Nꞌa rä karta näꞌä dä za dä maxkägihu̱ gä uantahu̱ asta rä fin

1, 2. a) ¿Te mi thogi ha Jerusalén ꞌne ha Judea nuꞌmu̱ rä apostol Pablo bi yꞌofo nꞌa rä karta pa nuꞌu̱ yä kristianu de gehni? b) ¿Por hanja dä za gä eñhu̱ ge näꞌä rä karta bi yꞌofo rä apostol Pablo bi zo̱ho̱ nuꞌmu̱ xa mi ja mꞌe̱di?

MꞌE̱FA de bi du rä Hesu, nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Jerusalén ꞌne ha Judea xa bi tꞌu̱tsa ꞌne bi tꞌo̱ꞌtuäbi ndunthi yä ntsꞌomꞌu̱i. Himbi thogi ndunthi de nuꞌmu̱ bi forma näꞌä rä mu̱di mhuntsꞌi ha Jerusalén, yä jäꞌi bi mu̱di bi u̱tsa yä kristianu (Hech. 8:1). Mi thogi ngu 20 nje̱ya, ha Jerusalén ꞌne ha Judea bi nja nꞌa rä däta thuhu ꞌne nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱ini, bi thogi ndunthi yä ñꞌäbojä (Hech. 11:​27-30). Pe po rä je̱ya 61, yä kristianu ꞌñenä ya mi ꞌmu̱i xä ñho ꞌne ya himi thogi ndunthi yä ntꞌu̱tsate ja ngu ma xä ꞌñepäbi mꞌe̱fa. Hänge po nunä rä tiempo habu̱ xki tsaya yä ntꞌu̱tsate, rä apostol Pablo bi yꞌopäbi nꞌa rä karta nuꞌu̱ yä kristianu. Nunä karta ma xä matsꞌi ndunthi pa xä ze̱ti nuꞌu̱ yä ntꞌu̱tsate ma xä ꞌñepäbi mꞌe̱fa.

² Nunä karta bi yꞌofo rä apostol Pablo pa nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Jerusalén ꞌne ha Judea, bi zo̱ho̱ nuꞌmu̱ xa mi ja mꞌe̱di. ¿Por hanja? Ngeꞌä mänꞌitꞌho ma xä mu̱di mänꞌaki ndunthi yä ntꞌu̱tsate. Hänge nuꞌu̱ yä konseho bi yꞌofo rä apostol Pablo ha nunä karta, geꞌä ma xä matsꞌi nuꞌu̱ yä kristianu xä ze̱ti gatꞌho näꞌä ma xä ꞌñepäbiꞌu̱. Hää, ya himi ꞌme̱di ndunthi pa xä zo̱ho̱ näꞌä rä pa habu̱ ma xrä huati Jerusalén ꞌne rä templo, ja ngu xki mää rä Hesu (Luc. 21:20). Ni rä apostol Pablo nixi nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Jerusalén ꞌne ha Judea, himi pädi te mä pa ma xä thogi njabu̱. Pe hää mi pädi ge mi debe dä probecha gatꞌho näꞌä rä tiempo mi kohibi, pa dä sigi dä japäbi dä ze̱di yä komfiansa po rä Zi Dada Jeoba, ꞌne njabu̱ xä ñhoki pa xä uanta gatꞌho näꞌä ma xä ꞌñepäbiꞌu̱ (Heb. 10:25; 12:​1, 2).

3. ¿Por hanja xa mähyoni gä pädihu̱ te hutsꞌi ha rä mfistꞌofo Hebreos?

³ Mänꞌitꞌho nuju̱ mänꞌa gä ñhanduihu̱ ndunthi yä ntꞌu̱tsate ke nuꞌu̱ bi ñhandui nuꞌu̱ yä kristianu de Jerusalén ꞌne Judea (Mat. 24:21; Apoc. 16:​14, 16). Nuꞌu̱ yä konseho bi umbäbi rä Zi Dada Jeoba nuyu̱ yä kristianu, ꞌnehe dä za dä maxkägihu̱ ndunthi. Ma gä handihu̱ rꞌa de nuꞌu̱ yä konsehoꞌu̱.

«MA GÄ SIGIHU̱ GÄ TEHU̱ PA GÄ ÑÄTSꞌIHU̱»

4. ¿Te mä xuñha bi ñhandui nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén? (Hyandi ꞌnehe rä kꞌoi).

