UNONG ED SI JUAN

1 Diad gapo et wala lay Salita,+ tan say Salita et kaiba na Dios,+ tan say Salita et sakey a dios.*+ 2 Sikatoy kaiba la na Dios diad gapo. 3 Amin a bengatla et apalsa diad panamegley to,+ tan ag-apalsa so anggan sakey a bengatla no aliwan diad panamegley to.

Say apalsa 4 diad panamegley to et say bilay, tan say bilay et liwawa na totoo.+ 5 Tan say liwawa et onsisinag ed kabilungetan,+ tan ag-itan nadaeg na kabilungetan.

6 Walay sakey a toon imbaki na Dios; say ngaran to et Juan.+ 7 Sinmabi iyan too pian mantasi, pian mangiter na ebidensya nipaakar ed liwawa,+ pian diad panamegley to et manisia so amin a klase na totoo. 8 Aliwan sikato imay liwawa,+ balet sikatoy linma dia pian tasian to so nipaakar ed satan a liwawa.

9 Say tuan liwawa ya onsinag ed amin a klase na too et onsabi la ed mundo.+ 10 Sikatoy walad mundo nensaman,+ tan apalsa so mundo ed panamegley to,+ balet sikatoy agkabat na mundo. 11 Sikatoy sinmabi ed baley to, balet ag-inawat na saray kabaleyan to. 12 Anggaman ontan, amin ya angawat ed sikato et inikdan toy kanepegan a magmaliw ya ananak na Dios,+ lapud ipapatnag day pananisia ed ngaran to.+ 13 Tan niyanak ira unong ed panlabayan na Dios, aliwan diad panamegley na dala odino diad panlabayan na atateng odino panlabayan na too.+

14 Kanian say Salita et nagmaliw a too*+ tan akiayam ed sikatayo, tan anengneng tayo so gloria to, samay gloria ya aawaten na bogbogtong ya anak+ manlapud ama; tan walad sikato so sigpot a panangabobon na Dios* tan katuaan. 15 (Si Juan so nantasi nipaakar ed sikato, on, inkuan to: “Sikato imay ibabagak ya, ‘Samay manumtumbok ed siak et akauna la nen siak, ta sikatoy wala la sakbay ko.’”)+ 16 Lapud sikatoy napno na agnaparaan a kaabigan, naawat tayon amin ed sikato so daakan ya agnaparaan a kaabigan. 17 Lapud niiter so Ganggan ed panamegley nen Moises,+ nipatnag so agnaparaan a kaabigan+ tan say katuaan ed panamegley nen Jesu-Kristo.+ 18 Anggapoy toon akanengneng ed Dios anggan kapigan;+ say bogbogtong ya anak a singa Dios+ a walad abay na Ama*+ so angipaliwawa nipaakar ed Sikato.+

19 Oniay impantasi nen Juan sanen imbaki na saray Judio iray saserdote tan saray Levita a nanlapud Jerusalem pian tepeten dad sikato: “Siopa ka?”+ 20 Sikatoy inmebat tan imbaga toy tua: “Aliwan siak so Kristo.” 21 Tan tinepetan da: “Siopa ka sirin? Si Elias?”+ Inyebat to: “Aliwan siak.” “Sika imay Propeta?”+ Tan inyebat to: “Andi!” 22 Kanian inkuan dad sikato: “Siopa ka sirin? Ibagam ed sikami pian walay niyebat mid saramay angibaki ed sikami. Antoy ibabagam nipaakar ed sarilim?” 23 Inkuan to: “Siak imay onkekelyaw diad kalawakan, ‘Gawa yon maptek so dalanen nen Jehova,’*+ unong ya imbaga nen propeta Isaias.”+ 24 Sarayan mantetepet et imbaki na saray Fariseo. 25 Kanian oniay intepet dad sikato: “Akin sirin et manbabautismo ka no aliwan sika so Kristo odino si Elias odino say Propeta?” 26 Oniay inyebat nen Juan ed sikara: “Siak so manbabautismo ed danum. Balet walay Sakey ed limog yo ya agyo kabat, 27 samay onsasabi a manumtumbok ed siak, tan agak makanepegan a mangukbar ed singer na sandalyas to.”+ 28 Agawa iraya ed Betania diad nibaliw na Jordan, a pambabautismoan nen Juan.+

29 Diad tinmumbok ya agew et anengneng toy Jesus ya onaasingger ed sikato, tan inkuan to: “Nengneng yo, say Kordero na Dios+ a mangekal ed kasalanan+ na mundo!+ 30 Saya imay tutukoyen kon: ‘Diad benegan ko et walay lakin onsasabi ya akauna la nen siak, ta sikatoy wala la sakbay ko.’+ 31 Anggan siak et sikatoy agko kabat nensaman, balet ta say rason no akin a manbabautismo ak ed danum et pian sikatoy niparungtal ed Israel.”+ 32 Tinasian met nen Juan, ya inkuan to: “Anengneng koy espiritu ya onleleksab a singa malapati a nanlapud tawen, tan dinmapo itan ed sikato.+ 33 Anggan siak et sikatoy agko kabat nensaman, balet imbagad siak na Dios ya angibaki ed siak a manbautismo ed danum: ‘Siopaman a nanengneng mon dapoan tan pansiansiaan na espiritu,+ sikato so manbautismo ed panamegley na masanton espiritu.’+ 34 Tan anengneng ko itan, tan tinasian ko a sikato so Anak na Dios.”+

35 Diad tinmumbok lamet ya agew et akaalagey si Juan a kaiba toy duara ed saray disipulo to, 36 tan legan a sankanengneng toy Jesus a manaakar, inkuan to: “Nengneng yo, say Kordero+ na Dios!” 37 Sanen nadngel na duaran disipulo iyan imbaga to, tinumbok day Jesus. 38 Insan linmingaw si Jesus, tan sanen anengneng to ra ya ontutumbok et tinepetan to ra: “Antoy aanapen yo?” Inkuan dad sikato: “Rabbi (a no ipatalos et mankabaliksay, “Managbangat”), iner so panaayaman mo?” 39 Inkuan tod sikara: “Mila kayo, pian nanengneng yo.” Kanian akila ra tan anengneng day panaayaman to, tan akiulop irad sikato ed saman ya agew; manga komasamplo lan oras* ed saman. 40 Sakey ed samay duaran akadngel ed imbaga nen Juan tan tinmumbok ed si Jesus et si Andres+ ya agi nen Simon Pedro. 41 Say inmunan aromog to et say mismon agi ton si Simon, tan inkuan tod sikato: “Aromog mi lay Mesias”+ (a no ipatalos et mankabaliksay, “Kristo”), 42 tan sikatoy inyakar tod si Jesus. Sanen sikatoy anengneng nen Jesus, inkuan to: “Sika si Simon+ ya anak nen Juan; tawagen ka lan Cefas” (ya impatalos a “Pedro”).+

43 Diad tinmumbok ya agew et labay nen Jesus so onlad Galilea. Aromog toy Felipe+ tan inkuan to: “Magmaliw kan patumbok ko.” 44 Si Felipe et taga Betsaida, diad syudad nen Andres tan si Pedro. 45 Aromog nen Felipe si Natanael+ tan inkuan tod sikato: “Aromog mi la imay tutukoyen ed sulsulat nen Moises, diad Ganggan, tan ed sulsulat na saray Propeta: si Jesus ya anak nen Jose,+ a taga Nazaret.” 46 Balet inkuan nen Natanael ed sikato: “Wala tay maong a too a manlapud Nazaret?” Inkuan nen Felipe: “Gala, ta nengneng mo.” 47 Anengneng nen Jesus si Natanael ya onaasingger, tan oniay inkuan to nipaakar ed sikato: “Nengneng yo, sakey a tuan Israelita, ya agmamapalikdo.”+ 48 Inkuan nen Natanael ed sikato: “Panoy pakapikabat mod siak?” Inmebat si Jesus: “Antis kan tawagen nen Felipe, sanen wala kad silong na kiew ya igos et anengneng ta ka la.” 49 Inmebat si Natanael: “Rabbi, sika so Anak na Dios, sika so Ari na Israel.”+ 50 Inmebat si Jesus ed sikato: “Lapud imbagak ya anengneng ta kad silong na kiew ya igos, manisia ka la? Makanengneng ka ni na angkakabaleg a bengatla nen saraya.” 51 Inkuan to nid sikato: “Ibagak ed sikayoy tua, nanengneng yon akalukas so tawen, tan saray anghel na Dios et onsesegep tan oneepas ed Anak na too.”+

2 Tan diad komatlon agew et walay bansal ya agawa ed Cana na Galilea, tan wadman so ina nen Jesus. 2 Naimbitaan met ed bansal si Jesus tan saray disipulo to.

3 Sanen kinmulang so alak, inkuan na ina nen Jesus ed sikato: “Anggapo lay alak da.” 4 Balet inkuan nen Jesus ed ina to: “Bii, antoy pibabali ta ed satan?* Agni asabi so oras ko.” 5 Inkuan na ina tod saramay manseserbi: “Gawa yo so antokaman ya ibaga tod sikayo.” 6 Natan et walay anemiran baton buyog diman lapud kakaukolanen ed saray totontonen ed panaglinis na saray Judio,+ a kada sakey et makakargay duara odino taloran sukat na likido.* 7 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Pano yoy danum iray buyog.” Kanian pinano da iratan anggad sangab. 8 Insan inkuan tod sikara: “Mangala kayo natan na daiset tan awit yod manangasikaso na ponsia.” Kanian inawit da itan. 9 Sanen atawayan na manangasikaso na ponsia so danum a nagmaliw ya alak, ya agto amtay nanlapuan na satan (anggaman amta na saray lingkor ya angalay danum), tinawag toy nobyo 10 tan imbaga tod sikato: “Anggan siopan too et iserbi to nin unona so maong ya alak, tan sano abuek la ray totoo, say abeban klase. Balet sika et inyunor mo so maong ya alak.” 11 Ginawa iya nen Jesus diad Cana na Galilea bilang gapoan na saray tanda to, tan imparungtal to so gloria to,+ tan anisia ed sikato iray disipulo to.

12 Kayari na saya, sikato tan say ina to tan saray agagi to+ tan saray disipulo to et linmasur irad Capernaum,+ balet pigay agew da labat diman.

13 Natan et asingger lay Paskua+ na saray Judio, tan tinmatdang si Jesus ed Jerusalem. 14 Asabian tod templo iray manlalako na saray baka tan karnero tan malapati,+ tan saray managsalat na kuarta ya akayurong. 15 Kayari ton nanggaway panagsiplat iran lubir, pinapaway tod templo iramay amin a walaan na saray karnero tan baka, tan inkakalbo to iray sinsilyo na saray managsalat na kuarta tan imbabalintuag to iray lamisaan da.+ 16 Insan inkuan tod saramay manlalako na malapati: “Ekal yo iraya dia! Agyo la gagawaen a panaglakoan*+ so abung nen Amak!” 17 Anonotan na saray disipulo to so nisulat: “Say seseg parad abung mo et mandarlang ed loob ko.”+

18 Kanian inkuan na saray Judio ed sikato: “Mangipanengneng kad sikami na tanda+ a walay kanepegan mon manggawad sarayan bengatla.” 19 Inmebat si Jesus ed sikara: “Igeba yo iyan templo, tan ipaalagey ko iya ed taloy agew.”+ 20 Kanian inkuan na saray Judio: “Sayan templo et impaalagey ed 46 a taon, tan ipaalagey mo iya ed taloy agew?” 21 Balet say labay ton ibaga et say templo na laman to.+ 22 Kanian sanen apaoli si Jesus manlapud inaatey, anonotan na saray disipulo to a saya imay naynay ton ibabaga,+ tan anisia ira ed kasulatan tan ed imbaga to.

23 Balet sanen sikatoy walad Jerusalem legan na piesta na Paskua, dakel a totoo so anisia ed ngaran to sanen anengneng da iray tanda a gagawaen to. 24 Balet ag-impiya nen Jesus ed sikara so sarili to lapud kabkabat to iran amin 25 tan lapud agla nakaukolan ya ibagad sikato na siopaman no antoy inkatoo na anggan siopa, ta amta to la no antoy walad puso na too.+

3 Walay sakey a Fariseo a manngaray Nicodemo,+ sakey a manuley na saray Judio. 2 Sikatoy linmad si Jesus diad labi+ tan inkuan tod sikato: “Rabbi,+ amta mi a sakey kan managbangat a nanlapud Dios, ta anggapoy siopaman a makagawa ed sarayan tanda+ a gagawaen mo nilikud no walad sikato so Dios.”+ 3 Inmebat si Jesus ed sikato: “Ibagak ed sikay tua, no say sakey et agniyanak lamet,*+ agto nanengneng so Panarian na Dios.”+ 4 Inkuan nen Nicodemo ed sikato: “Panon a niyanak so sakey a too no matatken la? Nayarian to kasi onloob ed eges na ina to tan iyanak lamet?” 5 Inmebat si Jesus: “Ibagak ed sikay tua, no say sakey et agniyanak ed danum+ tan espiritu,+ sikatoy agmakaloob ed Panarian na Dios. 6 Say niyanak ed laman et laman, tan say niyanak ed espiritu et espiritu. 7 Agka mankelaw lapud imbagak ed sikan: Nepeg a niyanak kayo lamet. 8 Say dagem et onsiplog ed inerman a labay to, tan narengel moy ungol na satan, balet agmo amta no iner so panlalapuan tan aarapen to. Ontan so balang sakey a niyanak ed espiritu.”+

9 Inmebat si Nicodemo ed sikato: “Panon irayan nagawa?” 10 Inmebat si Jesus: “Managbangat ka ed Israel balet ta agmo amta? 11 Ibagak ed sikay tua, ibabaga mi so amta mi, tan tatasian mi so anengneng mi, balet agyo aawaten so pantatasi mi. 12 No agyo panisiaan iray imbagak ed sikayo nipaakar ed dalin, panon yon panisiaan iray ibagak ed sikayo nipaakar ed tawen? 13 Sakey ni, anggapoy toon sinmegep ed tawen+ noag samay linmasur a nanlapud tawen,+ say Anak na too. 14 Tan no panon ya intagey nen Moises so uleg diad kalawakan,+ nepeg met ya itagey so Anak na too,+ 15 pian balang sakey a manisia ed sikato et nawalaan na bilay ya andi-anggaan.+

16 “Ta ontan lay panangaro na Dios ed mundo ya inter to so bogbogtong ya Anak to,+ pian kada sakey a mangipapanengneng na pananisia ed sikato et agnaderal noagta nawalaan na bilay ya andi-anggaan.+ 17 Ta imbaki na Dios so Anak to diad mundo, aliwan pian ukomen so mundo, noagta pian nilaban so mundo ed panamegley to.+ 18 Siopaman a mangipapanengneng na pananisia ed sikato et agnaukom.+ Balet siopaman ya agmangipapanengneng na pananisia et naawat to lay panangukom, lapud ag-angipanengneng na pananisia ed ngaran na bogbogtong ya Anak na Dios.+ 19 Natan et saya so basiyan na panangukom: say liwawa et sinmabi ed mundo,+ balet inaro na totoo so kabilungetan imbes a say liwawa, lapud mauges iray gawa ra. 20 Ta siopaman a manggagaway mauges et bubusolen toy liwawa tan ag-onaasingger ed liwawa, pian agnipetek* iray gagawaen to. 21 Balet siopaman a manggagaway tua et onaasingger ed liwawa,+ pian nanengneng a saray gawa to et unong ed linawa na Dios.”

22 Kayari na saya et linmay Jesus tan saray disipulo to ed kaumaan na Judea, tan sikatoy kaiba ran nanayam diman ya agano tan nambabautismo.+ 23 Balet manbabautismo met si Juan diad Enon ya asingger ed Salim, lapud dakel so danum diman,+ tan mansasbi iray totoo tan nababautismoan ira;+ 24 ta agni nipriso ed saman si Juan.+

25 Natan et akisangsangan iray disipulo nen Juan ed sakey a Judio nipaakar ed panaglinis unong ed Ganggan. 26 Kanian linma rad si Juan tan inkuan dad sikato: “Rabbi, samay laki a kaibam ed nibaliw na Jordan, a tinasian mo,+ nengneng mo, sikatoy manbabautismo, tan amin et oonlad sikato.” 27 Inmebat si Juan: “Say sakey a too et agmakaawat na anggan sakey a bengatla likud no niiter itan ed sikato manlapud tawen. 28 Tatasian yon mismo ya imbagak, ‘Aliwan siak so Kristo,+ noagta siak so imbaki ed unaan to.’+ 29 Say kaiba na nobya et say nobyo. Balet say kaaro na nobyo,+ sano onalagey tan narengel toy nobyo, sikatoy malikeliket lapud boses to. Kanian agaylay liket ko la. 30 Sikatoy nepeg ya ondakel, balet siak et nepeg ya ondaiset.”

