Библи цы у?

Дзуапп Библийӕ

Библи у, 66 гыццыл чиныджы кӕм ис, ахӕм чиныг. Уыцы чингуытӕ фыст ӕрцыдысты Хуыцауы сыгъдӕг тыхы фӕрцы. Фысгӕ та сӕ кодтой иу-1 600 азы бӕрц. Библийы фыст ис Хуыцауы хабар, йӕ «ныхас» (1 Фессалоникӕгтӕм 2:13).

Ацы статьяйы

• Ӕцӕг хабӕрттӕ Библийы тыххӕй

• Библийы цӕй тыххӕй ис фыст?

• Библийы исты фӕивта?

• Библийӕн уыйбӕрц алыхуызон тӕлмацтӕ цӕмӕн ис?

• Библимӕ хаст цы хъуамӕ ӕрцыдаид, уый чи аскъуыддзаг кодта?

• Хуыцауы сыгъдӕг тыхӕй фыст чингуытӕй, мыййаг, искӕцы Библимӕ хаст не ’рцыд?

• Библийы стихтӕ куыд агургӕ сты?

• Библийы чингуытӕ

Ӕцӕг хабӕрттӕ Библийы тыххӕй

• Библи чи ныффыста? Библийы Автор у Хуыцау. Фӕлӕ йӕ фысгӕ ныккодтой иу-40 нӕлгоймаджы. Уыдонӕй иуӕй-иутӕ уыдысты Моисей, паддзах Давид, Матфей, Марк, Лука ӕмӕ Иоаннa. Хуыцау-иу сын йӕ хъуыдытӕ сӕ зонды сӕвӕрдта, ӕмӕ-иу сӕ уыдон та фысгӕ ныккодтой (2 Тимофеймӕ 3:16).

  Зӕгъӕм, хицау йӕ секретарӕн бахӕс кодта, цӕмӕй йӕ номӕй писмо ныффысса ӕмӕ йын, чи зоны, зӕгъгӕ дӕр кодта, цы дзы ныффысса, уый. Ӕмӕ кӕд писмо секретарь ныффыста, уӕддӕр йӕ автор у хицау. Уӕдӕ кӕд Хуыцау, адӕмӕн цы зӕгъынмӕ хъавыд, уый адӕймӕгтӕн ныффыссын кодта, уӕддӕр йӕ Автор йӕхӕдӕг у.

• Цы нысан кӕны дзырд «Библи»? Дзырд «Библи» равзӕрд грекъаг дзырдӕй библиа ӕмӕ нысан кӕны «гыццыл чингуытӕ». Фӕстӕдӕр афтӕ хонын райдыдтой, Библийы цы гыццыл чингуытӕ ис, уыдон иууылдӕр иумӕ.

• Библи фыст кӕд ӕрцыд? Фыссын ӕй райдыдтой н. э. размӕ 1513 азы ӕмӕ фыст фӕци н. э. 98 азы, ӕдӕппӕтӕй йӕ фыстой 1 600 азӕй фылдӕр.

• Ӕппӕты фыццаг кӕй ныффыстой, уыцы Библи кӕм ис? Ӕппӕты фыццаг къухфыстытӕй нӕ рӕстӕгмӕ иу дӕр не ’рхӕццӕ. Цӕуылнӕ? Уымӕн ӕмӕ уыцы заманты фыстой, зӕгъӕм, папирусыл ӕмӕ пергаментыл, ӕмӕ уыдон та бирӕ нӕ лӕууынц. Фӕлӕ писыртӕ сӕдӕ азты дӕргъы къухфыстытӕй къопитӕ кодтой, цӕмӕй йӕ фидӕны фӕлтӕртӕн дӕр сӕ бон кӕсын уыдаид.

