргӕндты хъуыдыйӕ та, зӕгъгӕ, адӕймаг зӕххыл фӕзынд сӕдӕ мин кӕнӕ миллиардгай азты размӕ? Библийы фыст цаутӕй хъауджыдӕр, уыцы ныхӕстӕй иуӕн дӕр нӕй, рагзаманты чи ӕрцыд фыст, ахӕм ӕвдисӕйнӕгтӕ. «Фыццагуӕвӕг адӕймаджы» фӕзынд цы рӕстӕгмӕ хӕссынц, уый ӕнцайы, ӕппындӕр сбӕлвырд кӕнӕн кӕмӕн нӕй, ахӕм хъуыдытыл. Ӕцӕгдӕр та ӕууӕнчы аккаг истори ӕмӕ азнымад дзурынц ӕрмӕстдӕр цалдӕр мин азы тыххӕй. Зӕххыл ӕрцыд стыр ивддзинӕдтӕ, зӕгъӕм, Нойы бонты ӕппӕтдунеон Хъаймӕты рӕстӕджы, ӕмӕ уыдӕттӕ тынг фӕзындысты зӕххы геологон дагътыл ӕмӕ археологон скъӕхтытыл. Уымӕ гӕсгӕ, зонад Доны хъаймӕты размӕ ӕрцӕуӕг цаутӕн цы рӕстӕг бацамоны, уый тынг дызӕрдыггаг вӕййыe. Ӕппӕт ныхмӕвӕрд гипотезӕтӕ ӕмӕ теоритӕй хъауджыдӕр, Библи адӕмы раст зондыл ӕфтауы, уымӕн ӕмӕ дзы бӕлвырд ӕмӕ фӕдфӕдыл фыст ис, адӕм куыд равзӕрдысты, стӕй ма дзы лӕмбынӕг амынд сты Иегъовӕйы ӕвзӕрст адӕмы царды хабӕрттӕ.

15 Библи ахуыргӕнгӕйӕ ӕмӕ Иегъовӕ Хуыцауы, рӕстӕджытӕ ӕмӕ ӕмгъуыдтӕ кӕй къухы сты, Уый хъуыддӕгтыл хъуыдыгӕнгӕйӕ ноджы сӕрныллӕгдӕр куыннӕ уыдзыстӕм. Дзырд дӕр ыл нӕй, зӕххон адӕймаг кӕй ницы у ӕппӕтхъомысджын Хуыцауимӕ абаргӕйӕ. Уый ӕнӕнымӕц миназты размӕ цы стыр куыст бакодта, цы сфӕлдыста, уый тыххӕй Фыстады хуымӕтӕгӕй у загъд: «Райдианы Хуыцау сфӕлдыста арв ӕмӕ зӕхх» (Уӕв. 1:1).

ЙЕСО ЗӔХХЫЛ КӔД ЦАРД

16 Хуыцауы фӕндӕй Йесойы зӕххон царды хабӕрттӕ фыст ӕрцыдысты афтӕ: Матфейы (н. э. 41 аз. ӕв.), Лукайы (н. э. 56—58 аз. ӕв.), Маркы (н. э. 60—65 аз. ӕв.) ӕмӕ Иоанны (н. э. 98 аз. ӕв.). Раззаг урокӕй куыд базыдтам, афтӕмӕй Лукайы 3:1—3 фыст хабӕрттӕм гӕсгӕ, ӕмӕ кесӕр Тивери (Тиберий) н. э. 14 азы кесӕры бартӕ кӕй райста, уый дӕр зӕрдыл даргӕйӕ, мах ӕрцыдыстӕм н. э. 29 азмӕ, Йесо зӕххыл лӕггад кӕнын куы райдыдта, уыцы азмӕ. Матфейы чиныджы цаутӕ куыд цыдысты, алы ран афтӕ фыст не сты, фӕлӕ иннӕ ӕртӕ чиныджы, иу стӕм рӕтты йеддӕмӕ, уыцы ахсджиаг хабӕрттӕ фыст сты, куыддӕриддӕр цыдысты, афтӕ. Уыцы цаутӕ цыбыртӕй амынд сты таблицӕйы «Йесойы зӕххон царды сӕйраг цаутӕ». Таблицӕйӕ зыны, иннӕ евангелисттӕ Йесойы цардӕй цы ахсджиаг хабӕртты кой не скодтой, уыдоны тыххӕй Иоанны Евангелийы кӕй дзырдӕуы (фыст ӕрцыд иннӕ ӕртӕйӕ 30 аз фӕстӕдӕр). Уӕлдай цымыдисаг уый у, ӕмӕ Иоанн дзуры, Йесо йӕ зӕххон лӕггады рӕстӕджы Куадзӕн цыппар хатты кӕй сбӕрӕг кодта: уымӕй та бӕлвырд кӕны, Йесо зӕххыл кӕй лӕггад кодта ӕртӕ аз ӕмӕ ӕрдӕг ӕмӕ йӕ лӕггад н. э. 33 азы кӕй фӕци (Иоанны 2:13; 5:1; 6:4; 12:1 ӕмӕ Ин 13:1)f.

17 Йесо н. э. 33 азы кӕй амард, уымӕн ма ис ӕндӕр бӕлвырдгӕнӕнтӕ дӕр. Моисейы Закъонмӕ гӕсгӕ 15 нисан цыфӕнды бонмӕ дӕр куы ӕрхаудтаид, уӕддӕр-иу алы хатт дӕр уыд сӕрмагонд сабатбон. Уыцы бон-иу ӕнӕуи сабатмӕ куы ӕрхаудта, уӕд-иу нымад цыд «стыр» сабатыл. Иоанны 19:31 куыд дзырдӕуы, афтӕмӕй Йесо куы амард, уӕд дыккаг бон уыд ахӕм стыр бон. Уыйадыл Йесо амард майрӕмбоны. Ӕмӕ 14 нисан майрӕмбонмӕ нӕ эрӕйы нӕдӕр 31-ӕм азы ӕмӕ нӕдӕр 32-ӕм азы ӕрхуадта, фӕлӕ ӕрмӕстдӕр 33 азы. Уӕдӕ Йесо амард растдӕр н. э. 33 азы 14 нисаныg.

18 70-ӕм «авдаз», н. э. 29—36 азтӕ. Йесо цы рӕстӕджы лӕггад кодта, уый тыххӕй ноджыдӕр амынд у Данелы 9:24—27, цыран развӕлгъау дзырд цӕуы 69 азон къуырийыл (483 азыл) — «Иерусалим ногӕй та саразыны дзырд цы заманы рацӕуа, уӕдӕй райдайгӕйӕ Хицау Чырыстийы онг». Неемийы 2:1—8 гӕсгӕ ацы дзырд рацыд Персы паддзах «Артаксерксы хицаудзинады ссӕдзӕм азы». Артаксеркс хицауиуӕг кӕнын кӕд райдыдта? Йӕ фыд Ксеркс, йӕ размӕ паддзах чи уыд, уый амард н. э. агъоммӕ 475 азы кӕрон. Уӕдӕ Артаксеркс паддзахбадӕныл ӕрбадт н. э. агъоммӕ 475 азы, ӕмӕ уымӕн ӕууӕнчы аккаг бӕлвырдгӕнӕнтӕ ссарӕн ис грекъаг, персайнаг ӕмӕ вавилойнаг ӕрмӕджыты. Зӕгъӕм, грекъаг историк Фукидид (йӕ куыстытӕ зындгонд сты сӕ растдзинадӕй) фыссы, зӕгъгӕ, грекъаг паддзахадон архайӕг Фемистокл Персмӕ алыгъд, Артаксеркс «паддзахбадӕныл хӕрзӕрӕджы [куы] ӕрбадт», уӕд. Н. э. I ӕнусы ӕндӕр грекъаг историк Диодоры куыстытӕм гӕсгӕ нӕ бон у базонын, Фемистокл кӕд амард — н. э. агъоммӕ 471 азы кӕнӕ та 470 азы. Фемистокл йӕ бӕстӕйӕ куы алыгъд, уӕд Артаксерксӕй ракуырдта бар, цӕмӕй йын иу афӕдз раттаид персайнаг ӕвзаг сахуыр кӕнынӕн, ӕмӕ уый фӕстӕ ӕрлӕууыдаид йӕ разы. Уӕдӕ Фемистокл Персы н. э. агъоммӕ 472 азӕй фӕстӕдӕр не ’рцардаид, ӕмӕ уырдӕм та ӕрцыдаид, ӕвӕццӕгӕн, н. э. агъоммӕ 473 азы. Уыцы рӕстӕджы Артаксеркс «паддзахбадӕныл хӕрзӕрӕджы ӕрбадт»h.

19 Уӕдӕ куыд зыны, афтӕмӕй «Артаксерксы ссӕдзӕм аз» уыди н. э. агъоммӕ 455 аз. Уымӕй 483 азы (69 азон къуырийы) куы анымайӕм, стӕй ма нӕ зӕрдыл куы дарӕм, нӕ эрӕмӕ хизгӕйӕ нулон аз кӕй нӕй, уӕд ӕрцӕудзыстӕм н. э. 29 азмӕ — «Хицау Чырысти» куы фӕзынд, уыцы азмӕ. Уыцы азы фӕззӕджы Йесо донаргъуыд куы райста ӕмӕ Хуыцауы сыгъдӕг удӕй сӕрст куы ӕрцыд, уӕд сси Мессиа. Пехуымпарады ма дзырдӕуы, зӕгъгӕ, «[ӕвдайӕм] авдазы астӕу [«къуырийы астӕу», НД] уый нывондӕгтӕ ӕмӕ нысайнӕгтӕ ныууадзын кӕндзӕн». Уыцы хабар ӕрцыд, Чырыстийы нывонд иудейаг нывӕндтӕ (уыцы нывондӕн йӕ рагфӕлгонц) куы аиуварс кодта, уӕд. Уыцы азон «къуырийы астӕу», ома ӕртӕ азы ӕмӕ ӕрдӕг, амоны н. э. 33 азы уалдзӕгмӕ, Йесойы куы амардтой, уӕдмӕ. Фӕлӕ 70-ӕм къуырийы кӕроны онг уый хъуамӕ «бирӕтимӕ фидыд ӕрфидар кодтаид [«бадзырд хъуамӕ йӕ тыхы дардтаид», НД]». Уый амоны, дзуттӕгтӕ ма авд азы дӕргъы — н. э. 29 азӕй 36 азы онг — кӕй уыдысты хайджын Иегъовӕйы хорзӕхӕй. Ӕрмӕстдӕр уый фӕстӕ фӕзынд ӕнӕсунӕт муртаттӕн фадат монон израилӕгтӕ суӕвынӕн, ӕмӕ уый рабӕрӕг н. э. 36 азы, Корнилий чырыстон дин куы райста, уӕдi (Ап. к. 10:30—33, 44—48; 11:1).