31 Samay manlalapud tagey+ et mas atagey ni nen say arum. Samay manlalapud dalin et nanlapud dalin tan mansasalita na saray bengatlan nipaakar ed dalin. Samay manlalapud tawen et mas atagey ni nen say arum.+ 32 Tatasian to so anengneng tan nadngel to,+ balet anggapoy toon mangaawat ed pantatasi to.+ 33 Siopaman ya angawat ed pantatasi to et intatak to* a say Dios et tua.+ 34 Ta samay imbaki na Dios et ibabaga to iray salita na Dios,+ ta aliwan daiset* so iiter To ya espiritu. 35 Inaro na Ama so Anak+ tan impalima to lad sikato so amin a bengatla.+ 36 Samay mangipapanengneng na pananisia ed Anak et walaan na bilay ya andi-anggaan;+ samay agmanguunor ed Anak et agto nagamoran so bilay,+ noagta mansiansia ed sikato so sanok na Dios.+

4 Sanen naamtaan nen Jesus a nadngelan na saray Fariseo a mas dakel so magmamaliw a disipulo tan babautismoan to+ nen say si Juan— 2 anggaman diad tua et aliwan si Jesus a mismo so manbabautismo noagta saray disipulo to— 3 sikatoy tinmaynan ed Judea tan linma lamet ed Galilea. 4 Balet kaukolan a sikatoy ondalan ed Samaria. 5 Kanian sikatoy akasabi ed sakey a syudad na Samaria a tatawagen a Sicar, ya asingger ed uma ya inter nen Jacob ed anak ton si Jose.+ 6 Diad tua et wadman so bobon nen Jacob.+ Natan, yinmurong si Jesus ed abay na bobon* lapud naksawan a nanakar. Diad saman et manga komanem lan oras.*

7 Sinmabi so sakey a biin taga Samaria pian onasol. Tan imbaga nen Jesus ed sikato: “Ikdan mo ak pay inumen ko.” 8 (Ta linmad syudad iray disipulo to pian mangaliw na naakan.) 9 Kanian inkuan na Samaritana ed sikato: “Akin et onkekerew kad siak na inumen anta Judio ka, tan Samaritana ak?” (Ta saray Judio et agmitotongtong ed saray Samaritano.)+ 10 Inmebat si Jesus ed sikato: “No naamtaan mo labat so regalo na Dios+ tan no siopay mangibabaga ed sikan, ‘Ikdan mo ak pay inumen ko,’ kinmerew ka la komon ed sikato, pian ikdan to kay danum a mabilay.”+ 11 Inkuan na bii ed sikato: “Katawan, anggapoy anggan pan-asol mo, tan aralem so bobon. Iner sirin so pangalaan mo ed sayan danum a mabilay? 12 Magmaong ka ni sirin nen say laki min si Jacob, ya angiter ed sikami na bobon, tan sikatoy inminum dia pati saray ananak to tan ayayep to?” 13 Inmebat si Jesus ed sikato: “Amin ya oniinum ed sayan danum et napaet lamet. 14 Balet siopaman ya oninum ed danum ya iter kod sikato et aglan balot napaet,+ ta say danum ya iter kod sikato et magmaliw a singa subol na danum ed loob to a mansusbol pian mangiter na bilay ya andi-anggaan.”+ 15 Inkuan na bii ed sikato: “Katawan, ikdan mo ak pa na sayan danum, pian agak la napaet tan agak la pawilpawil ya onasol ed sayan pasen.”

16 Inkuan tod sikato: “La ka, itagar mo diay asawam.” 17 Inmebat so bii: “Anggapoy asawak.” Inkuan nen Jesus ed sikato: “Dugay imbagam ya, ‘Anggapoy asawak.’ 18 Ta limara lay nagmaliw ya asawam, tan say lakin piaamongan mo natan et agmo asawa. Kanian tuay imbagam.” 19 Inkuan na bii ed sikato: “Katawan, nibagak a sakey kan propeta.+ 20 Diad sayan palandey so nandayewan na inmuunan atateng mi, balet ibabaga yon diad Jerusalem so nepeg a pandayewan na totoo.”+ 21 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Manisia kad siak, bii, ya onsabi oras ya aliwa lan diad sayan palandey odino diad Jerusalem so pandayewan yo ed Ama. 22 Agyo amta so dadayewen yo,+ balet amta mi so dadayewen mi, lapud say kilalaban et onggapod saray Judio.+ 23 Balet onsabi oras, tan natan la itan, sano saray mandadayew ed Ama et mandayew ed sikato diad espiritu tan katuaan, ta diad tua et ontan iray aanapen na Ama a mandayew ed sikato.+ 24 Say Dios et Espiritu,+ tan saramay mandadayew ed sikato et nepeg a mandayew diad espiritu tan katuaan.”+ 25 Inkuan na bii ed sikato: “Amtak ya onsabi so Mesias, a tatawagen a Kristo. Sano onsabi, maparungtal ton iyabawag ed sikatayo so amin a bengatla.” 26 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Siak iman, say mismon katongtong mo.”+

27 Diad saman et sinmabi iray disipulo to, tan mankelaw ira ta pitotongtongan toy sakey a bii. Balet anggapoy angitepet na: “Antoy aanapen mo?” odino, “Akin et mitotongtong kad sikato?” 28 Kanian intilak na bii so buyog to tan linmad syudad tan imbaga tod saray totoo: 29 “Gali, nengneng yo so toon angibaga ed amin a ginawgawak. Aliwa kasin saya imay Kristo?” 30 Kanian pinmaway ira ed syudad tan linma rad sikato.

31 Kaleganan na satan et sikatoy kokombinsien na saray disipulo: “Rabbi,+ mangan ka la.” 32 Balet inkuan tod sikara: “Walay kanen ko ya agyo amta.” 33 Kanian inkuan na saray disipulo ed balang sakey: “Agta anggapoy angawit ed sikato na antokaman a naakan?” 34 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Say kanen ko et say panggaway linawa na samay angibaki ed siak+ tan say panumpal ed kimey to.+ 35 Agta ibabaga yon wala ni apat bulan antis ya onsabi so panag-ani? Ibagak ed sikayo: Nengneng yo iray kaumaan, ya amputi la ra parad panag-ani.+ 36 Aawaten la na manag-ani so upa tan mantitipon lay bunga a parad bilay ya andi-anggaan, pian parehon manliket so tomatanem tan say manag-ani.+ 37 Ta nipaakar ed saya et tua so panangibagan: Say sakey et tomatanem tan samay sakey et manag-ani. 38 Imbaki ta kayo pian anien yoy agyo nansagpotan. Say arum so nansagpot, tan pinanabangan yo lay nansagpotan da.”

39 Dakel a Samaritano ed satan a syudad so anisia ed sikato lapud inkuan na bii bilang pantasi: “Imbaga toy amin a ginawgawak.”+ 40 Kanian sanen linmad sikato iray Samaritano, kinerew dan mansiansia nid sikara, tan sikatoy nansiansia diman a duay agew. 41 Bilang resulta et dakel ni so anisia lapud imbaga to, 42 tan inkuan dad bii: “Manisia kami, aliwan lapud samay imbagam; ta nadngel mi lan mismo, tan amta mi a talagan sayan too so manangiliktar na mundo.”+

43 Kayari na duay agew, sikatoy tinmaynan diman tan amaarap ed Galilea. 44 Balet imbagan mismo nen Jesus a say sakey a propeta et agnapagalangan diad mismon baley to.+ 45 Kanian kasabi tod Galilea, sikatoy inawat na saray totoo diman, lapud anengneng day amin a ginawa tod Jerusalem legan na piesta,+ ta linma ra met ed saman a piesta.+

46 Insan sikatoy linma lamet ed Cana na Galilea, a dia imay pasen ya impagmaliw ton alak so danum.+ Walay sakey ya opisyal ed palasyo a say anak ton laki et mansasakit diad Capernaum. 47 Sanen nadngel na sayan too a pinmaway si Jesus ed Judea pian onlad Galilea, sikatoy nila to tan intagar to pian paabigen toy anak to, ta ompapatey la. 48 Balet imbaga nen Jesus ed sikato: “Agkayon balot manisia no agkayo makanengneng na saray tanda tan pakelaw.”+ 49 Inkuan ed sikato na opisyal ed palasyo: “Katawan, mila kad siak antis ya ompatey so melag ya ana’ko.” 50 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Pawil ka la; manbilay so anak mo.”+ Sikatoy anisia ed imbaga nen Jesus, tan linma la. 51 Balet sanen mamapalasur ni labat, sikatoy inabet la na ariripen to pian ibaga ran mabilay* so anak to. 52 Kanian tinepetan to ra no anton oras so inyabig to. Inkuan dad sikato: “Naandi lay petang to karuman, diad komapiton oras.”* 53 Kanian naamtaan na ama a saman imay mismon oras na impangibaga nen Jesus ed sikato: “Manbilay so anak mo.”+ Kanian sikatoy anisia pati say interon sankaabungan to. 54 Saya so komaduan tanda+ a ginawa nen Jesus sanen pinmaway ed Judea ya amaarap ed Galilea.

5 Kasabi na piesta+ na saray Judio, tinmatdang si Jesus ed Jerusalem. 2 Diman ed Jerusalem diad asingger ed Puerta na Saray Karnero+ et walay sakey a tiponan na danum a tatawagen ed Hebreo a Bethzatha,* a walaay limaran portiko.* 3 Akarukol ditan so amayamay a mansasakit, bulag, piley, tan saramay kinmekebet* so lima odino sali ra. 4 *—— 5 Balet walay laki ditan a 38 taon lan mansasakit. 6 Sanen anengneng nen Jesus iyan laki ya akarukol, tan amta ton abayag lan mansasakit, inkuan tod sikato: “Labay moy onabig?”+ 7 Inmebat ed sikato imay mansasakit: “Katawan, anggapoy mangilasur ed siak diad tiponan na danum sano nakikimbog la, balet sano onlasur ak la et walay sananey a makauna ed siak.” 8 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Alagey ka! Libit moy dukolan mo tan manakar ka.”+ 9 Tan inmabig a tampol imay laki, tan nilibit toy dukolan to tan nanakar la.

Agew na Sabaton ed saman. 10 Kanian imbaga na saray Judio ed samay apaabig a laki: “Sabaton natan, tan sebel a manlibit kay dukolan.”+ 11 Balet sikatoy inmebat ed sikara: “Samay amaabig ed siak et inkuan ton, ‘Libit moy dukolan mo tan manakar ka.’” 12 Sikatoy tinepetan da: “Siopa tay angibaga ed sikan, ‘Libit mo itan tan manakar ka’?” 13 Balet agkabat na samay inmabig a laki no siopa imay anambal ed sikato, ta ag-aliklikas a linmaok si Jesus ed dakdakel a totoon wadman.

14 Kayari na satan et sikatoy anengneng nen Jesus diad templo tan inkuan tod sikato: “Nengneng mo, inmabig ka la. Agka la mankakasalanan, ta pian anggapoy nagawa ed sikan mas mauges.” 15 Linma iyan too ed saray Judio tan imbaga ton say amaabig ed sikato et si Jesus. 16 Lapud saya, si Jesus et pinasegsegang na saray Judio, ta gagawaen to iraya legan na Sabaton. 17 Balet imbaga tod sikara: “Say Amak et mankikimey ni anggad natan, tan ontan ak met.”+ 18 Kanian lalon pursigido iray Judio a mamatey ed sikato, lapud agto labat susumlangen so Sabaton noagta tatawagen to met ya Ama to so Dios,+ ya ipapara toy sarili to ed Dios.+

19 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, agnagawaan na Anak so anggan sakey a bengatla unong ed dilin panlabayan to, noagta saman labat so nanenengneng ton gagawaen na Ama.+ Ta antokaman a gagawaen na Ama, saraya so gagawaen met na Anak. 20 Ta aaroen na Ama so Anak+ tan ipapanengneng tod sikato so amin a gagawaen to, tan ipanengneng tod sikato iray kimey a babaleg nen saraya, pian onkelaw kayo.+ 21 Ta no panon a papaolien na Ama iray inaatey tan bibilayen to ra,+ ontan met so Anak a bibilayen to so siopaman a labay to.+ 22 Ta anggapon balot so uukomen na Ama, noagta inmatalek to lad Anak so amin a pangukom,+ 23 pian igalang na amin so Anak a singa pangigagalang dad Ama. Siopaman ya agmangigalang ed Anak et agmangigagalang ed Ama ya angibaki ed sikato.+ 24 Ibagak ed sikayoy tua, siopaman ya ondengel ed salitak tan manisia ed samay angibaki ed siak et walaan na bilay ya andi-anggaan,+ tan sikatoy agnaukom noagta alabasan to lay ipapatey tan mamapaarap lad bilay.+

25 “Ibagak ed sikayoy tua, onsabi oras, tan natan la itan, sano narengel na inaatey so boses na Anak na Dios, tan saramay dinmengel tan tinmulok et nabilay. 26 Ta say Ama et walaay pakayarin mangiter na bilay,*+ tan inikdan to so Anak na pakayarin mangiter met na bilay.+ 27 Tan sikatoy inikdan toy autoridad a mangukom,+ lapud sikato so Anak na too.+ 28 Agyo pankelawan iya, lapud onsabi so oras a saray amin a walad pakanodnonotan iran lubok et narengel day boses to+ 29 tan ompaway ira, saramay nanggaway maong et napaoli pian manbilay, tan saramay nanggaway mauges et napaoli pian naukom.+ 30 Agak makapanggawa na anggan sakey a bengatla unong ed panlabayan ko. Mangukom ak unong ed narengel ko, tan say panangukom ko et matunong,+ ta say aanapen ko et aliwan say linawak, noag say linawa na samay angibaki ed siak.+

31 “No siak labat so mantasi ed sarilik, aliwan tua so pantasik.+ 32 Walay sananey a mantatasi nipaakar ed siak, tan amtak a say pantatasi to nipaakar ed siak et tua.+ 33 Angibaki kayo na totoo ed si Juan, tan tinasian toy katuaan.+ 34 Anggaman ontan, agko la kaukolan so pantasi na too, balet ibabagak iraya pian nilaban kayo. 35 Saman a too et singa silew a mandarlang tan maliwliwawa, tan diad antikey a panaon et labalabay yon panliketan a maong so liwawa to.+ 36 Balet walaan ak na mas mabiskeg a prueba nen samay imbaga nen Juan a nanlapu ak ed Ama, ta saray mismon kimey ya ingganggan na Amak a sumpalen ko, sarayan kimey a gagawaen ko, so mamaneknek ya imbaki ak na Ama.+ 37 Tan say Ama ya angibaki ed siak so mismon mantatasi ed siak.+ Agyon balot nadngel so boses to odino anengneng so itsura to,+ 38 tan anggapo ed puso yo so salita to, ta agyo panisiaan so mismon imbaki to.

39 “Uusisaen yo so Kasulatan+ ta iisipen yo a nawalaan kayoy bilay ya andi-anggaan ed panamegley na satan; tan satan a mismo* so mantatasi nipaakar ed siak.+ 40 Balet agyo labay so ondago ed siak+ pian nawalaan kayoy bilay. 41 Agko aanapen so panangigloria na totoo, 42 balet aliwa kayon ontan. Amtak ya anggapoy panangaro yod Dios. 43 Linma ak dia ed ngaran nen Amak, balet agyo ak inawat. No walay sananey ya onsabi ed ngaran ton dili, sikatoy awaten yo. 44 Panon kayon manisia, anta aanapen yoy panangigloria na balang sakey tan agyo aanapen so gloria a manlalapud saksakey a Dios?+ 45 Agyo iisipen ya akusaan ta kayo ed Ama; walay sakey a mangaakusa ed sikayo,+ si Moises, a sikatoy paniilaloan yo. 46 Diad tua, no anisia kayod si Moises, manisia kayo komon ed siak, lapud sikatoy nansulat nipaakar ed siak.+ 47 Balet no agyo panisiaan iray insulat to, panon yon panisiaan so ibabagak?”

6 Kayari na saya et binmaliw si Jesus ed Dayat na Galilea, odino Tiberias.+ 2 Tan naynay ya ontutumbok ed sikato so dakel a totoo,+ ta nanenengneng da iray milagron gagawaen to diad pamapaabig tod saray mansasakit.+ 3 Kanian tinmatdang si Jesus ed sakey a palandey tan yinmurong diman a kaiba iray disipulo to. 4 Natan et asingger lay Paskua,+ say piesta na saray Judio. 5 Sanen tinmangway Jesus tan naimano ton onaasingger ed sikato so dakel a totoo, inkuan tod si Felipe: “Iner so pangaliwan tayo na tinapay ya ipakan ed sikara?”+ 6 Balet imbaga to iya pian suboken toy Felipe, ta amta to la no antoy gawaen to. 7 Inmebat si Felipe: “Kulang so tinapay a manbili na 200 a denario* anggano daiset labat so alaen na kada sakey.” 8 Inkuan ed sikato na sakey ed saray disipulo to, si Andres ya agi nen Simon Pedro: 9 “Nia so melag ya ugaw a walay awit ton limaran tinapay a sebada tan duaran angkelag a sira. Balet onsusto la iya kasi parad dakdakel a totoo?”+

10 Inkuan nen Jesus: “Payurong yo iray totoo.” Lapud marika ed saman a pasen, yinmurong iray totoo, a manga 5,000 so lalaki ed sikara.+ 11 Inala nen Jesus iray tinapay, tan kayari ton akisalamat, imbunog tod saramay akayurong; ontan met so ginawa tod saray angkelag a sira, tan angan ira anggad naksel ira. 12 Balet sanen naksel la ra, inkuan tod saray disipulo to: “Tipon yo iray akeran pisagpisag, ta pian anggapoy naperdi.” 13 Kanian tinipon da iratan, tan 12 buksot so apano ra na saray pisagpisag manlapud limaran tinapay a sebada, a kera na saray angan.

