UNONG ED SI LUCAS

1 Lapud anengneng kon dakel so nanseet a mangiyuksoy tan mangisulat ed impormasyon nipaakar ed amin a bengatlan sigpot tayon papanisiaan,+ 2 no panon ya impasabi iraya ed sikatayo na saramay akatasi+ manlapud gapo tan saramay mangipupulong ed mensahe,+ 3 ninonot ko met ya isulat iratan a mauksoy parad sika, kagalgalang a Teofilo,+ lapud maalwar kon inusisa iratan ya amin manlapud gapo, 4 pian sigpot mon naamtaan a tua iray bengatlan nibabangat ed sika.+

5 Diad saray agew nen Herodes*+ ya ari na Judea, walay saserdoten manngaray Zacarias, a kabiangan ed grupo nen Abias.*+ Sikatoy angasawa na sakey ed saray anak a bibii nen Aaron, a manngaray Elizabet. 6 Matunong iran dua ed arapan na Dios lapud nambilay ira ya andian na pakabalawan unong ed amin a ganggan tan pananontonan nen Jehova.* 7 Balet anggapoy anak da, lapud lepes* si Elizabet, tan pareho ran maedad la.

8 Natan lapud sikatoy manlilingkor bilang saserdote na Dios unong ed betang na grupo to,+ 9 asabi a sikato lay onsublay ya onloob ed santuaryo nen Jehova*+ pian mangiyapay na insenso,+ a singa ed niyugali* na saray aturon saserdote. 10 Tan manpipikasi so amin a totoo ed paway diad oras na panangiyapay na insenso. 11 Nampanengneng ed sikato so anghel nen Jehova,* ya akaalagey diad nikawanan na altar na insenso. 12 Balet apagaan si Zacarias ed anengneng to, tan sikatoy ataktakot. 13 Anggaman ontan et oniay inkuan ed sikato na anghel: “Agka natatakot, Zacarias, lapud dinengel na Dios so masimoon a pikakasim, tan si Elizabet ya asawam et mangiyanak na sakey a laki, tan sikatoy ngaranan mo na Juan.+ 14 Manggayaga tan manliket kan maong, tan dakel so manliket met ed kiyanak to,+ 15 lapud sikatoy magmaliw ya importante ed pakanengneng nen Jehova.*+ Balet sikatoy nepeg ya agbalot oninum na alak odino antokaman a de-alkohol ya iinumen,+ tan manlapu lad kiyanak to* et sikatoy napano na masanton espiritu.+ 16 Tan dakel ed saray ananak na Israel so papawilen tod si Jehova* a Dios da.+ 17 Ontan met, ibaki lan unona na Dios so anak mo sakbay to, tan sikatoy nawalaan na biskeg tan pakayari a singa si Elias,+ pian papawilen toy kapusoan na kaamaan ed ananak+ tan tulongan to iray agmatulok a nawalaay karunongan na saray matunong, pian nitarya to parad si Jehova* so akaparaan a totoo.”+

18 Imbaga nen Zacarias ed anghel: “Panon kon naseguro iya? Ta masiken ak la, tan akulaw met lay asawak.” 19 Inmebat so anghel ed sikato: “Siak si Gabriel,+ ya onaalagey ed arapan na Dios,+ tan nibaki ak a mitongtong tan mangibagad sika na sayan maong a balita. 20 Balet naemel ka tan agka makapansalita anggad agew na kagawa na sarayan bengatla, lapud agmo sinisia iray imbagak, a nasumpal ed aturon panaon da.” 21 Diad saman et aalagaren na totoo si Zacarias, tan mankelaw ira ta sikatoy abayag lad loob na santuaryo. 22 Nen pinmaway la, sikatoy agmakapansalita, tan atebek dan walay anengneng ton makapakelkelaw* ed loob na santuaryo. Sikatoy sinyas lan sinyas ed sikara ta agmakasalita. 23 Nen asumpal la iray agew na impanlingkor tod templo,* sikatoy sinmempet lad abung to.

24 Kayari na pigaran agew, nanlukon si Elizabet ya asawa to, tan agpinmaway ed abung ed loob na limay bulan, tan inkuan to: 25 “Oniay ginawa nen Jehova* ed siak ed sarayan agew. Inimano to ak pian ekalen toy pamabalawan na totoo ed siak.”+

26 Diad komanem a bulan to et imbaki na Dios si anghel Gabriel+ ed syudad na Galilea a tatawagey Nazaret, 27 pian onlad sakey a birhen+ ya akisipanan lan miasawa ed lakin manngaray Jose a nanlapud pamilya nen David, tan say ngaran na sayan birhen et Maria.+ 28 Tan sanen linmoob so anghel, inkuan to: “Maabig ya agew, sika ya apaboran a maong, si Jehova* et walad sika.” 29 Balet sikatoy apagaan a maong ed saray imbaga na anghel tan ninonot to no antoy kabaliksan na sayan panangibano. 30 Kanian inkuan na anghel ed sikato: “Agka natatakot, Maria, ta pinaboran ka na Dios. 31 Tan manlukon ka tan mangiyanak kay sakey a laki,+ tan sikatoy ngaranan mo na Jesus.+ 32 Sikatoy magmaliw ya importante+ tan natawag ya Anak na Sankatagyan,+ tan iter nen Jehova* a Dios ed sikato so trono nen David ya ama to,+ 33 tan sikatoy manuley ya andi-anggaan bilang Ari ed sankaabungan nen Jacob, tan agmangangga so Panarian to.”+

34 Balet inkuan nen Maria ed anghel: “Panon iyan nagawa, anta agak nin balot akiakdol ed laki?”+ 35 Inmebat so anghel: “Niwalad sika so masanton espiritu,+ tan tarongan kay pakayari na Sankatagyan. Tan lapud satan, samay niyanak et natawag a masanto,+ Anak na Dios.+ 36 Tan say kanayon mon si Elizabet, ya ibabaga na totoo a lepes,* et angilukon met na anak a laki anggaman akulaw la, tan komanem lan bulan to; 37 ta anggapoy imposible ed Dios.”*+ 38 Diad saman et inkuan nen Maria: “Siak so biin aripen nen Jehova!* Nagawa komon ed siak so unong ed imbagam.” Diad saman et tinmaynan lay anghel.

39 Kanian namparaan si Maria ed saraman ya agew tan nanapuran linmad mapalandey a lugar, diad sakey a syudad na Juda, 40 tan sikatoy linmoob ed abung nen Zacarias tan imbano toy Elizabet. 41 Nen nadngel nen Elizabet so impangibano nen Maria, ginmalaw so ugaw ed eges to, tan napnoy masanton espiritu si Elizabet, 42 tan imbaga ton maksil: “Narayew kad amin a bibii, tan abendisyonan so bunga na eges mo! 43 Kanian siopa ak pian nawalaay onian pribilehyo, ya onlad siak so ina na Katawan ko? 44 Ta nen nadngel koy impangibanom, malikeliket a ginmalaw so ugaw ed eges ko. 45 Maliket ka met, sika ya anisia, ta nagawan amin ed sika iray imbaga nen Jehova.”*

46 Tan inkuan nen Maria: “Idaydayew na kamarerwak* si Jehova,*+ 47 tan agko napokpokay manlikliket ed Dios a Manangiliktar ko,+ 48 lapud inimano toy abeban kipapasen na biin aripen to.+ Ta manlapu lad natan, iyabawag na amin a henerasyon a maliket ak,+ 49 lapud balbaleg a bengatla so ginawa ed siak na makapanyarin Dios, tan masanto so ngaran to,+ 50 tan diad mantutumbokan iran henerasyon et nipatnag so panangasi tod saramay ontatakot ed sikato.+ 51 Diad panamegley na taklay to et sikatoy nanggaway makapanyari iran bengatla; intaytayak to iray mapaatagey so intension na puso ra.+ 52 Inyabeba tod trono iray makapanyarin totoo+ tan inyatagey to iray totoon abebbebay kipapasen da;+ 53 saray narasan et pinesepesel toy maong iran bengatla,+ tan saray mayaman et pinataynan ton kalimalima. 54 Tinulongan toy lingkor ton Israel, pian ipanengneng a naynay ton sankanonot so sipan to ya ipatnag so panangasi+ 55 ed si Abraham tan ed ilalak* to,+ a singa imbaga tod saray inmuunan atateng tayo.” 56 Akiayam si Maria ed sikato diad ngalngalin taloy bulan, insan sinmempet lad abung to.

57 Natan et asabi lay pananak nen Elizabet, tan sikatoy angiyanak na sakey a laki. 58 Tan nadngelan na saray kakaabay tan kakanayon to ya impatnag nen Jehova* so baleg a panangasi ed sikato, tan akiliket irad sikato.+ 59 Diad komawalon agew et sinegat day ugaw,+ tan sikatoy ingaran da komon ed ngaran nen ama to, a Zacarias. 60 Balet inmebat so ina to: “Andi! sikatoy ingaran a Juan.” 61 Lapud saya et inkuan dad sikato: “Anggapod saray kakanayon mo so manngaran na ontan.” 62 Insan tinepetan day ama na ugaw ed panamegley na sinyas no antoy labay ton ngaran na ugaw. 63 Kanian sikatoy nampaala na tablan panagsulatan tan insulat to: “Juan so ngaran to.”+ Diad saya et mankelaw iran amin. 64 Tampol ya abiswat toy sangi to tan ginmalaw so dila to tan nansalita,+ ya indaydayew toy Dios. 65 Tan tinmakot so amin a kabandaan da, tan sarayan amin a bengatla so pantotongtongan ed interon mapalandey a lugar na Judea. 66 Tan impapuso itan na amin ya akadngel, ya inkuan da: “Anto kasi pagmaliwan na sayan ugaw?” Lapud say lima nen Jehova* et talagan walad sikato.

67 Insan si Zacarias ya ama to et napnoy masanton espiritu, tan nampropesiya, ya inkuan to: 68 “Narayew komon si Jehova* a Dios na Israel,+ lapud inimano to tan inliktar to iray totoo to.+ 69 Tan pinatalindeg tod sankaabungan nen David a lingkor to so sakey a saklor na kilalaban*+ parad sikatayo,+ 70 unong a sinalita tod panamegley na saray masanton propeta to nensaman,+ 71 ya iliktar to itayod saray kakabusol tayo tan ed amin a mamubusol ed sikatayo;+ 72 pian ipatnag toy panangasi ed saray inmuunan atateng tayo tan pian nonoten toy masanton sipanan to,+ 73 samay sinambaan tod inmunan ateng tayo a si Abraham,+ 74 pian kayari to itayon isalba ed saray kakabusol et iter tod sikatayoy pribilehyon manlingkor ed sikato a walaay pakpel 75 tan katooran tan inkatunong ed pakanengneng to diad amin ya agew tayo. 76 Balet sika, ana’ko, natawag kan propeta na Sankatagyan, ta ibaki ka lan unona nen Jehova* sakbay to, pian mangiparaan ed saray dalan to,+ 77 pian mangipakabat na mensahe na kilalaban ed kabaleyan to diad pakaperdona na saray kasalanan da,+ 78 lapud maaron panangabagey na Dios tayo. Sayan panangabagey a manlapud tagey et singa liwawa ed palbangon, 79 a mangiter na liwawa ed saramay manyudyurong ed kabilungetan tan anino na patey,+ tan mangigiya ed saray sali tayo ed dalan na kareenan.”

80 Tan nantultuloy a binmaleg tan binmiskeg so ugaw, tan sikatoy nanayam diad desierto anggad agew na impangiparungtal toy sarili to ed Israel.

2 Diad saraman ya agew et ingganggan nen Cesar* Augusto a kaukolan a manparehistro so amin a totoo.* 2 (Agawa iyan unonan panagparehistro sanen say gobernador na Sirya et si Quirinio.) 3 Tan linman namparehistro so amin a totoo diad dilin syudad to. 4 Kanian si Jose+ a walad Galilea, diad syudad na Nazaret, et linma met ed Judea, diad syudad nen David, a tatawagen a Betlehem,+ lapud sikatoy kabiangan na sankaabungan tan pamilya nen David. 5 Sikatoy linman namparehistro a kaiba nen Maria, a nagmaliw ya asawa to unong ya akisipanan to,+ tan magano lan mananak ed saman.+ 6 Nen wadman ira, asabin siansia so pananak nen Maria. 7 Tan inyanak toy sakey a laki, say panguloan,+ insan binalkot to na saray abel tan imparukol tod kuwadra,+ lapud anggapoy kuarton napampundoan da.

8 Diad saman met a lugar, wala ray managpastol a manaayam ed kaumaan tan sanlabin manbabantay na saray pulok da. 9 Kabekta et inmalagey ed arapan da so anghel nen Jehova,* tan sinminag ed kaliberliber da so gloria nen Jehova,* kanian ataktakot iran maong. 10 Balet inkuan na anghel ed sikara: “Agkayo natatakot, ta linma ak dia pian ipasabi ed sikayo so maong a balita a mangiter na baleg a liket ed amin a totoo. 11 Ta niyanak ed sikayo natan ed syudad nen David+ so sakey a manangiliktar,+ say Kristo a Katawan.+ 12 Tan saya so panandaan yo: Naromog yoy sakey ya ugaw ya abalkot na abel tan akarukol ed kuwadra.” 13 Kabekta et akiulop ed anghel so dakerakel nin anghel,*+ ya indaydayew da so Dios, ya inkuan da: 14 “Nigloria so Dios ed tawen, tan diad dalin et niwalay deen ed saray totoon aabobonan to.”

15 Kanian sanen pinmawil lad tawen iray anghel, inkuan na saray managpastol ed sakey tan sakey: “Onla tayo lan tampol sirin ed Betlehem tan nengnengen tayo iyan agawa ya impakabat ed sikatayo nen Jehova.”* 16 Tan magangganat iran linma tan aromog day Maria tan Jose, tan say ugaw ya akarukol ed kuwadra. 17 Nen anengneng da itan, impakabat day mensahe a nibagad sikara nipaakar ed sayan ugaw. 18 Tan nikelkelawan so amin ya akadngel ed saray imbaga na saray managpastol, 19 balet tinandaan irayan amin nen Maria, tan inisip ton maong so kabaliksan na saraya.+ 20 Insan anempet la iray managpastol, ya inggloria tan indaydayew da so Dios lapud amin a nadngel tan anengneng da, unong a nibagad sikara.

21 Kayari waloy agew, nen asabi lan segaten so ugaw,+ sikatoy nginaranan day Jesus, say ngaran ya imbaga na anghel sakbay a sikatoy nilukon.+

22 Ontan met, nen asabi lay panaon pian linisan ira unong ed Ganggan nen Moises,+ sikatoy inawit dad Jerusalem pian iparungtal dad si Jehova,* 23 ta unong a nisulat ed Ganggan nen Jehova:* “Amin a panguloan a laki* et nepeg a masanto ed si Jehova.”*+ 24 Tan angiyapay ira na bagat unong ed Ganggan nen Jehova:* “sankaparis a palekpek odino duaran sibong a malapati.”+

25 Tan walay laki ed Jerusalem a manngaray Simeon, tan sayan laki et matunong tan matakot ed Dios, ya aalagaren toy pakaligliwa na Israel,+ tan walaay masanton espiritu. 26 Niarum ni, impaamta na Dios ed sikato ed panamegley na masanton espiritu a sikatoy agni ompatey anggad agto nanengneng so Kristo ya imbaki nen Jehova.* 27 Tan diad pakayari na espiritu et sikatoy linmoob ed templo, tan sanen say ugaw nin Jesus et inloob ditan na atateng to pian gawaen dad sikato so kakaukolanen na Ganggan,+ 28 ineba to so ugaw tan indayew toy Dios tan inkuan to: 29 “Soberanon Katawan, aabuloyan mo la natan so aripen mo ya ompatey a mareen+ unong ed imbagam, 30 lapud anengneng ko lan mismo so usaren mon mangiliktar+ 31 ya intaryam ed arapan na amin a totoo,+ 32 sakey a liwawa+ a mangekal na sakbong ed saray nasyon+ tan kigloriaan na totoom ya Israel.” 33 Tan say ama tan ina na ugaw et siansia nin mankelaw ed saray nibabaga nipaakar ed sikato. 34 Ontan met, pinagalangan ira nen Simeon, tan inkuan tod si Maria ya ina na ugaw: “Sikatoy pansengegan na pakatumba+ tan ibangon lamet na dakel a totoo ed Israel+ tan sakey a tanda a mudmoraen+ 35 (on, sakey ya andukey ya espada so manuyok ed sika*),+ pian niparungtal iray panagkatunongan na dakel a puso.”

36 Natan et wadman so sakey a propetesa, si Ana ya anak nen Fanuel, ed tribu nen Aser. Akulaw la iyan bii tan kayari na impiasawa to* et pitoy taon labat ya akapiamong ed asawa to, 37 tan sikatoy abalo, a 84 lay edad to. Sikatoy naynay ya oonlad templo tan agew-labin manlilingkor tan manaayunal tan masimoon a manpipikasi. 38 Diad saman a mismon oras et sikatoy inmasingger tan akisalamat ed Dios tan inistorya to so ugaw ed amin na saramay manatalaran ed kiliktar na Jerusalem.+

39 Kanian sanen agawaan da lay amin a bengatla unong ed Ganggan nen Jehova,*+ pinmawil la rad Galilea diad mismon syudad da a Nazaret.+ 40 Tan say ugaw et nantultuloy a binmaleg tan binmiskeg, a napno na karunongan, tan nansiansiad sikato so panangabobon na Dios.+

41 Niyugali la na atateng to so tinaon ya iyakar ed Jerusalem parad piesta na Paskua.+ 42 Tan sanen 12 taon to, linma rad piesta a singa dati lan gagawaen da.+ 43 Nen asumpal lay piesta tan pasempet la ra, say ugaw a Jesus et tinmilak ed Jerusalem, tan ag-itan naimano na atateng to. 44 Lapud abaloan dan sikatoy kaiba ed grupon manbiabiahe, akapanakar la ray sanagew insan da labat inanap ed saray kakanayon tan kabkabat da. 45 Balet sanen sikatoy agda aromog, pinmawil ira ed Jerusalem tan sineetan dan inanap. 46 Tan kayari na taloy agew et sikatoy aromog dad templo, ya akayurong ed pegley na saray managbangat, ya ondedengel ed sikara tan tetepetan to ra. 47 Balet amin ya ondedengel ed sikato et mankelkelaw ed pakatalos to tan ed saray ebat to.+ 48 Nen sikatoy anengneng na atateng to, abigla ra tan inkuan ed sikato nen ina to: “Ana’ko, akin ya oniay ginawam ed sikami? Aburido kami lan maong nen amam ed panaanap mid sika.” 49 Balet inkuan tod sikara: “Akin et aanapen yo ak? Agyo ta amta a nepeg a wala ak ed abung nen Amak?”+ 50 Balet agda atalosan iyan imbaga tod sikara.

51 Insan sikatoy akila ed sikaran sinmempet ed Nazaret, tan nantultuloy a nampasakop* ed sikara.+ Ontan met, amin iraya et tinantandaan nen ina to.+ 52 Tan binmaleg si Jesus, tan nantultuloy ya inmaligwas ed karunongan tan lalon nanliketan na Dios tan saray totoo.

3 Diad koma-15 taon ya uley nen Tiberio Cesar, sanen si Poncio Pilato so gobernador na Judea, si Herodes*+ so manuley na distrito* na Galilea, si Felipe ya agi to so manuley na distrito na Iturea tan Traconite, tan si Lisanias so manuley na distrito na Abilinia, 2 diad saray agew na saray manunan saserdote a si Anas tan si Caifas,+ say salita na Dios et sinmabi ed si Juan+ ya anak nen Zacarias dia ed kalawakan.+

3 Kanian sikatoy linmad amin a dalin ed kaliberliber na Jordan, ya impulong toy nipaakar ed bautismo bilang simbolo na panagbabawi parad kaperdona na saray kasalanan,+ 4 unong a nisulat ed libro na saray salita nen propetan Isaias: “Walay onkekelyaw diad kalawakan: ‘Iparaan yo so dalanen nen Jehova!* Gawa yon maptek iray dalan to.+ 5 Amin a lawak et nepeg a tambakan, tan amin a palandey tan pukdol et magmaliw a plastado; nepeg a magmaliw a maptek iray kurbada, tan magmaliw a marantal iray matibagkol a dalan; 6 tan nanengneng na amin a totoo* so panangiliktar na Dios.’”*+

7 Kanian imbaga tod dakel a totoo ya ondadagon manpabautismo ed sikato: “Sikayo ran ilalak na saray uleg, siopay angibagad sikayo ya ibatikan yoy onsabin sanok?+ 8 Ipanengneng yo sirin ed saray gawa yo a magbabawi kayo.* Agyo ibabagan, ‘Si Abraham so ama mi.’ Ta ibagak ed sikayo, a nayarian na Dios so mamawala na ananak parad si Abraham manlapud sarayan bato. 9 On, say wasay et wala lad sengeg na saray kiew. Balang kiew sirin ya agmanbubunga na maong et batangen tan ibuntok ed apoy.”+

10 Kanian intepet na dakel a totoo ed sikato: “Anto sirin so gawaen mi?” 11 Inyebat tod sikara: “Say toon walaay duaran kawes* et nepeg ton iter so sakey ed samay toon andian, tan ontan met so nepeg a gawaen na toon walaan na naakan.”+ 12 Anggan saray managsingil na buis et linman manpabautismo,+ tan inkuan dad sikato: “Managbangat, antoy nepeg min gawaen?” 13 Inkuan tod sikara: “Agkayo onkekerew* na sobra ed nepeg a bayaran a buis.”+ 14 Intepet met ed sikato na saray sundalo: “Antoy nepeg min gawaen?” Tan inkuan tod sikara: “Agyo papagyawen* so siopaman odino papalsaan so siopaman,+ noagta pankontentoan yo la iray nitatarya ed sikayo.”*

15 Natan et mantatalaran iray totoo tan oniay nononoten dan amin nipaakar ed si Juan, “Sikato la kasi imay Kristo?”+ 16 Inmebat si Juan ed sikaran amin: “Bautismoan ta kayo ed danum, balet onsabi imay mas mabiskeg nen siak, ya agak anggan makanepegan a mangukbar ed saray singer na sandalyas to.+ Bautismoan to kayo ed masanton espiritu tan ed apoy.+ 17 Sankabembenan to lay pala a panagtaep to pian linisan ton maong so panag-ilikan to tan tiponen tod kamalir so trigo to, balet poolan toy taep diad agnaerep ya apoy.”