⁴ Nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Jerusalén ꞌne ha Judea, xki zopu̱ nuꞌu̱ yä relijion mi pe̱ꞌtsi pa nubye̱ xki de̱ni rä Kristo. Hää, pe̱ꞌtsi te xki ja ndunthi yä mpadi ꞌne xa bi japäbi xä ñhei. ¿Por hanja? 1) Ma gä benihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba xki huahni yä judío pa dä yꞌo̱tꞌe rä hnini. 2) Ngeꞌä ha Jerusalén, ja gehni mi mända näꞌä rä rey mi representa rä Zi Dada Jeoba ꞌne ja gehni mi ja rä templo. ꞌNe 3) nuꞌu̱ yä judío mi ne dä me̱päbi Äjuä, mi pe̱fi näꞌä mi mända rä Ley Moisés ꞌne näꞌä mi mända nuꞌu̱ yä majhä mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha näꞌä rä tiempoꞌä. Mi ja yä ley pa gatꞌho näꞌä mi pe̱fi; yä ley de nuꞌu̱ yä ñhuni himi debe dä zi, de nꞌa rä nzäi näꞌä mi fädi ngu rä circuncisión, ꞌne de hanja mi debe dä trata yä jäꞌi de märꞌa yä dähni. Pe dende nuꞌmu̱ rä Hesu bi uni rä bida, nubye̱ rä Zi Dada Jeoba ya himi asepta nuꞌu̱ yä ofrenda mi uni yä judío ha rä templo. Gatꞌho nuya yä mpadi, xa bi japäbi xä ñhei dä asepta nuꞌu̱ yä judío xki desidi dä nkristianu, ngeꞌä ya xki nzäi dä me̱fi näꞌä mi mända rä Ley Moisés (Heb. 10:​1, 4, 10). Asta nuꞌu̱ yä kristianu xa mi tse̱di yä jamfri ngu rä apostol Pedro, xa bi japäbi xä ñhei dä asepta nuꞌu̱ yä mpadi (Hech. 10:​9-14; Gál. 2:​11-14). Pa ri uadi, nuꞌu̱ yä majhä mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha näꞌä rä tiempoꞌä, bi mu̱di bi u̱tsa ꞌne bi maltrata nuꞌu̱ yä kristianu po nuꞌu̱ yä rꞌayꞌo jamfri.

5. ¿Te mä xuñha bi ñhandui nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén?

⁵ Bi mꞌu̱i yoho yä grupo nuꞌu̱ xa bi u̱tsa nuꞌu̱ kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén: 1) Nuꞌu̱ yä majhä mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu, mi trata ngu yä apóstata nuꞌu̱ xki desidi dä nkristianu, ngeꞌä mi embäbi ge mi xani nuꞌu̱ yä ntꞌudi di nkontraui ko näꞌä udi rä Noya Äjuä. 2) Bi mꞌu̱pu̱ rꞌa yä judío nuꞌu̱ mi mää ge mi de̱ni rä Kristo, pe tobe mi pe̱fi rꞌa yä tꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ mi mända rä Ley Moisés, tal vez pa njabu̱ hindä tꞌu̱tsa (Gál. 6:12). ¿Te bi matsꞌi nuꞌu̱ xa mäjuäni yä kristianu pa bi ze̱ti gatꞌho nuꞌu̱ yä xuñha bi ñhandui?

6. ¿Te bi animäbi dä me̱fi rä apostol Pablo nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén? (Hebreos 5:​14–6:1).

⁶ Ha näꞌä rä karta bi yꞌopäbi rä apostol Pablo nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén, bi animäbi ge tobe mi debe mänꞌa dä nxadi rä Noya Äjuä ꞌne dä hñudi dä ntso̱ꞌmi pa dä yꞌe̱ntꞌi ha yä mfeni näꞌä mi heti (hñeti Hebreos 5:​14–6:​1, TNM). Rä apostol Pablo bi usa nuꞌu̱ yä mu̱di mfistꞌofo de rä Mäkä Tꞌofo —mäpaya fädi ngu rä Ndäxjua Testamento— pa bi esplikabi nuꞌu̱ yä kristianu ge näꞌä rä forma hanja mi xo̱kämbenibye̱ rä Zi Dada Jeoba, geꞌä mänꞌa xmä ñho ke näꞌä rä forma de hanja yä judío mi xo̱kämbeni Äjuä.a Rä apostol Pablo mi pädi xä ñho ge mu̱ nuꞌu̱ yä kristianu xä japi xä te näꞌä rä mfädi mi pe̱ꞌtsi de rä Noya Äjuä, geꞌä ma xä matsꞌi pa njabu̱ hinxä hyopäbi ge nuꞌu̱ yä ntꞌudi hingä mäjuäni, xä hyatꞌi ꞌne xä ꞌueke de rä ꞌñuu rä Zi Dada Jeoba.