14 Sanen anengneng na saray totoo so milagron ginawa to, inkuan da: “Talagan saya imay Propeta ya onsabi ed mundo.”+ 15 Insan lapud atebek nen Jesus a sikatoy ngalngali da la piliten a gawaen ya ari ra, sikatoy tinmaynan+ lamet ya amaarap ed palandey a bukbukor to.+

16 Sanen labi la, linmasur iray disipulo to diad dayat,+ 17 tan linmugan ira ed baloto, tan binmaliw ira ed dayat pian onla rad Capernaum. Ambilbilunget lad saman, tan agni linmay Jesus ed sikara.+ 18 Ontan met, nagmaliw a madaluyon so dayat lapud makmaksil so dagem.+ 19 Balet sanen akaarawi la ra na manga talora odino apatiran milya,* anengneng day Jesus a manaakar ed tapew na dayat tan onaasingger ed baloto, tan ataktakot ira. 20 Balet inkuan tod sikara: “Siak iya; agkayo natatakot!”+ 21 Kanian maliket iran angilugan ed sikato diad baloto, tan agangganon akasabi so baloto diad pasen a laen da.+

22 Diad tinmumbok ya agew, naimano na saray totoon walad biek a gilig na dayat ya anggapo lay baloto diman. Dati et walad man so melag a baloto, balet agla linmugan ditan si Jesus a kaiba na saray disipulo to lapud inmalis la ra a siksikara labat. 23 Balet wala ray baloton nanlapud Tiberias a sinmabi diad asingger ed anganan day tinapay kayarin akisalamat so Katawan. 24 Kanian sanen anengneng na totoo ya anggapo diman si Jesus tan saray disipulo to, linmugan ira ed saray baloto ra tan linma rad Capernaum pian anapen day Jesus.

25 Sanen sikatoy aromog dad biek na dayat, inkuan dad sikato: “Rabbi,+ kapigan so insabim dia?” 26 Inmebat si Jesus ed sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, aanapen yo ak lapud angan kayoy tinapay tan naksel kayo, aliwan lapud akanengneng kayo na saray tanda.+ 27 Mankimey kayo, aliwan parad naderal a kakanen, noagta parad agnaderal a kakanen a mangiter na bilay ya andi-anggaan,+ ya iter ed sikayo na Anak na too; ta say Ama, say Dios a mismo, et intatak tod sikato so panangabobon to.”+

28 Kanian inkuan dad sikato: “Antoy gawaen mi pian nasumpal mi iray kimey na Dios?” 29 Inmebat si Jesus ed sikara: “Saya so kimey na Dios, ya ipatnag yoy pananisia ed samay imbaki to.”+ 30 Insan inkuan dad sikato: “Anto sirin so tanda+ a gawaen mo, pian nanengneng mi tan manisia kami ed sika? Anton kimey so gawaen mo? 31 Saray inmuunan atateng mi et angan na mana diad kalawakan,+ a singa nisulat: ‘Inikdan to ray tinapay manlapud tawen pian kanen da.’”+ 32 Kanian inkuan nen Jesus ed sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, ag-inter nen Moises ed sikayo so tinapay manlapud tawen, balet say Amak so mangiter ed sikayo na tuan tinapay manlapud tawen. 33 Ta say tinapay na Dios et samay linmeksab manlapud tawen tan mangiter na bilay ed mundo.” 34 Kanian inkuan dad sikato: “Katawan, ikdan mo kamin naynay na satan a tinapay.”

35 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Siak so tinapay na bilay. Siopaman ya onasingger ed siak et agla naerasan, tan siopaman a mangipatnag na pananisia ed siak et aglan balot napaet.+ 36 Balet singa imbagak lad sikayo, nanenengneng yo ak la balet agkayo ni manisia.+ 37 Onasingger ed siak so amin ya iter na Ama ed siak, tan agkon balot paarawien so onasingger ed siak;+ 38 ta linmeksab ak manlapud tawen+ pian gawaen koy linawa na samay angibaki ed siak, aliwan say linawak.+ 39 Saya so linawa na samay angibaki ed siak, a nepeg ya anggapoy nabalang ko ed saramay inter tod siak noagta paolien ko+ ran amin diad kaunoran ya agew. 40 Ta saya so linawa nen Amak, a balang sakey a mamidbir ed Anak tan mangipatnag na pananisia ed sikato et nawalaan na bilay ya andi-anggaan,+ tan sikatoy paolien ko+ diad kaunoran ya agew.”

41 Diad saman et nguronguro iray Judio nipaakar ed sikato lapud imbaga to: “Siak so tinapay a linmeksab manlapud tawen.”+ 42 Tan inkuan da: “Agta saya imay Jesus ya anak nen Jose, a kabat tayo so ama tan ina to?+ Akin et ibabaga to natan, ‘Linmeksab ak manlapud tawen’?” 43 Inmebat si Jesus ed sikara: “Agkayo la manngunguronguro. 44 Anggapoy makaasingger ed siak likud no sikatoy iyasingger na Ama ya angibaki ed siak,+ tan sikatoy paolien ko diad kaunoran ya agew.+ 45 Oniay nabasa ed sulat na saray Propeta: ‘Amin da et bangatan nen Jehova.’*+ Onasingger ed siak so kada sakey a dinmengel ed Ama tan akaaral. 46 Anggapoy too ya akanengneng ed Ama,+ nilikud ed samay nanlapud Dios; saya imay akanengneng ed Ama.+ 47 Ibagak ed sikayoy tua, siopaman a manisia et walaan na bilay ya andi-anggaan.+

48 “Siak so tinapay na bilay.+ 49 Saray inmuunan atateng yo et angan na mana diad kalawakan ingen ta inatey ira.+ 50 Balet siopaman a mangan ed tinapay a linmeksab manlapud tawen et ag-ompatey. 51 Siak so mabilay a tinapay a linmeksab manlapud tawen. Siopaman a mangan ed sayan tinapay et manbilay ya andi-anggaan; tan diad tua, say tinapay ya iter ko et say laman ko pian manbilay so katooan.”*+

52 Insan nansasangsangan iray Judio, ya inkuan da: “Panoy pangiter na sayan too ed laman to pian ipakan ed sikatayo?” 53 Kanian inkuan nen Jesus ed sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, no agyo kanen so laman na Anak na too tan inumen so dala to, agkayo nawalaan na bilay.*+ 54 Siopaman a mangan na laman ko tan oninum na dalak et walaan na bilay ya andi-anggaan, tan sikatoy paolien ko+ diad kaunoran ya agew; 55 ta say laman ko et tuan kakanen, tan say dalak et tuan iinumen. 56 Siopaman a mangan na laman ko tan oninum na dalak et mansiansian akikasakey ed siak, tan akikasakey ak ed sikato.+ 57 No panon ya imbaki ak na mabilay ya Ama tan manbibilay ak lapud Ama, say mangan ed laman ko et manbilay met lapud siak.+ 58 Saya so tinapay a linmeksab manlapud tawen. Aliwa iyan singa samay inakan na saray inmuunan atateng yo tan siansia nin inatey ira. Siopaman a mangan ed sayan tinapay et manbilay ya andi-anggaan.”+ 59 Imbaga to iraya sanen manbabangat ed sinagoga* diad Capernaum.

60 Sanen nadngel da iya, inkuan na dakel ed saray disipulo to: “Makapabigla iyan ibabaga to. Siopay makaanos ya ondengel ed satan?” 61 Balet lapud atebek nen Jesus a nguronguro iray disipulo to nipaakar ed saya, inkuan tod sikara: “Abigla kayod saya? 62 Panon to no nanengneng yoy Anak na too ya onsesegep lad datin kawalaan to?+ 63 Say espiritu so manangiter-bilay,+ balet anggapoy kakanaan na laman. Saray imbagak ed sikayo et nanlapud masanton espiritu tan mangiiter na bilay.+ 64 Balet agmanisia so arum ed sikayo.” Ta manlapud gapo et amta la nen Jesus no siopa iramay agmanisia tan no siopa imay mantraidor ed sikato.+ 65 Intuloy ton inkuan: “Saya so rason no akin ya imbagak ed sikayon, anggapoy makaasingger ed siak no ag-inabuloyan na Ama.”+

66 Lapud saya et dakel ed saray disipulo to so pinmawil ed saray binenegan da la+ tan agla ra akiulop ed sikato. 67 Kanian inkuan nen Jesus ed Labindua: “Sikayo ey, labay yo met lay ontaynan?” 68 Inmebat si Simon Pedro: “Katawan, siopa ni so laen mi?+ Walad sika iray salita a mangitonton ed bilay ya andi-anggaan.+ 69 Anisia kami tan naamtaan mi a sika so Masanto na Dios.”+ 70 Inmebat si Jesus ed sikara: “Agta labindua kayo a pinilik?+ Balet managpauges*+ so sakey ed sikayo.” 71 Diad tua, say tutukoyen nen Jesus et si Judas ya anak nen Simon ya Iscariote, ta saya so mantraidor ed sikato, anggaman sakey ed saray Labindua.+

7 Kayari na saya et niliber* nen Jesus so Galilea, ta agto labay so onlad Judea, lapud sikatoy labay a pateyen na saray Judio.+ 2 Balet asingger lay Judion Piesta na Saray Tabernakulo.*+ 3 Kanian inkuan ed sikato na saray agagi to:+ “Taynan ka la dia tan la kad Judea, pian nanengneng met na saray disipulom iray gagawaen mo. 4 Ta anggapoy toon iyamot toy antokaman a gagawaen to no labay ton sikatoy nakabkabat na totoo. No gagawaen mo irayan bengatla, ipanengneng moy inkasika ed mundo.” 5 Diad tua et agmanisia ed sikato iray agagi to.+ 6 Kanian inkuan nen Jesus ed sikara: “Agni asabi so panaon ko,+ balet sikayo et naynay a walay panaon yo. 7 Anggapoy rason na mundo pian busolen to kayo, balet bubusolen to ak, lapud tatasian ko a mauges iray kimey na mundo.+ 8 La kayo ed piesta. Balet agak ni onla ed sayan piesta, ta agni asabi so panaon ko.”+ 9 Kanian kayari ton imbaga iraya ed sikara, sikatoy nansiansia ed Galilea.

10 Balet sanen linma lad piesta iray agagi to, sikatoy linma met la, ya aliwan maparungtal noagta maamot. 11 Kanian sikatoy inanap na saray Judio diad piesta tan inkuan da: “Kawalaan la na saman a too?” 12 Tan dakel a totoo so maneesaesan nipaakar ed sikato. Wala ray mangibabagan: “Sikatoy maong a too.” Balet ibabaga na arum: “Andi, ta ibabalang to iray totoo.”+ 13 Balet, anggapoy makpel a mansalita nipaakar ed sikato diad arapan na totoo lapud takot ed saray Judio.+

14 Sanen kapegleyan la na piesta, linmad templo si Jesus tan nambangat. 15 Tan nikelawan iray Judio, ya inkuan da: “Akin et ontan lay kakabatan na sayan too ed Kasulatan,*+ anta agnanaral ed saray eskuelaan?”*+ 16 Inmebat si Jesus ed sikara tan inkuan to: “Say ibabangat ko et agmanlalapud siak, noagta manlalapud samay angibaki ed siak.+ 17 Siopaman a malabay a manggaway linawa To, naamtaan to no kasin say ibabangat ko et manlalapud Dios+ odino say ibabagak et manlalapud siak. 18 Siopaman a mansasalita unong ed sarili ton kanonotan et labay ton sikatoy nigloria; balet siopaman a labay ton nigloria imay angibaki ed sikato,+ sayan too et tua tan anggapoy naromog ed sikaton ag-inkatunong. 19 Agta inter nen Moises ed sikayo so Ganggan?+ Balet anggapod sikayoy manguunor ed Ganggan. Akin et labay yo ak a pateyen?”+ 20 Inmebat iray totoo: “Aselepan kay demonyo. Siopay malabay a mamatey ed sika?” 21 Inmebat si Jesus ed sikara: “Saksakey a bengatla so ginawak, balet mankelaw kayon amin. 22 Lapud saya et inter nen Moises ed sikayo so ganggan nipaakar ed panagsegat+—aliwan lapud nanlapu itan ed panaon nen Moises, noagta nanlapu nid panaon na saray inmuunan atateng+—tan sesegaten yo so sakey a laki no sabaton. 23 No anggan diad sabaton et sesegaten so sakey a too pian agnasumlang so Ganggan nen Moises, akin balet et onsasanok kayon maong ed siak lapud pinaabig koy sakey a too diad sabaton?+ 24 Agkayo la manguukom unong ed nanenengneng yo, noagta mangukom kayo diad matunong a paraan.”+

25 Insan inkuan na arum ed saray manaayam ed Jerusalem: “Agta saya imay toon labay dan pateyen?+ 26 Balet nengneng yo! sikatoy mansasalita ed arapan na totoo, tan anggapoy ibabaga rad sikato. Kasin segurado iray manuley a saya so Kristo? 27 Balet amta tayoy nanlapuan na sayan too;+ ingen, sano onsabi so Kristo, anggapoy makaamta no iner so panlapuan to.” 28 Insan inkasil nen Jesus so boses to legan a manbabangat diad templo, ya inkuan to: “Kabat yo no siopa ak tan no iner so nanlapuan ko. Tan agak linma dia unong ed panlabayan ko,+ balet tua imay angibaki ed siak, tan sikatoy agyo kabat.+ 29 Sikatoy kabat ko,+ ta siak so mangirerepresenta ed sikato, tan sikato so angibaki ed siak.” 30 Kanian sikatoy labay dan erelen,+ balet anggapoy aningkat ed sikato, lapud agni asabi so oras to.+ 31 Balet anisia ed sikato so dakel a totoo,+ tan inkuan da: “Sano onsabi so Kristo, makapanggawa kasi na mas dakel nin tanda nen say ginawa na sayan too?”

32 Nadngel na saray Fariseo a paneesaesan na totoo irayan bengatla nipaakar ed sikato, tan imbaki na saray manunan saserdote tan saray Fariseo iray guardia a mangerel* ed sikato. 33 Insan inkuan nen Jesus: “Nakaiba yo ak nin magano antis ak ya onlad samay angibaki ed siak.+ 34 Anapen yo ak, balet agyo ak naromog, tan agkayo makakar ed kawalaan ko.”+ 35 Kanian oniay nantotongtongan na saray Judio: “Iner kasi laen na sayan too, akin et agtayo naromog? Agkasi onlad saray Judio a nitaytayak ed limog na saray Griego pian bangatan to iray Griego? 36 Anto kasi labay ton ibaga sanen inkuan ton, ‘Anapen yo ak, balet agyo ak naromog, tan agkayo makakar ed kawalaan ko’?”

37 Diad unor ya agew, a saya so sankaimportantian ya agew ed piesta,+ akaalagey si Jesus tan oniay maksil ya imbaga to: “Siopaman a napgaan, onasingger ed siak tan oninum.+ 38 Siopaman a manisia ed siak, a singa imbaga na kasulatan: ‘Manlapud sankaaraleman to et onagus so danum a mabilay.’”+ 39 Balet imbaga to iya ta magano lan awaten na saramay anisia ed sikato so espiritu. Ta agda ni naawat ed saman so espiritu,+ lapud agni nigloria si Jesus.+ 40 Inkuan na arum ed saray totoo ya akadngel ed sarayan salita: “Talagan saya imay Propeta.”+ 41 Ibabaga na arum: “Saya so Kristo.”+ Balet wala ray mangibabaga: “Agta aliwan diad Galilea so panlapuan na Kristo?+ 42 Agta imbaga na kasulatan a say Kristo et manlapud ilalak nen David,+ tan manlapud Betlehem,+ say baley a nanayaman nen David?”+ 43 Kanian naapag iray totoo lapud sikato. 44 Balet sikatoy labay ya erelen* na arum ed sikara, ingen anggapoy aningkat ed sikato.