18 Sikatoy angiter met na dakel ni ran simbawa tan nantultuloy ya angiyabawag na maong a balita ed totoo. 19 Balet si Herodes, say manuley na distrito, a binano nen Juan lapud si Herodias ya asawa na agi to tan lapud amin a mauges a ginawa to, 20 et nanggawa ni na sakey a kaugsan diad impangipriso tod si Juan.+

21 Nen abautismoan ya amin iramay totoo, abautismoan met si Jesus.+ Tan legan ton manpipikasi et alukasan so tawen,+ 22 tan dinmapo ed sikato so masanton espiritu a singa nengneng na malapati, tan walay boses a nadngel manlapud tawen: “Sika so Ana’ko, say inad-arok; inabobonan ta ka.”+

ya anak nen Matat,

ya anak nen Levi,

30 ya anak nen Simeon,

4 Insan tinmaynan ed Jordan si Jesus, a napno na masanton espiritu, tan sikatoy inwanwan na espiritu sanen walad kalawakan+ 2 diad loob na 40 agew, legan a tutuksoen na Diablo.+ Tan sikatoy agbalot angan diad saraman ya agew, kanian sanen anampot la iratan, alikna toy eras. 3 Lapud saya et inkuan na Diablo ed sikato: “No anak kay Dios, ibagam ed sayan bato a magmaliw a tinapay.” 4 Balet inmebat si Jesus: “Walan nisulat, ‘Aliwan tinapay labat so pambilay na too.’”+

5 Kanian sikatoy inyakar na Diablo diad palandey, tan diad sankasikmat et impanengneng tod sikato so amin a panarian ed dalin.+ 6 Insan inkuan na Diablo: “Iter kod sika iyan amin a pakauley tan say gloria na saraya, lapud niiter la iya ed siak,+ tan iter ko iya ed siopaman a labay ko. 7 Kanian no mandayew kad siak a maminsan, nakayarian mo la iyan amin.” 8 Inmebat si Jesus: “Walan nisulat, ‘Si Jehova* a Dios mo so nepeg mon dayewen, tan sikato labat so nepeg mon panlingkoran.’”*+

9 Insan sikatoy inyakar tod Jerusalem tan pinaalagey to ed toktok na padir* na templo tan inkuan tod sikato: “No anak kay Dios, taboy ka,+ 10 ta walan nisulat, ‘Iganggan to ray anghel to pian iliktar da ka,’ 11 tan, ‘Awiten da ka ed saray lima ra, pian ag-onkenad bato so salim.’”+ 12 Balet inmebat si Jesus ed sikato: “Walan nisulat, ‘Agmo nepeg a suboken si Jehova* a Dios mo.’”+ 13 Kanian sanen asumpal so Diablo ed amin ya impanukso to, sikatoy tinaynan to tan nanalagar na arum a pankanawnawa.+

14 Natan et pinmawil si Jesus ed Galilea+ diad pakayari na espiritu. Tan kinmayat so maong a balita nipaakar ed sikato diad amin a pasen a walad kaliberliber. 15 Ontan met, sikatoy nambangat diad saray sinagoga ra tan inggalgalang na amin.

16 Insan sikatoy linmad Nazaret,+ a ditan binmaleg, tan unong ed niyugali to lad agew na Sabaton, sikatoy linmoob ed sinagoga+ tan inmalagey pian manbasa. 17 Kanian walay angiderew ed sikato na lukot nen propeta Isaias, tan binuskag to itan tan inanap to so akasulatan na: 18 “Walad siak so espiritu nen Jehova* ta nilanaan to ak a mangiyabawag na maong a balita ed saray mairap-bilay. Imbaki to ak pian iyabawag so kibulos ed saray naaripen tan kipawil na pakanengneng ed saray bulag, pian mangibulos ed saray napapairap,+ 19 pian mangipulong na makapaliket a taon nen Jehova.”*+ 20 Kayari na satan, nilukot to imay binasa to tan impawil tod lingkor tan yinmurong; tan sikatoy sankanengneng na amin a wadman ed sinagoga. 21 Insan inkuan tod sikara: “Diad sayan agew et asumpal iyan kasulatan a kaykayari yon nadngel.”+

22 Tan marakep so imbaga ran amin nipaakar ed sikato tan pandinayewan da iray makapasagyat ya ibabaga to,+ tan inkuan da: “Agta saya imay anak nen Jose?”+ 23 Diad saman et inkuan tod sikara: “Seguradon iyaplika yod siak iyan panangibaga, ‘Managtambal, paabig moy sarilim. Gawam met dia ed mismon baley mo iray nadngelan mi ya agawa ed Capernaum.’”+ 24 Kanian inkuan to: “Ibagak ed sikayoy tua ya anggapoy propeta ya aawaten ed mismon baley to.+ 25 Singa bilang, ibagak ed sikayo so tua: Dakel so bibiin balo ed Israel diad saray agew nen Elias sanen ag-inmuran ed loob na taloy taon tan anem bulan, tan agawa so baleg ya eras ed satan a dalin.+ 26 Balet agnibaki si Elias ed saratan a bibii, noag dia labat ed samay balo ed Zarepat diad dalin na Sidon.+ 27 Ontan met, dakel iray akating ed Israel diad panaon nen propeta Eliseo; balet anggapoy alinisan* ed sikara, noag si Naaman lambengat a taga Sirya.”+ 28 Natan et sinmanok a maong so amin a wadman ed sinagoga ya akadngel ed saraya,+ 29 tan inmalagey ira tan sikatoy impaway dan tampol ed syudad, tan inyakar dad tagey na palandey ya akaletnegan na syudad da pian ipelag dan unaay ulo. 30 Balet sikatoy dinmalan ed pegley da tan linma la.+

31 Sikatoy linmad Capernaum, a sakey a syudad na Galilea. Tan imbangat to ra legan na Sabaton,+ 32 tan mandinayew irad paraan na panagbangat to,+ ta say panagsalita to et walaay autoridad. 33 Natan diad sinagoga et walay sakey a lakin aselepay espiritu, sakey a marutak a demonyo, tan inmeyag a makmaksil:+ 34 “Ah! Antoy pibabali mid sika, Jesus a Nazareno?+ Linma ka dia pian deralen mo kami? Amtak no siopa ka, sika so Masanto na Dios.”+ 35 Balet binano nen Jesus, ya inkuan to: “Agka maingal, paway kad sikato.” Kanian kayarin intumba na demonyo so laki diad pegley da, pinmaway itan ya agto sinakitan so laki. 36 Diad saya et mankelkelaw iran amin tan inkuan dad sakey tan sakey: “Anto iyan klase na panagsalita? Ta walay autoridad tan pakayari ton mangiganggan ed saray demonyo,* tan ompapaway ira!” 37 Kanian say balita nipaakar ed sikato et akasabi ed amin a pasen a walad kaliberliber.

38 Kapaway tod sinagoga, sikatoy linmoob ed abung nen Simon. Natan et atagtagey so petang na biin katulangan nen Simon, tan kinerew dad sikato a tulongan to.+ 39 Kanian inmasingger si Jesus ed akarukolan na bii, tan pinakepa toy petang to, tan naandi itan. Sikatoy tampol a binmangon tan nanserbi ed sikara.

40 Balet sanen onseselek lay agew, inawit ed sikato na saray totoo iray mansasakit da, antokaman so sakit da. Pinaabig to ra diad impangitapew toy lima tod kada sakey ed sikara.+ 41 Apapaway met ed dakel a totoo iray demonyo, ya oniay iyeeyag da: “Sika so Anak na Dios.”+ Balet binano to ra, tan agto ra inabuloyan a mansalita,+ ta amta ran sikato so Kristo.+

42 Nen kabuasan la, sikatoy pinmaway tan linmad sakey a nisulinek a pasen.+ Balet sikatoy inanap na dakel a totoo tan akasabi rad kawalaan to, tan sinali ran agpaalisen. 43 Balet inkuan tod sikara: “Kaukolan ko met ya iyabawag ed arum a syudad so maong a balita na Panarian na Dios, ta saya so angibakian ed siak.”+ 44 Kanian intuloy toy nampulong diad saray sinagoga ed Judea.

5 Diad sakey ya inkagawa, mumungkogen na dakel a totoo si Jesus tan ondedengel irad salita na Dios legan a sikatoy akaalagey ed asingger ed dayat na Genesaret.*+ 2 Tan anengneng to a walad gilig na dayat so duaran baloto, balet ta akalasur la iray sumisigay tan uurasan da la iray iket da.+ 3 Sikatoy linmugan ed sakey ed saratan a baloto, tan kinerew tod si Simon ya akanggawa ed satan, ya iyarawi to itan na daiset. Insan sikatoy yinmurong, tan manlapud baloto et binangatan to so dakel a totoo. 4 Kasumpal ton nansalita, inkuan tod si Simon: “Iyakar mo diman ed aralem, tan ipelag yo iray iket yo pian makarel kayo.” 5 Balet inkuan nen Simon: “Managbangat, sanlabi kami lan mansisigay tan anggapon balot so nala mi,+ balet lapud imbagam, ipelag ko iray iket.” 6 Nen impelag da iray iket da, dakdakel a sira so narel* da. Diad tua et napipilat la iray iket da.+ 7 Kanian kinaweyan da iray kakaiba ran walad sananey a baloto pian ondago ra tan tulongan da ra; tan dinmago ra, tan pinanopano ra so duaran baloto, kanian onlelereg la iratan. 8 Kanengneng nen Simon Pedro ed saya, sikatoy tinmalimukor ed arapan nen Jesus, ya inkuan to: “Katawan, arawian mo ak, ta sakey ak a toon makasalanan.” 9 Ta sikato tan amin a kaiba to et nikelawan a maong ed karakel na siran narel da, 10 tan ontan met ed sikara di Santiago tan Juan, ya ananak nen Zebedeo,+ a kakaiba nen Simon. Balet inkuan nen Jesus ed si Simon: “Agka la natatakot. Manlapud natan et mansigay ka la na totoon mabilay.”+ 11 Kanian insakbit da iray baloto tan tinaynan da so amin a bengatla tan tinmumbok irad sikato.+

12 Diad sakey lamet ya inkagawa legan a sikatoy walad sakey a syudad, walay lakin napno na kating! Nen anengneng toy Jesus, sikatoy dinmakmomo tan akikasi, ya inkuan to: “Katawan, no labay mo, sarag mo ak a linisan.”+ 13 Kanian inyunat toy lima to tan diniwit to, ya inkuan to: “Labay ko! Nalinisan ka.” Et tampol a naandi so kating na laki.+ 14 Insan binilin to so laki ya agto ibabaga iya ed anggan siopa, tan inkuan to: “Balet la ka, tan manpanengneng kad saserdote, tan mangiyapay ka unong ed ingganggan nen Moises+ ta alinisan ka la, bilang paneknek ed sikara.”+ 15 Ingen ta lalon kinmayat so balita nipaakar ed sikato, tan dakel a totoo so nantitipon pian ondengel tan manpatambal.+ 16 Balet mabetbet a sikatoy oonlad saray pasen ya anggapoy too pian manpikasi.

17 Diad sakey ed saraman ya agew a sikatoy manbabangat, wadman met ya akayurong iray Fariseo tan saray managbangat na Ganggan a nanlapud amin a baryo ed Galilea tan Judea tan nanlapud Jerusalem; tan walad sikato so pakayari nen Jehova* a mamaabig.+ 18 Tan wala ray lalaki ya awit-awit day sakey a paralitiko a walad dukolan, tan nananap ira na dalan pian sikatoy niloob da tan niiyan dad arapan nen Jesus.+ 19 Lapud karakel na totoo, ag-ira makaromog na dalan pian sikatoy niloob da, kanian sinmapat irad atep tan binungawan da itan, insan sikatoy inleksab da a walad dukolan diad pegley na saramay walad arapan nen Jesus. 20 Nen anengneng toy pananisia ra, inkuan to: “Kaaro, aperdona la ray kasalanan mo.”+ 21 Insan nankatunongan iray eskriba tan Fariseo, ya inkuan da: “Siopa iyan mansasalita na panagmudmora? Siopay makaperdona na saray kasalanan noag say Dios?”+ 22 Balet lapud atebek nen Jesus so nononoten da, oniay inyebat tod sikara: “Antoy nononoten yo? 23 Dinan so mas mainomay ya ibaga, ‘Aperdona la ray kasalanan mo,’ odino ‘Alagey ka tan manakar ka’? 24 Balet pian naamtaan yo a say Anak na too et walay autoridad to diad dalin a mamerdona na saray kasalanan—” inkuan tod samay paralisadon laki: “Ibagak ed sika, Alagey ka, libit moy dukolan mo, tan sempet ka la.”+ 25 Diad saman et sikatoy inmalagey ed arapan da, nilibit to imay dinukolan to, tan sinmempet lad abung to, ya inggloria toy Dios. 26 Tan mankelkelaw iran amin, tan inggloria ray Dios, tan mandinayew iran maong, ya inkuan da: “Makapakelaw iray anengneng mid sayan agew!”

27 Natan, kayari na saya et sikatoy pinmaway tan anengneng toy sakey a managsingil na buis a manngaray Levi ya akayurong ed panagsingilan na buis, tan inkuan tod sikato: “Magmaliw kan patumbok ko.”+ 28 Tan sikatoy inmalagey, a tinaynan to so amin a bengatla, tan tinmumbok ed sikato. 29 Insan sikatoy imparaanan nen Levi na baleg a ponsia diad abung to, tan mamangan* a kaiba ra so dakerakel a managsingil na buis pati arum nin kakaiba ra.+ 30 Diad saya et nguronguro iray Fariseo tan saray eskriba ra ed saray disipulo to, ya inkuan da: “Akin et midudungo kayod saray managsingil na buis tan saray makasalanan?”+ 31 Inmebat si Jesus ed sikara: “Agmankaukolan na managtambal iramay maksil so laman da, noagta saraman labat so mansasakit.+ 32 Linma ak dia pian pasesegen a magbabawi iray makasalanan, aliwan saray matunong.”+

33 Imbaga rad sikato: “Saray disipulo nen Juan et mabetbet a manaayunal tan masimoon a manpipikasi, anggan saray babangatan na saray Fariseo, balet mamangan tan oniinum iray disipulom.”+ 34 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Agyo nayarin panayunalen iray kakaaro na nobyo legan a kaiba to ni ra, agta ontan? 35 Balet onsabi agew sano alaen lad sikara so nobyo,+ insan manayunal la rad saratan ya agew.”+

36 Sikatoy angiter met ed sikara na ilustrasyon: “Anggapoy toon mangatli ed balon kawes pian isakab tod daan a kawes. No gawaen to itan, pilaten na satan imay daan a kawes tan ag-inangay na daan a kawes so sakab ya inalad balon kawes.+ 37 Ontan met, anggapoy toon mangiyan na balon alak diad saray daan a katat a panagkargaan. No gawaen to itan, pilaten na balon alak iray katat a panagkargaan, tan naibung so balon alak tan naderal iray panagkargaan. 38 Balet nepeg ya iyan so balon alak diad saray balon katat a panagkargaan. 39 Anggapoy toon malabay ya oninum na balon alak no atawayan to la so daan, ta ikuan ton, ‘Maong imay daan.’”

6 Natan, sikatoy ondadalan ed katrigoan legan na sabaton, tan saray disipulo to et manaarurot na dawa na trigo,+ a lilirliren da tan kakanen da.+ 2 Lapud saya et inkuan na arum ed saray Fariseo: “Akin et gagawaen yoy sebel ed Sabaton?”+ 3 Balet inmebat si Jesus: “Agyo ta’n balot abasa so ginawa nen David sanen sikato tan saray kaiba ton lalaki et narnarasan?+ 4 Agta sikatoy linmoob ed abung na Dios tan inawat to ray apay a tinapay tan angan, insan inikdan to met iray kaiba ton lalaki, anta agda nepeg komon a kanen, ta parad saray saserdote labat iratan?”+ 5 Inkuan to nid sikara: “Say Anak na too so Katawan na Sabaton.”+

6 Diad sananey nin sabaton,+ sikatoy linmoob ed sinagoga tan nambangat. Tan wadman so sakey a lakin kinmebet* so kawanan a lima to.+ 7 Iimanoen a maong na saray eskriba tan saray Fariseo si Jesus no kasin sikatoy mamaabig legan na Sabaton, pian walay naromog dan pangakusaan ed sikato. 8 Balet amta to lay nononoten da,+ kanian inkuan tod lakin kinmebet* so lima to: “Alagey ka tan gala diad pegley.” Kanian sikatoy inmalagey tan linmad pegley. 9 Insan inkuan nen Jesus ed sikara: “Tepetan ta kayo pa, Manepeg kasi ed Sabaton so panggaway maabig odino panggaway mauges, pangisalba na bilay* odino paneral ed satan?”+ 10 Kayari ton ninengneng so amin a walad kaliberliber to, inkuan tod laki: “Iyunat moy limam.” Inyunat toy lima to, tan inmabig. 11 Balet asanokan iran maong, tan nantotongtongan da no antoy gawaen dad si Jesus.

12 Diad sakey ed saraman ya agew, sikatoy linmad palandey pian manpikasi,+ tan sanlabin nampikasi ed Dios.+ 13 Tan sanen kabuasan la et impatawag to iray disipulo to tan amili ed sikara na 12, a tinawag to met a saray apostol:+ 14 Si Simon, a tinawag to met a Pedro, si Andres ya agi to, si Santiago, Juan, Felipe,+ Bartolome, 15 si Mateo, Tomas,+ si Santiago ya anak nen Alfeo, si Simon a tatawagen a “maseseg,” 16 si Judas ya anak nen Santiago, tan si Judas Iscariote, a nagmaliw a traidor.

17 Tan sikatoy linmasur a kaiba ra tan pinmuesto ed nipatar a pasen, tan wadman so amayamay a disipulo to tan dakerakel a totoon nanlapud interon Judea tan Jerusalem tan saray lugar ed Tiro tan Sidon ya asingger ed dayat, a dinmago pian ondengel ed sikato tan manpatambal. 18 Anggan saray papairapen na demonyo* et inmabig. 19 Tan sikatoy labay a bembenan na amin a totoo, lapud ompapaway ed sikato+ so pakayari tan onaabig iran amin.

20 Tan ninengneng to iray disipulo to tan inkuan to:

“Maliket kayo, sikayo ran mairap-bilay, ta nakayarian yo so Panarian na Dios.+

21 “Maliket kayo, sikayo ran nanaerasan natan, ta napesel kayo naani.+

“Maliket kayo, sikayo ran onaakis natan, ta onelek kayo naani.+

22 “Maliket kayo no busolen kayo na totoo,+ tan no ipulisay da kayo+ tan balbalawen da kayo tan pagpaugesen* day ngaran yo nisengeg ed Anak na too. 23 Manliket kayo tan onlukso kayo ed satan ya agew, ta baleg so tumang yo ed tawen, ta ontan met so ginawa na saray inmuunan atateng da ed saray propeta.+

24 “Balet pakaskasi kayo la, sikayo ran mayayaman,+ ta naawat yo lan amin so pakainawaan yo.+

25 “Pakaskasi kayo la, sikayo ran napepesel natan, lapud naerasan kayo naani.

“Pakaskasi kayo la, sikayo ran oneelek natan, lapud manermen tan onakis kayo naani.+

26 “Pakaskasi kayo la, no amin a totoo et mansalita na maong nipaakar ed sikayo,+ ta ontan met so ginawa na saray inmuunan atateng da ed saray palson propeta.

27 “Balet ibagak ed sikayo ran onderengel: Itultuloy yon aroen iray kabusol yo, manggawa kayoy maabig ed saray mamubusol ed sikayo,+ 28 mansalita kayoy maabig ed saray mangaayew ed sikayo, ipikasi yo iray mangiinsulto ed sikayo.+ 29 Diad samay manampal ed sakey ya aping mo, iyarap mo met so pagpag, tan diad samay mangala ed kawes mon ilalatop, iter mo met so kawes mon lalatopan.+ 30 Ikdan mo so balang sakey ya onkerew ed sika,+ tan agmo babawien iray kayarian mo ed samay angala ed saratan.

31 “Ontan met, say labay yon gawaen na totoo ed sikayo, gawa yo met ed sikara.+

32 “No saramay mangaaro labat ed sikayo so aaroen yo, antoy nagunggona yod satan? Ta anggan saray makasalanan et aaroen da iramay mangaaro ed sikara.+ 33 Tan no say panggawaan yo labat na maong et saray manggagawa na maong ed sikayo, antoy nagunggona yod satan? Anggan saray makasalanan et ontan met so gagawaen da. 34 Ontan met, no say pautangen* yo labat et saray iilaloan yon makabayar ed sikayo, antoy nagunggona yod satan?+ Anggan saray makasalanan et manpapautang met diad saray makasalanan tan iilaloan dan nabayaran da so interon kantidad. 35 Diad pidumaan, itultuloy yon aroen iray mamubusol ed sikayo tan manggawa kayoy maabig tan manpautang kayo ya agmaniilalo na antokaman a kasalat;+ tan baleg naani so tumang yo, tan magmaliw kayon ananak na Sankatagyan, ta sikatoy maong ed saray andiay utang na linawa tan mauges.+ 36 Mansiansia kayon mapangasi, a singa say Ama yo a mapangasi.+

37 “Niarum ni, agkayo la manguukom, pian agkayon balot naukom;+ tan agkayo la mangaakusa, pian agkayon balot naakusaan. Mantultuloy kayon mamerdona,* pian naperdona* kayo.+ 38 Iyugali yo so mangiter, pian saray totoo et mangiter ed sikayo.+ Ikalbo rad saray akwalan yo so maabig a sukat, pinedper, sinedser, tan mantampuwag. Ta sikayoy sukaten unong ed sukat a panusukat yo.”

39 Insan sinalita to met ed sikara so sakey ya ilustrasyon: “Nitabin kasi na sakey a bulag so sakey nin bulag? Agta napelag iran dua diad abot?+ 40 Say sakey a babangatan* et aliwan atagtagey nen say managbangat to, noagta siopaman ya abangatan a maong et magmaliw a kapara na managbangat to. 41 Akin sirin et onnenengneng kad dutak a walad mata na agim, balet agmo naiimano so troso* a walad mismon matam?+ 42 Panon mon nibagad agim ya, ‘Agi, ekalen ko pa ’tay dutak ed matam,’ anta sikan mismo et agmo naiimano so troso a walad matam? Mansimpisimpitan! Ekal mo nin unona so troso ed mismon matam, pian nanengneng mon maong no panon mon ekalen so dutak a walad mata na agim.

43 “Ta anggapoy maong a kiew a manbunga na abulok, tan anggapoy makapuy a kiew a manbunga na maong.+ 44 Lapud nabidbiran so kada kiew ed mismon bunga to.+ Alimbawa, saray totoo et agmanbuburbor na igos ed sabisabit, tan ag-ira manbuburbor na ubas ed masabit a kiew. 45 Say maong a too et mangipaway na maong iran bengatla a walad puso to, balet say mauges a too et mangipaway na mauges iran bengatla a walad puso to, ta no antoy walad puso, satan so ibabalikas na sangi to.+

46 “Akin sirin et tatawagen yo ak na ‘Katawan! Katawan!’ ta agyo met lanlamang gagawaen iray ibabagak?+ 47 Balang sakey ya ondago ed siak tan ondengel ed saray salitak tan gawaen to iratan, ibagak ed sikayo no siopay piparaan to:+ 48 Sikatoy miparad sakey ya angipaalagey na abung, a nankotkot na aralem tan angiletneg na pundasyon diad balbaleg a bato. Insan, nen sinmabi so delap, binmasig ed satan ya abung so manag-agus a danum, balet ag-itan ayugayog, lapud malmalet so inkipaalagey na satan.+ 49 Diad pidumaan, siopaman ya ondengel balet agto gawaen+ et kaparpara toy sakey ya angipaalagey na abung ed tapew na dalin ya andian na pundasyon. Binmasig ed satan so manag-agus a danum, tan akusbon tampol, tan aderaderal itan ya abung.”