7. ¿Te mä xuñha di ñhanduihu̱ mäpaya?

⁷ Mäpaya ꞌnehe ꞌmu̱i yä jäꞌi nuꞌu̱ di u̱tsagihu̱ ꞌne di xani nuꞌu̱ yä ntꞌudi di nkontraui ko näꞌä di mända rä Zi Dada Jeoba. Koꞌmu̱ di o̱thu̱ ntsꞌe̱di po gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi ꞌne hindi o̱tꞌehu̱ yä pekado ko mä ndoyꞌohu̱, rꞌa yä jäꞌi di mbeni ge di u̱tsahu̱ po nuꞌu̱ yä mꞌu̱i xä huahni dä zitsꞌi. ꞌNehe, rꞌa yä jäꞌi enä ge dyä tsꞌomꞌu̱ihu̱, ngeꞌä di tꞌe̱ni de rä mhuntsꞌi nuꞌu̱ o̱tꞌe yä pekado ꞌne hindi arrepenti. Mäpaya, näꞌä rä modo de hanja di mbeni ꞌne hanja ꞌmu̱i kasi gatꞌho yä jäꞌi, di nkontraui ndunthi ko näꞌä di mända rä Zi Dada Jeoba (Prov. 17:15). Hänge xa mähyoni gä pädihu̱ gä handihu̱ ora nꞌa rä mfeni o nꞌa rä tꞌo̱tꞌe di nkontraui ko rä bolunta rä Zi Dada Jeoba ꞌne hindi debe gä hopäbihu̱ dä ꞌuegägihu̱ de rä ꞌñuu. Hää, mähyoni ge nguntꞌä gä rechazahu̱ nuꞌu̱ yä mfeni ꞌne hingä hopäbihu̱ dä desanimägihu̱ (Heb. 13:9).

8. ¿Te dä za gä pe̱fihu̱ pa gä japäbihu̱ dä te ꞌne dä ñätsꞌi näꞌä rä ntsitsꞌi di pe̱ꞌtsihu̱ ko rä Zi Dada Jeoba?

⁸ Rä apostol Pablo bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén, ge mi ja mꞌe̱di dä japi dä te ꞌne dä ñätsꞌi näꞌä rä ntsitsꞌi mi pe̱ꞌtsi ko rä Zi Dada Jeoba. Geꞌä mähyoni gä pe̱fihu̱ ꞌnehe mäpaya. Pa geꞌä mähyoni gä sigihu̱ gä hänihu̱ näꞌä rä mfädi ehe ha rä Mäkä Tꞌofo pa njabu̱ gä mbenihu̱ ngu di mbeni rä Zi Dada Jeoba. Geꞌä di debe gä sigihu̱ gä pe̱fihu̱, mäske ya xtä umbäbihu̱ mä bidahu̱ rä Zi Dada Jeoba ꞌne ya xtä nxixtehehu̱. Hää, hindi mporta hängu o̱tꞌe de di pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba, xa mähyoni gä sigihu̱ gä hetihu̱ ꞌne gä nxadihu̱ rä Mäkä Tꞌofo (Sal. 1:2). Mu̱ gä nzäihu̱ gä nxadihu̱ rä Mäkä Tꞌofo hyaxtho, geꞌä ma dä maxkägihu̱ pa gä japäbihu̱ dä te näꞌä rä komfiansa di pe̱ꞌtsuäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba. Geꞌä bi animäbi rä apostol Pablo dä me̱fi nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén (Heb. 11:​1, 6).

«NUJU̱ HÄÄ JA MÄ JAMFRIHU̱ ꞌNE GEꞌÄ MA DÄ ÑÄNI MÄ TEHU̱»

9. ¿Por hanja yä kristianu xa mi ja mꞌe̱di dä me̱ꞌtsuäbi ndunthi rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba?