• «Рагон Фӕдзӕхст» ӕмӕ «Ног Фӕдзӕхст» цы сты? Рагон Фӕдзӕхст у Библийӕн йӕ иу хай, хонынц ма йӕ Дзуттаг Фыстытӕ дӕр. Цы чингуытӕ йӕм хауы, уыдонӕн сӕ фылдӕр фыст ӕрцыдысты дзуттаг ӕвзагылb. Библийы иннӕ хай та хонынц Ног Фӕдзӕхст. Уый та фыст ӕрцыд грекъаг ӕвзагыл, хонынц ма йӕ Грекъаг Фыстытӕ дӕр. Дыууӕ хайы иумӕ сты иу чиныг, ӕмӕ ма йӕ хонынц Сыгъдӕг Фыстад дӕрc.

• Библийы цы фыст ис? Библийы ис историйы хабӕрттӕ, закъӕттӕ, пехуымпарӕдтӕ, поэзи, ӕмбисӕндтӕ, зарджытӕ ӕмӕ фыстӕджытӕ. (Кӕс «Библийы чингуытӕ».)

Библи цӕй тыххӕй у?

Библийы райдианы цыбыртӕй ис фыст, Ӕппӕтхъомысджын Хуыцау арв ӕмӕ зӕхх куыд сфӕлдыста, уый тыххӕй. Библийы нын раргом кодта йӕ ном Йегъовӕ, ӕмӕ йӕ фӕнды, цӕмӕй базонӕм, чи у, уый (Псалом 83:18).

Библийӕ нӕ бон у базонын, йӕ номыл ын цъыф куыд бакалдтой ӕмӕ цы сараздзӕн, цӕмӕй йӕ ном ссыгъдӕг кӕна.

Библи ӕргом кӕны, Хуыцаумӕ адӕмы ӕмӕ зӕххы тыххӕй цы фӕнд ис, уый ӕмӕ цы сараздзӕн, цӕмӕй адӕм сӕ зындзинӕдтӕй фервӕзой.

Библийы ис, царды нын стыр ӕххуыс чи фӕуыдзӕн, ахӕм уынаффӕтӕ. Мӕнӕ дзы цалдӕр.

• Куыд ис иннӕтимӕ хӕларӕй цӕрӕн? «Уӕдӕ уӕ алы хъуыддаджы дӕр куыд фӕнды, цӕмӕй уын адӕм уой, афтӕ сын ут уӕхӕдӕг дӕр» (Матфейы 7:12).

  Йӕ хъуыды. Кӕд нӕ фӕнды, цӕмӕй нын иннӕтӕ хорз уой, уӕд сын хъуамӕ нӕхӕдӕг дӕр хорз уӕм.

• Цы аразӕн ис, цӕмӕй ӕгӕр ма мӕт кӕнӕм? «Райсом цы уыдзӕн, ууыл макуы катай кӕнут, уымӕн ӕмӕ райсомы бонӕн уыдзӕн йӕхи катӕйттӕ» (Матфейы 6:34).

  Йӕ хъуыды. Райсомы бон цы уыдзӕн, ууыл ӕгӕр мӕт кӕныны бӕсты абоны боныл хъуыды кӕн.

• Лӕг ӕмӕ ус амондджын цӕй фӕрцы уыдзысты? «Алчи, йӕхи куыд уарзы, афтӕ уарзӕд йӕ усы дӕр. Ус та хъуамӕ йӕ лӕджы нымайа» (Ефесӕгтӕм 5:33).

  Йӕ хъуыды. Цӕмӕй лӕг ӕмӕ ус амондджын уой, уый тыххӕй хъуамӕ кӕрӕдзи уарзой ӕмӕ кӕрӕдзийы нымайой.

Библийы исты фӕивта?

Нӕ. Ахуыргӕндтӕ Библийы рагон къухфыстытӕ бӕстон абарстой, абон нӕм чи ис, уыцы Библиимӕ. Ӕмӕ, куыд зӕгъынц, афтӕмӕй дзы, зӕгъӕн ис, ӕмӕ ницы фӕивта. Ӕмӕ ӕндӕр куыд хъуамӕ уа?! Хуыцауы фӕнды, цӕмӕй йын адӕм йӕ Ныхас кӕсой ӕмӕ йӕ ӕмбарой. Уӕдӕ куыннӕ хъуамӕ батыхстаид, цӕмӕй дзы мацы фӕивтаид?d (Исай 40:8).