7 Kasumpal ton imbaga ed totoo irayan bengatla, sikatoy linmad Capernaum. 2 Natan, walay sakey ya opisyal na armada a say pinabpabli ton aripen et mansasakit tan ngalngali la ompatey.+ 3 Nen abalitaan toy nipaakar ed si Jesus, imbaki toy pigaran mamatatken na saray Judio pian tawagen dan mamaabig ed aripen to. 4 Linma rad si Jesus tan akikasi ran maong ed sikato, ya inkuan da: “Sikatoy makanepegan ed tulong mo, 5 ta inaro toy nasyon tayo tan impaalageyan to kami na sinagoga.” 6 Kanian akilad sikara si Jesus. Balet sanen sikatoy asingger lad abung, imbaki la na opisyal na armada iray kakaaro to pian ibaga ran: “Katawan, agka la manaabala, ta agak manepeg a mamaloob ed sika diad abung ko.+ 7 Ta agko impasen a manepeg ak ya ondago ed sika. Balet ibagam labat so salita a sikatoy natambal, tan onabig lay lingkor ko. 8 Lapud sakey ak met a manpapasakop ed autoridad, tan wala met iray sundalon igaganggan ko, tan no ibagak ed sakey a, ‘La ka!’ et sikatoy onla, tan diad sananey, ‘Gala!’ et sikatoy ondago, tan diad aripen ko, ‘Gawam iya!’ et gawaen to itan.” 9 Sanen nadngel nen Jesus iraya, sikatoy nandinayewan to tan nilingaw to ray totoon ontutumbok ed sikato tan inkuan to: “Ibagak ed sikayo, anggan diad Israel et anggapoy aromog kon walaay onian kabiskeg na pananisia.”+ 10 Tan sanen akapawil lad abung iramay imbaki, asabian dan inmabig la imay aripen.+

11 Kayari na saya et sikatoy amaarap ed syudad a tatawagey Nain, tan akilad sikato iray disipulo to tan amayamay a totoo. 12 Nen sikatoy asingger lad puerta na syudad, walay itutulor ya inatey a laki, ya alenleneg ya anak nen ina to+ ya abalo la. Kaiba to met so amayamay a totoon nanlapud syudad. 13 Nen sikatoy anengneng na Katawan, sikatoy naabagey to+ tan inkuan tod sikato: “Agka la onaakis.”+ 14 Diad saman et inmasingger tan binembenan toy angiparukolan ed bangkay kanian tinmunda iramay mangaalsa, insan inkuan to: “Balolaki, ibagak ed sika, bangon ka!”+ 15 Tan samay lakin inatey et yinmurong tan ginmapon nansalita, tan sikatoy inter nen Jesus ed ina to.+ 16 Natan et tinmakot iran amin, tan inggloria ray Dios, ya inkuan da: “Sinmabid sikatayo so sakey a makapanyarin propeta,”+ tan, “Inimano na Dios so totoo to.”+ 17 Tan sayan balita nipaakar ed sikato et kinmayat ed interon Judea tan ed amin a pasen ed kaliberliber.

18 Natan et abalitaan iraya nen Juan ed panamegley na saray disipulo to.+ 19 Kanian tinawag nen Juan so duara ed saray disipulo to tan imbaki to rad Katawan pian mangitepet: “Kasin sika imay aalagaren min onsabi+ odino wala ni sananey?” 20 Kasabi rad si Jesus, inkuan da: “Imbaki kami dia nen Juan Bautista* pian itepet no, ‘Kasin sika may aalagaren min onsabi odino wala ni sananey?’” 21 Diad saman ya oras et pinaabig toy dakel a totoon mansasakit+ tan walaay graben sakit tan pinapaway to iray mauges ya espiritu, tan impawil toy pakanengneng na dakel a bulag a totoo. 22 Oniay inyebat tod sikara: “La kayo tan ibalita yod si Juan so anengneng tan nadngel yo: Makakanengneng la ray bulag,+ makakaakar la ray piley, nalilinisan la ray akating, makakarengel la ray telek,+ napapaoli la ray inaatey, tan nipapasabi lay maong a balita ed saray mairap-bilay.+ 23 Maliket imay agnagapol ed siak.”+

24 Kasipot na saray imbaki nen Juan, oniay imbaga nen Jesus ed saray totoo nipaakar ed si Juan: “Antoy nila yon nengnengen diad kalawakan? Sakey a tanubong ya ipapalirpalir na dagem?+ 25 Anto sirin so nila yon nengnengen? Sakey a toon akasulong na anlemek iran kawes?*+ Saramay mansusulong na mararakep tan main-inaway bilay da et walad saray palasyo. 26 Anto sirin so nila yo dia a nengnengen? Sakey a propeta? On, ibagak ed sikayo, aliwa labat a sakey a propeta.+ 27 Saya imay tutukoyen na akasulat: ‘Ibakik nin unona* so mensaherok pian mangiparaan na dalanen mo.’+ 28 Ibagak ed sikayo, diad saramay inyanak na bibii et anggapo lay babaleg nen say si Juan, balet samay sankamelagan ed Panarian na Dios et babaleg nen say sikato.”+ 29 (Nen nadngelan iya na amin a totoo tan saray managsingil na buis, inyabawag da a matunong so Dios, ta binautismoan ira nen Juan.+ 30 Balet imbaliwala na saray Fariseo tan saramay mikabisado ed Ganggan so simbawa* na Dios ed sikara,+ ta ag-ira binautismoan nen Juan.)

31 “Siopa sirin so pangikomparaan kod saray totoo na sayan henerasyon, tan siopay kaparpara ra?+ 32 Singa ra ugugaw a manyudyurong diad tindaan, tan maniingalan ira, ya ibabaga ra, ‘Tinogtogan mi kayoy plauta, balet agkayo sinmayaw; nanurangal kami, balet agkayo nanakis.’ 33 Mipadpara, si Juan Bautista* et agmamangan na tinapay tan ag-oniinum na alak,+ balet ibabaga yo: ‘Sikatoy aselepan na demonyo.’ 34 Say Anak na too et mamangan tan oniinum, balet ibabaga yo: ‘Sakey a toon masiba tan mainum na alak, a kaaro na saray managsingil na buis tan saray makasalanan!’+ 35 Balet, say karunongan et napaneknekan a matunong* diad panamegley na saray nagagawaan na satan.”*+

36 Natan et walay sakey ed saray Fariseo a mapilit ya angimbita ed sikaton midungo. Kanian sikatoy linmad abung na sayan Fariseo tan dinmungo ed lamisaan. 37 Tan naamtaan na sakey a biin kabkabat ed syudad bilang makasalanan, a mamangan* si Jesus diad abung na samay Fariseo, tan angawit iyan bii na alabastro a pananginan a nankargay ambalingit a larak.+ 38 Sikatoy tinmalimukor ed salian nen Jesus tan nanakis, a binasa toy lua to iray sali nen Jesus, tan pinunasan to na buek to. Ontan met, inangoban to iray sali nen Jesus tan kinalboan toy ambalingit a larak. 39 Nen anengneng iya na Fariseo ya angimbita ed sikato, inkuan tod sarili to: “No talagan propeta iyan too, amta to no siopa tan anton klase na bii so manidiwit ed sikato, a saya et makasalanan.”+ 40 Lapud amta nen Jesus so nononoten to, inkuan tod sikato: “Simon, walay ibagak ed sika.” Inkuan to: “Anto man, Managbangat?”

41 “Walay duaran laki ya akautang ed sakey a managpabayes; samay sakey et akautang na 500 a denario,* balet samay sakey et 50. 42 Nen anggapoy nibayar dad sikato, mabulos to ran pinerdona. Siopa sirin ed sikara so mas mangaro ed sikato?” 43 Inmebat si Simon: “Say nibagak et samay pinerdona to a mas baleg so utang to.” Inkuan tod sikato: “Dugay ebat mo.” 44 Diad saman et ninengneng to imay bii tan inkuan tod si Simon: “Nanenengneng mo iyan bii? Linmoob ak ed abung mo, balet agmo ak inikdan na danum a panuras koy salik. Sayan bii et binasa toy lua to iray salik tan pinunasan to na buek to. 45 Agmo ak inangoban, balet sayan bii et agto tinmundan inangoban iray salik manlapu lad insabik dia. 46 Agmo kinalboay larak so ulok, balet sayan bii et kinalboan toy ambalingit a larak iray salik. 47 Lapud saya, ibagak ed sika, anggaman dakel* so kasalanan to et aperdona la iratan,+ lapud baleg so panangaro to. Balet samay naperdonay daiset et mangaro na daiset.” 48 Insan inkuan tod bii: “Aperdona la iray kasalanan mo.”+ 49 Oniay inisip na saramay karungo to ed lamisaan: “Siopa iyan too ya anggan saray kasalanan et peperdonaen to?”+ 50 Balet inkuan tod bii: “Insalba kay pananisiam.+ La ka la, niwala komon ed sika so kareenan.”

8 Ag-abayag et sikatoy linmad saray syudad tan ed saray baryo, ya impupulong tan inyaabawag to so maong a balita na Panarian na Dios.+ Tan kaiba to so Labindua, 2 tan pigaran bibii a nibulos lad saray mauges ya espiritu tan inmabig lad saray sakit da: si Maria a tinawag a Magdalena, a pinmaway ed sikato so pitoran demonyo; 3 si Juana+ ya asawa nen Cuza a manangasikaso ed sankaabungan nen Herodes; si Susana; tan dakel ni ran bibii, a manlilingkor ed sikara diad panguusar day kayamanan da.+

4 Natan, sanen dakdakel so akitipon ed saramay dati lan ontutumbok ed sikato ed saray syudad, imbaga to iyan ilustrasyon:+ 5 “Walay sakey a tomatanem a linman mangisibwag na bini to. Legan ton mansisibwag, arum ed saratan et naplag ed gilig na dalan tan agatin-gatinan tan tinoktok na saray manok.+ 6 Say arum et naplag ed mabaton pasen, tan sanen tinmubo la, nalnes iratan lapud anggapoy danum a nasepsep da.+ 7 Say arum et naplag ed kasabitan, tan sinakbongan ira na saray sabit a kabansag dan tinmubo.+ 8 Balet say arum et naplag ed maong a dalin, tan sanen tinmubo la iratan, nambunga ray 100.”+ Legan ton ibabaga iraya et inkasil toy boses to, ya inkuan to: “Siopaman a walaay layag et ondengel komon.”+

9 Balet sikatoy tinepetan na saray disipulo to no antoy kabaliksan na sayan ilustrasyon.+ 10 Inkuan to: “Niiter ed sikayo so pakatalos ed saray sagradon sekreto na Panarian na Dios, balet diad arum et panamegley na saray ilustrasyon,+ pian anggano onnenengneng ira et agda met lanlamang nanengneng, tan anggano ondedengel ira et agda met lanlamang natatalosan.+ 11 Oniay kabaliksan na ilustrasyon: Say bini et say salita na Dios.+ 12 Saramay walad gilig na dalan et saray akadngel, insan sinmabi so Diablo tan inekal tod puso ra so salita pian ag-ira manisia tan agnilaban.+ 13 Saramay walad kabatoan et saray maliket ya angawat na salita nen nadngel da itan, balet ag-ira linmamot. Anisia ran agano, balet diad panaon na subok et tinmunda ra.+ 14 Nipaakar ed saramay naplag ed kasabitan, sikara imay akadngel, balet lapud saray kapagaan, kayamanan,+ tan likeliket ed sayan bilay,+ asakbongan ira tan agtinmakken so bunga ra.+ 15 Nipaakar ed saramay walad maong a dalin, sikara may walaay maong a puso,+ a kayari ran nadngel so salita et nansiansiad sikara itan, tan nambunga tan nansungdo ra.+

16 “Anggapoy too a kayari ton selselan so lamparaan et sakoban to itan na sakey a pananginan odino isilong tod dukolan, noagta itapew to ed patoonan, pian saramay onloob et nanengneng da so liwawa.+ 17 Ta anggapoy bengatlan inyamot ya ag-ompatnag, tan anggapoy maalwar a sinakoban ya agbalot naamtaan tan agbalot omparungtal.+ 18 Kanian imano yoy pandedengel yo, ta siopaman a walaan et naikdan ni na dakel,+ balet siopaman ya andian, anggan say iisipen ton walad sikato et alaen.”+

19 Natan et sikatoy nila nen ina to tan saray agagi to,+ balet ag-ira makaasingger lapud karakel na totoo.+ 20 Kanian walay angibaga ed sikato: “Akaalagey ed paway so inam tan saray agagim ta labay da kan napinengnengan.” 21 Sikatoy inmebat ed sikara: “Say inak tan saray agagik et sarayan onderengel tan manusumpal ed salita na Dios.”+

22 Aminsan, sikato tan saray disipulo to et linmugan ed sakey a baloto, tan inkuan tod sikara: “Onla tayod biek na dayat.” Kanian binmuat ira.+ 23 Balet legan dan ombabaliw, sikatoy akaugip. Tan binmagyoy maksil diad dayat, tan napapano lay danum so baloto ra tan napepeligro la ra.+ 24 Kanian sikatoy nila ran binangon, ya inkuan da: “Managbangat, Managbangat, ompatey ti la!” Diad saman et sikatoy binmangon tan binano toy dagem tan say angkakabaleg a daluyon, tan kinmepa iratan tan dinmeen.+ 25 Insan inkuan tod sikara: “Kawalaan na pananisia yo?” Balet tinmakot tan mankelaw ira, ya inkuan dad sakey tan sakey: “Siopa kasi iya? Ta anggan say dagem tan danum et igaganggan to, tan ontutulok irad sikato.”+

26 Tan sinmakbit ira diad rehyon na saray Geraseno,+ a walad biek na Galilea. 27 Kaepas nen Jesus, sikatoy inabet na sakey a lakin taga-syudad ya aselepay demonyo. Tan abayag la iyan agmankakawes, tan manaayam diad kawalaan na saray lubok,* aliwan diad abung.+ 28 Kanengneng tod si Jesus, sikatoy inmeyag tan dinmakmomo ed arapan to, tan inkuan tod maksil a boses: “Antoy pibabalik ed sika, Jesus ya Anak na Sankatagyan a Dios? Panangasim, agmo ak papairapen.”+ 29 (Ta papapawayen la nen Jesus so demonyo* ed sayan too. Aminpiga la itan a sinmelep ed sikato,*+ tan anggano aminpiga lan binalor na gulonggulong iray lima tan sali to tan wala ni bantay to, pupultoten to iratan tan sikatoy iyaakar na demonyo ed nisulinek iran pasen.) 30 Sikatoy tinepetan nen Jesus: “Antoy ngaran mo?” Inkuan to: “Lehyon,”* ta dakdakel a demonyo so sinmelep ed sikato. 31 Tan mikakasi rad sikato ya agto ra papaonlaen ed kaaralman.+ 32 Natan et walay pulok na amayamay a baboy+ a mansasabsab diman ed palandey, kanian akikasi rad sikato ya abuloyan to ran onloob ed saratan. Tan inabuloyan to ra.+ 33 Diad saman et pinmaway ed laki iray demonyo tan linmoob irad saray baboy, tan kibatiktik irad kelas tan tinmataboy irad dayat tan nalnalner ira. 34 Balet nen anengneng na saray managkomponi iyan agawa, batik ira tan imbalita ra diad syudad tan diad kaumaan.

35 Insan linma iray totoo pian nengnengen da so agawa. Linma rad si Jesus tan anengneng da so lakin pinawayan na saray demonyo, ya akakawes la tan limpio lay nonot to, tan akayurong ed salian nen Jesus, tan tinmakot ira. 36 Imbalitad sikara na saramay akanengneng no panon ya apaabig imay lakin sinelepan na demonyo. 37 Insan kinerew na karaklan a tagad rehyon na saray Geraseno a taynanan la ra nen Jesus, lapud natatakot iran maong. Kanian sikatoy linmugan ed baloto tan binmuat la. 38 Ingen samay lakin pinawayan na saray demonyo et mikakasin milad sikato, balet sikatoy pinasempet to la, ya inkuan to:+ 39 “Sempet ka la tan ibalitam no anto ray ginawa na Dios ed sika.” Kanian sikatoy linma, ya inyaabawag tod interon syudad no anto iray ginawa nen Jesus ed sikato.

40 Nen akapawil lay Jesus, sikatoy maliket ya inawat na saray totoo, ta manaalagar iran amin ed sikato.+ 41 Balet sinmabi so sakey a lakin manngaran na Jairo, a sakey a manangasikaso na sinagoga. Tan sikatoy dinmakmomo ed salian nen Jesus tan akikasi ya onla komon ed abung to,+ 42 lapud ngalngali la ompatey so alenleneg ya anak ton bii a mantaon na 12.

Nen mamapaarap lay Jesus diman, sikatoy minungkog na totoo. 43 Natan et walay sakey a bii a 12 taon lan manpaparala+ tan agnapaabig na siopaman.+ 44 Sikatoy inmasingger ed benegan tan diniwit toy saloy na kawes nen Jesus,+ tan tinmundan tampol so pampaparala to. 45 Kanian inkuan nen Jesus: “Siopay aniwit ed siak?” Nen anggapoy mamidbir ed satan, inkuan nen Pedro: “Managbangat, mumungkogen tan leletleten ka na saray totoo.”+ 46 Balet inkuan nen Jesus: “Walay aniwit ed siak, ta alikas kon pinmaway ed siak so pakayari.”+ 47 Lapud atebek na samay bii a sikatoy naimano nen Jesus, sikatoy manggiwgiw ya inmasingger tan dinmakmomo ed arapan to tan impatua tod arapan na amin a totoo so rason na impaniwit to tan no panon so inyabig ton tampol. 48 Balet inkuan tod bii: “Ana’ko, pinaabig ka na pananisiam. La ka la, niwala komon ed sikay kareenan.”+

49 Legan to nin mansasalita, walay sinmabin ibabaki na manangasikaso na sinagoga, ya inkuan to: “Inatey lay anak mo; agmo la aabalaen so Managbangat.”+ 50 Nen nadngel itan nen Jesus, inkuan tod sikato: “Agka natatakot, manisia ka labat, tan sikatoy nabilay.”*+ 51 Kasabi tod abung, anggapoy inabuloyan ton onloob nilikud ed si Pedro, Juan, Santiago, tan say ama tan ina na ugaw. 52 Balet onaakis iray totoo tan tatapoken da iray pagew da lapud ermen dad impatey na ugaw. Kanian inkuan to: “Agkayo la onaakis,+ ta sikatoy ag-inatey noagta nanaugip labat.”+ 53 Lapud saya et inelek-elekan da, ta amta ran inatey lay ugaw. 54 Balet binembenan tod lima so ugaw tan tinawag to: “Ana’ko, bangon ka!”+ 55 Tan pinmawil ed sikato so espiritu* to,+ tan binmangon a tampol,+ tan ingganggan nen Jesus a pakanen da. 56 Ag-apokpokan na saray ateng to so liknaan da, balet binilin to ra ya agda ibabaga ed anggan siopa no antoy agawa.+

9 Insan tinipon to so Labindua tan inikdan to ray pakayari tan pakauley a mamapaway ed amin a demonyo+ tan manambal na sakisakit.+ 2 Tan imbaki to ran mangipulong ed Panarian na Dios tan mamaabig, 3 tan inkuan tod sikara: “Agkayo mangaawit na antokaman diad pambiahe yo, anggan baston odino supot parad kakanen odino tinapay odino kuarta;* anggan duaran kawes.*+ 4 Balet inerman so looban yon ayaman, mansiansia kayo ditan anggad itaynan yo.+ 5 Tan inerman a syudad ya agkayo awaten na totoo, sano ompaway kayo lad satan et ipagpag yoy dabok na saray sali yo* pian onkanan pantasi ed sikara.”+ 6 Insan ginapoan dan niliber so interon teritorya, a linma rad saray baryo, ya inyaabawag da so maong a balita tan nantatambal irad amin a pasen.+

7 Natan et nadngelan nen Herodes* a manuley na distrito* so amin a nagagawa, tan agulo so nonot to lapud wala ray mangibabagan apaoli si Juan manlapud inaatey,+ 8 balet unong ed arum et nampanengneng si Elias, tan unong ed arum ni et inmoli so sakey ed saray propeta nensaman.+ 9 Inkuan nen Herodes: “Impaputot ko lay ulo nen Juan.+ Siopa sirin iyay nababalitaan ko?” Kanian sikatoy labay ton nanengneng.+

10 Nen akapawil la iray apostol, insalaysay dad si Jesus no anto iray agawaan da.+ Diad saman et intagar to ra tan linma rad sakey a syudad a tatawagen a Betsaida, pian makapanbukbukor ira.+ 11 Balet nen naamtaan itan na saray totoo, sikatoy tinumbok da. Tan maliket to ran inawat tan sinalita tod sikara so nipaakar ed Panarian na Dios, tan pinaabig to iramay nakaukolan a tambalen.+ 12 Insan sanen mansirunget la, dinmagod sikato so Labindua tan inkuan da: “Pasempet mo la ray totoo, pian makaonla rad saray baryo tan kaumaan ed kaliberliber tan makaromog iray pampundoan tan naakan da, lapud wadia itayo ed nisulinek a pasen.”+ 13 Balet inkuan tod sikara: “Ikdan yo ray naakan.”+ Inkuan da: “Say wala labat ed sikatayo et limaran tinapay tan duaran sira, nilikud no onla kamin mismo a mangaliw na naakan parad sarayan amin a totoo.” 14 Diad tua et walay ngalngali 5,000 lalaki. Balet inkuan tod saray disipulo to: “Payurong yo ra, pankokompog yo ra a tunggal 50.” 15 Tan ginawa ra itan tan pinayurong da iran amin. 16 Inala to natan so limaran tinapay tan duaran sira, sikatoy tinmangay ed tawen tan impabendisyonan to iratan. Insan pinisagpisag to tan inter tod saray disipulo pian ibunog dad totoo. 17 Kanian angan iran amin tan naksel ira, tan 12 buksot so atipon dan kera ya apisagpisag a tinapay.+

18 Diad saginonor, nen sikatoy manpipikasin bukor, linmad sikato iray disipulo to, tan tinepetan to ra, ya inkuan to: “Siopa ak, unong ed ibabaga na totoo?”+ 19 Inmebat ira: “Si Juan Bautista,* balet ibabagay arum, si Elias, tan kuan na arum et inmoli so sakey ed saray propeta nensaman.”+ 20 Insan inkuan tod sikara: “Balet parad sikayo, siopa ak?” Inmebat si Pedro: “Say Kristo na Dios.”+ 21 Diad ontan et kinatongtong to ran maong, a binilin to ran agda ibabaga iya ed anggan siopa,+ 22 balet inkuan to: “Say Anak na too et pairapen a maong tan ipulisay na saray mamatatken tan saray manunan saserdote tan saray eskriba tan sikatoy pateyen da,+ tan paolien ed komatlon agew.”+

23 Insan imbaga tod sikaran amin: “Siopaman a labay toy ontumbok ed siak, iburi toy inkasikato+ tan inagew-agew ton sakbaten so panamairapan a poste* to tan mantultuloy ya ontumbok ed siak.+ 24 Ta siopaman a malabay a mangisalba ed bilay* to et nabalang to, balet siopaman a makabalang ed bilay* to lapud siak et nisalba to.+ 25 On, antoy nagunggona na sakey a too no nakayarian toy interon mundo balet ta nabalang to odino naderal toy bilay to?+ 26 Ta siopaman a mangibaing ed siak tan ed saray salitak, sikatoy ibaing na Anak na too no onsabi ed gloria to tan ed gloria na Ama tan ed gloria na saray masanton anghel.+ 27 Balet ibagak so tua ed sikayo, wala ray manalalagey dia ya agdan balot natawayan so ipapatey anggad agda ni nanengneng so Panarian na Dios.”+

28 Diad tua, nen ngalngali la waloy agew kayari ton imbaga iraya, intagar toy Pedro, Juan, tan Santiago tan tinmatdang irad palandey pian manpikasi.+ 29 Tan sanen sikatoy manpipikasi, nauman so itsura na lupa to, tan say kawes to et nagmaliw a masmasnag ya amputi. 30 Tan mitotongtong ed sikato so duaran laki: si Moises tan si Elias. 31 Walaan iraya na gloria tan sinalita ray nipaakar ed itaynan to a nepeg a nasumpal diad Jerusalem.+ 32 Natan et akateglep lay Pedro tan saramay kaiba to, balet sanen abangon la ra, anengneng da so gloria nen Jesus+ tan say duaran laki ya akaalagey ed abay to. 33 Tan sanen ontataynan la iramay lalaki, inkuan nen Pedro ed si Jesus: “Managbangat, maabig no dia ti la, kanian abuloyan mo kamin mangipaalagey na taloran tolda, sakey parad sika, sakey parad si Moises, tan sakey parad si Elias.” Agto la amta so ibabaga to. 34 Balet leleg ton ibabaga iraya, walay sakey a lurem a tinmarong ed sikara. Ataktakot ira sanen nasasakbongan la ra na lurem. 35 Insan nadngel so sakey a boses+ manlapud lurem, ya inkuan to: “Saya so Ana’ko, say pinilik.+ Dengel kayod sikato.”+ 36 Legan dan narerengel so boses, anengneng dan bukbukor la nen Jesus. Balet agla ra inmesel tan agda imbagad anggan siopa ed saman a panaon so antokaman ya anengneng da.+

37 Diad tinmumbok ya agew, sanen akalasur la rad palandey, sikatoy inabet na dakel a totoo.+ 38 Tan walay toon inmeyag ed kawalaan na saray totoo, ya inkuan to: “Managbangat, ipangasim pan nengnengen so ana’ko, ta sikatoy alenleneg ya ana’ko.+ 39 Sikatoy kokontrolen na sakey ya espiritu, tan biglan maneyag-eyag, tan pankaykayerkeren to a manburaburay sangi to, tan ompapaway labat ed sikato sano asugat-sugatan to la. 40 Akikasi ak ed saray disipulom a papawayen da itan, balet agda ayarian.” 41 Inmebat si Jesus: “O sikayo ran andiay pananisia tan mauges a henerasyon,+ anggad kapigan ni so pilimog kod sikayo tan pananos kod sikayo? Iyakar mo dia so anak mo.”+ 42 Balet anggan sanen onaasingger ni labat so ugaw, sikatoy intumba na demonyo diad dalin tan pinankaykayerker to. Balet binano nen Jesus so demonyo* tan pinaabig toy ugaw tan inyawat tod ama to. 43 Tan mankelkelaw iran amin ed mabisbiskeg a pakapanyari na Dios.