⁹ Nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén, mi ja mꞌe̱di xä japäbi xä ze̱di yä komfiansa po rä Zi Dada Jeoba, pa njabu̱ xä za xä ze̱ti gatꞌho nuꞌu̱ yä xuñha ma xä ꞌñepäbi gatꞌho rä hnini Judea (Heb. 10:​37-39). Rä Hesu ya xki xipäbi nuꞌu̱ yä de̱ni ge ora xä hyandi xä zo̱ho̱ yä soldado ꞌne xä theꞌtsi Jerusalén, näꞌä mi nꞌa rä seña pa nguntꞌä xä bo̱ni ꞌne xä ma ha yä tꞌo̱ho̱. Nunä konseho mi debe dä jamäsu gatꞌho yä kristianu, tanto nuꞌu̱ mi ꞌmu̱i ha Jerusalén, ngu nuꞌu̱ mi ꞌmu̱i mo̱te de rä hnini (Luc. 21:​20-24). Tanto ha Jerusalén ngu ha märꞌa yä hnini, mi jotꞌi ko yä däta jädo. Hänge yä jäꞌi mi nzäi ge ora mi handi yä nkontra dä zo̱ho̱, mäntꞌä mi ku̱tꞌi mbo ha rä hnini pa dä ñäni yä bida. Hänge ora rä Hesu bi mändabi nuꞌu̱ yä de̱ni ge mäntꞌä dä bo̱ni pa ha yä tꞌo̱ho̱ ora xti hyandi dä zo̱ho̱ yä nkontra, ꞌñenä hixmä ñho nunä konseho, ꞌne ma xä jamäsu ho̱nse̱ nuꞌu̱ xa mi pe̱ꞌtsuäbi ndunthi rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba.

10. ¿Te ma xä me̱fi nuꞌu̱ yä kristianu mi pe̱ꞌtsuäbi ndunthi rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba ꞌne nuꞌu̱ yä anciano de rä mhuntsꞌi? (Hebreos 13:17).

¹⁰ ¿Te mä nꞌa mi debe dä me̱fi nuꞌu̱ yä kristianu? ꞌNehe mi debe dä me̱ꞌtsuäbi ndunthi rä komfiansa nuꞌu̱ yä ku xki hñutsꞌi rä Hesu pa dä diriji rä mhuntsꞌi. Zäi ge nuꞌu̱ yä kristianu mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu, go geꞌu̱ bi nkargo dä umbäbi rä gia gatꞌho rä mhuntsꞌi de hämꞌu̱ ꞌne hanja mi debe dä bo̱ni de rä hnini (hñeti Hebreos 13:​17, TNM). Rä noya «yꞌo̱tehu̱», näꞌä di tinihu̱ ha Hebreos 13:​17, ehe de rä idioma griego ꞌne ne dä mää ge nꞌa rä jäꞌi ma dä yꞌo̱de, hingä por obligasio, sino ngeꞌä pe̱ꞌtsuäbi rä komfiansa näꞌä jäꞌi de habu̱ ehe näꞌä konseho o gia. Änte de xä zo̱ho̱ näꞌä rä däta mbidi o tribulación, nuꞌu̱ yä kristianu mi debe dä japäbi dä ze̱di näꞌä rä komfiansa mi pe̱ꞌtsuäbi yä anciano, ngeꞌä geꞌä ma xä matsꞌi xä ñäni yä bida xti zo̱ho̱ nuꞌu̱ yä nkontra pa xä huati Jerusalén ꞌne rä templo. Mu̱ ora hinte mä xuñha mi ja mi udi nuꞌu̱ yä kristianu ge mi o̱de näꞌä rä gia mi uni nuꞌu̱ mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu, hingä ma xä japäbi xä ñhei xä yꞌo̱de xti zo̱ho̱ näꞌä rä däta mbidi ja ngu nunka xki nheki änte.

11. ¿Por hanja di debe gä tedehu̱ ꞌne gä japäbihu̱ dä ze̱di näꞌä mä komfiansahu̱ di pe̱ꞌtsuäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba?