45 Insan pinmawil la iray guardia ed saray manunan saserdote tan saray Fariseo, tan inkuan dad saray guardia: “Akin et agyo inawit dia?” 46 Inmebat iray guardia: “Anggapo nin balot so too a nansalitan singa sikato.”+ 47 Inmebat iray Fariseo: “Pati sikayo, nibalang kayo met la? 48 Agta anggapoy anggan sakey ed saray manuley odino Fariseo ya anisia ed sikato?+ 49 Balet sarayan totoo ya agda amtay Ganggan et nisamban totoo.” 50 Si Nicodemo, ya agano nin linmad sikato, tan sakey ed sikara, et nansalita: 51 “Agta diad Ganggan tayo et agnayarin ukomen so sakey a too no sikatoy agni dinengel tan agni naamtaan so gagawaen to?”+ 52 Inmebat ira ed sikato: “Akin, nanlapu ka met sirin ed Galilea? Manusisa ka tan naamtaan mo ya anggapoy propeta a manlapud Galilea.”*

8 12 Insan inkuan lamet nen Jesus ed sikara: “Siak so liwawa na mundo.+ Siopaman ya ontumbok ed siak et agbalot manakar ed kabilungetan, balet nakayarian toy liwawa+ na bilay.” 13 Kanian inkuan ed sikato na saray Fariseo: “Tatasian moy sarilim; aliwan tua so pantatasim.” 14 Inmebat si Jesus ed sikara: “Anggano tatasian koy sarilik, tua so pantatasik, ta amtak no iner so nanlapuan ko tan laen ko.+ Balet agyo amta no iner so nanlapuan ko tan laen ko. 15 Manguukom kayo unong ed laman,*+ balet siak et agak manguukom na siopaman a too. 16 No bilang ta mangukom ak, matua so panangukom ko, lapud agko bukbukor, noagta kaibak so Ama ya angibaki ed siak.+ 17 Sakey ni, nisulat ed mismon Ganggan yo: ‘Say pantasi na duaran too et tua.’+ 18 Tatasian koy sarilik, tan tatasian ak met na Ama ya angibaki ed siak.”+ 19 Insan inkuan dad sikato: “Kawalaan na Amam?” Inmebat si Jesus: “Agyo ak kabat odino say Amak.+ No kabat yo ak, kabat yo met komon so Amak.”+ 20 Imbaga to iraya legan a manbabangat diad templo, diad pasen a pangiinay kayamanan.+ Balet anggapoy aningkat ed sikato, ta agni asabi so oras to.+

21 Kanian inkuan to lamet ed sikara: “Ontaynan ak la, tan anapen yo ak, balet ompatey kayod kasalanan yo.+ Agkayo makakar ed laen ko.”+ 22 Insan inkuan na saray Judio: “Manbikkel kasi? Lapud ibabaga ton, ‘Agkayo makakar ed laen ko.’” 23 Inkuan tod sikara: “Nanlapu kayod leksab; nanlapu ak ed tagey.+ Nanlapu kayod sayan mundo; agak nanlapud sayan mundo. 24 Kanian imbagak ed sikayo: Ompatey kayo a makasalanan. Ta no agyo panisiaan a siak imay onsabi, ompatey kayo a makasalanan.” 25 Kanian inkuan dad sikato: “Siopa ka?” Inmebat si Jesus ed sikara: “Akin et mitotongtong ak nid sikayo? 26 Dakel so ibagak nipaakar ed sikayo tan dakel so ukomen ko. Balet samay angibaki ed siak et tua, tan saray mismon nadngel kod sikato so ibabagak ed mundo.”+ 27 Agda atalosan a say ibabaga tod sikara et nipaakar ed Ama. 28 Insan inkuan nen Jesus: “Sano niyatagey yo lay Anak na too,+ nakabatan yo a siak iman,+ tan anggapoy antokaman a gagawaen ko unong ed panlabayan ko;+ noagta sasalitaen ko no anto ray imbangat ed siak na Ama. 29 Tan kaibak imay angibaki ed siak. Agto ak pinaulyanan a bukor, ta naynay kon gagawaen iray makapaliket ed sikato.”+ 30 Legan ton ibabaga iraya, dakel so anisia ed sikato.

31 Insan inkuan nen Jesus ed saray Judio ya anisia ed sikato: “No mansiansia kayod salitak, tua a sikayo iray disipulok, 32 tan naamtaan yo so katuaan,+ tan say katuaan so mangibulos ed sikayo.”+ 33 Inmebat irad sikato: “Ilalak kami nen Abraham tan agkamin balot nagmaliw ya aripen na anggan siopa. Akin et ibabagam ed sikamin, ‘Magmaliw kayon bulos’?” 34 Inmebat si Jesus ed sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, balang sakey a manggagaway kasalanan et aripen na kasalanan.+ 35 Tan say aripen et agmansiansia lawas ed sankaabungan; balet say anak so mansiansia lawas. 36 Kanian no ibulos kayo na Anak, talagan nibulos kayo. 37 Amtak ya ilalak kayo nen Abraham. Balet labay yo ak a pateyen, lapud agyo aawaten so bangat ko. 38 Sasalitaen ko iray bengatlan anengneng ko sanen kaibak so Amak,+ balet gagawaen yo iray bengatlan nadngel yod ama yo.” 39 Inmebat ira ed sikato: “Si Abraham so ama mi.” Inkuan nen Jesus ed sikara: “No ananak kayo nen Abraham,+ aligen yoy alimbawa nen Abraham. 40 Balet natan et labay yo ak a pateyen, siak ya angibagad sikayo na katuaan a nadngel kod Dios.+ Ag-iya ginawa nen Abraham. 41 Gagawaen yo iray gagawaen nen ama yo.” Inkuan dad sikato: “Agkami niyanak lapud imoralidad;* saksakey so Ama mi, say Dios.”

42 Inkuan nen Jesus ed sikara: “No say Dios so Ama yo, aroen yo ak,+ ta nanlapu ak ed Dios tan wadia ak. Agak dia linma unong ed panlabayan ko, noagta imbaki to ak.+ 43 Akin et agyo natatalosan so ibabagak? Lapud agyo labay a dengelen so salitak. 44 Nanlapu kayod ama yon Diablo, tan labay yon gawaen iray pilalek na ama yo.+ Sikatoy managpatey sanen ginmapo,*+ tan agnansiansia ed katuaan, ta anggapod sikato so katuaan. Sano sikatoy mansalita na tila, sikatoy mansasalita unong ed panlabayan to, ta sikatoy matila tan ama na tila.+ 45 Balet lapud ibabagak so katuaan, agyo ak panisiaan. 46 Siopad sikayo so makapaneknek a nankasalanan ak? No katuaan so ibabagak, akin et agyo ak panisiaan? 47 Samay nanlapud Dios et ondedengel ed saray salita na Dios.+ Saya so rason no akin ya agkayo ondedengel, ta agkayo nanlapud Dios.”+

48 Inmebat ed sikato iray Judio: “Agta dugay ibabaga mi a, ‘Sakey kan Samaritano+ tan aselepan kay demonyo’?”+ 49 Inmebat si Jesus: “Agak aselepay demonyo, noagta igagalang koy Amak, balet agyo ak igagalang. 50 Ingen ta agko aanapen so kigloriaan ko;+ labay itan ya iter ed siak na samay Sakey tan sikato so ukom. 51 Ibagak ed sikayoy tua, siopaman ya unoren toy salitak, agton balot nanengneng so ipapatey.”+ 52 Inkuan na saray Judio ed sikato: “Natan et amta mi lan aselepan kay demonyo. Inatey lay Abraham, pati saray propeta, balet ibabagam a, ‘No unoren na siopaman so salitak, agton balot natawayan so ipapatey.’ 53 Mas maong ka ni sirin nen say ama min si Abraham ya inatey la? Inaatey met la iray propeta. Antoy pangipapasen mod sarilim?” 54 Inmebat si Jesus: “No igloriak so sarilik, anggapoy kakanaan na gloriak. Say Amak so mangiglogloria ed siak,+ samay ibabaga yon Dios yo. 55 Ingen ta sikatoy agyo kabat,+ balet sikatoy kabat ko.+ Tan no ibagak ya agko kabat, magmaliw ak a singa sikayo, a matitila. Balet sikatoy kabat ko tan uunoren koy salita to. 56 Nanliketan a maong na ama yon si Abraham so ilalon makanengneng ed agew ko, tan anengneng to itan tan nanliket.”+ 57 Insan inkuan na saray Judio ed sikato: “Anggapo ni 50 taon mo, balet anengneng mo lay Abraham?” 58 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, anggapo ni Abraham et wala ak la.”+ 59 Kanian anokdok ira na bato pian tupaken da; balet inmamot si Jesus tan pinmaway ed templo.

9 Sanen sikatoy ondadalan, anengneng toy sakey a lakin bulag manlapu lad inkiyanak to. 2 Tan sikatoy tinepetan na saray disipulo to: “Rabbi,+ siopay nankasalanan, sayan too odino saray ateng to, kanian sikatoy niyanak a bulag?” 3 Inmebat si Jesus: “Aliwan sayan too odino saray ateng to so nankasalanan, balet lapud sayan kipapasen to et nayarin nipatnag iray gawa na Dios.+ 4 Nepeg tayon gawaen iray kimey na samay angibaki ed siak legan ya agew ni;+ antis ya onsabi labi sano anggapo lay toon makapankimey. 5 Legan a wadia ak nid mundo, siak so liwawa ed mundo.”+ 6 Kayari ton imbaga iraya, sikatoy linmutda ed dalin tan nanggawa na pitek diad panamegley na ilol, tan impurapor to itan ed mata na samay too+ 7 tan inkuan tod sikato: “La ka tan mandilamos kad tiponay danum na Siloam” (ya impatalos a “Nibaki”). Kanian sikatoy linma tan nandilamos, tan pinmawil a makanengneng la.+

8 Insan inkuan na kakaabay tan saramay datin makakanengneng a sikatoy mipapayabol: “Agta saya imay datin akayurong a mipapayabol?” 9 Wala ray mangibabaga: “Sikato.” Say kuan na arum: “Andi, kaparpara to labat.” Inkuan na samay too: “Siak iman.” 10 Kanian inkuan dad sikato: “Panon sirin ya alukasan iray matam?” 11 Sikatoy inmebat: “Nanggaway pitek imay toon tatawagen a Jesus tan impurapor tod saray matak tan imbaga tod siak, ‘La kad Siloam tan mandilamos ka.’+ Kanian linma ak a nandilamos tan akanengneng ak la.” 12 Diad saya et inkuan dad sikato: “Kawalaan na saman a too?” Inkuan to: “Agko amta.”

13 Inyakar dad saray Fariseo so datin bulag. 14 Nibanbana ya agew na Sabaton+ sanen nanggaway pitek si Jesus tan nilukasan to iray mata na saman a too.+ 15 Kanian tinepetan met natan na saray Fariseo imay too no panon a sikatoy akanengneng. Inkuan tod sikara: “Sikatoy angiyan na pitek ed matak, tan nandilamos ak, tan akanengneng ak la.” 16 Insan inkuan na arum ed saray Fariseo: “Agnanlapud Dios iman a too ta agto ngingilinan so Sabaton.”+ Inkuan na arum: “Panon a makapanggawa na ontan iran klase na tanda so sakey a toon makasalanan?”+ Kanian naapag ira.+ 17 Inkuan da lamet ed bulag a too: “Antoy nibagam ed sikato, lapud nilukasan to iray matam?” Inkuan na too: “Sikatoy sakey a propeta.”

18 Balet ag-anisia iray Judio a sikatoy datin bulag tan makanengneng la, anggad impatawag da iray ateng to. 19 Tan tinepetan da ra: “Saya imay anak yo ya ibabaga yon niyanak a bulag? Akin balet et sikatoy makanengneng la natan?” 20 Inmebat iray ateng to: “Amta mi a saya so anak mi tan sikatoy niyanak a bulag. 21 Balet agmi amta no panon a sikatoy makanengneng la, tan agmi amta no siopay angilukas ed saray mata to. Sikatoy tepetan yo, ta wala lad edad. Sikato so nepeg a mansalita.” 22 Imbaga iraya na atateng to lapud natatakot ira ed saray Judio,+ ta nampapaknaan la na saray Judio a nepeg a papawayen* ed sinagoga so siopaman a mangibagan si Jesus so Kristo.+ 23 Saya so rason no akin ya imbaga na saray ateng to: “Sikatoy wala lad edad. Sikatoy tepetan yo.”

24 Kanian diad komaduan pankanawnawa et tinawag da imay datin bulag tan inkuan dad sikato: “Igloriam so Dios; amta min makasalanan iman a too.”25 Sikatoy inmebat: “Agko amta no sikatoy makasalanan odino andi. Say amtak labat et dati ak a bulag, balet natan et makanengneng ak la.” 26 Insan inkuan dad sikato: “Antoy ginawa tod sika? Panon ton nilukasan iray matam?” 27 Sikatoy inmebat ed sikara: “Imbagak lad sikayo, balet agkayo dinmengel. Akin et labay yo lamet a narengel? Labay yo angankoy magmaliw met a disipulo to?” 28 Lapud saya et pinabpabaingan da: “Disipulo ka na saman a too, balet disipulo kami nen Moises. 29 Amta min akitongtong so Dios ed si Moises, balet agmi amtay nanlapuan na saman a too.” 30 Sikatoy inmebat ed sikara: “Makapakelkelaw ta agyo amtay nanlapuan to, balet ta nilukasan to iray matak. 31 Amta tayo ya agdedengelen na Dios iray pikakasi na saray makasalanan,+ balet siopaman ya ontatakot ed Dios tan manggagawa na linawa to et dedengelen to.+ 32 Manlapu la nensaman et anggapo nin balot so nadngelan ya akapangilukas na mata na sakey a niyanak a bulag. 33 No sayan too et agnanlapud Dios, anggapon balot so nagawaan to.”+ 34 Inmebat irad sikato: “Babangatan mo kami anta niyanak kan makasalanan?” Tan sikatoy pinapaway* da!+

35 Nadngelan nen Jesus a sikatoy pinapaway da, tan sanen aromog to, inkuan to: “Kasin manisia kad Anak na too?” 36 Sikatoy inmebat: “Siopa iman, Katawan, ta pian manisia ak ed sikato?” 37 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Sikatoy anengneng mo la, tan diad tua, sikato iyay mitotongtong ed sika.” 38 Inkuan to: “Manisia ak ed sikato, Katawan.” Tan sikatoy inggalang* to. 39 Insan inkuan nen Jesus: “Linma ak diad sayan mundo pian mangiter na basiyan parad sayan panangukom, a saramay agmakanengneng et makanengneng la+ tan saramay makanengneng et magmaliw a bulag.”+ 40 Nadngel iraya na saramay wadman a Fariseo, tan inkuan dad sikato: “Bulag kami met sirin?” 41 Inkuan nen Jesus ed sikara: “No bulag kayo, anggapoy kasalanan yo. Balet natan et ibabaga yon, ‘Makanengneng kami.’ Mansiansia ed sikayo iray kasalanan yo.”+

10 “Ibagak ed sikayoy tua, samay onloob ed pukokan na saray karnero ya ag-ondalan ed puerta balet ta onkalab ed sananey a dalan et sakey a matakew tan tulisan.+ 2 Balet samay ondalan ed puerta et sikatoy managpastol na saray karnero.+ 3 Sikatoy lukasan na managbantay na puerta,+ tan dengelen na saray karnero so boses to.+ Tawagen tod ngaran iray karnero to tan ipaway to ra. 4 Sano nipaway to lay amin a karnero to, sikatoy onlad unaan da, tan ontumbok irad sikato lapud kabat day boses to. 5 Agda tumboken so sakey ya estranghero noagta ibatikan da, lapud agda kabat so boses na saray estranghero.” 6 Imbaga nen Jesus ed sikara iyan panangikompara, balet agda atalosan so kabaliksan na saray imbaga tod sikara.

7 Kanian inkuan lamet nen Jesus: “Ibagak ed sikayoy tua, siak so puerta parad saray karnero.+ 8 Amin iramay sinmabi a mangibabagan sikara so tuan managpastol et matatakew tan tulisan; balet agdinmengel ed sikara iray karnero. 9 Siak so puerta; nilaban so siopaman ya onloob ed panamegley ko, tan sikatoy onloob tan ompaway tan makaromog na panagpastolan.+ 10 Say matakew et onsabi labat pian mantakew tan mamatey tan manderal ed saray karnero.+ Linma ak dia pian nawalaan ira na bilay, salanti, andukey a bilay. 11 Siak so maong a managpastol;+ say maong a managpastol et iter toy bilay* to parad saray karnero.+ 12 Say toon uupaan et taynanan tan ibatikan to iray karnero sano nanengneng ton onsasabi so lobo, ta sikatoy aliwan managpastol tan agto iratan kayarian, tan sibaren iratan na lobo tan nabuybuyak ira. 13 Oniay gawaen to lapud sikatoy uupaan tan agto iyaansakit iray karnero. 14 Siak so maong a managpastol. Kabat ko iray karnerok tan kabat ak na saray karnerok,+ 15 a singa say Ama et kabat to ak tan kabat koy Ama;+ tan iter koy bilay ko* parad saray karnero.+

16 “Tan wala ni ray arum a karnerok, ya anggapo ed sayan pulok;+ nepeg ko ran awiten met, tan dengelen day boses ko, tan magmaliw iran sakey a pulok, a walaay sakey a managpastol.+ 17 Saya so makasengeg ya aaroen ak na Ama,+ lapud iter ko so bilay ko,*+ pian awaten ko lamet itan. 18 Anggapoy toon mangala na satan ed siak, noagta iter ko itan unong ed panlabayan ko. Walay pakauley kon iter itan,+ tan walay pakauley kon awaten lamet itan. Inawat kod Amak iyan ganggan.”

19 Naapag lamet iray Judio+ lapud sarayan salita. 20 Dakel ed sikara so mangibabaga: “Sikatoy aselepan na demonyo tan natatapis la. Akin et ondedengel kayod sikato?” 21 Ibabaga na arum: “Aliwan oniay panagsalita na toon aselepan na demonyo. Nayarian kasi na demonyo a lukasan iray mata na bulag a totoo?”