АПОСТОЛТЫ РӔСТӔДЖЫТЫ НЫМАД

20 Н. э. 33 азӕй 49 азы онг. Ам нын баххуыс кӕндзӕн н. э. 44 аз. Иосиф Флавий куыд фыссы, афтӕмӕй, Ромы императорӕй Клавдий куы ныллӕуыд, уӕд (н. э. 41 азы) ма уый фӕстӕ Ирод Агриппӕ I хицауиуӕг кодта ӕртӕ азы («Иудейские древности», 19 чиныг, 8 сӕр, 2 пункт, уыр.). Историон бӕлвырдгӕнӕнтӕм гӕсгӕ Ирод Агриппӕ I амард н. э. 44 азыj. Ӕмӕ ныр Библимӕ куы ӕркӕсӕм, уӕд уынӕм, Ироды мӕлӕты размӕ цы хабӕрттӕ ’рцыд: Агав «Уды амындӕй» (НФ) развӕлгъау загъта, зӕгъгӕ, тынг ӕххормаг рӕстӕг скӕндзӕн; апостол Иаковы кардӕй амардтой; Петры ахӕстоны бакодтой (Куадзӕны рӕстӕджы) ӕмӕ стӕй диссаджы хуызы ссӕрибар. Ацы цаутӕ иууылдӕр ахӕссӕн ис н. э. 44 азмӕ (Ап. к. 11:27, 28; 12:1—11, 20—23).

21 Рагзагъд ӕххормаг рӕстӕг скодта н. э. 46 азмӕ ’ввахс. Уӕдӕ Павел ӕмӕ Варнавӕ Иерусалимы кӕй ӕххуыс кодтой, уый дӕр уыцы рӕстӕджы уыдаид (Ап. к. 12:25). Сириаг Антиохимӕ куы ӕрцыдысты, уӕд сӕ сыгъдӕг уд равзӕрста фыццаг уацамындон балцӕн, сӕ фӕндаг хъуамӕ акодтаиккой Кипр ӕмӕ Къаннӕг Азийы сахартӕ ӕмӕ облӕсттӕй бирӕтылk. Куыд зыны, афтӕмӕй ацы балц ахаста н. э. 47 азы уалдзӕгӕй н. э. 48 азы фӕззӕгмӕ, уыимӕ Къаннӕг Азийы цы зымӕг арвыстой, уый дӕр. Ӕвӕццӕгӕн, Павел иннӕ зымӕг арвыста сириаг Антиохийы ӕмӕ афтӕмӕй ӕрцыдыстӕм н. э. 49 азы уалдзӕгмӕ (Ап. к. 13:1—14:28).

22 Ацы азнымадмӕ ма ахӕссӕн ис, Галатӕгтӕм 1 ӕмӕ 2 сӕрты цы фыст ис, уый дӕр. Уым Павел дзуры, зӕгъгӕ, чырыстон дин куы райста, уӕд ма уый фӕстӕ Иерусалимы уыд дыууӕ хатты: фыццаг хатт — «ӕртӕ азы куы рацыд», дыккаг хатт та — «цыппӕрдӕс азы куы рацыд» (Гал. 1:17, 18; 2:1). Кӕд ацы дыууӕ нымӕцы рӕнхъон нымӕцонтӕ сты — уӕды рӕстӕджыты куыд дзырдтой, уымӕ гӕсгӕ, ӕмӕ кӕд Павел чырыстон дин райста апостолты рӕстӕджыты фыццаг азты, Библийы фыст цаутӕм гӕсгӕ, уӕд 3 азы ӕмӕ 14 азы хауынц н. э. 34 азӕй 36 азмӕ ӕмӕ н. э. 36 азӕй 49 азмӕ.

23 Павел Иерусалиммӕ дыккаг хатт, ӕвӕццӕгӕн, ацыд (уый тыххӕй фыст ис Галатӕгтӕм ӕрвысты) сунӕт кӕныны фарст аскъуыддзаг кӕнынмӕ, уымӕн ӕмӕ Титӕн дӕр, Павелимӕ чи уыд, уымӕн дӕр ницы загътой сунӕт скӕныны тыххӕй. Куыстыты 15:1—35 кӕсӕм, уыцы фарстайы фӕдыл бӕлвырд уынаффӕ кӕй рахастой, ӕмӕ кӕд уыцы амынд райсыны тыххӕй ацыдысты, уӕд зӕгъӕн ис, ӕмӕ н.э. 49 аз у, Павелы фыццаг ӕмӕ дыккаг уацамындон балцы ӕхсӕн цы аз уыд, уый. Уымӕй уӕлдай ма, Галатӕгтӕм 2:1—10 гӕсгӕ Павел уыцы фадатӕй спайда кодта, цӕмӕй Иерусалимы ӕмбырды «номдзыддӕртӕн» (НФ) радзырдтаид, цы хорз хабар хъусын кодта, уый, ӕмӕ афтӕмӕй сбӕлвырд кодтаид, «цымӕ дзӕгъӕлы нӕ архайдта». Раст уыдзӕн зӕгъын, Павел уый йӕ фыццаг уацамындон балцы фӕстӕ кӕй сарӕзта. Павел уӕд Иерусалиммӕ ацыд «раргомадмӕ гӕсгӕ».

24 Павелы дыккаг уацамындон балц, н. э. 49—52 азтӕм ӕввахс. Павел Иерусалимӕй куы ӕрыздӕхт, уӕд цасдӕр рӕстӕг уыди сириаг Антиохийы; уымӕ гӕсгӕ, ӕвӕццӕгӕн, н. э. 49 азы сӕрды фӕудмӕ ’ввахс уырдыгӕй ацыд йӕ дыккаг балцы (Ап. к. 15:35, 36). Фыццаг балцӕй ацы балцы фылдӕр рӕтты уыд ӕмӕ йӕ зымӕгиуат кӕнын бахъуыд Къаннӕг Азийы. Ӕвӕццӕгӕн, н. э. 50 азы уалдзӕджы уый сразы Македонийы хъусын кӕныныл ӕмӕ араст Европӕмӕ. Уый фӕстӕ уый хъусын кодта ӕмӕ ног ӕмбырдтӕ арӕзта Филиппы, Фессалоникы, Верийы ӕмӕ Афинты. Афтӕмӕй уый н. э. 50 азы фӕззӕджы 2 100 километры бӕрц куы ацыд (сӕ фылдӕр фистӕгӕй), уӕд ӕрхӕццӕ Коринфмӕ (Ап. к. 16:9, 11, 12; 17:1, 2, 10, 11, 15, 16; 18:1). Куыстыты 18:11 гӕсгӕ Павел уым фӕци 18 мӕйы, ӕмӕ афтӕмӕй ӕрцыдыстӕм н. э. 52 азы райдианмӕ. Зымӕг куы фӕци, уӕд Павел науыл аленк кодта Кесаримӕ ӕмӕ ма фӕндагыл бацыд Ефесмӕ дӕр. Йӕ хӕдзармӕ — сириаг Антиохимӕ — ӕрыздӕхт н. э. 52 азы сӕрдмӕ ’ввахс, ӕмбырдмӕ (ӕвӕццӕгӕн, Иерусалимы) салам раттынмӕ куы ссыд, уый фӕстӕl (Ап. к. 18:12—22).

25 Иу археологон бӕлвырдгӕнӕнмӕ гӕсгӕ Павел Коринфмӕ фыццаг хатт ӕрцыд н. э. 50—52 азты. Уый у рескрипты хай — император Кесӕр Клавдий Грекъмӕ дельфийӕгтӕм цы текст ныффыста, уый хай; уым ис ахӕм ныхӕстӕ «[Луций Ю]ний, Галлион... проконсул». Историктӕн сӕ фылдӕр разы кӕнынц, зӕгъгӕ, ацы тексты цы нымӕц ӕмбӕлы — 26, уый амоны, Клавдийы 26-ӕм хатт император куы расидтысты, уымӕ. Ӕндӕр рагон тексттӕм гӕсгӕ Клавдийы император 27-ӕм хатт расидтысты н. э. 52 азы 1 августы размӕ. Адӕймаг-иу проконсулы бынат ахста иу афӕдз, сӕрды райдианӕй нымайгӕйӕ. Уӕдӕ Галлион Ахайы проконсул цы афӕдзы дӕргъы уыд, уый, куыд зыны, афтӕмӕй хауы — н. э. 51 азы сӕрдӕй н. э. 52 азы сӕрды онг. «Ахайы Галлион проконсул куы ссис, уӕд Иудеӕгтӕ ӕмвӕндӕй Павелмӕ балӕбурдтой, тӕрхондоны размӕ йӕ раластой» (НФ). Галлион Павелы куы сраст кодта, уӕд ма апостол уым «фаг бонтӕ фӕуӕвгӕйӕ» науыл аленк кодта Сиримӕ (Ап. к. 18:11, 12, 17, 18). Ӕппӕт ацы хабӕрттӕ бӕлвырд кӕнынц, Павел Коринфы цы 18 мӕйы уыд, уыдон кӕй фесты н. э. 52 азы уалдзӕджы. Ӕндӕр бӕлвырдгӕнӕн ма ссарӕн ис мӕнӕ ацы ныхӕсты, зӕгъгӕ, Павел Коринфмӕ ӕрцӕугӕйӕ «ссардта иу Иудейаджы, йӕ ном Акилӕ, гуырдӕй Понтийаг, ӕрӕджы ’рцӕуӕг Италийӕ ӕмӕ йӕ ус Прискиллӕйы, — уымӕн ӕмӕ Клавдий бардзырд ратта ӕппӕт Иудейтӕн Ромӕй ацӕуынмӕ» (Ап. к. 18:2). V ӕнусы райдианы историк Павел Орозий куыд фыста, афтӕмӕй ацы бардзырд рацыд Клавдийы хицауиуӕгады фарастӕм азы, ома н. э. 49 азы, йе та н. э. 50 азы райдианы. Уӕдӕ Акилӕ ӕмӕ Прискиллӕ Коринфмӕ ӕрлыгъдаиккой уыцы аз, цалынмӕ фӕззӕг нӕ райдыдта, уӕдмӕ. Уымӕ гӕсгӕ Павелӕн йӕ бон сси уыдонмӕ ӕрфысым кӕнын н. э. 50 азы фӕззӕгӕй н. э. 52 азы уалдзӕджы онгa.