Legan a mankelkelaw ira ed amin a ginawgawa to, inkuan tod saray disipulo to: 44 “Dengel kayon maong tan tandaan yo iraya, ta say Anak na too et iyawat ed lima na totoo.”+ 45 Balet agda natatalosan so ibabaga to. Diad tua et niyamot itan ed sikara pian agda natebek, tan antakot iran mantepet ed sikato nipaakar ed sayan imbaga to.

46 Insan nansasangsangan da no siopa so sankamanunaan ed sikara.+ 47 Lapud amta nen Jesus so walad puso ra, tinawag toy sakey a melag ya ugaw tan pinaalagey tod abay to, 48 tan inkuan tod sikara: “Siopaman a mangawat ed sayan melag ya ugaw diad ngaran ko et mangaawat met ed siak, tan siopaman a mangawat ed siak et mangaawat met ed samay angibaki ed siak.+ Ta say mapaabeba ed sikayon amin, sikato so manunaan.”+

49 Inkuan nen Juan: “Managbangat, walay anengneng min mamapapaway na saray demonyo diad panguusar toy ngaran mo balet binano mi, ta agtayo kaiba.”+ 50 Balet imbaga nen Jesus ed sikato: “Agyo babanoen, ta siopaman ya ag-onsusumpa ed sikayo et walad dapag yo.”

51 Legan a manasingger la* so panaon na iyakar nen Jesus ed tawen,+ sikatoy desidido lan onlad Jerusalem. 52 Kanian imbaki to lan unona iray mensahero. Tan sikaray linma tan linmoob ed sakey a baryo na saray Samaritano, pian manparaan parad sikato. 53 Balet sikatoy agda inawat diman,+ ta determinado* ya onlad Jerusalem. 54 Nen anengneng iya na saray disipulo ton si Santiago tan Juan,+ inkuan da: “Katawan, labay mon papelagen mid sikara so apoy manlapud tawen pian naupot ira?”+ 55 Balet nilingaw tan binano to ra. 56 Kanian diad sananey lan baryo so nila ra.

57 Natan sanen wala rad dalan, walay angibagad sikato: “Ontumbok ak ed sika anggan iner so laen mo.” 58 Balet inkuan nen Jesus ed sikato: “Saray kuyangen et walay panaayaman da, tan saray manok et walay ubong da, balet say Anak na too et anggapoy anggan napangidanganan toy ulo to.”+ 59 Insan inkuan tod sananey: “Magmaliw kan patumbok ko.” Inkuan na sayan laki: “Katawan, abuloyan mo ak nin onlan mangiponpon ed amak.”+ 60 Balet inkuan tod sikato: “Paulyan mo ray inatey+ a mangiponpon ed saray inatey da, balet la ka tan iyabawag mo so Panarian na Dios ed amin a pasen.”+ 61 Tan inkuan met na sananey: “Ontumbok ak ed sika, Katawan, balet abuloyan mo ak nin manpatanir ed sankaabungan ko.” 62 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Say toon ombemben ed lukoy tan lingawen to iray walad beneg+ et agmakanepegan ed Panarian na Dios.”+

10 Kayari na saraya, say Katawan so anuro na 70* ni tan imbaki to ran sanderwa,+ a pinauna to la rad kada syudad tan lugar a laen to. 2 Insan imbaga tod sikara: “Tuan dakel so aanien, balet daiset so mankikimey. Mikasi kayo sirin ed Katawan na panag-ani a mangibaki na saray mankimey ed aanien to.+ 3 La kayo! Ibaki ta kayon singa saray kordero a walad limog na saray lobo.+ 4 Agkayo mangaawit na kuarta odino pananginay naakan odino sandalyas,+ tan agyo ibabano* so siopaman a naabet yod dalan. 5 Inerman so looban yon abung et ibaga yo nin unona: ‘Niwala komon so kareenan ed sayan abung.’+ 6 No wala ditan so mangaaro ed kareenan, manayam ed sikato so kareenan yo. Balet no anggapo, ompawil itan ed sikayo. 7 Kanian mansiansia kayod satan ya abung,+ a kanen tan inumen yo iray itarya ra,+ ta say komikimey et makanepegan ed upa to.+ Agkayo alis-alis ed saray kaabungan.

8 “Ontan met, inerman so looban yo ed sakey a syudad tan awaten da kayo, akan yo iray iparungo rad sikayo 9 tan paabig yo iray mansasakit ditan tan mantultuloy yon ibagad sikara: ‘Say Panarian na Dios et asingsingger la.’+ 10 Balet inerman so looban yo ed sakey a syudad tan agda kayo awaten, paway kayo ed saray manunan karsada na satan tan ikuan yo: 11 ‘Ipagpag mi anggan saray dabok a pinmepeket ed saray sali mi a nanlapud syudad yo.+ Balet nodnonot yo ya asingsingger lay Panarian na Dios.’ 12 Ibagak ed sikayo a diad satan ya agew* et mas anlemew ni so dusa ed Sodoma nen say diad satan a syudad.+

13 “Pakaskasi ka la, Corazin! Pakaskasi ka la, Betsaida! ta no agawa ed Tiro tan Sidon iray makapanyarin bengatla ya agawad sikayo, abayag la ra komon a nagbabawi, ya akasulong iray sakon abel tan akayurong ed dapol.+ 14 Kanian diad panangukom et mas anlemew ni so dusa ed Tiro tan Sidon nen say sikayo. 15 Tan sika, Capernaum, kasin nipaatagey kad tawen? Andi! Niyabeba kad Lubok!*

16 “Siopaman ya ondedengel ed sikayo et ondedengel met ed siak.+ Tan siopaman a mangipupulisay ed sikayo et mangipupulisay met ed siak. Sakey ni, siopaman a mangipupulisay ed siak et mangipupulisay met ed samay angibaki ed siak.”+

17 Insan malikeliket a pinmawil so 70, ya inkuan da: “Katawan, anggan saray demonyo et apatulok mi ra diad impangusar mid ngaran mo.”+ 18 Diad satan et inkuan tod sikara: “Anengneng koy Satanas a naplag la+ a singa kirmat a nanlapud tawen. 19 Inikdan ta kayo na pakauley a mangigatin-gatin ed saray uleg tan alakdan, tan manaeg ed amin a pakayari na kabusol,+ tan anggapon balot so mamasakit ed sikayo. 20 Balet agyo panliliketan a napapatulok yo iray espiritu, noagta manliket kayo lapud nisulat lad tawen so kangaranan yo.”+ 21 Diad saman ya oras et sikatoy aliketan a maong tan napnoy masanton espiritu, tan inkuan to: “Idayew ta kad arapan na totoo, Ama, a Katawan na tawen tan dalin, lapud maalwar mon inyamot irayan bengatla ed saray marunong tan mautek,+ balet impaamtam iraya ed saray ugugaw. On, Ama, ta saya et unong ed linawam.+ 22 Amin a bengatla et inter ed siak nen Amak, tan anggapoy makapikabat no siopa so Anak noag say Ama, tan anggapo met so makapikabat no siopa so Ama noag say Anak+ tan say siopaman a labay a pangipaamtaan na Anak.”+

23 Diad saman et kinatongtong to iray disipulo sanen siksikara labat la tan inkuan to: “Maliket iray kamataan a makakanengneng ed saray nanenengneng yo.+ 24 Ta ibagak ed sikayo, nampirawatan na dakel a propeta tan arari a nanengneng iray nanenengneng yo balet agda iratan anengneng,+ tan nampirawatan dan narengel iray narerengel yo balet agda iratan nadngel.”

25 Natan et inmalagey so sakey a lakin makabat ed Ganggan pian sikatoy suboken to, tan inkuan to: “Managbangat, antoy nepeg kon gawaen pian natawir koy andi-anggaan a bilay?”+ 26 Inkuan tod sikato: “Antoy nisulat ed Ganggan? Antoy atalosan mod abasam?” 27 Inyebat to: “‘Arom si Jehova* a Dios mo ed interon pusom tan interon kamarerwam* tan interon biskeg mo tan interon nonot mo,’+ tan ‘say kaparam a too a singa ed sikan dili.’”+ 28 Inkuan tod sikato: “Dugay ebat mo. Itultuloy mon gawaen iya pian nagamoran moy bilay.”+

29 Balet lapud labay a paneknekan na laki a sikatoy matunong,+ intepet tod si Jesus: “Siopa tay kaparak a too a nepeg kon aroen?” 30 Inmebat si Jesus: “Walay sakey a lakin onlalasur manlapud Jerusalem a paarap ed Jerico tan sinabat na saray matakew, a nilakseban da, pinepekpek da, tan batik la ra, a sikatoy intilak dan patey-pateyan. 31 Natan et nibana a walay saserdoten onlalasur ed saman a dalan, balet sanen sikatoy anengneng to et pinaliisan to. 32 Tan wala met so sakey a Levita ya onlalasur ed satan a lugar tan sikatoy anengneng to, balet pinaliisan to. 33 Ingen walay sakey a Samaritano+ ya ondadalan ditan, tan kanengneng tod samay laki et akasian to. 34 Kanian inasinggeran to tan kinalboan toy larak tan alak iray sugat to tan binerberan to. Insan inlugan tod ayep to tan inyakar tod sakey a panagpundoan tan inasikaso to. 35 Diad tinmumbok ya agew, sikatoy angipaway na duaran denario* tan inter tod akankayarian na panagpundoan, ya inkuan to: ‘Asikasom iyan too, tan kapawil ko et bayaran koy arum nin nagastos mo.’ 36 Parad sika, siopad sarayan talo so angaro ed samay kapara ton too+ a sinabat na saray matakew?” 37 Inkuan to: “Samay angipanengneng na panangasi ed sikato.”+ Inkuan nen Jesus ed sikato: “La ka tan ontan met so gawam.”+

38 Natan legan na panaakar da, sikatoy linmad sakey a baryo. Ditan et walay sakey a biin manngaray Marta+ ya anangkaili ed sikato diad abung to. 39 Walay agi to met a bii a manngaray Maria, ya akayurong balet ed salian na Katawan tan ondedengel ed ibabaga to.* 40 Balet okupadoy Marta ed pangaasikaso tod dakel a kimey to. Kanian sikatoy inmasingger ed si Jesus tan inkuan to: “Katawan, anggapo labat ed sika a papaulyanan to ak nen agik a mankikimey a bukor? Ibagam pad sikato a tulongan to ak.” 41 Inmebat so Katawan: “Marta, Marta, dakdakel so pampapagaan tan pakakaaburidoan mo. 42 Balet ta daiset odino sakey labat so nakaukolan. Pinili nen Maria so maabig a parte,*+ tan ag-itan naandi ed sikato.”

11 Natan et sikatoy manpipikasi ed sakey a lugar, tan sanen asumpal la, inkuan ed sikato na sakey ed saray disipulo to: “Katawan, ibangat mo kamin manpikasi, a singa ed impangibangat nen Juan ed saray disipulo to.”

2 Kanian inkuan tod sikara: “Sano manpikasi kayo, ibaga yo: ‘Ama, napasanto komon* so ngaran mo.+ Onsabi la komon so Panarian mo.+ 3 Ikdan mo kami na kanen* mi ed kada agew unong ed nakaukolan mi.+ 4 Tan perdonam iray kasalanan mi,+ ta peperdonaen mi met so amin a mankakasalanan ed sikami;*+ tan agmo aabuloyan a napelag kami ed tukso.’”+

5 Insan imbaga tod sikara: “Alimbawa, sakey ed sikayo et walaay kaaro tan nila yo diad pegley-labi tan inkuan yod sikato, ‘Kaaro, pabayes mo ak pay taloran tinapay, 6 ta walay kaarok a kasabisabi ton nambiahe tan anggapoy niyopresik ed sikato.’ 7 Balet oniay inyebat na samay walad loob: ‘Agmo ak la iisturboen. Akatalak lay puerta, tan kaabay ko lan akarukol so angkekelag ya ananak ko. Agak la nayarin ombangon a mangiter ed sika na antokaman.’ 8 Ibagak ed sikayo, sikatoy ombangon lanlamang tan iter toy antokaman a nakaukolan na kaaro to, aliwan lapud sikatoy kaaro to, noagta lapud sikatoy agtinmundan kinmerew.+ 9 Kanian ibagak ed sikayo, mantultuloy kayon onkerew,+ tan naikdan kayo; mantultuloy kayon mananap, tan makaromog kayo; mantultuloy kayon ontoktok, tan nalukasan kayo.+ 10 Ta balang sakey ya onkekerew et makaawat,+ tan balang sakey a manaanap et makaromog, tan balang sakey ya ontotoktok et nalukasan. 11 On, siopan ama ed sikayo, a no onkekerew na sira so anak to et derewan toy uleg imbes a sira?+ 12 Odino no sikatoy onkekerew na iknol et derewan toy alakdan? 13 Kanian, no sikayo ni lanlamang et amta yoy mangiter na maong iran regalo ed ananak yo anggano mauges kayo, agta nagkalalo so Ama ed tawen a mangiter na masanton espiritu ed saramay onkekerew ed sikato?”+

14 Diad saginonor, pinapaway toy sakey a demonyon gagawaen ton emel so selepan to.+ Sanen apapaway la iyan demonyo, akapansalita la so lakin naemel, tan mankelkelaw iray totoo.+ 15 Balet inkuan na arum ed sikara: “Papapawayen to iray demonyo ed panamegley nen Beelzebub,* say manuley na saray demonyo.”+ 16 Tan sikatoy sinubok na arum diad inkerew da na sakey a tanda+ manlapud tawen. 17 Lapud atebek toy nononoten da,+ inkuan tod sikara: “No naapag so sakey a panarian, nageba itan, tan no naapag so sakey a sankaabungan, nabuyak itan. 18 Ontan met, no kokontraen nen Satanas so sarili to, panon a mansiansia so panarian to? Ta ibabaga yon papapawayen ko ray demonyo ed panamegley nen Beelzebub. 19 No papapawayen ko ray demonyo ed panamegley nen Beelzebub, siopa balet so mangiiter ed saray patumbok yo na pakayarin mamapaway ed saratan? Kanian sikaran mismo so mangukom ed sikayo. 20 Balet no papapawayen ko ray demonyo ed panamegley na pakapanyari na Dios,*+ asabian kayo lay Panarian na Dios.+ 21 No babantayan na sakey a toon mabiskeg tan armado so palasyo to, agbalot nagalaw iray kagawaan to. 22 Balet no walay mas mabiskeg nen say sikato ya onlan milaban tan makatalo ed sikato, alaen na saya so amin ya armas a panmamatalekan to, tan iyapag-apag na saya iray sinamsam tod sikato. 23 Siopaman ya anggapod dapag ko et sumpad siak, tan siopaman ya agmitipon ed siak et nitayak.+

24 “No ompaway ed sakey a too so sakey a demonyo,* sikatoy ondalan ed desierto diad panaanap toy napampainawaan, tan no agla makaromog et ibaga ton, ‘Ompawil ak lad abung a nanlapuan ko.’+ 25 Kasabi to et nanengneng ton alinisan tan aparakep la so abung. 26 Insan sikatoy onla tan mangitagar na pitora nin nanduruman espiritu a mas mauges nen say sikato, tan kaloob da et manayam ira ditan. Kanian mas alodloor ni so pansumpalan na saman a too nen say dati.”

27 Natan sanen ibabaga to irayan bengatla, imbandod sikato na sakey a bii a kaiba na totoo: “Maliket so ina ya angilukon tan nampasuso ed sika!”+ 28 Balet inkuan to: “Mas maliket iramay onderengel tan manusumpal ed salita na Dios!”+

29 Nen nantitipon iray dakel a totoo, inkuan to: “Sayan henerasyon et sakey a mauges a henerasyon; manaanap na sakey a tanda, balet anggapoy tanda a niiter ed sikara noag say tanda nen Jonas.+ 30 Ta no panon a nagmaliw a tanda si Jonas+ ed saray taga Ninive, ontan met so pagmaliwan na Anak na too ed sayan henerasyon. 31 Say reyna ed abalaten+ et napaoli legan na panangukom a kaiba iray totoo ed sayan henerasyon tan kondenaen to ra, ta sikatoy nanlapud arawdawin pasen pian ondengel ed karunongan nen Solomon. Balet wadia so sakey a babaleg nen si Solomon.+ 32 Saray totoo ed Ninive et napaoli legan na panangukom a kaiba iyan henerasyon tan kondenaen da iya, ta nagbabawi iray totoo ed Ninive lapud samay impulong nen Jonas.+ Balet wadia so sakey a babaleg nen si Jonas. 33 Kayarin selselan na sakey a too so lamparaan, itapew to itan ed patoonan,+ aliwan diad maamot a pasen odino diad dalem na baskit,* pian saramay onloob et nanengneng day liwawa. 34 Say lamparaan na laman mo et say matam. No akasentro* so matam, masnag* met so interon laman mo; balet no maibeg* itan, ambilunget met so laman mo.+ 35 Manalwar ka sirin, ompano say liwawan walad sika et kabilungetan. 36 Kanian, no maliwawa so interon laman mo ya anggapon balot so ambilunget ed satan, magmaliw itan a singa kaliwawa na sakey a lamparaan a manliliwawa ed sika diad panamegley na saray sinag to.”

37 Kasumpal ton imbaga iya, sikatoy inimbitaan na sakey a Fariseo a midungo ed sikato. Kanian sikatoy linma tan akirungo ed lamisaan. 38 Balet ta mankelaw so Fariseo sanen sikatoy anengneng ton agni nanuras* antis na panangan.+ 39 Kanian inkuan na Katawan ed sikato: “Sikayo ran Fariseo, lilinisan yoy paway na kopa tan plato, balet diad dalem yo et napnoy inkaagum tan kaugsan.+ 40 Agmakatunongan a totoo! Agta samay nanggawad paway et sikato met lanlamang so nanggawad dalem? 41 Saray walad dalem na puso yo so iter yon regalo lapud panangasi,* pian magmaliw kayon malinis ed amin a bengatla. 42 Balet pakaskasi kayo la, sikayo ran Fariseo, ta iiter yo so kakaplo na yerbabuena tan ruda* tan arum ni ran tambal a tanaman,*+ balet ibabaliwala yoy hustisya tan panangaro ed Dios! Obligasyon yon iter so kakaplo, balet agnepeg ya ibaliwala so arum ni ran bengatla.+ 43 Pakaskasi kayo la, sikayo ran Fariseo, lapud labalabay yoy walad arap* a yurongan diad saray sinagoga tan labalabay yoy paibano diad saray tindaan!+ 44 Pakaskasi kayo la, lapud singa kayo saray lubok* ya agnanengneng,*+ kanian nagagatinan iratan na totoo tan agda amta!”

45 Inmebat ed sikato so sakey ed saramay makabat ed Ganggan: “Managbangat, pati sikami et ininsultom ed sarayan imbagam.” 46 Insan inkuan to: “Pakaskasi kayo met iran makabat ed Ganggan, lapud ipapasakbat yod totoo iray ambelat ya aawiten, balet agyo idiwit ed saratan so anggan sakey a gamet yo!+

47 “Pakaskasi kayo la, lapud igagawaan yo na saray lubok* iray propeta, balet saray inmuunan atateng yo so amatey ed sikara!+ 48 Seguradon atasian yo ray ginawa na inmuunan atateng yo, ingen ta aabobonan yo ra, ta pinatey da iray propeta+ balet igagawaan yo ra na saray lubok da. 49 Kanian lapud karunongan na Dios et inkuan to met: ‘Ibakik ed sikara iray propeta tan saray apostol, tan arum ed saraya so pateyen tan pasegsegangen da, 50 pian say apatedter a dala na amin a propeta manlapu lad inkiletneg na mundo et iyakusa* ed sayan henerasyon,+ 51 manlapud dala nen Abel+ ya anggad dala nen Zacarias, a pinatey diad baetan na altar tan abung.’*+ On, ibagak ed sikayo, iyakusa* itan ed sayan henerasyon.