¹¹ Mäpaya, nuju̱ di pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba, xa mähyoni gä jamäsuhu̱ nuꞌu̱ yä konseho bi umbäbi rä apostol Pablo nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén. ¿Por hanja? Ngeꞌä mäpaya, kasi gatꞌho yä jäꞌi hingi kamfri ge mänꞌitꞌho ma dä uadi nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe di nheki ha nunä xiꞌmhai, ꞌne ora di predikabihu̱ ho̱nse̱ di burlatho ꞌne thengägihu̱ (2 Ped. 3:​3, 4). Hää, ja ngu näꞌä bi thogi ha Jerusalén ha nuꞌu̱ yä pa yä mu̱di kristianu, mänꞌitꞌho ꞌnehe xä ꞌñepu̱ nꞌa rä däta mbidi, ja ngu nunka xä nheki änte. Rä Mäkä Tꞌofo hingi xikägihu̱ te gatꞌho ma dä thogi. Pe hää xikägihu̱ ge mähyoni gä tedehu̱ mä komfiansahu̱ po rä Zi Dada Jeoba, ngeꞌä rä fin hää ma dä zo̱ho̱ ha näꞌä rä pa ꞌne näꞌä rä ora xä desidi rä Zi Dada Jeoba. Pe hinte di debe gä tsuhu̱, ngeꞌä di pädihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba, ma dä sugägihu̱ (Hab. 2:3).

12. ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä ñänihu̱ mä bidahu̱ xti zo̱ho̱ näꞌä rä däta mbidi o tribulación?

¹² Rä Mäkä Tꞌofo udi ge rä Zi Dada Jeoba di usa «näꞌä rä ꞌme̱go, rä hogä yꞌo̱de ꞌne xa ja rä mfeni» pa dä su rä hnini. Po geꞌä, xa mähyoni gä kamfrihu̱ ꞌne gä mꞌu̱ihu̱ kombensido ge rä Zi Dada Jeoba, hää di usa nunä rä ꞌme̱go pa dä sugägihu̱ (Mat. 24:​45, TNM). Ja ngu nuꞌu̱ yä kristianu bi sipäbi te mi debe dä me̱fi xti zo̱ho̱ nuꞌu̱ yä nkontra ha Jerusalén, zäi ge näꞌä rä ꞌme̱go di usa rä Zi Dada Jeoba mäpaya, ꞌnehe ma dä xikägihu̱ te di debe gä pe̱fihu̱ xti zo̱ho̱ näꞌä rä däta mbidi o tribulación. Hänge dende nubye̱, mähyoni gä japäbihu̱ dä te näꞌä rä komfiansa di pe̱ꞌtsuäbihu̱ nuꞌu̱ yä ku gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha rä hnini rä Zi Dada Jeoba. Mu̱ dende nubye̱ di udihu̱ ge dyä yꞌo̱dehu̱, ꞌne ge di pe̱ꞌtsuäbihu̱ rä komfiansa, hingä ma dä jakägihu̱ xä ñhei gä jamäsuhu̱ näꞌä rä gia ma dä rꞌakägihu̱ xti zo̱ho̱ näꞌä rä däta mbidi.

13. ¿Por hanja nuꞌu̱ yä kristianu xa mi japäbi mꞌe̱di dä jamäsu näꞌä konseho di tinihu̱ ha Hebreos 13:5?

¹³ Mentä nuꞌu̱ yä kristianu de Judea ꞌne Jerusalén mi to̱ꞌmi dä hyandi näꞌä rä seña xki xipäbi rä Hesu, ꞌnehe mi o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä komformä dä me̱ꞌtsi ho̱nse̱ näꞌä mähyoni ꞌne mi nsu pa hindä dagi ha yä «nkꞌatꞌä bojä» (hñeti Hebreos 13:​5, TNM). Rꞌa de nuꞌu̱ yä kristianu xki thogi yä xuñha ngu yä ñꞌäbojä ꞌne rä ñhoya (Heb. 10:​32-34). ¿Pe gi pädi te bi thogi? Mäske rꞌa yä kristianu bi ze̱ti yä xuñha ꞌne yä sufrimiento ꞌne xa mi jamäsu näꞌä xki xipäbi rä Hesu, ko rä tiempo rꞌaa bi mu̱di bi hyoni yä bojä pa dä bo̱ni de rä ñhoya ꞌne de yä peligro. Pe nuꞌu̱ bi pumfri ge yä bojä hingä ma xä ñämbäbi yä bida xti zo̱ho̱ nuꞌu̱ yä nkontra pa xä huati Jerusalén (Sant. 5:3). Hää, nuꞌu̱ bi pumfri ge entremäs xä mädi ꞌne xä me̱ꞌtsi yä bojä, mänꞌa ma xä japäbi xä ñhei xä bo̱ni de rä hnini, xä zopu̱ yä nguu ꞌne gatꞌho näꞌä mi pe̱ꞌtsi xti zo̱ho̱ nuꞌu̱ yä nkontra.