26 Павелы ӕртыккаг уацамындон балц, н. э. 52—56 азтӕм ӕввахс. Павел Сириаг Антиохийы «цасдӕр рӕстӕг» куы фӕци, уӕд та ногӕй араст Къаннӕг Азимӕ ӕмӕ, ӕвӕццӕгӕн, н. э. 52—53 азты зымӕджы Ефесмӕ ӕрхӕццӕ (Ап. к. 18:23; 19:1). Павел Ефесы адӕмы ахуыр кодта «ӕртӕ мӕйы», стӕй та «дыууӕ азы», ӕмӕ уый фӕстӕ ацыд Македонимӕ (Ап. к. 19:8—10). Фӕстӕдӕр уый Ефесы цӕстдарджыты зӕрдыл ӕрлӕууын кодта, се ’хсӕн «ӕртӕ азы» кӕй лӕггад кодта, фӕлӕ ацы нымӕц, гӕнӕн ис, ӕмӕ баххӕст кодта ӕртӕмӕ (Ап. к. 20:31). Куыд зыны, афтӕмӕй Павел Ефесӕй ацыд н. э. 55 азы райдианы «Фӕндзайӕм боны фӕстӕ», ӕмӕ ныхӕццӕ суанг Коринфы онг (Греци), цӕмӕй ӕртӕ зымӕгон мӕйы уым арвыстаид. Уый фӕстӕ аздӕхт фӕстӕмӕ цӕгатырдӕм ӕмӕ н. э. 55 азы Куадзӕнмӕ уыд Филиппы. Уырдыгӕй уый аленк кодта Кесаримӕ ӕмӕ ма фӕндагыл баздӕхт Троадӕмӕ ӕмӕ Милитмӕ. Н. э. 56 азы Фӕндзайӕм бонмӕ та ссыд Иерусалиммӕb (1 Кор. 16:5—8; Ап. к. 20:1—3, 6, 15, 16; 21:8, 15—17).

27 Фӕстаг азтӕ, н. э. 56—100 азтӕ. Павел Иерусалиммӕ куы ссыд, уымӕй бирӕ нӕ рацыд, афтӕ йӕ ӕрцахстой. Уый акодтой Кесаримӕ ӕмӕ уым дыууӕ азы дӕргъы фӕци ахст, цалынмӕ Феликсы бӕсты хицау Фест не сси (Ап. к. 21:33; 23:23—35; 24:27). Фест Кесаримӕ куы ’рцыд ӕмӕ уый фӕстӕ Павелы Роммӕ куы арвыстой, уый, ӕвӕццӕгӕн, уыд н. э. 58 азc. Павел наусӕфт куы баййӕфта ӕмӕ зымӕг Мальтӕйы куы арвыста, уӕд — н. э. 59 азмӕ ’ввахс — сӕ балц фӕци. Фыстадмӕ гӕсгӕ уый Ромы ахст фӕци дыууӕ азы, ома суанг н. э. 61 азмӕ, ӕмӕ-иу ӕм чи ’рбацыд, уыдонӕн-иу хъусын кодта ӕмӕ сӕ ахуыр кодта (Ап. к. 27:1; 28:1, 11, 16, 30, 31).

28 Кӕд Куыстыты историон афыстытӕ ууыл фӕуд кӕнынц, уӕддӕр зӕгъӕн ис, ӕмӕ Павелы ссӕрибар кодтой ӕмӕ йӕ уацамындон хъуыддаг адарддӕр кодта Криты, Грецийы ӕмӕ Македонийы. Бӕрӕг нӕу, Испанимӕ искуы бахӕццӕ ӕви нӕ. Ӕвӕццӕгӕн, Павелы фӕстаг хатт Ромы куы ӕрцахстой — н. э. 65 азмӕ ӕввахс — уӕд уымӕй гыццыл фӕстӕдӕр Нероны къухӕй хъизӕмайраг мӕлӕт баййӕфта. Историон фыстытӕм гӕсгӕ, н. э. 64 азы июлы Ромы уыди стыр зынгирвӕзт, ӕмӕ уый фӕстӕ Нерон чырыстӕтты карзӕй ӕфхӕрын райдыдта. Павелы ахӕстоны «хъадаманты» куы бакодтой ӕмӕ йӕ уый фӕстӕ куы амардтой, уыцы хабар раст уыдзӕн ацы рӕстӕгмӕ ахӕссын (2 Тим. 1:16; 4:6, 7).

29 Апостол Иоанны фондз чиныджы фыст ӕрцыдысты, император Домициан чырыстӕтты куы ӕфхӕрдта, уыцы рӕстӕджы кӕрон. Домицианӕй дзырдтой, зӕгъгӕ, йӕ хицаудзинады фӕстаг ӕртӕ азы, н. э. 81—96 азты, ӕнӕзонд митӕ кодта. Иоанн Патмосы сакъадахыл хасты куы уыд, растдӕр уӕд, н. э. 96 азмӕ ’ввахс, ныффыста чиныг Раргомадd. Йӕ Евангели ӕмӕ йӕ ӕртӕ ӕрвысты ныффыста Ефесы кӕнӕ йӕ алфамбылай, куы ссӕрибар, уый фӕстӕ. Ацы фӕстаг апостол амард н. э. 100 азмӕ ’ввахс.

30 Уӕдӕ истори цы цауты кой кӕны, уый Библийы азнымадимӕ ӕмӕ пехуымпарӕдтимӕ куы барӕм, уӕд нӕ бон уыдзӕн хуыздӕр бамбарын, Библийы фыст цаутӕ кӕд ӕрцыдысты, уый. Библийы азнымады алцыдӕр кӕрӕдзийыл баст кӕй у, уымӕ гӕсгӕ ноджы тынгдӕр ӕууӕндӕм, Сыгъдӕг Фыстад Хуыцауы Ныхас кӕй у, ууыл.

[Фиппаинӕгтӕ]

a Ацы фарст иртасгӕйӕ ис ӕркӕсӕн «Фыстады ӕмбарынад»-мӕ, 1 т., 458—467 фф., англ.

b 2-аг урок, 28, 29 абзацтӕ.

c Авраам Евфратыл куы ахызт, уымӕй Исахъы райгуырды онг рацыд 25 азы; уый фӕстӕ Иаковы райгуырды онг — 60 азы; Иаков Египетмӕ куы ӕрцыд, уӕд ыл цыд 130 азы (Уӕв. 12:4; 21:5; 25:26; 47:9).

d 2004 азы уыцы рӕстӕг аппарын хъӕуы 6 029 азӕй.

e «Райхъал ут!», 1987 аз, 8 декабрь, 13—23 фф., уыр.; 1972 аз, 8 апрель, 5—20 фф., англ.

f «Фыстады ӕмбарынад», 2 т., 57, 58 фф., (англ.).

g «Хъахъхъӕнӕн мӕсыг», 1976, 247 ф., англ.; 1959, 489—492 фф., англ.

h «Фыстады ӕмбарынад», 2 т., 614—616 фф., англ.

i «Фыстады ӕмбарынад», 2 т., 899—904 фф., англ.

j «The New Encyclopædia Britannica», 1987, 5 т., 880 ф.

k «Фыстады ӕмбарынад», 2 т., 747 ф., англ.

l «Фыстады ӕмбарынад», 2 т., 747 ф., англ.

a «Фыстады ӕмбарынад», 1 т., 476, 886 фф., англ.

b «Фыстады ӕмбарынад», 2 т., 747 ф., англ.

c «Analytical Concordance to the Bible», Янг, 342 ф., дзырд «Фест»-ы бынмӕ.

d «Notes on the Book of Revelation», Альберт Барнз, 1852, xxix, xxx ф.

[Таблицӕ 8—12 фарсыл]

АХСДЖИАГ ИСТОРИОН ЦАУТЫ ТАБЛИЦӔ

Нысӕнттӕ: ф. — «фӕстӕ»; р. — «размӕ»; ӕв. — «ӕввахс»

Аз Цау Стихтӕ

н. э. агъ. 4026 аз Адамы сфӕлдыст Уӕв. 2:7

н. э. агъ. 4026 азы ф. Едемы бадзырд, Уӕв. 3:15

фыццаг пехуымпарад

н. э. агъ. 3896 азы р. Каин мары Авелы Уӕв. 4:8

н. э. агъ. 3896 аз Райгуырд Сиф Уӕв. 5:3

н. э. агъ. 3404 аз Райгуырд рӕстаг Енох Уӕв. 5:18

н. э. агъ. 3339 аз Райгуырд Мафусал Уӕв. 5:21

н. э. агъ. 3152 аз Райгуырд Ламех Уӕв. 5:25

н. э. агъ. 3096 аз Амард Адам Уӕв. 5:5

н. э. агъ. 3039 аз «Ист» ӕрцыд Енох; Уӕв. 5:23, 24;

фӕци йӕ пехуымпариуӕг Иудӕ. 14

кӕныны рӕстӕг

н. э. агъ. 2970 аз Райгуырд Ной Уӕв. 5:28, 29

н. э. агъ. 2490 аз Хуыцау адӕмӕн тӕрхон рахаста Уӕв. 6:3

н. э. агъ. 2470 аз Райгуырд Иафет Уӕв. 5:32; 9:24; 10:21

н. э. агъ. 2468 аз Райгуырд Сим Уӕв. 7:11; 11:10

н. э. агъ. 2370 аз Амард Мафусал Уӕв. 5:27

Райдыдта Доны хъаймӕт

(фӕззӕджы) Уӕв. 7:6, 11

н. э. агъ. 2369 аз Доны хъаймӕты фӕстӕ арӕзт

ӕрцыд бадзырд Уӕв. 8:13; 9:16

н. э. агъ. 2368 аз Райгуырд Арфаксад Уӕв. 11:10

н. э. агъ. 2269 азы ф. Аразынц Вавилоны мӕсыг Уӕв. 11:4

н. э. агъ. 2020 аз Амард Ной Уӕв. 9:28, 29

н. э. агъ. 2018 аз Райгуырд Авраам Уӕв. 11:26, 32; 12:4

н. э. агъ. 1943 аз Ханаанмӕ цӕугӕйӕ Авраам Уӕв. 12:4, 7;

хизы Евфратыл; Йӕ тыхы Рац. 12:40;

бацыд бадзырд Авраамимӕ; Гал. 3:17

райдыдта 430-азон ӕмгъуыд

Закъоны бадзырды онг

н. э. агъ. 1933 азы р. Лоты ирвӕзын кӕнын; Уӕв. 14:16, 18; 16:3

Авраам цӕуы Мелхиседекмӕ

н. э. агъ. 1932 аз Райгуырд Измаил Уӕв. 16:15, 16

н. э. агъ. 1919 аз Йӕ тыхы бацыд сунӕт

кӕныны бадзырд Уӕв. 17:1, 10, 24

Тӕрхон Содом ӕмӕ Гоморрӕйыл Уӕв. 19:24

н. э. агъ. 1918 аз Райгуырд Исахъ, ӕцӕг бындар; Уӕв. 21:2, 5;