22 Diad saman et agawa ed Jerusalem so Piesta na Panangidedika.* Panaon na ambetel ed saman, 23 tan manaakar ed templo si Jesus diad portiko* nen Solomon.+ 24 Insan sikatoy pinaliberan na saray Judio tan inkuan dad sikato: “Anggad kapigan mo kami pannonoten?* No sika so Kristo, ibagam lad sikami.” 25 Inmebat si Jesus ed sikara: “Imbagak lad sikayo, balet agkayo manisia. Saray kimey a gagawaen kod ngaran na Amak so mantatasi ed siak.+ 26 Balet agkayo manisia, lapud agta kayo karnero.+ 27 Dedengelen na saray karnerok so boses ko, tan kabat ko ra, tan tutumboken da ak.+ 28 Ikdan ko ray bilay ya andi-anggaan,+ tan ag-iran balot naderal, tan anggapoy manamsam ed sikara diad limak.+ 29 Say inter ed siak nen Amak et mas baleg nen say arum ni ran bengatla, tan anggapoy makasamsam ed sikara diad lima na Ama.+ 30 Siak tan say Ama et saksakey.”*+

31 Anokdok lamet na bato iray Judio pian sikatoy tupaken da. 32 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Dakel so impanengneng kod sikayon maabig a gawa manlapud Ama. Dinan ed saratan a gawa so sengegay panupakan yod siak?” 33 Inmebat iray Judio ed sikato: “Tupaken mi ka, aliwan lapud maabig a gawa, noag lapud mansasalita kay panagmudmora,+ ta sakey kan too balet gagawaen mon dios so sarilim.” 34 Inmebat si Jesus ed sikara: “Agta nisulat ed Ganggan yo, ‘Inkuan ko: “Dirios kayo”’?*+ 35 No tinawag ton ‘dirios’+ iramay inukom na salitay Dios—tan agnayarin sumlangen so ibabaga na kasulatan— 36 ibaga yo kasi ed siak, a pinasanto tan imbaki na Ama diad mundo, ‘Mansasalita kay panagmudmora,’ lapud imbagak, ‘Siak so Anak na Dios’?+ 37 Agkayo nepeg a manisia ed siak no agko gagawaen iray kimey nen Amak. 38 Balet no gagawaen ko iratan, nepeg yon panisiaan iray gagawaen ko,+ anggano agyo ak panisiaan, pian naamtaan yo tan mantultuloy yon naamtaan a say Ama et akikasakey ed siak tan akikasakey ak ed Ama.”+ 39 Kanian sikatoy sinali da lamet ya erelen, balet akaarawi kanian agda narel.

40 Tan sikatoy linma lamet ed nibaliw na Jordan, diad samay pasen a pambabautismoan nen Juan nensaman,+ tan sikatoy nansiansia diman. 41 Tan dinmago ed sikato so dakel a totoo, tan inkuan da: “Anggapoy anggan sakey a tanda a ginawa nen Juan, balet tua so amin ya imbaga to nipaakar ed sayan too.”+ 42 Tan dakel so anisia ed sikato diman.

11 Natan et walay sakey a lakin mansasakit, a manngaray Lazaro a taga Betania, a ditan met so panaayaman na agagi ton si Maria tan Marta.+ 2 Saya imay Maria ya angikalboy ambalingit a larak ed saray sali na Katawan tan pinunasan to iratan na buek to;+ agi to si Lazaro a mansasakit. 3 Kanian oniay mensahen impasabi na saray agagi ton bibii ed si Jesus: “Katawan, nengneng mo! mansasakit imay pinabpablim a kaaro.” 4 Balet sanen nadngel itan nen Jesus, inkuan to: “Sayan sakit et agmansumpal ed ipapatey, noagta ed kigloriaan na Dios,+ pian nigloria so Anak na Dios diad panamegley na satan.”

5 Inar-aro nen Jesus ira di Marta tan say yugtan ton bii tan si Lazaro. 6 Balet sanen nadngelan ton mansasakit si Lazaro, sikatoy nansiansia nin duay agew diman ed kawalaan to. 7 Kayari duay agew, inkuan tod saray disipulo: “Onla itayo lamet ed Judea.” 8 Imbagad sikato na saray disipulo: “Rabbi,+ agano ni may panupak lawari ed sika na saray taga Judea,+ insan onla ka lamet diman?” 9 Inmebat si Jesus: “Agta walay 12 oras no agew?+ No say sakey et manakar no agew, anggapoy antokaman a natalapos to, lapud nanenengneng toy liwawa a parad totoo. 10 Balet no say sakey et manakar no labi, walay natalapos to, lapud anggapo ed sikato so liwawa.”

11 Kayari ton imbaga iraya, inkuan to ni: “Say kaaro tayon si Lazaro et naugip,+ balet onla ak diman pian bangonen ko.” 12 Insan inkuan na saray disipulo ed sikato: “Katawan, no sikatoy naugip, sikatoy onabig sirin.” 13 Balet say imbaga nen Jesus et nipaakar ed impatey nen Lazaro. Ingen ta inisip dan say ibabaga to et panagpainawa ed ugip. 14 Kanian imbaga la nen Jesus ed sikara: “Inatey lay Lazaro,+ 15 tan maliket ak ya anggapo ak diman nisengeg ed sikayo, pian manisia kayo. Balet onla itayo ed sikato.” 16 Kanian si Tomas, a tatawagen a say Lason, et inkuan tod saray kapara ton disipulo: “Onla itayo met, pian ompatey tayon kaiba to.”+

17 Sanen sinmabi si Jesus, apat agew lan walad lubok* si Lazaro. 18 Say Betania et asingger ed Jerusalem, manga duaran milya* so distansia. 19 Tan dakel ed saray Judio so linmad si Marta tan Maria pian ligliwaen da rad impatey na agi ra. 20 Sanen nadngel nen Marta a nitan lay Jesus, sikatoy inabet to; balet si Maria+ et akayurong labat ed abung. 21 Insan inkuan nen Marta ed si Jesus: “Katawan, no wadia ka labat, agkomon inatey so agik. 22 Balet anggan natan, amtak ya anggan antoy kerewen mod Dios et iter iratan ed sika na Dios.” 23 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Say agim et onoli.” 24 Inkuan nen Marta ed sikato: “Amtak a sikatoy onoli+ diad kaunoran ya agew.” 25 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Siak so kioli tan say bilay.+ Say mangipapanengneng na pananisia ed siak, anggano ompatey et ombilay lamet; 26 tan balang sakey a mabilay tan mangipapanengneng na pananisia ed siak et aglan balot ompatey.+ Manisia kad saya?” 27 Inkuan tod sikato: “On, Katawan, manisia ak a sika so Kristo ya Anak na Dios, samay onsabi ed mundo.” 28 Sanen nibaga to la iya, sikatoy tinmaynan tan tinawag toy Maria ya agi to, tan masekreto ton imbaga: “Wadia lay Managbangat+ tan patatawag to ka.” 29 Sanen nadngel iya nen Maria, sikatoy inmalagey a tampol tan linmad sikato.

30 Diad tua et agni akasabi ed baryo si Jesus, noagta wadman nid pasen ya angabetan nen Marta ed sikato. 31 Diad saman et wala ray pigaran Judio a kaiba nen Maria ed abung a manliligliwa ed sikato. Sanen anengneng dan sikatoy inmalagey a tampol tan pinmaway, tinmumbok ira, ta inisip dan sikatoy onlad lubok*+ pian onakis diman. 32 Sanen akasabi si Maria ed kawalaan nen Jesus tan sikatoy anengneng to, dinmakmomo ed salian to, tan inkuan to: “Katawan, no wadia ka labat, agkomon inatey so agik.” 33 Sanen anengneng nen Jesus a sikatoy onaakis pati saray Judio a tinmumbok ed sikato, naney-ey si Jesus ed puso* to tan agonigon. 34 Inkuan to: “Iner so angiponponan yod sikato?” Inkuan da: “Katawan, gala tan nengneng mo.” 35 Akaakis si Jesus.+ 36 Kanian inkuan na saray Judio: “Nengneng yo, agaylay panangaro tod sikato!” 37 Balet inkuan na arum ed sikara: “No ayarian ton ilukas so mata na bulag a too,+ agta nayarian to met komon ya amperen so ipatey nen Lazaro?”

38 Kayarin naney-ey si Jesus ed puso to, sikatoy linmad lubok.* Diad tua et sakey itan ya ungib, tan asaraan na sakey a bato. 39 Inkuan nen Jesus: “Ekal yoy bato.” Inkuan ed sikato nen Marta, ya agi na inatey: “Katawan, ambanget la natan, ta apat agew lay apalabas.” 40 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Agta imbagak ed sika a no manisia ka et nanengneng moy gloria na Dios?”+ 41 Kanian inekal day bato. Insan tinmangay si Jesus ed tawen+ tan inkuan to: “Ama, misalamat ak ed sika ta dinengel mo ak. 42 Tua, amtak a naynay mo ak a dedengelen; balet nansalita ak nisengeg ed saray totoon akaalagey ed kaliberliber, pian manisia ra ya imbaki mo ak.”+ 43 Sanen nibaga to la iraya, sikatoy inmeyag: “Lazaro, paway ka!”+ 44 Pinmaway imay toon inatey, a saray sali tan lima to et apotipotan na saray abel, tan say lupa to et abalkot na abel. Inkuan nen Jesus ed sikara: “Ukbaran yo tan paulyan yo.”

45 Kanian dakel ed saray Judio a linmad si Maria so anisia ed si Jesus sanen anengneng day ginawa to,+ 46 balet arum ed sikara et linmad saray Fariseo tan imbaga da iray ginawa nen Jesus. 47 Kanian tinipon na saray manunan saserdote tan saray Fariseo so Sanhedrin tan inkuan da: “Antoy gawaen tayo, ta amayamay a tanda so gagawaen na sayan too?+ 48 No paulyanan tayo labat ed gagawaen to, manisia la ran amin ed sikato, tan onsabi iray Romano tan ekalen dad sikatayo so pasen* tayo tan say nasyon tayo.” 49 Balet inkuan na sakey ed sikara, si Caifas,+ ya atagey a saserdote ed saman a taon: “Anggapon balot so amta yo, 50 tan agyo nanenengneng a pakagunggonaan yo so ipatey na sakey a too parad saray totoo imbes a naderal so interon nasyon.” 51 Balet agto iya imbaga manlapud sarili to, ingen lapud sikatoy atagey a saserdote ed saman a taon, impasakbay ton si Jesus et nepeg ya ompatey parad nasyon, 52 tan aliwan parad nasyon labat, noagta tiponen to met a mankakasakey iray nitaytayak ya ananak na Dios. 53 Kanian manlapu lad saman ya agew et nantotongtongan day pamatey ed sikato.

54 Lapud saya et agla nanakar-akar a maparungtal si Jesus ed kawalaan na saray Judio, noagta sikatoy tinmaynan la diman ya amaarap ed pasen ya asingger ed kalawakan, diad syudad a tatawagey Efraim,+ tan nansiansia diman a kaiba to iray disipulo. 55 Natan et asingger lay Paskua+ na saray Judio, tan dakel so totoon nanlapud saman a pasen a tinmatdang ed Jerusalem sakbay na Paskua pian linisan day inkasikara unong ed ganggan. 56 Inanap day Jesus tan ibabaga rad sakey tan sakey legan iran akaalagey diad loob na templo: “Antoy nibaga yo? Agto lan balot kasi onlad piesta?” 57 Balet ingganggan na saray manunan saserdote tan saray Fariseo a siopaman a makaamta ed kawalaan nen Jesus et nepeg ton ibaga, ta pian naerel* da.

12 Anemiran agew antis na Paskua, sinmabi si Jesus diad Betania, a kawalaan nen Lazaro+ a pinaoli to manlapud inaatey. 2 Kanian angiparaan ira diman na pangdeman to, tan si Marta so manseserbi ed sikara,+ balet si Lazaro et sakey ed saramay kaiba nen Jesus a mamangan.* 3 Insan angalay Maria na sakey libra* ya ambalingit a larak a puron nardo, tan mabmabli, tan inkalbo tod saray sali nen Jesus tan pinunasan to iratan na buek to. Kanian sankaangob ed loob na abung so ambalingit a larak.+ 4 Balet inkuan nen Judas Iscariote,+ a sakey ed saray disipulo to, a magano lan mantraidor ed sikato: 5 “Akin et agla inlako iyan ambalingit a larak ed 300 a denario* tan inter ed saray mairap-bilay?” 6 Balet imbaga to iya, aliwan lapud nononoten to iray mairap-bilay, noagta sikatoy sakey a matakew tan sikatoy mamebemben ed kahon na kuarta tan tatakewen to iray kuartan ikakarga ditan. 7 Insan inkuan nen Jesus: “Paulyan mo labat, pian nagawaan to iya bilang panangiparaan parad agew na ponpon ko.+ 8 Ta naynay yon nakakaiba ray mairap-bilay,+ balet agyo ak nakaiban naynay.”+

9 Insan naamtaan na dakel ed saray Judio a sikatoy wadman kanian linma ra, aliwan lapud si Jesus labat, noagta pian nanengneng da met si Lazaro, a pinaoli to manlapud inaatey.+ 10 Natan et nantotongtongan na saray manunan saserdote a pateyen da met si Lazaro, 11 ta lapud sikato et dakel ed saray Judio so linma diman tan anisia ed si Jesus.+

12 Diad tinmumbok ya agew, nadngelan na dakel a totoon linmad piesta ya onsabi lay Jesus ed Jerusalem. 13 Kanian angala ray sangasanga na saray kiew a palma tan pinmaway iran mangabet ed sikato, tan inyeeyag da: “Sikatoy iliktar mo, ipikasi mid sika! Abendisyonan imay onsasabi ed ngaran nen Jehova,*+ say Ari na Israel!”+ 14 Sanen akaromog si Jesus na sakey a kilaw ya asno, sikatoy linmugan ed satan,+ unong a nisulat: 15 “Agka natatakot, anak a bii na Sion. Onsabi so arim, ya akalugan ed kilaw na asno.”+ 16 Sarayan bengatla et agnin tampol atalosan na saray disipulo to, balet sanen nigloria lay Jesus,+ anonotan da a nisulat iraya nipaakar ed sikato tan ginawa iratan na totoo ed sikato.+

17 Natan et nantultuloy a nantasi iramay totoon kaiba nen Jesus sanen tinawag toy Lazaro ya ompaway ed lubok*+ tan pinaoli to manlapud inaatey.+ 18 Saya met so rason no akin a sikatoy inabet na dakel a totoo, lapud nadngelan dan ginawa to iyan tanda. 19 Kanian inkuan na saray Fariseo ed sakey tan sakey: “Agyo ta naiimano ya anggapoy pansusumpalan na gagawaen tayo? Nengneng yo! Tinmumbok lad sikato so interon mundo.”+

20 Natan et walay pigaran Griego a kaiba na saramay linmad piesta pian mandayew. 21 Kanian inmasingger iraya ed si Felipe+ a taga Betsaida na Galilea, tan kinerew dad sikato: “Katawan, labay min nanengneng si Jesus.” 22 Linmay Felipe tan imbaga tod si Andres. Insan linmay Andres tan si Felipe tan imbaga rad si Jesus.

23 Balet inmebat si Jesus ed sikara: “Sinmabi lay oras pian nigloria so Anak na too.+ 24 Ibagak ed sikayoy tua, no say sakey a bukel na trigo et agnapelag ed dalin tan agnabulok,* mansiansia itan a sakey a bukel, balet no nabulok,+ manbunga itan na dakdakel. 25 Siopaman a mamapabli ed bilay* to et naderal to itan, balet siopaman a mamubusol ed bilay*+ to diad sayan mundo et nasalimbengan to itan parad bilay ya andi-anggaan.+ 26 Siopaman a manlingkor ed siak et ontumbok ed siak, tan no iner so kawalaan ko et wadman met so lingkor ko.+ Siopaman a manlingkor ed siak et pagalangan na Ama. 27 Nagogonigon ak* natan,+ tan antoy nepeg kon ibaga? Ama, ilaban mo ak ed sayan oras.+ Balet, saya so makasengeg no akin a sinmabi ak ed sayan oras. 28 Ama, igloriam so ngaran mo.” Diad saman et walay nadngel a boses+ ed tawen: “Inggloriak itan tan igloriak lamet.”+

29 Nadngel itan na saray totoon akaalagey diman, tan inkuan da a kinmarol. Inkuan na arum: “Walay anghel ya akitongtong ed sikato.” 30 Inmebat si Jesus: “Nadngel iyan boses, aliwan lapud siak, noagta lapud sikayo. 31 Natan et nauukom iyan mundo; tan napataynan so manuley na sayan mundo.+ 32 Balet no niyatagey ak la manlapud dalin,+ iyasingger kod siak so amin a klase na totoo.” 33 Ibabaga to iya pian nipaamta no panon so ipatey to.+ 34 Insan inmebat iray totoo ed sikato: “Nadngelan mid Ganggan a say Kristo et mansiansiad andi-anggaan.+ Akin et ibabagam a nepeg a niyatagey so Anak na too?+ Siopa iyan Anak na too?” 35 Kanian inkuan nen Jesus ed sikara: “Manayam ed sikayo so liwawa diad daiset nin panaon. Manakar kayo legan a walad sikayo so liwawa, pian agkayo nadaeg na kabilungetan; siopaman a manaakar ed kabilungetan et agto amta so aarapen to.+ 36 Legan a walad sikayo so liwawa, ipatnag yoy pananisia ed liwawa, ta pian magmaliw kayon ananak na liwawa.”+

Kayarin imbaga nen Jesus iraya, sikatoy tinmaynan la tan inyamotan to ra. 37 Anggano dakdakel lay ginawa ton tanda diad arapan da, ag-ira anisia ed sikato, 38 pian nasumpal so salita nen propetan Isaias, ya inkuan to: “Jehova,* siopay anisia ed balita a nanlapud sikami?*+ Tan diad siopa so angiparungtalan ed taklay nen Jehova?”*+ 39 Ag-ira manisia lapud oniay imbaga lamet nen Isaias: 40 “Binulag to iray mata ra tan pinaawet to iray puso ra, pian agmakanengneng iray mata ra tan agmakatalos so puso ra, tan ag-ira manguman* pian paabigen to ra komon.”+ 41 Saraya so imbaga nen Isaias nipaakar ed Kristo lapud anengneng toy gloria to.+ 42 Anggaman ontan, anisia ed sikato so dakel ed saray manuley,+ balet agda ibabaga so pananisia rad sikato lapud saray Fariseo, pian ag-ira napapaway* ed sinagoga;+ 43 ta mas inaro ray gloria na totoo nen say gloria na Dios.+