52 “Pakaskasi kayo la, sikayo ran makabat ed Ganggan, lapud inekal yo so tombok na pikakabat. Sikayon mismo et agkayo linmoob, tan aamperen yo iramay malabay ya onloob!”+

53 Kanian sanen sikatoy pinmaway diman, sikatoy dinesdes a maong na saray eskriba tan Fariseo tan dakdakel ni so intepet dad sikato, 54 a sikatoy tatalaranan da, pian naerel dad ibaga to.+

12 Kaleganan na saman, sanen nantitipon so pigapigan libo a totoo, ya akapanggagatinan la ray sali ra, sikatoy nansalita nin unona ed saray disipulo to: “Manalwar kayod lebadura na saray Fariseo, a satan et pansimpisimpitan.+ 2 Balet anggapoy bengatlan maalwar a sinakoban ya agniparungtal, tan anggapoy sekreton agnaamtaan.+ 3 Kanian antokaman iray ibaga yod kabilungetan et narengelan diad liwawa, tan say iyesaes yod loob na saray kuarto et niyabawag ed toktok na kaabungan. 4 Niarum ni, ibagak ed sikayo, kakaarok,+ agyo tatakotan iramay mamatey na laman tan kayari na saya et anggapo lay arum a nayarian dan gawaen.+ 5 Balet ipalinew kod sikayo no siopay takotan yo: Takotan yo imay kayari ton mamatey et walay pakauley ton mangibuntok diad Gehenna.*+ On, ibagak ed sikayo, Sikato so takotan yo.+ 6 Agta say limaran anuyaw et manbili labat na duaran sinsilyo?* Ingen ta anggapo ed saratan so nalingwanan* na Dios.+ 7 Tan anggan saray buek yo et abilang ya amin.+ Agkayo natatakot; mas mabli kayo nen say dakel ya anuyaw.+

8 “Ibagak ed sikayo, balang sakey a mamidbir ed siak ed arapan na totoo,+ sikatoy bidbiren met na Anak na too ed arapan na saray anghel na Dios.+ 9 Balet siopaman a mangiburi ed siak ed arapan na totoo et iburi met ed arapan na saray anghel na Dios.+ 10 Tan balang sakey a mangibaga na salitan sumpad Anak na too, sikatoy naperdona, balet siopaman a manmudmora ed masanton espiritu et agnaperdona.+ 11 No iyarap da kayod nandaragup a totoo,* saray opisyal na gobierno, tan saray autoridad, agkayo manpapaga no panoy pangidepensa yod sarili yo odino no antoy ibaga yo,+ 12 ta diad satan lanlamang ya oras et ibangat kayo na masanton espiritu no anto iray nepeg yon ibaga.”+

13 Insan inkuan ed sikato na sakey ed saray totoo: “Managbangat, ibagam pad agik ya iyapag to ak na tawir.” 14 Inkuan tod sikato: “Siopay anuro ed siak bilang ukom odino manamegley ed sikayo?” 15 Insan inkuan tod sikara: “Manbantay kayo tan manalwar kayo ed amin a klase na inkaagum,+ ta anggano dakdakel so kayarian na sakey a too, ag-iratan makapangiter ed sikato na bilay.”+ 16 Lapud satan et insalaysay tod sikara so sakey ya ilustrasyon: “Say dalin na sakey a mayaman a too et nambunga na dakerakel. 17 Kanian inkatunongan tod sarili to, ‘Anto kasi gawaen ko, ta anggapo lay napantiponan kod saray naanik?’ 18 Insan inkuan to, ‘Oniay gawaen ko:+ Igebak irayay kamalir ko tan mangipaalagey ak na mas angkabaleg, tan ditan so pantiponan kod amin ya ilik tan kayarian ko, 19 tan ikuan kod sarilik:* “Dakel la iray maong a bengatlan atipon mo* parad dakel a taon, kanian manpainawa ka, mangan ka, oninum ka, manliket ka.”’ 20 Balet inkuan na Dios ed sikato: ‘Makulangkulang kan too, diad sayan labi et alaen day bilay mo.* Siopa natan so mangayarian ed saray atipon mo?’+ 21 Ontan so nagawa ed toon mantitipon na kayamanan parad sarili to balet aliwan mayaman ed pakanengneng na Dios.”+

22 Insan inkuan tod saray disipulo to: “Kanian ibagak ed sikayo, agkayo la mapagpaga ed bilay* yo no antoy kanen yo, odino ed laman yo no antoy ikawes yo.+ 23 Lapud mas mabli so bilay* nen say kakanen, tan say laman nen say kawesen. 24 Imano yo iray wawak: Ag-ira mantatanem na bukel odino manaani; anggapoy kamarin odino kamalir da; ingen ta papakanen ira na Dios.+ Agta mas mabli kayo ni nen saray manok?+ 25 Siopad sikayo so makapangarum na sankasiko* ed dukey na bilay to lapud pampapaga to? 26 Sirin, no agyo nagawaan so ontan a melag a bengatla, akin et pampagaan yo so arum ni ran bengatla?+ 27 Imano yo no panon so ibabaleg na saray lirio: Ag-ira mansasagpot odino manggagaway kawes da; balet ibagak ed sikayo ya anggan si Solomon, a sankayamanan lan too, et ag-akapankawes na singa sakey ed saraya.+ 28 Kanian no kakawesan na Dios iray tanaman ed uma a wala natan insan nabuas et ibuntok ed apoy, mas lalon kawesan to kayo, sikayo ran kulang so pananisia yo! 29 Kanian agyo la pampapagaan no antoy kanen yo tan inumen yo, tan agkayo la alablabas a manaaburido;+ 30 ta sarayan amin so panseseetan ya anapen na saray nasyon ed mundo, balet amta na Ama yo a nakaukolan yo iraya.+ 31 Itultuloy yo sirin ya anapen so Panarian to, tan sarayan bengatla et niarum ed sikayo.+

32 “Agkayo natatakot, melag a pulok,+ ta inabobonan la na Ama yo so pangiter ed sikayo na Panarian.+ 33 Ilako yo iray kaykayarian yo tan mangiter kayo na regalo lapud panangasi.*+ Manggawa kayo na saray pananginay kuarta ya ag-ondaan, samay agbalot naupot a kayamanan ed tawen,+ ya agnaasinggeran na matakew tan agkanen na bigis. 34 Ta no iner so kawalaay kayamanan yo, diman met so kawalaay puso yo.

35 “Manpales kayo tan manparaan kayo*+ tan selselan yo iray lamparaan yo,+ 36 tan magmaliw kayon singa saray lalaki a manaalagar ed ipawil na katawan da+ manlapud bansal,+ pian sikatoy nalukasan dan tampol no sikatoy onsabi tan ontoktok. 37 Maliket iratan ya aripen a nasabian na katawan a manbabantay! Ibagak ed sikayoy tua, sikatoy mankawes* na parad panagserbi tan padungoen to ra diad lamisaan tan asinggeran to ra pian manserbid sikara. 38 Tan no sikatoy onsabi diad komaduan panagbantay,* anggano diad komatlo* ni, tan nasabian to ran akaparaan, sikaray maliket! 39 Balet amtaen yo iya, a no amta na akan-abung no anton oras so isabi na matakew, agto komon inabuloyan a nalooban so abung to.+ 40 Sikayo met, mansiansia kayon akaparaan, ta diad oras ya agyo iisipen et onsabi so Anak na too.”+

41 Insan inkuan nen Pedro: “Katawan, kasin diad sikami labat so pangibabagaan mod sayan ilustrasyon odino diad amin met?” 42 Tan inkuan na Katawan: “Siopan talaga so matoor a manag-asikaso,* samay makabat,* a turoen na katawan to a mangasikaso ed saray lingkor* to pian mantultuloy a mangitarya ed sikara na saray naakan diad dugan panaon?+ 43 Maliket itan ya aripen no sikatoy nasabian na katawan to ya ontan so gagawaen to! 44 Ibagak ed sikayoy tua, sikatoy turoen ton mangasikaso ed amin a kayarian to. 45 Balet no bilang ta ibaga na satan ya aripen ed sarili to, ‘Mabayag ni isabi na katawan ko,’ tan pekpeken to ray aripen a lalaki tan bibii, tan sikatoy mangan tan oninum tan manbuanges,+ 46 say katawan to et onsabi diad agew ya agto iilaloan tan diad oras ya agto amta, tan sikatoy dusaen to na ambelabelat tan ibantak tod pasen na saray agmatoor. 47 Insan nalewet na dakdakel itan ya aripen ya akatalos ed linawa na katawan to balet agnamparaan tan agto ginawa so kinerew* na katawan to.+ 48 Balet samay ag-akatalos tan nanggawa na saray bengatlan makanepegan na lewet et nalewet na daiset. On, siopaman a naikdan na dakel, dakel met so nakerew ed sikato, tan samay angipiyaan na dakel, mas dakel met so nakerew ed sikato.+

49 “Linma ak dia pian mangigapo na pool ed dalin, tan anto ni pirawaten ko no dinmangat la itan? 50 On, walay sakey a bautismo a nepeg kon dalanen, tan agaylay pakakagonigon ko anggad nasumpal itan!+ 51 Kasin iisipen yon linma ak dia pian mamawalay kareenan ed dalin? Ibagak ed sikayo, aliwan kareenan noagta inkaapag-apag.+ 52 Ta manlapud natan et naapag so limara ed loob na sakey ya abung, talora sumpad duara tan duara sumpad talora. 53 Naapag ira, ama kontrad anak a laki tan anak a laki kontrad ama, ina kontrad anak a bii tan anak a bii kontrad ina, katulangan a bii kontrad manugang a bii tan manugang a bii kontrad katulangan a bii.”+

54 Insan inkuan to met ed saray totoo: “No nanengneng yoy sakey a lurem a mamapaatagey ed sagur, ibabaga yon tampol, ‘Walay onsabin bagyo,’ tan ontan so nagagawa. 55 Tan sano nanengneng yon onsisiplog so dagem manlapud abalaten, ibabaga yo, ‘Magmaliw ya ampetapetang so panaon,’ tan nagagawa itan. 56 Sikayo ran mansimpisimpitan, amta yo no panon yon surien so nengneng na dalin tan tawen, balet akin et agyo amta no panon a surien iyan mismon panaon?+ 57 Akin et agyo met ukomen a mismo no antoy matunong? 58 Alimbawa, no kabansag mon onlad sakey a manuley imay angidemanda ed sika, seetan moy miaregloan lad sikato legan a wala kayo nid dalan, pian agto ka la iyarap ed huis, tan say huis et agto ka iyawat ed bantay na korte, tan say bantay na korte et agto ka ipriso.+ 59 Ibagak ed sika, seguradon agka makapaway ditan anggad agmo nabayaran so sankaunoran a sinsilyo.”*

13 Diad saman a panaon et wala ray wadman ya angibalita ed sikato nipaakar ed saray taga Galilea a say dala ra et inlaok nen Pilato ed saray bagat da. 2 Oniay inyebat tod sikara: “Isipen yo kasin mas makasalanan irayan taga Galilea nen saray arum nin taga Galilea lapud agawad sikara irayan bengatla? 3 Ibagak ed sikayo, andin balot; balet no agkayo magbabawi, ompatey kayo met ya amin.+ 4 Odino saramay 18 atapilan na tori ed Siloam, a sengegay impatey da—isipen yo kasin mas baleg so kasalanan da nen say arum ni ran totoo a manaayam ed Jerusalem? 5 Ibagak ed sikayo, andin balot; balet no agkayo magbabawi, ompatey kayon amin a singa sikara.”

6 Insan insalaysay tod sikara iyan ilustrasyon: “Sakey a toon walaay kiew ya igos ya akatanem ed kaubasan to so linman nananap na bunga na satan, balet anggapoy aromog to.+ 7 Insan inkuan tod samay managkimey ed kaubasan, ‘Taloy taon ak lan manaanap na bunga na sayan kiew ya igos, balet anggapoy aromog ko. Batang mo la! Akin a magmaliw laingen ya andi-kana so dalin lapud satan?’ 8 Inyebat to, ‘Katawan, paulyanan mo nin sakey taon, anggad nakotkotan ko so paliber na satan tan naabonoan ko. 9 No manbunga itan diad arapen, maong; balet no andi, ipabatang mo la.’”+

10 Natan et sikatoy manbabangat diad sakey ed saray sinagoga legan na Sabaton. 11 Tan wadman so sakey a biin 18 taon lan pansasakiten na sakey ya espiritu, tan sikatoy abukot tan agton balot nayariay onalagey a diretso. 12 Nen sikatoy anengneng nen Jesus, tinawag to tan inkuan to: “Bii, nibulos ka lad sakit mo.”+ 13 Tan intapew to iray lima tod bii, tan tampol ya akaalagey a diretso tan inggloria toy Dios. 14 Balet sinmanok so manangasikaso na sinagoga lapud amaabig si Jesus legan na Sabaton, tan inkuan tod saray totoo: “Walay anemiran agew a nepeg a pankimey;+ kanian diad saratan labat ya agew so nayarin pampatambal yo, aliwan diad agew na Sabaton.”+ 15 Balet inmebat so Katawan ed sikato: “Mansimpisimpitan,+ agta uukbaran na kada sakey ed sikayo so baka odino asno to ed kuwadra tan iyaakar to itan a painumen legan na Sabaton?+ 16 Agta manepeg labat sirin a sayan bii ya anak nen Abraham, tan 18 taon lan binalor nen Satanas, et naukbaran ed sayan inkabalor to, anggano agew na Sabaton?” 17 Nen imbaga to irayan bengatla, abaingan so amin ya onsusumpad sikato, balet nanliketan na amin a totoo so amin a makapakelaw a ginawa to.+

18 Kanian intuloy to: “Antoy pipadparaan na Panarian na Dios, tan antoy pangikomparaan kod satan? 19 Singa itan bukel na mustasa ya inala na sakey a too tan insukit tod hardin to, tan tinmubo itan tan nagmaliw a kiew, tan saray sanga na satan et nanubongan na saray manok.”+

20 Tan inkuan to lamet: “Antoy pangikomparaan kod Panarian na Dios? 21 Singa itan lebadura, ya inala na sakey a bii tan inlaok tod taloran angkakabaleg iran sukat* na arina anggad linmebag so interon masa.”+

22 Tan sikatoy linmad kada syudad tan kada baryo, a nambabangat tan intuloy toy nambiahe a paarap ed Jerusalem. 23 Natan et walay nantepet ed sikato: “Katawan, daiset labat kasi so nilaban?” Inkuan tod sikara: 24 “Pampursigian yoy makaloob ed mainget a puerta,+ lapud ibagak ed sikayo, dakel naani so manpirawat a makaloob balet agda nayarian. 25 No intalak la na akan-abung so puerta, onalagey kayod paway tan ontoktok ed puerta, ya ikuan yon, ‘Katawan, paloob mo kami.’+ Balet iyebat to: ‘Agta kayo kabat.’ 26 Insan ibaga yo, ‘Angan tan inminum kami a kaibam, tan nambangat ka diad saray manunan karsada mi.’+ 27 Balet ikuan tod sikayo, ‘Agta kayo kabat. Arawi kayod siak, amin yon manggagaway kaugsan!’ 28 Ditan so pannangisan yo tan panngalatengetan na ngipen yo, no nanengneng yod Panarian na Dios si Abraham, Isaac, Jacob, tan amin a propeta, balet sikayo et walad paway.+ 29 Sakey ni, onsabi iray totoo manlapud bukig tan sagur, tan manlapud amianen tan abalaten, tan ondungo rad lamisaan diad Panarian na Dios. 30 Tan wala ray unor a magmaliw ya unaan, tan wala ray unaan a magmaliw ya unor.”+

31 Diad saman ya oras et inmasingger ed sikato so pigaran Fariseo, ya inkuan da: “Paway ka la tan taynan ka dia, ta labay to kan pateyen nen Herodes.” 32 Tan inkuan tod sikara: “La kayo tan ibaga yod satan a masilib a kuyangen, ‘Papawayen ko iray demonyo tan mamaabig ak na totoo ed sayan agew tan nabuas, tan diad komatlon agew et sumpalen koy kimey ko.’ 33 Anggaman ontan, ituloy ko lay manbiahe natan, nabuas, tan diad ontumbok ya agew, lapud agnayari* a say sakey a propeta et pateyen diad paway na Jerusalem.+ 34 Jerusalem, Jerusalem, say managpatey na saray propeta tan managtupak na saramay imbaki ed sikato+—aminpigan labay kon tiponen komon iray anak mo, a singa ed panitipon na nganak ed saray siwsiw to diad saray payak to! Balet agyo labay.+ 35 Napaulyanan la so abung yo.+ Ibagak ed sikayo, agyo ak lan balot nanengneng anggad ikuan yo: ‘Abendisyonan imay onsasabi ed ngaran nen Jehova!’”*+

14 Aminsan, sanen sikatoy linmad abung na sakey ed saray lider na saray Fariseo legan na Sabaton pian midungo, sikatoy iimanoen dan maong. 2 Tan walad arapan to so sakey a lakin linmarag so laman to. 3 Kanian tinepetan nen Jesus iramay makabat ed Ganggan tan saray Fariseo: “Kasin unong ed ganggan so mamaabig legan na Sabaton odino andi?”+ 4 Balet ag-ira inmesel. Diad saman et binembenan to imay laki, pinaabig to, insan pinaonla to la. 5 Insan inkuan tod sikara: “Siopad sikayo so agmangagwat a tampol ed anak to odino baka to no naplag ed bobon+ diad agew na Sabaton?”+ 6 Tan ag-ira akaebat.

7 Insan sikatoy angisalaysay na sakey ya ilustrasyon ed saray naimbitaan, lapud naimano ton pipilien da iray sankaprominentian a pasen.+ Inkuan tod sikara: 8 “No walay angimbitad sika ed sakey a bansal, agka onyuyurong ed sankaprominentian a pasen.+ Ompan walay inimbitaan to met a mas gagalangen nen say sika. 9 Insan samay angimbitad sikayon dua et onasingger tan ibaga tod sika, ‘Iter mo iyan pasen ed sayan too.’ Diad ontan et nabaingan ka tan onla kad sankaabebaan a pasen. 10 Balet no naimbitaan ka, la ka tan yurong kad sankaabebaan a pasen, pian sano onasingger imay angimbita ed sika, ibaga ton, ‘Kaaro, diman ka lad bandad tagey.’ Diad ontan et napagalangan kad arapan na amin a kaparam a sangkaili.+ 11 Ta balang sakey a mangiyaatagey ed sarili to et niyabeba, tan siopaman a mangiyaabeba ed sarili to et niyatagey.”+

12 Insan imbaga to met ed samay angimbita ed sikato: “No mangiparaan kay pangugtoan odino pangdeman, agmo tatawagen iray kakaarom odino agagim odino kakanayon mo odino mayayaman a kakaabay mo. Ta ompan imbitaan da ka met tan magmaliw itan a bales ed sika. 13 Balet no mangiparaan kay ponsia, imbitaan mo iray pobri, lupoy, piley, bulag;+ 14 tan naliketan ka, lapud ag-ira makabales ed sika. Ta ombales so Dios ed sika no paolien+ to la ray matunong.”

15 Nen nadngel iraya na sakey ed saray kapara ton sangkaili, inkuan tod sikato: “Maliket imay mangan* diad Panarian na Dios.”

16 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Walay sakey a toon angiparaan na baleg a pangdem,+ tan dakel so inimbitaan to. 17 Imbaki toy aripen to sanen oras lay pangdem pian tawagen iramay naimbitaan, ‘Gali la, ta akaparaan lay pangdeman.’ 18 Balet parepareho ran nambaraan.+ Inkuan na samay inmuna, ‘Angaliw ak na daralusan tan kaukolan kon laen tan nengnengen; pasensia ka la, ta agak makakar.’ 19 Tan inkuan na samay sakey, ‘Angaliw ak na limaran paris a baka tan nengnengen ko ni iratan; pasensia ka la, ta agak makakar.’+ 20 Inkuan met na samay sakey ni, ‘Kapkapangasawak kanian agak makaonla.’ 21 Kanian pinmawil imay aripen tan imbaga to iraya ed katawan to. Sinmanok so akan-abung tan inkuan tod aripen to, ‘Apuram so onlad saray manunan karsada tan diad saray karsada ed syudad, tan itagar mo dia iray pobri tan lupoy tan bulag tan piley.’ 22 Kayari na satan et imbaga na aripen, ‘Katawan, agawaan ko lay ingganggan mo, balet ta malugar ni.’ 23 Inkuan na katawan ed aripen, ‘La kad saray dalan tan diad saray mainget a karsada, tan pasoot mo ran onloob, pian napano so abung ko.+ 24 Ibagak ed sikayo, anggapod saramay naimbitaan so makataway ed imparaan kon pangdeman.’”+

25 Natan et kaiba ton manbiabiahe so dakel a totoo, tan sikatoy inmarap ed sikara tan inkuan to: 26 “No walay siopaman ya onasingger ed siak tan agto busolen* so ama to tan ina to tan asawa to tan ananak to tan agagi ton lalaki tan bibii, on, anggan say mismon bilay* to,+ sikatoy agnayarin magmaliw a disipulok.+ 27 Siopaman ya agmanakbat ed panamairapan a poste* to tan ag-ontumbok ed siak et agnayarin magmaliw a disipulok.+ 28 Alimbawa, siopad sikayo so malabay a mangipaalagey na tori ya agni onyurong ya unona tan kuentaen toy nagastos pian naseguro to no kasin walay magenap a panumpal tod satan? 29 Ta no andi, nayarin niletneg to so pundasyon na satan balet ta agto nasumpal, tan amin a makanengneng et mamalaw ed sikato, 30 ya ikuan da: ‘Inggapo na sayan too so mangipaalagey balet agto sarag a sumpalen.’ 31 Odino siopan ari a manmamartsa pian miguerra ed sananey ya ari, so agni onyurong ya unona tan onkerew na simbawa no kasin sikato tan say 10,000 sundalo to et sarag dan taloen imay kalaban to a walaay 20,000 sundalo? 32 No bilang ta agto sarag a taloen, legan sirin a sikatoy wala nid arawi, sikatoy mangibaki la na ulop na saray embahador tan mikareenan la. 33 Ontan met sirin, anggapod sikayo so nayarin magmaliw a disipulok no agto taynanan so amin a kaykayarian to.+

34 “Tuan say asin et maabig. Balet no tinmabang la itan, panon yon napapawil so taway na satan?+ 35 Agnayarin ilaok itan ed dalin odino pan-abono. Ibantak la itan na totoo. Siopaman a walaay layag et ondengel komon.”+

15 Natan et nantitipon ed arapan to so amin a managsingil na buis tan saray makasalanan pian ondengel ed sikato.+ 2 Tan nguronguro iray Fariseo tan eskriba: “Aawaten na sayan too iray makasalanan tan pidudungoan to ra.” 3 Insan imbaga tod sikara iyan ilustrasyon, ya inkuan to: 4 “Siopad sikayo so walaay 100 a karnero, a no abalang so sakey ed saratan et agto taynan ed kalawakan so 99 pian anapen imay abalang anggad naromog to?+ 5 Tan sano aromog to la itan et iyan tod saray takeb to tan manliket. 6 Tan kasempet to et tawagen to iray kakaaro tan kakaabay to, ya ibaga tod sikara, ‘Miliket kayod siak, ta aromog ko lay karnerok ya abalang.’+ 7 Ibagak ed sikayo, nagkalalon panliketan met ed tawen so sakey a nagbabawin makasalanan+ nen say 99 a matunong ya agla nakaukolan a magbabawi.