райдыдта «цыппарсӕдӕ Ап. к. 13:17—20

фӕндзай азмӕ ӕввахс»

н. э. агъ. 1913 аз Исахъы дзидзийӕ баиртӕстой; Уӕв. 21:8; 15:13;

Измаил ӕрвыст ӕрцыд; Ап. к. 7:6

райдыдта 400-азон ӕфхӕрды

рӕстӕг

н. э. агъ. 1881 аз Амард Саррӕ Уӕв. 17:17; 23:1

н. э. агъ. 1878 аз Исахъ куры Ревеккӕйы Уӕв. 25:20

н. э. агъ. 1868 аз Амард Сим Уӕв. 11:11

н. э. агъ. 1858 аз Райгуырдысты Исав ӕмӕ Иаков Уӕв. 25:26

н. э. агъ. 1843 аз Амард Авраам Уӕв. 25:7

н. э. агъ. 1818 аз Исав куры фыццаг дыууӕ усы Уӕв. 26:34

н. э. агъ. 1795 аз Амард Измаил Уӕв. 25:17

н. э. агъ. 1781 аз Иаков лидзы Харранмӕ;

йӕ цӕстылуайӕн Вефилы Уӕв. 28:2, 13, 19

н. э. агъ. 1774 аз Иаков куры Лиа ӕмӕ Рахилы Уӕв. 29:23—30

н. э. агъ. 1767 аз Райгуырд Иосиф Уӕв. 30:23, 24

н. э. агъ. 1761 аз Иаков Харранӕй здӕхы Ханаанмӕ Уӕв. 31:18, 41

н. э. агъ. 1761 аз. ӕв. Иаков хъӕбысӕй хӕцы зӕдимӕ; Уӕв. 32:24—28

схуындӕуыд ӕй Израил

н. э. агъ. 1750 аз Иосифы йе ’фсымӕртӕ

цагъайрагӕй уӕй кӕнынц Уӕв. 37:2, 28

н. э. агъ. 1738 аз Амард Исахъ Уӕв. 35:28, 29

н. э. агъ. 1737 аз Иосиф Египеты сси дыккаг Уӕв. 41:40, 46

лӕг фараоны фӕстӕ

н. э. агъ. 1728 аз Иаков ӕд бинонтӕ ӕрцыд Уӕв. 45:6; 46:26;

Египетмӕ Уӕв. 47:9

н. э. агъ. 1711 аз Амард Иаков Уӕв. 47:28

н. э. агъ. 1657 аз Амард Иосиф Уӕв. 50:26

н. э. агъ. 1613 азы р. Иовы фӕлварӕн Иов 1:8; 42:16

н. э. агъ. 1600 азы ф. Египет сси фыццаг дунеон Рац. 1:8

паддзахад

н. э. агъ. 1593 аз Райгуырд Моисей Рац. 2:2, 10

н. э. агъ. 1553 аз Моисей йӕхи кӕны Рац. 2:11, 14, 15;

ирвӕзынгӕнӕг; лидзы Мадиаммӕ Ап. к. 7:23

н. э. агъ. 1514 аз. ӕв. Моисей судзгӕ къутӕры цур Рац. 3:2

н. э. агъ. 1513 аз Куадзӕн; Израилӕгтӕ цӕуынц Рац. 12:12;

Египетӕй; ирвӕзындзинад Рац. 14:27, 29, 30;

Сырх денджызы цур; Египеты Уӕв. 15:13, 14

тых фӕцудыдта; 400-азон

ӕфхӕрды рӕстӕг фӕци

Синайы (Хоривы) хохы цур

арӕзт ӕрцыд Закъоны бадзырд Рац. 24:6—8

Фӕци 430-азон ӕмгъуыд — Гал. 3:17;

Авраамимӕ бадзырд йӕ тыхы Рац. 12:40

куы бацыд, уӕд цы ӕмгъуыд

райдыдта

Моисей фыссы Уӕвынады чиныг Иоан. 5:46

ӕдзӕрӕг быдыры; райдыдтой

Библи фыссын

н. э. агъ. 1512 аз Арӕзт фӕци хӕсгӕ кувӕндоны Рац. 40:17

цатыр

Аароны хӕдзарвӕндаг Лев. 8:34—36

нысангонд цӕуы сауджынтӕй

Моисей фӕци фыст Рацыды ӕмӕ Лев. 27:34;

Левиты чингуытӕ Нымӕц. 1:1

н. э. агъ. 1473 аз. ӕв. Моисей фӕцис фыст Иов 42:16, 17

Иовы чиныг

н. э. агъ. 1473 аз Моисей Моавы быдырты фӕци Нымӕц. 35:1; 36:13

фыст Нымӕцты чиныг

Бадзырд Израилимӕ Моавы Дык. з. 29:1

Моисей фыссы Дыккаг Дык. з. 1:1, 3

закъоны чиныг

Моавы, Невойы хохыл Дык. з. 34:1, 5, 7

амард Моисей

Израил бацыд Ханаанмӕ Йес. Н. 4:19

Йесо Навины разамындӕй

н. э. агъ. 1467 аз Байстӕуыд зӕххӕн йӕ фылдӕр Йес. Н. 11:23;

хай; фесты Куыстыты Йес. Н. 14:7, 10—15

13:17—20 фыст «цыппарсӕдӕ

фӕндзай азмӕ ӕввахс»

н. э. агъ. 1450 аз. ӕв. Фӕци фыст Йесо Навины чиныг Йес. Н. 1:1; 24:26

Амард Йесо Навин Йес. Н. 24:29

н. э. агъ. 1117 аз Самуил Саулы сӕрды 1 Пад. 10:24;

Израилы паддзахӕй Ап. к. 13:21

н. э. агъ. 1107 аз Вифлеемы райгуырд Давид 1 Пад. 16:1

н. э. агъ. 1100 аз. ӕв. Самуил фӕци фыст Тӕрх. 21:25

Тӕрхонгӕнджыты чиныг

н. э. агъ. 1090 аз. ӕв. Самуил фӕци фыст Руфы чиныг Руф 4:18—22

н. э. агъ. 1078 аз. ӕв. Фӕци фыст 1 Паддзахӕдты 1 Пад. 31:6

чиныг

н. э. агъ. 1077 аз Давид сси Иудӕйы паддзах 2 Пад. 2:4

Хевроны

н. э. агъ. 1070 аз Давид сси ӕгас Израилы 2 Пад. 5:3—7

паддзах; Иерусалимӕй аразы

сӕйраг сахар

н. э. агъ. 1070 азы ф. Ковчег бахастой 2 Пад. 6:15;

Иерусалиммӕ; Давидимӕ 2 Пад. 7:12—16

арӕзт цӕуы бадзырд

паддзахады тыххӕй

н. э. агъ. 1040 аз. ӕв. Гад ӕмӕ Нафан фесты 2 Пад. 24:18

фыст 2 Паддзахӕдты чиныг

н. э. агъ. 1037 аз Соломон Давиды фӕстӕ сси 3 Пад. 1:39;

Израилы паддзах 3 Пад. 2:12

н. э. агъ. 1034 аз Соломон райдыдта аразын 3 Пад. 6:1

кувӕндон

н. э. агъ. 1027 аз Арӕзт фӕци Иерусалимы 3 Пад. 6:38

кувӕндон

н. э. агъ. 1020 аз. ӕв. Соломон фӕци фыст Сол. з. 1:1

Соломоны зарӕг

н. э. агъ. 1000 азы р. Соломон фӕци фыст Еккл. 1:1

Екклесиасты чиныг

н. э. агъ. 997 аз Ровоам сси паддзах Соломоны 3 Пад. 11:43;

фӕстӕ; паддзахад фӕдих; 3 Пад. 12:19, 20

Иеровоам райдыдта

паддзахиуӕг кӕнын

Израилы

н. э. агъ. 993 аз Сусаким бабырста Иудӕмӕ 3 Пад. 14:25, 26

ӕмӕ рахаста кувӕндоны

хӕзнатӕ

н. э. агъ. 980 аз Ави сси Иудӕйы паддзах 3 Пад. 15:1, 2

Ровоамы фӕстӕ

н. э. агъ. 977 аз Асӕ сси Иудӕйы паддзах 3 Пад. 15:9, 10

Авийы фӕстӕ

н. э. агъ. 976 аз. ӕв. Нават сси Израилы паддзах 3 Пад. 14:20

Иеровоамы фӕстӕ

н. э. агъ. 975 аз. ӕв. Ваасӕ сси Израилы паддзах 3 Пад. 15:33

Наваты фӕстӕ

н. э. агъ. 952 аз. ӕв. Илӕ сси Израилы паддзах 3 Пад. 16:8

Ваасӕйы фӕстӕ

н. э. агъ. 951 аз. ӕв. Замврий сси Израилы паддзах 3 Пад. 16:15

Илӕйы фӕстӕ

Амврий ӕмӕ Фамний систы 3 Пад. 16:21

Израилы паддзӕхтӕ Замврийы

фӕстӕ

н. э. агъ. 947 аз. ӕв. Амврий иунӕгӕй паддзахиуӕг 3 Пад. 16:22, 23

кӕны Израилы

н. э. агъ. 940 аз. ӕв. Ахав сси Израилы паддзах 3 Пад. 16:29

Амврийы фӕстӕ

н. э. агъ. 936 аз Иосафат сси Иудӕйы паддзах 3 Пад. 22:41, 42

Асӕйы фӕстӕ

н. э. агъ. 919 аз. ӕв. Охози сси ӕгас Израилы 3 Пад. 22:51, 52

иунӕг паддзах Ахавы фӕстӕ

н. э. агъ. 917 аз. ӕв. Иорам (израилаг) сси ӕгас 4 Пад. 3:1

Израилы иунӕг паддзах

Охозийы фӕстӕ

н. э. агъ. 913 аз Иорам (иудӕйаг) «сси 4 Пад. 8:16, 17

паддзах» Иосафаты рӕстӕджы

н. э. агъ. 906 аз. ӕв. Охози сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 8:25, 26

Иорамы фӕстӕ

н. э. агъ. 905 аз. ӕв. Ус-паддзах Гофоли бацахста 4 Пад. 11:1—3

Иудӕйы паддзахбадӕн

Ииуй сси Израилы паддзах 4 Пад. 9:24, 27;

Иорамы фӕстӕ 4 Пад. 10:36

н. э. агъ. 898 аз Иоас сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 12:1