44 Balet oniay maksil ya imbaga nen Jesus: “Siopaman a manisia ed siak, aliwan siak labat so papanisiaan to, noagta saman met so angibaki ed siak;+ 45 tan siopaman a makanengneng ed siak et nanenengneng to met imay angibaki ed siak.+ 46 Linma ak dia bilang liwawa ed mundo,+ pian balang sakey a manisia ed siak et agmansiansia ed kabilungetan.+ 47 Balet siopaman ya ondengel ed saray salitak tan agto unoren, sikatoy agko ukomen, ta linma ak dia pian ilaban so mundo, aliwan pian ukomen so mundo.+ 48 Siopaman a mangipulisay ed siak tan agto awaten iray salitak et walay sakey a mangukom ed sikato. Say salita ya imbagak so mangukom ed sikato diad kaunoran ya agew. 49 Ta agak nansalita unong ed panlabayan ko, noagta say mismon Ama ya angibaki ed siak so angiter na ganggan no antoy ibagak tan ibangat ko.+ 50 Tan amtak a say ganggan to et mankabaliksay bilay ya andi-anggaan.+ Kanian antokaman ya ibagak et ibabagak lapud ontan so inkuan na Ama ed siak.”+

13 Sakbay na piesta na Paskua et amta la nen Jesus a sinmabi lay oras+ na itaynan tod sayan mundo pian onlad Ama.+ Lapud inaro to iray disipulo to a walad mundo, intultuloy ton impanengneng so panangaro tod sikara anggad kasampotan.+ 2 Legan na panamangdem, inyan na Diablo ed puso nen Judas Iscariote+ ya anak nen Simon, so pantraidor ed si Jesus.+ 3 Lapud amta nen Jesus ya inter la na Ama ed saray lima to so amin a bengatla tan sikatoy nanlapud Dios tan onla lad Dios,+ 4 sikatoy inmalagey legan ni ran manpapangdem tan inyan tod pireg so ilalatop ton kawes. Insan angala na tuwalya tan imbariber tod awak to.*+ 5 Kayari na satan et angibales na danum ed sakey a palanggana insan inurasan to iray sali na saray disipulo tan pinunasan toy tuwalya ya akabariber ed sikato.* 6 Insan inasinggeran toy Simon Pedro. Kanian inkuan nen Pedro ed sikato: “Katawan, urasan mo iray salik?” 7 Inmebat si Jesus: “Agmo ni natalosan natan so gagawaen ko, balet natalosan mo naani kayari na sarayan bengatla.” 8 Inkuan nen Pedro: “Agmo nepeg ya urasan iray salik.” Inmebat si Jesus ed sikato: “No agta ka urasan,+ agka nayarin magmaliw a kaibak.” 9 Inkuan nen Simon Pedro ed sikato: “Katawan, aliwan saray salik labat sirin, noagta pati saray limak tan say ulok.” 10 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Siopaman a nanames la et malinis lay interon laman to, kanian saray sali to labat so kaukolan ya urasan. Tan malinis kayo la, balet ta aliwan amin ed sikayo.” 11 Ta kabat to imay toon mantraidor ed sikato.+ Kanian imbaga ton: “Aliwan amin ed sikayo et malinis.”

12 Natan, sanen naurasan to la iray sali ra tan nisulong to lay ilalatop ton kawes, sikatoy dinmungo lamet ed lamisaan tan inkuan tod sikara: “Natatalosan yo no antoy ginawak ed sikayo? 13 Tatawagen yo ak a ‘Managbangat’ tan ‘Katawan,’ tan duga kayo, ta ontan ak.+ 14 Kanian no siak, a Katawan tan Managbangat, et inurasan ko iray sali yo,+ nepeg yo met* ya urasan iray sali na balang sakey.+ 15 Ta angitilak ak na aligen yo, a no antoy ginawak ed sikayo et ontan met so nepeg yon gawaen.+ 16 Ibagak ed sikayoy tua, say aripen et aliwan mas baleg nen say katawan to, tan samay imbaki et aliwan mas baleg nen samay angibaki ed sikato. 17 Lapud amta yo la iraya, maliket kayo no gawaen yo.+ 18 Aliwan sikayon amin so tutukoyen ko; kabat ko iramay pinilik. Balet agawa iya pian nasumpal so kasulatan:+ ‘Samay kaibak a mamangan et sinmumpad siak.’*+ 19 Natan et ibagak lad sikayo sakbay itan a nagawa, pian sano nagawa la itan et manisia kayo a siak so tutukoyen na sayan kasulatan.+ 20 Ibagak ed sikayoy tua, siopaman a mangawat ed anggan siopan ibakik et mangaawat met ed siak,+ tan siopaman a mangawat ed siak et mangaawat met ed samay angibaki ed siak.”+

21 Kayarin imbaga nen Jesus irayan bengatla, sikatoy agonigon a maong, tan inyabawag to: “Ibagak ed sikayoy tua, sakey ed sikayo so mantraidor ed siak.”+ 22 Nannenengnengan iray disipulo, ta agda amta no siopay tutukoyen to.+ 23 Akarungo ed abay* nen Jesus so sakey ed saray disipulo, samay inar-aro to.+ 24 Kanian tinangeran nen Simon Pedro imay disipulo tan inkuan tod sikato: “Ibagam ed sikami no siopay tutukoyen to.” 25 Kanian sinmaral imay disipulo ed pagew nen Jesus tan inkuan to: “Katawan, siopa man?”+ 26 Inmebat si Jesus: “Samay pangiteran koy tinapay ya idelnet ko.”+ Kanian kayari ton indelnet so tinapay, inter to itan ed si Judas ya anak nen Simon Iscariote. 27 Kapangawat nen Judas ed tinapay, linmoob ed sikato si Satanas.+ Kanian inkuan nen Jesus ed sikato: “Sumpal mo lan tampol no antoy gawaen mo.” 28 Balet anggapoy makaamta ed saramay akarungo ed lamisaan no akin ya imbaga to iya ed sikato. 29 Diad tua, lapud si Judas so mamebemben ed kahon na kuarta,+ inisip na arum a say ibabaga nen Jesus ed sikato et, “Mangaliw ka na saray bengatlan nakaukolan tayo parad piesta,” odino nepeg ya ikdan to iray mairap-bilay. 30 Kanian sanen naawat to lay tinapay, sikatoy pinmaway a tampol. Tan labi lad saman.+

31 Sanen sikatoy akapaway la, inkuan nen Jesus: “Natan et niglogloria so Anak na too,+ tan niglogloria so Dios diad panamegley to. 32 Sikatoy igloria na Dios a mismo,+ tan igloria ton tampol. 33 Ananak, nakaiba yo ak ed daiset nin panaon. Anapen yo ak; tan singa imbagak lad saray Judio et ibagak met natan ed sikayo, ‘Agkayo makakar ed laen ko.’+ 34 Iter kod sikayo so sakey a balon ganggan, a manaaroan kayo; no panon so impangarok ed sikayo,+ ontan met so panaaroan yo.+ 35 Diad saya et naamtaan na amin a sikayo iray disipulok—no manaaroan kayo.”+

36 Inkuan nen Simon Pedro ed sikato: “Katawan, iner so laen mo?” Inmebat si Jesus: “Agmo ak nayarian a tumboken natan diman ed laen ko, balet ontumbok ka lanlamang.”+ 37 Inkuan nen Pedro ed sikato: “Katawan, akin et agta ka nayarian a tumboken natan? Iter koy bilay ko* parad sika.”+ 38 Inmebat si Jesus: “Nayarian mo ta’n iter so bilay mo* parad siak? Ibagak ed sikay tua, ag-onkukaok so sakey a lalong anggad niburim ak lan mamitlo.”+

14 “Agyo aabuloyan a nagonigon so kapusoan yo.+ Ipatnag yoy pananisia ed Dios;+ ipatnag yo met so pananisia ed siak. 2 Dakel so napanayaman ed abung nen Amak. Ta no andi et imbagak la komon ed sikayo, lapud onla ak a mangiparaan na sakey a pasen parad sikayo.+ 3 No niparaan ko la imay pasen parad sikayo, ompawil ak tan awiten ta kayod ayaman ko, pian no iner so kawalaan ko et wadman kayo met.+ 4 Tan amta yoy dalan diman ed laen ko.”

5 Inkuan nen Tomas+ ed sikato: “Katawan, agmi amta no iner so laen mo. Panon min naamtaan so dalan?”

6 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Siak so dalan+ tan say katuaan+ tan say bilay.+ Anggapoy makasabi ed Ama no aliwan diad panamegley ko.+ 7 No kabat yo ak, kabat yo met so Amak; manlapud natan et sikatoy kabat yo la, ta diad tua et sikatoy anengneng yo la.”+

8 Inkuan nen Felipe ed sikato: “Katawan, ipanengneng mod sikami so Ama, tan magenap la itan ed sikami.”

9 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Anggano abaybayag ta kayo lan kaiba, agmo ak nin siansia kabat, Felipe? Siopaman ya akanengneng ed siak et anengneng to met lay Ama.+ Akin et ibabagam ya, ‘Ipanengneng mod sikami so Ama’? 10 Agmo ta panisiaan ya akikasakey ak ed Ama tan akikasakey so Ama ed siak?+ Saray ibabagak ed sikayo et agko ibabaga unong ed dilin kanonotan ko,+ noagta say Ama ya akikasakey ed siak et gagawaen to iray kimey to. 11 Panisiaan yo ya akikasakey ak ed Ama tan akikasakey so Ama ed siak; no andi, manisia kayo lapud saray ginawak.+ 12 Ibagak ed sikayoy tua, siopaman a mangipapatnag na pananisia ed siak et gawaen to met iray kimey a gagawaen ko; tan gawaen to iray kimey a mas baleg nen saraya,+ lapud onla ak lad Ama.+ 13 Sakey ni, antokaman so kerewen yo diad ngaran ko, saya so gawaen ko, pian nigloria so Ama ed panamegley na Anak.+ 14 No onkerew kayo na antokaman diad ngaran ko, gawaen ko itan.

15 “No inaro yo ak, unoren yo iray ganggan ko.+ 16 Tan onkerew ak ed Ama tan ikdan to kayo na sakey nin mananulong* a nakaiba yo ed andi-anggaan,+ 17 say espiritu na katuaan,+ ya agnayarin awaten na mundo, lapud agto itan nanenengneng tan agto amta.+ Amta yo itan, lapud mansiasiansia itan ed sikayo tan walad sikayo. 18 Agta kayo taynanan a maneermen.* Onla ak ed sikayo.+ 19 Agla manbayag et agak la nanengneng na mundo, balet nanengneng yo ak,+ lapud mabilay ak tan manbilay kayo. 20 Diad satan ya agew et naamtaan yo ya akikasakey ak ed Amak tan akikasakey kayo ed siak tan akikasakey ak ed sikayo.+ 21 Siopaman a mangaawat ed saray ganggan ko tan manguunor ed saratan, aaroen to ak. Tan siopaman a mangaaro ed siak et aroen nen Amak, tan sikatoy aroen ko tan nakabat to ak a maong.”

22 Inkuan ed sikato nen Judas+ (aliwan Iscariote): “Katawan, akin et labay mon ipakabat a maong so sarilim ed sikami, aliwan ed saray totoo ed mundo?”

23 Inmebat si Jesus ed sikato: “Siopaman a mangaaro ed siak, unoren toy salitak,+ tan sikatoy aroen na Amak, tan onla kami ed sikato tan manayam kami a kaiba to.+ 24 Siopaman ya agmangaaro ed siak et agto uunoren iray salitak. Say salita a narerengel yo et agko kayarian, noagta kien na Ama ya angibaki ed siak.+

25 “Imbagak la iraya ed sikayo legan a kaiba yo ak ni. 26 Balet say mananulong, say masanton espiritu, ya ibaki na Ama diad ngaran ko, so mangibangat ed sikayo na amin a bengatla tan mangipanonot ed sikayo ed amin ya imbagak ed sikayo.+ 27 Itilak kod sikayo so kareenan ya iter ko.+ Say kareenan ya iter kod sikayo et duma ed samay iiter na mundo. Agyo aabuloyan a nagonigon odino ontakot so kapusoan yo. 28 Nadngel yon imbagak ed sikayon, ‘Onla ak la tan ompawil ak ed sikayo.’ No inaro yo ak, manliket kayo ta onla ak ed Ama, ta say Ama et mas baleg nen say siak.+ 29 Kanian natan et imbagak lad sikayo sakbay a nagawa itan, pian manisia kayo sano nagawa la itan.+ 30 Agko la dukeyan so ibagak ed sikayo, ta onsasabi lay manuley na mundo,+ tan agto ak nayarian a kontrolen.*+ 31 Balet pian naamtaan na mundo ya inarok so Ama, gagawaen ko so ingganggan ed siak na Ama.+ Gali la, onla ti la.

15 “Siak so tuan sengeg na ubas tan say Amak so tomatanem. 2 Eekalen tod siak so kada sanga ya agmanbubunga, tan lilinisan toy balang sakey a manbubunga, pian manbunga itan na mas dakel.+ 3 Malinis kayo la lapud salitan imbagak ed sikayo.+ 4 Mansiansia kayod impikasakey yod siak, tan mansiansia ak ed impikasakey kod sikayo. No panon a say sanga et agmakapanbungan bukor no agmansiansia ed sengeg na ubas, agkayo met makapanbunga no agkayo mansiansian akikasakey ed siak.+ 5 Siak so sengeg na ubas; sikayo ray sanga. Siopaman a mansiansiad impikasakey tod siak, tan akikasakey ak met ed sikato, sikatoy manbungay dakdakel;+ ta anggapon balot so nagawaan yo no nisian kayod siak. 6 Siopaman ya agmansiansiad impikasakey tod siak et ibantak a singa sakey a sanga tan namagaan. Tan tiponen na totoo iratan a sanga tan ibuntok dad apoy pian napoolan iratan. 7 No mansiansia kayod impikasakey yod siak tan mansiansiad sikayo iray salitak, kerew yoy antokaman a labay yo tan niiter itan ed sikayo.+ 8 Nigloria so Amak no mantultuloy kayon manbunga na dakel tan paneknekan yon sikayo ray disipulok.+ 9 Inaro ak na Ama tan inaro ta kayo,+ kanian mansiansia kayod arok. 10 No unoren yo iray ganggan ko, mansiansia kayod arok, no panon ya inunor ko iray ganggan na Ama tan nansiansia ak ed aro to.

11 “Imbagak iraya ed sikayo, pian nalikna yon maong so liket a naliliknak.+ 12 Iganggan ta kayo a manaaroan kayo a singa ed impangarok ed sikayo.+ 13 Anggapo lay walaan na mas baleg a panangaro nen saya, a say sakey et iter toy bilay* to parad kakaaro to.+ 14 Kakaaro ta kayo no gagawaen yoy igaganggan kod sikayo.+ 15 Agta kayo la tawagen ya ariripen, lapud ag-amta na aripen so gagawaen na katawan to. Balet tinawag ta kayon kakaarok, lapud impaamtak lad sikayo so amin a nadngel kod Amak. 16 Agyo ak pinili, balet pinili ta kayo, tan tinuro ta kayo pian mantultuloy kayon manbunga na dakel tan mansiansia so bunga yo, pian antokaman a kerewen yod Ama diad ngaran ko et iter tod sikayo.+

17 “Igaganggan ko iraya ed sikayo, pian manaaroan kayo.+ 18 No busolen kayo na mundo, amta yon binusol to ak la antis to kayon busolen.+ 19 No kabiangan kayoy mundo, say mundo et manliket ed sikayo lapud kayarian to kayo. Natan ta agkayo kabiangay mundo,+ noagta pinili ta kayo ed mundo, busolen kayo na mundo.+ 20 Nodnonot yoy imbagak ed sikayo: Say aripen et aliwan mas baleg nen say katawan to. No pinasegsegang da ak, pasegsegangen da kayo met;+ no inunor day imbagak, unoren da met so imbaga yo. 21 Balet gawaen da irayan amin sumpad sikayo lapud ngaran ko, ta agda kabat imay angibaki ed siak.+ 22 No agak linma tan akitongtong ed sikara, anggapo komoy kasalanan da.+ Balet natan et anggapoy nibaraan dad kasalanan da.+ 23 Siopaman a mamubusol ed siak et mamubusol met ed Amak.+ 24 No agda anengneng iray milagron ginawak ya agni agawaan na anggan siopa, anggapo komoy kasalanan da;+ balet natan et anengneng da ak tan binusol da ak pati say Amak. 25 Ingen, agawa itan pian nasumpal so salitan nisulat ed Ganggan da: ‘Binusol da ak ya anggapoy makasengeg.’+ 26 Sano onsabi so mananulong ya ibakik ed sikayo manlapud Ama, say espiritu na katuaan+ a manlalapud Ama, satan so mantasi nipaakar ed siak;+ 27 tan sikayo met so mantasi,+ lapud kaiba ta kayo manlapu lad gapo.