8 “Odino siopan bii a walaan na samploran sinsilyo a drakma,* a no abalang toy sakey ed saratan et agto selselan so lamparaan tan panisan so abung to tan seetan ton anapen anggad naromog to? 9 Tan sano aromog to la et tawagen to iray kakaaro to* tan kakaabay to, ya ibaga to, ‘Miliket kayod siak ta aromog ko lay sinsilyon drakma* ya abalang ko.’ 10 Ibagak ed sikayo, manliket met iray anghel na Dios lapud sakey a magbabawin makasalanan.”+

11 Insan inkuan to: “Walay sakey a too a duaray anak ton lalaki. 12 Tan inkuan na yugtan ed ama to, ‘Ama, iter mo lad siak so nabebetangan kod saray kayarian mo.’ Kanian inapag tod sikara so kaykayarian to. 13 Kayari na pigaran agew, tinipon na yugtan ya anak so amin a kayarian to tan linmad arawin bansa, tan diman to dinarak so amin a kayarian to diad mabanbanday* a panagbilay. 14 Nen naupot to lay amin a kayarian to, agaway baleg ya eras ed satan a bansa, tan sikatoy mankakkaukolan. 15 Inasinggeran to ni ingen so sakey a tagad satan a bansa pian magmaliw ya uupaan, kanian sikatoy imbaki tod saray uma to pian mankomponi na saray baboy.+ 16 Tan nampirawatan ton kanen so ipapakan ed saray baboy, balet anggapoy angiter ed sikato na antokaman.

17 “Nen akapannonot a maong, inkuan to, ‘Saray amayamay ya uupaan nen amak et dakdakel so naakan da, balet siak et ompapatey lad eras! 18 Onalis ak la tan onla ak ed kinen amak tan ibagak ed sikato: “Ama, nankasalanan ak ed tawen tan ed sika. 19 Agak la manepeg a natawag ya anak mo. Gawa mo ak lan sakey ed saray uupaan mo.”’ 20 Kanian sikatoy inmalis tan linmad ama to. Legan a wala nid arawi, sikatoy abantag nen ama to tan naabagey to, kanian binatik to tan nilakap to* insan to inangoban. 21 Insan inkuan na anak ed sikato, ‘Ama, nankasalanan ak ed tawen tan ed sika.+ Agak la manepeg a natawag ya anak mo.’ 22 Balet inkuan na ama ed ariripen to, ‘Apura yo! mangipaway kayoy kawes, samay sankarakepan, tan isulong yod sikato, tan singsingan yoy lima to tan sulongan yoy sandalyas iray sali to. 23 Mangala kayo met na pinataban kilaw a baka, pakgeran yo, tan mangan tan manselebra itayo, 24 ta sayan ana’ko et inatey balet binmilay lamet;+ sikatoy abalang tan aromog.’ Tan nanliliket ira.

25 “Natan, say panguloan ya anak to et walad uma, tan sanen onsesempet la tan asingger lad abung, walay nadngel ton togtog tan pansasayaw. 26 Kanian tinawag toy sakey ed saray lingkor tan tinepet to no antoy nagagawa. 27 Inkuan na lingkor, ‘Sinmempet lay agim, tan nampapakger so amam na pinataban kilaw a baka, ta pinmawil ed sikato so agim a walaay kasil na laman.’* 28 Balet sinmanok tan agto labay so onloob. Kanian pinmaway so ama to tan akikasi ed sikato. 29 Imbaga tod ama to, ‘Nampaaripen ak ed sika ed dakerakel lan taon tan naynay kon uunoren so ganggan mo, balet anggan aminsan et agmo ak balot inikdan na kilaw a kanding pian manliket ak a kaiba iray kakaarok. 30 Balet kasabi na sayan anak mo a nandarak* ed kaykayarian mo diad saray paabang a bii, impakgeran mo ni na pinataban kilaw a baka.’ 31 Insan inkuan na ama, ‘Ana’ko, kaiba ta kan naynay, tan amin a kayarian ko et kayarian mo. 32 Balet nepeg a manselebra tan manliket itayo, ta sayan agim et inatey balet binmilay; sikatoy abalang tan aromog.’”

16 Insan inkuan to met ed saray disipulo: “Sakey a toon mayaman so walaan na sakey a manag-asikaso* ya apalsaan a mandadarak ed kaykayarian to. 2 Kanian sikatoy tinawag to tan inkuan to, ‘Anto itay narerengelan ko nipaakar ed sika? Iter mod siak so kuenta na agawaan mo bilang manag-asikaso, ta agka la nayarin mangasikaso ed abung ko.’ 3 Insan inkuan na lingkor ed sarili to, ‘Anto la kasi gawaen ko, ta ekalen ak la na katawan ko bilang manag-asikaso to? Agko nayarian so mankotkot, tan ambaing ak a mipayabol. 4 Ah! Amtak lay gawaen ko pian awaten ak na totoo ed ayaman da sano naekal ak lan manag-asikaso.’ 5 Tan sinansakey ton tinawag iramay akautang ed katawan to, tan inkuan tod samay inmuna, ‘Pigaray utang mod katawan ko?’ 6 Inyebat to, ‘Sanlasus a sukat* na larak na olibo.’ Inkuan to, ‘Alam so kasulatan tan yurong ka tan isulat mon tampol so 50.’ 7 Inkuan to met ed samay sakey, ‘Sika ey, pigaray utang mo?’ Inyebat to, ‘Sanlasus ya angkakabaleg a sukat* na trigo.’ Inkuan to, ‘Alam so kasulatan tan isulat moy 80.’ 8 Tan indayew na katawan so manag-asikaso anggaman agmatunong, lapud sikatoy kinmiwas a marundunong; ta mas marunong iray anak na sayan sistema na mundo* nen saray anak na liwawa+ diad pidedeneng ed henerasyon da.

9 “Ontan met, ibagak ed sikayo: Mikaaro kayo diad panamegley na agmatunong iran kayamanan,+ pian anggano naupot iratan et awaten da kayo ed andi-anggaan iran ayaman.+ 10 Say toon napanmatalkan ed daiset et napanmatalkan met ed dakel, tan say toon agmatunong ed daiset et agmet matunong ed dakel. 11 Kanian no agyo ipanengneng a napanmatalkan kayod panguusar yoy agmatunong iran kayamanan, siopay mangipiya ed sikayo na tuan kaykayamanan? 12 Tan no agyo ipanengneng a napanmatalkan kayo ed kaykayamanan na arum, siopay mangiter na tumang ed sikayo?+ 13 Anggapoy lingkor a nayarian toy magmaliw ya aripen na duaran katawan, ta balanglan busolen to imay sakey tan aroen to imay sananey, odino sikatoy mansiansia ed sakey tan balawen to imay sananey. Agyo nayarian so magmaliw ya aripen na Dios tan Kayamanan.”+

14 Natan et narerengel irayan amin na saray Fariseo, a maaro ed kuarta, kanian sikatoy binalaw da.+ 15 Kanian inkuan tod sikara: “Sikayo iramay mangibabaga ed arapan na totoo a matunong kayo,+ balet amta na Dios so walad puso yo.+ Ta say atagey ed pakanengneng na totoo et makapadimla ed pakanengneng na Dios.+

16 “Say Ganggan tan sulsulat na saray Propeta et niyabawag anggad panaon nen Juan. Manlapu lad satan et niyaabawag so Panarian na Dios bilang maong a balita, tan amin a klase na too et mansasagpot a makaloob ditan.+ 17 On, mas mainomay nin naandi so tawen tan dalin nen say agpakasumpal na anggan sakey a gulis na letra na Ganggan.+

18 “Siopaman a lakin mangidiborsyo ed asawa to tan mangasawa na sananey et mankasalanan na pikakalugoran, tan siopaman a mangasawa na sakey a biin indiborsyo na asawa to et mankasalanan na pikakalugoran.+

19 “Walay sakey a toon mayaman, a naynay ya akakawes na kolor-ube tan linen, tan panliliketan tod kada agew so mainawan panagbilay. 20 Balet naynay dan aawiten diad puerta to so sakey a mipapayabol a manngaray Lazaro, ya agiri-giri 21 tan pipirawaten toy mangan ed saray napepelag ed lamisaan na sayan mayaman a too. On, sikatoy aasinggeran na anggan saray aso tan didildilan da iray giri to. 22 Diad inlabas na panaon et inatey so mipapayabol tan sikatoy inawit na saray anghel diad abay nen Abraham.*

“Ontan met, inatey tan niponpon so mayaman a too. 23 Tan sanen maniirap ed Lubok,* sikatoy tinmangay tan anengneng tod arawi si Abraham a walad abay to* si Lazaro. 24 Kanian sikatoy tinmawag tan inkuan to, ‘Aman Abraham, kasian mo ak, tan ibakim si Lazaro ya idelnet tod danum so nguro na gamet to tan pabetelan toy dilak, ta maniirap ak a maong ed sayan mandarlang ya apoy.’ 25 Balet inkuan nen Abraham, ‘Anak, nonot mo ya inawat mo lan amin iray maabig a bengatla legan na impanbilay mo, balet say inawat nen Lazaro et mauges iran bengatla. Ingen natan et sikatoy naliligliwa dia, balet ta sika et maniirap a maong. 26 Tan nilikud ed sayan amin et akapirmi lay maawang a kaaralman ed baetan tayo, pian saramay wadia a malabay ya onlad kawalaan yo et agmakakar, tan saray totoon wadtan et agmet makakar dia ed kawalaan mi.’ 27 Insan inkuan to, ‘No ontan sirin, ama, mikasi ak ed sika a sikatoy ibakim ed abung nen amak, 28 ta wala ni limaran agagik a lalaki, pian napaliwawaan to ran maong, tan ag-ira makakar met ed sayan pasen a panagpairapan.’ 29 Balet inkuan nen Abraham, ‘Wala lad sikara so sulsulat nen Moises tan saray Propeta; saraya so dengelen da.’+ 30 Insan inkuan to, ‘Andi, ag-ira ondengel, Aman Abraham, balet no walay onlad sikara ya inmoli manlapud inaatey, magbabawi ira.’ 31 Balet inkuan tod sikato, ‘No agda dengelen iray sulat nen Moises+ tan saray Propeta, agmet ira manisia no walay sakey ya onoli manlapud inaatey.’”

17 Insan inkuan tod saray disipulo to: “Agnapaliisan ya onsabi iray pakagapolan. Ingen, pakaskasi la imay too a panlapuan na saratan! 2 Mas maabig nin sabitan so beklew to na baton gilingan tan ibuntok ed dayat nen say igapol toy sakey ed sarayan angkekelag.+ 3 Manalwar kayo. No mankasalanan so agim, simbawam,+ tan no magbabawi, perdonam.+ 4 Anggano maminpiton mankasalanan ed sika ed loob na sanagew tan maminpiton ompawil ed sika, ya ikuan ton, ‘Magbabawi ak,’ nepeg mon perdonaen.”+

5 Natan et inkuan na saray apostol ed Katawan: “Aruman moy pananisia mi.”+ 6 Insan inkuan na Katawan: “No walay pananisia yo a singa kamelag na bukel na mustasa, ibaga yod sayan kiew a mulberi,* ‘Nabagot ka tan nitanem kad dayat!’ tan ontulok itan ed sikayo.+

7 “Siopad sikayo so walaay aripen a manbabaka odino manpapastol na pulok a no onsabi manlapud uma so aripen to et ibaga ton, ‘Gala la dia, dungo kad lamisaan’? 8 Imbes, agta ibaga ton, ‘Mangiparaan kay pangdeman ko, tan manpales ka tan serbian mo ak anggad nasumpal ak a mangan tan oninum, tan kayarik et nayarian mo lay mangan tan oninum’? 9 Kasin pisalamatan to so aripen lapud sinumpal to iray kimey to? Andi. 10 Mipadpara, no agawaan yo lay amin ya ingganggan ed sikayo, ibaga yon: ‘Ariripen kami labat ya andi-kakanaan. Ginawa mi labat so nepeg min gawaen.’”+

11 Legan a mamapaarap ed Jerusalem, sikatoy dinmalan ed baetan na Samaria tan Galilea. 12 Tan sanen onloob lad sakey a baryo, sikatoy anengneng na samploran akating, balet akaalagey irad arawi.+ 13 Tan inkasil day boses da, ya inkuan da: “Jesus a Managbangat, kasian mo kami!” 14 Nen anengneng to ra, inkuan tod sikara: “La kayo tan manpanengneng kayod saray saserdote.”+ Tan legan a wala ni ra labat ed dalan, alinisan la ra.+ 15 Nen anengneng na sakey ed sikara a sikatoy inmabig la, pinmawil tan inggloria toy Dios ed maksil a boses. 16 Tan sikatoy dinmakmomo ed salian nen Jesus, tan akisalamat. Sakey ni, sikatoy Samaritano.+ 17 Inmebat si Jesus: “Agta samplora so alinisan? Kawalaan balet na saramay siamera? 18 Anggapo ta lay arum a pinmawil a mangigloria ed Dios noag sayan too a nanlapud sananey a nasyon?” 19 Insan inkuan tod sikato: “Alagey ka tan la ka la; pinaabig ka na pananisiam.”+

20 Nen sikatoy tinepetan na saray Fariseo no kapigan so isabi na Panarian na Dios,+ inyebat to: “Say isabi na Panarian na Dios et aliwan maparungtal; 21 tan ag-ibaga na totoon, ‘Nengneng yo dia!’ odino, ‘Diman!’ Ta say Panarian na Dios et walad pegley yo.”*+

22 Insan inkuan tod saray disipulo: “Onsabi so panaon sano pilaleken yon nanengneng so sakey ed saray agew a nakaiba yoy Anak na too balet agyo nanengneng. 23 Tan ibagad sikayo na totoo, ‘Nengneng yo diman!’ odino, ‘Nengneng yo dia!’ Agkayo oonla tan agyo ra tutumboken.+ 24 Ta no panon a say kidyam na kirmat et manlapud sakey a parte na tawen anggad sananey a parte na tawen, ontan met so nagawa ed panaon a niparungtal so Anak na too.+ 25 Balet sikatoy pairapen a maong tan ipulisay na sayan henerasyon.+ 26 Tan singa agawad panaon nen Noe,+ ontan met so nagawad panaon na Anak na too,+ 27 a nan-aakan tan naniinum iray totoo, angasawa tan akiasawa ra, anggad agew a linmoob ed biong si Noe,+ tan sinmabi so Delap ya aneral ed sikaran amin.+ 28 Ontan met, singa agawad panaon nen Lot,+ saray totoo et nan-aakan, naniinum, nansasaliw, nanlalako, nantatanem, nampapaalagey. 29 Balet diad samay agew ya impaway nen Lot ed Sodoma et inmuran na apoy tan asupre manlapud tawen ya aneral ed sikaran amin.+ 30 Ontan met so nagawa ed satan ya agew sano omparungtal so Anak na too.+

31 “Diad satan ya agew, say toon walad toktok na abung et agla komon onleleksab pian alaen to iray kagawaan ton walad loob na abung, tan say toon walad uma et agto la nepeg a pawilen iray bengatlan atilak to. 32 Nodnonot yoy asawa nen Lot.+ 33 Siopaman a malabay a mangisalba ed bilay* to et nabalang to, balet siopaman a makabalang ed satan et niliktar to.+ 34 Ibagak ed sikayo, diad satan a labi et duaran too so walad saksakey a dukolan; say sakey et naala, balet samay sakey et natilak.+ 35 Wala naani duaran bii a manggigiling diad saksakey a gilingan; say sakey et naala, balet samay sakey et natilak.” 36 *—— 37 Kanian inkuan dad sikato: “Iner, Katawan?” Inkuan tod sikara: “No iner so kawalaay bangkay, diman met mantitipon iray agila.”+

18 Insan insalaysay tod sikara so sakey ya ilustrasyon nipaakar ed no akin a kaukolan da so naynay a manpikasi tan agnaekalan na ilalo,+ 2 ya inkuan to: “Diad sakey a syudad et walay sakey a huis ya agto tatakotay Dios tan agto rerespetoey too. 3 Wala met so sakey ya abalon bii ed satan a syudad a naynay ya oonlad sikato a mangibabagan, ‘Segurom a nagamoran koy hustisya ed samay kalaban kod korte.’ 4 Abayag ya agto labay a tulongan so balo, balet diad kaunoran et inkuan to lanlamang ed sarili to, ‘Anggano agko tatakotay Dios odino rerespetoey siopaman a too, 5 seguroen kon nagamoran toy hustisya, ta lanang to ak ya iisturboen, pian agla dia onlan naynay a manesdes ed siak anggad agak la makaanos.’”+ 6 Insan inkuan na Katawan: “Nadngel yo so imbaga na huis, anggaman sikatoy agmatunong? 7 Agta segurado sirin ya iter na Dios so hustisya ed saray pinili to ya ontatawag ed sikato ed agew tan labi,+ legan a sikatoy maanos ed sikara?+ 8 Ibagak ed sikayo, iter ton tampol ed sikara so hustisya. Anggaman ontan, no onsabi so Anak na too, talaga kasin naromog to iyan pananisia* diad dalin?”

9 Insalaysay to met iyan ilustrasyon ed saramay matalek ed sarili ran inkatunong tan ipapasen dan anggapoy kakanaan na arum: 10 “Duaran lalaki so sinmegep ed templo pian manpikasi, say sakey et Fariseo tan samay sakey et managsingil na buis. 11 Akaalagey so Fariseo tan oniay impikasi to, ‘O Dios, misalamat ak ed sika ta aliwa ak a singa saray arum—matatakew, agmatunong, mikakalugoran—odino anggan singa sayan managsingil na buis. 12 Mamidua ak a manaayunal ed sakey simba; iiter koy kakaplo na amin a nanaalmok.’+ 13 Balet say managsingil na buis ya akaalagey ed arawi et agto labay so anggan ontangay ed tawen, noagta tatapoktapoken toy pagew to, ya ibabaga ton, ‘O Dios, kasian mo ak a sakey a makasalanan.’+ 14 Ibagak ed sikayo, sayan laki et sinmempet ed abung to ya apaneknekan a mas matunong nen samay Fariseo.+ Ta balang too a mangiyaatagey ed sarili to et niyabeba, balet siopaman a mangiyaabeba ed sarili to et niyatagey.”+

15 Natan et inyakar met na totoo ed sikato iray melag nin ananak da pian ipabemben da rad sikato, balet sanen anengneng itan na saray disipulo, binano da ra.+ 16 Anggaman ontan, impaiyasingger nen Jesus iray ugugaw, ya inkuan to: “Paulyan yo ray ugugaw ya onasingger ed siak, tan agyo ra aamperen, ta singa sarayan ugugaw so akankayarian na Panarian na Dios.+ 17 Ibagak ed sikayoy tua, siopaman ya agmangawat ed Panarian na Dios a singa sakey ya ugaw et agbalot makaloob ditan.”+

18 Tan oniay intepet ed sikato na sakey ed saray manuley: “Maong a Managbangat, antoy nepeg kon gawaen pian natawir koy bilay ya andi-anggaan?”+ 19 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Akin et tatawagen mo ak a maong? Anggapoy arum a maong, noag say Dios.+ 20 Amtam iray ganggan: ‘Agka mikakalugoran,+ agka mamapatey,+ agka mantatakew,+ agka mantitila ed pantestigom,+ igalang moy amam tan inam.’”+ 21 Insan inkuan na laki: “Uunoren ko la irayan amin manlapud inkaugaw ko.” 22 Nen nadngel itan nen Jesus, inkuan tod sikato, “Walay sakey a kulang ed sika: Ilakom so amin a kayarian mo tan ibunog mod saray mairap-bilay, tan nawalaan kay kayamanan ed tawen; tan gala, magmaliw kan patumbok ko.”+ 23 Nen nadngel to iya, sikatoy naermenan a maong, ta sikatoy mayamyaman.+

24 Ninmengneng si Jesus ed sikato tan inkuan to: “Agaylay irap ya onloob ed Panarian na Dios iray makuarta!+ 25 Diad tua, mas mainomay nin onlabot ed abot na dagum so sakey a kamelyo nen say pakaloob na sakey a mayaman a too ed Panarian na Dios.”+ 26 Inkuan na saramay akadngel ed saya: “Siopa sirin so nilaban?”+ 27 Inkuan to: “Saray bengatlan imposible ed too et posible ed Dios.”+ 28 Balet inkuan nen Pedro: “Tinaynan mi la iray kaykayarian mi tan tinmumbok kami ed sika.”+ 29 Inkuan tod sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, siopaman ya anaynan ed abung to odino asawa to odino agagi to odino atateng to odino ananak to nisengeg ed Panarian na Dios+ 30 et seguradon mangawat na mas dakel ni ed sayan panaon, tan diad onsabin sistema na mundo* et bilay ya andi-anggaan.”+

31 Insan imbiig to so Labindua tan inkuan tod sikara: “Onla tayod Jerusalem, tan nasumpal* so amin a bengatlan nisulat ed panamegley na saray propeta nipaakar ed Anak na too.+ 32 Singa bilang, sikatoy iyawat ed saray totoo na saray nasyon+ tan sikatoy elek-elekan+ tan pabpabaingan tan lutlutdaan da.+ 33 Tan kayari ran lewet-leweten et pateyen da,+ balet diad komatlon agew et sikatoy onoli.”+ 34 Ingen, agda atalosan so kabaliksan na anggan sakey ed sarayan bengatla, ta niyamot ed sikara irayan salita, tan agda atalosan iray imbaga to.