14. ¿Hanja ma dä nheki mu̱ xa mäjuäni di pe̱ꞌtsuäbihu̱ rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba?

¹⁴ Mu̱ gä kamfrihu̱ näꞌä xikägihu̱ rä Mäkä Tꞌofo ꞌne hingä dudahu̱ ge ma dä uadi gatꞌho nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe di nheki mäpaya, geꞌä ma dä maxkägihu̱ pa hingä tagihu̱ ha yä nkꞌatꞌä bojä. Xti zo̱ho̱ näꞌä rä däta mbidi mää rä Mäkä Tꞌofo, yä bojä hinte ma dä bale ꞌne hingä ma dä za dä ñängägihu̱ mä bidahu̱. ¿Te ma dä me̱fi yä jäꞌi xti da ngue̱nda ge yä bojä hingä ma dä za dä ñämbäbi yä bida? Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Ma dä fo̱te yä plata ha ya däꞌñu ꞌne asta ma dä tsꞌo nuꞌu̱ yä oro pe̱ꞌtsi. Nixi yä plata nixi yä oro hingä ma dä za dä ñäni xti zo̱ho̱ näꞌä rä pa habu̱ ma dä hä rä kue̱ rä Zi Dada Jeoba» (Ezeq. 7:19). Hänge en lugar de gä tumämu̱ihu̱ po gä tähähu̱ mätsꞌu̱ yä bojä, mänꞌa dä hogi gä komformähu̱ ko näꞌä di pe̱ꞌtsihu̱ ꞌne gä honihu̱ ho̱nse̱ näꞌä di ja mꞌe̱di. Mu̱ gä pe̱fihu̱ njabu̱, geꞌä ma dä maxkägihu̱ pa hingä tagihu̱ ha yä thai ꞌne hingä ma gä honihu̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe ma dä hñägägihu̱ ndunthi de mä tiempohu̱. ꞌNehe xa mähyoni gä nsuhu̱ pa hingä mädihu̱ ndunthi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe ya di pe̱ꞌtsihu̱ (Mat. 6:​19, 24). Ngu thogi kada nꞌa rä pa, ma dä nheki mu̱ di pe̱ꞌtsuäbihu̱ rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba o nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di pe̱ꞌtsihu̱.

«MÄHYONI GI TSE̱TꞌHU̱»

15. ¿Por hanja nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén mi japäbi mꞌe̱di dä sigi dä ze̱ti ꞌne dä tede yä komfiansa po rä Zi Dada Jeoba?

¹⁵ Ngu mi thogi kada nꞌa rä pa, ha Judea mänꞌa mi nheki ndunthi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe. Hänge yä kristianu tobe mänꞌa mi japäbi mꞌe̱di dä ze̱ti yä xuñha ꞌne dä ꞌñudi hängu rä komfiansa mi pe̱ꞌtsuäbi rä Zi Dada Jeoba (Heb. 10:36). Mäske rꞌa de nuꞌu̱ yä kristianu ya xki ze̱ti ndunthi yä ntꞌu̱tsate, nuꞌu̱ tobe hixki sufri ndunthi ja ngu bi sufri rä Hesu. Hänge rä apostol Pablo bi nupäbi yä mfeni ꞌne bi xipäbi ge dä tede yä komfiansa po rä Zi Dada Jeoba, pa xä za xä ze̱ti nuꞌu̱ mä ndunthi yä ntꞌu̱tsate ma xä ꞌñepäbi, ꞌne pa njabu̱ hinxä fayabi rä Zi Dada Jeoba, mäske pa geꞌä xä ꞌme̱di yä bida (Heb. 12:4). Ngu mi thogi yä pa, mänꞌa mi te yä mhuntsꞌi. Hänge nuꞌu̱ yä judío mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha näꞌä tiempoꞌä, mänꞌa xa mi nkue̱ ꞌne mi u̱tsa nuꞌu̱ yä kristianu. Rꞌa yä je̱ya änte nuꞌmu̱ rä apostol Pablo mi predika ha Jerusalén, rꞌa yä jäꞌi bi muntsꞌi pa bi maltrata. Pe hingä ho̱nse̱ꞌä, thogi de 40 yä judío asta bi promete ge hingä ma xä ñuni ꞌne hinte ma xä zi, asta nuꞌmu̱ xä hyo rä apostol Pablo (Hech. 22:22; 23:​12-14). Mäske xa mi ꞌmu̱i ndunthi yä jäꞌi nuꞌu̱ mi u̱tsa nuꞌu̱ yä kristianu, nuꞌu̱ pe̱ꞌtsi te mi debe dä sigi dä muntsꞌi, dä ungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä ꞌne dä sigi dä japi dä te näꞌä rä komfiansa mi pe̱ꞌtsuäbi rä Zi Dada Jeoba.