16 “Imbagak iraya ed sikayo pian agkayo nigapol. 2 Papawayen* kayoy totoo ed sinagoga.+ Diad tua et onsabi so oras sano isipen na amin a mamatey ed sikayo+ ya akapanggawa ray sagradon panaglingkor ed Dios. 3 Balet gawaen da iraya lapud agda kabat so Ama odino siak.+ 4 Ingen, imbagak iraya ed sikayo pian sano onsabi lay oras a nagawa iraya et nanonotan yo ya imbagak iraya ed sikayo.+

“Agko imbaga iraya ed sikayo diad gapo, lapud kaiba yo ak. 5 Natan et onla ak lad samay angibaki ed siak;+ ingen ta anggapod sikayo so nantepet ed siak, ‘Iner so laen mo?’ 6 Balet lapud imbagak iraya ed sikayo, maer-ermen so kapusoan yo.+ 7 Anggaman ontan, ibabagak so tua ed sikayo, pankaabigan yoy itaynan ko. Ta no agak ontaynan, ag-onlad sikayo so mananulong;+ balet no onla ak, sikatoy ibakik ed sikayo. 8 Sano onsabi itan, sikatoy mangiter ed mundo na makakombinsin paneknek nipaakar ed kasalanan, inkatunong, tan panangukom: 9 unona et nipaakar ed kasalanan,+ lapud agda ipapatnag so pananisia ed siak;+ 10 insan nipaakar ed inkatunong, lapud onla ak ed Ama tan agyo ak la nanengneng; 11 insan nipaakar ed panangukom, lapud naukom la so manuley na sayan mundo.+

12 “Dakel ni so ibagak ed sikayo, balet agyo ni natalosan iratan natan. 13 Balet sano onsabi itan,* say espiritu na katuaan,+ iwanwan to kayo diad amin a katuaan, ta agmansalita unong ed panlabayan to, noagta salitaen to iray narengel to, tan ipaamta tod sikayo iray bengatlan onsabi.+ 14 Satan so mangigloria ed siak,+ lapud awaten to imay manlapud siak tan ipaamta to itan ed sikayo.+ 15 Amin a bengatlan walad Ama et kayarian ko.+ Kanian imbagak ya awaten to imay manlapud siak tan ipaamta to itan ed sikayo. 16 Diad daiset nin panaon et agyo ak la nanengneng,+ tan diad daiset met a panaon et nanengneng yo ak lamet.”

17 Diad saman et inkuan na arum ed saray disipulo to ed sakey tan sakey: “Anto kasi labay ton ibaga sanen inkuan tod sikatayon, ‘Diad daiset nin panaon et agyo ak la nanengneng, tan diad daiset met a panaon et nanengneng yo ak lamet,’ tan, ‘lapud onla ak lad Ama’?” 18 Kanian inkuan da: “Antoy labay ton ibaga sanen inkuan ton, ‘daiset nin panaon’? Agtayo natatalosan so ibabaga to.” 19 Amta nen Jesus a sikatoy labay dan tepetan, kanian tinepetan to ra: “Kasin mantetepetan kayo nipaakar ed saya, lapud inkuan kon: ‘Diad daiset nin panaon et agyo ak la nanengneng, tan diad daiset met a panaon et nanengneng yo ak lamet’? 20 Ibagak ed sikayoy tua, onakis tan manugaog kayo, balet manliket so mundo; manermen kayo, balet nasalatay liket so ermen yo.+ 21 Sano mananak lay sakey a bii, sikatoy maermen lapud asabi lay oras to, balet sano niyanak to lay ugaw, agto la nanonotan so impanirap to lapud gayaga to a niyanak ed mundo so sakey a too. 22 Kanian maneermen kayo met natan; balet nanengneng ta kayo lamet, tan manliket so kapusoan yo,+ tan anggapoy makapangekal ed liket yo. 23 Diad satan ya agew et agyo ak tepetan a balot. Ibagak ed sikayoy tua, no walay antokaman a kerewen yod Ama,+ iter to itan ed sikayo diad ngaran ko.+ 24 Anggad natan et anggapo ni anggan sakey a kinerew yo diad ngaran ko. Kerew kayo tan makaawat kayo, pian magmaliw kayon malikeliket.

25 “Imbagak iraya ed sikayo ed panamegley na saray panangikompara. Onsabi so oras ya agak la mangusar na saray panangikompara sano mitongtong ak ed sikayo, balet diretsaan ya ibagak ed sikayo so nipaakar ed Ama. 26 Diad satan ya agew et onkerew kayo ed Ama diad ngaran ko; diad saya et agko labay ya ibaga a siak so onkerew ed Ama parad sikayo. 27 Ta aaroen kayo na Ama, lapud inaro yo ak+ tan anisia kayo a linma ak dia a mangirepresenta ed Ama.+ 28 Sinmabi ak a mangirepresenta ed Ama tan linma ak ed mundo. Natan, ontaynan ak lad mundo tan onla ak lad Ama.”+

29 Inkuan na saray disipulo to: “Diretsaan lay pangibabagam tan agka la manguusar na panangikompara. 30 Amta mi la natan ya amtam so amin a bengatla tan agla kaukolan a wala ni mantepet ed sika. Lapud saya et manisia kami a nanlapu kad Dios.” 31 Inmebat si Jesus ed sikara: “Manisia kayo la? 32 Onsabi so oras, diad tua et sinmabi la itan, a balang sakey ed sikayo et ombatik ed abung to tan taynanan yo ak a bukor.+ Balet agko bukbukor, lapud kaibak so Ama.+ 33 Imbagak iraya ed sikayo pian nawalaan kayoy kareenan ed panamegley ko.+ Diad mundo et manirap kayo, balet manpakpel kayo! Tinalok so mundo.”+

17 Saraya so imbaga nen Jesus, tan tinmangay ed tawen, ya inkuan to: “Ama, sinmabi lay oras. Igloriam so anak mo, pian nigloria ka na anak mo,+ 2 lapud inter mod sikato so pakauley ed amin a laman,*+ pian amin ya inter mod sikato+ et ikdan toy bilay ya andi-anggaan.+ 3 Saya so mankabaliksay bilay ya andi-anggaan,+ a kabaten* da ka, say saksakey a tuan Dios,+ tan samay imbakim, si Jesu-Kristo.+ 4 Inggloria ta ka diad dalin,+ a sinumpal koy kimey ya impagawam ed siak.+ 5 Kanian natan, Ama, igloriam ak diad abay mo a singa ed samay gloria a walad siak sanen wala ak ed abay mo antis ya apalsa so mundo.+

6 “Impaamtak* so ngaran mo ed saray totoon inter mod siak a nanlapud mundo.+ Kayarian mo ra, tan inter mo rad siak, tan sinumpal* day salitam. 7 Naamtaan da la natan ya amin ya inter mod siak et nanlapud sika; 8 lapud imbagak ed sikara iray salitam ed siak,+ tan inawat da iratan tan naamtaan da a linma ak dia a mangirepresenta ed sika,+ tan anisia ran imbaki mo ak.+ 9 Onkerew ak parad sikara; onkerew ak, aliwan parad mundo, noagta parad saramay inter mod siak, lapud kayarian mo ra; 10 tan amin a kayarian ko et kayarian mo tan saray kayarian mo et kayarian ko,+ tan iglogloria da ak.

11 “Ontaynan ak lad sayan mundo, balet wadia rad sayan mundo,+ tan onla ak lad sika. Masanton Ama, bantayan mo ra+ nisengeg ed ngaran mo, ya inter mod siak,* pian magmaliw iran saksakey* a singa sikata et saksakey.*+ 12 Sanen kaibak ira, babantayan ko ra+ nisengeg ed ngaran mo, ya inter mod siak; tan sinalimbengan ko ra, tan anggapoy abalang ed sikara+ nilikud ed samay anak na kadederal,+ pian nasumpal so kasulatan.+ 13 Balet natan et onla ak ed sika, tan ibabagak iraya legan a wala ak nid mundo pian nalikna dan maong so liket a naliliknak.+ 14 Imbagak ed sikara so salitam, balet binusol ira na mundo, lapud ag-ira kabiangay mundo,+ a singa siak ya agkabiangay mundo.

15 “Kerewen kod sika ya agmo ra eekalen ed mundo, noagta bantayan mo ra lapud samay mauges.+ 16 Ag-ira kabiangay mundo,+ a singa siak ya agkabiangay mundo.+ 17 Pasantom ira* diad panamegley na katuaan;+ say salitam et katuaan.+ 18 No panon ya imbakim ak ed mundo, imbakik met ira ed mundo.+ 19 Tan papasantosen koy inkasiak nisengeg ed sikara, pian napasanto met ira ed panamegley na katuaan.

20 “Onkerew ak, aliwan parad sikara labat, noagta parad saramay manisia met ed siak ed panamegley na salita ra, 21 pian amin da et magmaliw a saksakey,+ a singa sika, Ama, ya akikasakey ed siak tan akikasakey ak ed sika,+ pian mikasakey met ira ed sikata, tan manisia so mundo ya imbakim ak. 22 Inter kod sikara so gloria ya inter mod siak, pian magmaliw iran saksakey, a singa sikata et saksakey.+ 23 Akikasakey ak ed sikara tan akikasakey kad siak, pian magmaliw ya ayadyari so pankakasakey da,* tan nakabatan na mundo ya imbakim ak tan inarom ira a singa impangarom ed siak. 24 Ama, labay kon nakaiba ed kawalaan ko iray inter mod siak,+ pian nanengneng da so gloriak ya inter mod siak, lapud inarom ak antis nin niletneg so mundo.+ 25 Matunong ya Ama, agkabat na mundo no siopa ka;+ balet kabat ta ka,+ tan naamtaan na saray disipulo a siak so imbakim. 26 Impakabat kod sikara so ngaran mo tan ipakabat ko itan,+ pian nipatnag da met so aro ya impatnag mod siak tan mikasakey ak ed sikara.”+

18 Kayarin imbaga nen Jesus irayan bengatla, sikato tan saray disipulo to et linmad sakey a hardin,+ a walad biek na Lawak na Kidron.*+ 2 Sayan pasen et amta met nen Judas, say mantraidor ed sikato, ta dia so mabetbet a pambabanaan nen Jesus tan saray disipulo to. 3 Kanian intagar nen Judas so grupo na saray sundalo tan saray opisyal na saray manunan saserdote tan saray Fariseo tan linma ra ditan a wala ray awit dan silew tan lamparaan tan armas.+ 4 Lapud amta nen Jesus so amin a nagawa ed sikato, sikatoy inmasingger tan inkuan tod sikara: “Siopay aanapen yo?” 5 Inmebat ira: “Si Jesus a Nazareno.”+ Inkuan tod sikara: “Siak man.” Wadman met a kaiba ra si Judas a mangiyawat ed sikato.+

6 Balet sanen imbaga nen Jesus ed sikaran, “Siak man,” sinmener ira tan atumba ra.+ 7 Kanian tinepetan to ra lamet: “Siopay aanapen yo?” Inkuan da: “Si Jesus a Nazareno.” 8 Inmebat si Jesus: “Imbagak lad sikayo a siak iman. No siak sirin so aanapen yo, paulyan yo la rayan lalaki.” 9 Saya et pian nasumpal so salita ya imbaga to: “Diad saramay inter mod siak et anggapoy anggan sakey ya abalang ko.”+

10 Insan inuyos nen Simon Pedro so espadan walad sikato, tan sinigbat toy aripen na atagey a saserdote tan atapyas so kawanan a layag to.+ Say ngaran na aripen et Malco. 11 Balet inkuan nen Jesus ed si Pedro: “Ikaluban mo itay espada.+ Agta kaukolan kon inumen so kopa ya inter na Ama ed siak?”+

12 Diad saman et si Jesus so inerel* tan binalor na grupo na saray sundalo tan komandante na militar tan saray opisyal na saray Judio. 13 Sikatoy inyakar dan unona ed si Anas, say katulangan a laki nen Caifas+ ya atagey a saserdote ed saman a taon.+ 14 Diad tua, si Caifas imay angibaga ed saray Judio a pakagunggonaan da so ipatey na sakey a too parad saray totoo.+

15 Natan et ontutumbok ed si Jesus si Simon Pedro tan sakey nin disipulo.+ Satan a disipulo et kabkabat na atagey a saserdote, tan sikatoy akilad si Jesus diad sular na abung na atagey a saserdote, 16 balet akaalagey si Pedro ed paway na puerta.* Kanian pinmaway iman a disipulo a kabkabat na atagey a saserdote, tan akitongtong ed managbantay na puerta tan pinaloob toy Pedro. 17 Inkuan na lingkor a bii, say managbantay na puerta, ed si Pedro: “Agta sakey ka met ed saray disipulo na saman a too?” Inkuan to: “Andi.”+ 18 Natan et akaalagey iray aripen tan saray opisyal ed paliber na apoy a pinadalang da, ta ambetel ed saman tan mandadangdang ira. Akaalagey met diman si Pedro a kaiba ran mandadangdang.

19 Diad saman et tinepetan na manunan saserdote si Jesus nipaakar ed saray disipulo to tan nipaakar ed ibabangat to. 20 Inmebat si Jesus: “Diad arap na amin a totoo so pansasalitaan ko. Lanang ak a manbabangat diad sinagoga tan diad templo,+ a pandaragupan na amin a Judio; tan agak balot nansalita diad maamot. 21 Akin et tetepetan mo ak? Tepetan mo iramay akadngel ed saray imbagak ed sikara. Nengneng mo! Amta ra no antoy imbagak.” 22 Kayarin imbaga nen Jesus irayan bengatla, sikatoy tinampal+ na sakey ed saray opisyal ya akaalagey diman tan inkuan to: “Ontan so kakaebat mod manunan saserdote?” 23 Inmebat si Jesus: “No walay imbagak ya aliwa, paneknekan* mo itan; balet no duga so imbagak, akin et tinampal mo ak?” 24 Diad saman et sikatoy impaiyakar nen Anas ed si Caifas ya atagey a saserdote.+ Sikatoy abalor nin siansia.

25 Natan et akaalagey diman si Simon Pedro a mandadangdang. Insan inkuan dad sikato: “Agta sakey ka met ed saray disipulo to?” Imburi to itan tan inkuan to: “Andi.”+ 26 Inkuan na sakey ed saray aripen na atagey a saserdote, a kanayon na samay toon tinapyas nen Pedro so layag to:+ “Agta sika imay anengneng kon kaiba tod hardin?” 27 Balet imburi lamet itan nen Pedro, tan tampol a kinmukaok so sakey a lalong.+

28 Insan manlapud si Caifas et inyakar day Jesus diad abung na gobernador.+ Kabkabuasan ed saman. Balet ag-ira linmoob ed abung na gobernador, pian ag-ira nadutakan+ tan makapangan ira ed Paskua. 29 Kanian pinmaway si Pilato tan inkuan tod sikara: “Antoy iyaakusa yod sayan too?” 30 Inmebat ira ed sikato: “No sayan too et agmanggagawa na mauges,* agmi komon iyawat ed sika.” 31 Kanian inkuan nen Pilato ed sikara: “Ala yo la tan ukom yo unong ed ganggan yo.”+ Inkuan na saray Judio: “Sebel ed sikami so mamatey na anggan siopa.”+ 32 Agawa iya pian nasumpal imay sinalita nen Jesus nipaakar ed no panon so ipatey to.+

33 Kanian linmoob lamet si Pilato diad abung na gobernador tan tinawag toy Jesus tan tinepetan to: “Sika so Ari na saray Judio?”+ 34 Inmebat si Jesus: “Kasin satan a tepet et nanlapud sika, odino walay arum ya angibaga ed sika nipaakar ed siak?” 35 Inmebat si Pilato: “Sakey ak ta’n Judio? Inyawat kad siak na mismon nasyon mo tan saray manunan saserdote. Antoy ginawam?” 36 Inmebat si Jesus:+ “Say Panarian ko et agkabiangan na sayan mundo.+ No say Panarian ko et kabiangan na sayan mundo, akilaban la komon iray lingkor ko pian agak niyawat ed saray Judio.+ Balet say tua, say Panarian ko et agmanlapu dia.” 37 Kanian inkuan nen Pilato ed sikato: “No ontan sirin, sakey kan ari?” Inmebat si Jesus: “Sikan mismo so mangibabagan sakey ak ya ari.+ Lapud saya et niyanak ak, tan lapud saya et linma ak dia ed mundo, pian tasian ko so katuaan.+ Ondedengel ed siak so amin a walad dapag na katuaan.” 38 Inkuan nen Pilato ed sikato: “Anto so katuaan?”

Kayari ton imbaga iya, sikatoy pinmaway lamet ed saray Judio tan inkuan tod sikara: “Anggapoy aromog kon kasalanan to.+ 39 Sakey ni, unong ed kustombre yo et kaukolan a mangibulos ak na sakey a too parad sikayo no Paskua.+ Kanian labay yon ibulos ko so Ari na saray Judio?” 40 Diad saman et oniay inyeyag da: “Aliwan sayan too, noagta si Barabas!” Si Barabas et sakey a matakew.+

19 Kanian inala nen Pilato si Jesus tan impasiplatan to.+ 2 Tan nanlaga na koronan sabisabit iray sundalo tan inyan dad ulo to tan sinulongan day kolor-uben kawes,+ 3 tan inmaasingger irad sikato, ya inkuan da: “Maabig ya agew ed sika,* Ari na saray Judio!” Insan sikatoy tinatampal+ da. 4 Pinmaway lamet si Pilato tan inkuan tod sikara: “Nengneng yo! Sikatoy ipaway kod sikayo pian naamtaan yon anggapoy aromog kon kasalanan to.”+ 5 Kanian pinmaway si Jesus, ya akoronaan na sabisabit tan akasulong na kolor-uben kawes. Tan inkuan nen Pilato ed sikara: “Nia so too!” 6 Balet sanen sikatoy anengneng na saray manunan saserdote tan saray opisyal, inyeyag da: “Ipasak ed poste! Ipasak ed poste!”+ Inkuan nen Pilato ed sikara: “Ala yo la tan patey yo,* ta anggapoy naromog kon kasalanan to.”+ 7 Inmebat iray Judio: “Walay ganggan mi, tan unong ed ganggan et sikatoy nepeg ya ompatey,+ lapud ibabaga ton sikatoy anak na Dios.”+

8 Sanen nadngel nen Pilato so ibabaga ra, sikatoy lalon tinmakot, 9 tan linmoob lamet ed abung na gobernador tan inkuan tod si Jesus: “Iner so nanlapuan mo?” Balet ag-inebatan nen Jesus.+ 10 Kanian inkuan nen Pilato ed sikato: “Agmo labay so mitongtong ed siak? Agmo ta amtan walay autoridad kon mangibulos ed sika tan walay autoridad kon mamatey ed sika?”* 11 Inmebat si Jesus: “Anggapon balot so autoridad mod siak no ag-itan inter ed sika manlapud tagey. Kanian mas baleg so kasalanan na samay toon angiyawat ed siak diad sika.”