35 Natan sanen asingger lay Jesus ed Jerico, walay sakey a lakin bulag ya akayurong ed gilig na dalan tan mipapayabol.+ 36 Lapud nadngel toy idadalan na dakel a totoo, tinepet to no antoy nagagawa. 37 Imbaga rad sikato: “Ondadalan si Jesus a Nazareno!” 38 Diad saman et inyeyag to: “Jesus, Anak nen David, kasian mo ak!” 39 Tan sikatoy binano na saramay walad unaan pian mandeen, balet lalon inyeyag to: “Anak nen David, kasian mo ak!” 40 Insan tinmunday Jesus tan impaiyasingger tod sikato so laki. Nen akaasingger la, sikatoy tinepetan nen Jesus: 41 “Antoy labay mon gawaen kod sika?” Inkuan to: “Katawan, ipawil moy pakanengneng ko.” 42 Kanian inkuan nen Jesus ed sikato: “Makanengneng ka lamet; pinaabig ka na pananisiam.”+ 43 Tampol a pinmawil so pakanengneng to, tan tinumbok toy Jesus,+ tan inggloria toy Dios. Ontan met, sanen anengneng itan na amin a totoo, indayew day Dios.+

19 Insan akasabi Jesus ed Jerico tan dinmalan ditan. 2 Wadtan so sakey a lakin manngaran na Zaqueo; sikatoy sakey a pangulon managsingil na buis, tan mayaman. 3 Labay ton nanengneng no siopa iyay Jesus, balet agto nanengneng lapud karakel na totoo tan sikatoy melag a too. 4 Kanian batik lad unaan tan kinmalab ed kiew a sikomoro pian nanengneng to, lapud asingger lan ondalan ditan si Jesus. 5 Nen akasabi lay Jesus ditan, sikatoy tinmangay tan imbaga to: “Zaqueo, apuram so onepas, ta ontuloy ak natan ed abung mo.” 6 Diad saman et nanapuran inmepas tan malikeliket ya anangkaili ed sikato. 7 Nen anengneng iya na totoo, nguronguro ran amin, ya inkuan da: “Sikatoy papasangkaili ed abung na toon makasalanan.”+ 8 Balet inmalagey si Zaqueo tan inkuan tod Katawan: “Nengneng mo, Katawan! Iter kod saray mairap-bilay so kapalduay kaykayarian ko, tan antokaman a kinatkat kod siopaman* et ipawil ko so mamipat a karakel.”+ 9 Lapud saya et inkuan nen Jesus ed sikato: “Diad sayan agew et sinmabi lay kilalaban ed sayan abung, lapud sikatoy sakey met ya anak nen Abraham. 10 Ta linma dia so Anak na too pian anapen tan isalba to so abalang.”+

11 Legan dan dedengelen iraya, sikatoy angisalaysay na sakey nin ilustrasyon lapud sikatoy asingger lad Jerusalem tan iisipen dan ompatnag a tampol so Panarian na Dios.+ 12 Kanian inkuan to: “Walay sakey a gagalangen a too a linmad arawin dalin+ pian awaten toy pakauley bilang ari insan ompawil. 13 Tinawag toy samplora ed saray ariripen to tan inikdan to ray samploran mina,* insan inkuan tod sikara, ‘Mannegosyo kayo anggad isabik.’+ 14 Balet sikatoy kabusol na saray kabaleyan to tan angibaki ra na pigaran embahador ya ontumbok ed sikato pian ibaga ran, ‘Agmi labay iyan too a manari ed sikami.’

15 “Nen sikatoy akapawil la kayari ton naawat so pakauley bilang ari,* impatawag to iray ariripen ya angiteran toy kuarta,* pian amtaen to no pigaray atubo ra diad impannegosyo ra.+ 16 Kanian inmarap ed sikato so unaan tan inkuan to, ‘Katawan, say minam et anubo na samploran mina.’+ 17 Inkuan tod sikato, ‘Maabig so agawaan mo, maong ya aripen! Lapud pinaneknekan mon napanmatalkan kad melmelag a bengatla, manuley kad samploran syudad.’+ 18 Natan et sinmabi so komadua, tan inkuan to, ‘Katawan, say minam et anubo na limaran mina.’+ 19 Inkuan to met ed saya, ‘Sika met, manuley kad limaran syudad.’ 20 Balet sinmabi imay sakey ni, ya inkuan to, ‘Katawan, nia so minam a pinunggos koy abel tan inyatol ko. 21 Amtam ya antakot ak ed sika, ta maruksa kan too; aalaen moy agmo inyatol tan aanien moy agmo intanem.’+ 22 Inkuan tod sikato, ‘Diad mismon imbagam et ukomen ta ka, mauges ya aripen. Agta amtam lan maruksa ak a too, ya aalaen koy agko inyatol tan aanien koy agko intanem?+ 23 Akin sirin et agmo imbangko so kuartak?* Ta pian diad isabik et alaen ko itan a walaay interes.’

24 “Diad saman et inkuan tod saramay wadman ya akaalagey, ‘Ala yod sikato so mina tan iter yod samay walaan na samploran mina.’+ 25 Balet inkuan dad sikato, ‘Katawan, samplora lay mina to!’— 26 ‘Ibagak ed sikayo, balang sakey a walaan et naikdan ni na dakel, balet samay andian, anggan say walad sikato et alaen ni.+ 27 Tan iyakar yo dia irayan kakabusol ko ya agda labay a manari ak ed sikara tan patey yo rad arapan ko.’”

28 Kayari ton imbaga iraya, sikatoy inmuna lan tinmatdang ed Jerusalem. 29 Tan sanen asingger lad Betfage tan Betania diad palandey a tatawagen a Palandey na Saray Olibo,+ imbaki toy duara ed saray disipulo to,+ 30 ya inkuan to: “La kayod satay baryo a sankabantag yo, tan kaloob yo ditan et naromog yoy akasinger a kilaw ya asno, ya agnin balot aluganan na too. Ukbaran yo itan tan iyakar yo dia. 31 Balet no walay mantepet ed sikayo, ‘Akin et uukbaran yo itan?’ ibaga yo, ‘Nakaukolan iya na Katawan.’” 32 Kanian linma iramay imbaki to tan aromog da itan unong ya imbaga tod sikara.+ 33 Balet nen uukbaran da lay kilaw ya asno, inkuan ed sikara na saray akanggawa ed satan: “Akin et uukbaran yo itay kilaw ya asno?” 34 Imbaga ra: “Nakaukolan iya na Katawan.” 35 Tan inyakar da itan ed si Jesus, tan sinapinan da so kilaw ya asno na saray ilalatop dan kawes tan pinalugan da ditan si Jesus.+

36 Nen sikatoy paonla la, imbibilkag dad dalan iray ilalatop dan kawes.+ 37 Sanen asingger lad dalan a palasur manlapud Palandey na Saray Olibo, nanliket ya amin so dakdakel a disipulo tan indayew day Dios ed maksil a boses lapud amin a makapanyarin gawa ya anengneng da, 38 ya inkuan da: “Abendisyonan imay onsasabin Ari ed ngaran nen Jehova!* Deen ed tawen, tan gloria ed sankatageyan iran pasen!”+ 39 Balet inkuan ed sikato na arum a Fariseo a walad limog na totoo: “Managbangat, banom iray disipulom.”+ 40 Sikatoy inmebat: “Ibagak ed sikayo, no ag-iraya onesel, saray bato so oneyag.”

41 Nen sikatoy akaasingger la, binantag toy syudad tan inakisan to,+ 42 ya inkuan to: “No atebek mo labat komon ed sayan agew iray bengatlan nipaakar ed kareenan—balet natan et agmo la nanengneng iratan.+ 43 Lapud onsabi iray agew sano saray kalaban mo et paliberan da kay mauutok iran palitek tan atakien* da kad amin a direksion.+ 44 Deralen da ka tan saray anak mo a walad loob mo,+ tan anggapoy itilak dan anggan sakey a bato ed tapew na sakey a bato,+ lapud agmo atebek so panaon na impansuri ed sika.”

45 Insan sikatoy linmoob ed templo tan pinapaway to iramay managlako,+ 46 ya inkuan tod sikara: “Walan nisulat, ‘Say abung ko et magmaliw ya abung a panagpikasian,’+ balet ginawa yon ungib na matatakew.”+

47 Intultuloy toy nambangat ya inagew-agew diad templo. Balet sikatoy labay a pateyen na saray manunan saserdote tan saray eskriba tan saray lider na totoo;+ 48 ingen ta ag-ira akagaway antokaman a paraan pian gawaen itan, ta naynay ya ontutumbok ed sikato so amin a totoo pian ondengel.+

20 Aminsan ya agew, legan a babangatan to iray totoo ed templo tan iyaabawag to so maong a balita, sikatoy inasinggeran na saray manunan saserdote tan saray eskriba tan saray mamatatken, 2 ya inkuan dad sikato: “Ibagam ed sikami, antoy autoridad mon manggawa ed sarayan bengatla? Odino siopay angiter ed sika na sayan autoridad?”+ 3 Inyebat tod sikara: “Walay tepeten ko met ed sikayo, tan ebatan yo ak: 4 Kasin say autoridad nen Juan a manbautismo et nanlapud tawen odino nanlapud totoo?” 5 Insan nantotongtong ira, ya inkuan da: “No ibaga tayon, ‘Nanlapud tawen,’ ibaga ton, ‘Akin et agkayo anisia ed sikato?’ 6 Balet no ibaga tayon, ‘Nanlapud totoo,’ tupaken itayo na amin a totoo, ta anisia ran si Juan et sakey a propeta.”+ 7 Kanian say ebat da et agda amtay nanlapuan na satan. 8 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Agko met sirin ibagad sikayo no antoy autoridad kon manggawa ed saraya.”

9 Insan insalaysay tod saray totoo iyan ilustrasyon: “Walay toon nantanem na kaubasan+ tan impaasikaso tod saray tomatanem, tan linmad sananey a bansa tan abayag diman.+ 10 Nen asabi lay panaon, sikatoy angibaki na sakey ya aripen ed saray tomatanem, pian iter dad sikato so arum a bunga na kaubasan. Balet say aripen et kalimaliman pinataynan na saray tomatanem, kayari ran pinepekpek.+ 11 Tan sikatoy angibaki lamet na sananey ya aripen. Pinekpek da met iya tan pinabpabaingan* da tan pinataynan dan kalimalima. 12 Balet sikatoy angibaki lamet na komatlo; tan pinekpek da met iya tan pinataynan da. 13 Diad saman et inkuan na akankayarian na kaubasan, ‘Anto kasi gawaen ko? Ibakik so ana’ko, say inad-arok.+ Anganko sikatoy respetoen da.’ 14 Nen anengneng iya na saray tomatanem, nantotongtong ira, ya inkuan da, ‘Saya may tomatawir. Pateyen tayo pian nakayarian tayoy tawir.’ 15 Kanian sikatoy impaway dad kaubasan tan pinatey da.+ Anto sirin so gawaen ed sikara na akankayarian na kaubasan? 16 Sikatoy onla tan pateyen to irayan tomatanem tan ipaasikaso to lad arum so kaubasan.”

Nen nadngel da iya, inkuan da: “Agbalot komon nagawa itan!” 17 Balet ninengneng to ra tan inkuan to: “Anto sirin so kabaliksan na sayan nisulat: ‘Say bato ya impulisay na saray managpaalagey, saya so nagmaliw a manunan bato ed suyok’?*+ 18 Amin a napelag ed tapew na satan a bato et nabuybuyak.+ Tan siopaman a napataan na satan et natemek.”

19 Diad saman ya oras et sikatoy labay ya erelen na saray eskriba tan saray manunan saserdote, lapud atebek dan sikaray walad nonot to sanen sinalita to iyan ilustrasyon. Balet tinmakot irad totoo.+ 20 Tan kayari ran inobserbaan a maong, angibaki ra na lalaki a masekreton inupaan pian mankunkunwarin matunong pian naerel dad salita to,+ diad ontan et sikatoy niyawat dad gobierno tan ed pakauley na gobernador. 21 Tan sikatoy tinepetan da, ya inkuan da: “Managbangat, amta min dugay sasalitaen tan ibabangat mo tan anggapoy lalabien mo, noagta ibabangat mo so dalan na Dios based katuaan: 22 Kasin unong ed ganggan* so pambayar mi na buis ed Cesar* odino andi?” 23 Balet alikas toy kasiliban da tan inkuan tod sikara: 24 “Derewan yo ak pay sakey a denario.* Siopay akanlupa tan akanngaran ed saya?” Inkuan da: “Say Cesar.” 25 Inkuan tod sikara: “Iter yo sirin ed Cesar iray bengatlan kien na Cesar,+ balet dia ed Dios iray bengatlan kien na Dios.”+ 26 Kanian, sikatoy agda ayarian ya erelen ed panagsalita to, tan ag-ira akaskasel lapud pandinayew dad ebat to.

27 Balet dinmago so arum ed saray Saduceo, a mangibabagan anggapoy kioli,+ tan tinepetan da:+ 28 “Managbangat, insulat nen Moises ed sikatayo, ‘No ompatey so sakey a laki tan nataynanan ton andiay anak so asawa to, kaukolan ya alaen na agi to so abalon asawa to tan mananak ira parad sikato.’+ 29 Natan et walay pitoran sanaagin lalaki. Say panguloan et angasawa, balet inatey ya andiay anak. 30 Kanian say asawa to et inasawa na komadua tan inatey met. 31 Ontan met so agawa ed komatlo, ya anggad komapito. Sikaran pito ya angasawa ed sikato et inatey iran amin ya andiay anak. 32 Diad kaunoran et inatey met so bii. 33 Kanian diad kioli, siopad sikara so magmaliw ya asawa na bii? Lapud sikaran pito et nagmaliw ya asawa to.”

34 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Saray totoo ed sayan sistema na mundo* et mangaasawa tan miaasawa ra, 35 balet saramay impasen a makanepegan a makagamor ed satan a sistema na mundo tan ed kioli manlapud inaatey et agla ra mangasawa odino miasawa.+ 36 Diad tua et agla ran balot ompatey, lapud singa ra anghel, tan sikaray ananak na Dios diad impagmaliw dan ananak na kioli. 37 Balet anggan si Moises et impaamta ton napaoli iray inaatey, diad samay salaysay nipaakar ed kiew a masabit, sanen tinawag to si Jehova* a ‘say Dios nen Abraham tan Dios nen Isaac tan Dios nen Jacob.’+ 38 Sikato so Dios na saray mabilay, aliwan saray inaatey, lapud parad sikato* et mabilay iran amin.”+ 39 Inmebat so arum ed saray eskriba, ya inkuan da: “Managbangat, maabig so imbagam.” 40 Ta anggapo lay pakpel dan mantepet nid sikato.

41 Insan tinepetan to ra: “Akin ya ibabaga ran say Kristo et anak nen David?+ 42 Ta imbaga nen David a mismo diad libro na Saray Salmo, ‘Inkuan nen Jehova* ed Katawan ko: “Yurong kad nikawanan ko 43 anggad iyan ko ray kakabusol mo a toonan na saray salim.”’+ 44 Sirin, sikatoy tinawag nen David a Katawan; kanian panon a nibagan sikatoy anak to?”

45 Insan, legan a mandengdengel so amin a totoo, inkuan tod saray disipulo to: 46 “Manalwar kayod saray eskriba a labalabay day manakar-akar ya akakawes na andurukey tan labalabay day paibano diad saray tindaan tan no wala rad sinagoga et labalabay day walad arap* a yurongan tan no diad ponsia et diad sankaprominentian iran pasen,+ 47 tan aalaen day kaabungan* na saray balon bibii tan manpapasirayew* ira diad pampipikasi ra na andurukey. Saraya so mangawat na mas grabe* a panangukom.”

21 Legan ya onnenengneng si Jesus ed kawalaan na saray pananginan na donasyon, naobserbaan to iray mayayaman a mangipepelag na saray regalo ra.+ 2 Insan anengneng toy sakey a pobrin balo a bii ya angipelag na duaran angkelag a sinsilyo ya abebbebay balor to,*+ 3 tan inkuan to: “Ibagak ed sikayoy tua, mas dakel ni so impelag na sayan pobrin balo a bii nen say impelag dan amin.+ 4 Ta saray regalon impelag da et nanlapud sulok da, balet sikato, anggaman mankakkaukolan,* et impelag toy amin lan pambilay to.”+

5 Diad saginonor, sanen pantotongtongan na pigara so nipaakar ed templo, ya aparakepan na balibali iran bato tan saray inyapay a bengatla,+ 6 inkuan to: “Nipaakar ed sarayan nanenengneng yo natan, onsabi iray agew sano anggapoy anggan sakey a baton natilak ya akatapew ed sakey a bato ya agnageba.”+ 7 Insan sikatoy tinepetan da: “Managbangat, kapigan iraya nagawa, tan antoy tanda no kapigan so kasampotan na sarayan bengatla?”+ 8 Inkuan to: “Manalwar kayo pian agkayo nibalang,+ ta dakel naani so onsabi a mangusar ed ngaran ko, ya ikuan da, ‘Siak iman,’ tan, ‘Asingger lay aturon panaon.’ Agkayo ontutumbok ed sikara.+ 9 Sakey ni, no makarengel kayo na saray guerra tan saray gulo,* agkayo natatakot. Ta nepeg a nagawa nin unona iraya, balet say anggaan et agni nagawan tampol.”+

10 Insan imbaga tod sikara: “Manlalaban iray bansa,+ ontan met ed saray panarian.+ 11 Wala ray maksil a yegyeg, tan diad nanduruman pasen et wala ray eras tan salot;+ tan wala ray makapataktakot a nanengneng tan angkakabaleg a tanda manlapud tawen.

12 “Balet antis a nagawa irayan amin, erelen tan pasegsegangen kayo na totoo,+ tan iyakar da kayod saray sinagoga tan prisoan. Iyarap da kayod saray arari tan gobernador lapud ngaran ko.+ 13 Manresulta itan ed pakapantasi yod sikara. 14 Kanian tandaan yo ya agyo la kaukolan ya ipasal no panon so pangidepensa yo,+ 15 ta iter kod sikayo iray salitan ibaga yo tan say karunongan, ya agnayarian a kontraen odino suppiaten na amin ya onsusumpad sikayo.+ 16 Niarum ni, iyawat* kayo na anggan saray atateng yo tan agagi yo tan kakanayon yo tan kakaaro yo, tan ipapatey da so arum ed sikayo,+ 17 tan busolen kayo na amin a totoo lapud ngaran ko.+ 18 Balet agnabalang so anggan sakey a buek na ulo yo.+ 19 Diad pansungdo yo et niliktar yoy bilay yo.*+

20 “Balet no nanengneng yoy Jerusalem ya apaliberan lay mankakampo iran armada,+ amtaen yo a magano lay pakaderal to.+ 21 Kanian ombatik la komon ed kapalandeyan iramay walad Judea,+ tan ontaynan la iramay walad loob na Jerusalem, tan agla ra onloloob ditan iramay walad kaumaan, 22 lapud saraya so agew a pangiter na hustisya,* ta pian nasumpal so amin a nisulat. 23 Pakaskasi la iramay malukon tan manpapasuso diad saratan ya agew!+ Ta wala naani so baleg a gonigon diad dalin tan sanok ed sayan totoo. 24 Tan ompatey ira ed tarem na espada tan naaripen ira ed amin a nasyon;+ tan say Jerusalem et igatin-gatin na saray nasyon,* anggad nasumpal iray aturon panaon na saray nasyon.*+

25 “Ontan met, wala naani iray tanda ed agew tan bulan tan bibitewen,+ tan nagulo iray nasyon diad dalin, ya agda amta so pawayan da lapud panungol na madaluyon a dayat. 26 Onkapuy iray totoo lapud takot tan pantatalaran dad saray nagawa diad dalin, lapud nayegyeg iray pakayari na katawenan. 27 Insan nanengneng day Anak na too+ ya onsasabi a walad sakey a lurem a walaay pakapanyari tan baleg a gloria.+ 28 Balet no onggapo lan nagawa irayan bengatla, alagey kayoy maptek tan itangwa yo ray ulo yo, lapud asingger lay kililiktar yo.”

29 Diad saman et insalaysay tod sikara so sakey ya ilustrasyon: “Imano yo so kiew ya igos tan say arum ni ran kiew.+ 30 No onsisimit la iratan, nanengneng yon mismo tan amta yon asingger lay tiagew. 31 Ontan met, no nanenengneng yon nagagawa la irayan bengatla, amtaen yo ya asingger lay Panarian na Dios. 32 Ibagak ed sikayoy tua, nagawa irayan amin antis a naandi iyan henerasyon.+ 33 Say tawen tan dalin et naandi, balet saray salitak et agbalot naandi.+

34 “Balet manalwar kayo pian agbalot nabelatan so puso yo ed sobran panangan tan alabas a panag-inum+ tan saray kapagaan ed bilay,+ tan bigbiglan onsabid sikayo itan ya agew 35 a singa sakey a patit.+ Ta onsabi itan ed amin a manaayam diad tapew na interon dalin. 36 Kanian mansiansia kayon aliing,+ a manpikasi kayon masimoon ed amin a panaon+ pian makaliktar kayod sarayan amin a nepeg a nagawa, tan makatalindeg kayod arapan na Anak na too.”+

37 Kanian no agew et sikatoy manbabangat diad templo, balet no labi et sikatoy ompapaway tan manaayam ed palandey a tatawagen a Palandey na Saray Olibo. 38 Tan amin a totoo et mangabkabuasan ya oonlad sikato diad templo pian ondengel ed sikato.

22 Natan et asingger lay Piesta na Andi-lebaduran Tinapay, say tatawagen a Paskua.+ 2 Tan mannononot iray manunan saserdote tan saray eskriba na epektibon paraan no panoy pamatey dad sikato,+ ta natatakot irad totoo.+ 3 Insan linmoob si Satanas ed puso nen Judas, samay tatawagen ya Iscariote, a kabiangan ed Labindua,+ 4 tan sikatoy linma tan akitongtong ed saray manunan saserdote tan saray kapitan ed templo no panon ton iyawat ed sikara si Jesus.+ 5 Aliketan irad saya tan nampapaknaan da ya ikdan na pilak a kuarta.+ 6 Kanian sikatoy inmabobon tan nananap na pankanawnawa pian traidoren si Jesus no anggapoy dakel a totoo.

7 Sinmabi natan so agew na Andi-lebaduran Tinapay, a diad satan et nepeg ya iyapay so bagat parad Paskua;+ 8 kanian imbaki nen Jesus si Pedro tan Juan, ya inkuan to: “La kayo tan iparaan yoy pangdeman tayod Paskua.”+ 9 Inkuan dad sikato: “Iner so labay mon pangiparaanan mi?” 10 Inkuan tod sikara: “Sano onloob kayod syudad, abeten kayo na sakey a lakin sankasakbat toy sambuyog a danum. Tumbok yod abung a looban to.+ 11 Tan ibaga yod akan-abung, ‘Papaibaga na Managbangat: “Iner so kuarto parad saray sangkaili a nayarin panganan koy Paskua a kaibak iray disipulok?”’ 12 Tan ipanengneng ed sikayo na laki so baleg a kuarto ed tagey a wala la ray kagawaan. Ditan kayo mangiparaan.” 13 Kanian linma ra tan aromog day imbaga tod sikara, tan namparaan ira parad Paskua.

14 Kanian sanen asabi lay oras, sikatoy dinmungo ed lamisaan a kaiba iray apostol.+ 15 Tan inkuan tod sikara: “Nampirpirawatan kon nakaiba ta kayon mangan ed sayan Paskua antis na panirap ko; 16 ta ibagak ed sikayo, agak mangan lamet ed saya anggad nasumpal iya diad Panarian na Dios.” 17 Tan kapangawat tod kopa, sikatoy akisalamat tan inkuan to: “Ala yo iya tan ipasa yod balang sakey ed sikayo, 18 ta ibagak ed sikayo, manlapud natan et agak oninum lamet ed sayan alak anggad isabi na Panarian na Dios.”