Охозийы фӕстӕ

н. э. агъ. 876 аз Иоахаз сси Израилы паддзах 4 Пад. 13:1

Ииуйы фӕстӕ

н. э. агъ. 859 аз. ӕв. Иоас сси ӕгас Израилы иунӕг 4 Пад. 13:10

паддзах Иоахазы фӕстӕ

н. э. агъ. 858 аз Амаси сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 14:1, 2

Иоасы фӕстӕ

н. э. агъ. 844 аз. ӕв. Иеровоам II сси Израилы 4 Пад. 14:23

паддзах Иоасы фӕстӕ

Ионӕ фӕци фыст Ионӕйы чиныг Ионӕ 1:1, 2

н. э. агъ. 829 аз Ози (Азари) сси Иудӕйы 4 Пад. 15:1, 2

паддзах Амасийы фӕстӕ

н. э. агъ. 820 аз. ӕв. Ӕвӕццӕгӕн, уӕд ӕрцыд фыст Иоил 1:1

Иоилы чиныг

н. э. агъ. 804 аз. ӕв. Амос фӕци фыст Амосы чиныг Амос 1:1

н. э. агъ. 792 аз. ӕв. Захари паддзахиуӕг кӕны 4 Пад. 15:8

Израилы (6 мӕйы)

н. э. агъ. 791 аз. ӕв. Селлум сси Израилы паддзах 4 Пад. 15:13, 17

Захарийы фӕстӕ

Менаим сси Израилы паддзах

Селлумы фӕстӕ

н. э. агъ. 780 аз. ӕв. Факи сси Израилы паддзах 4 Пад. 15:23

Менаимы фӕстӕ

н. э. агъ. 778 аз. ӕв. Факей сси Израилы паддзах 4 Пад. 15:27

Факийы фӕстӕ

н. э. агъ. 778 аз. ӕв. Исай райдыдта пехуымпариуӕг Ис. 1:1; 6:1

кӕнын

н. э. агъ. 777 аз Иоафам сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 15:32, 33

Озийы (Азарийы) фӕстӕ

н. э. агъ. 761 аз. ӕв. Ахаз сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 16:1, 2

Иоафамы фӕстӕ

н. э. агъ. 758 аз. ӕв. Оси райдыдта «паддзахиуӕг 4 Пад. 15:30

кӕнын» Израилы

н. э. агъ. 745 аз Езеки сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 18:1, 2

Ахазы фӕстӕ

н. э. агъ. 745 азы ф. Оси фӕци фыст Осийы чиныг Ос. 1:1

н. э. агъ. 740 аз Ассири басаста Израил, 4 Пад. 17:6, 13, 18

бацахста Самари

н. э. агъ. 732 аз Сеннахирим бабырста Иудӕмӕ 4 Пад. 18:13

н. э. агъ. 732 азы ф. Исай фӕци фыст Исайы чиныг Ис. 1:1

н. э. агъ. 717 азы р. Михей фӕци фыст Михейы чиныг Мих. 1:1

н. э. агъ. 717 аз. ӕв. Кӕронмӕ ӕрӕмбырд кодтой Ӕмб. 25:1

Ӕмбисӕндты чиныг

н. э. агъ. 716 аз Манасси сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 21:1

Иезекийы фӕстӕ

н. э. агъ. 661 аз Аммон сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 21:19

Манассийы фӕстӕ

н. э. агъ. 659 аз Иоси сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 22:1

Аммоны фӕстӕ

н. э. агъ. 648 азы р. Софони фӕци фыст Соф. 1:1

Софонийы чиныг

н. э. агъ. 647 аз Иереми нысан ӕрцыд Иер. 1:1, 2, 9, 10

пехуымпарӕй

н. э. агъ. 632 азы р. Наум фӕци фыст Наумы чиныг Наум 1:1

н. э. агъ. 632 аз Ниневи басастой халдейтӕ Наум 3:7

ӕмӕ мидиӕгтӕ

Вавилон сси ӕртыккаг

дунеон паддзахад

н. э. агъ. 628 аз Иоахаз, Иосийы фӕдон, 4 Пад. 23:31

паддзахиуӕг кӕны Иудӕйы

Иоаким сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 23:36

Иоахазы фӕстӕ

н. э. агъ. 628 аз. ӕв. Аввакум фӕци фыст Ав. 1:1

Аввакумы чиныг

н. э. агъ. 625 аз Навуходоносор (II) сси Иер. 25:1

Вавилоны паддзах; йӕ

хицаудзинады фыццаг аз

нымад цӕуы н. э. агъ.

624 азы нисанӕй

н. э. агъ. 620 аз Навуходоносор йӕ дӕлбар 4 Пад. 24:1

бакодта паддзах Иоакимы

н. э. агъ. 618 аз Иехони сси Иудӕйы паддзах 4 Пад. 24:6, 8

Иоакимы фӕстӕ

н. э. агъ. 617 аз Навуходоносор Иудӕйӕ Дан. 1:1—4;

Вавилонмӕ кӕны фыццаг

уацайрӕгты

Седеки нысангонд ӕрцыд 4 Пад. 24:12—18

Иудӕйы паддзахӕй

н. э. агъ. 613 аз Иезекил райдыдта Иез. 1:1—3

пехуымпариуӕг кӕнын

н. э. агъ. 609 аз Навуходоносор ӕртыккаг 4 Пад. 25:1, 2

хатт цӕуы Иудӕйы ныхмӕ;

Иерусалимыл ӕрхъула кодтой

н. э. агъ. 607 аз Фӕндзӕм мӕй (ав): ныппырх 4 Пад. 25:8—10;

кодтой кувӕндон ӕмӕ Иер. 52:12—14

Иерусалим

Ӕвдӕм мӕй: иудейтӕ цӕуынц 4 Пад. 25:25, 26;

Иудӕйӕ; райдыдтой «муртатты Лук. 21:24

рӕстӕджытӕ»

Иереми фыссы Иеремийы хъарӕг Иер. хъ.,

Септуагинтӕйы разныхас

н. э. агъ. 607 аз. ӕв. Авди фыссы Авдийы чиныг Авди 1

н. э. агъ. 591 аз. ӕв. Иезекил фӕци фыст Иез. 40:1;

Иезекилы чиныг Иез. 29:17

н. э. агъ. 580 аз Фыст фесты 3-аг ӕмӕ Иер. 52:31;

4-ӕм Паддзахӕдты чингуытӕ 4 Пад. 25:27

ӕмӕ Иеремийы чиныг

н. э. агъ. 539 аз Вавилон басастой мидиӕгтӕ Дан. 5:30, 31

ӕмӕ персӕгтӕ; Мидо-Перси

сси цыппӕрӕм дунеон

паддзахад

н. э. агъ. 537 аз Персайнаг Киры бардзырд 2 Пар. 36:22, 23;

иудейты Иерусалиммӕ Иер. 25:12;

ауадзыны тыххӕй йӕ тыхы Иер. 29:10

бацыд; фӕци Иерусалимы

70-азон заууаты рӕстӕг

н. э. агъ. 536 аз. ӕв. Данел фӕци фыст Данелы чиныг Дан. 10:1

н. э. агъ. 536 аз Зоровавель кувӕндонӕн Езд. 3:8—10

бындур ӕвӕры

н. э. агъ. 522 аз Кувӕндоны арӕзтад ӕрлӕууыд Езд. 4:23, 24

н. э. агъ. 520 аз Аггей фӕци фыст Аггейы чиныг Агг. 1:1

н. э. агъ. 518 аз Захари фӕци фыст Зах. 1:1

Захарийы чиныг

н. э. агъ. 515 аз Зоровавель фӕуд кӕны дыккаг Езд. 6:14, 15

кувӕндоны арӕзтад

н. э. агъ. 475 аз. ӕв. Мардохей фӕци фыст Есф. 3:7; 9:32

Есфиры чиныг

н. э. агъ. 468 аз Ездрӕ ӕмӕ сауджынтӕ Езд. 7:7

здӕхынц Иерусалиммӕ

н. э. агъ. 460 аз. ӕв. Ездрӕ фӕци фыст 1-аг ӕмӕ Езд. 1:1;

2-ӕм Паралипоменоны чингуытӕ 2 Пар. 36:22

ӕмӕ Ездрӕйы чиныг; Псаломтӕ

кӕронмӕ ӕмбырд ӕрцыдысты

н. э. агъ. 455 аз Нееми амайы Иерусалимы систӕ; Неем. 1:1; 2:1, 11;

70-азон къуырийы пехуымпарад Неем. 6:15;

райдыдта ӕххӕст кӕнын Дан. 9:24

н. э. агъ. 443 азы ф. Нееми фӕци фыст Неем. 5:14

Неемийы чиныг

Малахи фӕци фыст Мал. 1:1

Малахийы чиныг

н. э. агъ. 406 аз Ӕвӕццӕгӕн, фӕци Дан. 9:25

Иерусалимы рацарӕзт

н. э. агъ. 332 аз Греци, фӕндзӕм дунеон Дан. 8:21

паддзахад, хицауиуӕг кӕны

Иудӕйыл

н. э. агъ. 280 аз. ӕв. Райдыдтой кусын грекъаг

Септуагинтӕйыл

н. э. агъ. 165 аз Ногӕй снывонд кодтой Иоан. 10:22

кувӕндон, гуымирытӕн кувӕг

грекъӕгтӕ йӕ куы счъизи

кодтой, уый фӕстӕ; Ног

кӕныны бӕрӕгбон

н. э. агъ. 63 аз Ром, ӕхсӕзӕм дунеон Иоан. 19:15;

паддзахад, хицауиуӕг кӕны Рарг. 17:10

Иерусалимыл

н. э. агъ. 37 аз. ӕв. Ирод (Ромы ӕвӕрд паддзах)

Иерусалиммӕ бабырста ӕмӕ

йӕ бацахста

н. э. агъ. 2 аз Райгуырдысты Аргъауӕг Иоанн Лук. 1:60; 2:7

ӕмӕ Йесо

н. э. 29 аз Иоанн ӕмӕ Йесо райдыдтой Лук. 3:1, 2, 23

лӕггад кӕнын

н. э. 33 аз 14 нисан: Йесо сси ног бадзырды Лук. 22:20;

бындурӕвӕрӕг нывонд; Лук. 23:33

байтыгътой йӕ

16 нисан: Йесо райгас Матф. 28:1—10

6 сиван, Фӕндзайӕм бон; ӕрцыд сыгъдӕг уд; Петр гом Ап. к. 2:1—17, 38

кӕны иудейтӕн фӕндаг

чырыстон ӕмбырдмӕ

н. э. 36 аз Фесты 70-азон къуырийы; Дан. 9:24—27;