Библийӕн уыйбӕрц алыхуызон тӕлмацтӕ цӕмӕн ис?

Абон бирӕтӕ нӕ зонынц, Библи цы рагон ӕвзӕгтыл фыст ӕрцыд, уыцы ӕвзӕгтӕ. Фӕлӕ Библийы ис цины хабар «алы адӕмӕн, алы мыггагӕн, алы ӕвзагӕн ӕмӕ алы адӕмыхаттӕн» (Раргомад 14:6). Уымӕ гӕсгӕ адӕмы хъӕуы Библи, кӕй ӕмбарынц, уыцы ӕвзагыл, цӕмӕй йӕ сӕ бон уа кӕсын ӕмӕ сын Хуыцау цы дзуры, уый раст ӕмбарын.

Библийы тӕлмацтӕ адих кӕнӕн ис ӕртӕ къордыл.

• Дзырдӕй-дзырдмӕ тӕлмац, ома, гӕнӕн уӕвгӕйӕ, алы дзырд дӕр комкоммӕ ратӕлмац кӕнынц.

• Хъуыдытӕ ратӕлмац кӕнынц, ома рагон тексты хъуыдытӕ ныффыссынц ӕнцонӕмбарӕн дзырдтӕй.

• Хи ныхӕстӕй тӕлмац, ома тексты хъуыды хи ныхӕстӕй афтӕ радӕттынц, цӕмӕй адӕймаджы зӕрдӕмӕ цӕуа. Фӕлӕ ахӕм тӕлмацӕн арӕх йӕ хъуыды раст нӕ вӕййы.

Хорз тӕлмац цавӕр тӕлмац у? Гӕнӕн кӕм ис, уым у комкоммӕ тӕлмац, фӕлӕ уыимӕ дзырдтӕ сты хуымӕтӕг ӕмӕ ӕнцонӕмбарӕн, цӕмӕй адӕм Хуыцауы Ныхас раст ӕмбаройe.

Библимӕ хаст цы хъуамӕ ӕрцыдаид, уый чи аскъуыддзаг кодта?

Уый аскъуыддзаг кодта Библийы Автор, Хуыцау. Фыццаг Хуыцау «йӕ ныхӕстӕ» бакодта рагон Израилы адӕмы бар, цӕмӕй Дзуттаг Фыстытӕ бахъахъхъӕдтаиккой ӕмӕ сӕ фидӕны фӕлтӕртӕн сӕ бон кӕсын уыдаид (Ромӕгтӕм 3:2).

Хуыцауы сыгъдӕг тыхӕй фыст чингуытӕй, мыййаг, искӕцы Библимӕ хаст не ’рцыд?

Нӕ. Библийы Хуыцауы сыгъдӕг тыхы фӕрцы фыст чи ӕрцыд, уыцы чингуытӕй иу дӕр нӕ «фесӕфт». Иуӕй-иутӕ зӕгъынц, ӕрӕджы цы рагон чингуытӕ ссардтой, уыдонӕй дӕр кӕцыдӕртӕ Библийы кӕй хъуамӕ уойf. Фӕлӕ Библийӕн йӕхи мидӕг ис «раст ныхӕсты хуызӕг», ома, Библийы чингуытӕ Хуыцауы сыгъдӕг тыхы фӕрцы фыст кӕй ӕрцыдысты, уый бӕрӕггӕнӕнтӕ (2 Тимофеймӕ 1:13). Ӕмӕ дзы цы хъуыдытӕ ис, уыдонӕй иу дӕр иннӕ хъуыдыйы ныхмӕ нӕу. Иуӕй-иуты хъуыдымӕ гӕсгӕ, Библимӕ хаст чи хъуамӕ ӕрцӕуа, уыцы рагон чингуытӕй та уый зӕгъӕн нӕйg.

Библийы стихтӕ куыд агургӕ сты?

Библийы чингуытӕ