12 Lapud saya, nannonot si Pilato no panon a sikatoy nibulos to, balet inyeyag na saray Judio: “No ibulos mo iyan too, aliwa kan kaaro na Cesar. Balang too a gagawaen ton ari so sarili to et sumpad Cesar.”+ 13 Sanen nadngel iya nen Pilato, impaway toy Jesus, tan yinmurong ed panangukoman diad pasen a tatawagey say Entabladon Bato, balet diad Hebreo et Gabbatha. 14 Diad saman et agew la na Panagparaan+ ed Paskua; asingger lay komanem ya oras.* Tan inkuan tod saray Judio: “Nengneng yo! Say ari yo!” 15 Balet inyeeyag da: “Patey mo! Patey mo! Ipasak mod poste!” Inkuan nen Pilato ed sikara: “Pateyen koy ari yo?” Inmebat iray manunan saserdote: “Anggapoy arum ya ari mi noag say Cesar.” 16 Insan sikatoy inyawat to lad sikara pian nipasak ed poste.+

Kanian inala ray Jesus. 17 Sikatoy pinmaway a sankasakbat to so panamairapan a poste,* ya amaarap ed pasen a tatawagey Lapislapis na Ulo,+ a diad Hebreo et tatawagey Golgotha.+ 18 Ditan da impasak ed poste si Jesus,+ a walad abay toy duaran lalaki, sakey ed kada diking to, tan sikatoy walad pegley.+ 19 Angisulat si Pilato na sakey a pakabat tan inyan tod panamairapan a poste.* Say akasulat: “Jesus a Nazareno say Ari na Saray Judio.”+ 20 Abasa iya na dakel ed saray Judio, ta asingger ed syudad so pasen ya angipasakan ed si Jesus, tan insulat itan ed Hebreo, Latin, tan Griego. 21 Balet imbaga na saray manunan saserdote na saray Judio ed si Pilato: “Agmo nepeg ya isulat so ‘Say Ari na Saray Judio,’ noagta samay imbaga ton, ‘Siak so Ari na Saray Judio.’” 22 Inmebat si Pilato: “No antoy insulat ko, insulat ko.”

23 Natan, sanen si Jesus et nipasak la na saray sundalo diad poste, inala ray kawes to tan impankapat da, a kakapat so betang na kada sundalo, tan inala ra met so lalatopan a kawes to. Balet anggapoy nansaipan na sayan lalatopan a kawes, a nilaga manlapud tagey ya anggad saloy. 24 Kanian inkuan dad balang sakey: “Agtayo iya pipilaten, noagta manpapalaranan itayo no siopay makala.”+ Saya et pian nasumpal so kasulatan: “Nanaapagan day kawes ko, tan nampapalaranan da itan.”+ Kanian onman so ginawa na saray sundalo.

25 Balet diad asingger ed panamairapan a poste* nen Jesus et akaalagey so ina to+ tan say agin bii nen ina to; si Maria ya asawa nen Clopas tan si Maria Magdalena.+ 26 Kanian sanen anengneng nen Jesus so ina to tan say inar-aro ton disipulo+ ya akaalagey diman, inkuan tod ina to: “Nia so anak mo!” 27 Insan inkuan tod disipulo: “Nia so inam!” Tan manlapud saman ya oras, inawit na disipulo so ina to diad dilin ayaman to.

28 Kayari na saya, sanen atebek nen Jesus ya agawa lad saman so amin a bengatla, pian nasumpal so kasulatan et inkuan to: “Makakainum ak.”+ 29 Walay sakey a buyog diman a napnoy anakseng ya alak. Kanian angala ray espongha ya intalem ed anakseng ya alak tan inyan dad sanga na hisopo* tan indelnet da itan ed sungot to.+ 30 Sanen atawayan nen Jesus so anakseng ya alak, inkuan to: “Asumpal la!”+ tan sanen intuek toy ulo to, inyawat to lay espiritu to.*+

31 Lapud agew na Panagparaan+ ed saman, agnayarin mansiansia iray bangkay diad saray panamairapan a poste+ leleg na Sabaton (ta espisyal a Sabaton iman),+ kanian kinerew na saray Judio ed si Pilato a puteren iray bikking da tan ekalen iray bangkay. 32 Kanian linma ray sundalo tan pinuter da ray bikking na samay unaan a laki tan samay sakey nin laki ya impasak ed abay nen Jesus. 33 Balet sanen isublay da lay Jesus, anengneng dan inatey la, kanian agda la pinuter iray bikking to. 34 Ingen ta dinuyok na sakey ed saray sundalo so diking to diad panamegley na gayang,+ tan pinmaway a tampol so dala tan danum. 35 Tan samay akanengneng ed saya so nantasi, tan tua so pantasi to, tan amta na saman a too a tua iray imbaga to, pian manisia kayo met.+ 36 Diad tua, agawa irayan bengatla pian nasumpal so kasulatan: “Anggapoy anggan sakey a pukel to a naputer.”*+ 37 Tan inkuan met na sakey nin kasulatan: “Onnengneng ira ed samay dinuyok da.”+

38 Kayari na sarayan bengatla, kinerew nen Jose a taga Arimatea ed si Pilato so bangkay nen Jesus. Sikatoy sakey a disipulo nen Jesus, balet ta agto imbaga iya ed arum lapud takot tod saray Judio.+ Sikatoy linman angala ed bangkay nen Jesus,+ lapud inabuloyan nen Pilato. 39 Ontan met, si Nicodemo,+ a linmad sikato ya aminsan diad labi, et angawit na impanlaok a* mira tan aloe, a manga sanlasus a libra.*+ 40 Kanian inala ray bangkay nen Jesus tan binalkot da na saray linen ya abel a walaan na saray pampabalingit,+ unong ed niyugalin panagponpon na saray Judio. 41 Nibanbanan walay sakey a hardin diad impamateyan dad sikato,* tan walay sakey a balon lubok*+ ed saman a hardin, ya anggapo nin balot so niponpon diman. 42 Diman da la imponpon si Jesus lapud diad saman ya agew et Panagparaan+ na Saray Judio tan asingger so kawalaay lubok.

20 Diad unonan agew na simba, asaksakbay a linmad lubok* si Maria Magdalena,+ legan ya ambilunget ni, tan anengneng ton nakal lay bato ed lubok.*+ 2 Kanian sikatoy batik a linmad si Simon Pedro tan ed samay sakey nin disipulo, a pinabpabli nen Jesus,+ tan inkuan tod sikara: “Inala ray Katawan diad lubok,+ tan agmi amta no iner so anginan dad sikato.”

3 Insan linmad lubok si Pedro tan samay sakey nin disipulo. 4 Batik iran dua, balet mas maples imay sakey a disipulo nen say si Pedro kanian akaunan akasabid lubok. 5 Sanen tinmakiling, anengneng ton akagaton iramay linen ya abel,+ balet agto linmoob. 6 Insan sinmabi met si Simon Pedro a manumtumbok ed sikato, tan linmoob ed lubok. Tan anengneng ton akagaton iramay linen ya abel. 7 Samay abel ya impamalkot ed ulo nen Jesus et ag-akagaton ed abay na saramay abel ya impanbalkot noagta akabiig tan alukot diad sakey a pasen. 8 Insan linmoob met imay sakey a disipulo ya akaunan sinmabi ed lubok, tan anengneng to tan anisia. 9 Ta agda ni atalosan ed saman so kasulatan a sikatoy nepeg ya onoli manlapud inaatey.+ 10 Kanian anempet la irayan disipulo.

11 Balet nansiansian akaalagey si Maria ed paway, diad asingger ed lubok, tan onaakis. Legan ya onaakis, sikatoy tinmakiling pian onnengneng ed loob na lubok, 12 tan anengneng toy duaran anghel+ ya akaamputi tan akayurong ed angiparukolan ed bangkay nen Jesus, sakey diad uloan tan sakey diad salian. 13 Tan inkuan dad sikato: “Akin et onaakis ka?” Inkuan tod sikara: “Inala ray Katawan ko, tan agko amta no iner so anginan dad sikato.” 14 Kayari ton imbaga iya, sikatoy linmingaw tan anengneng toy Jesus ya akaalagey diman, balet agto abidbir a si Jesus iman.+ 15 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Akin et onaakis ka? Siopay aanapen mo?” Lapud abaloan to a saman imay hardinero, inkuan tod sikato: “Katawan, no sikatoy inalam, ibagam ed siak no iner so anginan mod sikato, tan alaen ko.” 16 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Maria!” Sanen ninengneng to et inkuan tod sikato diad Hebreo: “Rabboni!” (a mankabaliksay “Managbangat!”) 17 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Agka ompepeket ed siak, ta agak ni sinmegep ed Ama. Balet la kad saray agagik+ tan ibagam ed sikaran, ‘Onsegep ak ed kawalaan nen Amak+ tan Ama yo tan Dios ko+ tan Dios yo.’” 18 Linmay Maria Magdalena tan imbalita tod saray disipulo: “Anengneng koy Katawan!” Tan imbaga tod sikara so imbaga nen Jesus ed sikato.+

19 Sanen mansirunget lad saman ya unonan agew na simba, linmoob si Jesus ed kawalaan na saray disipulo anggaman akatalak iray puerta ra lapud takot dad saray Judio, tan inmalagey ed pegley da tan inkuan tod sikara: “Niwala komon ed sikayo so kareenan.”+ 20 Kayari ton imbaga iya, impanengneng tod sikara iray lima to tan diking to.+ Diad saman et malikeliket iray disipulo sanen anengneng day Katawan.+ 21 Imbaga lamet nen Jesus ed sikara: “Niwala komon ed sikayo so kareenan.+ No panon ya imbaki ak na Ama,+ ibaki ta kayo met.”+ 22 Kayari ton imbaga iya, sinibokan to ra tan inkuan tod sikara: “Awat yo so masanton espiritu.+ 23 No perdonaen yoy siopaman a nankasalanan, aperdona la iray kasalanan to; no agyo perdonaen so siopaman a nankasalanan, ag-aperdona iray kasalanan to.”

24 Balet si Tomas,+ a sakey ed Labindua tan tatawagen a say Lason, et agda kaiba sanen sinmabi Jesus. 25 Kanian imbagad sikato na arum a disipulo: “Anengneng mi so Katawan!” Balet inkuan tod sikara: “Agak balot manisia no agko nanengneng iray sugat* na pasak ed saray lima to tan agko nidiwit so gamet ko ed saray sugat na pasak tan agko nidiwit so limak ed diking to.”+

26 Kayari waloy agew, wala lamet ed loob na abung iray disipulo to tan kaiba ray Tomas. Linmoob si Jesus, anggaman akatalak iray puerta, tan inmalagey ed pegley da tan inkuan to: “Niwala komon ed sikayo so kareenan.”+ 27 Insan inkuan tod si Tomas: “Iyan moy gamet mo dia, tan nengneng mo iray limak, tan idiwit mo itay limam ed diking ko, tan agka la manduaruwa* noagta manisia ka la.” 28 Inmebat si Tomas ed sikato: “Katawan ko, Dios ko!” 29 Inkuan nen Jesus ed sikato: “Manisia ka la lapud anengneng mo ak la? Maliket iramay ag-akanengneng ingen ta manisia ra.”

30 Diad tua et nanggawa met si Jesus na dakel nin tanda ed arapan na saray disipulo, ya agla nisulat ed sayan lukot.+ 31 Balet nisulat iraya pian manisia kayo a si Jesus so Kristo, say Anak na Dios, tan lapud pananisia yo et nawalaan kayoy bilay ed panamegley na ngaran to.+

21 Kayari na saya et nampanengneng lamet si Jesus ed saray disipulo, diad Dayat na Tiberias. Sikatoy nampanengneng ed onian paraan. 2 Mankakaiba ed saman si Simon Pedro, si Tomas (a tatawagey say Lason),+ si Natanael+ a taga Cana na Galilea, saray anak nen Zebedeo,+ tan say duara nin disipulo to. 3 Inkuan nen Simon Pedro ed sikara: “Onla ak a mansigay.” Inkuan dad sikato: “Mila kamid sika.” Linma ra tan linmugan ira ed baloto, balet anggapoy nala ra ed saman a labi.+

4 Sanen onkakabuasan la, inmalagey si Jesus ed gilig na dayat, balet ta ag-abidbir na saray disipulo a si Jesus iman.+ 5 Insan inkuan nen Jesus ed sikara: “Ananak, walay* naakan yo?” Inmebat ira: “Anggapo!” 6 Inkuan tod sikara: “Ipelag yoy iket ed bandad kawanan na baloto tan walay naala yo.” Kanian impelag da itan, balet agda la naguyor lapud karakel na sira.+ 7 Insan inkuan na samay disipulon inar-aro nen Jesus+ ed si Pedro: “Say Katawan iman!” Sanen nadngel nen Simon Pedro a say Katawan iman, insulong toy* kawes to, ta sikatoy akalakseb,* insan tinmaboy ed dayat. 8 Balet dinmago iray arum a disipulo ya akalugan ed melag a baloto, tan ingguyor da so iket a napnoy sira, ta ag-ira arawi ed sakbit, a manga 300 piye* labat ed kaarawi.

9 Sanen akasakbit la ra, walay anengneng dan ikakalot a sira tan wala met so tinapay. 10 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Mangawit kayo dia na pigaran sira a kapkapangerel yo.” 11 Kanian sinmapat ed baloto si Simon Pedro tan ingguyor tod sakbit so iket a napnoy angkakabaleg a sira, a 153 ya amin. Anggano dakdakel iratan et ag-apilat so iket. 12 Inkuan nen Jesus ed sikara: “Gali dia, mangalmusal kayo.” Anggapo ed saray disipulo so nampakpel a mantepet ed sikato: “Siopa ka?” lapud amta ran sikato so Katawan. 13 Inmasingger si Jesus tan angalay tinapay tan inter tod sikara, pati say sira. 14 Mikatlo la iyan pankanawnawa+ a nampanengneng si Jesus ed saray disipulo kayari na inkioli to manlapud inaatey.

15 Kayari ran angalmusal, inkuan nen Jesus ed si Simon Pedro: “Simon ya anak nen Juan, kasin mas inarom ak nen saraya?” Inyebat to: “On, Katawan, amtam a papablien ta ka.” Inkuan tod sikato: “Pakan mo iray korderok.”+ 16 Inkuan to lamet ed sikato, diad mikaduan pankanawnawa: “Simon ya anak nen Juan, kasin inarom ak?” Inyebat to: “On, Katawan, amtam a papablien ta ka.” Inkuan tod sikato: “Pastolan mo iray angkekelag a karnerok.”+ 17 Inkuan tod sikato ed mikatlon pankanawnawa: “Simon ya anak nen Juan, kasin papablien mo ak?” Naermenan si Pedro ta mikatlo lan imbaga tod sikaton: “Kasin papablien mo ak?” Kanian inkuan tod sikato: “Katawan, amtam so amin a bengatla; amtam a papablien ta ka.” Inkuan nen Jesus ed sikato: “Pakan mo iray angkekelag a karnerok.+ 18 Ibagak ed sikay tua, sanen malangwer ka, isusulong mon bukor so kawes mo tan onaakar kad inerman a labay mo. Balet sano ontatken ka la, iyunat mo iray limam tan kawesan ka na sananey a too tan awiten to kad pasen ya agmo labay.” 19 Imbaga to iya pian ipaamta to no anton klase na ipapatey so nagawa ed si Pedro pian nigloria toy Dios. Sanen nibaga to la iya, inkuan tod sikato: “Mantultuloy kan ontumbok ed siak.”+

20 Linmingaw si Pedro tan anengneng ton ontutumbok imay disipulo ya inar-aro nen Jesus,+ samay sinmaral ed pagew to sanen manpapangdem ira tan angikuan: “Katawan, siopay mantraidor ed sika?” 21 Kanian sanen sikatoy anengneng nen Pedro, inkuan tod si Jesus: “Katawan, sayan too balet ey?” 22 Inkuan nen Jesus ed sikato: “No linawak a sikatoy mansiansia anggad isabik, akin et pampapagaan mo itan? Mantultuloy kan ontumbok ed siak.” 23 Kanian kinmayat so salita ed saray agagi a sayan disipulo et ag-ompatey. Balet aliwan ontan so imbagad sikato nen Jesus, noagta inkuan to: “No linawak a sikatoy mansiansia anggad isabik, akin et pampapagaan mo itan?”

24 Saya so disipulo+ a mantatasi tan angisulat ed sarayan bengatla, tan amta tayon tua so pantatasi to.

25 Diad tua et amayamay ni ray ginawa nen Jesus, a no detalyadon isulat ya amin et ompano agnakargay mundo iray lukot a pansulatan.+