Петр ӕрбацыд Корнилимӕ, Ап. к. 10:1, 45

ӕнӕсунӕт муртаттӕй чырыстон

ӕмбырдмӕ фӕндаг фыццаг кӕмӕн

байгом, уымӕ

н. э. 41 аз. ӕв. Матфей фыссы Матфейы Евангели

н. э. 47—48 аз. ӕв. Павел райдыдта йӕ фыццаг Ап. к. 13:1—14:28

уацамындон балц

н. э. 49 аз. ӕв. Разамонӕг совет уынаффӕ Ап. к. 15:28, 29

рахаста, муртаттӕй уырнӕг

чи сси, уыдоны сунӕт кӕнын

кӕй нӕ хъӕуы

н. э. 49—52 аз. ӕв. Павелы дыккаг уацамындон балц Ап. к. 15:36—18:22

н. э. 50 аз. ӕв. Павел 1 Фессалоникӕгтӕм 1 Фес. 1:1

фыссы Коринфӕй

н. э. 51 аз. ӕв. Павел 2 Фессалоникӕгтӕм 2 Фес. 1:1

фыссы Коринфӕй

н. э. 50—52 аз. ӕв. Павел Коринфӕй кӕнӕ Сириаг Гал. 1:1

Антиохийӕ фыссы Галатӕгтӕм

н. э. 52—56 аз. ӕв. Павелы ӕртыккаг уацамындон Ап. к. 18:23—21:19

балц

н. э. 55 аз. ӕв. Павел Ефесӕй фыссы 1 Кор. 15:32;

1 Коринфӕгтӕм, Македонийӕ — 2 Кор. 2:12, 13

2 Коринфӕгтӕм

н. э. 56 аз. ӕв. Павел Коринфӕй фыссы Ромӕгтӕм Ром. 16:1

н. э. 56—58 аз. ӕв. Лука фыссы Лукайы Евангели Лук. 1:1, 2

н. э. 60—61 аз. ӕв. Павел Ромӕй фыссы:

Ефесӕгтӕм Еф. 3:1

Филиппӕгтӕм Фил. 4:22

Колоссӕгтӕм Кол. 4:18

Филимонмӕ Филим. 1

н. э. 61 аз. ӕв. Павел Ромӕй фыссы Дзуттытӕм Дзут. 13:24; 10:34

Лука Ромы фӕци фыст

Куыстыты чиныг

н. э. 62 азы р. Иаков, Йесойы ӕфсымӕр, Иак. 1:1

Иерусалимӕй фыссы

Иаковы ӕрвыст

н. э. 60—65 аз. ӕв. Марк фыссы Маркы Евангели

н. э. 61—64 аз. ӕв. Павел Македонийӕ фыссы 1 Тим. 1:3

1 Тимофеймӕ

Павел Македонийӕ (?) Тит. 1:5

фыссы Титмӕ

н. э. 62—64 аз. ӕв. Петр Вавилонӕй фыссы 1 Пет. 1:1; 5:13

1 Петры

н. э. 64 аз. ӕв. Петр Вавилонӕй (?) 2 Пет. 1:1

фыссы 2 Петры

н. э. 65 аз. ӕв. Павел Ромӕй фыссы 2 Тимофеймӕ 2 Тим. 4:16—18

Иудӕ, Йесойы ӕфсымӕр, Иудӕ. 1, 17, 18

фыссы Иудӕйы ӕрвыст

н. э. 70 аз Ромӕгтӕ ныппырх кодтой Дан. 9:27;

Иерусалим ӕмӕ йӕ кувӕндон Матф. 23:37, 38;

Лук. 19:42—44

н. э. 96 аз. ӕв. Иоанн Патмосы фыссы Рарг. 1:9

Раргомады чиныг

н. э. 98 аз. ӕв. Иоанн фыссы Иоанны Евангели Иоан. 21:22, 23

ӕмӕ йӕ ӕрвыстытӕ: 1, 2, ӕмӕ

3 Иоанны; Библи фӕци фыст

н. э. 100 аз. ӕв. Амард Иоанн, апостолтӕй 2 Фес. 2:7

фӕстаг

ФИППАИНАГ: зӕрдыл дарын хъӕуы уый, ӕмӕ кӕд ацы цаутӕй бирӕты рӕстӕг бӕлвырд амынд у, уӕд иуӕй-иутӕн та амынд цӕуы, цы бӕлвырдгӕнӕнтӕ ис, уыдонмӕ гӕсгӕ сӕ цы рӕстӕгмӕ ис ахӕссӕн, уый. Ацы таблицӕ уый тыххӕй не ’рцыд арӕзт, цӕмӕй алы цауы бӕлвырд бон дӕр базонӕм, фӕлӕ цӕмӕй Библи чи иртасы, уыдон базоной, кӕд цы ӕрцыд ӕмӕ уыцы цаутӕ кӕрӕдзиимӕ куыд баст сты, уый.

[Таблицӕ 13—16 фӕрстыл]

ЙЕСОЙЫ ЗӔХХОН ЦАРДЫ АХСДЖИАГ ЦАУТӔ Цыппар Евангелийы фыст цаутӕ, куыд цыдысты, уымӕ гӕсгӕ

Нысӕнттӕ: ф. — «фӕстӕ»; ӕв. — «ӕввахс».

Рӕстӕг Бынат Цау

Йесойы лӕггады размӕ ӕрцӕуӕг цаутӕ

н. э. агъ. 3 аз Иерусалим, Захарийӕн загъд уыд

кувӕндон Аргъауӕг Иоанны райгуырды тыххӕй

Лк 1:5—25

н. э. агъ. 2 аз. ӕв. Назарет; Мариайӕн загъд уыд Йесойы

Иудей райгуырды тыххӕй, ӕмӕ цӕуы

Елисаветӕйы бӕрӕггӕнӕг

Лк 1:26—56

н. э. агъ. 2 аз Иудейы Райгуырд Аргъауӕг Иоанн;

хӕхбӕстӕ йӕ дарддӕры цард ӕдзӕрӕг бӕсты

Лк 1:57—80

н. э. агъ. Вифлеем Райгуырд Йесо (Дзырд, ӕппӕтдӕр

2 аз 1 окт. ӕв. кӕй уылты сфӕлдыстӕуыд) куыд

Авраам ӕмӕ Давиды байзӕддаг

Мф 1:1—25 Лк 2:1—7

Ин 1:1—5, 9—14

Вифлеемы Зӕд фехъусын кодта хорз хабар;

цур фыййӕуттӕ ӕрбацыдысты ноггуырдмӕ

Лк 2:8—20

Вифлеем; Йесо сунӕтгонд ӕрцыд (8-ӕм бон),

Иерусалим бахастой йӕ кувӕндонмӕ (40-ӕм

боны фӕстӕ) Лк 2:21—38

н. э. агъ. 1 Иерусалим; Астрологтӕ; Египетмӕ алыгъд;

кӕнӕ н. э. 1 аз Вифлеем; сывӕллӕтты ныццагъд; Йесойы

Назарет ӕрыздӕхт Мф 2:1—23 Лк 2:39, 40

н. э. 12 аз Иерусалим 12-аздзыд Йесо Куадзӕны

бӕрӕгбоны; ӕрыздӕхт хӕдзармӕ

Лк 2:41—52

29 аз, уалдзӕг ӕдзӕрӕг быдыр, Аргъауӕг Иоанны лӕггад

Иордан Мф 3:1—12 Мк 1:1—8

Лк 3:1—18 Ин 1:6—8, 15—28

Йесойы лӕггады райдиан

29 аз, фӕззӕг Иорданы Йесойы аргъуыд ӕмӕ байсӕрст,

цӕугӕдон райгуырдис куыд Давиды байзӕддаг,

фӕлӕ йӕ схуындӕуыд Хуыцауы Фырт

Мф 3:13—17 Мк 1:9—11

Лк 3:21—38 Ин 1:32—34

Ӕдзӕрӕг быдыр Йесойы комдарӕн ӕмӕ фӕлварӕн

Иудейы Мф 4:1—11 Мк 1:12, 13

Лк 4:1—13

Иорданы фаллаг фарс Вифанийы

Аргъауӕг Иоанны ӕвдисӕнад Йесойы

тыххӕй Ин 1:15, 29—34

Иорданы дӕлвӕзы уӕлӕрдыгӕй Йесойы

фыццаг ахуыргӕнинӕгтӕ Ин 1:35—51

Галилейы Канӕ; Капернаум Йесойы

фыццаг диссаг; уый цӕуы

Капернауммӕ Ин 2:1—12

30 аз, Куадзӕн Иерусалим Куадзӕны бӕрӕгбон; кувӕндонӕй

суры уӕйгӕнджыты Ин 2:13—25

Иерусалим Йесо ныхас кӕны Никодимимӕ

Ин 3:1—21

Иудейы; Енон Йесойы ахуыргӕнинӕгтӕ аргъауынц;

Иоанн хъуамӕ ныллӕг кӕна

Ин 3:22—36

Тивериадӕ Иоанны ахӕстоны сбадын кодтой;

Йесо цӕуы Галилеймӕ Мф 4:12;

Мф 14:3—5 Мк 1:14; Мк 6:17—20

Лк 3:19, 20; Лк 4:14 Ин 4:1—3

Сихар, Самарийы Галилеймӕ цӕугӕйӕ Йесо ахуыр кӕны

самариӕгты Ин 4:4—43

Йесойы лӕггад Галилейы

Галилей Фыццаг хатт хъусын кӕны:

«Уӕларвон Паддзахад ӕрхӕстӕги»

Мф 4:17 Мк 1:14, 15

Лк 4:14, 15 Ин 4:44, 45

Назарет; Канӕ; Дзӕбӕх кӕны лӕппуйы; кӕсы, цы

Капернаум куыст ын бахӕсчындӕуыд, уый

тыххӕй; нӕ йӕ айстой; цӕуы

Капернауммӕ Мф 4:13—16

Лк 4:16—31 Ин 4:46—54

Галилейы денджыз, Хоны Симон ӕмӕ Андрейы, Иаков

Капернаумы цур ӕмӕ Иоанны Мф 4:18—22

Мк 1:16—20 Лк 5:1—11

Капернаум Дзӕбӕх кӕны хӕйрӕджджыны, афтӕ

ма Петры усы мады ӕмӕ бирӕ ӕндӕр

адӕмы Мф 8:14—17

Мк 1:21—34 Лк 4:31—41

Галилей Фыццаг балц Галилейыл, йӕ цыппар

ног ахуыргӕнинагимӕ Мф 4:23—25

Мк 1:35—39 Лк 4:42, 43

Галилей Сдзӕбӕх кодта хъотырджыны;