19 Ontan met, sikatoy angala na tinapay,+ akisalamat, pinisag to, insan inter tod sikara, ya inkuan to: “Saya et mankabaliksay laman ko+ a nepeg ya iter parad sikayo.+ Itultuloy yon gawaen iya bilang pannodnonot ed siak.”+ 20 Ontan met so ginawa tod kopa, kayari na pangdem da, ya inkuan to: “Sayan kopa et mankabaliksay balon sipanan+ a pinaletan na dalak,+ a nepeg ya iyibung nisengeg ed sikayo.+

21 “Balet karungok ed sayan lamisaan imay mantraidor ed siak.+ 22 Ta say Anak na too et ontaynan la unong ed samay nipasakbay,+ ingen ta pakaskasi la itan a too a mantraidor ed Anak na too!”+ 23 Kanian nantetepetan ira no siopad sikara so manggawa ed saya.+

24 Balet nansasangsangan ira met no siopad sikara so manunaan.+ 25 Ingen inkuan tod sikara: “Saray arari na saray nasyon et pakakatawan ed totoo ra, tan saramay walaan na pakauley ed saray totoo et tatawagen a saray Manamalangkap.*+ 26 Balet aliwa kayo komon ya ontan.+ Samay sankamanunaan ed sikayo et magmaliw komon a sankayugtanan,+ tan samay mangidadaulo et magmaliw a managserbi. 27 Ta siopay mas manunaan, samay mamangan* odino samay manseserbi? Agta samay mamangan?* Balet siak so manseserbi ed sikayo.+

28 “Ingen, sikayo ray nansiansiad siak+ diad saray subsubok ed siak;+ 29 tan misipanan ak ed sikayo parad sakey a panarian,+ no panon a say Amak et akisipanan ed siak, 30 pian nayarian yoy mangan tan oninum ed lamisaan ko diad Panarian ko,+ tan makayurong kayod saray trono+ pian mangukom ed 12 tribu na Israel.+

31 “Simon, Simon, imbaga nen Satanas a labay to kayon yakayaken ya amin a singa trigo.+ 32 Balet impikasi ta ka lan masimsimoon ta pian ag-onkapuy so pananisiam;+ tan sano akapawil ka la, pabiskeg mo iray agagim.”+ 33 Insan inkuan nen Pedro ed sikato: “Katawan, akaparaan ak a napriso tan ompatey a kaibam.”+ 34 Balet inkuan to: “Pedro, ibagak ed sika, antis ya onkukaok so sakey a lalong ed sayan agew, mamitlom ya ibagan agmo ak kabat.”+

35 Inkuan to met ed sikara: “Nen imbaki ta kayon andian na supot na kuarta tan pananginay naakan tan saray sandalyas,+ agta anggapoy kinmulang ed sikayo?” Inkuan da: “Anggapo!” 36 Insan inkuan tod sikara: “Balet natan, samay walaan na supot na kuarta et awiten to itan, pati say pananginay naakan, tan samay andian na espada et ilako toy ilalatop ton kawes tan mangaliw na espada. 37 Ibagak ed sikayo, no antoy nisulat et nepeg a nagawad siak, salanti, ‘Sikatoy impasen a sakey ed saray makasalanan.’+ Ta nasusumpal la iya nipaakar ed siak.”+ 38 Insan inkuan da: “Katawan, niay duaran espada.” Inkuan tod sikara: “Magenap la itan.”

39 Sikatoy tinmaynan, tan linmad Palandey na Saray Olibo unong a niyugali to la, tan tinmumbok met ed sikato iray disipulo.+ 40 Kasabi rad man, inkuan tod sikara: “Manpikasi kayon naynay pian agkayo napelag ed tukso.”+ 41 Tan sikatoy inmarawi ed sikara na kaarawi na intupak a bato, tan tinmalimukor insan nampikasi, 42 ya inkuan to: “Ama, no labay mo, ekal mod siak iyan kopa. Balet aliwan say linawak so nagawa, noag say linawam.”+ 43 Insan walay anghel a nanlapud tawen a nampanengneng tan amabiskeg ed sikato.+ 44 Balet lapud nagogonigon a maong, sikatoy nantultuloy a nampikasin masimsimoon;+ tan say linget to et nagmaliw a singa dala a mantedter ed dalin. 45 Kayari ton nampikasi et nila to iray disipulo tan asabian to ran akateglep lapud kinmapuy la rad paneermen da.+ 46 Inkuan tod sikara: “Akin et nanaugip kayo? Bangon kayo tan mantultuloy kayon manpikasi pian agkayo napelag ed tukso.”+

47 Legan a sikatoy mansasalita ni, sinmabi so dakel a totoo, tan idadaulo ira na samay tatawagen a Judas, a sakey ed Labindua, tan inasinggeran toy Jesus tan inangoban to.+ 48 Balet inkuan nen Jesus ed sikato: “Judas, kasin inangoban moy Anak na too pian traidoren mo?” 49 Nen alikas na saramay kaiba to a walay nagawa, inkuan da: “Katawan, usaren mi la ray espada mi?” 50 Sakey ed sikara so anigbat ed aripen na atagey a saserdote tan atapyas so kawanan a layag to.+ 51 Balet inmebat si Jesus: “Duga la!” Tan diniwit toy layag na aripen tan pinaabig to. 52 Insan inkuan nen Jesus ed saray manunan saserdote tan saray kapitan na templo tan mamatatken a linma diman pian mangerel ed sikato: “Kasin linma kayo dia pian erelen yo ak a singa sakey a matakew, a wala ni ray awit yon espada tan pekpek?+ 53 Nen inagew-agew yo ak a kaiba diad templo,+ agyo ak inerel.+ Balet natan lay oras yo tan say pakauley na kabilungetan.”+

54 Insan sikatoy inerel da tan inawit da+ tan inloob dad abung na atagey a saserdote; balet manumtumbok si Pedro ed bandad arawi.+ 55 Nen namparlang ira na apoy diad pegley na sular tan yinmurong iran nantitipon, kaiba ray Pedro ya akayurong.+ 56 Balet walay sakey a lingkor a bii ya akanengneng ed sikato a mandadangdang, tan ninengneng ton maong tan inkuan to: “Kaiba to met iyan too.” 57 Balet imburi to itan nen Pedro, ya inkuan to: “Agko kabat itan a too.” 58 Nagugunoyan et inkuan na sananey nin akanengneng ed sikato: “Sakey ka met ed sikara.” Balet inkuan nen Pedro: “Andi pa, agko ra kaiba.”+ 59 Tan kayari sakey oras et walay sakey nin laki a mapilpilit ya angikuan: “Seguradon kaiba to met iyan too, ta diad tua et sikatoy taga Galilea!” 60 Balet inkuan nen Pedro: “Agko amta tay ibabagam.” Nen sikatoy mansasalita ni et biglan kinmukaok so sakey a lalong. 61 Diad saman et linmingaw so Katawan tan ninengneng toy Pedro, tan anonotan nen Pedro imay imbaga na Katawan ed sikato: “Antis ya onkukaok so sakey a lalong ed sayan agew, iburim ak a mamitlo.”+ 62 Tan sikatoy pinmaway tan inmaki-akis.

63 Natan, si Jesus et inelek-elekan+ tan pinoponiti+ na saray lalakin manbabantay ed sikato; 64 tan kayari ran sinakbongay lupa to, sikatoy tinepetan da: “Manpropesiya ka natan! Siopay amoniti ed sika?” 65 Tan dakel ni so mauges ya imbabaga rad sikato.

66 Tan sanen kabuasan la, nandaragup so ulop na mamatatken, saray manunan saserdote tan saray eskriba,+ tan sikatoy inyarap dad Sanhedrin tan inkuan da: 67 “Ibagam ed sikami no sika so Kristo.”+ Balet inkuan tod sikara: “Anggano ibagak ed sikayo, agyo lanlamang panisiaan. 68 Sakey ni, no tepetan ta kayo, agkayo lanlamang onebat. 69 Balet manlapud natan, say Anak na too+ et onyurong diad kawanan a pakapanyari na Dios.”+ 70 Diad saya et inkuan dan amin: “Sika sirin so Anak na Dios?” Inkuan tod sikara: “Sikayon mismo so mangibabaga a siak so Anak na Dios.” 71 Inkuan da: “Kaukolan tayo ni kasi arum a testigo? Ta nadngel tayo lan mismo ed sikato.”+

23 Kanian inmalagey so amin a totoo, tan inyakar day Jesus ed si Pilato.+ 2 Insan sikatoy inakusaan da,+ ya inkuan da: “Nalmoan min guguloen na sayan too so nasyon mi, isesebel toy pambayar na saray buis ed Cesar,+ tan ibabaga ton sikaton mismo so Kristo ya ari.”+ 3 Natan et sikatoy tinepetan nen Pilato: “Sika so Ari na saray Judio?” Inyebat to: “Sikan mismo so mangibabagad satan.”+ 4 Insan inkuan nen Pilato ed saray manunan saserdote tan saray totoo: “Anggapoy aromog kon kasalanan na sayan too.”+ 5 Balet impilit dan inkuan: “Guguloen to so totoo diad pambabangat tod interon Judea, ya inggapo tod Galilea ya anggad dia.” 6 Nen nadngel itan nen Pilato, tinepet to no kasin taga Galilea iyan too. 7 Kayari ton aseguro a sikatoy nanlapud nasasakopan nen Herodes,+ sikatoy imbaki tod si Herodes, a wadman met ed Jerusalem diad saraman ya agew.

8 Nen anengneng nen Herodes si Jesus, sikatoy malikeliket. Ta abayag to lan labay a nanengneng si Jesus, lapud dakel so nadngelan to nipaakar ed sikato,+ tan iilaloan toy makanengneng na sakey a tanda a gawaen to. 9 Kanian amayamay so intepet tod sikato, balet agto inebatan.+ 10 Balet saray manunan saserdote tan saray eskriba et naynay ya onaalagey tan mapaspasnok iran mangaakusa ed sikato. 11 Insan sikatoy minudmora+ nen Herodes tan saray sundalo to, tan niludlurey+ ton sinulongan na marakdakep a kawes, insan impawil dad si Pilato. 12 Diad saman ya agew et nagmaliw a sankaaro si Herodes tan si Pilato, ta antis na satan et manbubusolan ira.

13 Insan tinipon nen Pilato iray manunan saserdote, papangulo, tan saray totoo 14 tan inkuan tod sikara: “Inawit yod siak iyan too a kuan yon susugsogan toy totoo a manrebelde. Natan, sikatoy inusisak ed arapan yo balet anggapoy aromog kon basiyan na saray iyaakusa yod sikato.+ 15 Diad tua, anggapo met so aromog nen Herodes, ta sikatoy impawil tod sikatayo, tan anggapoy ginawa ton makanepegan na patey. 16 Sikatoy dusaen ko+ sirin insan ibulos ko la.” 17 *—— 18 Balet inmeyag so amin a totoo, ya inkuan da: “Patey mo,* balet ibulos mod sikami si Barabas!”+ 19 (Sayan laki et nipriso lapud panagrebelde ed gobierno ya agawad syudad tan lapud impamatey to.) 20 Nansalita lamet si Pilato ed sikara, lapud labay ton ibulos si Jesus.+ 21 Diad saman et lalo iran inmeyag, ya inkuan da: “Ipasak ed poste! Ipasak ed poste!”+ 22 Inkuan tod sikara diad komatlon pankanawnawa: “Akin, antoy mauges a ginawa na sayan too? Anggapon balot so aromog kod sikato a makanepegan na patey; sikatoy dusaen ko sirin tan ibulos ko la.” 23 Balet maksil so boses dan mangipipilit a sikatoy nepeg a pateyen,* tan inkasikasil day eyag da.+ 24 Kanian nandesisyon si Pilato a gawaen so kekerewen da. 25 Imbulos to imay toon papaibulos da, ya apriso lapud impanrebelde ed gobierno tan lapud impamatey, balet impalima toy Jesus ed sikara pian nagawaan dad sikato so labay da.

26 Natan sanen sikatoy iyaakar da la, sinabat day Simon a taga Cirene, a nanlapud uma, tan impasakbat dad sikato so panamairapan a poste* pian awiten to itan ya itumbok ed si Jesus.+ 27 Ontutumbok ed sikato so dakerakel a totoo, pati saray bibii a tatapoktapoken day pagew da lapud ermen tan sikatoy aakisan da. 28 Nilingaw nen Jesus iray bibii tan inkuan to: “Ananak a bibii na Jerusalem, agyo ak la aakisan. Say akisan yo et say sarili yo tan saray anak yo;+ 29 ta onsabi agew sano ibaga na totoo, ‘Maliket iray bibiin agmakaanak, saramay agnananak tan saramay agnampasuso!’+ 30 Insan ibaga ra naani ed saray palandey, ‘Saniban yo kami!’ tan ed saray pukdol, ‘Iyamot yo kami!’+ 31 No gawaen da irayan bengatla sano ambasay kiew, anto lay nagawa sano amagaan itan?”

32 Walay duara nin lalaki a kriminal, ya inyakar da met a pateyen a kaiba to.+ 33 Tan sanen akasabi rad pasen a tatawagey Lapislapis na Ulo,+ sikatoy impasak dad poste diad abay na saramay kriminal, sakey ed kawanan to tan sakey ed kawigi to.+ 34 Balet inkuan nen Jesus: “Ama, perdonam ira, ta agda amtay gagawaen da.” Niarum ni, nampapalaranan day kawes to pian panaapagan da.+ 35 Tan saray totoo et akaalagey a maniimaton. Balet sikatoy binabalaw na saray papangulo, ya inkuan da: “Insalba toy arum; isalba to met komoy sarili to no sikato so Kristo na Dios, say Pinili.”+ 36 Tan sikatoy niludlurey met na saray sundalo, ya inasinggeran da tan sinali ran painumen na anakseng ya alak,+ 37 tan inkuan da: “No sika so Ari na saray Judio, isalbam so sarilim.” 38 Diad uloan to et wala met so akasulat: “Saya so Ari na Saray Judio.”+

39 Insan sikatoy ininsulto na sakey ed saray impasak a kriminal,+ ya inkuan to: “Agta sika so Kristo? Isalbam so sarilim tan sikami!” 40 Inmebat imay sakey tan binano to, ya inkuan to: “Anggapo tay takot mod Dios, anta nadudusa ka la lanti a singa sayan too? 41 Tan makatunongan labat iyad sikata, ta aawaten ta lay kanepegan ta lapud saray ginawa ta; balet sayan too et anggapoy ginawa ton kasalanan.” 42 Insan inkuan to: “Jesus, nonot mo ak sano onsabi kad Panarian mo.”+ 43 Inkuan tod sikato: “Ibagak ed sika natan, nakaiba ta ka ed Paraiso.”+

44 Natan et ngalngali la komanem ya oras,* balet ta binmilunget ed interon dalin anggad komasiam ya oras,*+ 45 lapud naandi so liwawa na agew. Insan apilat ed pegley so kurtina na santuaryo.+ 46 Tan inmeyag si Jesus, ya inkuan to: “Ama, imamatalek kod sika so espirituk.”+ Kapangibaga tod saya, sikatoy inatey.*+ 47 Lapud anengneng na opisyal na saray sundalo iyan agawa, inggloria toy Dios, ya inkuan to: “Tua a matunong iyan too.”+ 48 Nen sarayan agawa et anengneng na amin a totoon nantitipon diman a maniimaton, sinmempet ira a tatapoktapoken day pagew da. 49 Tan amin iramay akankabat ed sikato et akaalagey ed bandad arawi. Tan wadman met iramay bibiin akiulop ed sikato manlapud Galilea tan anengneng da irayan agawa.+

50 Tan walay sakey a lakin manngaran na Jose, a membro na Konsilyo,* sakey a maong tan matunong a too.+ 51 (Agsinuportaan na sayan too so plano ra tan ginawa ra.) Sikatoy taga Arimatea, a sakey a syudad na saray taga Judea, tan manaalagar ed Panarian na Dios. 52 Sikatoy linmad si Pilato tan kinerew toy bangkay nen Jesus. 53 Tan inleksab to itan+ tan binalkot toy marakep a klase na linen, tan imponpon tod sakey a lubok* ya inungib ed bato,+ ya agnin balot angiponponan. 54 Natan et asabi lay agew na Panagparaan,+ tan asingger lay igapo na Sabaton.+ 55 Balet linma met iramay bibiin akilad sikato manlapud Galilea tan ninengneng day lubok* tan no panoy impangilirad bangkay to,+ 56 tan sinmempet ira pian mangiparaan na saray pampabalingit tan ambalingit a larak. Balet nampainawa ni ra legan na Sabaton+ unong ed ganggan.

24 Balet diad unonan agew na simba, asaksakbay iran linmad lubok,* a sankaawit da iray pampabalingit ya imparaan da.+ 2 Balet asabian dan nitulin lay baton akasarad lubok,*+ 3 tan sanen linmoob ira, anggapod man so bangkay nen Katawan a Jesus.+ 4 Nen nagugulo so nonot da lapud saya, nampanengneng ed sikara so duaran lalaki a mansyayap so kawes da. 5 Ataktakot ira tan ag-ira tinmangwa, kanian inkuan na lalaki ed sikara: “Akin et aanapen yoy sakey a mabilay diad kawalaan na inaatey?+ 6 Sikatoy anggapo dia, ta apaoli la. Nonot yo imay imbaga tod sikayo sanen wala nid Galilea, 7 ya inkuan ton say Anak na too et nepeg ya iyawat ed saray lima na makasalanan a totoo tan ipasak ed poste tan onoli ed komatlon agew.”+ 8 Insan anonotan da iray imbaga to,+ 9 tan tinaynan da so lubok* pian ipakabat da irayan amin ed saray Labinsakey tan ed arum ni ran disipulo.+ 10 Say angibagad saraya ed saray apostol et sikara di Maria Magdalena, Juana, tan Maria ya ina nen Santiago, pati say arum a bibiin kaiba ra. 11 Balet sarayan imbaga na bibii et impasen dan anggapoy kakanaan tan agda ra panisiaan.

12 Ingen inmalagey si Pedro tan batik ed kawalaan na lubok,* tan sanen tinmakiling, saray abel a linen labat so anengneng to. Kanian sikatoy tinmaynan a mankelaw ed agawa.

13 Balet diad saman a mismon agew et manaakar so duaran disipulo a paarap ed sakey a baryo a tatawagen ya Emaus, a ngalngali pitoran milya* so kaarawi tod Jerusalem, 14 tan pantotongtongan dan dua irayan amin ya agawa.

15 Legan iran mantotongtong, inmasingger si Jesus tan akiulop ed sikaran manakar, 16 balet sikatoy agda abidbir.+ 17 Inkuan tod sikara: “Anto rayay pandidiskusyonan yo legan kayon manaakar?” Tan tinmunda ra a maer-ermen ira. 18 Inmebat ed sikato imay manngaran na Cleopas: “Akin, dayo kad Jerusalem a manaayam a biig ed totoo kanian agmo amta ray agawa* diman nen imbeneg iran agew?” 19 Intepet tod sikara: “Nipaakar ed anto?” Inkuan dad sikato: “Nipaakar ed si Jesus a Nazareno,+ a sakey a propetan makapanyari ed gawa tan salita diad pakanengneng na Dios tan ed amin a totoo;+ 20 tan no panon a sikatoy inyawat na saray manunan saserdote tan papangulo mi pian nasentensiaan na patey,+ tan impasak dad poste. 21 Balet iilaloan mi a sayan too so mangiliktar ed Israel.+ On, aliwan saratan labat, komatlo la iyan agew manlapu la nen agawa iratan. 22 Nikelawan kami met ed imbalita na pigaran bibiin kakaiba mi, ta asaksakbay iran linmad lubok*+ 23 tan sanen agda anengneng so bangkay to, pinmawil ira, ya inkuan dan wala met so nikadkaduman anengneng da, saray anghel ya angibagan sikatoy mabilay. 24 Insan arum ed saray kaiba mi et linmad kawalaan na lubok,*+ tan anengneng dan tuay imbaga na saray bibii, balet agda anengneng si Jesus.”

25 Kanian inkuan tod sikara: “O sikayo ran andiay-pakatalos tan mairap a manisia ed amin ya imbaga na saray propeta! 26 Agta kaukolan a naeksperiensya na Kristo irayan bengatla+ ta pian makasabi ed gloria to?”+ 27 Tan impaliwawa tod sikara so amin a bengatla nipaakar ed sikato a walad Kasulatan, manlapud saray sulat nen Moises tan amin a Propeta.+

28 Diad kaunoran et akaasingger la rad baryo a laen da, tan impalikas to a singano arawi ni so laen to. 29 Balet sikatoy pinilit dan ag-onalis, ya inkuan da: “Tuloy ka nid sikami, ta onlalabi la.” Kanian sikatoy tinmuloy ed sikara. 30 Tan sanen sikatoy mamangan* a kaiba ra, inala to so tinapay, impabendisyonan to, pinisagpisag to, insan inderew tod sikara.+ 31 Diad saman et atalosan da la tan abidbir da a sikato iman; balet sikatoy naandi ed pakanengneng da.+ 32 Tan inkuan dad sakey tan sakey: “Agta singa onaapoy so puso ta nen mitotongtong ed sikata diad dalan, legan ton lulukasan* ed sikata so Kasulatan?” 33 Diad saman a mismon oras et inmalagey ira tan pinmawil irad Jerusalem, tan asabian da so Labinsakey tan saramay akitipon ed sikara, 34 ya inkuan da: “Tua ya apaoli so Katawan, tan nampanengneng ed si Simon!”+ 35 Insan da insalaysay iray agawa diad dalan tan no panon a sikatoy abidbir da diad impamisag toy tinapay.+

36 Legan dan ibabaga iraya, sikatoy inmalagey ed pegley da tan inkuan tod sikara: “Niwala komon ed sikayo so kareenan.”+ 37 Balet akigtot tan ataktakot ira lapud abaloan dan sakey ya espiritu so anengneng da. 38 Kanian inkuan tod sikara: “Akin et natatakot kayo, tan akin et manduaruway kapusoan yo? 39 Nengneng yo iray limak tan salik, ta siak iya; diwit yo ak tan nengneng yo, ta say sakey ya espiritu et andian na laman tan pukepukel a singa nanenengneng yon walad siak.” 40 Tan legan ton ibabaga iya, impanengneng tod sikara iray lima tan sali to. 41 Balet sanen agni ran siansia makapanisia lapud panlikliket tan pankelkelaw da, intepet to: “Walay naakan dia?” 42 Kanian sikatoy dinerewan day sakey ya inkalot a sira, 43 tan inala to itan tan inakan tod arapan da.

44 Insan inkuan tod sikara: “Saraya imay imbagak ed sikayo nen kaiba ta kayo ni,+ ya amin a nisulat ed Ganggan nen Moises tan ed sulat na saray Propeta tan Salmo nipaakar ed siak et nepeg a nasumpal.”+ 45 Insan nilukasan toy nonot da pian natalosan da so kabaliksan na Kasulatan,+ 46 tan inkuan tod sikara, “Saya so nisulat: a manirap so Kristo tan diad komatlon agew et onoli manlapud inaatey,+ 47 tan diad ngaran to et nipulong ed amin a nasyon+ so nipaakar ed panagbabawi pian naperdona iray kasalanan+—onggapo itan ed Jerusalem.+ 48 Sikayoy magmaliw a tasi nipaakar ed sarayan bengatla.+ 49 Tan ibakik ed sikayo imay insipan nen Amak. Balet manayam kayo ed syudad ya anggad makaawat kayo na pakayarin manlapud tagey.”+

50 Insan inyakar to ra anggad Betania, tan intagey to iray lima to tan benendisyonan to ra. 51 Legan to ran bebendisyonan, sikatoy nisian ed sikara tan tinmagey lan paarap ed tawen.+ 52 Tan angigalang* irad sikato tan malikeliket iran pinmawil ed Jerusalem.+ 53 Tan naynay irad templo a mangidadayew ed Dios.+