16. ¿Hanja dä za dä maxkägihu̱ rä mfistꞌofo Hebreos ora di thogihu̱ yä xuñha ꞌne yä ntꞌu̱tsate? (Hebreos 12:7).

¹⁶ ¿Te ma xä matsꞌi yä kristianu pa xä uanta gatꞌho nuꞌu̱ yä ntꞌu̱tsate ma xä ꞌñepäbi? Rä apostol Pablo mi ne xä matsꞌi nuꞌu̱ yä kristianu pa xä hyandi hängu yä benefisio mi hä mu̱ xä sigi xä ze̱ti. Hänge rä apostol Pablo bi esplikabi nuꞌu̱ yä kristianu, ge rꞌabu̱ Äjuä ma xä hye̱gi xä thogi yä xuñha, ngeꞌä geꞌä ma xä japäbi xä ze̱di yä komfiansa ꞌne geꞌä ma xä matsꞌi pa xä me̱päbi mänꞌa xä ñho (hñeti Hebreos 12:​7, TNM). Hää, nuꞌu̱ yä kristianu mi debe dä hyandi nuꞌu̱ yä xuñha ꞌne yä ntꞌu̱tsate, ngu nꞌa rä educación näꞌä ma xä matsꞌi pa xä motꞌi nuꞌu̱ yä hogä mꞌu̱i bi ꞌñudi rä Kristo. Mu̱ xä hyandi njabu̱ nuꞌu̱ yä xuñha ꞌne yä prueba, geꞌä ma xä matsꞌi pa xä sigi xä ze̱ti (Heb. 12:11).

17. ¿Te mi pädi xä ñho rä apostol Pablo ꞌne por hanja?

¹⁷ Rä apostol Pablo bi nupäbi yä mfeni nuꞌu̱ yä kristianu pa dä sigi dä ze̱ti ꞌne hindä ꞌuengi de rä ꞌñuu rä Zi Dada Jeoba. Nuꞌu̱ yä noya bi yꞌofo, mi ja ndunthi rä tsꞌe̱di. ¿Por hanja? Ngeꞌä mä mꞌe̱tꞌo, rä apostol Pablo ꞌnehe xki u̱tsa nuꞌu̱ yä kristianu, hänge näꞌä mi pädi xä ñho te mi to̱ꞌmpäbiꞌu̱. ꞌNehe, rä apostol Pablo ya xki ze̱ti ndunthi yä ntsꞌomꞌu̱i ꞌne yä ntꞌu̱tsate, ngeꞌä nuꞌmu̱ bi nkristianu ꞌnehe bri maltrata ndunthi (2 Cor. 11:​23-25). Pe ko näꞌä rä esperiensia mi pe̱ꞌtsi rä apostol Pablo, mi pädi xä ñho te ma xä matsꞌi nuꞌu̱ yä kristianu pa xä sigi xä ze̱ti. Hänge bi bembäbi nuꞌu̱ yä kristianu ge mi debe dä sigi dä me̱ꞌtsuäbi rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba, hingä nuꞌu̱ yä tsꞌe̱dise̱. Rä apostol Pablo mismo xki ꞌñudi hängu rä komfiansa mi pe̱ꞌtsuäbi rä Zi Dada Jeoba ora ko ndunthi rä balo bi ꞌñenä: «Rä Zi Dada Jeoba go geꞌä mä mfatsꞌi. Hingä ma gä ntsu» (Heb. 13:​6, TNM).