Йесомӕ цӕуы тынг бирӕ адӕм

Мф 8:1—4 Мк 1:40—45

Лк 5:12—16

Капернаум Дзӕбӕх кӕны уӕнгмарды Мф 9:1—8

Мк 2:1—12 Лк 5:17—26

Капернаум Ӕрхуыдта Матфейы; куывды

хъалонӕмбырдгӕнджытимӕ

Мф 9:9—17 Мк 2:13—22

Лк 5:27—39

Иудей Хъусын кӕны Иудейы ӕмбырдгӕнӕнты

Лк 4:44

31 аз, Куадзӕн Иерусалим Ӕрбацыд бӕрӕгбонмӕ; дзӕбӕх

кӕны нӕлгоймаджы; уайдзӕф кӕны

фарисейтӕн Ин 5:1—47

Иерусалимӕй Ахуыргӕнинӕгтӕ тонынц ӕфсиртӕ

цӕугӕйӕ(?) сабаты Мф 12:1—8 Мк 2:23—28

Лк 6:1—5

Галилей; Дзӕбӕх кӕны къух сабаты; цӕуы

Галилейы денджыз денджызы былмӕ; дзӕбӕх кӕны

хох Мф 12:9—21 Мк 3:1—12

Лк 6:6—11

Капернаумы цур 12 ӕвзӕрст ӕрцыдысты апостолтӕй

Мк 3:13—19 Лк 6:12—16

Капернаумы цур Уӕлхох уацамынд Мф 5:1—7:29

Лк 6:17—49

Капернаум Дзӕбӕх кӕны сӕдӕйы хицауы

ӕххуырсты Мф 8:5—13 Лк 7:1—10

Наин Ӕгас кӕны идӕдз усы фырты

Лк 7:11—17

Галилей Ахӕстоны конд Иоанн ӕрвиты

ахуыргӕнинӕгты Йесомӕ

Мф 11:2—19 Лк 7:18—35

Галилей Уайдзӕфтӕ кӕны сахартӕн; ӕцӕгад

раргом сывӕллӕттӕн; хорз ӕфсондз

Мф 11:20—30

Галилей Тӕригъӕдджын сылгоймаг сӕрды

къӕхтӕ; фӕсномыг ныхас хӕсджынты

тыххӕй Лк 7:36—50

Галилей Дыккаг уацамындон балц Галилейыл

12-имӕ Лк 8:1—3

Галилей Хӕйрӕджджыны сдзӕбӕх кӕныны хабар;

зылын ӕй кӕнынц, зӕгъгӕ, баст у

Веельзевулимӕ Мф 12:22—37

Мк 3:19—30

Галилей Чиныджы дӕснытӕ ӕмӕ фарисейтӕ

домынц нысан Мф 12:38—45

Галилей Чырыстийы ахуыргӕнинӕгтӕ — йе

’ввахс хиуӕттӕ Мф 12:46—50

Мк 3:31—35 Лк 8:19—21

Галилейы денджыз Фӕсномыг ныхӕстӕ тауӕг,

мӕгъӕлдатӕ ӕмӕ ӕндӕрты тыххӕй;

ӕмбарын сӕ кӕны Мф 13:1—53

Мк 4:1—34 Лк 8:4—18

Галилейы денджыз Цады иннӕ фарсмӕ ленкгӕнгӕйӕ сабыр

кӕны тымыгъ Мф 8:18, 23—27

Мк 4:35—41 Лк 8:22—25

Гадарӕ, Дыууӕ хӕйрӕджджыны дзӕбӕх кӕны;

Галилейы денджызы хӕйрӕджытӕ бацыдысты хуыты

Х.-Ск. фарс Мф 8:28—34 Мк 5:1—20

Лк 8:26—39

ӕвӕццӕгӕн, Ӕгас кӕны Иаиры чызджы; дзӕбӕх

Капернаум кӕны сылгоймаджы Мф 9:18—26

Мк 5:21—43 Лк 8:40—56

Капернаум (?) Дзӕбӕх кӕны дыууӕ куырм

нӕлгоймаджы ӕмӕ ӕгомыг

хӕйрӕджджыны Мф 9:27—34

Назарет Ногӕй ӕрцыд, кӕм схъомыл, уыцы

сахармӕ, ӕмӕ та йӕ нӕ айстой

Мф 13:54—58 Мк 6:1—6

Галилей Ӕртыккаг балц Галилейыл, ӕрвиты

апостолты, ӕмӕ хъуыддаг парахат

кӕны Мф 9:35—11:1

Мк 6:6—13 Лк 9:1—6

Тивериадӕ Аргъауӕг Иоаннӕн йӕ сӕр акъуырдтой;

Ирод йӕ аххос ӕмбары ӕмӕ тӕрсы

Мф 14:1—12 Мк 6:14—29

Лк 9:7—9

32 аз, Капернаум (?); Апостолтӕ здӕхынц уацамындон

Куадзӕнмӕ Галилейы денджызы балцӕй; бафсӕста 5 000

ӕввахс (Ин 6:4) Ц.-Ск. донгӕрон Мф 14:13—21 Мк 6:30—44

Лк 9:10—17 Ин 6:1—13

Галилейы денджызы Йесойы хъавынц паддзахӕй

Ц.-Ск. донгӕрон; сӕвӕрынмӕ; уый цӕуы денджызыл;

Геннисарет дзӕбӕх кӕны Мф 14:22—36

Мк 6:45—56 Ин 6:14—21

Капернаум Амоны, «царды дзул» цы у;

ахуыргӕнинӕгтӕй йӕ бирӕтӕ

ныууагътой Ин 6:22—71

32 аз, Ӕвӕццӕгӕн, Хуыцауы Ныхасы ныхмӕ чи уыд,

Куадзӕны фӕстӕ Капернаум уыцы ӕгъдӕуттӕ Мф 15:1—20

Мк 7:1—23 Ин 7:1

Финики; Тиры цур, Сидоны; уый фӕстӕ

Дӕссахар бафсӕста 4 000 Мф 15:21—38

Дӕссахармӕ; Мк 7:24—8:9

Магдалин Садуккейтӕ ӕмӕ фарисейтӕ ногӕй

домынц нысан Мф 15:39-16:4

Мк 8:10—12

Галилейы денджызы Вифсаидӕ Фӕдзӕхсы фарисейты

Ц.-Ск. донгӕрон; ӕнхъизӕнӕй; дзӕбӕх кӕны куырмы

Мф 16:5—12 Мк 8:13—26

Филиппы Йесо у Мессиа; развӕлгъау дзуры

Кесари йӕ мӕлӕт ӕмӕ йӕ райгасы тыххӕй

Мф 16:13—28 Мк 8:27—9:1

Лк 9:18—27

ӕвӕццӕгӕн, Йӕ хуыз фӕивта Петр, Иаков

Ермоны хох ӕмӕ Иоанны раз Мф 17:1—13

Мк 9:2—13 Лк 9:28—36

Филиппы Дзӕбӕх кӕны, ахуыргӕнинӕгтӕн

Кесари сӕ бон цы хӕйрӕджджыны не сси

сдзӕбӕх кӕнын, уый Мф 17:14—20

Мк 9:14—29 Лк 9:37—43

Галилей Ногӕй та развӕлгъау дзуры йӕ

мӕлӕт ӕмӕ йӕ райгасы тыххӕй

Мф 17:22, 23 Мк 9:30—32

Лк 9:43—45

Капернаум Диссаджы амалӕй ссардӕуыд ӕхца

хъалон бафидынӕн Мф 17:24—27

Капернаум Паддзахады стырдӕр чи у; цы

цӕстӕй хъӕуы кӕсын иннӕты

рӕдыдтытӕм; тӕригъӕд кӕнын

Мф 18:1—35 Мк 9:33—50

Лк 9:46—50

Галилей; Цӕуы Галилейӕ Халагъудты

Самари бӕрӕгбонмӕ; алцы- дӕр ныууадзын

лӕггад кӕныны сӕраппонд

Мф 8:19—22 Лк 9:51—62

Ин 7:2—10

Йесойы лӕггад фӕстӕдӕр Иудейы

32 аз, Иерусалим Йесо адӕмы ахуыр кӕны Халагъудты

Халагъудты бӕрӕгбоны Ин 7:11—52

бӕрӕгбон

Иерусалим Ахуыр кӕны бӕрӕгбоны фӕстӕ;

дзӕбӕх кӕны куырмы

Ин 8:12—9:41

ӕвӕццӕгӕн, 70 ӕрвыст ӕрцыдысты хъусын

Иудей кӕнынмӕ; ӕрыздӕхтысты, хабӕрттӕ

дзурынц Лк 10:1—24

Иудей; Дзуры хӕларзӕрдӕ самариаджы

Вифани тыххӕй; Марфӕ ӕмӕ Мариайы

хӕдзары Лк 10:25—42

ӕвӕццӕгӕн, Ногӕй амоны, куыд хъӕуы кувын;

Иудей фӕндфидарӕй иудадзыг курын

Лк 11:1—13

ӕвӕццӕгӕн, Аккаг дзуапп дӕтты мӕнг ныхӕстӕн;

Иудей дзуры ӕфхӕрды аккаг фӕлтӕры ныхмӕ

Лк 11:14—36

ӕвӕццӕгӕн, Фарисеймӕ фынджы уӕлхъус Йесо

Иудей ӕфхӕры цӕстмӕхъусты Лк 11:37—54

ӕвӕццӕгӕн, Дзуры, Хуыцау адӕмыл куыд ауды;

Иудей ӕууӕнкджын хӕдзармӕгӕсӕг

Лк 12:1—59

ӕвӕццӕгӕн, Дзӕбӕх кӕны къӕдзнизӕй рынчын

Иудей сылгоймаджы сабаты; ӕртӕ фӕсномыг

ныхасы Лк 13:1—21

32 аз, Ног Иерусалим Йесо Ног кӕныны бӕрӕгбоны;

кӕныны бӕрӕгбон хорз Фыййау Ин 10:1—39

Йесо фӕстӕдӕр лӕггад кӕны

Иорданы скӕсӕнфарс

Иорданы иннӕ Бирӕтӕ баууӕндыдысты Йесойыл

фарс Ин 10:40—42

Перей Ахуыр кӕны сахарты, хъӕуты,

(Иорданы иннӕ фарс) цӕуы Иерусалиммӕ Лк 13:22

Перей Куыд ис Паддзахадмӕ бацӕуӕн;

Ироды ӕртхъирӕнтӕ; хӕдзар

афтидӕй уагъд цӕуы Лк 13:23—35

ӕвӕццӕгӕн, Сӕрныллӕгдзинад; фӕсномыг

Перей ныхас стыр ӕхсӕвӕры тыххӕй

Лк 14:1—24

ӕвӕццӕгӕн, Ахуыргӕнинаг уӕвыны аргъ

Перей Лк 14:25—35

ӕвӕццӕгӕн, Фӕсномыг ныхӕстӕ: сӕфт фыс,

Перей сӕфт драхмӕ, сӕфт фырты

тыххӕй Лк 15:1—32

ӕвӕццӕгӕн, Фӕсномыг ныхӕстӕ: ӕнӕууӕнк

Перей хӕдзармӕгӕсӕджы тыххӕй,

хъӕздыг лӕг ӕмӕ Лазӕры тыххӕй

Лк 16:1—31

ӕвӕццӕгӕн, Хатыр кӕнын ӕмӕ уырнындзинад;

Перей ницӕйаг цагъартӕ Лк 17:1—10

Вифани Йесо ӕгас кӕны Лазӕры Ин 11:1—46

Иерусалим; Ефраим Каиаффӕ уынаффӕ рахаста

Йесойы ныхмӕ; Йесо ацыд

Ин 11:47—54

Самари; Самари ӕмӕ Галилейыл цӕугӕйӕ

Галилей дзӕбӕх кӕны ӕмӕ ахуыр кӕны

Лк 17:11—37

Самари Фӕсномыг ныхӕстӕ: къӕйных

кӕнӕ Галилей идӕдз усы тыххӕй, фарисей ӕмӕ

хъалонӕмбырдгӕнӕджы тыххӕй

Лк 18:1—14

Перей Цӕуы дӕлӕмӕ Перейыл; къайад

хицӕн кӕныны тыххӕй зонд амоны

Мф 19:1—12 Мк 10:1—12

Перей Сывӕллӕтты исы ӕмӕ сын арфӕ

кӕны Мф 19:13—15 Мк 10:13—16

Лк 18:15—17

Перей Ӕрыгон хъӕздыг лӕг; фӕсномыг

ныхас сӕнӕфсирдоны кусджыты

тыххӕй Мф 19:16—20:16

Мк 10:17—31 Лк 18:18—30

ӕвӕццӕгӕн, Йесо ӕртыккаг хатт дзуры йӕ

Перей мӕлӕт ӕмӕ йӕ райгасы тыххӕй

Мф 20:17—19 Мк 10:32—34

Лк 18:31—34

ӕвӕццӕгӕн, Иаков ӕмӕ Иоаннӕн Паддзахады

Перей бынат раттыны курдиат

Мф 20:20—28 Мк 10:35—45

Иерихон Иерихоныл цӕугӕйӕ дзӕбӕх кӕны

дыууӕ куырм лӕджы; уазӕгуаты

Закхеймӕ; фӕсномыг ныхас дӕс

минӕйы тыххӕй Мф 20:29—34

Мк 10:46—52 Лк 18:35—19:28

Йесойы лӕггады кӕрон Иерусалимы

33 азы 8 нисан Вифани Ӕрцыд Вифанимӕ Куадзӕнӕй ӕхсӕз

бон раздӕр Ин 11:55—12:1

9 нисан Вифани Куывд хъотырджын Симоны хӕдзары;

Мариа сӕрды Йесойы; иудейтӕ

ӕрбацыдысты Йесо ӕмӕ Лазӕры

уынӕг Мф 26:6—13 Мк 14:3—9

Ин 12:2—11

Вифани— Чырыстийы кадджын бацыд

Иерусалим Иерусалиммӕ Мф 21:1—11, 14—17

Мк 11:1—11 Лк 19:29—44

Ин 12:12—19

10 нисан Вифани— Ӕнӕдыргъ легъуи ралгъыста;

Иерусалим дыккаг хатт сыгъдӕг кӕны

кувӕндон Мф 21:18, 19, 12, 13

Мк 11:12—17 Лк 19:45, 46

Иерусалим Хистӕр сауджынтӕ ӕмӕ чиныджы

дӕснытӕ фӕнд кӕнынц Йесойы

фесафын Мк 11:18, 19

Лк 19:47, 48

Иерусалим Ныхас еллинтимӕ; иудейты нӕ

уырны Ин 12:20—50

11 нисан Вифани— Ӕнӕдыргъ легъуи хусӕй ссардӕуыд

Иерусалим Мф 21:19—22 Мк 11:20—25

Иерусалим, Чырыстийы хицаудзинад дзырддаг

кувӕндон сси; фӕсномыг ныхас дыууӕ фырты

тыххӕй Мф 21:23—32

Мк 11:27—33 Лк 20:1—8

Иерусалим, Фӕсномыг ныхас фыдзӕрдӕ

кувӕндон зӕхкусджыты тыххӕй, чындзӕхсӕвы

минасы тыххӕй Мф 21:33—22:14

Мк 12:1—12 Лк 20:9—19

Иерусалим, Хынцфарстытӕ хъалонтӕ,

кувӕндон райгасы хабар, фӕдзӕхстыты

тыххӕй Мф 22:15—40

Мк 12:13—34 Лк 20:20—40

Иерусалим, Йесо Мессиайы равзӕрды тыххӕй

кувӕндон фарстытӕн кӕрон скодта

Мф 22:41—46 Мк 12:35—37

Лк 20:41—44

Иерусалим, Карзӕй дзуры чиныджы дӕснытӕ

кувӕндон ӕмӕ фарисейты ныхмӕ Мф 23:1—39

Мк 12:38—40 Лк 20:45—47

Иерусалим, Идӕдз усы лептӕ Мк 12:41—44

кувӕндон Лк 21:1—4

Елеоны хох Развӕлгъау дзуры Иерусалимы

ныппырхы тыххӕй, Йесо адӕмы

’хсӕн ӕнӕуынгӕ хуызы куы уа,

уый тыххӕй, цардӕвӕрды кӕроны

тыххӕй Мф 24:1—51 Мк 13:1—37

Лк 21:5—38

Елеоны хох Фӕсномыг ныхӕстӕ дӕс чызджы

тыххӕй, таланттӕ, фыстӕ ӕмӕ

сӕгъты тыххӕй Мф 25:1—46

12 нисан Иерусалим Дины разамонджытӕ бауынаффӕ

кодтой Йесойы амарын Мф 26:1—5

Мк 14:1, 2 Лк 22:1, 2

Иерусалим Иудӕ сауджынтимӕ баныхас кодта

Йесойы ауӕй кӕныныл Мф 26:14—16

Мк 14:10, 11 Лк 22:3—6

13 нисан Иерусалим ӕмӕ Куадзӕнмӕ цӕттӕ кӕнынц

(цыппӕрӕм, йӕ алфамбылай Мф 26:17—19 Мк 14:12—16

фӕссихор) Лк 22:7—13

14 нисан Иерусалим Куадзӕны ӕхсӕвӕр 12-имӕ

Мф 26:20, 21 Мк 14:17, 18

Лк 22:14—18

Иерусалим Йесо ӕхсы йӕ апостолты къӕхтӕ

Ин 13:1—20

Иерусалим Загъта, Иудӕ уӕйгӕнӕг кӕй у,

ӕмӕ йӕ ауагъта Мф 26:21—25

Мк 14:18—21 Лк 22:21—23

Ин 13:21—30

Иерусалим Ӕрымысӕн изӕрӕн бындур ӕрӕвӕрдта

11-имӕ Мф 26:26—29 Мк 14:22—25

Лк 22:19, 20, 24—30 [1 Кр 11:23—25]

Иерусалим Развӕлгъау дзуры, Петр ыл кӕй

бавдисӕн кӕндзӕн ӕмӕ апостолтӕ

кӕй ныххӕлиу уыдзысты Мф 26:31—35

Мк 14:27—31 Лк 22:31—38

Ин 13:31—38

Иерусалим Рӕвдауӕг; кӕрӕдзи уарзын;

бӕллӕхтӕ; Йесойы куывд

Ин 14:1—17:26

Гефсимани Хъизӕмӕрттӕ дыргъдоны; Йесойы

ауӕй ӕмӕ ӕрцахст Мф 26:30, 36—56

Мк 14:26, 32—52 Лк 22:39—53

Ин 18:1—12

Иерусалим Аннӕ, Каиафӕ ӕмӕ синедрионы

раз тӕрхоны; Петр бавдисӕн

кодта Мф 26:57—27:1

Мк 14:53—15:1 Лк 22:54—71

Ин 18:13—27

Иерусалим Уӕйгӕнӕг Иудӕ йӕхи ӕрцауыгъта

Мф 27:3—10 [Ап. к 1:18, 19]

Иерусалим Пилаты раз, стӕй та Ироды раз,

ӕмӕ та фӕстӕмӕ Пилаты раз

Мф 27:2, 11—14 Мк 15:1—5

Лк 23:1—12 Ин 18:28—38

Иерусалим Пилат йӕ ауадзыныл куы архайдта,

уый фӕстӕ лӕвӕрд ӕрцыд мӕлӕтмӕ

Мф 27:15—30 Мк 15:6—19

Лк 23:13—25 Ин 18:39—19:16

(иу 15 сахатыл, Голгофӕ, Йесойы мӕлӕт хъизӕмӕртты

майрӕмбон) Иерусалим цӕджындзыл ӕмӕ уыимӕ баст цаутӕ

Мф 27:31—56 Мк 15:20—41

Лк 23:26—49 Ин 19:16—30

Иерусалим Йесойы буар ист ӕрцыд хъизӕмӕртты

цӕджындзӕй ӕмӕ йӕ ныгӕнынц

Мф 27:57—61 Мк 15:42—47

Лк 23:50—56 Ин 19:31—42

15 нисан Иерусалим Сауджынтӕ ӕмӕ фарисейтӕ зӕппадзы

цур ӕвӕрынц хъахъхъӕнджыты

Мф 27:62—66

16 нисан Иерусалим ӕмӕ Йесойы райгас ӕмӕ уыцы боны

йӕ алфамбылай цаутӕ Мф 28:1—15 Мк 16:1—8

Лк 24:1—49 Ин 20:1—25

16 нисаны ф. Иерусалим; Йесо Чырысти ма кӕмӕдӕрты фӕзынд

Галилей Мф 28:16—20 [1 Кр 15:5—7]

[Ап. к 1:3—8] Ин 20:26—21:25

25 ияр Елеоны хох, Йесо уӕларвмӕ ацыд; йӕ райгасы

Вифанийы цур фӕстӕ 40-ӕм бон [Ап. к 1:9—12]

Лк 24:50—53

    Публикацитӕ иронау (1997–2025)
    Рацу
    Бацу
    • ирон
    • Арвитын
    • Настройкӕтӕ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Условия использования
    • Политика конфиденциальности
    • Настройки конфиденциальности
    • JW.ORG
    • Бацу
    Арвитын