18. ¿Te tsoogi claro rä Mäkä Tꞌofo ꞌne te debe gä pe̱fihu̱ dende nubye̱?

¹⁸ Mäpaya, ha rꞌa yä luga de rä Xiꞌmhai mä kuhu̱ bi ze̱ti yä ntꞌu̱tsate. Dä za gä udihu̱ hängu di mädihu̱ ꞌne di fatsꞌihu̱, mu̱ gä xatuäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba po geꞌu̱, ꞌne mu̱ dä za gä fatsꞌihu̱ ko näꞌä tsu̱kägihu̱ (Heb. 10:33). Rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ claro te debe gä to̱ꞌmihu̱ ora enä: «Gatꞌho nuꞌu̱ ne dä de̱mbäbi yä paso rä Kristo ꞌne dä mꞌu̱i ja ngu di mända Äjuä, ꞌnehe ma dä tꞌu̱tsa» (2 Tim. 3:​12, TNM). Nuya yä noya signifika ge gatꞌho nuju̱ di pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba, mähyoni gä ñhokihu̱ dende nubye̱ pa nuꞌmu̱ xti ꞌñepu̱ yä xuñha ꞌne yä ntꞌu̱tsate. Hää, xa mähyoni ge dende nubye̱ gä pe̱ꞌtsuäbihu̱ rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba, ꞌne hingä dudahu̱ ge näꞌä ma dä maxkägihu̱ pa gä ze̱tihu̱, hindi mporta te mä xuñha dä ꞌñekägihu̱. Jeoba di prometegihu̱ ge hingä ma dä hye̱gäse̱hu̱ ꞌne ma dä hänkägihu̱ rä alibio ꞌne rä mfatsꞌi ora xa ma dä jakägihu̱ mꞌe̱di (2 Tes. 1:​7, 8).

19. ¿Te debe gä pe̱fihu̱ dende nubye̱ pa gä ñhokihu̱ ꞌne gä ze̱tihu̱ näꞌä rä däta mbidi xä ꞌñepu̱? (Hyandi ꞌnehe rä kꞌoi).

¹⁹ Hinte mä duda ja ge näꞌä rä karta bi yꞌopäbi rä apostol Pablo nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Judea ꞌne ha Jerusalén, bi matsꞌi ndunthi pa bi ze̱ti gatꞌho näꞌä bi ꞌñepäbiꞌu̱ mꞌe̱fa. Rä apostol Pablo bi animäbi ge dä sigi dä hñäni rä mfädi ꞌne dä ntiende xä ñho näꞌä mi udi rä Mäkä Tꞌofo. Mu̱ xä me̱fi njabu̱, geꞌä ma xä matsꞌi xä da ngue̱nda ꞌne xä rechaza nuꞌu̱ yä ntꞌudi di nkontraui ko näꞌä udi rä Mäkä Tꞌofo. ꞌNehe bi ꞌñembäbi ge mi debe dä japäbi dä ze̱di näꞌä rä komfiansa mi pe̱ꞌtsuäbi rä Zi Dada Jeoba, pa njabu̱ hinxä japäbi xä ñhei xä jamäsu ꞌne xä yꞌo̱de näꞌä rä gia mi ehe de rä Hesu ꞌne de nuꞌu̱ yä kristianu mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha yä mhuntsꞌi. ꞌNehe, bi matsꞌi nuꞌu̱ yä kristianu pa bi hyandi te mä benefisio mi hä nuꞌu̱ yä xuñha ꞌne nuꞌu̱ yä ntꞌu̱tsate mi thogi. Hää, bi matsꞌi pa bi hyandi nuꞌu̱ yä ntꞌu̱tsate ngu nꞌa rä educación näꞌä ma xä matsꞌi nuꞌu̱ yä kristianu, pa mänꞌa xä me̱päbi xä ñho rä Zi Dada Jeoba. Mu̱ nuju̱ gä jamäsuhu̱ nuꞌu̱ yä konseho bi tꞌumbäbi nuꞌu̱ yä kristianuꞌu̱, geꞌä ma dä maxkägihu̱ pa gä ze̱tihu̱ asta xti zo̱ho̱ rä fin (Heb. 3:14).